Humanitas Noord-Kennemerland

Transcriptie

1 Humanitas Noord-Kennemerland Maria Sabel - Stichting Lezen & Schrijven Mariëlle Harte - Taalhuis Alkmaar Ton Grooteman Stichting ABC (13 maart) Wibo Martina - Stichting ABC (22 maart)

2 Het verhaal van Jos

3 Voorstellen

4 Programma Klein stukje theorie Aanpak laaggeletterdheid landelijk en lokaal Tools herkennen en doorverwijzen laaggeletterden voor medewerkers Humanitas Noord-Kennemerland

5 Laaggeletterd zijn, wat is dat? Laaggeletterdheid is een overkoepelende term voor mensen die grote moeite hebben met lezen en schrijven. Laaggeletterden zijn niet of slecht in staat om (digitale) informatie te gebruiken in het dagelijks leven.

6 Test je kennis

7 Vraag 1 Hoeveel procent van de woorden van een tekst moet je kunnen lezen om een tekst te kunnen begrijpen? A. 70% B. 90% C. 100%

8 70% Maar toen veegde mevrouw --- de -- uit haar gezicht en hij --- haar. -.., neem me niet --, wat is er gebeurd? riep hij --. Er stonden drie dames en een en toen de --- mevrouw --- binnen kwam, drukten - zich zo - -- in de -- in de hoek maar niet -- te worden.

9 90% Maar toen veegde mevrouw --- de slierten - uit haar gezicht en hij herkende haar. -.., neem me niet kwalijk, wat is er gebeurd? riep hij --. Er stonden drie dames en een heer in de lift en toen de --- mevrouw --- binnen kwam, drukten ze zich zo - -- in de hoek - maar niet --- te worden.

10 100% Maar toen veegde mevrouw Helderder de slierten kroos uit haar gezicht en hij herkende haar. Gunst, neem me niet kwalijk, wat is er gebeurd? riep hij verschrikt. Er stonden drie dames en een heer in de lift en toen de druipende mevrouw Helderder binnen kwam, drukten ze zich zo dicht mogelijk in de hoek om maar niet aangeraakt te worden.

11 Vraag 2 Hoeveel laaggeletterde volwassenen zijn er in Nederland? A. 2,5 miljoen B. 1,3 miljoen C. 0,8 miljoen

12 Antwoord vraag 2 Hoeveel laaggeletterde volwassenen zijn er in Nederland? A. 2,5 miljoen B. 1,3 miljoen C. 0,8 miljoen

13 Vraag 3 Hoeveel procent van de laaggeletterden is van Nederlandse afkomst? A. 23% B. 52% C. 65%

14 Antwoord vraag 3 Hoeveel procent van de laaggeletterden is van Nederlandse afkomst? A. 23% B. 52% C. 65%

15 Vraag 4 Hoeveel procent van de laaggeletterden is werkloos of inactief? A. 21% B. 43% C. 57% inactief: mensen die niet werken, niet naar school gaan, geen cursus volgen, geen vrijwilligerswerk doen.

16 Antwoord vraag 4 Hoeveel procent van de laaggeletterden is werkloos of inactief? A. 21% B. 43% C. 57%

17

18 Hoeveel procent van de kinderen gaat met een taalachterstand naar school?

19 Over wie hebben we het? mensen met lage sociaal economische status en soms multi problematiek mensen met afstand tot de arbeidsmarkt mensen die onvoldoende kunnen participeren door taalprobleem mensen in de bijstand uitkeringsgerechtigden mensen in armoede en/of schuldhulpverlening mensen in het arbeidsproces, maar weinig geletterd laagopgeleide anderstaligen

20 Uitgelicht: Laaggeletterdheid en armoede

21 Waar loop je tegenaan?

22 Kosten laaggeletterdheid

23 Oorzaken Thuissituatie Onderwijs Ook: weggezakte vaardigheden: 'use it or lose it Individuele oorzaken

24 Het leven van Lisa

25 Tools omgaan met laaggeletterdheid Bewust zijn dat probleem bestaat Herkennen van signalen Bespreken van lees- en schrijfproblemen Doorverwijzen naar taalscholing Aanpassen van eigen communicatie

26 De praktijk bij Humanitas Wie heeft ervaring met laaggeletterde klanten? Wie heeft wel eens laaggeletterdheid vermoed? Op welke momenten kun je laaggeletterdheid tegenkomen? Wat zijn de risico s?

27 Kenmerken een paar voorbeelden smoesjes post niet openmaken afspraken vergeten formulieren niet goed invullen geen gebruik maken van digitale dienstverlening Oh, ik dacht dat de afspraak morgen was. 22 februari 2018

28 Wat voor kenmerken hebben de meeste laaggeletterden? NT1 NT2 NT1,5 Slechte schoolervaring Weinig onderwijs Taalprobleem verbergen Smoesjes Mondeling vaardig Schaamte Faalangst Eigen mogelijkheden overschatten of onderschatten Taalarme thuisomgeving Eigen problemen geaccepteerd Problematische thuissituatie Kleine woordenschat Moeite met zinsbouw (mondeling en schriftelijk) Moeite met juist gebruik van: lidwoorden voorzetsels aanwijzend voornaamwoorden vervoegingen etc. Moeite met toepassen (transfer) Taalprobleem meteen duidelijk Geïsoleerd (vrouwen) Spreekt thuis vaak een andere taal Mondeling vaardig Groot verschil in niveau tussen mondelinge en schriftelijke vaardigheden Moeite met spellen en correct schrijven Taalarme thuisomgeving Problematische thuisomgeving Jongeren 28

29

30 Onderzoek naar profielen laaggeletterden door Lost Lemon: Laaggeletterden in beeld

31 Bespreekbaar maken Vertrouwelijke sfeer creëren, respectvol handelen context gerichte vragen stellen Probleem relativeren 20 maart 2018

32 Bespreekbaar maken: voorbeeldvragen Helpt iemand u wel eens met het lezen van brieven of folders? Hoe vaak is het moeilijk voor u meer te weten te komen over bv. uw gezondheid of financiën? Herkent u van u zelf dat u moeite heeft met lezen of schrijven? Weet u dat hier heel veel mensen moeite mee hebben? Wat zijn bezwaren hier iets aan te doen?

33 Landelijke, regionale en lokale aanpak Landelijk actieprogramma Taalakkoord NHN Taalhuis

34 TAALHUIS Coördinator is meestal de bibliotheek

35 Taalhuis Fysieke plek in stad of dorp voor mensen met een vraag over (digi)taal Intake en advies over juiste leerroute Doorverwijzing naar taalaanbieder in de buurt Werving en registratie cursisten en taalvrijwilligers

36 Aanbod in de regio

37 Uitgelicht: Praatmaat van Humanitas Basistraining Taal voor het Leven

38 Verder helpen Bespreek mogelijkheden voor verbetering Wijs op oplossingen die realistisch zijn Help bij aanmelden voor een cursus of (digi)taalactiviteit in de buurt Neem contact op met het Taalhuis Alkmaar zij verwijzen indien nodig door naar andere taalhuizen) Eigen aanbod bij Humanitas o.a. taalmaatjes

39 Winst aanpak laaggeletterdheid 70% kan taalvaardigheden beter toepassen 50-65% toename sociale inclusie 20-35% heeft betere arbeidsmarktpositie 53% voelt zich psychisch gezonder 39% voelt zich fysiek gezonder

40 Aanpassen en verifiëren van informatie een paar voorbeelden Medicijnen bij het ontbijt nemen 3 maal daags 2 tabletten Nuchter zijn Materialen op je pasje zetten Kuur helemaal afmaken U mag bij deze medicijnen niet drinken

41 Wat kun je na vandaag doen? Bewustwording vasthouden en overdragen E- learning doorlopen Herkennen en doorverwijzen structureel opnemen in werkproces i.s.m. L&S en Taalhuis Week van de alfabetisering 2018

42 Meer weten? Mariëlle Harte, coördinator Taalhuis Alkmaar, Bergen, Castricum en Heerhugowaard Paula Dekker, coördinator Taalhuis Alkmaar, Bergen, Castricum en Heerhugowaard Maria Sabel, Taal voor het Leven