Tweede Kamer der Staten Generaal Vaste Commissie voor VWS Postbus EA DEN HAAG. Utrecht, 29 mei 2013

Transcriptie

1 Tweede Kamer der Staten Generaal Vaste Commissie voor VWS Postbus EA DEN HAAG Utrecht, 29 mei 2013 Kenmerk: /mh/rs Voor informatie: Petra Schout (NPCF) Marijke Hempenius (CG-Raad) Onderwerp: AO langdurige zorg 10 juni 2013 Geachte leden van de Vaste Kamercommissie voor VWS, Op 10 juni spreekt de Vaste Kamercommissie VWS over de herziening van de langdurige zorg. Patienten-, gehandicapten- en ouderenorganisaties (pgo-organisaties) hebben tijdens de hoorzitting hun reactie gegeven op de maatregelen die aangekondigd worden in de Kamerbrief Hervorming van de langdurige ondersteuning en zorg. De reactie van pgo-organisaties is verwoord in het positionpaper (zie bijlage). In deze brief vindt u een overzicht van de belangrijkste punten. Effecten voor mensen in beeld De overheid heeft een taak in de vertaling van beleidsmaatregelen naar effecten voor mensen. De overheid kan dit niet zomaar doorschuiven naar gemeenten. Doorrekening van de effecten moet plaatsvinden op drie niveaus: 1. Organisatieniveau: welk budget zit er achter de loketten waar mensen met een vraag terecht kunnen (verzekeraar, zorgkantoor, gemeente): tabel van oude en nieuwe budgetten. 2. Doelgroepniveau: waar maken verschillende doelgroepen nu gebruik van en wat gaat er voor hen veranderen. Waar zitten de risico s. 3. Individueel niveau: hoe gaat (lokaal) beleid uitpakken voor mensen. Monitoring op basis van de risico s die geformuleerd zijn voor de verschillende doelgroepen. 1

2 Tempo hervorming koppelen aan opbouw inclusieve samenleving De centrale gedachte van het VN-verdrag is dat de beperking niet in de persoon met een handicap zit, maar juist in de (lokale) samenleving. Daarbij moeten mensen in staat gesteld worden om zelf slagkracht te ontwikkelen en zelf (daar waar mogelijk) verantwoordelijkheid te kunnen nemen voor hun eigen leven. 4. Laat de overgang van mensen en aanspraken van AWBZ naar Wmo gelijk lopen aan de opbouw van een inclusieve samenleving. 5. Stel op landelijk niveau een actieprogramma Nederland Inclusief op. Onderdeel van dit programma is het in kaart brengen van de wijze waarop mensen met een beperking nu meedoen op verschillende terreinen (bv. onderwijs, participatie, toegankelijkheid) en een gericht programma om de kansen op meedoen te verbeteren. 6. Regisseer dat op lokaal niveau, bijvoorbeeld met behulp van agenda 22, waarin gewerkt wordt aan een ambitieuze agenda om omgeving, informatie en voorzieningen toegankelijk te maken voor iedereen. 7. Stimuleer een (lokaal) krachtige belangenbehartiging, inspraak en medezeggenschap. Regel dit in een wet Cliëntenparticipatie en maak de inzet van ervaringsdeskundigheid op alle niveaus mogelijk. 8. Cliënten van alle doelgroepen moeten een zelfstandig beroep kunnen doen op onafhankelijke cliëntondersteuning die los staat van de belangen van gemeenten en aanbieders. Zorg dat de gelden die hiervoor beschikbaar komen ook ingezet worden voor dit doel. 9. Stimuleer door regelruimte, pilots en een landelijk transitieprogramma dat initiatieven tot stand komen waarin mensen naar nieuwe oplossingen zoeken om in eigen regie kwaliteit van leven te hebben. Mens centraal en eigen regie Stel mensen in staat om hun eigen leven in te richten en te organiseren. 10. Het compensatiebeginsel biedt de wettelijke basis voor rechtszekerheid en maatwerk in voorzieningen. Het compensatiebeginsel moet voor het hele sociale domein (inclusief zorg en ondersteuning) een algemeen verbindend uitganspunt worden. 11. De persoonsvolgende bekostiging zal binnen alle stelsels vertrekpunt moeten zijn van financiering van noodzakelijke zorg en ondersteuning. 2

3 12. Het pgb is onderdeel van de persoonsvolgende bekostiging en moet solide worden in Wmo, AWBZ en ZVW. Het invoeren van een pgb onder solide voorwaarden zorgt dat alleen mensen een pgb hebben die er zelf voor kiezen en zelf de zorg organiseren. Voorwaarden zijn ondermeer voorlichting en ondersteuning vooraf bij het maken van een persoonlijk ontwikkelingsplan. Maak een participatiebudget mogelijk zodat meerdere regelingen binnen en over de stelsels in een budget samenkomen. Kern AWBZ Voor mensen met een langdurende intensieve beperking moet een kern AWBZ blijven. 13. Borg een goede samenhang tussen gemeentelijk beleid en de toegang tot de kern AWBZ. Voorkom dat mensen tussen wal en schip raken, doordat ze onvoldoende ondersteuning krijgen om zelfstandig te blijven wonen, maar ook geen toegang krijgen tot de kern AWBZ. 14. Als er tarieven worden aangepast, doe dat dan evenredig voor de tarieven van de pgb en Zorg in natura. 15. Maak de kern AWBZ ook toegankelijk voor de groep GGZ cliënten die zeer langdurig of levenslang is aangewezen op verblijf binnen een instelling. Ook voor kinderen met een ernstige beperking die bijvoorbeeld ontheffing van de leerplicht hebben, zal toegang tot de kern AWBZ open moeten staan, ook als zij nog geen ZZP-indicatie hebben. 16. Blijf binnen de AWBZ sturen op kwaliteit van zorg en leven, door een goede invulling van het zorg-/leefplan. Zorg dat de toegang tot kortdurend verblijf en respijtzorg goed geregeld is. Denk hierbij bijvoorbeeld aan logeren. 17. Handhaaf de uitvoering door zorgkantoren, maar ga hierbinnen op zoek naar mogelijkheden voor innovatie en verbetering van de zorginkoop Wettelijke voorwaarden nieuwe Wmo Om het langer thuis blijven mogelijk te maken, zal de Wmo een doorstart maken en op terreinen worden uitgebreid. De pgo-organisaties overleggen graag met VWS en VNG binnen welke kaders de transitie van taken plaatsvindt en op welke wijze de positie van de cliënt hierbij geborgd wordt. 18. Bied maatwerk en ondersteuning op basis van het compensatiebeginsel 19. Zorg voor een wettelijke procesbeschrijving van het keukentafelgesprek/360graden scan. Zorg voor oplossingen die passend zijn en ruimte bieden voor eigen regie. Ga uit van een integrale aanpak en kijk wat iemand nodig heeft voor zijn kwaliteit van leven. 20. De burger behoudt de mogelijkheid van klacht, bezwaar en beroep. 3

4 21. Veranker het recht op een solide pgb en onafhankelijke cliëntondersteuning. Inkomenszekerheid Iedereen heeft recht op een goede levensstandaard. Een evenwichtige koopkrachtontwikkeling voor mensen met en zonder beperking is een randvoorwaarde om aan dit recht een goede invulling te geven. 22. Schaf bestaande compensatieregelingen zoals Wtcg, CER en fiscale aftrek specifieke zorgkosten niet af voordat duidelijk is hoe de nieuwe regeling eruit ziet. 23. Oormerk de 700 miljoen die nu beschikbaar is voor het ontwikkelen van een inkomensmaatwerkregeling op gemeentelijk niveau. 24. Ontwikkel een kader om ervoor te zorgen dat de inkomensondersteuning bij de juiste groep terecht komt en er geen grote rechtsongelijkheid tussen gemeenten ontstaat. 25. Vereenvoudig de eigen bijdrage-regelingen die er nu zijn en laat de inkomenspositie van mensen onderdeel zijn van het keukentafelgesprek in het kader van de Wmo. 26. Breng de inkomenssituatie van mensen in een instelling goed in beeld, voorkom dat mensen door het invoeren van een zak- en kleedgeld norm niet meer kunnen meedoen. Kwaliteit en toegankelijkheid 27. Maak een duidelijke en wettelijke procesbeschrijving van het proces van zorg vragen en zorg krijgen. We denken daarbij ondermeer aan: Competenties van degene die het gesprek voert Integrale benadering van de zorgvraag Mogelijkheden voor onafhankelijke cliëntondersteuning Mogelijkheden voor klacht, bezwaar en beroep 28. Kwaliteit van zorg en ondersteuning blijft belangrijk. Ook als delen van de AWBZ worden ondergebracht in de Wmo. Kwaliteitseisen moeten landelijk vastgesteld worden, onder andere voor de verzorging. Gemeenten hebben beleidsvrijheid binnen de vastgestelde kwaliteitskaders. Zorgvuldigheid Voer veranderingen zorgvuldig door -zodat mensen niet tussen wal en schip vallen. 29. Bied lokale partijen de tijd om met mensen in gesprek te gaan: wat gaat er voor hen veranderen? Bied mensen de tijd om te anticiperen op die veranderingen. 4

5 30. Trek de 10-uurs maatregel op tijd in, zodat mensen ook onder de 10 uur begeleiding hun pgb behouden. Jaag hen in 2014 niet uit het pgb om ze vervolgens in 2015 naar de Wmo te verwijzen. Zorg dat hun zorg en kwaliteit van leven niet verslechteren. Wij hopen dat u deze punten mee kunt nemen in uw overleg van 10 juni en zijn graag bereid onderdelen uit deze brief toe te lichten. Met vriendelijke groet, A. Van Dam W. Croes Interim directeur CG-Raad Interim directeur Platform VG W. Wind M. ter Avest Directeur NPCF Directeur Platform GGz A. Saers N.L. den Haan Directeur Per Saldo Algemeen directeur ANBO 5