Welkom! Formatief handelen. Vijf ideeën om de kans op succesvolle implementatie te verhogen. november. Bijdrage vierde Toetsrevolutiecongres Culemborg

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Welkom! Formatief handelen. Vijf ideeën om de kans op succesvolle implementatie te verhogen. november. Bijdrage vierde Toetsrevolutiecongres Culemborg"

Nienke Bauwens
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 8 november 2018 Welkom! Formatief handelen Vijf ideeën om de kans op succesvolle implementatie te verhogen Bijdrage vierde Toetsrevolutiecongres Culemborg Dominique Sluijsmans Zuyd Hogeschool Lectoraat Professioneel Beoordelen

4 Ontwrichte verhouding onderwijsen toetstijd o o o o o o T onderwijs toets toetsgedrag (wash-back effect; Alderson & Wall, 1993)

6 Constructive alignment T o T o T o T o T o Toets is startpunt van leren Toetsen worden gebruikt om het leren vorm te geven Biggs, J. (1996). Enhancing teaching through constructive alignment. Higher Education, 32,

7 toetsing = brug tussen onderwijzen en leren

8 Vijf ideeën om de kans op succesvolle implementatie van formatief handelen te verhogen

9 1 Ontrafel als team de mate van samenhang en studeerbaarheid van het curriculum

11 Bonte mix aan bewijsmateriaal formeel informeel elk datapunt levert zinvolle informatie op!

12 er staat niks op het spel er staat veel op het spel één datapunt gericht op informatie en feedback meerdere datapunten gericht op diagnose, bijsturing en voorspelling veel datapunten gericht op zware beslissing over leeruitkomst

13 2 Houd een curriculaire schoonmaak en ruim microleed op Ruim op en kijk waar je staat

14 11/11/2018

15 3 Stel vast welke taal je gaat gebruiken om de verschillende functies van toetsing duidelijk te maken naar relevante betrokkenen

16 Formatief handelen gaat NIET over - het geven van een toets die niet meetelt - toetsen als instrument - het komen tot een certificerende beslissing over leren - het simpelweg stoppen met cijfers geven

17 Formatief handelen gaat WEL over - het organiseren van activiteiten die betrokkenheid van leerlingen vergroot - toetsing als een proces - het komen tot een beslissing over verolgstappen die de leerling verder helpen en motiveren - het nadenken over de gevolgen van het geven van cijfers

18 formatief handelen is interactief en cyclisch proces Waar werkt de leerling/student naar toe? FEEDUP Hoe komt de leerling/student naar de gewenste situatie? FEEDFORWARD Waar staat de leerling/student nu? FEEDBACK

19 doel van FH is de betrokkenheid van leerlingen bij hun leren te vergroten en hun zelfregulatievaardigheden te ontwikkelen

20 waar summatief toetsen wordt georganiseerd op bepaalde momenten, is formatief handelen ingebed in de dagelijkse onderwijspraktijk

formatief handelen is gericht op (zelf leren) leren met als doel kennis en vaardigheden op te bouwen (mislukken mag en moet zelfs) summatief toetsen is gericht op presteren met als doel aan te tonen

21 formatief handelen is gericht op (zelf leren) leren met als doel kennis en vaardigheden op te bouwen (mislukken mag en moet zelfs) summatief toetsen is gericht op presteren met als doel aan te tonen dat leerlingen de kennis en vaardigheden (duurzaam) beheersen Meer info over dit onderscheid? Bekijk interessante presentatie van Daisy Christodoulou op Of lees haar boek Making Good Progress

22 waar werkt de leerling naar toe? waar staat de leerling nu? hoe komt de leerling naar de gewenste situatie? FEEDUP FEEDBACK FEEDFORWARD docent 1. verhelderen van leerdoelen en delen van criteria voor succes 2. realiseren van effectieve discussies en activiteiten die bewijs leveren voor leren 3. terugkoppeling geven gericht op verder leren medeleerling 2. begrijpen en delen van leerdoelen en criteria 4. activeren van leerlingen als belangrijke informatiebronnen voor elkaar leerling 2. begrijpen van leerdoelen en criteria 5. activeren van leerlingen in het stimuleren van eigenaarschap over het eigen leren Willam, D. (2013) Cijfers geven werkt niet. Meppel: Ten Brink Uitgevers.

23 4 Investeer in onderwijskundig leiderschap

24 11/11/2018

25 Leidinggeven aan heroriëntatie inhoud samenwerking organisatie rollen taal gedrag

26 Leidinggeven aan het experiment Waar werken we naar toe? Hoe komen we naar de gewenste situatie? Waar staan we nu? Spannendste fase! Terugval naar het oude is groot als ervaringen negatief zijn

27 Leidinggeven aan de herstructurering

28 Leidinggeven aan de verankering

30 5 Zie formatief handelen als een kans om op een effectiever en efficiëntere manier als team te professionaliseren

31 waar werkt de opleiding naar toe? waar staat de opleiding nu? hoe komt de opleiding naar de gewenste situatie? FEEDUP FEEDBACK FEEDFORWARD management 1. verhelderen van leerdoelen en delen van criteria voor succes 2. realiseren van effectieve discussies en activiteiten die bewijs leveren voor leren 3. terugkoppeling geven gericht op verder leren collega s 2. begrijpen en delen van leerdoelen en criteria 4. activeren van opleiders als belangrijke informatiebronnen voor elkaar docenten 2. begrijpen van leerdoelen en criteria 5. activeren van opleiders in het stimuleren van eigenaarschap over het eigen leren Willam, D. (2013) Cijfers geven werkt niet. Meppel: Ten Brink Uitgevers.

32 Richt een lerend gezelschap van docenten in (Wiliam, 2016) - Richt dit lerende gezelschap in voor de duur van 2 jaar - Benoem geïnteresseerde collega s - Vergelijkbaar takenpakket (bijv. zelfde leerjaar/zelfde domein, bijv. taal) - Gemixte inhoud (bijv. Duits, NL, Engels) - Verzeker dat er vanuit de school ondersteuning is om: - Maandelijks een bijeenkomst te organiseren van minuten tijdens of na lesuren - Tussen bijeenkomst 2 uur voor peer observatie of andere samenwerkingsactiviteiten - Zorg voor noodzakelijke ontheffingen van beleidsactiviteiten - Focus op de vijf strategieën van formatief toetsen - Kies daarbinnen 1 techniek die je gaat implementeren, zorg bij keuze van techniek voor voldoende informatie over context waarin je implementatie wilt vormgeven

34 11/11/2018

35 Welke ideeën zijn behulpzaam? 1. Ontrafel als team de mate van samenhang en studeerbaarheid van het curriculum 2. Houd een curriculaire schoonmaak en ruim microleed op 3. Werk aan een gemeenschappelijke taal 4. Investeer in onderwijskundig leiderschap 5. Zie formatief werken als een kans om als team te professionaliseren

Meer lezen? Over het waarom van het geven van cijfers, zie http://operation.

37 Meer lezen? Over het waarom van het geven van cijfers, zie en het werk van Alfie Kohn, zie Grading: The issue is not how but why Over de werking van FT in de klas, zie Over wat feedback effectief maakt, zie Alfie Kohn Over het feedbackmodel van Hattie & Timperley, watch?v=s770g-lulfy Exit tickets: doel-les-bereikt-meten-exit-ticket/ Dylan Wiliam

38 Referenties The curricular spider web: Akker, J. van den (2003). Curriculum perspectives: An introduction. In J. van den Akker, W. Kuiper & U. Hameyer (Eds.), Curriculum landscapes and trends (pp. 1-10). Dordrecht: Kluwer Academic Publishers. Zie ook The six building blocks for grow and change. Based on Nieuwenhuis, M. A. The Art of Management (the-art.nl), , (only in Dutch). Vijf fasen van implementatie Diephuis, R., & Kasteren, R. van (2004). Van ontwerp naar ontwikkeling. Utrecht: Schoolmanagers_VO. Assessment programs. Van der Vleuten, C. P., & Schuwirth, L. W. (2005). Assessing professional competence: from methods to programmes. Medical Education, 39(3), Feedbackculture Rijt van der J., Bossche van den, P., Wiel, M., De Maeyer, S., Gijselaers, W.H., & Segers, M.S.R. (2013). Asking for help: A relational perspective on help seeking in the workplace. Vocations and Learning: Studies in vocational and professional education, Volume 6 (2), Böse, M., & Gijselaers, W.H. (2013). Why supervisors should promote feedback-seeking behaviour in medical residency. Medical Teacher, 35(11), e1573 e1583. Duurzaam beoordelen Sluijsmans, D.M.A. (2008). Betrokken bij beoordelen (lectorale rede). Nijmegen: Hogeschool van Arnhem en Nijmegen.

39 Gebruikte afbeeldingen Foto Adriaan de Groot Gevonden op: Foto Alfie Kohn Foto Dylan Wiliam Diverse afbeeldingen aangekocht via

Vergelijkbare documenten

Welkom! Van vinken naar vonken. november. Over de weg van een toetscultuur naar een feedbackcultuur

4 november 2016 Welkom! Van vinken naar vonken Over de weg van een toetscultuur naar een feedbackcultuur Bijdrage toetscongres vo Van peilstok naar polsstok Dominique Sluijsmans Zuyd Hogeschool Lectoraat