Twee. Gebroeders. Gesponsord door Neopost en donateurs. Drachtster Skûtsje

Transcriptie

1 m a g a z i n e v a n it s k û t s j e f a n d r a c h t e n m e i 2013 De Twee jaar Gebroeders Drachtster Skûtsje van bouw tot jubileum Albert Visser blikt terug en vooruit: Na de aanloop van vorig jaar zou een topklassering in dit jubileumjaar geweldig zijn Turfrace: een impressie Nieuwe zeilen Gesponsord door Neopost en donateurs it sk û t s j e fa n dr a c h t e n 1

2 Naam: De Twee Gebroeders 2 Havenplaats: Drachten Eigenaar: Stichting Het Drachtster Skûtsje De Twee Gebroeders Bouwjaar: 1913 Werf: Roorda de Piip, Drachten Tonnage: 44 Zeilteken: D Kleur: bruin Lengte: 19,34 Breedte: 3,54 Holte: 1,17 Diepgang: 0,42 Schipper: Albert Visser Beroep: Beroepsschipper it Skûtsje fan Drachten it sk û t s j e fa n dr a c h t e n

3 Voorwoord Het jaar 2013 is voor ons skûtsje een bijzonder jaar. Het is namelijk 100 jaar geleden gebouwd op de scheepswerf van de befaamde scheepsbouwer Bouke Roorda te Drachten. Dit laten we natuurlijk niet ongemerkt voorbijgaan. We zijn het jaar feestelijk begonnen door ons skûtsje op te tuigen. Tijdens de feestdagen lag het in al zijn glorie te stralen in de vijver aan het Kiryat Onoplein in het centrum van Drachten. De gemeente Smallingerland heeft het jaar 2013 uitgeroepen tot skûtsjejier. Er wordt dit jaar uitgebreid aandacht besteed aan de skûtsjes en de vaart van skûtsjes in en rondom Drachten. Gedurende het Skûtsjejier wordt een E-book samengesteld. Hierin vindt u interessante achtergrondartikelen over skûtsjes uit Drachten en de geschiedenis van de werven. Maar ook interviews met schippers, informatie over de Drachtstervaart en natuurlijk reportages van de gebeurtenissen tijdens het Skûtsjejier. Voor het bekijken van het E-book en meer informatie omtrent de verschillende activiteiten in de gemeente kunt u terecht op Gedurende het hele jaar zijn er activiteiten met en rondom de Piipster skûtsjes: het Bruine leven, D halve Maen, Jonge Trijnte, De Rot, De Verandering en natuurlijk onze eigen Twee Gebroeders. Om onze zeilharten sneller te laten kloppen hebben we een prachtige fotoimpressie van de Turfrace die op 27 april gehouden is. In alle opzichten een smaakmaker voor de rest van het seizoen! De Twee Gebroeders heeft de afgelopen 100 jaar goed doorstaan. Dit komt vooral doordat er altijd goed onderhoud aan is gepleegd door de vele vrijwilligers en professionals. Onderhoud dat financieel mede mogelijk gemaakt is door onze donateurs, sponsors en vrijwilligers. Daarvoor is het bestuur hen grote dank verschuldigd. Wij wensen alle skûtsjeliefhebbers, -historici, (top) sporters, spotters, ect. een prachtig seizoen en een succesvolle SKS-wedstrijd reeks. Met dit jaar een belangrijke plaats voor het Drachtster skûtsje. Wij wensen Albert en zijn team een succesvol zeilseizoen! Bestuur Drachtster skûtsje Lenze Kielstra it sk û t s j e fa n dr a c h t e n 3

4 Colofon UITGEVER Stichting Het Drachtster Skûtsje REDACTIE Lenze Kielstra, Piet Fellinger, Jelle van der Meulen, Johannes Lipjes, Siska van der Ploeg, Anne Mijnheer, Grafisch in Beeld. VORMGEVING Saskia Padberg, Grafisch in Beeld. T FOTOGRAFIE Wiep Wierda Fotografie v.d. Sluislaan DN Heerenveen T ADVERTENTIE ACQUISITIE Piet Fellinger, Stichting Het Drachtster Skûtsje. DRUK MultiCopy Drachten Nipkowlaan JA Drachten T OPLAGE Magazine van it Skûtsje fan Drachten verschijnt één keer per jaar in een oplage van 2000 exemplaren. 5e JAARGANG MEI 2013 Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever en niet zonder bronvermelding. it Skûtsje fan Drachten VOORZITTER Lenze Kielstra T E l.kielstra@hetnet.nl PR/SPONSORZAKEN Piet Fellinger T E piet _ fellinger@hotmail.com CONTACT DONATEURS Hilbrand Geertsma T E hilbrand2@hetnet.nl 4 it sk û t s j e fa n dr a c h t e n

5 Inhoud 100 jaar Drachtster Skûtsje...6 Even voorstellen: De bemanning...8 Albert Visser kijkt terug en vooruit Turfrace: een impressie...14 Tjalling Holwerda: van skûtsje naar container Nieuwe zeilen! Zeilmakerij De Vries in Makkum Uitgelicht: Faam fan? Race om de Bonifatiusbokaal Van de vrienden! Club van Wedstrijdagenda it sk û t s j e fa n dr a c h t e n 5

6 100 jaar Drachtster Skûtsje Van bouw tot jubileum Op de fameuze Drachtster werf van de gebr. Roorda (de Piip) was het aan het begin van de vorige eeuw een drukte van belang. In het eerste decennium van de eeuw werden er maar liefst 26 skûtsjes gebouwd, waarvan in 1913 het Drachtster Skûtsje van stapel liep. De werf De Piip was zonder twijfel een belangrijke werf in die tijd. Er werden moderne ijzeren skûtsjes gebouwd, ontworpen voor veel vracht, en tegelijkertijd voor snelheid. En niet zonder succes, ook nu nog zijn het vaak de Piipster Skûtsjes welke tot de snelste van de vloot behoren, zoals de Sneker Pan en de Gerben van Manen van Heerenveen. De werfnaam komt overigens van de nabij gelegen Piip-brug. Opdrachtgever voor de bouw van het skûtsje De Twee Gebroeders was een schipper uit Drachten genaamd Tjalling van der Veen. De Twee Gebroeders is vernoemd naar de beide zonen van de schipper, Tjibbe en Gerrit van der Veen. Uit de kwitanties blijkt dat de aanneemsom ƒ 3.000,- bedroeg voor de levering van een staalijzeren roefschip. Tjalling van der Veen voer tot zeker eind jaren veertig met het skûtsje, met name voor het vervoer van terpaarde en turf. Ook toen was er al sprake van wedstrijdzeilen. Zo vond op 28 juli 1945 op De Veenhoop de eerste officiële SKS-wedstrijd plaats, georganiseerd door zeilvereniging Drachten-Veenhoop. Het Drachtster skûtsje De Twee Gebroeders zegevierde met Tjalling van der Veen als schipper. In de winter 1954/1955 gebeurde iets wat tegenwoordig ook wel crowd funding wordt genoemd. Om het skûtsjesilen financieel mogelijk te maken kochten Drachtster accountant Akko van der Veen en vriend/ collega Jaap van der Woude het skûtsje voor ƒ 4.200,- van de erven Tjalling van der Veen. Zij waren de eerste particuliere sponsors. Naderhand werd het Skûtsje in eigendom overgedragen aan een aparte stichting, zoals nu met de meeste SKS-skûtsjes het geval is. In de loop der tijd is het schip vele malen aangepast ter verbetering van de zeileigenschappen. Want wedstrijdzeilen is nu de core business. Zo is het schip verlengd, kwam er een hogere mast, grotere zeilen, etc. De laatste jaren is het boek met originaliteitsregels van 6 it sk û t s j e fa n dr a c h t e n

7 Door: Jelle van der Meulen Foto s: Anne Mijnheer de SKS steeds dikker geworden. De unieke elementen van een skûtsje moeten behouden blijven. Even wat aanpassen is er dus niet meer bij. Maar de roef bleef behoorlijk origineel en geeft een fantastisch inzicht hoe een schippersgezin in het begin van de vorige eeuw keihard moest werken om de kost te verdienen. Daarmee blijft de ziel van het skûtsje bestaan. Op naar de volgende 100 jaar! Niet op zondag en niet met studenten Earnewâldster Aldert Hoekstra werd in 1954 schipper van het skûtsje, daartoe aangesteld door de nieuwe eigenaren, de Drachtster ondernemers Akko van der Veen en Jaap van der Woude. Daaraan verbond schipper Hoekstra wel twee voorwaarden: nooit zeilen op zondag en nooit met studenten. Skûtsjejier 2013 activiteiten: 2013 is door de gemeente uitgeroepen tot Skûtsjejier onder andere vanwege het 100 jarig bestaan van het Drachtster Skûtsje. Na de Turfrace een greep uit de activiteiten: 24 mei Vlootschouwproject voor kinderen, onder andere vlottenbouwen 19 t/m 21 Havenevenement in de haven van sept: Drachten; diverse grote en kleine(vracht) schepen zijn te bezichtigen, met brandweerdemonstraties, rondvaart op historische schepen. 28 sept: Shantykorenfestival ûs roefke! Kijk op voor alle activiteiten. it sk û t s j e fa n dr a c h t e n 7

8 Mag ik u even voorstellen:... de Naam: Albert Visser Leeftijd: 50 (maar ik voel me nog 20) Woonplaats: Lemmer Beroep/studie: Kapitein op de Kleine Handelsvaart Functie op D-Skûtsje: Schipper Bemanningslid sinds: 2002 Wat is je favoriete wedstrijddag en/ of plaats? Slotdag SKS reeks op het Sneekermeer Met welk weertype zeil je het liefst? windkracht 3 á 4 Waar kijk je dit jaar naar uit/wat zijn je doelstellingen? Wedstrijdzeilen met deze geweldige ploeg en kampioen worden Wat is het gekste/leukste dat je hebt meegemaakt op het D-Skûtsje? Moet nog komen Wat maakt het D-Skûtsje zo bijzonder? Hij zeilt het langste van alle 14 Skûtsjes mee in wedstrijdverband Naam: Douwe Visser Leeftijd: 20 Woonplaats: Lemmer Beroep/studie: student zeevaartschool op Urk Functie op D-Skûtsje: 3e man bij de fok Bemanningslid sinds: 2005 Wat is je favoriete wedstrijddag en/of plaats? Lemmer, eigen woonplaats & ruim water Met welk weertype zeil je het liefst? windkracht 3-4 Waar kijk je dit jaar naar uit/wat zijn je doelstellingen? Om weer nieuwe dingen te leren/ Kampioen worden Wat is het gekste/leukste dat je hebt meegemaakt op het D-Skûtsje? Bernhard Homan, Het leukste moment blijft gewoon als je de vlag in top ziet gaan na een plekje bij de eerste 3 Wat maakt het D-Skûtsje zo bijzonder? De bemanning Naam: Martin Kingma Leeftijd: 33 jaar Woonplaats: Oudehaske Beroep/studie: Technische dienst dyckerhoff basal Functie op D-Skûtsje: voordekker Bemanningslid sinds: 2011 Wat is je favoriete wedstrijddag en/of plaats? Albert schipper M artin voordekker 8 it sk û t s j e fa n dr a c h t e n

9 In gesprek met de bemanning... Bemanning van Earnewald doordat je door de mooie natuur zeilt, daarna wel weer kriebels om naar het ruime water te gaan Met welk weertype zeil je het liefst? stralend mooi weer met een windkrachtje 3 Waar kijk je dit jaar naar uit/wat zijn je doelstellingen? Vlag in de top! Wat is het gekste/leukste dat je hebt meegemaakt op het D-Skûtsje? 9 augustus 2011 bij Heeg na de wedstrijd op Woudsend, s nachts met zwangere vrouw en kind in een speedbootje naar de wal omdat onze 2e zoon Hidde zich 2 weken te vroeg aankondigde. Wat maakt het D-Skûtsje zo bijzonder? het is 100 jaar oud en de gezelligheid van de bemanning + vrouwen en kinderen onder elkaar is super. Naam: Klaas van der Ploeg Leeftijd: 49 Woonplaats: Lemmer Beroep/studie: mede eigenaar interieur ontwerpburo / ontwerper. Functie op D-Skûtsje: zwaardenman Bemanningslid sinds: juni 2012 Wat is je favoriete wedstrijddag en/of plaats? Grou vond ik heel speciaal, omdat dit mijn eerste echte SKS wedstrijd was. De Veenhoop en Earnewoude zijn speciaal voor mij omdat ik daar op de camping ben opgegroeid. De 2e plaats op Langweer was natuurlijk ook super. Stavoren op het IJsselmeer mooi vanwege de ruimte, de Fluessen was een spektakel met harde wind. Kortom ik kan niet kiezen! Met welk weertype zeil je het liefst? windje 4, dan ben als zwaardenman lekker actief bezig Waar kijk je dit jaar naar uit/wat zijn je doelstellingen? Als team super draaien, doorgaan waar we vorig jaar mee eindigde aan het eind van het seizoen. Als we die opgaande lijn kunnen doorzetten dan gaan we voor maar 1 plek, NR. 1! Wat is het gekste/leukste dat je hebt meegemaakt op het D-Skûtsje? Bij harde wind op de Fluessen heb ik in de dikke vlagen aardig naar lucht moeten happen. Spontaan plofte mijn reddingvest open en gedurende de wedstrijd heb ik zelfs een visje moeten redden uit het gangboord.;-) Wat maakt het D-Skûtsje zo bijzonder? ja.. hallo! Ik ben een Waldpyk!! Jaap middendekker Naam: Jaap van der Meer Leeftijd: 30 Beroep/studie: Mede-eigenaar Bouwbedrijf van der Meer te Sneek (bestaat sinds 1890) Functie op D-Skûtsje: middendekker Bemanningslid sinds: 2012 Wat is je favoriete wedstrijddag en/of plaats? Sneek (ruim westrijdwater en bekwame wedstrijdcommissie) Met welk weertype zeil je het liefst? windkracht 3 à 4 Waar kijk je dit jaar naar uit/ wat zijn je doelstellingen? het hoogst haalbare, kampioen worden Wat is het gekste en/of leukste dat je heb meegemaakt op het D-skûtsje? de sfeer en een leuke ploeg, Wat maakt het D-skûtsje zo bijzonder? met 100 jaar geschiedenis varen, maar het racet als een speedboot. Naam: Jasper Visser Leeftijd: 24 Woonplaats: Lemmer Beroep/studie: Stuurman Koopvaardij Functie op D-skûtsje: Adviseur Bemanningslid sinds: 2002 Jasper adviseur >> K laas zwaardenman Douwe 3e man bij de fok it sk û t s j e fa n dr a c h t e n 9

10 Wat is je favoriete wedstrijddag en/of plaats? Lemmer, Met welk weertype zeil je het liefst? Windkracht 3/4 met een zonnetje Waar kijk je dit jaar naar uit/ wat zijn je doelstellingen? naar mooie wedstrijden, en doelstelling is mooie wedstrijden varen en genieten, als we daarin slagen komt het resultaat vanzelf. Wat is het gekste en/of leukste dat je heb meegemaakt op het D-skûtsje? moet nog komen :) Wat maakt het D-skûtsje zo bijzonder? De bemanning Naam:Rixt Ferdinands Leeftijd: 20 Woonplaats: Follega Beroep/studie: Student HBO rechten Functie op D-skûtsje: Roefmanager Bemanningslid sinds: 2011 Wat is je favoriete wedstrijddag en/of plaats? Lemmer Met welk weertype zeil je het liefst? Met zonnig weer en windkracht 3 Waar kijk je dit jaar naar uit/ wat zijn je doelstellingen? Ik kijk uit naar het trainen en alle leuke wedstrijden. Wat is het gekste en/of leukste dat je heb meegemaakt op het D-skûtsje? Alles is leuk om mee te maken op het skûtsje. Wat maakt het D-skûtsje zo bijzonder? De gedreven bemanning. Naam: Willem Pieter Kuipers Leeftijd: 23 Woonplaats: Eelde Beroep/studie: 5 dagen in de week naar school Functie op D-skûtsje: Schotenman Bemanningslid sinds: 2009 was ik voor het eerst officieel bemanningslid. Het jaar daarvoor ging ik al wel vaker mee met wedstrijden zoals Lemmer Ahoy en Friese Hoek race. Wat is je favoriete wedstrijddag en/of plaats? Als de wedstrijden doorgaan, vind ik Stavoren en Lemmer het leukst. Met welk weertype zeil je het liefst? Als er maar wind staat ben ik tevreden, liever geen regen. Beetje zon is ook wel lekker. Waar kijk je dit jaar naar uit/ wat zijn je doelstellingen? De doelstelling is kampioen worden. Onze bemanning is een goed team en perfect op elkaar ingespeeld. Daarnaast is de kennis en motivatie er, dus wat wil je nog meer? Wat is het gekste en/of leukste dat je heb meegemaakt op het D-skûtsje? Zeilen vind ik bijna altijd leuk en geniet er dan ook iedere keer weer met volle teugen van. Wat maakt het D-skûtsje zo bijzonder? Het meest bijzondere is dat we een goede gemotiveerde bemanning hebben en uiteraard een geweldige schipper die er altijd een spektakel van weet te maken, niet alleen aan boord maar ook na het zeilen. En natuurlijk heeft hij dit ongeregeld zootje bij elkaar gesprokkeld haha. Chapeau! Naam: Hattum Hoekstra Leeftijd: 29 Woonplaats: Hilversum Beroep/studie: Manager van een contactcenter. Functie op D-skûtsje: Schotenman Bemanningslid sinds: Wat is je favoriete wedstrijddag en/of plaats? Lastige vraag, elke wedstrijd heeft wel wat. Maar de wedstrijden op het ruime water bij Lemmer en Sneek vind ik toch het mooist. Met welk weertype zeil je het liefst? Een mooi constante windkracht 3 tot 4. Zonnetje erbij, graadje of 25. Waar kijk je dit jaar naar uit/ wat zijn je doelstellingen? Ik kijk uit naar elke meter die we varen, maar uiteindelijk is er maar een doel: kampioen worden. Wat is het gekste en/of leukste dat je heb meegemaakt op het D-skûtsje? Bernhard Homans. Willem Pieter schotenman Hattum schotenman Wat maakt het D-skûtsje zo bijzonder? t Schip is 100 jaar oud en zeilt al het langste mee in de SKS van allemaal, maar is nog nooit kampioen geworden. Toch wordt de kans op een kampioenschap elk jaar groter, met deze schipper en deze ploeg. Dan moet het wel allemaal kloppen. Dat wij er toch elk jaar weer beter voor staan, dat vind ik heel bijzonder. Naam: Jeroen Pietersma Leeftijd: 41 Woonplaats: Sneek Beroep/studie: Servicemonteur voor meubelen. Functie op D-skûtsje: Fokkenist Bemanningslid sinds: 5 jaar Wat is je favoriete wedstrijddag en/of plaats? Favoriete wedstrijddag: Het begin op Grou, de adrenaline die er door je lichaam stroomt, als je voor het eerst weer los mag. Favoriete wedstrijdwater is: Het Sneekermeer, overal mooi op diepte, en hoe de wind ook waait, er kan altijd een kruisrak gezeild worden. Met welk weertype zeil je het liefst? Ik zeil het liefst met windkracht 3/4, net met de gangboorden te water. En stil weer wedstrijden vind ik ook mooi, daar kan je winst halen door met opperste concentratie elk vlaagje op te vangen. Waar kijk je dit jaar naar uit/ wat zijn je doelstellingen? Sowieso kijk ik weer uit naar het nieuwe seizoen, lekker zeilen op het mooie Drachtster skûtsje, met een even zo n mooie ploeg kameraden. Mijn doelstelling is net als alle andere jaren: KAMPIOEN WORDEN! Jeroen fokkenist R ixt roefmanager 10 it sk û t s j e fa n dr a c h t e n

11 Bernhard schotenman Stefan n.n.b. Wat is het gekste en/of leukste dat je heb meegemaakt op het D-skûtsje? Het gekste wat ik op het Drachtster skûtsje hebmeegemaakt is: 2 jaar terug op het Sneekermeer, het was stil weer, en wij zaten in de middenmoot. In het voordewindse rak zeilden we a.h.w. een trechter in, waar een versnelling van de wind stond. Wij zeilden van de middenmoot, naar plaats 1, om die niet meer af staan! Wat maakt het D-skûtsje zo bijzonder? Het een piipster skûtsje is, met veel potentie. Ik zie het als een geweldige uitdaging om het Drachtster skûtsje, en Drachten als skûtsje kraamkamer op de kaart te zetten. Naam: Bernhard Hoomans Leeftijd: 42 Woonplaats: Sneek Beroep/studie: CV monteur utaliteit Functie op D-Skûtsje: Schotenman Bemanningslid sinds: mei 2012 Wat is je favoriete wedstrijddag en/of plaats? Tot nu toe Langweer omdat we daar afgelopen jaar 2de zijn geworden ;-) Je zou denken het Sneekermeer maar ik zeil het allerliefst op De Lemmer. Met welk weertype zeil je het liefst? Ik zeil het liefst met mooi droog weer, windkrachtje 4 à 5 lekker knallen en hard werken zodat je er nog iets van voelt na de finish... Waar kijk je dit jaar naar uit/ wat zijn je doelstellingen? Ik kijk naar het hele seizoen uit, kan niet wachten tot we weer los kunnen en ik ga voor goud... Dus kampioen van de SKS met het Drachtster skûtsje 100% Tessel peilster R udolf zwaardenman Wat is het gekste en/of leukste dat je heb meegemaakt op het D-skûtsje? Het gekste/apartst is dat het bij de IFKS en SKS om dezelfde sport gaat maar dat de belevenis totaal anders is... Het mooiste is dan ook de enorme saamhorigheid bij de SKS die als een warme deken om je heen valt! Wat maakt het D-skûtsje zo bijzonder? Voor mij is het Drachtster skûtsje bijzonder omdat ikmet open armen door schipper, bemanning en een ieder die erbij betrokken is ben ontvangen. Naam: Tessel van der Ploeg Leeftijd: 16 Woonplaats: Lemmer Beroep/studie: Studente MBO grafische vormgeving en splashzeilen Functie op D-skûtsje: Peilster Bemanningslid sinds: juni 2012 Wat is je favoriete wedstrijddag en/of plaats? Allemaal leuk Met welk weertype zeil je het liefst? Met een zonnetje en windkracht 3/4 Waar kijk je dit jaar naar uit/wat zijn je doelstellingen? Zo hoog mogelijk eindigen natuurlijk. Wat is het gekste en/of leukste dat je hebt meegemaakt op het D-skûtsje? Tweede worden in Langweer. Wat maakt het D-skûtsje zo bijzonder? Het serieuze in de wedstrijd en de gezelligheid daarna. Naam: Stefan Visser Leeftijd: 22 Woonplaats: Lemmer Beroep/studie: studeren Functie op D-skûtsje: n.n.b. Bemanningslid sinds: 2006 Wat is je favoriete wedstrijddag en/of plaats? Lemmer Met welk weertype zeil je het liefst? Windkracht 3/4 Waar kijk je dit jaar naar uit/ wat zijn je doelstellingen? kijk uit naar de 2 weken, top 5 Wat is het gekste en/of leukste dat je heb meegemaakt op het D-skûtsje? 1ste plekje op terhorne Wat maakt het D-skûtsje zo bijzonder? persoonlijk niet zo heel veel, alle 14 skûtsjes zijn bijzonder. Naam: Rudolf Douma Leeftijd: 35 Woonplaats: Sneek Beroep/studie: Werkzaam bij Provincie Fryslan als hoofdmonteur Elektrotechniek. Tevens werkzaam bij de brandweer in Sneek (13jr.). Functie op D-skûtsje: Zwaardenman Bemanningslid sinds: mei 2013 Wat is je favoriete wedstrijddag en/of plaats? Een echte favoriete dag heb ik niet echt maar mijn voorkeur gaat uit naar het ruimere water zodat ervoor alle skûtsjes kansen liggen in een wedstrijd. Met welk weertype zeil je het liefst? Windkracht 4/5 met een lekker zonnetje Waar kijk je dit jaar naar uit/ wat zijn je doelstellingen? Samen met de bemanning er een super jaar van maken/ eindigen in de top 3 met de SKS. Wat is het gekste en/of leukste dat je heb meegemaakt op het D-skûtsje? ben er eigenlijk nog maar net bij om hier al een antwoord op de geven maar het is er zeker gezellig en iedereen staat open voor een praatje en advies. Wat maakt het D-skûtsje zo bijzonder? Ik vind het een eer om met dit skûtsje te mogen zeilen. Bijzonder is dat ze voor Drachten zeilt en daar ook gebouwd is in it sk û t s j e fa n dr a c h t e n 11

12 Wedstrijd verslag 2012 Door: Albert Visser Het was best een mooi seizoen, 2012, maar de achtste plek is niet goed genoeg. Het scheelde maar één puntje met nummer zes, maar het staat er toch. Gelukkig zijn we er vast van overtuigd dat het dit jaar stukken beter kan. Het schip is er goed genoeg voor, we krijgen het materiaal dat we graag wilden en de bemanning wordt steeds beter. Dit jaar gaan we knallen. Het kampioenschap van vorig jaar begon al rottig. We hadden een prachtige start bij Grou, maar binnen een paar minuten draaide de wind zo enorm dat we van bijna een eerste naar bijna een laatste plek zakten. Als de wedstrijdcommissie die wedstrijd opnieuw had laten starten, had niemand dat een vreemde beslissing gevonden en had het klassement er misschien ook wel heel anders uitgezien. Maar goed, ook dat hoort er bij. Soms zit het mee, soms zit het tegen. En wie na twee weken bovenaan staat, staat daar omdat hij het verdient. Wij werden twaalfde bij Grou en daarna tiende op de Veenhoop. Dat zou een goede reden kunnen zijn om je zorgen te gaan maken, maar dat heb ik geen moment gedaan. Het waren twee rare wedstrijden, ook die bij de Veenhoop: daar zeilden we een tijdrit en starten we achterin het veld. In de volgende twee wedstrijden zeilden we echt in de middenmoot en ook dat kan gebeuren. Maar daarna kwam de tweede plek op de Langweerder Wielen toch wel een beetje als een opluchting. Niet als een verrassing, want we weten dat het erin zit. Daarvoor train je zo hard en zeil je zoveel mogelijk wedstrijden en ben je het hele jaar door met het schip en de zeilen bezig. Als je dan zo n superwedstrijd zeilt op een moment dat het er om gaat, dan is dat wel heel prettig om zo n geweldige plek te bemachtigen. Mijn broer Douwe op de Sneker Pan konden we niet bijhouden. Dat kon niemand en daarom is hij ook de terechte kampioen. Als broer gun ik hem dat van harte. Maar natuurlijk willen wij ook kampioen worden en ik weet zeker dat dat kan. Alles moet goed gaan, wij mogen nauwelijks fouten maken en een beetje geluk heb je altijd nodig maar het kán. Dat is dan ook de doelstelling voor komend jaar. We gaan ervoor en dan zien we vanzelf hoe ver we komen. Het zou, hoe dan ook, prachtig zijn als we dit jaar een goede klassering kunnen neerzetten. Het is ons jubileumjaar. Nou ja, eigenlijk niet van ons, maar van het skûtsje. Dat bestaat honderd jaar en dat is toch wel heel bijzonder. Het hoort bij skûtsjesilen dat je zeilt op zulke oude schepen, dat maakt het ook uniek. Daardoor is 12 it sk û t s j e fa n dr a c h t e n

13 er geen schip gelijk en is het zoveel méér dan alleen maar wedstrijdzeilen. En dat ons schip nu honderd wordt, is een mooie gelegenheid om daar nog eens bij stil te staan. Er wordt door veel mensen van alles georganiseerd. Het is skûtsjejier in de gemeente Smallingerland, er komt een Turfrace en er wordt een boek geschreven. Het is allemaal fantastisch! De bemanning en ik concentreren ons op het schip. We hebben er voor gezorgd dat de Twee Gebroeders er perfect uitziet. Dat moet ook wel, het is tenslotte feest. We zijn wekenlang bezig geweest met het kaal maken en opnieuw plamuren en schilderen van de romp. Ze ziet er weer fris en strak uit. Dat is ook belangrijk. Je zeilt er geen streep harder om, maar als schipper wil je toch dat je schip er goed bijligt. Verder is het nu aan ons om zo hoog mogelijk te eindigen. Na de aanloop van vorig jaar zou een topklassering in dit jubileumjaar geweldig zijn. Dankzij de sponsors en de donateurs hebben we de investeringen kunnen doen die we graag wilden doen. Een nieuw grootzeil, een nieuwe fok en een nieuwe gaffel. Het is niet eens zo dat het oude spul helemaal af is en de prullenbak in moet, maar het allerscherpste is er wel af. Dat kan niet meer op dit niveau. Vroeger ging een goed zeil vijftien, twintig jaar mee. Nu willen we eigenlijk al iets nieuws bestellen als het oude net klaar is. We maken elkaar allemaal gek in het skûtsjesilen, maar daardoor gaan we ook allemaal steeds harder. Het is goed voor de sport dat iedereen er serieus mee bezig is. Dat was vroeger wel anders. Ik weet nog dat ik vroeger bemanningslid was bij Sietse Hobma op Lemmer. Van trainen hadden we nog nooit gehoord en toen ik samen met de schipper het skûtsje naar Grou bracht voor de eerste wedstrijd, zag ik Na de aanloop van vorig jaar zou een topklassering in dit jubileumjaar geweldig zijn pas dat ze het schip dat jaar niet wit maar groen hadden geschilderd. Als ik nu zulke bemanningsleden had, zette ik ze meteen overboord! Nee, dan doe ik het liever zoals we het nu doen. Het heeft een paar weken gekost, maar het schip ligt er mooi bij en nu gaan we met z n allen trainen. Elke week, eerder twee keer dan één. Dat vreet tijd, maar is absoluut nodig. We hebben een gezellige ploeg, dat scheelt. Met elkaar, keihard knokken, tot op het bot, en als we dan een goed kampioenschap varen, is het het allemaal waard geweest. it sk û t s j e fa n dr a c h t e n 13

14 Turfrace Oude t ijden Oude tijden herleefden tijdens de 1e Turfrace van afgelopen zaterdag ter gelegenheid van het 100 jarig bestaan van ons skûtsje de Twee Gebroeders, en het door de gemeente Smallingerland in het leven geroepen Skûtsjejier Zeventien schepen lagen afgemeerd in het Slingepark aan de Drachtstervaart voor de Turfrace. Commisaris der koningin John Jorritsma verrichtte de start door de lawei naar beneden te halen dit alles onder de klanken van het friese folksliet. Om de vijf minuten startte er een schip richting Opeinde. Voor de schippers meteen ook het zwaarste deel van Foto: Wiep Wierda de strijd. Met vier vaste bruggen in het Opeinder Kanaal betekende dit maststrijken en opdraaien en bomen om het skûtsje vooruit te krijgen. De meeste schippers besloten dan ook enkele van de bemanningsleden, zoals vroeger gebruikelijk was, het schip middels een touw vooruit te trekken. Het aloude jagen. Duidelijk werd meteen dat enkele combinaties daar bedrevener in waren dan hun concurrenten. De turf die bij de start in een houten krat was meegenomen moest in Opeinde worden aangevuld met kazen. Elfstedenachtige taferelen in Opeinde waar vele mensen op en om de bruggen het spektakel van dichtbij konden bewonderen. Vanuit Opeinde koersten de schepen richting Rottevalle. Hier keerde schipper Jelle Talsma met de Jonge Jan als eerste om vervolgens koers te zetten richting Buitenstvallaat. Duidelijk werd toen al dat de skûtsjes door alle inspanningen een eind bij elkaar weg lagen. Bij Buitenstvallaat lag voor de schippers de volgende horde in de Turfrace. Elke schipper diende bij Scheepsbouw van der Werff een klink te slaan in het te restaureren schip de Jonge Trijntje. Foto: Wiep Wierda Het talrijk opgekomen publiek kon de inspanningen van de kapiteins van dichtbij bewonderen. Ook kon men zich vergapen aan een demonstratie zeiltanen wederom een oud gebruik. Al bomend, zeilend en jagend gingen de schepen vervolgens richting Een verslag uit: Opeinde 18 kinderen uit groepen 7-8 houden een wedstrijd met zelf geknutselde vaartuigen. De noordenwind is echter sterker dan verwacht, en in plaats van het kanaal over te steken drijven de bootjes in sneltreinvaart onder de brug door. Gelukkig is de reddingsbrigade paraat om ze op te vangen. Voor de wind varend komen de skûtsjes één voor één voorbij. Bomend, jagend of zeilend (sommigen houden met vaarbomen de fok omhoog om wind te vangen), komen de skûtsjes voor de 2e keer door Opeinde.... op naar Buitensverlaat, Oudega en Smalle Ee. Midden in wedstrijdveld komt de Jonge Jasper (Franeker) bij de loswal voorbij. Hier krijgt schipper Froukje Meijer een Opeinder dorpsvlag uitgereikt... de publieksprijs voor het mooiste skûtsje. Een verslag uit: Foto: Anne Mijnheer Rottevalle Skûtsjejier 2013 Saterdei 27 april seagen we tafrielen dy t foar de Twadde Oarloch gewoan wiene yn it Rottefalster libben; yn de haven fan ús doarp kamen skûtsjes oan, dy t meidiene oan in soart doarpenrace yn ús gemeente. Folle skûtsjes binne ommers makke op Drachtster werven. Ek de Twee Gebroeders fan foarhinne Tsjibbe van der Veen fan ús doarp die oan dizze race mei. Se farden oan de nije haven ta om dêr op e hoeke fan de kade har fracht ôf te jaan en wer fuort te farren mei in stimpel fan earst de wethâlders Ketelaar en Van der Aart en letter fan Doarpsbelang fan Janna Roorda en Tineke de Vries. Ien skûtsje kaam hielendal ûnder tûch hast oan de nije haven ta, alle oaren hiene de seilen al folle earder sakje litten. By de Leien seagen wy de skûtsjes wer hielendal optúgd de Lits ferlitten en de mar opgean. Op de Haven yn it doarp wie in gesellige Vrijmarkt. Der wie aardich folk ûnderweis al hoe kâld it dizze moarn ek wie. 14 it sk û t s j e fa n dr a c h t e n

15 Foto s: Johannes Lipjes herleven Oudega. Ook hier bij de haven vele toeschouwers die de inspanningen van schippers en bemanningen wilden bekijken. De havenmeester van Oudega nam de kisten met turven in ontvangst. In de lokale tapperij was een stempelpost ingericht alwaar de schippers hun kaart konden laten afstempelen. Als verrassing kregen zij elk een fles beerenburg mee. Ondertussen werd, en ook hier weer gezellige muziek van ditmaal de Aldegea Sjongers, aan de bemanningsleden het lokale bakbrogge aangeboden. Een beschuit met kaas en roggebrood. Een welkome hap en een welkom rustmoment voor de vele bemanningsleden die dit voor hen ongewone werk, lees bomen, jagen en mastopdraaien, niet gewoon zijn tijdens de reguliere zeilwedstrijden. Maar aan de Turfrace was nog niet een eind gekomen. De tocht ging richting de Veenhoop waar een boei werd gerond om daarna de reis te vervolgen richting Smalle Ee. Ook hier veel mensen op de been om de verrichtingen van schippers en bemanningen te aanschouwen. Om de feestvreugde te verhogen was bijna elke bewoner getogen in klederdracht en of oude beroepen kleding. Een draaimolen, kop van jut en een plaatselijk zangkoor zorgden voor een prachtige sfeer. In het kleine haventje was het passen en meten voor de schippers om hun schip te manouvreren. In Smalle Ee moesten de bemanningen zakken met zand laden om deze op hun skûtsje mee te nemen naar de finish aan de Drachtstervaart. Rond uur kwamen hier de eerste skûtsjes aan. Het was een gezelligheid van belang bij de finish. In de feesttent zong het shantykoor zich Foto: Wiep Wierda de longen uit het lijf en vele kraampjes in het Slingepark werden door veel mensen bezocht. Na het eten van een echt captainsdinner werd het tijd voor de prijsuitreiking. Klaas Jansma richtte daarbij enkele, op zijn humorvolle wijze, woorden aan elke schipper. Jelle Talsma bleek uiteindelijk als snelste deze Turfrace te hebben volbracht. Hij werd dus winnaar van deze, pittige, Turfrace, editie 1. Tweede werd Ton Brundel met de Lytse Lies en Sikke Heerschop derde met de Wylde Wytse. Wie weet komt er een vervolg in de komende jaren en afgaand op de vele positieve geluiden om ons heen zal dit er zeker van komen. De band de Healers gaf nog een optreden in de feesttent als slotakkoord van een prachtige dag waarin oude tijden herleefden. Want bomende en jagende bemanningsleden zie je tegenwoordig op de skûtsjes bijna niet meer. Voor Albert Visser en zijn bemanning zijn het drukke dagen. Na afloop van de Turfrace werd er richting Amsterdam gevaren om daar op het IJ de inhuldiging van onze nieuwe Een verslag uit: Smalle Ee Het kleinste haventje van Friesland had de opdracht om 16 (!) skûtsjes te ontvangen; zand te laden en ze vervolgens weer veilig op weg te sturen naar de volgende halte. Wat was dat een fenomenaal gezicht toen het eerste schip de afslag nam en met vol tuig de haven binnen stormde. De mannen (en vrouwen?) van Jelle Talsma moesten nog flink aan de bak om schadevrij het schip langs de kade te leggen aangezien de wind van achter kwam. Dit overigens onder de warme welkomst klanken van het Abel Tasman shanty koor. Dat het koor voor de goede verstaander steeds meer moeite had met de juiste toonhoogte had wellicht te maken met het kraampje wat er pal naast stond. De inhoud van de kruidenbitters vond gretig aftrek en het mag een wonder heten dat het wankele podium niet meer slachtoffers heeft gemaakt. Na het laatste skûtsje, De Doeke van Martena, wat eigenlijk het liefst nog even wilde blijven hangen, keerde de rust op Smalle Ee langzaam weer terug. De veldwachter en de veekoopman zochten met een voldaan gevoel de kroeg op en de zelfbenoemd burgemeester (Grietman heet zoiets) liet weten tige grutske to wêzen op de bewenners! Foto: Johannes Lipjes it sk û t s j e fa n dr a c h t e n 15

16

17 Turfrace Oude t ijden herleven koning luister bij te zetten. Samen met de skûtsjes van Langweer en Joure werd de overtocht over het IJsselmeer gemaakt. Komend Hemelvaartsweekend breekt de eerste echte skûtsjestrijd van 2013 los. Drie dagen lang zeilen de schepen op het IJsselmeer bij Lemmer tijdens Lemmer Ahoy. Nog enkele bijzonderheden, feitjes en weetjes over deze prachtige dag. Ons Drachtster Skûtsje kwam in Smalle Ee bijna klem te liggen vanwege de lengte van het schip, met uiterste precisie loodste Albert Visser hem uit de haven. Ook spektakel bij de ingang van de Lits richting Foto: Wiep Wierda Rottevalle, de Raerder Roek kwam hard aan zeilen maar kon de bocht niet ronden en voer zo het riet in voor het Paviljoen. Muurvast!!! Pas na 10 minuten en met de hulp van toeschouwers kwam het skûtsje los. Later in de smalle Lits pakte de giek van de Raerder Roek nog een paar dakplaten van een schuurtje mee. De Swanneblom van Age Veldboom molesteerde nog een mast van een plezierjacht. Langs deze weg wordt een ieder bedankt die het welslagen Foto: Wiep Wierda van deze dag mogelijk heeft gemaakt. In het bijzonder de wedstrijdcommissie Drachten-Veenhoop voor een perfect verlopen wedstrijd en de Hearen fan de Feart. Alle walactiviteiten rond het parcours, zoals de nautische markt, de feesttent, het Smelnehûs hebben ze op een geweldige manier gerealiseerd! De officiële uitslag van de Turfrace editie 2013 met de tijd in uren-minuten-seconden: 1. De Jonge Jan, schipper Jelle Talsma 5:53:21 2. De Lytse Lies, schipper Ton Brundel 6:00:20 3. De Wylde Wytse, schipper Sikke Heerschop 6:14:02 4. De Halve Maen, schipper Age Kleinhuis 6:18:53 5. De Engelina Smeltekop, schipper Rinze Herrema 6:34:50 6. De Raerder Roek, schipper Michiel Kalsbeek 6:43:34 7. De Swanneblom, schipper Age Veldboom 6:48:45 8. De Jonge Jasper, schipper Froukje Meijer 6:57:27 9. De Twee Gebroeders, schipper Albert Visser 7:17: It Lieuwke, schipper Durk Bakker 7:26: De Sted Sleat, schipper Hilbrand de Vries 7:47: De Doeke van Martena, schipper Rutger Boonstra 8:33:59. De Nynke met schipper Karel Kuiper en De Nijverheid met schipper Eelke Boersma hebben met de motor gevaren en zijn op plaats 13 en 14 geëindigd. De Oeral Thús van schipper Dirk Jan Reijenga is niet gefinished. De Verandering met schipper Sint Bekkema en de Gerrit Ynze met schipper Koos Lamme zijn door mankementen niet gestart. Een verslag uit: Buitenstverlaat Op het Buitenstverlaat was het een gezellige boel op 27 april. De scoutinggroep De Waldswalkers bakte pannenkoeken en deelde die gratis met een bord warme soep uit aan bezoekers maar ook aan schippers en bemanning van de skûtsjes die de werf aandeden. Onze schipper Albert Visser was vlot met het slaan van een klinknagel in skûtsje De Jonge Trijntje die op de werf ligt om te worden gerestaureerd. Nadat de klinknagel door een smid Jan Douwe van der Weij gloeiend heet was gemaakt en doorgegeven aan de tegenhouder moest elke schipper een klinknagel slaan alvorens hij of zij een handtekening kreeg van Haiko van der Werff en weer mocht vertrekken. De skûtsjesbemanningen die als eersten aankwamen op de werf waren duidelijk wat fanatieker dan de als laatst doorgekomen schepen. Waarbij je kon merken dat de vermoeidheid hen ook parten speelde. Verder waren er op de werf demonstraties van het tanen van netten en zeilen er was live muziek van het Korps Solibrass uit Leeuwarden en van Henk Hiemstra op de accordeon. Ook was er een verkoper van oude brandstoffen op de werf aanwezig. Kortom een prachtige dag! Foto s: Johannes Lipjes it sk û t s j e fa n dr a c h t e n 17

18

19 Sponsor Tjalling Holwerda: Van Skûtsje naar Container Sponsor van het eerste uur Tjalling Holwerda is inmiddels aan-deelhouder in het bedrijf MCS, containervervoerder, gevestigd in Drachten. De overeenkomst? Vervoer, alleen dan een beetje groter. Door: Jelle van der Meulen Er moat jild komme foar it Skûtsje sei Klaas. No, dat moat altiid weze sei Tjalling. Klaas was Klaas Vermeulen van Kijlstra Beton en commissaris bij het bedrijf van Tjalling Holwerda. Het moet rond 1970 geweest zijn dat een aantal Drachtster ondernemers zich gingen inzetten voor het Drachtster Skûtsje. Nadat accountant Akko van der Veen het Skûtsje had gekocht in 1955, bleek gaandeweg dat steeds meer geld nodig was voor onderhoud en uitrusting. Eerdergenoemde Klaas Vermeulen, Tjeerd van den Brug van Autoland van den Brug en Tjalling Holwerda sloegen de handen ineen en trokken de beurs. Trouwe sponsors en dat al ruim 40 jaar. Holwerda heeft het altijd als een vanzelfsprekendheid ervaren en vindt het belangrijk de historie in stand te houden. Het is een automatische betaling. Holwerda (72 jaar) begon in 1964 met transport vanaf het Moleneind te Drachten. Op een steenworp afstand van de voormalige fameuze skûtsjewerf De Piip. Met het watergevoel zit het dus wel goed. Holwerda volgt het Skûtsjesilen nog steeds. Hij gaat regelmatig kijken. Na een lang bestaan als transportondernemer is hij inmiddels aandeelhouder in containertransporteur MCS. Het hoofdkantoor is gevestigd in Drachten met terminals in Groningen, Meppel en Leeuwarden en een belang in een terminal in Hengelo en Rotterdam. Van daaruit worden per binnenschip jaarlijks zo n containers vervoerd naar diverse zeehavens. Dit gebeurt met vaste lijndiensten naar het zogenoemde ARA gebied (Amsterdam, Rotterdam, Antwerpen). Mede aandeelhouder Nutte Visser (45 jaar) en directeur Willem van der Ark (37 jaar), opereren vanuit het hoofdkantoor aan De Roef in Drachten. Van hieruit wordt het hele gebeuren gecoördineerd. Vervoer, Op- en overslag maar ook aanvullende dienstverlening zoals gasmetingen, reinigen en schoonmaken van containers. Dit alles met zo n 55 personeelsleden maar met alle gecharterde schippers, chauffeurs etc. loopt dat aantal gemakkelijk op tot zo n 200. Visser: Elk schip kan 156 TEU vervoeren. Dat staat gelijk aan 156 containers van 20 voet. Dan hebben we het dus over een laadvermogen van 2400 ton voor een 110meterschip. Vergelijk dat eens even met het Drachtster Skûtsje met zijn 20 meter en 40 ton laadvermogen. In 100 jaar ontwikkeling een schaalvergroting met factor 60 Van der Ark vult aan: Voor een Groninger is dat Skûtsjesilen natuurlijk wel een typisch Fries verschijnsel maar bij mij niet geheel onbekend. Toen Holwerda mij vroeg of wij het stokje van het sponsorschap wilden overnemen hebben we onmiddellijk ja gezegd. We hebben veel klanten buiten de provincie. Die hebben wel Tjalling met zijn kleindochter. van skûtsjesilen gehoord maar er nog nooit aan deelgenomen. Het is heel mooi als je dan zo n 100-jarige kunt huren en de klanten een prachtige dag bezorgd Het water dus als verbindende factor met dit verschil dat geen turf meer wordt vervoerd maar mensen. Maar MCS doet meer. Niet alle vervoer gaat over water. Met 55 beschikbare vrachtwagens met multichassis worden containers op de plaats van bestemming afgeleverd. De terminal in Leeuwarden is de nieuwste loot aan de stam. Afgelopen november vond de officiële opening plaats. De cijfers zijn indrukwekkend; een investering van 8.5 miljoen euro, een portaalkraan met 40 meter spoorbreedte met een hefvermogen van 47 ton en een capaciteit van 25 containers per uur. Met name Friesland Campina vervoert de melkproducten via deze nieuwe terminal. En steeds meer. In tijden van diepe economische crisis is het nieuws als een bedrijf wel goed draait. Gaat het met de transport goed, dan moet de rest toch ook weer aantrekken. De overeenkomst is vervoer, alleen dan een beetje groter. Meer informatie over MCS op: mcs.nl it sk û t s j e fa n dr a c h t e n 19

20 Het Drachtster skûtsje krijgt op zijn 100ste verjaardag nieuwe zeilen Aan de zeilen voor de SKS skûtsjes worden speciale eisen gesteld voor wat betreft de kleur, het gewicht en oppervlak. Vorig jaar is een nieuwe formule voor het berekenen van het zeiloppervlak ingesteld. Op de technische universiteit in Delft heeft men een formule ontwikkeld die speciaal op de 14 skûtsjes van toepassing is (velocity prediction program=vpp) Zo worden naast de afmetingen ook de rompvorm, weerstand en het gewicht meegenomen. Bovendien werd per skûtsje een lijnenplan vastgesteld en werden er stabiliteitsmetingen en sleepproeven verricht. De skûtsjezeilen werden in een windtunnel onderzocht en voortaan moet de zeilvoering aan een vast silhouet voldoen. *Enkele eisen: De zeilen moeten zijn vervaardigd van 1 soort doek en enkellaags zijn geweven van polyester en wel op een wijze die oorspronkelijk gebruikelijk was. Het gebruik van kunstvezel, anders dan polyester, is, in welke vorm dan ook, niet toegestaan De geweven structuur moet duidelijk zichtbaar zijn. Het minimale doekgewicht is 510 g/m2 voor de fok en 600 g/m2 voor het grootzeil. De diagonele rek van het doek mag niet minder zijn dan 1,7% van een inch, bij een belasting van 10 pond (US). Om de rek te bepalen wordt een strip van 2x16 inch uit het doek gesneden Foto s: Siska van der ploeg Dankzij onze sponsors en donateurs kunnen we dit jaar een nieuw grootzeil aanschaffen. Een nieuwe fok krijgen we van Neopost. De zeilen worden gemaakt bij zeilmakerij De Vries in Makkum. 20 it sk û t s j e fa n dr a c h t e n

21 Z eilmakerij De Vries in Makkum en dit wordt getest volgens de standaard procedure (Woven Stretch Test Rapport) toegepast door de leveranciers van het doek. Het gebruik van aromatische polyamide kunststofvezels of ander hoog moleculaire vezel bijvoorbeeld kevlar of mylar is niet toegestaan (ook niet voor touwwerk). Er mogen geen doorzichtige doekmaterialen in de zeilen worden verwerkt. De zeilen dienen genaaid te zijn van banen met gelijk blijvende breedte met een minimum breedte van 45 cm en een maximum breedte van 55 cm. Dit met uitzondering van de halshoek. De banen dienen gestikt te zijn (evenwijdig aan het achterlijk) en niet uitsluitend gelijmd. De stiksels, waarmee de banen in het zeil genaaid worden, dienen overeenkomstig de kleur van het zeil te zijn. f o t o: w i e p w i e r d a Elk zeil moet vervaardigd zijn van gelijk blijvende doekdikte over alle banen van het betreffende zeil. Het zeil dient bruin van kleur te zijn. Een fok dient bruin of (gebroken) wit te zijn. De kleur bruin moet in principe liggen tussen de RAL kleuren 8017 en Alvorens tot aanmaak van grootzeil en/of fok over te gaan, is schriftelijk goedkeuring van de maten door de het bestuur van de SKS aan te wijzen bureau nodig. Gebruik in een wedstrijd is uitsluitend toegestaan na controle en merken van zeil/fok door de Kommisje Amels. Alle zeilen moeten worden voorzien van aan de buitenkant handmatig aangenaaide touwlijken van geslagen touw met een minimale dikte van 18 mm. Deze touwlijken dienen van een natuurlijke touwkleur te zijn, te weten; manilla bruin. Zowel bij de fok als het zeil dient het touwlijk bij de hals en de schootshoek royaal langs het onderlijk van het tuig rond de hoek tot minimaal 1 meter boven het bovenste reefoog te worden genaaid. 3. Al het gebruikte, en te gebruiken, touwwerk moet van een natuurlijke touwkleur zijn t.w. manilla bruin. Het zeil dient op de originele wijze te worden aangezet door middel van rakbanden die met lis aan het voorlijk zijn gesplitst en geknoopt. Rakbanden zijn vervaardigd van touw. Ook moeten rakbanden worden voorzien van kloten of kralen en waar nodig minimaal 3 katvalhoutjes (halve maantjes) voor de katteval In het zeil zijn maximaal 5 houten zeillatten toegestaan met een lengte van maximaal 20% van de onderlijk lengte, evenredig verdeeld over het achterlijk, in opgenaaide latzakken, in oorspronkelijke vorm, met 1 of 2 gaten en touwtjes ter bevestiging van de zeillatten. De maximale breedte van de zeillatten bedraagt 10 cm. Het merkteken of embleem van de zeilmaker mag maximaal 30 x 30 cm zijn. Het merkteken mag uitsluitend in de halshoek worden aangebracht. Het zeilteken moet wit zijn en met een minimale hoogte van 1.25 meter en een maximale hoogte van 2 meter in het zeil worden aangebracht. De fok moet met bronzen leuvers aan de voorstag zijn bevestigd. In de fok zijn maximaal 4 zeillatten toegestaan evenredig verdeeld over het achterlijk, met een maximale lengte van 20% van de onderlijk lengte met dien verstande dat de bovenste zeillat maximaal de helft van de fokbreedte ter plaatse mag hebben, gemeten loodrecht op het achterlijk. De houten zeillatten moeten worden bevestigd in opgenaaide latzakken van een oorspronkelijke vorm met ter bevestiging van de zeillatten 1 of 2 gaten en touwtjes. 3. Een topplank is niet toegestaan. In of aan het voorlijk mag geen staaldraad worden verwerkt Het doel van deze formule is om de skûtsjes zoveel mogelijk in originele staat te houden terwijl ze in wedstrijden toch dicht bij elkaar moeten kunnen zeilen. Het gewicht voor een SKS skûtsjezeil is ca. 560/640gr á m2 Het doek voor de zeilen komt uit Duitsland. De Vries doet er twee weken over om een fok te maken en zes weken voor een grootzeil, dit komt voornamelijk door het feit dat de touwlijken handmatig moeten worden aangenaaid. * h a n d b o e k originaliteit s k s it sk û t s j e fa n dr a c h t e n 21

22 Wat is je naam: Jannie Pietersma-Zwerver Wanneer ben je geboren: 29 juli 1976 Waar ben je geboren: Ferwerd Faam fan? Jeroen Pietersma Faam fan sinds... Sinds de Lemmer Ahoy van 2006 zijn we een setje. We kenden elkaar al wel veel langer, door het skûtsjesilen (een skûtsjehuwelijk dus eigenlijk). Maar in de zomer van het skûtsjeseizoen 2006 was ik voor het eerst mee als faam fan. Toen nog bij het Earnewaldster skûtsje, bij mijn zwager Gerhard. Ik kon toen alleen de tweede week vrij krijgen weet ik nog wel. En we logeerden voor in m/s Farber, het vrachtschip van Rinus en Irma. Met als hoogtepunt het jaar Toen was ik zelfs schippersvrouw. Jeroen was toen dat jaar schipper op het Langweerder skûtsje. Dan ben je wel even trots op je man hoor, dat hij dat heeft weten te bereiken! Wat houdt het in om faam fan te zijn? Nou,... uuuhhhh... even denken. Ik merk daar niet zo veel van eigenlijk. In de eerste plaats ben ik gewoon Jannie natuurlijk en had ik zelf al binding met het skûtsjesilen omdat mijn eigen pake nog vracht gevaren heeft met skûtsjes. En mijn vader heeft jarenlang als bemanningslid op diverse skûtsjes gezeild. Ik was al bij het skûtsjesilen betrokken als dochter fan. En dat verschilt niet zo veel met faam fan. Alles draait bij ons thuis om het skûtsjesilen. Als faam fan houdt je daar rekening mee. Ik plan bijvoorbeeld van maart/apriloktober geen andere activiteiten. Hebben jullie bern? Ja, een dochter van twee, Anna. En een bonus zoon van elf jaar, Bennie Wat vinden de bern fan ervan? Anna maakt het natuurlijk nog niet bewust mee. Maar als wij door de gang naar boven lopen (we hebben in de gang een skûtsjegalerij met allerlei foto s en schilderijen) zegt ze: skûtsje heiti. En Bennie begint het steeds leuker te vinden. Zijn grote hobby is eigenlijk voetbal. Maar hij wil steeds vaker mee op het skûtsje. Vindt je het leuk om faam fan te zijn? Jaaaaa, tuuurlijk. We hebben gelukkig zelf een boot, dan kunnen we er met het hele gezin lekker bij zijn iedere wedstrijd. Ik moet wel eerlijk zeggen dat het wel even wennen was nu dat we een klein kindje hebben. Dan is het wel even anders. Een volledige wedstrijd kijken en helemaal meeleven met de mannen zit er bijvoorbeeld even niet in. En ook menig prijsuitreiking moet ik missen. Dus je moet het anders invullen. Mijn ouders en broer zijn bijvoorbeeld sinds vorig jaar ook weer bij het skûtsjesilen. Zij zeilen op It Huzumer Skûtsje. Mijn moeder komt vaak even langs. En daar kan ik wel enorm van genieten, dat ik dit bijzondere gebeuren met de hele familie en schoonfamilie kan beleven. 22 it sk û t s j e fa n dr a c h t e n

23 Door: siska van der Ploeg Jannie & Anna Bennie Gaan jullie weleens op vakantie s zomers? Ja, skûtsjesilen toch? Dat is onze vakantie. En daarna plannen we altijd nog een week om met de familie nog even te varen met de boot Was je al bekend met skûtsjesilen vóór je faam fan werd? Ja, zoals ik al eerder zei, mijn vader Ale Zwerver, heeft op diverse skûtsjes gezeild. Grappig genoeg, heel vroeger bij Albert van Akker, pake van Jeroen, op Leeuwarden. En in de jaren 90 op het skûtsje van Langweer. Toen was ik dus dochter van en ben ik met name veel op stap geweest en heb zo veel mensen leren kennen die nu nog steeds bij het skûtsjesilen zijn en zelf ook weer een gezin hebben, net als wij. Welke wedstrijd/plaats vindt je het leukst en waarom? Qua spanning toch de eerste wedstrijd op Grou. Dan begint het hele circus weer. Ik ben toch wel een beetje van de folklore, en de skûtsjes dan traditie getrouw in een lange sleep over het water zien gaan, daar kan ik kippenvel van krijgen. Bovendien is het in Grou ook altijd reuze gezellig...normaal gesproken wedstrijdtechnisch houd ik het meest van de wedstrijden op open water, dan kan ik de wedstrijd goed volgen (maar ja, dat is nu eventjes anders). De plaatsen die ik het leukst vind zijn Langweer en Stavoren, niet eens zo zeer vanwege de wedstrijden. Ik hou wel van gezelligheid. En in Langweer vind ik het altijd gezellig, het heeft wel wat, al die mensen lekker compact op één plek. Soms een beetje te druk, maar ik kom altijd veel bekenden tegen, ook van buiten het skûtsjesilen. En in Stavoren waan ik mij altijd een beetje in het buitenland, zo n eigen sfeer heeft het meteen. Je hebt dan ook een vrije dag, dus je kunt op je gemak even over de dijk slenteren en een visje eten bij Doede. Zo zie je maar. Elke wedstrijd en plaats heeft wel wat. Dat maakt het skûtsjesilen voor een faam fan dan ook ontzettend leuk! it sk û t s j e fa n dr a c h t e n 23