IPT: doen wat werkt! CONGRES 29 november Hoe word ik een betere therapeut? Informatie & aanmelden.

Transcriptie

1 IPT: doen wat werkt! Hoe word ik een betere therapeut? CONGRES 29 november 2012 Informatie & aanmelden Kosten 185,- (leden) 210,- (niet-leden) Heeft u een vraag? Mail naar info@iptnederland.nl Altrecht, locatie Sanatorium, Oude Arnhemseweg 260 te Zeist

2 Na ruim 30 jaar is IPT niet meer weg te denken als psychotherapie bij tal van aandoeningen. Vanwege de robuuste wetenschappelijke onderbouwing is IPT wereldwijd in vele richtlijnen voor depressie als 1 e keuze psychotherapie terecht gekomen. Veel jonge therapeuten houden van IPT vanwege de concreetheid, de compacte duur en appèl op creativiteit van therapeut en patiënt. Daarbij is IPT betrekkelijk eenvoudig aan te leren. Of toch niet zo eenvoudig? Want zo overzichtelijk als de theorie in de handboeken mag lijken, zo complex kan soms de praktijk blijken. Intensieve training en supervisie zijn dan ook onmisbaar om IPT goed eigen te maken. Op dit congres staat de klinische praktijk centraal. Ervaren IPT therapeuten vertellen middels workshops en lezingen over hun successen, delen hun tips en tricks met u en misschien ook wel hun uitglijders. Programma 9.30 uur Opening door dagvoorzitter Dr. Frenk Peeters 9.40 uur Prof. Dr. Pim Cuijpers: De effecten van interpersoonlijke psychotherapie bij depressie: een overzicht uur Prof. Dr. Marcus Huibers: De werkingsmechanismen bij cognitieve therapie en interpersoonlijke therapie voor depressie: eerste resultaten van een gerandomiseerde trial uur Koffie/thee pauze uur Th. Michael van den Bogaard: De interactie tussen specifieke en nonspecifieke factoren bij IPT; een post hoc analyse uur Drs. Nelleke Nicolaï: Over hechting en de psychotherapeutische behandeling van depressies uur Lunchpauze uur Eerste ronde Workshops uur Koffie/thee pauze uur Tweede ronde Workshops uur Dr. Marc Blom: Over IPT in toekomstperspectief uur Afsluiting en Borrel

3 Prof. Dr. Pim Cuijpers Hoogleraar klinische psychologie en hoofd van de afdeling Klinische Psychologie aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. De effecten van interpersoonlijke psychotherapie voor depressie Er zijn inmiddels enkele tientallen onderzoeken gedaan naar de effecten van interpersoonlijke psychotherapie (IPT) bij depressie. Deze studies hebben laten zien dat IPT een effectieve behandeling is voor depressie en het is niet voor niets dat IPT in de meeste richtlijnen is opgenomen als primaire behandelvorm. In deze presentatie wordt een overzicht gegeven van het effectonderzoek naar IPT. Hoe groot zijn de effecten van IPT precies? Is IPT effectiever dan andere psychotherapieën, zoals cognitieve gedragstherapie of gedragsactivatietherapie? Voegt het iets toe aan behandeling met antidepressiva? Werkt het ook op de lange termijn? Op basis van een database van 315 gerandomiseerde trials naar de behandeling van depressie worden deze vragen beantwoord. Prof. Dr. Marcus J.H. Huibers Hoogleraar Psychotherapie, Afdeling Klinische Psychologie, VUAmsterdam & Capaciteitsgroep Clinical Psychogical Science, Maastricht University While it is well known that cognitive therapy (CT) and interpersonal therapy (IPT) are effective treatments for depression, the underlying mechanisms that explain therapeutic change are still largely unknown. Research into the mechanisms of change in psychotherapy for depression is limited and the causal pathways that explain change in depression treatment remain to be demonstrated. Although therapeutic theories postulate improvement in depressive symptoms in terms of causal processes - namely that decrease in depressive symptoms is caused by change in cognitions (CT) or improvement of interpersonal functioning (IPT) - it remains to be demonstrated whether this is actually holds true. In this presentation, we present findings from an on-going RCT (n=180) on mechanisms of change in CT and IPT, and describe the methodological difficulties that arise from it. Measures of treatment specific factors (such as interpersonal functioning, and dysfunctional attitudes) and more common factors (such as self-esteem) assessed at three time points during treatment (0, 3, 7 months) will be used. First, we will examine the theoretical premises of both therapies, namely that change in cognition precedes symptom change in CT, and that change in interpersonal functioning precedes symptom change in IPT. Then, formal mediation analyses using the McArthur guidelines and multi-mediator models will be presented. Since both therapies originally stem from different theoretical backgrounds, one might expect different mechanisms of change in both therapies. But is this really the case?

4 Drs. Nelleke Nicolaï Psychiater-psychotherapeut, sinds enige tijd gevestigd als supervisor, leertherapeut en coach. Zij volgde een opleiding tot gehechtheidsonderzoeker bij Mary Main en Erik Hesse en publiceerde regelmatig over gehechtheid en trauma. Gehechtheidstijlen, depressie en psychotherapie Hoe iemand gehecht is, bepaalt hoe iemand zich opstelt in interpersoonlijke contacten dus ook in psychotherapie. Vermijdend gehechte mensen koelen ervaringen en emoties af: dus ook de behandeling Dr. Marc Blom en wat daarin gebeurt. Ambivalent-gepreoccupeerde mensen doen een groot beroep op de therapeut. Gedesorganiseerd gehechte mensen raken gemakkelijk verstrikt in een angstige Inhoud lezing: vermijding, waarbij de stress hoog kan oplopen. Rekening houden met gehechtheidstijl kan een therapie efficiënter en effectiever maken en het vastlopen Over IPT en van toekomstperspectief een behandeling voorkomen In deze voordracht besteed ik eerst aandacht aan gehechtheidstijlen hoe deze te meten zijn en wat er de laatste tijd bekend is geworden over de relatie tussen depressieve stoornissen en gehechtheidstijlen. Th. Michael van den Boogaard Werkt als specialisme leider depressie bij PsyQ van de Parnassia Groep. Hij is waarnemend regio opleider van de A-opleiding psychiatrie van de Parnassia Groep in de regio Rijnmond, stage opleider van de Huisartsen opleiding in Rotterdam en omstreken, en IPT supervisor. De interactie tussen specifieke en non-specifieke factoren bij IPT; een post hoc analyse. De mate van overeenstemming die bij IPT wordt bereikt over de interpersoonlijke formulering (het focus) blijkt van invloed op het effect van de behandeling. Dat is op zich niet zo verrassend. Nieuw is wel dat de manier waarop, en de mate waarin die overeenstemming wordt bereikt, een betere voorspeller is van het effect van de behandeling dan de kwaliteit van de therapeutische relatie. Dr. Marc Blom WORKSHOPS Psychiater en in 2007 gepromoveerd op een onderzoek naar de effectiviteit van IPT en medicatie in de behandeling van depressie. Hij werkt als psychiater bij het programma Depressie van PsyQ in Den Haag en is directeur zorg van PsyQ Parnassia Groep. Over IPT in toekomstperspectief

5 WORKSHOPS 1. IPT-groep voor vrouwen met een zwangerschap gerelateerde depressie 2. Groeps-IPT bij bipolaire patiënten: Interpersoonlijke Sociaal Ritme Therapie (IP-SRT) 3. Workshop interpersoonlijke psychotherapie in een groep: Een behandelprotocol voor depressie, ambulant en in deeltijd. 4. IPT in de praktijk 5. IPT cross-cultural 6. Supervisie over IPT Dr. Ineke Brands GZ psycholoog in opleiding tot Specialist (Klinisch Neuropsycholoog). Ze werkt behalve voor de polikliniek van het RPCW vooral voor de afdeling neurologie van het Hofpoort Ziekenhuis. Drs. Marion Dijkstra GZ psycholoog en systeemtherapeut. Zij werkt op de polikliniek en is daarnaast ook IPT supervisor. Werkzaam bij het Regionaal Psychiatrisch Centrum Woerden (RPCW) 1. IPT-groep voor vrouwen met een zwangerschap gerelateerde depressie In deze workshop geven wij toelichting op de IPT groep voor vrouwen met postpartum depressie zoals die is ontwikkeld door R. Reay. Deze groep is in het RPCW opgezet om een aanvullend ambulant aanbod te bieden op hetgeen geboden wordt op de Moeder Baby Unit (MBU) van het RPCW. We zullen ingaan op de indicatiestelling voor de groep, de inhoud van de bijeenkomsten en de werkwijze en op de resultaten van de effectmetingen die tot nu toe zijn gedaan. Tijdens de workshop zal voldoende ruimte zijn voor discussie en interactie

6 Drs. Marije de Kruijff Psychiater, werkzaam bij PsyQ Haaglanden, afdeling Depressie Ambulant. Zij heeft als aandachtsgebieden IPT en groepspsychotherapie, heeft mede de IP-SRT groepen ontwikkeld, en is daarnaast verbonden aan het Specialistisch Groepsprogramma voor chronische depressie. Thea van Troost Verpleegkundig Specialist, afstudeeronderwerp Sociaal Ritme groep in Zij is verbonden aan het bipolaire team van Psyq Haaglanden, afdeling Depressie Ambulant. Tweemaal per jaar geeft zij samen met een co-therapeut de IP-SRT groep. 2. Groeps-IPT bij bipolaire patiënten: Interpersoonlijke Sociaal Ritme Therapie (IP-SRT) Beschrijving: IP-SRT is psychotherapie in combinatie met gebruik van de sociaal ritme matrix en lifechart. Tijdens de workshop geven we uitleg over het gehele IP-SRT model en oefenen we met rollenspelen in groepsvorm.

7 Drs. Dina Snippe BIG-geregistreerd psychotherapeut en heeft ervaring op diverse terreinen van de psychotherapie, o.a. voor de behandeling van depressie, arbeidsgerelateerde problematiek en traumabehandeling. Zij werkt in eigen bedrijf: Snippe-Supervisie en bij G-kracht, Psychomedisch Centrum in Delft Drs. Cora Versteeg GZ-psycholoog en Psychotherapeut, Systeem- en Pessotherapeut, Psychoanalytisch therapeut en groepstherapeut i.o. Zij werkt als vrijgevestigd psychotherapeut in Amsterdam en bij GGZ InGeest, AJ Ernststraat in Amsterdam. 3. Workshop interpersoonlijke psychotherapie in een groep: Een behandelprotocol voor depressie, ambulant en in deeltijd Bij interpersoonlijke psychotherapie in groepen (IPT-G) worden de vier focussen van de individuele IPT toegepast in een ambulante kortdurende groepstherapie (Wilfley e.a., 2000 & Snippe, 2009). IPT-G is een vorm van korte termijn groepstherapie. De samenstelling van de groep is homogeen en het aantal zittingen is gelimiteerd. Er wordt gewerkt met de vier focussen uit de individuele IPT: rouw, interpersoonlijk conflict, interpersoonlijke rolverandering en interpersoonlijke sensitiviteit. Bij IPT ligt het accent op de interpersoonlijke focus. Een belangrijk doel van IPT-G is het verbeteren van de interpersoonlijke vaardigheden. Deze kunnen in de groep worden geoefend om daarna in het dagelijkse sociale leven te worden toegepast. De groepsdynamische processen, met herhaling van de interactiepatronen tussen groepsleden onderling, zijn een essentieel deel van de IPT-G. De groepstherapie is semigestructureerd. In de beginfase wordt structuur aangeboden d.m.v. een kennismakingsoefening, psycho-educatie en het gebruiken van een sociogram. Naarmate de groep vordert wordt er steeds meer groepsdynamisch gewerkt. In deze workshop maakt u kennis met de theoretische uitgangspunten en de werkwijze van de korte termijn groepstherapie met dvd-illustratie. Door middel van simulatie van een IPT-G worden vaardigheden geoefend.

8 Drs. Alex de Ridder Psychiater/directeur divisie ouderen Altrecht; trainer IPT. Drs. Kosse Jonker Kosse Jonker is klinisch psycholoog BIG/psychotherapeut. Hij werkt als manager zorg op de afdeling somatiek en psyche van PsyQ, onderdeel van de Parnassia groep 4. IPT in de praktijk Twee ervaren IPT therapeuten geven een overzicht van de vier foci bij IPT. Aan bod zullen komen: korte theoretische achtergrond per focus, indicatiestelling; wat zijn goede indicaties voor een bepaald focus en welke mogelijk minder? Aan de hand van concrete praktijkvoorbeelden zullen de inleiders hun successen, maar ook enkele uitglijders met de deelnemers delen. De workshop is met name geschikt voor beginnende IPT therapeuten die een basiscursus net achter de rug hebben en eerste praktijkervaringen aan het opdoen zijn. Het is mogelijk eigen casuïstiek in te brengen. De workshopleiders stellen het op prijs om hierover vooraf even contact te hebben. Dit kan per mail: of Drs. Marco Horjus Marco Horjus, psychiater, werkt bij PsyQ Haaglanden, afdeling depressie ambulant te Den Haag. Hij is IPT supervisor, geeft de basiscursus en is lid van de opleidingscommissie NvIPT. 5. IPT cross-cultural In de workshop wordt IPT-cc besproken, getoond en geoefend (o.a. gebruik van het culturele interview bij opstellen van het sociogram).

9 Dr. Marc Blom Psychiater en in 2007 gepromoveerd op een onderzoek naar de effectiviteit van IPT en medicatie in de behandeling van depressie. HIj werkt als psychiater bij het programma Depressie van PsyQ in Den Haag is en is directeur zorg van PsyQ Parnassia Groep. 6. Supervisie over IPT De workshop is bedoeld voor ervaren IPT therapeuten die supervisor willen worden of voor diegenen die al supervisor zijn en hun kennis willen opfrissen. Er wordt kort stil gestaan bij de voornaamste principes van IPT en aan de hand van video beelden of eigen materiaal geoefend met het geven van feedback aan supervisanten.

10 ROUTEBESCHRIJVING Busdiensten Sanatoriumterrein Zeist - lijn 53, halte winkelcentrum Vollenhove - lijn 58, halte Sanatoriumlaan Driebergen - lijn 50, halte Sanatoriumlaan - lijn 53, halte winkelcentrum Vollenhove Utrecht - lijn 50, halte Sanatoriumlaan - lijn 53, halte winkelcentrum Vollenhove - lijn 74, halte winkelcentrum Vollenhove Amersfoort - lijn 52, halte winkelcentrum Vollenhove - lijn 252 (alleen spitsuur), winkelcentrum Vollenhove Treinverbindingen station Driebergen/Zeist station Utrecht station Amersfoort Met de auto Vanuit de richting Utrecht Richting Zeist (Utrechtseweg). Vóór Centrum Zeist, richting Vollenhove linksaf (De Dreef). Vervolgens rechts Oude Arnhemse weg Vanuit de richting Driebergen, Zeist, Doorn, Arnhem. Richting Utrecht. Voorbij Centrum Zeist (Utrechtse weg). Rechtsaf Sanatoriumlaan in tweede afslag links Oude Arnhemse weg. Vanuit Amersfoort A 28, afslag Den Dolder. Snelweg af, brug over naar rechts (Boulevard). Bij verkeerslicht naar rechts (Dijnselburglaan), rechtdoor (De Dreef). Op de Dreef, tweede weg links (= rotonde): Oude Arnhemse weg. Parkeren Op het terrein van de locatie Sanatorium is beperkte gelegenheid tot parkeren.