De ziekmakende effecten van de toets cultuur. Prof.dr. Sieneke Goorhuis-Brouwer Lector Early childhood Stenden Hoge School

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De ziekmakende effecten van de toets cultuur. Prof.dr. Sieneke Goorhuis-Brouwer Lector Early childhood Stenden Hoge School"

Transcriptie

1 De ziekmakende effecten van de toets cultuur Prof.dr. Sieneke Goorhuis-Brouwer Lector Early childhood Stenden Hoge School

2 Terugblik Twee congressen in 2005 Zowel medici als leerkrachten maken zich zorgen over de verschoolsing van het kinderleven. Seventh Outline Level 2

3 Vervolg in 2007 Congres Mythes in het onderwijs Leerling-niveau Leerkrachtniveau Seventh Outline Level Schoolniveau Organisatieniveau 3

4 Vervolg in Congres: Alles op zijn tijd Aandacht voor de vorming van de persoonlijkheid

5 Vervolg 2011 en 2013 Jaarcongressen het jonge kind Oprichting Vereniging van het jonge kind. Seventh Outline Level 5

6 Comenius De natuur overhaast zich niet, maar gaat langzaam voorwaarts: de vogel werpt eieren om ze snel uit te broeden niet in het vuur, noch overvoert hij ze om ze sneller groot te brengen met spijzen.

7 Jean Jacques Rousseau ( ) Emile, ou l éducation Het kind is geen volwassene in zakformaat Aandacht voor de eigenheid van de vroegkinderlijke ontwikkeling

8 Fröbel Aan jonge planten en dieren geven wij ruimte om zich te ontwikkelen. Maar de jonge mens is voor de mens een stuk was, een klomp klei, waaruit hij kan kneden wat hij wil.

9 Landelijk Beleid: Doorgaande leerlijn KO, Peuterwerk en basisschool Steeds meer focus op cognitieve vaardigheden als taal en rekenen De lat moet omhoog! Hoe eerder, hoe beter De tijd van vrijheid blijheid is voorbij

10 Geen terugtredende overheid!! Dwingend aanwezig Geen ruimte voor vakbekwaamheid leerkrachten Onderwijs haaks op de zorg

11 Peuters en kleuters als leerlingen Leerling: Iemand die onderwijs krijgt van een leermeester Iemand die zich in een af ander vak bekwaamt

12 We behandelen peuters en kleuters als leerlingen Toetsen Voorbereidende taal rekenoefeningen

13 Toetsen?: Een vrolijke chaos (van Geert) 4 jarigen nauwelijks medewerking 5 jarigenmedewerking van 50% 6 jarigen goede medewerking (v.d. Heijden, 2012).

14 Werkt VVE? Niet bijdragend aan de snelheid en accuraatheid van het leren in groep 3, noch op sociaal-emotionele variabelen. Rapport Kohnstamm instituut 894, 2013 Bruggers et. al., 2014 Eleveld, 2005, van Steensel, 2006,

15 Persoonsvorming is basis van de leerontwikkeling Mondeling taalgebruik Grove en fijne motoriek Kunnen functioneren in een groep Instructies begrijpen Geconcentreerd aan een taakje kunnen werken ZELFVERTROUWEN! Seventh Outline Level

16 David Bjorklund, 2009 Neem de tijd voor de kindertijd! Het is een haastige wereld, maar kinderen hebben nog steeds de tijd nodig om kind te zijn. Anders: jeugdige grijsaards en volwassen kinderen. Seventh Outline Level

17 Sergio Pellis, 2014 Spel en spelen leveren een belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van het brein. Seventh Outline Level

18 Wilna Meijer, 2013 Onderwijs gaat om alles wat onder intellectuele ontwikkeling valt: Redelijke leren denken en oordelen Kennis leren gebruiken, evalueren en vermeerderen Ontwikkeling van de wens om verder te leren Seventh Outline Level

19 Centrale vragen Hoe kunnen kinderen uitgroeien tot mensen die zelfstandig keuzes kunnen maken? Leidt taalonderwijs aan peuters tot betere Ciotoscores voor taal in groep 8?

20 Antwoorden vinden in de neurobiologische ontwikkeling Bij de geboorte zijn de hersenen nog niet af. 0-7 jaar: primair sensorische gebieden 7-12 jaar: associatiegebieden Puberteit: prefrontale cortex.

21 Opbouw van de hardware: primair sensorische gebieden Deels algemeen mijlpalen in motorische en taalontwikkeling Niet even snel Ontwikkeling gaat lang door Deels specifiek een of tweetalig waarden/normen

22 Ontwikkeling van de associatiegebieden Installatie soft ware: lezen, schrijven, rekenen, aardrijkskunde, geschiedenis etc. Didactische aansturing van groot belang

23 Ontwikkeling prefrontale cortex Verdere ontwikkeling van motivatie, waarden en normen Komen tot zelfverantwoordelijke zelfbepaling

24 0 6 jaar: Opbouw van de hardware Deels algemeen mijlpalen in motorische en taalontwikkeling Deels specifiek een of tweetalig waarden/normen Niet even snel Ontwikkeling gaat lang door KNO/CSK

25 Spontane ontwikkeling Didactische aansturing versus vrij spel Führen oder Wachsen lassen Biologie versus educatie KNO/CSK

26

27 Peuters en kleuters zijn nog geen leerlingen 1e levensjaar Sensomotorisch denken Pre-reflexief denken Peuters meedoen en zeker weten Magisch denken en aarzelende reflexie Kleuters Concreet operationeel denken Leerlingen groep 3

28 Persoonsvorming is basis van de leerontwikkeling Mondeling taalgebruik Grove en fijne motoriek the outline text format Kunnen functioneren Click toeditsecond Outline Level in een groep Instructies begrijpen Geconcentreerd aan een taakje kunnen werken ZELFVERTROUWEN! Seventh Outline Level

29 Early schooltesting no indication for success. Richard Cowan The British Psychological Society Kinderen veranderen tijdens de ontwikkeling

30 Effecten van spelend leren Kinderen zijn minder sociaal gericht Kinderen hebben minder eigen intiatief Toename ADHD (Gezondheidsraad, Dehue 2014) Seventh Outline Level 2 0 Rij 1 Rij 2 Rij 3 Rij 4 Kolom 3

31 Effecten nadruk op cognitie Labeling van kinderen Naar prestatie

32 Labeling naar gedrag Op basis van faalangst: Zich terug trekken aan autisme verwante contactstoornis Extra druk worden ADHD

33 Toetsen bij jonge kinderen is ziekmakend en contraproductief Onvoldoende respect voor ontwikkelingsvariaties Er van uitgaan dat peuters en kleuters al leerlingen zijn Toets uitslagen regelmatig onbetrouwbaar Seventh Outline Level

34 Vaardigheden voor de 21e eeuw Nieuwsgierigheid en voorstellingsvermogen Probleemoplossend denken Initiatiefrijk Aanpassingsvermogen Samenwerkingsvermo gen Seventh Outline Level

35 En nu?? De kleuterdidactiek terug! Seventh Outline Level

36 Invulling VVE Vrij en veel experimenteren Uitdagende omgeving Methoden als bronnenboeken gebruiken. Observerende en creatieve leidsters Seventh Outline Level

37 Floortje Groep 1 Speels, flodderig, snel klaar Jong Doubleren?

38 Groep 2 Extra aandacht voor Taal, knippen, plakken, kleuren Werkjes afmaken!

39 Groep 3 Remedial teaching voor het lezen Fysiotherapie voor de motoriek

40 Groep vier Remedial teaching in verband met rekenen

41 Groep 5 Laat maar, ik kan het toch niet Vraag aan ons team: wat is het ontwikkelingsniveau van Floortje

42 Testscores Laaggemiddeld tot Moeilijk lerend Doubleren? M = 85

43 Effect van alle extra aandacht Geen versnelling in de leerprestaties Faalangstig meisje zonder zelfvertrouwen

44 JACOB Leerling van een kleine school in de provincie Groep 2 gedoubleerd Nu leerling van groep 3

45 Achterblijvende leesprestaties Vraag aan ons team: Is Jacob dyslectisch?

46 Niet alleen traag met lezen Wat juf zegt begrijp ik gewoon niet. Ik doe heus wel mijn best En nadenken helpt ook niet, want dat kost tijd, en dan krijg ik het helemaal niet af

47 Niet dyslectisch, maar Moeilijk lerend Verbale en niet verbale intelligentie rond de 80 Leerstof aanbieden in aangepast tempo Lezen in alle rust oefenen

48 Extra aandacht Frustratie bij het kind Geen versnelling in het leerproces

49 Toekomstperspectief? Ik word vrachtwagenchauffeur Als ik een weg eenmaal heb gereden, vergeet ik hem nooit weer.

Wat hebben jonge kinderen nodig?

Wat hebben jonge kinderen nodig? Wat hebben jonge kinderen nodig? Prof.dr. Sieneke Goorhuis-Brouwer Studiedag 15 maart 2013 Cito scores in groep 8 De lat moet omhoog Marja Van Bijsterveld Taalonderwijs voor peuters vanaf 2;6 jaar ( groep

Nadere informatie

Spel en spelen. Over de ontwikkeling van het jonge kind.

Spel en spelen. Over de ontwikkeling van het jonge kind. Spel en spelen Over de ontwikkeling van het jonge kind. Ontstaan van spel. Met de ontwikkeling gegeven Eerste levensjaar: taalspel en bewegingsspel Bewegingsspel Kruipen, lopen Omrollen 3-7 maanden Lopen

Nadere informatie

TAALACHTERSTANDEN en VVE. Prof.dr. Sieneke Goorhuis-Brouwer

TAALACHTERSTANDEN en VVE. Prof.dr. Sieneke Goorhuis-Brouwer TAALACHTERSTANDEN en VVE Prof.dr. Sieneke Goorhuis-Brouwer Moderne inzichten t.a.v onderwijs Taal en rekenen zijn de zuurstof van het onderwijs ( van Bijsterveld, 2 september 2011) Als gevolg van ICT-

Nadere informatie

De mythe van het vroege leren

De mythe van het vroege leren 5-12-2007 KNO/CSK 1 De mythe van het vroege leren Prof.dr Sieneke Goorhuis-Brouwer Orthopedagoog/spraakpatholoog UMCG 5-12-2007 KNO/CSK 2 Peuters en kleuters aan de top van de leerfabriek goed maken wat

Nadere informatie

29-5-2016. Van meedoen naar leren. Alles op zijn tijd De pedagogiek van het jonge kind. Wat is opvoeding. Opvoeding is. Het maakbare kind? Computers?

29-5-2016. Van meedoen naar leren. Alles op zijn tijd De pedagogiek van het jonge kind. Wat is opvoeding. Opvoeding is. Het maakbare kind? Computers? Van meedoen naar leren Alles op zijn tijd De pedagogiek van het jonge kind Pedagogisch kader voor een persoonlijkheid in wording: Emotionele veiligheid Prof.dr. Sieneke Goorhuis-Brouwer Persoonlijke competentie

Nadere informatie

Het maakbare kind? Jij mag zijn zoals je bent. Om te worden wie je bent, Maar nog niet kunt zijn; En je mag het worden. Op jouw manier. In jouw tijd.

Het maakbare kind? Jij mag zijn zoals je bent. Om te worden wie je bent, Maar nog niet kunt zijn; En je mag het worden. Op jouw manier. In jouw tijd. Het maakbare kind? Jij mag zijn zoals je bent Om te worden wie je bent, Maar nog niet kunt zijn; En je mag het worden Op jouw manier In jouw tijd. Veel politieke druk Taal en rekenen zijn de zuurstof van

Nadere informatie

Thema: Titel van lezing. Naam van spreker 31-10-2011 2

Thema: Titel van lezing. Naam van spreker 31-10-2011 2 Thema: Titel van lezing Naam van spreker 31-10-2011 2 Spraak- en taalproblemen bij kinderen Prof.dr. Sieneke Goorhuis-Brouwer UMCG 31-10-2011 3 Spraak- en taalontwikkeling deel van de totale ontwikkeling

Nadere informatie

TOE MAAR, JE KAN HET!

TOE MAAR, JE KAN HET! TOE MAAR, JE KAN HET! Prof.dr. Sieneke Goorhuis-Brouwer Wat moet er bereikt zijn in 2020? PEDAGOGISCH MODEL In plaats van ECONOMISCH MODEL 1 Van meedoen naar leren Pedagogisch kader voor een persoonlijkheid

Nadere informatie

SER rapport 2016 : Gelijk goed van start

SER rapport 2016 : Gelijk goed van start SER rapport 2016 : Gelijk goed van start 16 uur per week recht op kinderopvang. Voor- en vroegschools educatie 1-11-2016 KNO/CSK 1 VVE beleid ( wet OKE, 2008) Bestrijding taalachterstanden centraal Schoolse

Nadere informatie

VVE protocol. IKC Juliana. Weth. Rebellaan KA Barneveld

VVE protocol. IKC Juliana. Weth. Rebellaan KA Barneveld VVE protocol IKC Juliana Weth. Rebellaan 142 3771 KA Barneveld 0342-412165 Inhoud Overstap van peuteropvang naar kleutergroep 2 Wat is VVE? 3 Doorstroming naar de 3 De warme overdracht 3 Aanbod van de

Nadere informatie

Moedertaal en schooltaal

Moedertaal en schooltaal Moedertaal en schooltaal Prof.dr Sieneke Goorhuis-Brouwer 20 november 2009 Voor en vroegschoolse educatie (VVE) Taalontwikkeling: belangrijke indicator van later schoolsucces OCW: in 2011 een dekkend aanbod

Nadere informatie

Protocol Doublure. Doublure protocol Basisschool De Zonnewijzer Diepenveen

Protocol Doublure. Doublure protocol Basisschool De Zonnewijzer Diepenveen Protocol Doublure 1.Inleiding Het doel van doublure is in eerste instantie dat een opgelopen achterstand het komende schooljaar wordt ingehaald zodat het kind in ieder geval de minimumdoelen van de basisschool

Nadere informatie

VALCKESTEYN Beleid Doubleren of Versnellen

VALCKESTEYN Beleid Doubleren of Versnellen Openbare basisschool VALCKESTEYN Beleid Doubleren of Versnellen Januari 2013 Doel van dit protocol Het vaststellen van de criteria op grond waarvan een leerling al dan niet doubleert of versnelt naar een

Nadere informatie

September: Leerkracht heeft kennis van zijn (zorg-) leerlingen dmv het overdrachtsformulier naar de volgende groep.

September: Leerkracht heeft kennis van zijn (zorg-) leerlingen dmv het overdrachtsformulier naar de volgende groep. Protocol zittenblijven In de wet voor het primair onderwijs, staat dat leerlingen de basisschool in principe in 8 aaneensluitende jaren zouden moeten kunnen doorlopen. (WPO art. 8, lid 7b). Wanneer - 1

Nadere informatie

Protocol doorstromen naar een volgende groep op De Wegwijzer / De Schoof

Protocol doorstromen naar een volgende groep op De Wegwijzer / De Schoof Protocol doorstromen naar een volgende groep op De Wegwijzer / De Schoof 1 juni 2016 Doorstromen naar een volgende groep op De Wegwijzer / De Schoof Het onderwijs op De Wegwijzer / De Schoof richten we

Nadere informatie

Hieronder geven wij antwoord op een aantal vragen, die van belang kunnen zijn bij het kiezen van een school voor uw kind(eren).

Hieronder geven wij antwoord op een aantal vragen, die van belang kunnen zijn bij het kiezen van een school voor uw kind(eren). Waarom kiezen voor onze school? Het is geen gemakkelijke opgave, een goede basisschool te kiezen voor uw kind(eren). De basisschool vervult immers een belangrijke rol in de opvoeding en ontwikkeling van

Nadere informatie

Ontwikkeling en leren jonge kinderen (3-7 jaar) Het goede goed doen Samen Sterk 0-6 Symposium. Lectoraat Early Childhood

Ontwikkeling en leren jonge kinderen (3-7 jaar) Het goede goed doen Samen Sterk 0-6 Symposium. Lectoraat Early Childhood Ontwikkeling en leren jonge kinderen (3-7 jaar) Het goede goed doen Samen Sterk 0-6 Symposium 1 Lectoraat Early Childhood School of Educa3on Ineke Oenema- Mostert De puzzel 2 Visie op ontwikkeling en leren

Nadere informatie

Zelfstandig werken = actief en zelfstandig leren van een leerling. Het kan individueel of in een groep van maximaal 6 leerlingen.

Zelfstandig werken = actief en zelfstandig leren van een leerling. Het kan individueel of in een groep van maximaal 6 leerlingen. Zelfstandig werken Zelfstandig werken = actief en zelfstandig leren van een leerling. Het kan individueel of in een groep van maximaal 6 leerlingen. Visie Leerlinggericht: gericht op de mogelijkheden van

Nadere informatie

Executieve functies ontwikkelen met denkspellen.

Executieve functies ontwikkelen met denkspellen. Executieve functies ontwikkelen met denkspellen. Heeft uw leerling moeite met plannen en organiseren? Is hij zijn huiswerk weer eens vergeten of kwijt? Kan hij moeilijk aan een taak beginnen maar nog moeilijker

Nadere informatie

Protocol doubleren en versnellen

Protocol doubleren en versnellen Protocol doubleren en versnellen Leerlingen doorlopen de school normaal gesproken in 8 jaar. Het kan gebeuren dat een leerling niet klaar is om de overstap naar de volgende groep te maken. Ondanks veel

Nadere informatie

B. Andere kinderen horen bij de zogenaamde laatbloeiers, hun rijpingsproces verloopt wat langzamer.

B. Andere kinderen horen bij de zogenaamde laatbloeiers, hun rijpingsproces verloopt wat langzamer. DE OVERGANG NAAR GROEP 3 Ongeveer 90% van de kinderen die voor 1 januari zes jaar worden, hebben geen noemenswaardige problemen met de overgang van groep 2 naar groep 3. De 10% kinderen die wel twijfels

Nadere informatie

Interactie 1. Basiscommunicatie en schriftelijke correctie. Slotdocument

Interactie 1. Basiscommunicatie en schriftelijke correctie. Slotdocument Interactie 1 Basiscommunicatie en schriftelijke correctie Slotdocument Verantwoording: Onder basiscommunicatie verstaan we de vaardigheid van de leerkracht om zo met leerlingen te communiceren dat zij

Nadere informatie

Van Nul tot Taal. Doelgericht stimuleren van taal en communicatie

Van Nul tot Taal. Doelgericht stimuleren van taal en communicatie Van Nul tot Taal Doelgericht stimuleren van taal en communicatie Even voorstellen Nanja de Rooij - Orthopedagoog-Generalist, NVO geregistreerd - Werkzaam bij Auris vanaf 2001 - Leerkracht Speciaal Onderwijs

Nadere informatie

Agenda onderwijsavond bovenbouw

Agenda onderwijsavond bovenbouw Agenda onderwijsavond bovenbouw Kerndoelen PO Referentieniveaus Onderwijsinhoud op de Bron Wat komt er aan bod in groep 6-7-8 Leren in de echte wereld Kerndoelen PO: Wat moeten kinderen kennen en kunnen

Nadere informatie

Inhoudelijke beschrijving Vversterk Basistraining per module

Inhoudelijke beschrijving Vversterk Basistraining per module Inhoudelijke beschrijving Vversterk Basistraining per module Module 1 De Nederlandse VVE-programma s en de Taallijn VVE Hoe ontwikkelen kinderen zich. ontwikkelingsgebieden. kerndoelen, tussendoelen, leerlijnen.

Nadere informatie

Protocol kleuterverlenging en doublure

Protocol kleuterverlenging en doublure Protocol kleuterverlenging en doublure Inhoud Inleiding... 3 1.Kleuterverlenging... 4 1.1 Criteria voor verlenging groep 2... 4 1.2 De Beslissing... 5 2.Doubleren... 6 2.1 Doublure in groep 3 en 4:...

Nadere informatie

Informatieavond schooljaar Cluster 1/2

Informatieavond schooljaar Cluster 1/2 Informatieavond schooljaar 2018-2019 Cluster 1/2 Even voorstellen.. Programma Ik & Ko / Kleuterplein KIJK! het observatiesysteem Het rapport De ontwikkelingslijnen/hoe werken we in de kleuterklas? naar

Nadere informatie

Basisschool de Drijfveer

Basisschool de Drijfveer Basisschool de Drijfveer Schooljaarverslag 2017-2018 De volgende items willen we in het verslag verder toelichten Een goed pedagogisch klimaat (5) Kinderen vinden het fijn op school, accepteren en respecteren

Nadere informatie

Dit protocol is vastgesteld op

Dit protocol is vastgesteld op Dit protocol is vastgesteld op 29-10-2018 0 Inhoudsopgave 1.Inleiding... 2 2. Uitgangspunten ten aanzien van doublure... 2 3. Overgangscriteria... 3 3.1. Overgangscriteria voor groep 1 en 2... 3 3.2. Overgangscriteria

Nadere informatie

Puberende Hersenen. Wat is er met de puber aan de hand?

Puberende Hersenen. Wat is er met de puber aan de hand? Alumni Lezing UvA, 7 november 2009 Puberende Hersenen Eveline Crone Afdeling Ontwikkelingspsychologie Leiden Institute for Brain and Cognition Wat is er met de puber aan de hand? Jeugd van tegenwoordig:

Nadere informatie

Het onderwijs op de Bron: de onderbouw (groep 1-2)

Het onderwijs op de Bron: de onderbouw (groep 1-2) Het onderwijs op de Bron: de onderbouw (groep 1-2) Het onderwijs op de Bron De opdracht van de basisschool Het onderwijs op de Bron per bouw Onderwijsinhoud op de Bron Wat komt er aan bod in groep 1-2

Nadere informatie

Dyslexie. Een grote tegenvaller. Een vervelend probleem

Dyslexie. Een grote tegenvaller. Een vervelend probleem Dyslexie Een grote tegenvaller Als iemand dyslexie heeft heet dat een dyslecticus. Het meervoud van een dyslecticus is dyslectici. Dyslexie is een woord uit de Griekse taal, het betekent `slecht lezen`.

Nadere informatie

Groep 1 t/m 8 Prins Mauritsschool Delft

Groep 1 t/m 8 Prins Mauritsschool Delft Protocol Overgang Groep 1 t/m 8 Prins Mauritsschool Delft Vooraf In de wet op het onderwijstoezicht wordt aangegeven dat het onderwijs moet worden afgestemd op de onderwijsbehoeften van de leerling. Hierbij

Nadere informatie

Vragenlijst leergeschiedenis lees- en spellingvaardigheid bestemd voor school / groepsleerkracht en interne leerlingenbegeleider

Vragenlijst leergeschiedenis lees- en spellingvaardigheid bestemd voor school / groepsleerkracht en interne leerlingenbegeleider Vragenlijst leergeschiedenis lees- en spellingvaardigheid bestemd voor school / groepsleerkracht en interne leerlingenbegeleider Gegevens leerling Naam leerling :.. 0 jongen 0 meisje Geboortedatum Groep

Nadere informatie

Agenda onderwijsavond middenbouw

Agenda onderwijsavond middenbouw Agenda onderwijsavond middenbouw Kerndoelen PO Wat komt er aan bod in groep 3-4-5 Leren lezen nader bekeken Onderwijsinhoud op de Bron Leren in de echte wereld Kerndoelen PO: Wat moeten kinderen kennen

Nadere informatie

VMBO-congres, 9 november 2009. Eveline Crone. Brain & Development lab Leiden : www.brainanddevelopmentlab.nl

VMBO-congres, 9 november 2009. Eveline Crone. Brain & Development lab Leiden : www.brainanddevelopmentlab.nl VMBO-congres, 9 november 2009 Ontwikkelende hersenen Eveline Crone Brain & Development lab Leiden : www.brainanddevelopmentlab.nl b l Brein en onderwijs Op welke leeftijd zijn scholieren in staat om keuzes

Nadere informatie

Functieprofiel. Leraar. op OBS Het Toverkruid LA, 1,0 FTE. Aanstelling voor een jaar welke bij goed functioneren kan leiden tot een vaste aanstelling.

Functieprofiel. Leraar. op OBS Het Toverkruid LA, 1,0 FTE. Aanstelling voor een jaar welke bij goed functioneren kan leiden tot een vaste aanstelling. Functieprofiel Leraar op OBS Het Toverkruid LA, 1,0 FTE Aanstelling voor een jaar welke bij goed functioneren kan leiden tot een vaste aanstelling. April 2018 Specifieke competenties teamlid OBS Het Toverkruid

Nadere informatie

1. Wat is Dalton Dalton is no method, no system. Dalton is an influence. Geschiedenis 1. 2.

1. Wat is Dalton Dalton is no method, no system. Dalton is an influence. Geschiedenis 1. 2. 1. Wat is Dalton Dalton is no method, no system. Dalton is an influence. (Dalton is geen methode, geen systeem, maar een manier van denken.) Helen Parkhurst, founder Met meer dan 400 scholen is het daltononderwijs

Nadere informatie

Mrt/april09 Overgangscriteria/protocol OVERGANGSPROTOCOL

Mrt/april09 Overgangscriteria/protocol OVERGANGSPROTOCOL Mrt/april09 Overgangscriteria/protocol KLBRA4 OVERGANGSPROTOCOL Algemeen Het uitgangspunt op De Brug is dat leerlingen 8 jaar op onze school zijn en dus niet Natuurlijk ontwikkelen kinderen zich niet allemaal

Nadere informatie

Huiswerkbeleid Onderwijsteam 7

Huiswerkbeleid Onderwijsteam 7 Huiswerkbeleid Onderwijsteam 7 Inleiding: Het onderwijs op school is er onder meer op gericht de verantwoordelijkheid en zelfstandigheid van de leerlingen te vergroten. Ook het maken van huiswerk levert

Nadere informatie

WELKOM. Ouder informatie avond 28 juni 2011

WELKOM. Ouder informatie avond 28 juni 2011 WELKOM Ouder informatie avond 28 juni 2011 Programma Terugblik Schooljaar 2011-2011 Vooruitblik Schooljaar 2011-2012 Terugblik Kwaliteitszorg Informatiesysteem Eduscope volledig ingevoerd. leerlingadministratie-

Nadere informatie

Rooms Katholieke Basisschool De Tweemaster

Rooms Katholieke Basisschool De Tweemaster Rooms Katholieke Basisschool De Tweemaster www.tweemasterhuizen.nl - directie@tweemasterhuizen.nl Holleblok 8, 1273 EG Huizen 035-5250955 Koers 43, 1276 GP Huizen 035-5252828 Landweg 3, 1276 AS Huizen

Nadere informatie

Hoogbegaafdheid & school

Hoogbegaafdheid & school Hoogbegaafdheid & school Linda Spaanbroek Alle Dagen Pauze info@alledagenpauze.nl ADHD? Meisje, 7 jaar beweegt vaak onrustig met handen of voeten staat dikwijls van haar plaats op, terwijl zij moet blijven

Nadere informatie

Protocol doubleren en versnellen (def. versie 5/1/2015)

Protocol doubleren en versnellen (def. versie 5/1/2015) Protocol doubleren en versnellen (def. versie 5/1/2015) Op Daltonschool Neptunus willen we elk kind het onderwijs bieden dat het nodig heeft. Wij vormen ons onderwijs voor elk kind zo optimaal mogelijk,

Nadere informatie

groep 1 en 2 informatieboekje

groep 1 en 2 informatieboekje groep 1 en 2 informatieboekje "De St. Nicolaasschool is een professionele leergemeenschap. Zij streeft ernaar een positieve, veilige en stimulerende leeromgeving te bieden waar, met betrokkenheid van en

Nadere informatie

Informatieboekje. Voorschool

Informatieboekje. Voorschool Informatieboekje Voorschool email: directie@pionier.nl website: www.obsdepionier.nl OBS de Pionier Zeislaan 3 4904 VC Oosterhout 0162-437832 Versie: juni 2017 Voorschool OBS de Pionier De voorschool van

Nadere informatie

De Akkers. Kwaliteitsonderzoek. vroegschoolse educatie

De Akkers. Kwaliteitsonderzoek. vroegschoolse educatie De Akkers Kwaliteitsonderzoek vroegschoolse educatie Datum vaststelling: 15 maart 2019 Samenvatting De inspectie heeft op 6 november 2018 een onderzoek uitgevoerd in groep 1 en 2 van basisschool OBS De

Nadere informatie

Door Renata Hamsikova IeKu Advies

Door Renata Hamsikova IeKu Advies EEN GIDS VOOR OUDERS JONGE HOOGBEGAAFDE KINDEREN Door Renata Hamsikova IeKu Advies WWW.IEKU.NL IS JE KIND HOOGBEGAAFD? Sommige mensen zullen het misschien belachelijk vinden dat je je kind, dat nog zo

Nadere informatie

LEREN LEZEN MET DE DAVIS LEERSTRATEGIE.

LEREN LEZEN MET DE DAVIS LEERSTRATEGIE. LEREN LEZEN MET DE DAVIS LEERSTRATEGIE. Leren lezen is een ingewikkeld proces, waarbij heel wat vaardigheden moeten worden ontwikkeld. OBS Dijkerhoek heeft daarom heel bewust gekozen voor de Davis leerstrategie

Nadere informatie

De Borgh. Kwaliteitsonderzoek. vroegschoolse educatie

De Borgh. Kwaliteitsonderzoek. vroegschoolse educatie De Borgh Kwaliteitsonderzoek vroegschoolse educatie Datum vaststelling: 28 januari 2019 Samenvatting De inspectie heeft op 8 oktober 2018 een onderzoek uitgevoerd in groep 1 en 2 van basisschool De Borgh.

Nadere informatie

Informatie voor ouders over executieve functies

Informatie voor ouders over executieve functies Zelfsturing bij kinderen. Naarmate kinderen ouder worden, zijn ze steeds beter in staat om hun gedrag aan te sturen. Deze toename in zelfsturing is gerelateerd aan de ontwikkeling van executieve functies.

Nadere informatie

JAARPLAN Samen werken aan de toekomst! Bekkampstraat AH Hengevelde

JAARPLAN Samen werken aan de toekomst! Bekkampstraat AH Hengevelde JAARPLAN 2017-2018 Samen werken aan de toekomst! Bekkampstraat 49 7496 AH Hengevelde 0547-333420 www.petrushv.nl 1 Voorwoord Het onderwijs op de Petrusschool is continu in ontwikkeling. Wij streven naar

Nadere informatie

Aandacht voor spelen = ontwikkelingsgericht. www.speelgoedadvies.nl

Aandacht voor spelen = ontwikkelingsgericht. www.speelgoedadvies.nl Aandacht voor spelen = Aandacht voor ontwikkelingsgericht werken Wat kinderen werkelijk doen als ze spelen, daar wordt nauwelijks op gelet. Het is tijd vullen en als de tijd om is, wordt alles opgeruimd.

Nadere informatie

Intake vragenlijst bij dyslexieonderzoek Ingevuld door:

Intake vragenlijst bij dyslexieonderzoek Ingevuld door: Orthopedagogenpraktijk Athena drs. Simone Verhoeven W.M. Dudokweg 10 a-b 1703 DB Heerhugowaard info@athenaweb.nl Intake vragenlijst bij dyslexieonderzoek Ingevuld door: Onderzoeksopdracht en toestemming:

Nadere informatie

3 De visie van de Prinses Julianaschool

3 De visie van de Prinses Julianaschool 3 De visie van de Prinses Julianaschool 3.1 Visie op het onderwijs De missie: Prinses Julianaschool, school voor geborgenheid, (basis)kennis en zorg. De Prinses Julianaschool biedt kinderen een veilige

Nadere informatie

Inhoud Trainersmap De Basis

Inhoud Trainersmap De Basis Inhoud Trainersmap De Basis 1 Module 1 Nederlandse VVE-programma s en de Taallijn Module 2 Taalontwikkeling en Rekenen/wiskunde Module 3 Sociaal-emotionele ontwikkeling - basis Module 4 Sensomotorische

Nadere informatie

Informatieavond schooljaar 2015-2016. Cluster 1/2

Informatieavond schooljaar 2015-2016. Cluster 1/2 Informatieavond schooljaar 2015-2016 Cluster 1/2 Programma Even voorstellen Ik & Ko KIJK! het observatiesysteem Het rapport De ontwikkelingslijnen/hoe werken we in de kleuterklas? naar eigen klas Praktische

Nadere informatie

Vroegtijdige herkenning van taalontwikkelingsstoornissen (TOS)

Vroegtijdige herkenning van taalontwikkelingsstoornissen (TOS) Vroegtijdige herkenning van taalontwikkelingsstoornissen (TOS) Joyce Rompelberg (Logopedist, Spraak- taalpatholoog) Linda Berben (Pedagogisch Behandelaar, Taalcoach, Relatiebeheer) David https://www.youtube.com/watch?v=1hortdwhtyw

Nadere informatie

Leren met je hart, je hoofd en je handen. Play Learn Change is partner van LEGO Education

Leren met je hart, je hoofd en je handen. Play Learn Change is partner van LEGO Education Leren met je hart, je hoofd en je handen Play Learn Change is partner van LEGO Education Wat is ook weer het doel van leren? Jouw wereld ontdekken en begrijpen Jouw eigen plek ontdekken Jezelf staande

Nadere informatie

Groep: Leerkracht(en):

Groep: Leerkracht(en): Verslag van: Groep: Leerkracht(en): Schooljaar: 2017-2018 Bovenbouw Gortstraat 3 3554 DD Hoogeveen tel: 043-2354343 Julianastraat 15 4554 BT Emmen tel: 012-6341726 Geachte ouder(s), verzorger(s), Drie

Nadere informatie

Muziek zeer veeleisende activiteit

Muziek zeer veeleisende activiteit Muziek zeer veeleisende activiteit verwerken van auditieve info herkennen van emoties beroep op geheugen voorstellingsvermogen (deels visueel) verwachtingen toetsen, plannen, vooruitdenken, anticiperen

Nadere informatie

Visie basisschool De Grasspriet

Visie basisschool De Grasspriet Visie basisschool De Grasspriet Kernwaarden? Welbevinden en relatie Ontwikkelen van talenten Zelfstandigheid autonomie Uitdagingen Samen leren en werken Betrokkenheid Welbevinden en relatie Ik ben uniek

Nadere informatie

algemene info groep 1-2

algemene info groep 1-2 algemene info groep 1-2 1 Welkom welkom in groep 1-2 informatie kunt u vinden: website van school: www.springplankuden.nl -algemeen nieuws -groep 1-2c digitale maandkalender raam/deur van de klas 2 een

Nadere informatie

Herfstleerlingen Leerlingen in groep 1 en 2

Herfstleerlingen Leerlingen in groep 1 en 2 Herfstleerlingen Leerlingen in groep 1 en 2 Inhoud Wat is een herfstleerling? Wat zegt de wet? Wat zegt de inspectie? Misvattingen Hoe volgen we kleuters op De Lokhorstschool? Hoe stemmen we af, school

Nadere informatie

Informatiegids stamgroep 1/

Informatiegids stamgroep 1/ Informatiegids stamgroep 1/2 2018 2019 Inhoud Voorwoord Onze school missie en visie Jenaplan in kort bestek - het gesprek - het spel - het werk en samenwerken - de viering De onderbouw stamgroep 1-2 Praktische

Nadere informatie

Concept-Convenant Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) Someren

Concept-Convenant Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) Someren Concept-Convenant Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) Someren De ondergetekenden: 1. Gemeente Someren, voor deze overeenkomst vertegenwoordigd door dhr. T. Maas, 2. Stichting PlatOO, voor deze overeenkomst

Nadere informatie

Pedagogische Visie en Beleid

Pedagogische Visie en Beleid Pedagogische Visie en Beleid Inleiding Voor ouders, medewerkers en alle anderen die betrokken zijn bij, en geïnteresseerd zijn in onze kinderopvang. Voor verantwoorde kinderopvang is veel nodig, om te

Nadere informatie

Protocol. overgang groep 1 2 groep 2 3 en verlengde kleuterperiode

Protocol. overgang groep 1 2 groep 2 3 en verlengde kleuterperiode Protocol overgang groep 1 2 groep 2 3 en verlengde kleuterperiode Opgesteld in september-november 2009 Inhoudsopgave Inleiding pagina 3 De schoolloopbaan van een kleuter pagina 4 Meetmomenten en oudergesprekken

Nadere informatie

Wilt u uw kind geen chocola, chocoladekoeken, brood of priklimonade meegeven?

Wilt u uw kind geen chocola, chocoladekoeken, brood of priklimonade meegeven? Informatie groep 1/2 Als eerste willen wij dat de kleuters een fijne tijd bij ons hebben. Ze moeten zich veilig voelen en zichzelf kunnen zijn. We streven er naar dat de kinderen zich zo optimaal mogelijk

Nadere informatie

Claudine Dietz

Claudine Dietz Claudine Dietz 24-11-2017 Klinisch psycholoog Onderzoek vroeg signalering autisme IMH specialist Altrecht Karakter Stuurgroep Bestuur Observatie / behandelgroep jonge kinderen Top expertise centrum infants

Nadere informatie

Wie de schoen past. Kaleidoscoop op het ROC ASA, voor studenten opleiding onderwijsassistent en SPW

Wie de schoen past. Kaleidoscoop op het ROC ASA, voor studenten opleiding onderwijsassistent en SPW Wie de schoen past Kaleidoscoop op het ROC ASA, voor studenten opleiding onderwijsassistent en SPW Het ROC ASA in Amsterdam heeft de afgelopen drie jaar het programma Kaleidoscoop ingevoerd. Daardoor volg

Nadere informatie

algemene info groep 1-2b

algemene info groep 1-2b algemene info groep 1-2b 1 Welkom welkom in groep 1-2 informatie kunt u vinden: website van school www.springplankuden.nl algemeen nieuws, groep 1-2b digitale maandkalender raam/deur van de klas 2 groep

Nadere informatie

Stichting Openbaar Primair Onderwijs Steenwijkerland Zwartewaterland. Samen op kop

Stichting Openbaar Primair Onderwijs Steenwijkerland Zwartewaterland. Samen op kop Stichting Openbaar Primair Onderwijs Steenwijkerland Zwartewaterland Samen op kop 1 Het wordt anders Het onderwijs is volop in beweging. De afgelopen hebben scholen veel energie in opbrengstgericht werken

Nadere informatie

Peuteropvang Dolfijn

Peuteropvang Dolfijn Peuteropvang Dolfijn Samen spelen, leren en ontdekken VVE Leuk en leerzaam Vriendjes maken Voorwoord Beste ouders en peuters, In deze brochure kunt u allerlei praktische informatie lezen over onze peutergroep.

Nadere informatie

Protocol overgang naar volgende groep

Protocol overgang naar volgende groep Protocol overgang naar volgende groep Doel van dit protocol Kan een kind overgaan naar een volgende groep of blijft het zitten (doubleren)? Met dit protocol willen we ouders informeren hoe wij als school

Nadere informatie

(Hoog)begaafde protocol OBS Prins Claus

(Hoog)begaafde protocol OBS Prins Claus (Hoog)begaafde protocol OBS Prins Claus Linschoten juli 2017 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Inleiding... 3 Visie... 3 Doelgroep... 3 Signaleren... 4 Onderpresteerders... 4 Onderwijsbehoeften... 4 Begeleiding...

Nadere informatie

ENGELS als Tweede Taal

ENGELS als Tweede Taal ENGELS als Tweede Taal o.b.s. De Drift de Pol 4a 9444 XE Grolloo 0592-501480 drift@primah.org Inhoudsopgave Inhoud: 1. Inleiding 2. Keuze voor de Engelse taal (Why English?) 3. Vroeg vreemde talenonderwijs

Nadere informatie

Referentieniveaus en VVE: wat moet je ermee?

Referentieniveaus en VVE: wat moet je ermee? Referentieniveaus en VVE: wat moet je ermee? 20 november 2012 Els Loman en Aafke Bouwman 2 Inhoud workshop 1. Waarom Referentieniveaus? 2. Wat zijn Referentieniveaus? 3. Wat zijn de actuele ontwikkelingen?

Nadere informatie

Onderwijskundig beleidsplan

Onderwijskundig beleidsplan Onderwijskundig beleidsplan 2014-2018 Stichting PCBO Leiderdorp 2 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1: Inleiding 3 Hoofdstuk 2: Visie 4 Hoofdstuk 3: Nadere benoeming van elementen uit de visie 4 3.1 Leeftijdsgroepen

Nadere informatie

Huiswerkbeleid Onderwijsteam 7 it Bynt Winsum

Huiswerkbeleid Onderwijsteam 7 it Bynt Winsum Huiswerkbeleid Onderwijsteam 7 it Bynt Winsum Inleiding: Het onderwijs op school is er onder meer op gericht de verantwoordelijkheid en zelfstandigheid van de leerlingen te vergroten. Ook het maken van

Nadere informatie

Visie van De Molenberg

Visie van De Molenberg Visie van De Molenberg Kinderen van nu groeien op in een tijd waarin grote veranderingen in rap tempo plaatsvinden. Binnen de digitale samenleving moeten ze hun weg vinden in de overvloed aan informatie.

Nadere informatie

het fundament christelijke basisschool genderen Protocol Leerlingenzorg Speciale Leergroep ~ huidige situatie ~

het fundament christelijke basisschool genderen Protocol Leerlingenzorg Speciale Leergroep ~ huidige situatie ~ het fundament christelijke basisschool genderen Protocol Leerlingenzorg Speciale Leergroep ~ huidige situatie ~ Visie Christelijke basisschool Het Fundament wil een school zijn: - waar ieder kind uniek

Nadere informatie

Protocol begaafdheid op de Curtevenne

Protocol begaafdheid op de Curtevenne Parklaan 3, Kortenhoef Postbus 118, 1243 ZJ Kortenhoef (035) 656 10 19 info@curtevennesc hool.nl www.curtevennesch ool.nl Protocol begaafdheid op de Curtevenne Ieder kind uniek en toch lekker samen Niet

Nadere informatie

groep 1 en 2 informatieboekje

groep 1 en 2 informatieboekje groep 1 en 2 informatieboekje te ontwikkelen. De St. Nicolaasschool is een ka vinden het belangrijk dat we met zorg, respect, met elkaar omgaan. Om deze waarden gestalte ons mede inspireren door ons ge

Nadere informatie

Huiswerkbeleid OBS De Westhoek

Huiswerkbeleid OBS De Westhoek Huiswerkbeleid OBS De Westhoek Inleiding Het onderwijs op school is er onder meer op gericht de verantwoordelijkheid en zelfstandigheid van de leerlingen te vergroten. Ook het maken van huiswerk levert

Nadere informatie

Levensverhaal. Hoe is de gezinssamenstelling? Hoe is de relatie met eventuele broertjes en zusjes?

Levensverhaal. Hoe is de gezinssamenstelling? Hoe is de relatie met eventuele broertjes en zusjes? Intakeformulier basisscholen Wageningen Geachte ouder(s), In het kader van de Wet op het Passend Onderwijs is het voor scholen van groot belang om goed zicht te hebben op de ondersteuningsbehoefte van

Nadere informatie

Samenvatting pedagogisch beleidsplan Trias Kinderopvang, waar kinderen zich thuis voelen

Samenvatting pedagogisch beleidsplan Trias Kinderopvang, waar kinderen zich thuis voelen Samenvatting pedagogisch beleidsplan Trias Kinderopvang, waar kinderen zich thuis voelen Voor u ligt het samengevatte pedagogisch beleidsplan van de kinderdagverblijven van Trias Kinderopvang. Doelstellingen

Nadere informatie

Ontwikkelingsperspectief Opgesteld door: (naam en functie)

Ontwikkelingsperspectief Opgesteld door: (naam en functie) Ontwikkelingsperspectief Opgesteld door: (naam en functie) Datum: 1. Algemene gegevens Naam leerling Geboortedatum BSN leerling Adres Postcode en plaats Telefoonnummer E-mailadres Niveau Leerjaar/ klas

Nadere informatie

Samen groeien. Maak kennis met onze pedagogische visie

Samen groeien. Maak kennis met onze pedagogische visie Samen groeien Maak kennis met onze pedagogische visie Best spannend, de zorg voor je kind overdragen op een ander. Hoe prettig is het als je weet dat het in goede handen is. Kober kinderopvang biedt je

Nadere informatie

Protocol schoolverlenging en schoolversnelling

Protocol schoolverlenging en schoolversnelling Protocol schoolverlenging en schoolversnelling OBS Herman Gorter Schooljaar 2012-2013 Inleiding Elk leerjaar kijken we of de leerlingen zich voldoende hebben ontwikkeld om door te kunnen stromen naar een

Nadere informatie

Kinderen Ontwikkelen en Leren 201-2012. Bijeenkomst 11: ontwikkeling

Kinderen Ontwikkelen en Leren 201-2012. Bijeenkomst 11: ontwikkeling Kinderen Ontwikkelen en Leren 201-2012 Bijeenkomst 11: ontwikkeling Terugblik bijeenkomst 10 Presentatie ontwikkelingsgebieden Indeling ontwikkelingsgebieden Casus: stel je probleemverklaring op. Bijeenkomst

Nadere informatie

Thema kijken en observeren

Thema kijken en observeren Waarom is het van belang voor leerkrachten die met jonge kinderen werken? Jonge kinderen ontwikkelen zich razendsnel. Soms gaat het in sprongen, soms lineair. Het is voor een leerkracht van belang om voortdurend

Nadere informatie

De wet op het Primair Onderwijs regelt onder meer dat leerlingen in acht aaneengesloten jaren het basisonderwijs moeten kunnen voltooien.

De wet op het Primair Onderwijs regelt onder meer dat leerlingen in acht aaneengesloten jaren het basisonderwijs moeten kunnen voltooien. PROTOCOL Overgang van groep 1 naar groep 2 De wet op het Primair Onderwijs regelt onder meer dat leerlingen in acht aaneengesloten jaren het basisonderwijs moeten kunnen voltooien. Kinderen die gedurende

Nadere informatie

Doorgaande leerlijn taal voor alle kinderen. Els Loman

Doorgaande leerlijn taal voor alle kinderen. Els Loman Doorgaande leerlijn taal voor alle kinderen Els Loman Doelen Verdieping in de inhouden van de domeinen van taal van de referentieniveaus www.taalenrekenen.nl 2 Waar Wil Je Heen? Alice kwam bij een tweesprong.

Nadere informatie

INHOUD. Signalen van onbehagen. Kleuters met een ontwikkelingsvoorsprong. Kleuters met een ontwikkelingsvoorsprong

INHOUD. Signalen van onbehagen. Kleuters met een ontwikkelingsvoorsprong. Kleuters met een ontwikkelingsvoorsprong INHOUD Kleuters met een ontwikkelingsvoorsprong Krijnie Schaap Wat is een begaafde kleuter? Signalering van een begaafde kleuter Versnellen Hoe kun je met een begaafde kleuter aan de slag en daarbij aansluiten

Nadere informatie

Achtergrond. Missie Onze missie op basis van deze situatie luidt:

Achtergrond. Missie Onze missie op basis van deze situatie luidt: Achtergrond Basisschool De Regenboog staat in de wijk Zuid-west in Boekel en valt onder het bestuur van Zicht PO. Evenals de andere scholen onder dit bestuur gaan wij de komende periode vorm geven aan

Nadere informatie

Beleid najaarskinderen in groep ½

Beleid najaarskinderen in groep ½ Beleid najaarskinderen in groep ½ De doorstroom van groep 1/2/3 2013 Stichting Katholieke Scholen Westelijk Weidegebied Inhoud Hoofdstuk Pagina Inleiding 3 Praktische invulling Groep 1 Groep 2 Kleuterverlenging

Nadere informatie

Oudervragenlijst. Instromende leerlingen. Leerlinggegevens. Algemene ontwikkelingsaspecten

Oudervragenlijst. Instromende leerlingen. Leerlinggegevens. Algemene ontwikkelingsaspecten Oudervragenlijst Instromende leerlingen Leerlinggegevens Naam: ---------------------------------------- Geboortedatum: ----------------------------- Ingevuld op datum:--------------------------- Jongen

Nadere informatie

Protocol Overgang groep 2 naar groep 3. OBS De Venen

Protocol Overgang groep 2 naar groep 3. OBS De Venen Protocol Overgang groep 2 naar groep 3 Versie augustus 2017 De overgang van groep 2 naar groep 3 Het overgrote deel van de kinderen heeft geen noemenswaardige problemen met de overgang van groep 2 naar

Nadere informatie

PROTOCOLLEN. Stappenplan t.a.v. doubleren Bij de besluitvorming over een doublure worden de volgende stappen genomen:

PROTOCOLLEN. Stappenplan t.a.v. doubleren Bij de besluitvorming over een doublure worden de volgende stappen genomen: Doel van dit protocol Kan een kind overgaan naar een volgende groep of blijft het zitten? Met dit protocol willen we ouders informeren hoe wij als school omgaan met de beslissing om een leerling al dan

Nadere informatie