JIN 2013/174, Hof Arnhem-Leeuwarden, , ECLI:NL:GHARL:2013:6823, , (annotatie) ECLI:NL:GHARL:2013:6823

Transcriptie

1 JIN 2013/174 JIN 2013/174, Hof Arnhem-Leeuwarden, , ECLI:NL:GHARL:2013:6823, , (annotatie) INHOUDSINDICATIE Personenvennootschappen, Ontvankelijkheid maatschap GA DIRECT NAAR GEGEVENS Instantie Samenvatting Uitspraak Noot Datum uitspraak Hof Arnhem-Leeuwarden Publicatie JIN 2013/174 (Sdu Jurisprudentie in Nederland), aflevering 9, 2013 Annotator ECLI M. Poelsema Zaaknummer Overige publicaties Rechtsgebied Rubriek Rechters Partijen ECLI:NL:GHARL:2013:6823 Rechtspraak.nl (ECLI:NL:GHARL:2013:6823) JONDR 2013/1160 Ondernemingsrecht mr. Croes mr. Bethlem mr. Van Hooijdonk de maatschap naar burgerlijk recht, [appellante], gevestigd te [woonplaats], appellante, hierna: [appellante], advocaat: mr. L.I. Koenderman, tegen: [geïntimeerde], wonende te [woonplaats], gemeente [woonplaats], geïntimeerde, hierna: [geïntimeerde],

2 Regelgeving advocaat: mr. M.H.M. Deppenbroek. BW Boek BW Boek 7A SAMENVATTING Een maatschap kan onder haar eigen naam procederen (slechts) in die gevallen waarin die maatschap op een voor derden duidelijk kenbare wijze onder die naam aan het rechtsverkeer deelneemt. Het gaat in dit geding kort gezegd om het volgende. Advocaat mr. [naam] heeft werkzaamheden verricht in opdracht van [geïntimeerde]. Of [geïntimeerde] daarbij handelde voor zichzelf of als bestuurder van [een besloten vennootschap], is tussen partijen in geschil. [appellante] vordert in dit geding betaling van voor de werkzaamheden van mr. [naam] verzonden, maar door [geïntimeerde] en/of [een besloten vennootschap] niet (geheel) betaalde facturen, met rente en kosten. De rechtbank heeft de vordering afgewezen. Daartegen komt [appellante] in hoger beroep. Het hof stelt vast dat in de brieven en berichten die ten tijde en na de werkzaamheden van mr. [naam] tussen partijen zijn gewisseld, voor zover in dit geding overgelegd, steeds melding wordt gemaakt van [appellante]. In geen van die stukken wordt de naam [appellante] vermeld. De opdrachtbevestiging d.d. 1 december 2006 (die [geïntimeerde] ontkent te hebben ontvangen) en de latere brieven van mr. [naam] zijn gesteld op briefpapier van [appellante], en mr. [naam] ondertekende zijn berichten met: [naam] [naam],[appellante]. Uit die stukken blijkt dus niet dat [appellante] onder die naam deelnam aan het rechtsverkeer. Uit de door [appellante] bij akte in het geding gebrachte stukken blijkt dat evenmin. Immers is in producties 9 en 10 vermeld dat de maatschappen [appellante] en [appellante] handelen onder de naam [appellante]. Dat zij (tevens) onder hun eigen naam aan het rechtsverkeer deelnemen, blijkt daaruit niet, en blijkt ook niet uit enig ander stuk. Dat brengt mee dat [appellante] niet onder die naam kan procederen. Immers is vaste rechtspraak (sinds HR 5 november 1976, ECLI:NL:HR:1976:AB7103) dat een maatschap onder haar eigen naam kan procederen (slechts) in die gevallen waarin die maatschap op een voor derden duidelijk kenbare wijze onder die naam aan het rechtsverkeer deelneemt, en die regel geldt ook thans nog (HR 15 maart 2013, ECLI:NL:HR:2013:BY7840). Het voorgaande zou wellicht niet onoverkomelijk hoeven zijn, en niet tot niet-ontvankelijkheid hoeven leiden, als het in feite zou gaan om een en dezelfde maatschap, die verschillende namen voert. Dat doet zich hier echter niet voor. Uit productie 9 van [appellante] blijkt immers dat de maatschappen [appellante] en [appellante] beide bestaan of hebben bestaan, en verschillende maatschappen zijn. Het hierboven onder 4.3 overwogene lijkt mee te brengen dat in dit geding een andere maatschap als eiseres optreedt dan de maatschap met wie [geïntimeerde] heeft gecommuniceerd. De verwarring omtrent de identiteit van de eisende partij is dan ook, ondanks de nader door [appellante] gegeven toelichting en de door haar in het geding gebrachte stukken, niet opgelost. Het hof ziet dan ook geen reden om voor dit geval van de onder 4.4. bedoelde regel af te wijken.

3 UITSPRAAK Hof: 1 Het geding in eerste aanleg Voor het geding in eerste aanleg verwijst het hof naar de inhoud van de vonnissen van 9 juni 2010, 2 februari 2011 en 16 maart 2011 die de rechtbank Zutphen tussen [appellante] als eiseres en [geïntimeerde] als gedaagde heeft gewezen. 2 Het geding in hoger beroep 2.1 Het verloop van de procedure blijkt uit: - de dagvaarding in hoger beroep d.d. 14 juni 2011, - de memorie van grieven, met produkties, - de memorie van antwoord, met produkties, - een akte overlegging produkties van de kant van [appellante], - de pleidooien overeenkomstig de pleitnotities (alleen van de kant van [appellante]) d.d. 8 juli Na afloop van de pleidooien heeft het hof arrest bepaald. 3 De vaststaande feiten Het hof gaat in hoger beroep uit van de feiten zoals beschreven in de rechtsoverwegingen 2.1 tot en met 2.8 van het vonnis van 2 februari De motivering van de beslissing in hoger beroep 4.1 Het gaat in dit geding kort gezegd om het volgende. Advocaat mr.[naam] heeft werkzaamheden verricht in opdracht van [geïntimeerde]. Of [geïntimeerde] daarbij handelde voor zichzelf of als bestuurder van [een besloten vennootschap], is tussen partijen in geschil. [appellante] vordert in dit geding betaling van voor de werkzaamheden van mr. [naam] verzonden, maar door [geïntimeerde] en/of [een besloten vennootschap] niet (geheel) betaalde facturen, met rente en kosten. De rechtbank heeft de vordering afgewezen. Daartegen komt [appellante] in hoger beroep. 4.2 In hoger beroep heeft [geïntimeerde] een nieuw verweer opgeworpen dat de ontvankelijkheid van [appellante] in haar vordering betreft, en daarom als eerste dient te worden besproken. [geïntimeerde] voert aan dat de maatschap [appellante] niet bestaat of bestond ten tijde van het verrichten van de werkzaamheden, althans niet onder die naam deelnam aan het rechtsverkeer. De appeldagvaarding is uitgebracht door een andere maatschap dan de destijds bestaande maatschap. Als de maatschap [appellante] al bestaan heeft, was deze ten tijde van de

4 appeldagvaarding ontbonden/vereffend, althans nam zij niet (meer) deel aan het rechtsverkeer onder die naam. 4.3 Het hof stelt vast dat in de brieven en berichten die ten tijde en na de werkzaamheden van mr. [naam] tussen partijen zijn gewisseld, voor zover in dit geding overgelegd, steeds melding wordt gemaakt van[appellante]. In geen van die stukken wordt de naam [appellante] vermeld. De opdrachtbevestiging d.d. 1 december 2006 (die [geïntimeerde] ontkent te hebben ontvangen) en de latere brieven van mr. [naam] zijn gesteld op briefpapier van[appellante], en mr. [naam] ondertekende zijn berichten met: [naam] [naam],[appellante]. Uit die stukken blijkt dus niet dat [appellante] onder die naam deelnam aan het rechtsverkeer. 4.4 Uit de door [appellante] bij akte in het geding gebrachte stukken blijkt dat evenmin. Immers is in produkties 9 en 10 vermeld dat de maatschappen [appellante] en [appellante] handelen onder de naam[appellante]. Dat zij (tevens) onder hun eigen naam aan het rechtsverkeer deelnemen, blijkt daaruit niet, en blijkt ook niet uit enig ander stuk. Dat brengt mee dat [appellante] niet onder die naam kan procederen. Immers is vaste rechtspraak (sinds HR 5 november 1976, ECLI:NL:HR:1976:AB7103) dat een maatschap onder haar eigen naam kan procederen (slechts) in die gevallen waarin die maatschap op een voor derden duidelijk kenbare wijze onder die naam aan het rechtsverkeer deelneemt, en die regel geldt ook thans nog (HR 15 maart 2013, ECLI:NL:HR:2013: BY7840). 4.5 Het voorgaande zou wellicht niet onoverkomelijk hoeven zijn, en niet tot nietontvankelijkheid hoeven leiden, als het in feite zou gaan om een en dezelfde maatschap, die verschillende namen voert. Dat doet zich hier echter niet voor. Uit produktie 9 van [appellante] blijkt immers dat de maatschappen [appellante] en[appellante] beide bestaan of hebben bestaan, en verschillende maatschappen zijn. Het hierboven onder 4.3 overwogene lijkt mee te brengen dat in dit geding een andere maatschap als eiseres optreedt dan de maatschap met wie [geïntimeerde] heeft gecommuniceerd. De verwarring omtrent de identiteit van de eisende partij is dan ook, ondanks de nader door [appellante] gegeven toelichting en de door haar in het geding gebrachte stukken, niet opgelost. Het hof ziet dan ook geen reden om voor dit geval van de onder 4.4. bedoelde regel af te wijken. 4.6 Het bovenstaande voert tot de slotsom dat de vonnissen waarvan beroep dienen te worden vernietigd, en [appellante] alsnog niet-ontvankelijk moet worden verklaard. Aan behandeling van de grieven wordt niet meer toegekomen. Als de in het ongelijk gestelde partij wordt [appellante] veroordeeld in de kosten van het geding in beide instanties. Deze kosten worden aan de kant van [geïntimeerde] voor de eerste aanleg bepaald op 700,= voor griffierecht en 1447,50 voor salaris overeenkomstig het liquidatietarief (2,5 punt tarief III), en voor het hoger beroep bepaald op 649,= voor griffierecht en 3474,= voor salaris overeenkomstig het liquidatietarief (3 punten tarief III). 5 De beslissing Het hof, recht doende in hoger beroep: vernietigt de vonnissen van de rechtbank Zutphen van 2 februari 2011 en 16 maart 2011 en doet opnieuw recht; verklaart [appellante] niet-ontvankelijk in haar vordering;

5 veroordeelt [appellante] in de kosten van beide instanties, tot aan de bestreden uitspraak aan de zijde van [geïntimeerde] wat betreft de eerste aanleg vastgesteld op 700,= voor verschotten en op 1447,50 voor salaris en tot aan deze uitspraak wat betreft het hoger beroep vastgesteld op 649,= voor verschotten en op 3474,= voor salaris. NOOT Een maatschap van advocaten vordert betaling van openstaande facturen voor verrichte werkzaamheden door een advocaat. De rechtbank wijst de vordering af en de maatschap gaat in hoger beroep. In hoger beroep doet de opdrachtgever een beroep op de niet-ontvankelijkheid van de maatschap, omdat deze niet bestaat, althans niet bestond, althans niet onder die naam deelnam aan het rechtsverkeer ten tijde van het verrichten van de werkzaamheden door de advocaat. Het hof stelt vast dat in geen van de overgelegde stukken, zoals brieven (waaronder de opdrachtbevestiging) en correspondentie de naam van de eisende maatschap wordt genoemd. Het is juist de naam van een andere maatschap die wordt genoemd. Uit de door de maatschap in het geding gebrachte stukken blijkt dat de eisende maatschap samen met een andere maatschap wel handelde onder de gemeenschappelijke naam die op de brieven en in de s werd genoemd, maar daaruit blijkt niet dat de eisende maatschap ook onder de eigen naam deelnam aan het rechtsverkeer. Het hof concludeert dat de eisende maatschap dan ook niet als maatschap onder die naam kan procederen en verklaart de eisende partij nietontvankelijk in haar vordering. In het geval van een maatschap zijn het slechts de gezamenlijke maten die als procespartij kunnen optreden. Immers, de maatschap zelf bezit geen rechtspersoonlijkheid. Zij heeft geen eigen rechten en verplichtingen. De rechten en verplichtingen zijn van de maten gezamenlijk. Zie hiervoor ook Asser 5-V 1995/129. Blanco Fernandez schrijft in zijn noot onder Hoge Raad 15 maart 2013, «JOR» 2013/133: Men kan gerust spreken over de vennootschap als de vennoten in vennootschappelijk verband. Daarmee wordt volgens hem ook recht gedaan aan de verzelfstandiging van de vennootschap (in dit geval een maatschap) nu het veelal de vennootschap is die aan het rechtsverkeer deelneemt. Ingevolge art. 111 lid 2 jº 45 lid 2 sub b Rv vermeldt de dagvaarding de naam en de woonplaats van degene op wiens verzoek de dagvaarding wordt uitgebracht en van de gedaagde partij. Dat kan in het geval van een maatschap enerzijds door de namen van alle afzonderlijke maten in de dagvaarding op te nemen, anderzijds door de maten gezamenlijk aan te duiden met de maatschapsnaam. De voorwaarde voor die laatste aanduiding is dat de maatschap op een voor derden duidelijk kenbare wijze onder de maatschapsnaam aan het rechtsverkeer deelneemt. Die regel volgt uit het standaardarrest van de Hoge Raad waar ook het hof in de onderhavige procedure naar verwijst, te weten Moret Gudde Brinkman (HR 5 november 1976, ECLI:NL:HR:1976:AB7103) en de recente bevestiging van dat arrest (HR 15 maart 2013, ECLI:NL:HR:2013:BY7840). Juist aan die voorwaarde wordt in deze zaak niet voldaan. De maatschap die de dagvaarding had uitgebracht nam niet onder haar maatschapsnaam deel aan het rechtsverkeer ten tijde van het sluiten van de overeenkomst van opdracht. Om die reden en omdat de maatschap waarmee wel was gecontracteerd niet feitelijk dezelfde maatschap was, wordt de eisende maatschap niet-ontvankelijk verklaard in haar vordering. Twee onderdelen vallen op in de uitspraak van het hof. In de eerste plaats lijkt het mij dat het hof zich de moeite van het uitleggen van de betekeningsfaciliteit van Moret Gudde Brinkman had kunnen getroosten. Immers, de niet-ontvankelijkheid had al kunnen volgen op de vaststelling dat

6 de eisende maatschap een andere was dan de maatschap waarmee was gecontracteerd. De eisende maatschap heeft, althans haar maten gezamenlijk hebben geen vordering op de opdrachtgever ter zake de door de advocaat verrichte werkzaamheden. In de tweede plaats overweegt het hof dat als de eisende maatschap in feite dezelfde maatschap was geweest als de contracterende maatschap, maar alleen een andere naam werd gebruikt, de niet-ontvankelijkheid wellicht niet had hoeven volgen. Dat was hier niet het geval, zodat het hof overweegt geen aanleiding te zien om van de rechtsregel van Moret Gudde Brinkman af te wijken. In een voorkomend geval zou men een beroep kunnen doen op de overweging van het hof dat niet-ontvankelijkheid niet hoeft te volgen indien het dezelfde maatschap betreft, maar slechts verschillende namen werden gebruikt. Mijns inzien is het maar zeer de vraag of een dergelijk beroep zal worden gehonoreerd, nu het bij de voorwaarde voor de betekeningsfaciliteit van Moret Gudde Brinkman juist om de kenbaarheid van de maatschap voor derden gaat en die er niet zal zijn indien een andere maatschapsnaam wordt gehanteerd. M. Poelsema, Nysing advocaten-notarissen N.V. Copyright Sdu - Alle rechten voorbehouden.