Programma. Datum: 12 december 2017 Plaats: FME Zoetermeer, Zilverstraat 69 Inschrijven:

Transcriptie

1 Versnellen moet Het nieuwe kabinet zet zwaar in op het terugdringen van de CO2-uitstoot. Op 12 december komen industriële grootverbruikers en technologiebedrijven bij elkaar om te bespreken hoe zij dit voor elkaar kunnen krijgen. Hoor tijdens het congres Industrie & Energie 2017 over de voortgang van de Transitieroute Hogetemperatuurwarmte 2050, de resultaten van de ketensamenwerking van RWE met Akzonobel en de innovaties van OCI die de energievraag terugdringen. Ook is er ruime aandacht voor de randvoorwaarden en innovatieve technologie die de transitie mogelijk maakt. Schrijf u HIER in en laat u inspireren. Het gaat allemaal nog te langzaam. Willen we de klimaatdoelstellingen van Parijs halen dan is versnelling noodzakelijk. Het nieuwe kabinet, Rutte III, wil zelfs meer CO 2-besparen. Als uitgangspunt geldt de doelstelling van 49 procent CO 2-reductie in En er komt een nationaal Energie- en Klimaatakkoord. De toon van het regeerakkoord suggereert dat het kabinet de weg wil vrijmaken voor samenwerking in de industrie. Het is aan de industrie om de handschoen op te pakken en te versnellen. Hogetemperatuurwarmte In de energie-intensieve industrie gaat de meeste energie naar hogetemperatuurwarmte. Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat onderzoekt dan ook samen met de ministeries van Infrastructuur en Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en een groot aantal marktpartijen naar duurzame alternatieven voor hogetemperatuurwarmte in de Transitieroute Hogetemperatuurwarmte (THT) Marian Hopman van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat coördineert als programmamanager het overleg met publieke en private partijen en zal tijdens Industry & Energie de resultaten bekendmaken van de verkenning. Bioraffinaderij AkzoNobel, Avantium en RWE onderzoeken de mogelijkheden om samen een bio raffinaderij te bouwen op het Chemie Park Delfzijl. In de raffinaderij zullen zuivere suikers worden gemaakt uit houtsnippers. Door als keten samen te werken, halen de partijen alles uit de beschikbare grondstof met een zo laag mogelijke milieubelasting. Taco Douma van RWE heeft al ervaring met biomassa aangezien het bedrijf al langer biomassa meestookt in zijn kolencentrales. Die kennis zet het bedrijf ook in om de bio raffinaderij een vliegende start te geven. Innovatie Gert-Jan de Geus, CEO van OCI Nitrogen, is er van overtuigd dat de industrie een significante bijdrage kan leveren aan de terugdringing van de CO2-uistoot. OCI Nitrogen is een grote speler in de wereld van kunstmest voor de landbouw en melamine, een grondstof voor coatings en harsen. De voormalige DSMfabrieken staan er inmiddels een aantal jaren, maar zijn in de tussentijd constant uitgebreid, verbeterd en gestroomlijnd. Het bedrijf blijft gelukkig investeren in innovatie en energiebesparing, al is dat niet altijd even eenvoudig. Gert-Jan de Geus zal zijn ervaringen delen tijdens het congres Industrie & Energie 2017.

2 Programma Datum: 12 december 2017 Plaats: FME Zoetermeer, Zilverstraat 69 Inschrijven: uur Inloop uur Opening en welkomstwoord Ineke Dezentjé, voorzitter FME Resultaten verkenning Transitiepad Hogetemperatuurwarmte 2050 Nederland heeft een sterke energie-intensieve industrie die gebruik maakt van hoge temperatuurwarmte. Deze sector is verantwoordelijk voor bijna 25 procent van de totale CO 2-uitstoot. Daarom zal de energie-intensieve industrie een belangrijke rol spelen in de transitie naar een CO 2-arme economie. Tijdens de Energiedialoog is het belang van een forse innovatie-inspanning benadrukt. Om een geleidelijke transitie mogelijk te maken, is (tijdelijk) aanvullend beleid noodzakelijk. De CO 2-reductie in de industrie kan worden bereikt door CO 2-uitstoot te voorkomen, hergebruik van reststromen, en afvang van onvermijdbare CO 2-uitstoot. In de Energiedialoog zijn door diverse partijen waardevolle voorstellen gedaan hoe de industrie bij kan bijdragen aan de transitie. De verkenning Transitiepad Hoge Temperatuurwarmte 2050 is het resultaat van deze dialogen. Marian Hopman, programmamanager EZK Hoe Bioraffinaderij Chemiepark Delfzijl de biomassaketen sluit AkzoNobel, Avantium en RWE onderzoeken de mogelijkheden om samen een bioraffinaderij te bouwen op het Chemie Park Delfzijl. In de raffinaderij zullen zuivere suikers worden gemaakt uit houtsnippers. Die suikers zijn een alternatieve grondstof voor verven en lakken. Door als keten samen te werken, halen de partijen alles uit de beschikbare grondstof met een zo laag mogelijke milieubelasting. De samenwerking met Staatsbosbeheer zorgt voor een biomassastroom uit Nederland. Avantium haalt vervolgens hoogwaardige suikers uit het hout via het Zambezi-proces. Die suikers zijn grondstof voor tal van bioplastics. Aan het einde van de keten wordt alleen het lignine opgestookt in de ovens van RWE. Taco Douma, Plantmanager Eemshaven RWE

3 15.00 uur Pauze Energiebesparing en innovatie in stikstofketen Gert-Jan de Geus, CEO van OCI Nitrogen, is er van overtuigd dat de industrie een significante bijdrage kan leveren aan terugdringing van de CO2-uistoot. Maar tegelijkertijd is het terugdringen van kooldioxide niet de primaire doelstelling van een industrieel bedrijf, voegt hij daar aan toe. OCI is een commercieel bedrijf met aandeelhouders die zoveel mogelijk waarde uit hun investering willen krijgen. We nemen beslissingen dan ook op bedrijfseconomische grond. Investeringen die de energieconsumptie verlagen, beoordelen we dan ook als eerste op de netto toegevoegde waarde. Dat daar een CO2-component aan vast zit, is een pluspunt omdat ook de CO2-prijs onze marges drukt. We hebben de afgelopen jaren dan ook behoorlijk geïnvesteerd in het verbeteren van die efficiëntie en het echte laaghangende fruit is dan ook wel geplukt. Desondanks blijft het bedrijf investeren in innovatie, al is dat niet altijd even eenvoudig. Gert-Jan de Geus, CEO OCI Nitrogen uur Break-out sessies: 1 Modelaanpak financiering industriële energiebesparing De financiering van energiebesparingsprojecten bij de industrie is veelal maatwerk waardoor transactiekosten relatief hoog zijn en projecten - om deze en andere redenen - niet worden uitgevoerd. En dat terwijl industriële energiebesparing een van de goedkoopste manieren is om CO2 uitstoot te voorkomen. Met de ontwikkelde modelaanpak wordt het voor eindgebruikers en technologie leveranciers eenvoudiger om de juist financieringsvorm te vinden bij een project. Stijn Santen, projectleider namens FME en TKI I&E 2 CO2 besparing met hoge temperatuur warmteopslag Tata Steel ontving een DEI-subsidie voor het initiatief Waste Radiation Heat to Power and Steam. Een consortium werkt samen om de restwarmte van hoge temperatuur ( ⁰C) te benutten, die vrijkomt bij de productie van onder andere staal, metaal en glas. Hittepanelen zetten stralingswarmte om in elektriciteit en warm water en een Qpinch hittetransformator zet het vrijgekomen warme water in het proces om in stoom. Gerard Jägers, Tata Steel 3 Groene waterstof in de industrie: noodzakelijk en haalbaar Zowel in de verduurzaming van de energiewereld als in de industriële toepassing van waterstof wordt elektrolyse een steeds grotere rol toegedicht. Voor de toekomst kan waterstof, mits duurzaam opgewekt, niet alleen als energiedrager, maar ook als feedstock voor de chemische industrie de oplossing zijn om de afgesproken CO2- reductie te behalen. Technologische ontwikkelingen bepalen de schaalgrootte en daarmee de kostprijs van groene waterstof. Jaap Bolhuis - Siemens 4 Workshop elektrochemie Zonnepanelen en windmolens genereren steeds meer elektriciteit. Het probleem is echter dat het elektriciteitsnet niet is berekend op de schommelingen in deze

4 energietoevoer, met name op piekmomenten. Direct gebruik hiervan door de industrie is veelbelovend. Voltachem beschreef al eerder de status van verschillende vormen van elektrificatie, zoals Power-2-Heat, Power-2-Hydrogen en Power-2-Chemicals. De volgende stap is de verdere ontwikkeling van deze technologieën om deze bruikbaar te maken voor de chemische industrie. Martijn de Graaff, TNO-Voltachem 5 Meer waarde uit restwarmte Hergebruik van restwarmte biedt veel kansen voor de energiegrootverbruikers. Zo investeert DOW Chemicals is een installatie waar lagedruk reststoom wordt gecomprimeerd waardoor de druk en daarmee de temperatuur oploopt, ook wel stoomrecompressie genoemd. De benodigde elektrische energie die daarvoor nodig is, is veel lager dan de thermische energie die zo n systeem oplevert. De coëfficiënt of performance (COP) ofwel de verhouding geproduceerde warmte versus de ingevoerde hoeveelheid elektriciteit kan dan ook oplopen tot een waarde van negen tot soms wel elf. Ofwel één megajoule elektrisch levert elf megajoule thermisch op. En zo zijn er nog veel meer voorbeelden te noemen van succesvol warmtehergebruik. Egbert Klop, Industrial Energy Experts 6 CO-hergebruik van staal naar chemie Bij de productie van staal blijven koolmonoxide-rijke restgassen over. Dit gas kan direct, of als syngas, als feedstock dienen voor de chemische industrie. In het Coresym-project onderzochten ArcelorMittal, Dow, Tata Steel, Nuon en AkzoNobel onder auspiciën van ISPT de mogelijkheden van het hergebruiken van hoogoven restgassen als grondstof voor methanol, ethanol of bijvoorbeeld ethyleen. Het potentieel van deze industriële symbiose is groot, net als de vermeden emissies van zowel koolmonoxide als -dioxide. Andreas ten Cate Director International Business Development ISPT uur vanuit break outs naar plenaire zaal Pitches Energy Enlightenmentz Drie genomineerde technologiebedrijven strijden om de prijs voor de beste innovatie uur Plenaire afsluiting en uitreiking Energy Enlightenmentz

5 Organisatie Industrie & Energie is een gezamenlijk initiatief van het FME cluster Energy, vakblad Utilities en IndustrieLinqs en beoogt management en professionals uit industrie en technologie te inspireren tot versnelling door het geven van inspirerende voorbeelden, kennisdeling en netwerken. Het TKI Industrie & Energie van de Topsector Energie ondersteunt dit initiatief. Het FME Cluster Energy brengt technologiebedrijven, kennisinstellingen, eindgebruikers en financiers samen om als keten antwoorden te vinden op de maatschappelijke uitdaging van energietransitie en klimaatverandering.