GENT PROPER, stoep voor stoep!

Transcriptie

1 GENT PROPER, stoep voor stoep! Draaiboek voor Schone Gentenaars

2 1 Inhoud Voorwoord 1 Hoe kan jij meehelpen aan een proper Gent? 3 1. Netheidscharter 7 Stap voor stap: komen tot een actieprogramma 8 1 Laat je ondersteunen door stadsdiensten 8 2 Zoek vrijwilligers en partners in de wijk 9 3 Informeer je 9 4 Bepaal de omgeving/zone die je wil proper maken 9 5 Stel de periode vast en leg de actiedagen vast 10 6 Maak gebruik van de deskundigheid van IVAGO 10 7 Kies een beloning voor de buurt 11 8 Maak het actieprogramma op 11 9 Maak promotie voor uw actie(s) De eerste (actie)dag nadert De verzekering De actiedag zelf Deel uw succes met de buurt Evalueer de resultaten Denk aan de lange termijn Light-netheidscharter 17 Stap voor stap: komen tot het light-netheidscharter 17 1 Laat je ondersteunen door stadsdiensten 17 2 Bepaal de zone die je wil proper maken en jouw activiteiten 18 3 Leg de actieperiode vast 18 4 Maak gebruik van de deskundigheid van IVAGO 19 5 Dien je aanvraag in 19 6 De verzekering 19 7 Je activiteiten zelf 20 8 Evalueer de resultaten Eénmalige schoonmaakactie 21 Stap voor stap: de schoonmaakactie organiseren 21 1 Laat je ondersteunen door stadsdiensten of IVAGO 21 2 Zoek vrijwilligers en partners in de wijk 22 3 Scholenactie 22 4 Bepaal de zone die je wil proper maken 23 5 Leg de schoonmaakdag vast 23 6 Maak een keuze uit het beschikbare materiaal 23 7 Dien je aanvraagformulier in 24 8 Maak promotie voor je actie 25 9 De schoonmaakdag nadert De schoonmaakdag zelf Evalueer de resultaten 26 Voorwoord Het is aangenamer om s morgens de deur uit te stappen en te wandelen door een verzorgde, propere stad dan te moeten laveren tussen allerlei rondslingerende papiertjes en blikjes op straat. Een stad die er niet proper bij ligt, zorgt voor ontevredenheid en een gevoel van onveiligheid. De papiertjes op straat en de blikjes in de parken hinderen de ontwikkeling van een warme, samenhorige en tevreden samenleving. Wie zonder schroom of schaamte vuil op het openbare domein gooit, toont niet alleen weinig respect voor die gemeenschappelijke ruimte, maar meteen ook voor elke Gentenaar die na hem door dezelfde straat loopt. Het Gentse stadsbestuur onderneemt samen met IVAGO vandaag al heel wat om het openbare domein zo netjes mogelijk te houden. Met 135 zijn ze momenteel 100 milieu werkers van IVAGO, bijgestaan door een 35-tal collega s van de stedelijke veegploeg om dag op dag Gent proper te houden. Met schop en borstel maken de 17 manuele veegploegen elke werkdag samen zowat 150 kilometer straatlengte proper. Grote veegmachines, begeleid door een milieu werker, leggen dagelijks samen 40 kilometer straatlengte af. Dit betekent dat de dienst openbare reiniging elke dag 190 kilometer straatlengte grondig onder handen neemt. Zo komt elke straat één tot drie maal per jaar aan bod. Zelfs tijdens het weekend doen enkele ploegen hun ronde. En in de zomermaanden wordt een extra veegploeg ingezet om de stadskern s avonds nog eens flink op te kuisen. Er gebeurt dus al veel, maar wie in Gent rondloopt kan niet anders dan tot het besluit komen dat het niet voldoende is. Met het 35-puntenplan Samen voor een proper Gent binden we de strijd aan met zwerfvuil en sluikstorten. We maken van Gent een propere stad door netjes te zijn, netjes te maken en netjes te verplichten.

3 2 3 Opruimacties, het netheidscharter en het light-netheidscharter zijn drie van die actie punten. Hiermee willen we als stadsbestuur Gentenaars of verenigingen die zich engageren extra ondersteuning bieden: door materiaal te leveren (dit draaiboek, vorming, opruimmateriaal, flyers, promotiemateriaal...), door bijkomende inspanningen te doen voor openbare reiniging in de buurt (frequentie van het vegen of van de lediging van de afval korven verhogen), door afspraken te maken over verhoogd toezicht en door een extra prijs of beloning te geven aan de buurt of vereniging. We hopen dat dit draaiboek u verder op weg helpt om van uw actie(s) een groot succes te maken. Ik wil u graag bedanken om samen voor een proper Gent te gaan, stoep voor stoep. Tom Balthazar, Schepen van Milieu en Sociale Zaken Hoe kan jij meehelpen aan een proper Gent? Als Gentenaar kan je zelf heel wat doen om ervoor te zorgen dat Gent een propere stad wordt en blijft. Naast het melden van een sluikstort kan je ook met buurtbewoners een eenmalige schoonmaakactie organiseren. Wie nog verder wil gaan, kan een netheidscharter ondertekenen met de buurt of zichzelf verantwoordelijk maken voor het netjes houden van een kleine zone d.m.v. een light-netheidscharter. In ruil voor het proper houden van je buurt krijg je uitgebreide ondersteuning (en een mooie beloning) van de Stad en IVAGO. q Melden van een sluikstort Je kan de stadsdiensten en IVAGO helpen door sluik storten en andere problemen rond netheid te melden bij de juiste diensten. Vraag het 35-puntenplan Samen voor een proper Gent aan bij Schepen Tom Balthazar Stadhuis, Botermarkt 1, 9000 Gent schepen.balthazar@gent.be Openbaar domein Een sluikstort op het openbaar domein wordt door IVAGO op geruimd ( of via Privaat terrein Een sluikstort op privaat terrein geef je door aan de Stad via de Stadswacht: gemeenschapswacht@gent.be of via de Dienst Milieutoezicht: milieutoezicht@gent.be Wil je zelf de handen uit de mouwen steken, dan zijn er drie mogelijkheden:

4 4 5 q Je kan een netheidscharter afsluiten met de Stad en IVAGO. Dit houdt in dat je op zoek gaat naar mede-enthousiastelingen in je buurt en je samen met hen engageert om het thema netheid in je buurt voor een periode van minimum 6 maanden in de kijker te zetten. Je stelt samen een actieplan op dat diverse activiteiten bevat, zoals bijvoorbeeld het organiseren van één of meerdere schoonmaakacties, het uitwerken van sensibiliseringsacties (bv. door middel van affiches, busbriefjes ), het aanstellen van straatverantwoordelijken die op regelmatige basis zwerfvuil wegnemen, enz. Bedoeling is om de hele buurt bewust te maken van de zwerfvuil- en sluikstortproblematiek en om de buurtbewoners daar zoveel mogelijk actief bij te betrekken. Je kan hierbij op begeleiding en logistieke ondersteuning rekenen van de stadsdiensten en van IVAGO. Na de goedkeuring en succesvolle uitvoering van je actieplan voorziet de Stad in een beloning met een waarde tot euro die de netheid en de gezelligheid van je buurt zeker ten goede zal komen! q Je kan een light-netheidscharter afsluiten met de Stad en IVAGO. Het light-netheidscharter is de light-vorm van het netheidscharter, waarbij gewerkt wordt met netheidspeters en -meters voor een bepaalde zone. Voor het aangaan van het netheidscharter wordt uitgegaan van de minimumcriteria van minimum 10 deelnemers met verschillende adressen en een zone van minstens een aantal op elkaar aansluitende straten (en openbare parken of plantsoenen) om netjes te houden. Het light-netheidscharter is gecreëerd om kleinere initiatieven, van slechts enkele vrijwilligers of zelfs een enkeling en voor een kleinere zone, te steunen. De ondersteuning bestaat in begeleiding, materiaal en een verzekering van de Stad en IVAGO, in ruil voor een engagement van minimum 6 maanden om een specifieke zone netjes te houden.

5 7 q Je kan een éénmalige schoonmaakactie in je buurt organiseren. Tijdens zo n schoonmaakactie verwijder je samen met buurt bewoners en partners in de wijk zwerfvuil en andere rommel. Dit is een éénmalige actie, op een vooraf afgesproken dag en binnen een vooraf vastgelegde zone. Voor deze éénmalige opkuisdag kan je een beroep doen op IVAGO voor het gratis ontlenen van materiaal (handschoenen, grijpers, veegborstels, zakken ), schriftelijke instructies en veiligheidstips, afspraken voor het ophalen van het ingezamelde afval, affiches... Eventueel kan de Stad ook voorzien in de verzekering van de deelnemers. Scholen die deelnemen aan MOS (Milieuzorg op School) en een schoonmaakactie plannen met leerlingen vanaf de derde graad van het basis onderwijs, kunnen bijkomend rekenen op begeleiding door IVAGO of vegers van de veegploeg. 1. Netheidscharter Als je als vrijwilliger een netheidscharter wil afsluiten, dan moet je zeker een actieprogramma opmaken. Een actie programma omvat minstens: een duidelijke omschrijving van de geplande acties, de aanduiding van de actie zone, een begin- en een einddatum, de keuze van de beloning en het rekeningnummer waarop het bedrag van de beloning later kan gestort worden. De Stad maakte hiervoor een standaardformulier op dat alle noodzakelijke in te vullen gegevens bevat. De Dienst Gebiedsgerichte Werking of de Dienst Buurtwerk overlegt met de vrijwillersgroep, IVAGO en de Dienst Milieutoezicht tot iedereen het eens is over de inhoud van het voorgestelde actieprogramma. Nadien wordt het actieprogramma ter goedkeuring voorgelegd aan het college van burgemeester en schepenen. Eens het is goedgekeurd door het college van burgemeester en schepenen, kan het document netheidscharter officieel ondertekend worden door alle betrokken partijen en kan gestart worden met de uitvoering van het actieprogramma. Hoe begin je als buurtbewoner, vereniging of organisatie aan zo n actieprogramma? Hoe ga je best te werk om de groep buurtvrijwilligers goed te organiseren en het beste resultaat te behalen? Hieronder lees je stap voor stap wat je moet doen om tot een goed actieprogramma te komen.

6 8 9 q Stap voor stap: komen tot een actieprogramma 1 Laat je ondersteunen door stadsdiensten Als je het plan opgevat hebt je in te zetten voor de netheid van je buurt, neem je best contact op met de Dienst Milieutoezicht van de Stad Gent. Daar krijg je de nodige informatie en formulieren om een aanvraag in te dienen. Bovendien zorgen zij voor een contactpersoon binnen de Dienst Buurtwerk of de Dienst Gebiedsgerichte Werking en IVAGO voor de verdere praktische begeleiding. Dit zijn de adressen waar je deze diensten kan bereiken: Stad Gent Dienst Milieutoezicht Braemkasteelstraat Gentbrugge milieutoezicht@gent.be Stad Gent Dienst Stedelijke Vernieuwing en Gebiedsgerichte Werking AC Portus - Keizer Karelstraat Gent gebiedsgerichtewerking@gent.be Stad Gent Dienst Buurtwerk Begijnhoflaan Gent dienst.buurtwerk@gent.be IVAGO Proeftuinstraat Gent info@ivago.be 2 Zoek vrijwilligers en partners in de wijk Enkele maanden voor je met je actie(s) wil beginnen, ga je op zoek naar mensen die voldoende tijd en interesse hebben om mee te doen. Denk niet alleen aan je buren, maar ook aan scholen, milieugroepen, jeugdverenigingen, sportclubs...uit de buurt. Lanceer een oproep in je buurt en maak gebruik van het communicatiemateriaal van IVAGO om je acties bekend te maken (zie p. 12 nr. 9). Probeer een enthousiaste groep te vormen waar iedereen iets kan inbrengen. Duid minstens één vertegenwoordiger van de groep aan voor de contacten met stadsdiensten en IVAGO. 3 Informeer je Kennis van zaken, dat is de basis van succes. Verzamel daarom zoveel mogelijk ideeën, wensen en opmerkingen over het proper houden van uw buurt. Laat alle deel nemers meedoen. Ga na wat er nu al gebeurt. De Groendienst en de stedelijke veegploeg of IVAGO komen immers al op vaste tijds tippen langs voor een onderhouds- en veegbeurt. Misschien zijn er al andere initiatieven vanuit de wijk, de buurt of de straat waar u op kunt inspelen? Breng de problemen in kaart. Buurt enquêtes en het telefonisch meldpunt van IVAGO kunnen je daarbij helpen. Als je weet wat er leeft onder de bewoners, kan je je plannen daarop laten aansluiten. 4 Bepaal de omgeving/zone die je wil proper maken Overleg hierover met de buurtbewoners en IVAGO. Kijk niet alleen in hoeverre het gebied vervuild is, maar ook of de beoogde plaatsen toegankelijk en ongevaarlijk zijn.

7 10 11 Particuliere eigendommen mogen nooit zonder toestemming van de eigenaar betreden worden. 5 Stel de periode vast en leg de actiedagen vast Volgens het netheidscharter moet je actieprogramma minstens 6 maanden lopen. Dit houdt in dat er een soort continuïteit van kleine en grote sensibiliserings- en schoonmaakactiviteiten moet gegarandeerd worden tijdens die periode. Denk eraan dat vrij willigers op die dag beschikbaar moeten zijn. Hou dus rekening met werk- en schooldagen en met vakantie periodes. Beperk het eigenlijke schoonmaken bij voorkeur tot een halve dag zodat verveling en vermoeidheid niet kunnen toeslaan. Het moet niet alleen een nuttige dag zijn, maar ook een leuke! 6 Maak gebruik van de deskundigheid van IVAGO 7 Kies een beloning voor je buurt De vrijwilligersgroep verdient na uitvoering van het actieprogramma een beloning ter waarde van 150 euro per maand dat het netheidscharter loopt. Dit gaat tot een maximumbedrag van euro per charter. Deze som moet omgezet worden in een investering voor de netheid en gezelligheid van de buurt. Deze investering kan gekozen worden uit volgende nietlimitatieve lijst of de buurt kan zelf een voorstel doen: drankjes en hapjes voor een buurtreceptie bloembakken en bloembollen of planten voor de venster banken sponsoring voor een kunstwerk sponsoring voor een wijkactiviteit (optreden, straatfeest, ) compostvaten (model geleverd door IVAGO) peukenrecipiënten (modellen geleverd door IVAGO) Bespreek met IVAGO hoe het verzamelde vuil aangeboden moet worden en waar en wanneer zij het kunnen komen ophalen. Vraag hen welke materialen (zoals handschoenen, grijpers, prikkers en vuilniszakken) er nodig zijn en welke IVAGO ter beschikking kan stellen? De Stad Gent zal pas effectief betalen op het moment dat de buurt de facturen of bewijsstukken van de gedane investering kan voorleggen. De Stad subsidieert m.a.w. deze investering in de netheid van de buurt in ruil voor de geleverde inspanningen. Begeleiders van opruimacties kunnen bij IVA- GO even tueel een opleiding volgen of een handleiding opvragen rond correct gebruik van materiaal (ergonomisch werken, hefen tiltechnieken), veiligheidsmaatregelen, sorteerregels Eventueel kan je bij IVAGO een meetsysteem vragen om de netheid van je buurt voor en na je acties te beoordelen. Vergeet niet in je actieprogramma een rekeningnummer te vermelden waarop de stad het bedrag van de beloning kan storten. 8 Maak het actieprogramma op Eenmaal je bovenstaande punten vastgelegd hebt, kan je je actieprogramma opstellen. In het actieprogramma omschrijf je wat je initiatief inhoudt, welke straten je ermee wil bereiken, wie je partners zijn, welke doelgroepen je beoogt, wanneer je de initiatieven plant

8 _aff_Netheidscharter_210x210_EFRO.indd :32:26 Je kan gebruik maken van een overzichtelijk standaard formulier dat je (digitaal) bij deze diensten kan opvragen. Vergeet niet dat je dit actieprogramma best 3 maanden voor je eerste geplande actie moet bespreken met jouw contactpersoon van de Dienst Buurtwerk of de Dienst Gebiedsgerichte Werking. Het ingediende actieprogramma wordt beoordeeld door de betrokken diensten. Zij geven feedback en voorzien eventueel een overlegmoment om het programma verder uit te werken. Zodra het actieprogramma op punt staat en alle afspraken tussen de betrokkenen werden vastgelegd en het actieprogramma werd goedgekeurd door het college van burgemeester en schepenen, kan ook het netheidscharter ondertekend worden en kan het project van start gaan! Voor de ondertekening kan eventueel een officieel moment voorzien worden op de eerste actiedag, met de aanwezigheid van schepen Balthazar, de burgemeester en een vertegenwoordiger van IVAGO. Met de affiches van de zwerfvuilcampagne kan je mensen aanzetten om mee te werken aan het charter. Om je activiteiten bekend te maken gebruik je best de invulaffiches. Netheidspeters en -meters krijgen bovendien een raampaneeltje waarmee ze zich duidelijk profileren. De zakasbakjes zijn een ideaal middel om rokers aan te sporen hun peuken niet langer op straat te droppen. 10 De eerste actie(dag) nadert deelnemer netheidscharter voor n schone buurt SCHOON GENT IEDEREEN CONTENT Heb je alle voorbereidingen achter de rug, dan wordt het tijd om gezamenlijk nog eens alles te overlopen en de puntjes op de i te zetten. Hierbij zijn bij voorkeur alle begeleiders aanwezig en de personen en instanties die hun steun aan de actie hebben toegezegd, zoals vertegenwoordigers van de stadsdiensten, IVAGO, de politie... Organiseer deze bijeenkomst twee à drie weken voor de eerste actiedag. 9 Maak promotie voor uw actie(s) Verhoog de betrokkenheid door je acties in de kijker te zetten! Je kan hiervoor gebruik maken van het communicatiemateriaal van IVAGO, mond-aan-mond-reclame, nieuwsbrieven, mail, lokale krantjes en pers Perscontacten kan je regelen via jouw contactpersoon van de Dienst Gebiedsgerichte Werking of de Dienst Buurtwerk. Vraag het communicatiemateriaal aan bij: IVAGO info@ivago.be 11 De verzekering De Stad sluit verzekeringen af voor de vrijwilligers die zich ten laatste bij de aanvang van de vrijwilligersactiviteit hebben laten registreren bij de aanwezige contactpersoon van de Stad Gent. Eventuele straatverantwoordelijken (of peters en meters ) die aangeduid werden om in te staan voor de netheid van een bepaalde straat of wijk gedurende de hele periode van het netheidscharter, kunnen verzekerd worden voor telkens 1 dag per week voor de hele duur van het netheidscharter. Er wordt van de deelnemers verwacht dat zij zelf bijhouden hoeveel dagen zij prestaties verrichten. Ook hierbij kan je gebruik maken van een handig standaardformulier, dat je (digitaal) kan opvragen bij jouw contactpersoon en op vraag terugbezorgt.

9 14 15 De Stad verzekert haar wettelijke (burgerlijke) aansprakelijkheid voor haar vrijwilligers overeenkomstig de Vrijwilligerswet van 3 juli De Stad sluit een verzekering af voor de eventuele lichamelijke ongevallen die de vrijwilligers kunnen overkomen tijdens de vrijwilligersactiviteiten en op weg van en naar deze activiteiten. Dit verzekeringscontract waarborgt: in geval van behandelingskosten: de vergoeding van de medische verstrekkingen die opgenomen zijn in de nomenclatuur van het RIZIVtarief, na vergoeding van het ziekenfonds (medische opleg ). in geval van kosten voor tandprothese: tot 496 euro per slachtoffer, zonder 124 euro per beschadigde tand te overtreffen. bij tijdelijke ongeschiktheid: geen vergoeding voor loonverlies. bij bestendige ongeschiktheid: de betaling van een kapitaal van euro voor een bestendige ongeschiktheid die 100% bereikt, of een proportioneel bepaald kapitaal bij gedeel telijke bestendige ongeschiktheid. bij overlijden: de betaling van een kapitaal van euro en de terugbetaling van de begrafeniskosten tot 620 euro. 12 De actiedag zelf Uiteraard zorg je dat je als initiatiefnemer op tijd aanwezig bent op de schoon te maken plekken. Verzamel de deelnemers, bespreek wat er van ieder verwacht wordt en verdeel de deelnemers zo nodig in groepen. Spreek eventueel de tijd af dat er een verfrissing wordt uitgedeeld en waarop men weer op het verzamelpunt dient te zijn. Zorg dat alle vrijwilligers goede begeleiding krijgen. De begeleiders moeten bij voorkeur goed herkenbaar zijn. Maak de begeleiders verantwoordelijk voor het verzamelen en afvoeren van het vuil. Andere belangrijke aandachtspunten zijn: het juiste materiaal: controleer of alle materialen die op de checklist zijn aangeduid aanwezig zijn, zoals handschoenen, beschermende kleding, laarzen, vuilprikkers, vuilniszakken, containers, krui wagens, aanhangwagens de lijst voor de verzekeringen: leg een lijst aan waarop alle vrij willigers hun naam, adres en telefoonnummer invullen. Enkel wie zijn naam noteerde, is verzekerd. een goede communicatie: er moet een goede communicatie zijn tussen de organisatoren onderling en met de deel nemers. Geef extra aandacht aan de communicatie met de pers. Zorg ervoor dat de affiche en het motto van de wijk goed in beeld kunnen komen. een veilig verloop: let erop dat de schoonmakers handschoenen, goed schoeisel en eventueel regenkleding dragen. Wijs de vrijwilligers erop dat ze gevaarlijk afval, zelfs bij de minste twijfel, moeten laten liggen. Laat de aanwezigheid van naalden, chemisch afval en asbest melden bij de begeleiders, die gevaarlijk afval kunnen markeren en doorgeven aan IVAGO. Uiteraard moeten kinderen extra goed begeleid worden. bedank vrijwilligers: bedenk goed dat er geen geslaagde actie kan plaatsvinden zonder vrijwilligershulp. Laat duidelijk merken dat deze medewerking op prijs wordt gesteld. Zo bouw je goodwill op voor volgende projecten. 13 Deel je succes met de buurt Hopelijk zien de buurtbewoners met eigen ogen het resultaat van jullie inspanningen en kunnen zij allemaal genieten van de beloning die jullie gezamenlijk verdienden! Wellicht krijg je na een geslaagde actie in de toekomst meer mensen op de been om je doelstellingen te bereiken.

10 Evalueer de resultaten Binnen de groep moet er ook goed naar de resultaten worden gekeken. Vier het succes, maar kijk ook naar dingen die beter hadden gekund. Bekijk de zaak positief, het gaat niet om de fouten, maar om wat men eruit kan leren! Tijdens de hele actieperiode kan door middel van tussen tijdse evaluaties bijgestuurd worden in overleg met alle betrokken actoren. 15 Denk aan de lange termijn Een geslaagde schoonmaakactie is prachtig, maar helaas niet altijd voldoende. Je wil tenslotte ook in de toekomst een propere buurt. Zorg er daarom voor dat de groep ook na de actie betrokken blijft. Dit kan door regelmatig bijeen te komen om de stand van zaken in de buurt en in de groep te bespreken. Zo kun je ideeën ontwikkelen om zwerfafval in de buurt te voorkomen. 2. Light-netheidscharter Eén of meerdere buurtbewoners kunnen zichzelf verantwoordelijk maken voor het netjes houden van een klein stukje van het openbaar domein (een (deel van een) straat of een plantsoen), gedurende een periode van minimum 6 maanden. Je wordt dan netheidspeter of -meter van die zone.. De Stad en IVAGO voorzien je van het nodige materiaal en een verzekering, zodat je je zonder zorgen kan inzetten voor een nette buurt. Hier leer je hoe je stap voor stap te werk gaat om dergelijke overeenkomst met de Stad en IVAGO te sluiten. q Stap voor stap: komen tot het light-netheidscharter 1 Laat je ondersteunen door stadsdiensten Als je het plan hebt opgevat je in te zetten voor de netheid van je buurt, neem je contact op met de Dienst Milieutoezicht of met de wijkverantwoordelijke van de Dienst Buurtwerk of de Dienst Gebiedsgerichte Werking. Zij begeleiden je, samen met IVAGO, tot aan de ondertekening van het light-netheidscharter. Dit zijn de gegevens om deze diensten te bereiken: Stad Gent Dienst Milieutoezicht Braemkasteelstraat Gentbrugge milieutoezicht@gent.be

11 18 19 Stad Gent Dienst Stedelijke Vernieuwing en Gebiedsgerichte Werking AC Portus - Keizer Karelstraat Gent gebiedsgerichtewerking@gent.be 4 Maak gebruik van de deskundigheid van IVAGO Bespreek met IVAGO hoe het verzamelde vuil aangeboden moet worden en waar en wanneer zij het kunnen komen ophalen. Vraag hen welke materialen (zoals handschoenen, grijpers, prikkers en vuilniszakken) er nodig zijn en welke IVAGO ter beschikking kan stellen. Stad Gent Dienst Buurtwerk Begijnhoflaan Gent dienst.buurtwerk@gent.be IVAGO Proeftuinstraat Gent info@ivago.be 2 Bepaal de zone die je wil proper maken en jouw activiteiten Overleg hierover met de stadsdiensten en IVAGO. Kijk niet alleen in hoeverre de zone vervuild is, maar ook of de beoogde plaatsen toegankelijk (niet-particulier!) en ongevaarlijk zijn. Overweeg goed welke actie volgens jou efficiënt en haalbaar is en hoe je systematisch en regelmatig tewerk kan gaan. 3 Leg de actieperiode vast Volgens het light-netheidscharter moet je actieperiode minstens 6 maanden lopen. Dit houdt in dat er een soort continuïteit van schoonmaakactiviteiten moet gegarandeerd worden tijdens die periode. Je kan bijvoorbeeld wekelijks 1 uurtje spenderen aan het netjes maken van de gekozen zone. Zo zal je het niet te snel moe worden. IVAGO voorziet een handleiding rond correct gebruik van materiaal (ergonomisch werken, hef- en tiltechnieken), veiligheidsmaatregelen en sorteerregels. Eventueel kan je -per groep van een 10-tal kandidaten- bij hen ook een veiligheidsopleiding volgen 5 Dien je aanvraag in Eenmaal je plan een concrete vorm heeft aangenomen en er een consensus is over de inhoud met de stadsdiensten en IVAGO, kunnen zij het document light-netheidscharter opmaken. Na goedkeuring van schepen Tom Balthazar, kan het ondertekend worden door alle betrokken partijen. Nu kan je starten met je activiteiten! 6 De verzekering Je kan, als vrijwilliger, via de Stad verzekerd worden voor schade die je per ongeluk zou toebrengen aan derden en voor bepaalde lichamelijke schade die je zou kunnen lijden tijdens de uitvoering van of op weg naar en van je activiteiten (zie p. 14). De Stad voorziet een verzekering voor telkens 1 dag per week voor de hele duur van je actieperiode. Er wordt wel van jou verwacht dat je zelf bijhoudt op welke dagen je prestaties verricht. Je kan hiervoor gebruik maken van een overzichtelijk standaardformulier, dat je (digitaal) kan opvragen bij jouw contactpersoon en op vraag terug bezorgt.

12 Je activiteiten zelf 3. Eénmalige schoonmaakactie Maak handig gebruik van het materiaal dat je gekregen hebt voor het opruimen van je zone en let op je veiligheid. Gevaarlijk afval laat je best liggen. Buurtbewoners, verenigingen en organisaties kunnen ook een Beperk het schoonmaken best tot een uur, zodat verveling en vermoeidheid éénmalige schoonmaakactie organiseren om het zwerfafval en niet kunnen toeslaan. andere rommel te verwijderen in de buurt. Hier blijft de inspanning 8 Evalueer de resultaten Sta na afloop van je actieperiode even stil bij het verloop en de resultaten van je activiteiten. Hopelijk zie je het positief en zijn je inspanningen ook niet onopgemerkt gebleven bij de andere buurtbewoners. Misschien kunnen zij wel overtuigd worden om mee te stappen in je project beperkt tot één dag, terwijl het bij een netheidscharter gaat om een engagement dat minstens 6 maanden duurt. Hier lees je hoe je stap voor stap te werk gaat om alles correct en tijdig te organiseren. q Stap voor stap: de schoonmaakactie organiseren 1 Laat je ondersteunen door stadsdiensten of IVAGO Als je het plan opgevat hebt een schoonmaakactie te organiseren, kan je best contact opnemen met de Dienst Milieutoezicht van de Stad Gent of rechtstreeks met IVAGO. Daar krijg je de nodige informatie en de formulieren om een aanvraag in te dienen. Bovendien zorgen zij voor een contactpersoon binnen de Dienst Buurtwerk of de Dienst Gebiedsgerichte Werking voor de verder praktische begeleiding. Stad Gent Dienst Milieutoezicht Braemkasteelstraat Gentbrugge milieutoezicht@gent.be

13 22 23 Stad Gent Dienst Stedelijke Vernieuwing en Gebiedsgerichte Werking AC Portus - Keizer Karelstraat Gent gebiedsgerichtewerking@gent.be Stad Gent Dienst Buurtwerk Begijnhoflaan Gent dienst.buurtwerk@gent.be IVAGO Proeftuinstraat Gent info@ivago.be 2 Zoek vrijwilligers en partners in de wijk Ga minstens één maand voor je met je actie wil beginnen op zoek naar mensen die voldoende tijd en capaciteiten hebben om mee te doen. Denk niet alleen aan je buren. Ook scholen, milieu groepen, jeugdverenigingen, sportclubs en andere verenigingen uit de buurt kan je vragen om mee te werken. Lanceer een oproep in je buurt (eventueel door middel van busbriefjes die je bij IVAGO kan krijgen). Verdeel raamaffiches (ook te verkijgen bij IVAGO) aan de deelnemers, dat werkt aanstekelijk! 3 Scholenactie Scholen die zo n schoonmaakactie organiseren, kunnen begeleiding door IVAGO of vegers van de stedelijke veegploeg aanvragen. Dit kan slechts voor een beperkt aantal veegacties gebeuren en de scholen dienen te voldoen aan volgende voorwaarden: het betreft leerlingen van de derde graad lager onderwijs of ouder. Uitzonderlijk kan een zwerfvuilactie met kinderen uit de tweede graad worden toegestaan. de school neemt deel aan het MOS-project (Milieuzorg Op School) Er kunnen een viertal mensen van IVAGO of de stedelijke veegploeg ter beschikking gesteld worden. Eén veger kan instaan voor de begeleiding van maximaal 10 tot 12 kinderen. Elk groepje moet bovendien begeleid zijn door iemand van de school die instaat voor de veiligheid van de kinderen. De schoonmaakactie wordt het best gekaderd in een groter geheel waarbij op school rond afvalpreventie wordt gewerkt. Zonder voorbereiding in de les en verwerking nadien heeft zo n actie weinig zin. 4 Bepaal de zone die je wil proper maken Voer hierover overleg met buurtbewoners en IVAGO. Kijk niet alleen in hoeverre het gebied vervuild is, maar ook of de beoogde plaatsen toegankelijk en ongevaarlijk zijn. Particuliere eigendommen mogen nooit zonder toestemming van de eigenaar betreden worden. 5 Leg de opruimdag vast Denk eraan dat vrijwilligers op de opruimdag beschikbaar moeten zijn. Hou dus rekening met werk- en schooldagen en met vakantieperiodes. Beperk het eigenlijke schoonmaken tot een paar uur, zodat verveling en vermoeidheid niet kunnen toeslaan en voorzie een prettige afsluiter (eventueel met een hapje en een drankje) achteraf. Het moet niet alleen een nuttige dag zijn, maar ook een leuke!

14 Maak een keuze uit het beschikbare materiaal Een overzicht van het materiaal dat je bij IVAGO kan ontlenen: grijpers: maximaal 25 stuks handschoenen: maat 6, 7, 8, 9 of 10 veegborstels: 25 kleine exemplaren (voor jonge kinderen tot 6 à 7 jaar), 15 middelgrote (gewone veegborstel met verkorte steel) en eventueel enkele straatvegers. veegvuilzakken: enkel te vullen met zwerfvuil dat tijdens de actie wordt opgehaald; resterende exemplaren worden nadien terugbezorgd. IVAGO-pak: maat 36 tot 64 affiches, kaartjes voor scholen Het materiaal wordt op een afgesproken moment afgehaald en teruggebracht aan het onthaal van IVAGO. Bij ontvangst van het materiaal wordt een kleine waarborg betaald en een checklist ondertekend. Na afloop bezorg je alle materiaal in goede staat terug aan de verantwoordelijke. 7 Dien het aanvraagformulier in De schoonmaakactie en het materiaal moeten worden aangevraagd aan de hand van een standaardaanvraagformulier, (digitaal) te verkrijgen bij bovengenoemde stadsdiensten of IVAGO. Het is belangrijk dit formulier tijdig (1 maand op voorhand) en correct ingevuld in te dienen, zodat de nodige voorzieningen kunnen getroffen worden. 8 Maak promotie voor uw actie Zet je actie in de kijker. Hiervoor kan je samen met je contact persoon van de Stad Gent / IVAGO bespreken welke de gepaste kanalen zijn. Ook voor het eventuele informeren van de pers kan je op hen een beroep doen. 9 De schoonmaakdag nadert Een tweetal weken vooraf is het tijd om gezamenlijk nog eens alles op een rijtje te zetten. Hierbij moeten alle belangrijke betrokkenen aanwezig zijn zodat iedereen weet wat van hem of haar verwacht wordt. 10 De schoonmaakdag zelf Zorg ervoor dat alle organisatoren tijdig aanwezig zijn om eventueel nog allerlaatste afspraken te maken, het mate riaal te checken en de begeleiders te briefen. Verzamel de deelnemers, en noteer in functie van de verzekering (zie p. 14) hun gegevens op een overzichtslijst, die je na afloop bezorgt aan je contactpersoon. Eventueel kan je gebruik maken van het hiervoor voorziene standaardformulier. Bezorg het ingevulde formulier aan: IVAGO, Dienst Communicatie Proeftuinstraat 43, 9000 Gent info@ivago.be Verdeel de deelnemers zo nodig in groepen en bespreek wat er van ieder verwacht wordt. Spreek af wanneer er een verfrissing wordt uitgedeeld en wanneer men weer op het verzamelpunt dient te zijn. Zorg dat alle vrijwilligers goede begeleiding krijgen. Let erop dat de schoonmakers handschoenen, goed schoeisel en eventueel regen kleding dragen. Wijs de vrijwilligers erop dat ze gevaarlijk afval, zelfs bij de minste twijfel, moeten laten liggen.

15 26 27 Laat de aanwezigheid van naalden, chemisch afval en asbest melden bij de begeleiders, die gevaarlijk afval kunnen markeren en melden bij IVAGO. Uiteraard moeten kinderen extra goed begeleid worden. Nota Werk naar een eindmoment toe. Dit kan bijvoorbeeld door de vrijwilligers te bedanken voor hun medewerking en een drankje aan te bieden. 11 Evalueer de resultaten Kort na de actie is het belangrijk stil te staan bij het verloop en de resultaten van de actie. Wat liep goed, wat liep fout Focus hierbij vooral op de positieve zaken. Hopelijk zien de buurtbewoners met eigen ogen het resultaat van de actie. Eventueel kan je bestaande kanalen aanwenden om de buurt (verder) te informeren over het resultaat van de actie.

16 In samenwerking met proper stoep voor stoep V.U. Tom Balthazar, Botermarkt 1, 9000 Gent Foto s: IVAGO en dienst Voorlichting, Stad Gent Creatie en illustraties Magelaan, Gent