Care for Quality : Onderzoek naar dansers-in-opleiding
|
|
- Michiel Kok
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Care for Quality : Onderzoek naar dansers-in-opleiding Jacques H.A. van Rossum De dansopleiding van de Theaterschool (Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten) heeft in een extern gefinancierd project naar verbetering van de onderwijskwaliteit ( Care for Quality 2 ) een drietal onderzoeken doen uitvoeren. De algemene noemer voor deze onderzoeksactiviteiten is belasting en belastbaarheid. In elk van de onderzoeken ging het om het meten van aspecten van belasting (draaglast: wat heeft iemand te torsen of te verdragen?) en belastbaarheid (draagkracht: wat kan iemand hebben of verdragen?). Bij twee van de onderzoeken zijn de leerlingen van de dansvooropleiding betrokken, bij één de studenten van het HBO-dans. Elk van de drie onderzoeksactiviteiten wordt hieronder kort beschreven. Belasting en belastbaarheid bij de dansvooropleiding In eerder door studenten Bewegingswetenschappen (Vrije Universiteit, Amsterdam) uitgevoerd onderzoek bij leerlingen van de dansvooropleidingen van Amsterdam, Den Haag en Rotterdam was gebleken dat de trainingsbelasting van de leerlingen aanzienlijk genoemd kan worden (Van Rossum, 2000). In een nadere analyse viel op dat een niet onaanzienlijk deel van de leerlingen mogelijk aan overtraining lijdt. Of er, ondanks de hoge trainingsbelasting, sprake is van een evenwicht tussen wat de leerlingen aangeboden krijgen (de draaglast ) en wat ze kunnen verwerken (de draagkracht ), kan alleen worden vastgesteld als zowel de belasting ( draaglast ) als de belastbaarheid ( draagkracht ) wordt bepaald. De bedoeling van dit pilot-onderzoek was om na te gaan op welke wijze aspecten van belasting en belastbaarheid vastgesteld kunnen worden in de danssituatie. Het onderzoek is uitgevoerd bij de dansvooropleiding (AHK, Amsterdam). Het gaat om de leerlingen van de dansgroepen III tot en met VII (dwz, de leerlingen van de brugklas tot en met klas 5 van het voortgezet onderwijs). In totaal zijn er 62 jeugdige dansers (47 meisjes en 15 jongens) in het onderzoek betrokken. In het kader van het onderzoek zijn de volgende activiteiten uitgevoerd: de hartslag tijdens de dagelijkse les is vastgelegd, de fysieke conditie is vastgesteld, en er is een uitgebreide vragenlijst afgenomen. Op de resultaten, behaald bij elk van deze activiteiten, wordt hier kort ingegaan. Gedurende de dagelijkse klassieke les is de hartslag opgenomen om de cardiovasculaire (of: cardio-respiratoire) belasting tijdens de les te kunnen bepalen. Bij 27 leerlingen is de hartslagmeting gedaan; de metingen vonden plaats van vlak voor tot vlak na de les, dus belopen een periode van (soms) 45 minuten tot (veelal) 1,5 uur. De frequentieverdeling van de hartslag over de tijd vertoont grote overeenkomst bij de verschillende leerlingen: er is steeds sprake van een groot aantal, elkaar snel opvolgende pieken. De belasting tijdens de les is zodanig dat er van de deelname aan de les bij de leerling geen enkel effect verwacht kan worden op de cardiovasculaire fitheid. Met andere woorden: de dagelijkse, reguliere klassieke les draagt niet bij aan een hogere mate van fitheid ( fysieke conditie ) bij de leerling. Ter aanvulling op deze informatie is bij enkele leerlingen de hartslag gemeten tijdens een reguliere voorstelling, zodat ook een beeld is verkregen van de belasting in de uiteindelijk beoogde realiteit. Verder is de fysieke conditie gemeten bij elk van de dansleerlingen. Hiervoor zijn 5 van de 8 onderdelen gebruikt uit de Eurofit-test. Deze test is in Nederland genormeerd voor leerlingen van 12 tot en met 16 jaar. De testonderdelen geven inzicht in de (fysieke) belastbaarheid van de leerlingen. Hoe hoger het niveau van fitheid, hoe gemakkelijker in het algemeen een (fysieke) belasting verwerkt kan worden. Voorts zijn enkele antropometrische maten verkregen: lichaamslengte, lichaamsgewicht, percentage lichaamsvet (via de huidplooimeting).
2 De fysieke conditie van de dansleerlingen bleek in het algemeen niet voldoende gemiddeld bleek de dansleerling even fit als de gemiddelde (niet-dansende) klasgenoot. Hieraan moet worden toegevoegd dat er grote verschillen tussen de dansers onderling waren. Hoewel over de gehele groep jeugdige dansers het gemiddelde niveau onvoldoende lijkt, geldt die kwalificatie niet zonder meer voor elke individuele jeugdige danser. Op de antropometrische variabelen gewicht en vetpercentage bleken de dansleerlingen af te wijken van hun (reguliere, niet-dansende) leeftijdgenoten: dansleerlingen zijn lichter dan gebruikelijk voor hun lichaamslengte en hebben gemiddeld een lager vetpercentage, maar blijken gemiddeld niet kleiner van gestalte dan de gemiddelde klasgenoot. Tenslotte hebben de leerlingen een uitgebreide vragenlijst voorgelegd gekregen over aspecten van belasting en belastbaarheid. Op een reeks vragen konden de antwoorden van de Amsterdamse leerlingen vergeleken worden met die van de groep pre-professional students uit het bekende Engelse onderzoek Fit to dance? (Brinson & Dick, 1996). Zo kon onder andere worden vastgesteld dat de jeugdige dansers in Amsterdam soortgelijke psychologische risico s lopen als in het Engelse onderzoek werd gevonden: buien van depressiviteit worden ook onder de Amsterdamse jeugdige dansers veelvuldig gerapporteerd, evenals problemen rond zelfvertrouwen. Verder kon ook de situatie rond blessures bij de Amsterdamse groep vergeleken worden met de Engelse resultaten. In de Amsterdamse groep werd iets minder vaak opgegeven dat men het afgelopen jaar een blessure had. In het algemeen bleken in beide groepen eenzelfde type blessure voor te komen: in bijna de helft van de gevallen gaat het om spierblessures, terwijl ook gewrichtsblessures vaak gerapporteerd werden. De meeste blessures hadden betrekking op het onderbeen (knie, enkel, voet) en worden door de leerling toegeschreven aan vermoeidheid en/of overbelasting. In het algemeen was er sprake van lichte blessures, die weinig hersteltijd nodig bleken te hebben. De meeste leerlingen denken dat men op school wel tevreden is over de schoolresultaten. Over het dansklimaat op school bleken duidelijk verschillende opvattingen aanwezig. Verder hebben de dansleerlingen lang niet altijd het gevoel dat op school (voortgezet onderwijs) de zaken goed voor hen geregeld zijn. Belangrijk is dat de leerlingen die van mening zijn dat school en dans niet goed te combineren zijn, het op allerlei fronten minder goed doen: ze hebben vaker het gevoel dat het op school, thuis en in de dansopleiding niet optimaal verlopen is, ze rapporteren vaker een blessure, en zijn minder tevreden over hun gezondheid. Het gaat hierbij niet om de cijfers op school en de vorderingen in de dansopleiding ( de absolute getallen ), maar om de indruk die bij de leerling bestaat over de mate waarin de combinatie lukt ( het eigen ervaren succes ). In het algemeen lijkt er weinig druk door docenten van de school voor voortgezet onderwijs en door de ouders van de leerlingen op de leerlingen te zijn uitgeoefend, hoewel wel relatief vaak door de leerlingen wordt gemeld dat ze zouden willen dat er meer aandacht is voor het huiswerk, en dat ze vinden dat je meer aandacht aan jezelf zou moeten besteden. De ouders van de dansleerlingen worden door de leerlingen niet gekarakteriseerd als lastige ouders (zoals in de sport nog wel eens wil voorkomen). Hoewel het gezin door het merendeel van de leerlingen niet wordt beschouwd als een echt ballet/dans gezin, wordt door de leerlingen een beeld geschetst waaruit het doorslaggevende belang van de ouders blijkt: ze spelen een hoofdrol op de achtergrond. Concluderend: jeugdig danstalent lijkt zwaar te worden belast, in zowel fysieke als psychologische zin. Voor de dansleerling zelf staat de dansopleiding centraal in het leven en zijn andere zaken (de school, de thuissituatie en de vriendenkring) hieraan ondergeschikt. In het algemeen lijkt de dansleerling niet overbelast te zijn, hoewel er bij een groot aantal leerlingen zeker ruimte is voor verbetering van de belastbaarheid, zowel in fysieke als in psychologische zin. De cardiovasculaire belasting tijdens de klassieke les kan niet beschouwd worden als (een onderdeel van de) voorbereiding op de fysieke inspanning tijdens een voorstelling. 2
3 Groei en belasting in de dansvooropleiding Uit de resultaten van deze pilot (zie hierboven) bleek overigens ook dat de beleving van de groeispurt door de betreffende leerling niet te gebruiken is om greep te krijgen op (de aanvang van) deze periode van versterkte groei. Met het uitvoeren van een kortdurend longitudinaal onderzoek naar de groeispurt is geprobeerd na te gaan of met herhaaldelijk meten van de lichaamslengte meer greep kon worden verkregen op een periode van verminderde belastbaarheid, namelijk de periode van versnelde groei. Over in totaal 7 maanden is een achttal metingen verricht bij de jongste vier klassen van de dansvooropleiding (AHK, Amsterdam; groep 7 en 8 van de basisschool en klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs. Bij elke meting werd de lichaamslengte, het lichaamsgewicht en het vetpercentage bepaald. Zonder hier op allerlei details van het onderzoek in te gaan kan worden gesteld dat door het herhaald, tot op de mm. nauwkeurig meten van de lichaamslengte van de dansleerling, de dansdocent goed kan worden geïnformeerd over de groei van de individuele leerling. Het nauwkeurig in kaart brengen van de verandering in lichaamslengte heeft plaatsgevonden in het kader van een onderzoeksvraag waarin belasting een centrale rol speelt. Tegen de achtergrond dat een te zware belasting tot groeivertraging kan leiden, is de vraag gesteld of dansleerlingen niet vooral groeien tijdens de zomervakantie. In de zomerperiode is de belasting immers minimaal. Om die vraag te beantwoorden is een viertal metingen gedaan voorafgaand aan de zomerperiode, en een viertal metingen erna. Uit de resultaten bleek dat er geen knik in de groeicurven voorkwam tussen de 4 e en 5 e meting (de meting direct voor en direct na de zomervakantie van 2 maanden). Dansleerlingen groeien dus gemiddeld met dezelfde snelheid tijdens de zomervakantie als tijdens de maanden ervoor en erna. Dit geldt zowel voor de jongens als voor de meisjes, en voor elk van de vier klassen. Kortom: de belasting van de opleiding leidt in het algemeen niet tot groeivertraging. Overigens werd bij een toename in lichaamslengte van tenminste 1 cm (over een periode van 4 weken) geadviseerd om sprongen en andere (knie-) belastende activiteiten (zoals plié s) zoveel mogelijk achterwege te laten. Deze adviezen zijn in overeenstemming met hetgeen Rachel-Anne Rist hierover rapporteerde tijdens de dansconferentie Not just any body (Rist, 2001). Belasting en belastbaarheid bij het HBO-dans Het onderzoek is uitgevoerd bij de drie opleidingen voor uitvoerende danser van de Theaterschool (Hogeschool voor de Kunsten, Amsterdam). Het gaat om studenten van de Nationale Balletacademie (NBA-1), van de opleiding Moderne Theaterdans (MTD-1 en MTD- 2) en van de opleiding Jazz Show en Musical Dans (JTSM-1 en JTSM-2). In totaal gaat het om 67 HBO-dansstudenten (53 vrouwen en 14 mannen). In het kader van het onderzoek zijn de volgende activiteiten uitgevoerd: er is een uitgebreide vragenlijst afgenomen, de fysieke conditie is vastgesteld en de hartslag tijdens de dagelijkse les is gemeten. Bij elke activiteit zijn een zodanig hoog aantal studenten betrokken, dat de resultaten een goed beeld geven van de stand van zaken in de betrokken dansopleidingen. Op de resultaten behaald bij elk van de onderzoeksactiviteiten wordt hier kort ingegaan. Allereerst hebben de studenten een uitgebreide vragenlijst voorgelegd gekregen over aspecten van belasting en belastbaarheid. Ook hier konden de antwoorden van de Amsterdamse Hbostudenten vergeleken worden met die van de groep pre-professional students uit het Engelse onderzoek Fit to dance?. Zo kon onder andere worden vastgesteld dat de Hbo-studenten in Amsterdam soortgelijke psychologische risico s lopen als in het Engelse onderzoek werd gevonden. Verder kon ook de situatie rond blessures bij de Amsterdamse groep vergeleken worden met de Engelse resultaten. In de Amsterdamse groep bleek men iets minder vaak 3
4 geblesseerd. In het algemeen kwamen in beide groepen dezelfde blessures vaak voor, terwijl ook hier de studenten blessures vooral toeschrijven aan vermoeidheid en/of overbelasting. De leefstijl van de Amsterdamse dansstudenten kan gezond genoemd worden: men neemt weinig medicijnen in op eigen initiatief, er worden weinig (soft-)drugs gebruikt en zowel het roken van sigaretten als het drinken van alcohol is bij een grote groep studenten veelal beperkt. Verder is slapen bij ongeveer één op de drie studenten een probleem; dit geldt in gelijke mate voor eten en in mindere mate voor het eigen gewicht. De meeste leerlingen denken dat het wel redelijk tot goed gaat in de opleiding. Hooguit de helft van de studenten is tevreden over de mate waarin de opleiding en de docenten rekening houden met de fysieke en de mentale belasting van de dansopleiding. Terwijl docenten vooral in een functionele rol ten opzichte van de student blijken te staan, spelen de eigen klasgenoten een belangrijke rol voor zaken binnen èn buiten de dansopleiding. Over het dansklimaat is men in het algemeen tevreden, terwijl ook het artistieke klimaat door een ruime meerderheid positief wordt beoordeeld. De thuissituatie van de student staat niet zonder meer in het teken van de dansopleiding, maar wordt er wel sterk door beïnvloed. In het algemeen is men positief over het dans- en artistieke klimaat in het privé-leven, hoewel ook een niet onbelangrijke groep studenten hierover negatief oordeelt. Er is een aantal tests naar fysieke conditie afgenomen bij elk van de studenten. Voorts zijn enkele antropometrische maten verkregen: lichaamslengte, lichaamsgewicht, percentage lichaamsvet (via de bio-impedantie-methode). Uit de resultaten op de shuttle run (uithoudingsvermogen metend) bleek dat de fysieke fitheid van de studenten gemiddeld gesproken niet goed is, met name bij de vrouwen: de vrouwelijke dansstudenten kregen de kwalificatie middelmatig (in vergelijking met ongetrainde vrouwen van gelijke leeftijd). De mannelijke studenten hadden gemiddeld een goede fitheid. Overigens moet toegevoegd worden dat ook hier grote verschillen tussen de dansstudenten onderling bleken te bestaan. Ook op de test naar loopsnelheid ( shuttle sprint ) waren de resultaten niet denderend: gemiddeld kregen zowel de mannen als de vrouwen de kwalificatie matig (wederom in vergelijking met ongetrainde sekse- en leeftijdgenoten). Op lenigheid ( sit and reach -test) waren de resultaten over de gehele lijn uitstekend. Op de antropometrische variabelen lengte, gewicht, en vetpercentage bleken ten opzichte van een vergelijkingsgroep uit de normale bevolking de studenten gemiddeld van gelijke lengte, maar met een lager lichaamsgewicht. In vergelijking met topsporters bleken met name de vrouwelijke dansstudenten gemiddeld gunstig af te steken bij Olympische deelnemers (Sydney, 2000) aan toestel-turnen en ritmische sport gymnastiek. Gedurende de dagelijkse les is de hartslag opgenomen om de cardiovasculaire (of: cardiorespiratoire) belasting tijdens de les te kunnen bepalen. Hierbij is gemeten in de klassieke, de moderne en in de jazz-les. In totaal zijn 43 hartslagregistraties gedaan; de metingen vonden plaats van kort voor tot kort na afloop van de les, en belopen dus een periode van veelal ruim 90 minuten. De studenten bij wie de hartslag werd gemeten, en de docent van de betreffende les vulden na afloop van de les een korte vragenlijst in, waarin de les beoordeeld werd. De frequentieverdeling van de hartslag over de tijd vertoont grote overeenkomst bij de verschillende studenten: er is steeds sprake van een groot aantal, elkaar snel opvolgende pieken (zoals ook bij de leerlingen van de dansvooropleiding werd geconstateerd). De belasting tijdens de les is zodanig dat er van de deelname aan de les bij de student geen enkel effect verwacht kan worden op de cardiovasculaire fitheid; met andere woorden: de dagelijkse, reguliere les (klassiek, modern of jazz) draagt niet bij aan een hogere mate van aërobe fitheid ( fysieke conditie ). De klassieke conditie -les (een gewone klassieke les waarin het eerste half uur sequenties van 7 tot 10 minuten voorkomen) bleek daartoe wel in staat. Overigens kon ook worden vastgesteld dat de gemiddelde jazz-les méér vraagt van de student dan de klassieke of 4
5 moderne les (hetgeen in overeenstemming was met de na afloop van de les ingevulde lesbeoordeling), en dat de fysiek fittere student zich cardiovasculair méér inspant dan de fysiek minder fitte student. De conclusie over de HBO-dansstudent komt overeen met die over de leerling van de dansvooropleiding: de danser-in-opleiding wordt zwaar belast, in fysieke en in psychologische zin. Voor de student zelf staat de dansopleiding centraal in hun leven en zijn andere zaken (de school, de thuissituatie en de vriendenkring) hieraan ondergeschikt. In het algemeen lijkt de dansstudent niet overbelast te zijn. Tegelijk moet worden vastgesteld dat er bij een groot aantal studenten ruimte is voor verbetering van de belastbaarheid, waarbij het zowel de fysieke als de psychologische belasting geldt. De cardiovasculaire belasting tijdens de dagelijkse (klassieke, moderne of jazz-) les kan niet gebruikt worden voor de verbetering of het onderhouden van de fysieke fitheid. Een aangepaste klassieke les (klassieke conditie -les) is hiervoor weliswaar in principe geschikt, maar blijkt toch ook een aantal zwaarwegende bezwaren te hebben voor gebruik bij dansers-in-opleiding. Literatuur Brinson, P. and F. Dick (1996), Fit to dance? The report of the National Inquiry into dancer s health and injury. London: Calouste Gulbenkian Foundation Rist, R-A 2001), Growth spurt. In: P. Bronkhorst, M. Rijven, A. Roes, R. Sirman & S. Wuersten (Eds.) Not Just Any Body. Advancing health, well-being and excellence in dance and dancers (pp ). Owen Sound, Ontario, Canada: The Ginger Press Naschrift Het artikel dateert van 2002, dus slechts enkele jaren geleden. Toen ik de tekst nog eens doorlas, overheerste bij mij de gedachte dat het over zaken gaat die in mijn beleving al lang geleden hebben plaatsgevonden. Dan komt enerzijds omdat de onderzoeksresultaten binnen de dansopleidingen van de Theaterschool hebben geleid tot aanpassingen in het onderwijs. Anderzijds heeft dat gevoel te maken met de onderzoeksactiviteiten die intussen zijn gedaan. Op beide zaken wil ik hieronder kort ingaan, daarmee tegelijk de tekst van 2002 in een context plaatsend. Binnen de Theaterschool is de afgelopen jaren nadrukkelijk aandacht voor de fysieke fitheid, in de zin van het aëroob uithoudingsvermogen, van de danser-in-opleiding. Dit komt tot uitdrukking in aparte lessen in het curriculum. Die lessen zijn bedoeld om het uithoudingsvermogen te verbeteren en de danser-in-opleiding inzicht te geven in hoe de eigen aërobe fitheid kan worden onderhouden. Dat dit nodig is bewijzen de bij het begin van elk schooljaar gehouden fitheidstests bij de eerstejaars HBO-dansstudenten: de resultaten zijn eigenlijk elk jaar identiek, en zijn door de bank genomen niet positiever dan in het artikel van 2002 werd gerapporteerd. De aërobe fitheid van (jeugdige) dansers laat echt veel te wensen over! Een tweede activiteit die is voortgekomen uit het onderzoek dat in het artikel van 2002 werd gerapporteerd, is dat 6 keer per jaar alle leerlingen in de Vooropleiding Dans gemeten worden om zo de groei van deze adolescenten te kunnen volgen. Sterke groei wordt doorgegeven aan de dansdocent. Naast lichaamslengte wordt de lichaamssamenstelling vastgesteld (het percentage van het lichaamsgewicht dat kan worden toegeschreven aan vocht, aan weefsel & botten en aan vet) deze informatie geeft duidelijke signalen bij verstoring van het normale (voedings-) patroon. Het destijds uitgevoerde onderzoek is dus binnen de Theaterschool intussen omgezet in (meet-) procedures, waarmee de vinger aan de pols kan worden gehouden. Maar daarmee is 5
6 niet alles gezegd. Belasting en belastbaarheid kent naast een fysieke kant ook een psychosociale kant. Dit laatste aspect komt binnen het recent uitgevoerde onderzoek ook wat beter uit de verf: in het ontwikkelde danslogboek komen eigenlijk alle zaken aan de orde die met belasting en belastbaarheid te maken hebben. Het artikel van 2002 schetste dus een stand van zaken die binnen de Theaterschool nu voor een deel geschiedenis is, juist door de voortgang van het onderzoek en door de implementatie van de onderzoeksresultaten. 6
Samenvatting. In hoofdstuk 1 wordt een algemene introductie gegeven over de onderwerpen die in dit proefschrift worden behandeld.
155 Sport- en spelactiviteiten bevorderen over het algemeen de gezondheid. Deze fysieke activiteiten kunnen echter ook leiden tot blessures. Het proefschrift beschrijft de ontwikkeling en evaluatie van
Nadere informatieBijlage 2: 3.2 onderzoek
Bijlage : 3. onderzoek Ik heb een onderzoek gedaan naar de fitheid van de kinderen van groep 7 en 8 van de Sint Lambertus school in Asten. Ik heb eerst een enquête afgenomen, en heb daarna testjes afgenomen
Nadere informatieBewegen en Gezondheid
Bewegen en Gezondheid Fit zijn en fit blijven Iedereen wil gezond en fit zijn. Om fit te blijven kun je bijvoorbeeld sporten, niet roken, voldoende rust nemen en gezond eten. Al die zaken horen bij een
Nadere informatieMonitor jongeren 12 tot 24 jaar
Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Jongerenmonitor In 2011 is in de regio IJsselland
Nadere informatieSamenvatting, conclusies en discussie
Hoofdstuk 6 Samenvatting, conclusies en discussie Inleiding Het doel van het onderzoek is vast te stellen hoe de kinderen (10 14 jaar) met coeliakie functioneren in het dagelijks leven en wat hun kwaliteit
Nadere informatieVOEDING, BEWEGEN EN GEWICHT
IJsselland VOEDING, BEWEGEN EN GEWICHT Jongerenmonitor 2015 77% ontbijt dagelijks 10.3 jongeren School 13-14 jaar 15- jaar 76% een gezond gewicht 15% beweegt voldoende Genotmiddelen Psychosociale gezondheid
Nadere informatieVitaliteit rendeert! www.vital4me.nl
Vitaliteit rendeert! Vitaal zijn en je vitaal voelen staat voor iedere persoon aan de basis van het leven. Om je lekker te voelen, om je werk goed en met plezier te doen en/ of om prestaties te leveren.
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Dit proefschrift gaat over de invloed van inductieprogramma s op het welbevinden en de professionele ontwikkeling van beginnende docenten, en welke specifieke kenmerken van inductieprogramma s daarvoor
Nadere informatieResultaten barometer 2009
Resultaten barometer 2009 1. Lichaamslengte De lichaamslengte van zowel de jongens als de meisjes vertoont een seculaire trend tussen 1990 en 1997: de Vlaamse jongens en meisjes zijn in 1997 groter dan
Nadere informatie5.3. Opdracht door Iris 2624 woorden 28 januari keer beoordeeld. Inleiding
Opdracht door Iris 2624 woorden 28 januari 2015 5.3 15 keer beoordeeld Vak LO Inleiding Met BSM hebben wij de opdracht gekregen om een trainingsschema te maken om jezelf te verbeteren op verschillende
Nadere informatieBedrijfsGezondheidsIndex 2006
BedrijfsGezondheidsIndex 2006 Op het werk zijn mannen vitaler dan vrouwen Mannen zijn vitaler en beter inzetbaar dan vrouwen. Dit komt mede doordat mannen beter omgaan met stress. Dit blijkt uit de jaarlijkse
Nadere informatieSamenvatting. Opvoeding en thuis omgeving als aangrijpingspunten in de preventie van overgewicht bij kinderen: resultaten van de ChecKid studie
Opvoeding en thuis omgeving als aangrijpingspunten in de preventie van overgewicht bij kinderen: resultaten van de ChecKid studie Overgewicht is een snel groeiend wereldwijd probleem en is geassocieerd
Nadere informatieFysieke fitheid meten bij kinderen met een verstandelijke beperking. Marieke Wouters, Aleid Laan, Laurine Croonen NVFVG congres - april 2015
Fysieke fitheid meten bij kinderen met een verstandelijke beperking Marieke Wouters, Aleid Laan, Laurine Croonen NVFVG congres - april 2015 Workshop?! LITERATUUR PILOT CROSS SECTIONELE ONDERZOEK DATAVERZAMELING
Nadere informatiepggm.nl Persoonlijke Balans in de beleving van PGGM- leden Enquête De Persoonlijke Balans
pggm.nl Persoonlijke Balans in de beleving van PGGM- leden Enquête De Persoonlijke Balans In maart 2014 heeft PGGM haar leden gevraagd naar hun persoonlijke balans: wat betekent persoonlijke balans voor
Nadere informatieOnderzoek bij hbo-dansers: een danslogboek
Onderzoek bij hbo-dansers: een danslogboek door Jacques van Rossum In deze bijdrage wordt verslag gedaan van de laatste fase van een jarenlang onderzoeksproces: de evaluatie van een danslogboek. Dit logboek
Nadere informatieMachteld Van Acker geeft Klassiek Ballet en Moderne Dans. Dorine van der Beek geeft kinderdanslessen en Dans & Yoga
De 18 dansdocenten UCK stellen zich voor! Machteld Van Acker geeft Klassiek Ballet en Moderne Dans Opleiding Stedelijk Instituut voor Ballet te Antwerpen onder leiding van Jos Brabants Met veel plezier
Nadere informatieConditie en training/ fitheidsparcours of: werkstuk bewegen en samenleving
11 e klas opdracht gym / 2011-2012 Conditie en training/ fitheidsparcours of: werkstuk bewegen en samenleving Inleiding: Uit onderzoeken blijkt dat de deelname aan bewegingsactiviteiten bij de jeugd vanaf
Nadere informatieBetreffende: Gezondheidseffecten van sport voor kinderen en jongeren met een chronische ziekte of aandoening.
Utrecht 3-10-2014, Betreffende: Gezondheidseffecten van sport voor kinderen en jongeren met een chronische ziekte of aandoening. Geachte professional, Middels deze brief vragen wij graag uw hulp bij het
Nadere informatieHoe houden we de jongens binnenboord?
Verschenen op 10 juli 2009 in Haarlems Dagblad (onder de ietwat misleidende kop Jongens zijn slimmer dan meisjes ) Hoe houden we de jongens binnenboord? De achterstand van jongens in het onderwijs groeit.
Nadere informatieVan bewegen naar trainen
Van bewegen naar trainen Charles Heus Sportfysiotherapeut J&C Sportrevalidatie Geblesseerd Trainingsfit Wedstrijdfit Arts / Fysio??? Trainer Pat 0% Fysio 100% Pijn en of Functionele beperking 1e fase:
Nadere informatieMonitor jongeren 12 tot 24 jaar
Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Jongerenmonitor In 2011 is in de regio IJsselland
Nadere informatieWat is er met motivatie aan de hand?
Wat is er met motivatie aan de hand? Hans Kuyper GION, mei 2011 Een op veel middelbare scholen voorkomend verschijnsel is dat de leerlingen aan het begin van de eerste klas behoorlijk gemotiveerd zijn
Nadere informatieMonitor jongeren 12 tot 24 jaar
Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren tot 24 jaar Jongerenmonitor In 2011 is in de regio IJsselland
Nadere informatieUW ORGANISATIE IN TOPCONDITIE
UW ORGANISATIE IN TOPCONDITIE Hoe gezond is uw organisatie? Voor het antwoord op die vraag kunt u puur afgaan op uw bedrijfsresultaat, maar het zijn uw mensen die het werk moeten doen. De conditie van
Nadere informatieEen voorbeeld van een schoolprogramma gericht op preventie van overgewicht in Nederland: het DOiT programma
7 Samenvatting 8 Dit proefschrift beschrijft de voorbereiding op de landelijke implementatie van het Dutch Obesity Intervention in Teenagers (DOiT) programma. Daarnaast wordt de evaluatie beschreven die
Nadere informatieNederland heeft een lange hockeyhistorie en is één van de toonaangevende landen als het om tophockey gaat. De meeste tophockeyers zijn begonnen met
Samenvatting Nederland heeft een lange hockeyhistorie en is één van de toonaangevende landen als het om tophockey gaat. De meeste tophockeyers zijn begonnen met hun sport toen ze 7 jaar oud waren en allemaal
Nadere informatieGROEIEN DANSLEERLINGEN VOORAL IN DE ZOMERVAKANTIE? Een onderzoek naar de mogelijke beïnvloeding van de groei
GROEIEN DANSLEERLINGEN VOORAL IN DE ZOMERVAKANTIE? Een onderzoek naar de mogelijke beïnvloeding van de groei Door Jacques van Rossum `Kinderen moeten groter worden, zoals bekend. Ze eten niet in de eerste
Nadere informatieMETING TANITA INNERSCAN. NAAM:. LEEFTIJD:. LENGTE cm:. GESLACHT: M / V. Gewicht. Vetpercentage. Watergehalte % Spiermassa.
METING TANITA INNERSCAN NAAM:. LEEFTIJD:. LENGTE cm:. GESLACHT: M / V DATUM DATUM DATUM DATUM Gewicht Vetpercentage Watergehalte % Spiermassa Lichaamsbouwtype Basismetabolisme Metabolische leeftijd Botmassa
Nadere informatieBedrijfsGezondheidsIndex 2007
BedrijfsGezondheidsIndex 2007 Oudere werknemers zijn vitaler Oudere werknemers zijn vitaler en ervaren een betere mentale gezondheid dan hun jongere collega s. Dit komt mede doordat ze een gezondere leefstijl
Nadere informatieHoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4. Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4
Samenvatting SAMENVATTING 189 Depressie is een veelvoorkomende psychische stoornis die een hoge ziektelast veroorzaakt voor zowel de samenleving als het individu. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO)
Nadere informatieJeroen Groenewoud. Het rolmodellenproject
Jeroen Groenewoud Het rolmodellenproject Inhoud presentatie Aanleiding project Theoretische achtergrond Inhoud rolmodellenproject Ervaringen en uitkomsten onderzoek Werving rolmodellen en randvoorwaarden
Nadere informatieAfvallen? Bereken je BMI.
Afvallen? Bereken je BMI Afvallen? Bereken je BMI. Januari is de maand waarin afvallen vaak een belangrijke plaats inneemt. Ook voor jou? Bereken je BMI! In de media bulkt het van de berichten over afvallen.
Nadere informatiePraktijkvoorbeeld van een samenwerkingsproject in Nederland: gezondheidsbevordering in de lessen verzorging en lichamelijke opvoeding.
Praktijkvoorbeeld van een samenwerkingsproject in Nederland: gezondheidsbevordering in de lessen verzorging en lichamelijke opvoeding. Auteur: Jaap Verhagen Nederlander en docent opleiding bewegingsonderwijs
Nadere informatieResultaten vragenlijst leerlingen en meten & wegen Drie scholen, nulmeting (T0) voorjaar 2017
Resultaten vragenlijst leerlingen en meten & wegen Drie scholen, nulmeting () voorjaar 2017 Inleiding In mei 2016 is in Nieuw-Lekkerland het project 'Gezond Nieuw-Lekkerland' gestart: met subsidie van
Nadere informatiePatiënteninformatie. Obesitastraining Eat-Fit
Patiënteninformatie Obesitastraining Eat-Fit 1 Inhoud Inleiding... 3 Body Mass Index (BMI)... 3 Obesitas en fysieke activiteit... 3 Dieettherapie... 4 Operatie... 5 Onze obesitastraining Eat-Fit... 5 Het
Nadere informatieBeweegprogramma kinderen met overgewicht Carlijn Groenen
Beweegprogramma kinderen met overgewicht Carlijn Groenen Aanleiding beweegprogramma Voor een goede gezondheid is een gezond gewicht belangrijk, zowel op jonge als op latere leeftijd. Het percentage mensen
Nadere informatiePILOT GEZONDHEIDSONDERZOEK 15/16-JARIGEN
CHECK UITKOMSTEN PILOT GEZONDHEIDSONDERZOEK 15/16-JARIGEN Gezondheid Relaties Lichaam Seksuele ontwikkeling Gevoel Alcohol, drugs & gamen 2 Doel gezondheidsonderzoek Jongeren vragen niet makkelijk om hulp,
Nadere informatieBody Mass Index. Copyright Sodexo Belgium
Body Mass Index Op uw gezondheid! U bent baas over uw eigen lichaam. Gelukkig maar. Dat brengt natuurlijk een zekere verantwoordelijkheid met zich mee. Alles wat u eet en drinkt heeft een invloed op het
Nadere informatieOpdrachten speciaal herontworpen voor eerstejaars studenten
Opdrachten speciaal herontworpen voor eerstejaars studenten Auteur: Dick Vrenssen, docent pedagogiek psychologie onderwijskunde, Fontys Hogeschool Kind en Educatie In het schooljaar 2013/ 2014 heeft het
Nadere informatieKlinische inspanningstesten in de (kinder)revalidatie
Klinische inspanningstesten in de (kinder)revalidatie Kinderen en jongvolwassenen met een fysieke beperking, zoals cerebrale parese (CP), ervaren vaak loopproblemen in het dagelijks leven. Veelgehoorde
Nadere informatieDe invloed van inductie programma's op beginnende leraren
De invloed van inductie programma's op beginnende leraren Op basis van door NWO gefinancierd wetenschappelijk onderzoek heeft Chantal Kessels, Universiteit Leiden in 2010 het proefschrift 'The influence
Nadere informatieGezondheid Fitheid Geschiktheid voor de scheidsrechter en assistent-scheidsrechter. Ger Kaldenberg
Gezondheid Fitheid Geschiktheid voor de scheidsrechter en assistent-scheidsrechter Ger Kaldenberg Wat wilt u weten? Wat wilt u meenemen? Programma Wat gaan we doen? Wat betekenen fit en fitheid? Wat is
Nadere informatieAlgemeen Namen van de botstukken Botverbindingen Indeling van de gewrichten 20
Inhoud Voorwoord 11 Functionele anatomie 14 1.1. Inleiding 14 1.2. Het skelet 15 1.2.1. Algemeen 15 1.2.2. Namen van de botstukken 15 1.2.3. Botverbindingen 18 1.2.4. Indeling van de gewrichten 20 1.3.
Nadere informatieStappen naar het verbeteren van de zorg voor de ouder wordende cliënt
NieuwsBRIEF GOUD Gezond OUD Januari 2013 Nieuwsbrief voor het onderzoek Gezond OUD met een verstandelijke beperking. Uitgebracht door Abrona, Amarant, Ipse de Bruggen en Erasmus MC Opmaak en foto s Michael
Nadere informatieEvaluatie JOGG Roosendaal Basisschool de Vlindertuin. Resultaten evaluatie JOGG December 2017
Evaluatie JOGG Roosendaal Basisschool de Vlindertuin Resultaten evaluatie JOGG December 2017 Inleiding Achtergrond In het kader van de JOGG aanpak in de gemeente Roosendaal heeft op basisschool de Vlindertuin
Nadere informatieEFFECTEN VAN DE WEEKEND- SCHOOL VAN STICHTING WITTE TULP. - eindrapport - dr. Marga de Weerd. Amsterdam, november 2009
EFFECTEN VAN DE WEEKEND- SCHOOL VAN STICHTING WITTE TULP - eindrapport - dr. Marga de Weerd Amsterdam, november 2009 Regioplan Beleidsonderzoek Nieuwezijds Voorburgwal 35 1012 RD Amsterdam Tel.: +31 (0)20-5315315
Nadere informatieJongeren & hun levensstijl. Resultaten van Young Opinions onderzoek in opdracht van de Stichting Nationale DenkTank
Jongeren & hun levensstijl Resultaten van Young Opinions onderzoek in opdracht van de Stichting Nationale DenkTank Conclusie Algemeen: Jongeren geven aan veel ongezond gedrag te vertonen. Met name roken
Nadere informatieBEOORDELINGSCRITERIA TRAININGSPROGRAMMA
BEOORDELINGSCRITERIA TRAININGSPROGRAMMA Beoordelingscriteria Onvoldoende (tot 5,5) Voldoende (5,5-7,0) Goed (7,0-8,5) Uitstekend (8,5-10) 1) Actieve deelname en initiatief nemen Neemt een afwachtende houding
Nadere informatieDurft jouw kind zichzelf te zijn en voor zichzelf op te komen??
1 Durft jouw kind zichzelf te zijn en voor zichzelf op te komen?? Kinderen opvoeden, adviseren en ondersteunen is een hele taak dat veel ouders best lastig vinden. Als ouder wil je je kind beschermen en
Nadere informatieWij zijn Sport Helden! Zullen wij samen sport aanbieden?
Wij zijn Sport Helden! Zullen wij samen sport aanbieden? Na ons gesprek zojuist kunt u in deze bijlage een stukje achtergrond informatie vinden. Mocht u vragen hebben, dan hoor ik dit graag. Veel plezier
Nadere informatieSAMENVATTING onderzoek. Playing for Success 2013/2014
SAMENVATTING onderzoek Playing for Success 2013/2014 SAMENVATTING onderzoek Playing for Success 2013/2014 Niels Hermens Vita Los Claire Aussems m.m.v. Sylvia Dickie, Marnix van de Heg en Majone Steketee
Nadere informatieJanuari, 2008 Preventie van pesten op basisscholen volgens de PRIMAmethode
Januari, 2008 Preventie van pesten op basisscholen volgens de PRIMAmethode Auteurs: A. van Dorst, K. Wiefferink, E. Dusseldorp, F. Galindo Garre, M. Crone, Th. Paulussen; TNO, Leiden. Uit een recent onderzoek
Nadere informatieDe sociale psychologie van waargenomen rechtvaardigheid en de rol van onzekerheid
Kees van den Bos De sociale psychologie van waargenomen rechtvaardigheid en de rol van onzekerheid In deze bijdrage wordt sociaal-psychologisch onderzoek naar sociale rechtvaardigheid besproken. Sociaal-psychologen
Nadere informatieFEET4FEET. Ontstaan van voetklachten tijdens de. Nijmeegse Vierdaagse
FEET4FEET Ontstaan van voetklachten tijdens de Nijmeegse Vierdaagse Preventie van voetklachten tijdens de Nijmeegse Vierdaagse Waarom dit onderzoek? De Nijmeegse Vierdaagse is het grootste wandelevenement
Nadere informatieSAMENVATTING onderzoek. Playing for Success
SAMENVATTING onderzoek SAMENVATTING onderzoek is een naschools programma voor leerlingen uit de groepen 6, 7 en 8 van de basisschool die (tijdelijk) minder goed functioneren op school dan zij zouden kunnen.
Nadere informatieFactsheet nulmeting pilot-onderzoek B-Fit bij kinderen, jongeren en volwassenen
TNO-rapport KvL/GB 2009.111 Factsheet nulmeting pilot-onderzoek B-Fit bij kinderen, jongeren en volwassenen Preventie en Zorg Wassenaarseweg 56 Postbus 2215 2301 CE Leiden www.tno.nl T +31 71 518 18 18
Nadere informatieStudenten aan lerarenopleidingen
Studenten aan lerarenopleidingen Factsheet januari 219 In de afgelopen vijf jaar is het aantal Amsterdamse studenten dat een lerarenopleiding volgt met ruim 9% afgenomen. Deze daling is het sterkst voor
Nadere informatieCheckTeen 2011: Eet- en beweeggedrag van leerlingen in het voortgezet onderwijs in Zwolle
Onderzoekscentrum Preventie Overgewicht CheckTeen 2011: Eet- en beweeggedrag van leerlingen in het voortgezet onderwijs in ZWOLLE Een onderzoek naar het eet- en beweeggedrag van leerlingen van de 2 e klas
Nadere informatieHARTFALENREVALIDATIE (IPZ)
HARTFALENREVALIDATIE (IPZ) 17571 Inleiding Deze folder geeft u informatie over het poliklinisch hartfalen revalidatieprogramma IPZ (Intensieve Poliklinische Zorg). Heeft u hartfalen, dan komt u in aanmerking
Nadere informatie- 172 - Prevention of cognitive decline
Samenvatting - 172 - Prevention of cognitive decline Het percentage ouderen binnen de totale bevolking stijgt, en ook de gemiddelde levensverwachting is toegenomen. Vanwege deze zogenaamde dubbele vergrijzing
Nadere informatieChapter 8 SAMENVATTING
Chapter 8 SAMENVATTING Hardlopen is wereldwijd een populaire sport. In Nederland loopt 12% van de bevolking regelmatig hard en is het de op één na populairste sport. Aangezien regelmatig sporten gepaard
Nadere informatieSportparticipatie Kinderen en jongeren
Sportparticipatie 2017 Kinderen en jongeren Onderzoek & Statistiek Juni 2017 Samenvatting Begin 2017 heeft de afdeling Onderzoek & Statistiek een onderzoek uitgezet onder ouders en jongeren uit de gemeente
Nadere informatieONDERZOEK. Heterogene en homogene klassen 3 H/V
ONDERZOEK Heterogene en homogene klassen 3 H/V In opdracht van: Montessori Lyceum Amsterdam Joram Levison Jeroen Röttgering Lisanne Steemers Wendelin van Overmeir Esther Lap Inhoudsopgave Inhoudsopgave
Nadere informatieOnderzoek Trappers. rapportage. Opdrachtgever. Opdrachtnemer. Nationale Fiets Projecten Postbus 594 8440 AN Heerenveen
Onderzoek Trappers rapportage Opdrachtgever Nationale Fiets Projecten Postbus 594 8440 AN Heerenveen Opdrachtnemer DTV Consultants B.V. Ruben van den Hamsvoort en Alex van Ingen POM 8267 Breda, maart 2009
Nadere informatieHoe ziek word je van zitten?
Hoe ziek word je van zitten? Evi van Ekris EMGO + Instituut afd. Sociale Geneeskunde VU Medisch Centrum Er is altijd wat te doen Naast het stimuleren van sporten is het belangrijk bewegen meer te integreren
Nadere informatieBetreft: dhr E Herber, geb. 22-04-1966. Amsterdam, 15 november 2007.
Betreft: dhr E Herber, geb. 22-04-1966. Amsterdam, 15 november 2007. Geachte heer Herber, Naar aanleiding van de 15 november 2007 bij u gedane keuring kan ik het volgende melden: Vraagstelling: conditie
Nadere informatieK I N D E R E N O N D E R Z O E K : 0-1 1 J A A R
VOEDING, BEWEGING EN GEWICHT K I N D E R E N O N D E R Z O E K : 0-1 1 J A A R Jeugd 2010 6 Kinderenonderzoek 2010 Om inzicht te krijgen in de gezondheid van de inwoners in haar werkgebied, heeft de GGD
Nadere informatieJEUGDPLAN NEDERLAND JONGENS
JEUGDPLAN NEDERLAND JONGENS Wat is het Jeugdplan Nederland? Sinds jaar en dag organiseert de KNVB het Jeugdplan Nederland (JPN). Het JPN, dat zowel voor jongens als voor meiden wordt aangeboden, is het
Nadere informatieEvaluatie van het project Mantelluisteren academiejaar 2012-2013
Evaluatie van het project Mantelluisteren academiejaar 212-21 In academiejaar 212-21 namen 5 mantelzorgers en 5 studenten 1 ste bachelor verpleegkunde (Howest, Brugge) deel aan het project Mantelluisten.
Nadere informatieStap voor stap: Het Preventief Medisch Onderzoek voor het 1 ste leerjaar
Stap voor stap: Het Preventief Medisch Onderzoek voor het 1 ste leerjaar Doelstelling van deze presentatie De leerlingen van je klas krijgen dit schooljaar een medisch onderzoek op school. Wat gebeurt
Nadere informatiefittesten en vragenlijsten
Resultaten fittesten en vragenlijsten Doe ff Gezond basisscholen 212-213 In het kader van Doe ff Gezond zijn in september 212 voor de tweede keer fittesten en vragenlijsten afgenomen bij leerlingen van
Nadere informatieOndersteunende zorg voor mensen met kanker
Ondersteunende zorg voor mensen met kanker Máxima Oncologisch Centrum (MOC) Inleiding Als u van uw behandelend arts te horen krijgt dat u kanker heeft, krijgen u en uw naasten veel informatie en emoties
Nadere informatieSociale leeromgeving. Wie zit er in jouw netwerk? Leeromgeving sociale leeromgeving
Sociale leeromgeving Bij sociale leeromgeving gaat het om de mensen die jij kent en hoe je je bij hen voelt. Hoe voel je je in de klas?, kun je goed omgaan met je klasgenoten?, hoe zijn de docenten op
Nadere informatieHet voorspellen van de kans op vallen de hoeveelheid en kwaliteit van het alledaags lopen als risicofactoren
amenvatting 123 amenvatting 125 Het voorspellen van de kans op vallen de hoeveelheid en kwaliteit van het alledaags lopen als risicofactoren Vallen is één van de meest belangrijke oorzaken van letsel
Nadere informatieLekker Fit. Werken aan een gezonde leefstijl voor Rotterdamse jeugd
01 Lekker Fit! Inhoudsopgave Lekker Fit 1 Tien pijlers 2 01 Extra bewegingsonderwijs tijdens en na schooltijd 3 02 De komst van de gymleraar nieuwe stijl 4 03 Lespakket Lekker Fit! 5 04 Sportlessen als
Nadere informatieDe kracht van kracht in de gymles
De kracht van kracht in de gymles Laatst geactualiseerd: 22 december 2017 Leestijd: 5 minuten Onderwerp(en): Onderwijs en bewegen Jongeren met overgewicht kunnen flink opzien tegen de gymles. Het omkleden,
Nadere informatieadviezen begeleiding bij een hernia-operatie fysiotherapie ZorgSaam
adviezen Gastric na Bypass een hernia-operatie begeleiding bij een fysiotherapie ZorgSaam 1 2 Begeleiding fysiotherapie bij een Gastric Bypass. U krijgt deze folder om u voor te bereiden op uw gastric
Nadere informatiePatiënteninformatie. Obesitastraining Eat-Fit
Patiënteninformatie Obesitastraining Eat-Fit Inhoud Inleiding... 2 Body Mass Index (BMI)... 2 Obesitas en fysieke activiteit... 2 Dieettherapie... 3 Operatie... 4 Onze obesitastraining Eat-Fit... 4 Persoonlijke
Nadere informatie5 x 1 balletje opzuigen (inademen) en zo lang mogelijk boven houden. 5 x 2 balletjes opzuigen (inademen) en zo lang mogelijk boven houden.
Begeleiding bij een Gastric Bypass door Fysiotherapie Met de informatie op deze pagina kunt u zich voorbereiden op uw gastric bypass operatie. U krijgt onder andere uitleg over het triflo-ademapparaat
Nadere informatieOnderzoek Inwonerspanel Jongerenonderzoek: alcohol
1 (19) Onderzoek Inwonerspanel Auteur Tineke Brouwers Respons onderzoek Op 5 december kregen de panelleden van 12 tot en met 18 jaar (280 personen) een e-mail met de vraag of zij digitaal een vragenlijst
Nadere informatieHoofdstuk 8 Kenmerken van de thuisomgeving
Hoofdstuk 8 Kenmerken van de thuisomgeving De relatie tussen leesvaardigheid en de ervaringen die een kind thuis opdoet is in eerder wetenschappelijk onderzoek aangetoond: ouders hebben een grote invloed
Nadere informatieinformatie voor ouders De Gezonde Basisschool van de toekomst: werkt het?
informatie voor ouders De Gezonde Basisschool van de toekomst: werkt het? Geachte ouders/verzorgers, We willen u uitnodigen om mee te doen aan een onderzoek. Dit onderzoek zal plaatsvinden op de basisschool
Nadere informatieEnquête oudertevredenheid onderbouw DL feb.15
Enquête oudertevredenheid onderbouw DL feb.15 1. Vorig schooljaar was mijn kind leerling in de afdeling: Respondenten 122 A. Havo 53 43% B. Atheneum 61 50% C. Gymnasium 8 7% 2. Dit schooljaar is mijn kind
Nadere informatieRotterdam Lekker Fit! Gezinsaanpak draagt bij aan vermindering consumptie gezoete dranken door kinderen.
Februari 2013 Rotterdam Lekker Fit! Gezinsaanpak draagt bij aan vermindering consumptie gezoete dranken door kinderen. In Rotterdam heeft een kwart van de basisschoolkinderen overgewicht, met alle gezondheidsrisico
Nadere informatieBetrokkenheid bij pesten op de basisschool en het sociaal functioneren in het voortgezet onderwijs. Een longitudinale studie.
Betrokkenheid bij pesten op de basisschool en het sociaal functioneren in het voortgezet onderwijs. Een longitudinale studie. Gerbert Haselager Lezing op het VU-ACK-Symposium: Pesten; over leven in een
Nadere informatieHet kwantificeren van bewegen
20 Geen calorieën, maar FIT-punten tellen Het kwantificeren van bewegen Tekst: Caroline Mangnus De eenvoudigste manier om gezondheid te bevorderen is door het uitvoeren van fysieke activiteiten in de juiste
Nadere informatieActivelifestyle. FIT-Guide
Activelifestyle FIT-Guide Inleiding U wilt uw doel behalen, maar weet niet precies hoe. Deze FIT-Guide is er om u tips en een inside look van ons product te geven. Alleen training is niet het enige wat
Nadere informatieDe barometer van de fysieke fitheid van de Vlaamse jeugd
De barometer van de fysieke fitheid van de Vlaamse jeugd Namens Bloso & het Steunpunt Sport, Beweging en Gezondheid André Van Lierde Hervé Van der Aerschot Renaat Philippaerts De fysieke fitheid van de
Nadere informatieOvergewicht en Obesitas op Curaçao
MINISTERIE VAN Gezondheid, Milieu & Natuur Volksgezondheid Instituut Curaçao Persbericht Overgewicht en Obesitas op Curaçao In totaal zijn 62,6% van de mannen en 67,3% van de vrouwen op Curaçao te zwaar,
Nadere informatieUse it or lose it Inside Out Health www.jenaidavanwijk.com
1 Disclaimer De oefeningen, trainingen, adviezen en instructies in deze PDF zijn gemaakt voor gezonde en blessurevrije mensen. Wanneer je een fysieke beperking, een blessure of klachten hebt van welke
Nadere informatieSAMENVATTING. MVW_proefschrift_170x240_17042013.indd 172
SAMENVATTING MVW_proefschrift_170x240_17042013.indd 172 ALIFE@WORK DE EFFECTEN VAN EEN LEEFSTIJLPROGRAMMA MET BEGELEIDING OP AFSTAND VOOR GEWICHTSCONTROLE BIJ WERKNEMERS ACHTERGROND Overgewicht, waarvan
Nadere informatieD U TC H S U M M A RY Samenvatting In zowel westerse als diverse niet-westerse samenlevingen wordt veel waarde gehecht aan schoolprestaties. Ouders en docenten stimuleren kinderen al op jonge leeftijd
Nadere informatieKernboodschappen Gezondheid Almelo
Kernboodschappen Gezondheid Almelo De GGD Twente verzamelt in opdracht van de gemeente Almelo epidemiologische gegevens over de gezondheid van de bevolking in Almelo en de factoren die hierop van invloed
Nadere informatieDe Brede School Academie Utrecht
OOK IN uw wijk! De Brede School Academie Utrecht Er gebeurt iets nieuws in Utrecht. Iets bijzonders. Basisscholen uit de wijken Overvecht, Hoograven, Ondiep/Zuilen, Kanaleneiland en Lombok/Oog in Al werken
Nadere informatieDossier opdracht 5. Kijk op leerlingen en leren
Dossier opdracht 5 Kijk op leerlingen en leren Naam: Thomas Sluyter Nummer: 1018808 Jaar / Klas: 1e jaar Docent Wiskunde, deeltijd Datum: 19 januari, 2008 Samenvatting Als voorbereiding op onze baan in
Nadere informatieRotterdam Lekker Fit! Trendanalyse overgewicht onder Rotterdamse kinderen
Gegevensbronnen De overgewichtcijfers in deze factsheet zijn gebaseerd op lengte en gewicht gegevens uit twee verschillende registratiesystemen: Kidos en de Fitmeter. Trendanalyse overgewicht onder Rotterdamse
Nadere informatieSamenvatting Dankwoord About the author
Samenvatting Dankwoord About the author Samenvatting 177 Samenvatting Overgewicht en obesitas worden gedefinieerd op basis van de body mass index (BMI) (hoofdstuk 1). Deze index wordt berekend door het
Nadere informatieAge Stinissen September 2017
Age Stinissen September 2017 Inhoud Inhoud 2 Samenvatting 3 1. Inleiding 4 1.1 Aanleiding en doel van het onderzoek 4 2 De respons 6 3 De resultaten 8 3.1 Algemeen 8 3.2 Jongens en meisjes. 9 3.3 De Stadsdelen
Nadere informatieZORG VOOR MEER PLEZIER IN BEWEGEN
ZORG VOOR MEER PLEZIER IN BEWEGEN Motoriek, gedrag en gezonde leefstijl Voor kinderen en jongeren die een opstapje nodig hebben om met plezier en zelfvertrouwen te kunnen bewegen. MOTORIEK - MOTORISCHE
Nadere informatieAandacht geven op afstand
Aandacht geven op afstand In het voortgezet onderwijs experimenteert een groep docenten van CVO Zuid-West Fryslân en het Dockinga College met onderwijs op afstand via videoconferencing. Zij verbinden hun
Nadere informatie