Tabel 1: product markt combinatie IPINS11012_JEM_ xlsx

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Tabel 1: product markt combinatie IPINS11012_JEM_2015.07.27.xlsx"

Transcriptie

1 Tabel 1: product markt combinatie IPINS11012_JEM_ xlsx Product markt combinatie Markten Producten Energie regelsystemen & - diensten Huishoudelijk / kleingebruikers X Zakelijk / commercieel incl. netbeheerders Industrieel Flexibele energie infrastructuur Combinatie: producten & diensten, virtuele & fysieke infra, institutionele & sociale innovatie IPINS11012_JEM_ xlsx / Tabel 1 Bladzijde 1 van 7

2 Tabel 2: functies en betrokken producten en diensten van(uit) IPINS11012_JEM_ xlsx Functies en betrokken producten & diensten van(uit) het project Functies Producten & diensten Energie bewustzijn van gebruikers vergroten De vraag naar energie door gebruikers sturen Stimuleren van inpassing van lokale duurzame energiebronnen Stimuleren en inpassen van duurzame mobiliteit Mogelijk maken van energieneutrale of allelectric wijk Optimaliseren energiestromen & inzet energiebronnen Energiemanagement systemen Energiemarkt via APX betrokken bij project. Optimaliseren van het net Netbeheer (Enexis) betrokken bij project met de verwachting investeringen te kunnen matigen. Hiertoe zijn metingen aan MS/LS trafo aangesloten op de "cloud" van het project. Opslag van energie Deelname van 212 van de 266 woningen (eensgezinswoningen en appartementen) in Muziekwijk Zwolle, inclusief zorginstelling. Deelnemers zijn tijdens project met maandelijkse facturen geconfronteerd met de financiële consequenties van handelen. Op deze wijze is het realiteitsgehalte maximaal. Echter is er wel besloten deelnemers niet te benadelen. In project: veel zon-pv in de wijk, vraagsturing met wasmachines en drogers. Omdat wasmachines, drogers en vaatwassers slechts 15% van huishoudelijk elektriciteitsgebruik vormen, beveelt project aan om vraagsturing van andere apparatuur te bekijken: elektrisch vervoer en warmtepompen. Inpassing van meer duurzame energiebronnen De gebruikscurve van de wasmachine laat een duidelijk verband zien met de zon-pv productie. Dit is een gevolg van het project: zie figuur met een vergelijking van het gebruik van een wasmachine in het project met het gebruik van een wasmachine in een gemiddeld EU huishouden. Het project is erin geslaagd circa 31% van de bijdrage van wasmachines aan de avondpiek te verschuiven, overeenkomend met circa 5% van de totale avondpiek. Energievraagsturing IPINS11012_JEM_ xlsx / Tabel 2 Bladzijde 2 van 7

3 Tabel 2: functies en betrokken producten en diensten van(uit) IPINS11012_JEM_ xlsx Functies Producten & diensten Inzetten van duurzame warmte Stimuleren van groen gas Energiemanagement systemen Optimaliseren van het net Opslag van energie Inpassing van meer duurzame energiebronnen Energievraagsturing IPINS11012_JEM_ xlsx / Tabel 2 Bladzijde 3 van 7

4 Bijdrage van project aan functies van het innovatiesysteem 1) Ondernemerschap Ondernemerschap 2) R&D 3) Kennisverspreiding Betrokkenheid bedrijven Producten en diensten Platforms CGI CEMS, Central Energy Management System, "cloud" Flexiconrol HEMS, Home Energy Management System, "energiecomputer" Eneco Energieleverancier SWZ Woningstichting Enexis Netbeheerder Flexicontrol HEMS (Home Energy Management Systeem) dat voor de bewoner de energievraag afstemt op het aanbod. Hiermee kan niet alleen op energie maar ook op transportkosten worden bespaard. Contact: Flexicontrol, René Balvers, / , Rene.Balvers@Flexicontrol.nl. CGI CEMS (Central Energy Management System): platformdienst in het complexe veld van demand-response business modellen. Nu beschikbaar, schaal is beperkt maar oplossing is gereed voor grootschalige uitrol. Contact: CGI, Eric van der Laan, / , Eric.van.der.Laan@CGI.com. Enexis Dynamische tarieven netbeheer. Contact: Enexis: Ruud van de Meeberg, Ruud.van.de.Meeberg@Enexis.nl, Eneco Dynamische tarieven levering. TU/e 1) brengt actuele kennis in op het gebied van Smart Grids, valideert resultaten van het proeftuinproject inzake invloed op het elektriciteitsvoorzieningsysteem en ondersteunt en adviseert bij het op een verantwoorde manier opschalen van de resultaten. 2) verzorgt de vastlegging van de resultaten in wetenschappelijke publicaties, zodat kennisdisseminatie nationaal en internationaal is geborgd. CGI heeft APX, het HEMS en de monitoring van de wijktransformator tot één samenwerkend eco-systeem geïntegreerd. IPINS11012_JEM_ xlsx / Tabel 3 Bladzijde 4 van 7

5 Kennisverspreiding Kennisverspreiding Kennisverspreiding 4) Visie Tools en databases Standaarden Overige tips en aandachtspunten De samenwerking heeft het mogelijk gemaakt verschillende systemen met elkaar te integreren: CEMS (central energy management systeem) en HEMS (home energy management systeem). Zigbee verbinding was door de goed geïsoleerde huizen niet altijd stabiel; interferenties door het gebruik van extra repeaters. Voor het project is een separate onderzoeksdatabase ingericht. Er is een protocol ontwikkeld tussen CEMS en HEMS wat potentie heeft om open standaard te worden. Dit protocol heeft zich inmiddels bewezen in een ander project (jouw Energie Moment Breda) waarbij het zelfde CEMS communiceert met een ander HEMS, maar via hetzelfde protocol kunnen huishoudelijke apparatuur en auto s op afstand geregeld worden; Gebruikers aanmoedigen om hun internet verbinding in hun vakantie niet uit te schakelen. Belang van een adequaat CRM systeem bij grotere aantallen gebruikers om vragen en storingen te bewaken en af te wikkelen. IPINS11012_JEM_ xlsx / Tabel 3 Bladzijde 5 van 7

6 5) Marktinrichting Marktinrichting Marktinrichting Marktinrichting Wet- en regelgeving, spelregels marktplaats Betrokkenheid & acceptatie consumenten en gebruikers Kosten en baten Privacy & security Belangen van netbeheerder en energieleverancier, die op sommige momenten tegenstrijdig kunnen zijn, komen samen in een tarief. Centraal ICT-systeem (CEMS), waarin op basis van beschikbare netcapaciteit, hoeveelheid lokaal opgewekte energie en APXprijzen prikkels aan de eindgebruikers worden doorgegeven om hen te verleiden hun elektriciteitsgebruik zoveel mogelijk te verschuiven naar gunstige momenten. De dynamische net tarieven zijn technisch uitvoerbaar, maar regulatorisch nog een uitdaging. In het project is het nettarief dynamisch: als iedereen TV aanzet stijgt het nettarief. Energietarief afhankelijk van aanbod in de wijk en APX. Met het ontwerp van de facturen was het vaak balanceren tussen wat wettelijk mag met facturen en wat nog begrijpelijk is. Ook dit behoeft nog aandacht. Deelnemers krijgen 24 uur van tevoren informatie over gunstige momenten om energie te gebruiken, in blokken van 2 uur op energiecomputer. Naast voorspellingen feedback over opwekking en gebruik. Ook terugkoppeling over hoe gunstig het moment van gebruik was. Draagvlak vanuit bewoners is aanwezig, enthousiaste betrokkenheid bij project. Bewoners doen de was niet meer in avondpiek maar overdag bij groot aanbod lokale energie. Voor groot deel van deelnemers is slimme wasmachine een overbodige luxe: combinatie van info op energiecomputer en boerenverstand voldoet. In 14% van de keren dat er een was werd gedaan, gebruikten bewoners de slimme functie van de wasmachine. De deelnemers die de slimme functie gebruikten, presteerden iets beter in reductie van de avondpiek. Instructiefilmpjes ( inzicht in kosten per dag; "wanneer het niet wordt begrepen, is (smart grid) ontwerp niet goed"; papieren prototypes met klein aantal eindgebruikers; demonstratieavonden, terugkomavonden; huisbezoeken, gaat het goed met uw smart grid omgeving? Klantvriendelijke installateurs en duidelijke handleidingen zijn van belang. Voor de deelnemers van de zorginstelling was de energiecomputer te ingewikkeld. Hun betrokkenheid vraagt om een andere oplossing. Deelnemers konden kiezen tussen financieel en duurzaam profiel. Bijna iedereen koos voor financieel. Hoewel zij aangaven niet precies te weten hoeveel te kunnen besparen, vonden zij het financiële profiel wel de moeite waard. Er was geen rationele RoI (return on investment) afweging. Doel: vraagverschuiving tijdens piekuren kan ervoor zorgen dat grote fysieke investeringen in infrastructuur worden uitgesteld of verminderd. Na afloop project is conclusie dat kosten verder omlaag moeten met de hulp van vervolg pilots. Privacy & secirity zoveel mogelijk vanaf begin meenemen in ontwerp. Voorbeeld is dat het voor het CEMS niet nodig is om te weten voor welk huis of bewoner het een wasmachine inplant. De informatiestromen zijn dusdanig dat deze informatie niet uitgewisseld of opgeslagen wordt. Voor het project is tevens een separate onderzoeksdatabase ingericht, die bij een grootschalige uitrol niet nodig zou zijn. Ook hier zijn privacyverbeterende maatregelen toegepast: de bewoners zijn niet met naam terug te vinden in de onderzoeksdatabase, de EAN codes die de aansluiting identificeren en via het EAN codeboek te herleiden zijn tot fysieke adressen, zijn vervangen door pseudo EAN codes, de woningen zijn opgeslagen met niet tot adressen te herleiden id s, enkel geautoriseerde onderzoekers hebben toegang tot de onderzoeksdatabase. Ten aanzien van security zijn ontwerprichtlijnen opgesteld en geïmplementeerd: voorkomen (centrale) opslag van data, toegang tot gegevens enkel op need-to-know basis, beveiligde informatiestromen tussen de energiecomputers en het CEMS via unieke security certificaten per energiecomputer. Over privacy en security ontwerp is een CIRED paper gepresenteerd: A flexible, privacy enhanced and secured ICT architecture for a Smart Grid project with active consumers in the city of Zwolle NL. IPINS11012_JEM_ xlsx / Tabel 3 Bladzijde 6 van 7

7 6) Bronnen Bronnen Bronnen 7) Lobbies Investeerders Human capital Concessies IPINS11012_JEM_ xlsx / Tabel 3 Bladzijde 7 van 7

De opkomst van all-electric woningen

De opkomst van all-electric woningen De opkomst van all-electric woningen Institute for Business Research Jan Peters Directeur Asset Management Enexis Inhoud Beeld van de toekomst Veranderend energieverbruik bij huishoudens Impact op toekomstige

Nadere informatie

Smart Grids proeftuinen. Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN)

Smart Grids proeftuinen. Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN) Smart Grids proeftuinen Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN) Smart Grids proeftuinen Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN) Smart Grids proeftuinen Innovatieprogramma Intelligente Netten

Nadere informatie

Smart Grids proeftuinen. Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN)

Smart Grids proeftuinen. Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN) Smart Grids proeftuinen Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN) Innovatieprogramma Intelligente Netten - IPIN Presentatie geleerde lessen: 1. Vanuit proeftuinen en IPIN programma 2. Voor het innovatiesysteem

Nadere informatie

Is flexibiliteit het nieuwe goud?

Is flexibiliteit het nieuwe goud? Is flexibiliteit het nieuwe goud? Presentatie Congres Duurzaam Gebouwd 13 november 2014 Enexis Elektriciteit: 2,7 miljoen aangeslotenen 135,000 km MS / LS 53,000 stations Gas: 2,1 miljoen aangeslotenen

Nadere informatie

TKI Tender en programmalijnen Switch2SmartGrid. Programmalijnen en speerpunten 2014

TKI Tender en programmalijnen Switch2SmartGrid. Programmalijnen en speerpunten 2014 TKI Tender en programmalijnen Switch2SmartGrid Programmalijnen en speerpunten 2014 Programmalijnen en aandachtspunten 1. Energiemanagement voor fleibiliteit van energiesysteem 2. Informatie en control

Nadere informatie

Inventarisatie activiteiten energiebesparing met betrekking tot de slimme meter

Inventarisatie activiteiten energiebesparing met betrekking tot de slimme meter Inventarisatie activiteiten energiebesparing met betrekking tot de slimme meter Activiteit Toelichting Categorie Doelgroep In samenwerking met Initiatief geplaatst onder Financiering activiteit Zelf Energie

Nadere informatie

Smart Energy Management (SEM) Wat data uit de woning kan bijdragen aan de verduurzaming van de gebouwde omgeving

Smart Energy Management (SEM) Wat data uit de woning kan bijdragen aan de verduurzaming van de gebouwde omgeving Smart Energy Management (SEM) Wat data uit de woning kan bijdragen aan de verduurzaming van de gebouwde omgeving ABB Electrification Products, Business Development Agenda Smart Energy Management ABB De

Nadere informatie

Slimme Netten. Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander

Slimme Netten. Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander Slimme Netten Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander Netbeheer Nederland (1) Netbeheer Nederland brancheorganisatie van alle elektriciteit-

Nadere informatie

De ontwikkeling van Smart grids. Our common future. Prof.dr.ir. Han Slootweg. 30 september 2016

De ontwikkeling van Smart grids. Our common future. Prof.dr.ir. Han Slootweg. 30 september 2016 De ontwikkeling van Smart grids Our common future Prof.dr.ir. Han Slootweg 30 september 2016 Agenda Het energiesysteem Verduurzaming van het energiesysteem De energietransitie Smart Grids 2 Energievoorziening

Nadere informatie

Open Data Estafette Duurzame Energie, 11 juni 2014, Amersfoort

Open Data Estafette Duurzame Energie, 11 juni 2014, Amersfoort Open Data Estafette Duurzame Energie, 11 juni 2014, Amersfoort Gaston Halders (Enexis) Arjan van Diemen (TNO) Derek Rodenberg (KPN) Energie Informatie Agenda Introductie sprekers Projectachtergrond Het

Nadere informatie

Van consumer naar prosumer - het juridische kader Prof. Dr. Hans Vedder

Van consumer naar prosumer - het juridische kader Prof. Dr. Hans Vedder 16-11-2011 1 Van consumer naar prosumer - het juridische kader Prof. Dr. Hans Vedder 16-11-2011 2 Overzicht Van Consumer naar Prosumer De beschermde afnemer die een actieve gebruiker van het net wordt

Nadere informatie

De toekomst van de netten

De toekomst van de netten De toekomst van de netten Speelveld, energieneutrale wijk, rol van smart grids dr. C. (Cor) Leguijt, presentatie Kivi-Niria, 8 okt. 2013 Inhoud de toekomst van de netten Kort: over CE Delft De hoeken van

Nadere informatie

Roadmap Smart Grids Mar$jn Bongaerts Frits Verheij 12 februari 2014

Roadmap Smart Grids Mar$jn Bongaerts Frits Verheij 12 februari 2014 1 Roadmap Smart Grids Mar$jn Bongaerts Frits Verheij 12 februari 2014 Inhoud 2 1. Innovatietafel aanloop naar TKI Switch2SmartGrids 2. Actieplan Duurzame Energievoorziening link naar E-akkoord 3. Toekomstbeelden

Nadere informatie

Stimuleren van een energienet in evenwicht. Opslag en Demand-side management

Stimuleren van een energienet in evenwicht. Opslag en Demand-side management Stimuleren van een energienet in evenwicht Opslag en Demand-side management Stimuleren van een energienet in evenwicht I. Context en doelstellingen I. Doelstellingen II. Uitdagingen III. Actief netbeheer

Nadere informatie

Energie- en Klimaatdag 2017: Netbeheer van de toekomst. Welkom

Energie- en Klimaatdag 2017: Netbeheer van de toekomst. Welkom Energie- en Klimaatdag 2017: Netbeheer van de toekomst Welkom 1 Eandis in de energiemarkt CREG / VREG Decentrale producenten elektriciteit Centrale producenten elektriciteit Invoerders aardgas Elia Distributienetbeheerders

Nadere informatie

Groener door ICT. Erik Huizer Algemeen directeur TNO Informatiemaatschappij

Groener door ICT. Erik Huizer Algemeen directeur TNO Informatiemaatschappij Groener door ICT Erik Huizer Algemeen directeur TNO Informatiemaatschappij 2 Groener door ICT Smart energy systems door ICT Slimmer rijden door ICT Slimmer werken door ICT Vergroening van ICT Smart Grids

Nadere informatie

Challenge 4 : Faciliteren Energietransitie Game

Challenge 4 : Faciliteren Energietransitie Game Challenge 4 : Faciliteren Energietransitie Game : Enexis In een straat (wijk/buurt/community) werken een aantal bewoners samen en delen hun actuele huis energie productie en consumptie gegevens via hun

Nadere informatie

NAAR EEN DUURZAAM ENERGIESYSTEEM

NAAR EEN DUURZAAM ENERGIESYSTEEM MAART 2014 NAAR EEN DUURZAAM ENERGIESYSTEEM HOE ENEXIS BIJDRAAGT AAN DE REALISATIE VAN DE ENERGIEDOELSTELLINGEN TOEKOMSTVAST MAKEN VAN DE ENERGIENETTEN Enexis neemt haar verantwoordelijkheid om, vanuit

Nadere informatie

Gebruikers en smart grids

Gebruikers en smart grids Gebruikers en smart grids KIvI NIRIA 23 Juni Gorinchem Geert Verbong Inhoud Belofte van Smart Grids: de actieve gebruiker Verschillende rollen Homo economicus De groene consument Nieuwe diensten De lastige

Nadere informatie

Nul-op-de-Meter woningen in Balans

Nul-op-de-Meter woningen in Balans Nul-op-de-Meter woningen in Balans Concept stroomversnelling Concept stroomversnelling onze woningen als onderdeel van de oplossing niet als onderdeel van het probleem Concept REnnovates van sociale woning

Nadere informatie

All about Energy College Doel van dit ronde tafel gesprek

All about Energy College Doel van dit ronde tafel gesprek All about Energy College Doel van dit ronde tafel gesprek Een gezamenlijk project definiëren, dat samen met ons netwerk succesvol kan worden gerealiseerd. Het definiëren van uw Roadmap naar 26 mei 2025

Nadere informatie

Openingspagina: website gridflex

Openingspagina: website gridflex Openingspagina: website gridflex Onderwerpen Wie = Wie Over het project Gridflex Energie Management Systeem Zeezoutbatterij Onderzoek Gridflex Planning Gridflex Heeten Heeten: 4000 inwoners Duurzaamdorp

Nadere informatie

Energietransitie biedt kansen in de gebouwde omgeving

Energietransitie biedt kansen in de gebouwde omgeving Energietransitie biedt kansen in de gebouwde omgeving Enexis: energie in goede banen Even if you doubt the evidence, providing incentives for energy-efficiency and clean energy are the right thing to do

Nadere informatie

Challenge 1 : Nationale Storings Applicatie

Challenge 1 : Nationale Storings Applicatie Challenge 1 : Nationale Storings Applicatie : Enexis De situatie is als volgt: De klant krijg via zijn mobiel een pushbericht met storingsinfo Hij opent zijn Nationale Storingsapp De klant ziet direct

Nadere informatie

Innovatietender aardgasloze wijken, woningen, gebouwen

Innovatietender aardgasloze wijken, woningen, gebouwen Innovatietender aardgasloze wijken, woningen, gebouwen Programmalijn 0, regeling Urban Energy Daniël van Rijn, RVO Klaas Vegter, TKI Urban Energy Vier regionale bijeenkomsten, Groningen, Zwolle, Eindhoven,

Nadere informatie

FLEX VERSNELLINGS PROGRAMMA

FLEX VERSNELLINGS PROGRAMMA FLEX VERSNELLINGS PROGRAMMA 2017 INLEIDING Steeds meer huishoudens, bedrijven en energiecollectieven wekken zelf hun energie op. Tegelijkertijd zien we in de samenleving dat de vraag naar met name elektriciteit

Nadere informatie

Smart Energy Systems Op weg naar een energiediensten economie

Smart Energy Systems Op weg naar een energiediensten economie Smart Energy Systems Op weg naar een energiediensten economie Suzanne van Kooten 26 november 2012 9 februari 2012 De Energietransitie Vraag naar energie blijft stijgen Aandeel duurzaam moet omhoog De Energietransitie

Nadere informatie

Ministerie van Economische Zaken

Ministerie van Economische Zaken DOORBRAAKPROJECT ICT EN ENERGIE Routekaart doorbraakproject ICT en Energie Ministerie van Economische Zaken Rapport nr.: 14-2884 Datum: 2014-10-15 SAMENVATTING ROADMAP Het kabinet wil dat de uitstoot van

Nadere informatie

Eindrapportage Jouw Energiemoment Zwolle

Eindrapportage Jouw Energiemoment Zwolle Eindrapportage Jouw Energiemoment Zwolle Jouw Energiemoment : Smart Grid met de Consument (YESCON, IPINS11012) 25 november 2014, s Hertogenbosch Dit project is uitgevoerd met subsidie van het Ministerie

Nadere informatie

DE SLIMME METER Slim, bewust en Duurzaam

DE SLIMME METER Slim, bewust en Duurzaam DE SLIMME METER DE SLIMME METER Slim, bewust en Duurzaam Slim, Bewust en Duurzaam Wat is een slimme meter? Slimme meters vervangen de huidige gas- en elektriciteitsmeters. Deze digitale meter meet net

Nadere informatie

Betrouwbare verbindingen. De energietransitie volbrengen; voor elkaar, met elkaar

Betrouwbare verbindingen. De energietransitie volbrengen; voor elkaar, met elkaar Betrouwbare verbindingen De energietransitie volbrengen; voor elkaar, met elkaar Inhoudsopgave De energietransitie in kaart Betrouwbare verbindingen door de lucht Betrouwbare verbindingen onder de grond

Nadere informatie

Hoog Dalem: Motivaties, verwachtingen en ervaringen van bewoners

Hoog Dalem: Motivaties, verwachtingen en ervaringen van bewoners Hoog Dalem: Motivaties, verwachtingen en ervaringen van bewoners Dit onderzoek is gedaan in opdracht van STEDIN. Eindhoven, augustus 2016 Luc van Summeren en Ruth Mourik DuneWorks Samenvatting bewonersonderzoek

Nadere informatie

Impact Cloud computing

Impact Cloud computing Impact Cloud computing op de Nederlandse zakelijke markt 2 inleiding De economische omstandigheden zijn uitdagend. Nederland is onder invloed van de schuldencrisis in een nieuwe recessie beland; de economische

Nadere informatie

De weg naar Demand Side Response

De weg naar Demand Side Response De weg naar Demand Side Response Waarde ontsluiten met uw energieverbruik Productreeks September 2017 De kracht van Demand Side Response Prestaties verbeteren Met Demand Side Response optimaliseert u het

Nadere informatie

Themaochtend zonne-energie

Themaochtend zonne-energie Themaochtend zonne-energie UNETO-VNI streeft naar een vitale marktpositie en een optimaal economisch en financieel handelsklimaat voor de leden: ondernemers in de installatiebranche en in de elektrotechnische

Nadere informatie

NAAR EEN DUURZAAM ENERGIESYSTEEM

NAAR EEN DUURZAAM ENERGIESYSTEEM MAART 2014 NAAR EEN DUURZAAM ENERGIESYSTEEM HOE ENEXIS BIJDRAAGT AAN DE REALISATIE VAN DE ENERGIEDOELSTELLINGEN TOEKOMSTVAST MAKEN VAN DE ENERGIENETTEN Enexis neemt haar verantwoordelijkheid om, vanuit

Nadere informatie

allander Gesprek met Friese Statenleden over groeistrategie Alliander Leeuwarden, 5 maart 2014

allander Gesprek met Friese Statenleden over groeistrategie Alliander Leeuwarden, 5 maart 2014 Gesprek met Friese Statenleden over groeistrategie Alliander ] allander Leeuwarden, 5 maart 2014 Ir. Peter Molengraaf Voorzitter Raad van Bestuur Raad van Bestuur Alliander 1 Toename decentrale opwek de

Nadere informatie

Geslaagde pilot en nu opschaling? Toegankelijke zelfsturing op je energierekening

Geslaagde pilot en nu opschaling? Toegankelijke zelfsturing op je energierekening Geslaagde pilot en nu opschaling? Toegankelijke zelfsturing op je energierekening De waarde van directe feedback op energiegedrag Inhoud presentatie 1. Positieve testresultaten als basis voor vervolg 2.

Nadere informatie

duurzame energievoorziening voor bedrijventerreinen

duurzame energievoorziening voor bedrijventerreinen duurzame energievoorziening voor bedrijventerreinen De toekomst van de energievoorziening Gemeenten, provincies, bedrijven en projectontwikkelaars gaan zich steeds meer richten op duurzame energiedoelstellingen,

Nadere informatie

Impact Cloud computing

Impact Cloud computing Impact Cloud computing op de Nederlandse zakelijke markt De impact van Cloud Computing op de Nederlandse zakelijke markt De economische omstandigheden zijn uitdagend. Nederland is en bedrijven informatietechnologie

Nadere informatie

Smart Grids, bouwstenen voor slimmer energiegebruik. ENGIE Infra & Mobility

Smart Grids, bouwstenen voor slimmer energiegebruik. ENGIE Infra & Mobility Smart Grids, bouwstenen voor slimmer energiegebruik ENGIE Infra & Mobility De daad bij het woord, de techniek bij de plannen Over een aantal jaren ziet de energievoorziening in Nederland er geheel anders

Nadere informatie

FLEXINES ARCHITECTUUR

FLEXINES ARCHITECTUUR Flexines architectuur Introductie Het doel van het Flexines project is om een Energie Management Systeem (EMS) te ontwikkelen voor huishoudens. Figuur 1 geeft de scope van het EMS aan. GUI Energy Management

Nadere informatie

De slimme meter Klaar voor de toekomst

De slimme meter Klaar voor de toekomst De slimme meter Klaar voor de toekomst met de slimme meter bent u klaar voor de toekomst Endinet maakt haar energienetten klaar voor de toekomst. Net als de auto-, de telefoonen bankindustrie worden ook

Nadere informatie

De toekomst van omvormers, monitoring en energieopslag. Michiel Klees

De toekomst van omvormers, monitoring en energieopslag. Michiel Klees De toekomst van omvormers, monitoring en energieopslag Michiel Klees mklees@mastervolt.com 21-03-2017 Historie residentiele PV omvormers Mastervolt produceert al 25jr PV omvormers, met alle concepten ervaring.

Nadere informatie

DE ENERGIE OM TE VERANDEREN

DE ENERGIE OM TE VERANDEREN DE ENERGIE OM TE VERANDEREN 22 november 2017 Jur Hofsteenge Paul Lankamp ENERGIE IN KRANTENKOPPEN 2 WIJ ZIJN ENEXIS GROEP Met onze circa 4.500 gedreven medewerkers werken we elke dag weer aan de stabiliteit

Nadere informatie

Smart Grids. Ernst ten Heuvelhof 10-1-2011. Challenge the future. Delft University of Technology

Smart Grids. Ernst ten Heuvelhof 10-1-2011. Challenge the future. Delft University of Technology Smart Grids Ernst ten Heuvelhof Smart Grids Twee-richtingsverkeer stroom in laagspanningsnet Real time prijzen stroom zichtbaar voor afnemers Taskforce Smart Grids Ingesteld door Minister van EZ Secretariaat

Nadere informatie

Energy Battle Studentenhuizen Utrecht

Energy Battle Studentenhuizen Utrecht Energy Battle Studentenhuizen Utrecht Klaar voor de uitdaging? Ivo Opstelten Wat denk jij Kun je meer dan 30% besparen op je energierekening door gedragsverandering? Een energieneutrale woning kan dat

Nadere informatie

It s all Electric 2018 Slimme laadoplossingen

It s all Electric 2018 Slimme laadoplossingen It s all Electric 2018 Slimme laadoplossingen Amsterdam 4 december 2018 NKL Jeroen Kroonen Programmaleider strategische opgaven NKL jkroonen@nklnederland.nl Sinds 1993 afgestudeerd op EV 2 Versnellen groei

Nadere informatie

ideego programma 2015

ideego programma 2015 ideego programma 2015 Wijnand van Hooff Programmadirecteur TKI Solar Energy TKI Solar Energy zonnestroomtechnologieën 1. Zonnestroom 2 TKI EnerGO energie in de gebouwde omgeving 2. Warmte en koude 3 TKI

Nadere informatie

Enphase Micro omvormers in een snel veranderende wereld. Frank Berets Country Manager NL April 2015

Enphase Micro omvormers in een snel veranderende wereld. Frank Berets Country Manager NL April 2015 Enphase Micro omvormers in een snel veranderende wereld Frank Berets Country Manager NL April 2015 Solar Power verandert Stand alone Geintegreerd 2 2 Solar Power verandert Stand alone Geïsoleerde systemen

Nadere informatie

Mondiale en Europese energie trends Uitdagingen, prioriteiten en kansen

Mondiale en Europese energie trends Uitdagingen, prioriteiten en kansen Mondiale en Europese energie trends Uitdagingen, prioriteiten en kansen 28/09/2015 Kees van der Leun Klimaat raakt al ontwricht bron: John Mason, skepticalscience.com bron: Guardian 2 100% duurzaam? Energie-efficiëntie

Nadere informatie

Net voor de Toekomst. Frans Rooijers

Net voor de Toekomst. Frans Rooijers Net voor de Toekomst Frans Rooijers Net voor de Toekomst 1. Bepalende factoren voor energie-infrastructuur 2. Scenario s voor 2010 2050 3. Decentrale elektriciteitproductie 4. Noodzakelijke aanpassingen

Nadere informatie

PLUS LEVEN. Wetgeving 2015; epc van 0,4 / Wij reeds energieneutraal in 2015 icm windenergie Wetgeving per : BENG

PLUS LEVEN. Wetgeving 2015; epc van 0,4 / Wij reeds energieneutraal in 2015 icm windenergie Wetgeving per : BENG Wie zijn wij? Wij bouwen met een visie op lange termijn. Fossiele brandstoffen raken op, grondstoffen schaars. Toekomst vraagt om integrale benadering: kijk naar gebieden en veel disciplines hierbij betrekken,

Nadere informatie

De slimme meter. Informatie over de nieuwe energiemeter

De slimme meter. Informatie over de nieuwe energiemeter De slimme meter Informatie over de nieuwe energiemeter De slimme meter in vogelvlucht Alle huishoudens in Nederland krijgen een nieuw soort energiemeter aangeboden: de zogenaamde slimme meter. Deze digitale

Nadere informatie

Prijzengeld: 5.000,- Deadline: 23 November 2014 Battle type: Premium Battle. Hoe voorkomen we piekbelasting van het elektriciteitsnet?

Prijzengeld: 5.000,- Deadline: 23 November 2014 Battle type: Premium Battle. Hoe voorkomen we piekbelasting van het elektriciteitsnet? Prijzengeld: 5.000,- Deadline: 23 November 2014 Battle type: Premium Battle Hoe voorkomen we piekbelasting van het elektriciteitsnet? Introductie Stedin is als netbeheerder verantwoordelijk voor een veilig

Nadere informatie

Bewust met energie omgaan. De slimme meter maakt het makkelijk

Bewust met energie omgaan. De slimme meter maakt het makkelijk Bewust met energie omgaan De slimme meter maakt het makkelijk Waarom krijg ik een slimme meter? Makkelijk en klaar voor de toekomst. Enexis brengt gas en elektriciteit van uw energieleverancier veilig

Nadere informatie

Slimme energiemeters vanaf 1.1.2012 ingevoerd

Slimme energiemeters vanaf 1.1.2012 ingevoerd Regelingen en voorzieningen CODE 5.1.4.22 Slimme energiemeters vanaf 1.1.2012 ingevoerd bronnen vraag en antwoord ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I), 23.2.2011, www.rijksoverheid.nl

Nadere informatie

Evoluties in het energielandschap. Peter De Pauw

Evoluties in het energielandschap. Peter De Pauw Evoluties in het energielandschap Peter De Pauw Inhoud We consumeren meer energie We produceren zelf elektriciteit We zullen anders consumeren We gebruiken de netten op een andere manier 2 3 december 2015

Nadere informatie

Bijeenkomst 28 november Molen van Sloten Jan Scheepers

Bijeenkomst 28 november Molen van Sloten Jan Scheepers Bijeenkomst 28 november Molen van Sloten Jan Scheepers This project has received funding from the European Union's Seventh Programme for research, technological development and demonstration under grant

Nadere informatie

Ga jij ook voor een baan die iedereen energie geeft?

Ga jij ook voor een baan die iedereen energie geeft? Ga jij ook voor een baan die iedereen energie geeft? Netwerkbedrijf Endinet, de werkgever met energie Maar liefst 416.000 klanten in Zuidoost Brabant krijgen via kabels en leidingen van Endinet stroom

Nadere informatie

Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz

Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz RAI PTM - bijeenkomst Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz 1 Stedin Netbeheer is verantwoordelijk voor het transport van gas en elektriciteit in West Nederland Onze missie: duurzame energie voor iedereen

Nadere informatie

DUURZAAM WEERSELO WAAROM EN HOE

DUURZAAM WEERSELO WAAROM EN HOE WAAROM EN HOE Klimaat akkoord Parijs / Nederland Stimuleringsmaatregelen Accijns Energie besparing Inzet hernieuwbare bronnen Verminderen van fossiele brandstoffen 10-12-2018 1 KLIMAAT AKKOORD NL Nederlands

Nadere informatie

Smart Grids Varianten en voorbeelden

Smart Grids Varianten en voorbeelden Smart Grids Varianten en voorbeelden Prof.dr.ir. Han Slootweg Enexis Technische Universiteit Eindhoven Nieuwjaarsbijeenkomst 26 januari 2011 Agenda Over Enexis en de TU/e Smart Grids: een definitie Doelstellingen

Nadere informatie

De impact van elektrisch vervoer op het elektriciteitsnet. Femke Hulsbergen

De impact van elektrisch vervoer op het elektriciteitsnet. Femke Hulsbergen De impact van elektrisch vervoer op het elektriciteitsnet Femke Hulsbergen 7 januari 2011 Inhoud TNO Oplaadmogelijkheden elektrisch vervoer Belasting op het netwerk De kosten om overbelasting te voorkomen

Nadere informatie

De consument kiest zelf, grip op eigen energiedata!

De consument kiest zelf, grip op eigen energiedata! De consument kiest zelf, grip op eigen energiedata! HelloData een service van MPARE MPARE faciliteert standaardisatie van energiedata. Maatschappelijk doel: versnellen energietransitie. HelloData: maatschappelijke

Nadere informatie

Verlaag uw energiekosten. met de Smart Energy Software van I-Real

Verlaag uw energiekosten. met de Smart Energy Software van I-Real Verlaag uw energiekosten met de Smart Energy Software van I-Real Bent u verantwoordelijk voor energiemanagement? Heeft uw organisatie veel energie aansluitingen of levert/produceert u juist energie? Vaak

Nadere informatie

BIJLAGE 18: INSTALLATIE EN AANPASSING HUISHOUDELIJKE APPARATUUR

BIJLAGE 18: INSTALLATIE EN AANPASSING HUISHOUDELIJKE APPARATUUR Installatie en aanpassing huishoudelijke apparatuur De Flexines demonstrator is gebaseerd op het concept van het huishouden van de toekomst. Zo n huishouden bezit een aantal energie consumerende en energie

Nadere informatie

Lokale productie en opslag: een realiteit! SMA Solar Technology AG

Lokale productie en opslag: een realiteit! SMA Solar Technology AG Lokale productie en opslag: een realiteit! Inhoud 1 Marktverwachtingen en motivatie 2 Lokaal energiebeheer en opslag in het netwerk 3 Oplossingen van SMA 2 Inhoud 1 Marktverwachtingen en motivatie 2 Lokaal

Nadere informatie

Seminar Duurzame & Integrale Energievoorziening 29 november minut pitches

Seminar Duurzame & Integrale Energievoorziening 29 november minut pitches 2 minut pitches Alex Huibrechtse - Eneco Warmte en Koude Ontwikkelingen: reductie broeikasgassen (klimaatakkoord), energieneutrale gebouwen (2020), aardgasvrij in 2050. Op gasnet aangesloten bestaande

Nadere informatie

Jaron Weishut. Delft, 7 maart Foto: Alwin Wink

Jaron Weishut. Delft, 7 maart Foto: Alwin Wink Jaron Weishut Delft, 7 maart 2018 Foto: Alwin Wink In de stad van de toekomst raakt alles steeds meer geïntegreerd 2 wonen werken publieke ruimte mobiliteit energie water circular iteit Homie - wasmachine

Nadere informatie

Energiedag voor lokale besturen VVSG. Heidi Lenaerts 26/10/2011

Energiedag voor lokale besturen VVSG. Heidi Lenaerts 26/10/2011 Energiedag voor lokale besturen VVSG Heidi Lenaerts 26/10/2011 Agenda 1. Huidig energiesysteem + evoluties 2. Wat zijn smart grids? 3. Link naar gebruikers & gebouwen 4. Wie is Smart Grids Flanders? Huidig

Nadere informatie

energiemonitoring Wat kan inzicht betekenen voor je energieverbruik.

energiemonitoring Wat kan inzicht betekenen voor je energieverbruik. energiemonitoring Wat kan inzicht betekenen voor je energieverbruik. energiecontroller iungo Wat kost een wasbeurt? Of hoeveel energie verbruikt je vriezer? Energie is een belangrijke, maar vaak onzichtbare

Nadere informatie

Enexis. De veranderende rol van de netbeheerder. Peter Vermaat Voorzitter Raad van Bestuur Enexis. 12 november 2015

Enexis. De veranderende rol van de netbeheerder. Peter Vermaat Voorzitter Raad van Bestuur Enexis. 12 november 2015 Enexis De veranderende rol van de netbeheerder Peter Vermaat Voorzitter Raad van Bestuur Enexis 12 november 2015 Rol Enexis in de elektriciteitsketen Elektriciteitscentrale voor de opwek van elektriciteit

Nadere informatie

Wij brengen energie. Waar mensen licht en warmte nodig hebben

Wij brengen energie. Waar mensen licht en warmte nodig hebben Wij brengen energie Waar mensen licht en warmte nodig hebben Energie in goede banen De beschikbaarheid van energie bepaalt in grote mate hoe we leven: hoe we wonen, werken, produceren en ons verplaatsen.

Nadere informatie

Bijeenkomst TKI S2SG community verbinden met projecten, 25 maart 2014 Tafel nummer 4, Sessie 2 middag

Bijeenkomst TKI S2SG community verbinden met projecten, 25 maart 2014 Tafel nummer 4, Sessie 2 middag Bijeenkomst TKI S2SG community verbinden met projecten, 25 maart 2014 Tafel nummer 4, Sessie 2 middag Vragen Tafel nummer 4 Sessie 2 middag Uitwerking Voorzitter RVO tafelheer Leon Straathof (TKI klankbordgroep)

Nadere informatie

IPIN Proeftuin Lochem

IPIN Proeftuin Lochem IPIN Proeftuin Lochem Inleiding, samenwerking, uitdaging Oktober 2013 Ben Tubben Opzet programma IN4Energy Het consortium IN4Energy maakt het mogelijk dat deelnemers aan de proeftuin daadwerkelijk richting

Nadere informatie

Multi-sided platform voor huishoudens én beheerders

Multi-sided platform voor huishoudens én beheerders Multi-sided platform voor huishoudens én beheerders Fig. 1: Applicatie voor eindgebruiker Fig. 2: Dashboard voor beheerder Huishoudens hebben vaak weinig inzicht in de energierekening en de invloed van

Nadere informatie

Ook de zorg van het aardgas af? Frans Rooijers directeur CE Delft

Ook de zorg van het aardgas af? Frans Rooijers directeur CE Delft Ook de zorg van het aardgas af? Frans Rooijers directeur CE Delft CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische en beleidsmatige

Nadere informatie

VERANDEREND KRACHTENVELD 2013 IN BEELD BETROUWBAAR BETAALBAAR

VERANDEREND KRACHTENVELD 2013 IN BEELD BETROUWBAAR BETAALBAAR VERANDEREND KRACHTENVELD 2013 IN BEELD BETROUWBAAR BETAALBAAR Op weg naar de energievoorziening van de toekomst hebben wij in 2013 weer forse stappen gezet. We investeerden ruim 500 miljoen euro in onze

Nadere informatie

Een Flexibele energiemarkt

Een Flexibele energiemarkt Een Flexibele energiemarkt Watt connects 14-juni-2016 Erik van der Hoofd Uitdaging Meer duurzame energie: vooral wind- en zonne-energie Een sterk stijgend aantal marktdeelnemers Garandeer een stabiel systeem

Nadere informatie

DE SLIMME METER VRAGEN EN ANTWOORDEN

DE SLIMME METER VRAGEN EN ANTWOORDEN DE SLIMME METER VRAGEN EN ANTWOORDEN Versie augustus 2012 In dit document vindt u vragen en antwoorden over de slimme meter gesorteerd op de volgende onderdelen: Algemeen Plaatsing van de meter Keuzevrijheid

Nadere informatie

FLEX VERSNELLINGS PROGRAMMA

FLEX VERSNELLINGS PROGRAMMA FLEX VERSNELLINGS PROGRAMMA 2016 1 INLEIDING Steeds meer huishoudens, bedrijven en energiecollectieven wekken zelf hun energie op. Tegelijkertijd zien we dat de vraag naar met name elektriciteit toeneemt.

Nadere informatie

Klimaatakkoord: Kijkje in de keuken. Ingrid Giebels

Klimaatakkoord: Kijkje in de keuken. Ingrid Giebels Klimaatakkoord: Kijkje in de keuken Ingrid Giebels 1-11-2018 Voor wie? Regio, gemeenten, woningbouwcorporaties in Noord-Holland Voor wat? Aardgasvrij, en energiebesparing Hoe? Faciliteren, aanjagen en

Nadere informatie

Slot evenement verslag ICASUS pilot Amersfoort

Slot evenement verslag ICASUS pilot Amersfoort Slot evenement verslag ICASUS pilot Amersfoort GELEERDE LESSEN BOTTOM UP AANPAK Basis voor concepten - FLEX4ALL - SOLAR4ALL - INSIGHT4ALL - TOGETHER4ALL - PROFIT4ALL Bottom-up engagement Tradi&onal Top-

Nadere informatie

Toekomst en energie. Een netwerkbedrijf in veranderende energiemarkt. KiVi Electrotechniek Esther Hardi Strateeg - Innovatiemanager

Toekomst en energie. Een netwerkbedrijf in veranderende energiemarkt. KiVi Electrotechniek Esther Hardi Strateeg - Innovatiemanager Toekomst en energie Een netwerkbedrijf in veranderende energiemarkt KiVi Electrotechniek 2016 Esther Hardi Strateeg - Innovatiemanager Alliander Strategie Esther Hardi Alliander Alliander 4 De rol van

Nadere informatie

Opinievergaring jongeren Gebouwde Omgeving

Opinievergaring jongeren Gebouwde Omgeving Opinievergaring jongeren Gebouwde Omgeving THEMABIJEENKOMST G.O. 27 maart 2013 SER DIALOOGSESSIE 27 februari 2013 40 Young Professionals 50 Young Professionals ONDERWERPEN TER DISCUSSIE: 1. Energiebesparing

Nadere informatie

DE ENERGIE TRANSITIE

DE ENERGIE TRANSITIE DE ENERGIE TRANSITIE 1 DE ENERGIETRANSITIE In de huidige Europese energie sector zijn drie parallelle trends waar te nemen. Ten eerste decentralisatie, waarbij steeds groter wordende hoeveelheden decentrale

Nadere informatie

SOLARCLARITY BV De slimme integratie van PV, opslag & monitoring. Bereid u voor op de energie van de toekomst!

SOLARCLARITY BV De slimme integratie van PV, opslag & monitoring. Bereid u voor op de energie van de toekomst! SOLARCLARITY BV De slimme integratie van PV, opslag & monitoring Bereid u voor op de energie van de toekomst! 1 ACTIVITEITEN SOLARCLARITY ENERGIE MANAGEMENT OPLOSSINGEN WARMTE POMPEN INTELLIGENTE PV SYSTEMEN

Nadere informatie

... Gemeente Eindhoven en Eneco in 2045... Samen gaan we voor decentrale en duurzame toekomst! Waarde creëren Stadhuisplein. Veranderende overheid

... Gemeente Eindhoven en Eneco in 2045... Samen gaan we voor decentrale en duurzame toekomst! Waarde creëren Stadhuisplein. Veranderende overheid Gemeente Eindhoven en Eneco in 2045 Energieneutraal Veranderende overheid Waarde creëren Stadhuisplein Zichtbaar maken van innovatie Als duurzame stad Samen gaan we voor decentrale en duurzame toekomst!

Nadere informatie

SmartGrid in de praktijk*:

SmartGrid in de praktijk*: Round Table event February 2014 Smartgrid in de praktijk oct 2012 26 februari 2014 SmartGrid in de praktijk*: De uitdagingen: o Energiecollectieven o Systeem stabiliteit o Cybersecurity * deze presentatie

Nadere informatie

zorgeloos werken in de cloud

zorgeloos werken in de cloud metacom cloud functionele mogelijkheden zorgeloos werken in de cloud vanmeijel.nl bouwen kan simpeler Metacom is één van de meest bedrijfskritische applicaties binnen uw organisatie. De beschikbaarheid,

Nadere informatie

Sneller en goedkoper laden op 100% duurzame energie

Sneller en goedkoper laden op 100% duurzame energie PREFERRED DISTRIBUTOR Sneller en goedkoper laden op 100% duurzame energie SMART CHARGING CONTROLLER Maxem is de Smart Charging Controller in uw meterkast Laad uw elektrische auto sneller op Download gratis

Nadere informatie

6 Pijler 4: Het energietransportnetwerk gereedmaken

6 Pijler 4: Het energietransportnetwerk gereedmaken 6 Pijler 4: Het energietransportnetwerk gereedmaken 6.1 Aanpassingen van de infrastructuur in Nederland De energietransitie kan ingrijpende gevolgen hebben voor vraag en aanbod van energie en voor de netwerken

Nadere informatie

De snelste route naar aardgasvrije wijken

De snelste route naar aardgasvrije wijken De snelste route naar aardgasvrije wijken Smart Energy NL, 5 juni 2018 Marijke Kellner, Gasunie #2 Energieverbruik: gebouwde omgeving 32% Bron: NEV 2017. Aandeel van sectoren in het bruto eindverbruik

Nadere informatie

De kracht van de blueprint Het middelpunt van het Software Defined Data Center

De kracht van de blueprint Het middelpunt van het Software Defined Data Center De kracht van de blueprint Het middelpunt van het Software Defined Data Center Even voorstellen Ronald van Vugt Plaats Metis Profiel foto SDDC Architect bij Metis IT ronald.van.vugt@metisit.com nl.linkedin.com/in/ronaldvanvugt

Nadere informatie

Innovatie in de Waterketen. Inleiding

Innovatie in de Waterketen. Inleiding Innovatie in de Waterketen Inleiding Aanleiding Uitdagingen: Vervangingsopgave riolering Financiële doelmatigheid (ook - of juist door - functiekoppeling) Inspelen op brede maatschappelijke kansen en uitdagingen

Nadere informatie

Nieuwveense Landen Meppel Diep onder Drenthe 12-6-2012 Door Wouter Deddens

Nieuwveense Landen Meppel Diep onder Drenthe 12-6-2012 Door Wouter Deddens Nieuwveense Landen Meppel Diep onder Drenthe 12-6-2012 Door Wouter Deddens MeppelEnergie Lokaal Duurzaam EnergieBedrijf MeppelEnergie Openingshandeling op 26-1-2012 Duurzame energie voor de woonwijk Nieuwveense

Nadere informatie

1. Nieuw op uw KIEK! Wij wensen u veel plezier en gemak van de KIEK!

1. Nieuw op uw KIEK! Wij wensen u veel plezier en gemak van de KIEK! 1. Nieuw op uw KIEK! De KIEK! is een belangrijk onderdeel van het project Texel, slim zelfvoorzienend. Daarin onderzoeken we in drie fases hoe u: 1. (Meer) Energie kunt besparen 2. Op Texel duurzaam opgewekte

Nadere informatie

Productie van hernieuwbare energie in de woning/wijk

Productie van hernieuwbare energie in de woning/wijk Productie van hernieuwbare energie in de woning/wijk Energiebehoefte van woningen/woonwijken Huidige gemiddelde energievraag van een woning 1. Warmte aardgas 1400 m3 2. Licht & kracht elektriciteit 3000

Nadere informatie