Geachte heren Van der Want, Van der Spek, geacht College van Burgemeester en Wethouders,

Transcriptie

1 Aan het College van Burgemeester en Wethouders Ter attentie van de wethouders E. Van der Want en W.Van der Spek Postbus GM Hilversum Hilversum, 25 januari 2018 Geachte heren Van der Want, Van der Spek, geacht College van Burgemeester en Wethouders, De Adviesraad Sociaal Domein Hilversum zendt u hierbij een ongevraagd advies aangaande het (niet) invoeren van de Blijverslening in Hilversum. Mocht dit advies vragen oproepen, dan is de Adviesraad graag bereid om deze te beantwoorden. Met vriendelijke groet, namens de Adviesraad Sociaal Domein Hilversum, Mw. drs. H. Stuurwold, Waarnemend voorzitter Ongevraagd Advies aangaande (niet) invoeren Blijverslening, Hilversum 25 januari

2 Algemeen Datum Wethouder Ambtenaar Naam van het dossier De heren E. Van der Want en W. van der Spek Dhr. J. Grünfeld, mw. E. Hamelink, dhr. B. de Jong Bijlage(n) Beantwoording Kamervragen drempels bij Blijverslening, ( ) Deadline advies nvt Status Ter kennisname Ongevraagd advies Gevraagd advies X Besluitvorming door Ambtelijk / management College Gemeenteraad Toelichting Het ongevraagde advies wordt gegeven naar aanleiding van Raadsinformatiebrief Een kopie van die advies wordt aan de Gemeenteraad van Hilversum gezonden. Inleiding De Adviesraad Sociaal Domein Hilversum heeft in zijn vergadering van 9 januari 2018 gesproken over Raadsinformatiebrief , waarin wordt aangegeven dat in Hilversum niet de mogelijkheid voor een zogenaamde Blijverslening zal worden ingevoerd. In een advies over de Regionale Woonvisie ( ) heeft de Adviesraad positief over invoering daarvan geadviseerd. Algemene en inhoudelijke opmerkingen 1. In de RIB staat dat uit navraag bij andere gemeenten gebleken is dat de animo om gebruik te maken van de Blijverslening (nog) niet zo groot is. Wat de oorzaak daarvan is, is niet onderzocht. De Adviesraad meent, dat met het beschikbaar stellen van de Blijverslening ook een campagne moet worden gestart om het bestaan ervan bekend te maken. Het succes ervan Ongevraagd Advies aangaande (niet) invoeren Blijverslening, Hilversum 25 januari

3 wordt ook bepaald door de manier waarop bekendheid aan het bestaan van de Blijverslening wordt gegeven. 2. De gemeente wil in regionaal verband inzetten op het inzetten van wooncoaches voor senioren om hen te ondersteunen bij verhuizing. Deze wooncoaches zouden ook heel goed in de vorm van onafhankelijke clientondersteuning (immers bedoeld voor alle levensdomeinen) kunnen worden ingezet. De Adviesraad denkt, dat onafhankelijke clientondersteuning een belangrijke ondersteuning kan betekenen voor die mensen die moeite hebben met de financiële aspecten van de Blijverslening. Dit past bij de bedoeling van de onafhankelijke clientondersteuning volgens de Wmo 2015: over alle levensdomeinen. 3. Het argument van de gemeente in de RIB dat in de regio geen andere gemeenten zijn die de Blijverslening aanbieden, getuigt van koudwatervrees. Overigens is de Gemeente Huizen (NH) de 75 e gemeente waar de Blijverslening is ingevoerd en zal de gemeente Wijdemeren het later agenderen in de gemeenteraad (na meer informatie verkregen te hebben over de mogelijkheden voor mensen met lagere inkomens). 4. In de RIB staat dat zijn ambitie van de Gemeente om ook een goede woongemeente voor senioren te zijn en dat de Gemeente dat wil bereiken door senioren op tijd te laten verhuizen naar meer geschikte woonruimte. De Adviesraad meent dat dit haaks staat op die andere ambitie, namelijk mensen zo lang mogelijk in hun eigen vertrouwde woonomgeving met hun netwerk in de buurt te laten wonen. Aanpassen van de eigen woning maakt verhuizen dan pas nodig als men noodgedwongen in een verpleeghuis moet worden opgenomen. De Adviesraad mist concrete gegevens over aantallen aangepaste woningen en over de aantallen ouderen die daarvoor in aanmerking komen. Uit een publicatie van het CBS van 5 januari 2018 blijkt dat tevredenheid met het leven dat men leidt vooral afhangt van de woonomgeving, met name het ervaren van sociale cohesie ofwel binding met de buurt. Het verbaast de Adviesraad dan ook niet dat uit onderzoek onder 65-plussers in Overijssel blijkt dat 82 % van hen niet van plan is te verhuizen! De Adviesraad wil graag weten of hiernaar onderzoek is gedaan onder de Hilversumse bevolking. En welke gegevens/cijfers uit dit onderzoek zijn gekomen. 5. Gemeenten kunnen de Blijverslening als een consumptief krediet (eventueel ook voor huurders) en/of als een hypothecair krediet aanbieden. De meeste gemeenten kiezen voor beide mogelijkheden. De Adviesraad denkt, dat het aantal aangepaste huurwoningen toe kan nemen door consumptief krediet beschikbaar te stellen. 6. Gemeenten kunnen ook ervoor kiezen de Blijverslening aan te bieden aan mensen met een beperking die hun huis moeten aanpassen. De Adviesraad meent, dat bij instelling van de Blijverslening dit ook in Hilversum moet gaan gelden. In wezen is er weinig verschil tussen jonge of oude mensen met een beperking. 7. Op dit moment is het voor eigenaar-bewoners met een laag inkomen minder makkelijk om een Ongevraagd Advies aangaande (niet) invoeren Blijverslening, Hilversum 25 januari

4 Blijverslening te verkrijgen. Maar uit de Antwoorden op Kamervragen (zie bijlage onderaan) blijkt, dat in 2018 een oplossing zal zijn ontwikkeld door de SVn om ook voor lagere inkomens de gelegenheid te creëren om een Blijverslening te kunnen verkrijgen. 8. Aangezien de Blijverslening primair bedoeld is voor eigenaren-bewoners zouden huurders minder kans hebben op een voor hen aangepaste geschikte woning. De Adviesraad meent, dat in overeenstemming met de Woonvisie de gemeente daarover afspraken moet maken met de woningcorporaties. De Adviesraad wijst erop, dat de mogelijkheid bestaat een woningaanpassing vanuit de Wmo2015 aan te vragen. De Woningcorporatie moet een dergelijke aanpassing toelaten. Advies De Adviesraad Sociaal Domein adviseert met nadruk op basis van bovenstaande opmerkingen het besluit om de Blijverslening niet in te voeren te heroverwegen en daarbij door middel van uitgebreid onderzoek de Hilversumse bevolking te betrekken. Stemming ja Oordeelsvorming unaniem Handtekening voorzitter Namens de Adviesraad Sociaal Domein Hilversum, Mw. drs. H. Stuurwold Waarnemend voorzitter Ongevraagd Advies aangaande (niet) invoeren Blijverslening, Hilversum 25 januari

5 Bijlage: Beantwoording Kamervragen (9 oktober 2017) Pagina 1 van Z12163 Vragen van de leden Van Dijk en Nijboer (beiden PvdA) aan de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over drempels bij het gebruik van de blijverslening (ingezonden 15 september 2017) Vraag 1 Kent u de signalen over de ervaren drempel bij de invoering van de blijverslening, zoals die verstrekt wordt door het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten (SVn)? 1) Antwoord 1 Ja. Vraag 2 Hoe beoordeelt u het signaal dat in de huidige opzet van de regeling vooral mensen in aanmerking komen die zonder deze lening de middelen ook hadden gehad voor woningaanpassingen, en niet mensen met uitsluitend AOW of een klein pensioen maar eventueel wel met overwaarde op de woning? Antwoord 2 De blijverslening is een lening van de SVn waarmee de gemeenten hun inwoners kunnen ondersteunen om hun woningen levensloopbestendig te maken en burgers langer zelfstandig kunnen blijven wonen. De blijverslening is gebaseerd op een gemeentelijke regeling waarin wordt aangegeven voor wie, voor welke maatregelen en onder welke voorwaarden de blijverslening beschikbaar is. Het SVn verzorgt de aanvraagprocedure, de financiële toets en verstrekt de lening. De lening kan hypothecair of consumptief worden afgesloten. Voor beide leningen geldt dat de hoogte van het te lenen bedrag afhangt van de te nemen maatregelen voor woningaanpassing en of betrokkene voldoet aan de toetsingscriteria van de gemeente of provincie. Omdat er sprake is van een hypothecair of consumptief krediet moet worden beoordeeld of het aangevraagde krediet verantwoord is. Na toewijzing door de gemeente toetst SVn of de lening past binnen de inkomensnormen (loan-to- income) zoals deze zijn opgenomen in de Gedragscode consumptief krediet (voor consumptief krediet) of de Tijdelijke regeling hypothecair krediet (voor hypothecair krediet). Het is van belang dat betrokkene na het betalen van rente en aflossing van de lening voldoende overhoudt om in zijn levensonderhoud te voorzien. Of een nieuwe lening past binnen de inkomensnormen hangt af van de hoogte van het inkomen, maar ook van de overige financiële verplichtingen. Als de gewenste hoogte van de blijverslening niet past bij de inkomenssituatie kan de lening niet verstrekt worden omdat dit tot overkreditering zou leiden. Op basis van toetsing op de inkomensnormen kan het voorkomen dat iemand met een laag inkomen en geen andere leningen wel in aanmerking komt voor een blijverslening, terwijl iemand met een hoog inkomen en hoge hypotheeklasten niet in aanmerking komt voor de blijverslening. Mensen met een beperking kunnen daarnaast in aanmerking komen voor de Wmo2015. Gemeenten hebben de taak om zorg te dragen voor de Kenmerk Ongevraagd Advies aangaande (niet) invoeren Blijverslening, Hilversum 25 januari

6 Pagina 2 van 4 maatschappelijke ondersteuning en in dat verband een goede toegankelijkheid te bevorderen van voorzieningen, diensten en ruimten voor mensen met een beperking te leveren aan hun inwoners zodat zij zelfstandig kunnen participeren in de maatschappij. Vraag 3 Hoeveel gemeenten maken op dit moment concreet gebruik van de regeling via SVn? Hoe beoordeelt u dit ten opzichte van initiële berichten dat circa 100 gemeenten overwogen om deze regeling in te voeren? 2) Antwoord 3 SVn voert gesprekken met een groot aantal gemeenten over het doel van de blijverslening, hoe de blijverslening opgezet kan worden en de benodigde stappen voor invoering. SVn merkt hieruit grote mate van interesse onder gemeenten. De afgelopen maanden heeft een aanzienlijk aantal gemeenteraden de verordening tot invoering van de blijverslening aangenomen. Op dit moment bieden 59 gemeenten de blijverslening aan. Van deze 59 bieden 44 gemeenten de blijverslening als hypothecair en als consumptief krediet aan. De overige 15 gemeenten hebben er uitsluitend voor gekozen om de blijverslening in de vorm van een hypothecair krediet aan te bieden. Vraag 4 Deelt u de mening dat de mogelijkheid van de blijverslening nog steeds een positieve ontwikkeling is die mensen kan stimuleren en ondersteunen een woning aan te passen en zo langer in een eigen woning kunnen blijven wonen? Zo ja, bent u bereid om in gesprek te gaan met SVn om te bezien hoe de regeling binnen afzienbare tijd aangepast kan worden, zodat mensen met een beperkte AOW en klein pensioen - maar die wel de overwaarde op de woning hebben om een dergelijke lening voor investering in de levensloopbestendigheid verantwoord te kunnen doen - die ook kunnen gebruiken? Zo nee waarom niet? Antwoord 4 Ik deel de mening dat de mogelijkheid van de blijverslening een positieve ontwikkeling is die mensen kan stimuleren en ondersteunen een woning aan te passen en zo langer in een eigen woning te kunnen blijven wonen. Er is regelmatig overleg met SVn over de leningen die zij aanbieden. Uit deze gesprekken heb ik vernomen dat SVn bezig is met de ontwikkeling van een blijverslening in andere vorm die tegemoet kan komen aan de ervaren problematiek van mensen met een beperkte AOW of een klein pensioen. Dit product zal naar verwachting medio 2018 aangeboden worden aan gemeenten. Ook in het platform maatwerk 1 waar met de sector gesproken wordt over knelpunten bij hypotheekverstrekking is aandacht geweest voor hypotheekverstrekking aan ouderen. Dit heeft er onder meer toe geleid dat de Autoriteit Financiële Markten heeft verduidelijkt hoe kredietverstrekkers verantwoord aflossingsvrije kredieten aan senioren kunnen verstrekken. Dergelijke kredieten kunnen ook aangewend worden voor woningaanpassing. Daarnaast heb ik vernomen dat er marktpartijen zijn die tegemoet komen aan Kenmerk Kamerstuk nr Pagina 3 van 4 deze vraag door verzilverproducten aan te bieden waarmee personen hun overwaarde kunnen Ongevraagd Advies aangaande (niet) invoeren Blijverslening, Hilversum 25 januari

7 benutten zonder dat dit tot hoge maandlasten leidt. 1) De blijversregeling betreft de uitvoering van de motie-de Vries c.s. (Kamerstuk XVIII, nr. 18) 2) blijven.html Kenmerk Pagina 4 van 4 Ongevraagd Advies aangaande (niet) invoeren Blijverslening, Hilversum 25 januari