26/10/2009. Deontologie. Wat is orgaandonatie? De Belgische wetgeving

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "26/10/2009. Deontologie. Wat is orgaandonatie? De Belgische wetgeving"

Johanna Bos
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

2 De Belgische wetgeving Deze wet is van toepassing op het wegnemen van organen of weefsels bij een persoon, de donor, met het oog op het transplanteren van organen of

1 Deontologie De wet betreffende orgaandonatie van 13 juni 1986 Wat is orgaandonatie? Orgaandonatie is het vrijwillig afstaan van organen aan een andere, meestal onbekende en niet-verwante persoon. 2 De Belgische wetgeving Deze wet is van toepassing op het wegnemen van organen of weefsels bij een persoon, de donor, met het oog op het transplanteren van organen of weefsels als medische behandeling bij een andere persoon, de ontvanger. Donoren kunnen volgens de wet levend of dood zijn. Artikel 10 laat het wegnemen van organen en weefsels bij elke Belgische burger of vreemdeling (tenminste 6 maanden hier gedomicilieerd) toe op voorwaarde dat de persoon bij leven geen verzet heeft aangetekend. 3 1

2 De Belgische wetgeving Volgensartikel 11, kan het wegnemen van organen enkel worden uitgevoerd op een persoon (de donor) wiens overlijden is vastgesteld doordrie artsen, die volledig onafhankelijk zijn van de teams die de organen wegnemen en transplanteren en van de arts die de ontvanger verzorgt. 4 De Belgische wetgeving De wet geeft aan dat het schenken van organen gratis moet zijn en dat elke handel in organen en weefsels verboden is. De wet stipuleert in artikel 14 dat de anonimiteit tussen de families van de donor en de ontvanger steeds gewaarborgd moet blijven om elke vorm van verplichting te vermijden. 5 De donor De vraag naar orgaandonoren is groter dan het aanbod! Personen die in aanmerking komen, zijn vaak jonge mensen bij wie na een ongeval of hersenbloeding hersendood wordt vastgesteld. Hersendood is het ophouden van de functie van de hersenen en de hersenstam. Spontane ademhaling is niet meer mogelijk. Centrale reflexen verdwijnen. 6 2

3 Geen-bezwaar-systeem of opting-out Wetgeving is gebaseerd op instemming uitdrukkelijk of vermoedelijk (principe: wie zwijgt stemt toe). Er is een verzetsmogelijkheid voor een potentiële donor, dit moet worden aangetekend via het Rijksregister. Mensen die geen verzet aantekenen, worden verondersteld donor te (willen) zijn. Maar door weerstand van nabestaanden (van de eerste graad) worden potentiële donoren die zelf geen verzet hebben aangetekend, dikwijls geen daadwerkelijke donoren. 7 Geen-bezwaar-systeem of opting-out Landen met het geen-bezwaar-systeem kennen meer donaties dan landen met een strikt toestemmingssysteem ( opting-in ). Iemand die geen donor wil zijn, blijft het recht behouden zelf organen te ontvangen. 8 Wilsbeschikking De wil met betrekking tot orgaandonatie kan officieel (voor of tegen) worden ingediend door het formulier voor instemming of weigering tot orgaandonatie in te vullen en af te geven op het gemeentehuis. De gemeente stuurt het door naar het Rijksregister. In geval van hersendood is het de taak van detransplantiecoördinator om in het Rijksregister te controleren of er verzet werd aangetekend. 9 3

4 Geen wilsbeschikking De wet voorziet dat de familie in de eerste graad verzet mag aantekenen tegen het wegnemen. Daaronder verstaat de wet ouders, kinderenen/of samenwonenden onder het zelfde dak. 10 Wel een wilsbeschikking Er wordt geen rekening gehouden met een eventuele weigering van de familie in de eerste graad. Bovendien hoeven ze geen moeilijke knopen door te hakken in plaats van de overledene. 11 Wegneming mag dus niet als: verzet is uitgedrukt op de door de Koning geregelde wijze; door de donor verzet is uitgedrukt op een andere wijze en voor zover aan de geneesheer daarvan kennis is gegeven; hem verzet is meegedeeld door een nabestaande. Dit verzet kan niet worden tegengeworpen aan een uitdrukkelijk wilsbeschikking van de donor. Onder nabestaande wordt verstaan verwanten van de eerste graad alsmede de samenlevende echtgenoot. 12 4

5 Hersendood Hersendood veronderstelt een onomkeerbaar coma op grond van een geheel van anamnestische, klinische en technische gegevens. De patiënt ademt niet langer spontaan en zijn toestand is het gevolg van een definitieve uitval van de hersenen. Het coma is niet veroorzaakt door medicatie, toxische stoffen, metabole of endocriene stoornissen. De vaststelling wordt bevestigd door een geheel van passende technische onderzoeken (bv. perfusiescan hersenen). 13 Hersendood Het overlijden dient vastgesteld door drie artsen (een neuroloog, een reanimator en een derde arts). Die artsen moeten onafhankelijk staan t.a.v. het team belast met het afnemen of transplanteren. Na het vaststellen van de dood, moet door elk van de drie artsen het formulier houdende verklaring van dood in irreversibel coma worden ingevuld. 14 Non-heart beating donoren Bijdezedonorenis eenhartstilstand de oorzaakvan overlijden. De tijdtussende hartstilstand en perfusievan de organenmoetzokortmogelijkzijn. Organendie kunnen getransplanteerd worden na een hartstilstand zijn nieren, lever, longen en pancreas. 15 5

6 Eurotransplant Eurotransplantis een internationale organisatie die is gevestigd in Leiden (Nederland) en die in 1967 is opgericht. Dit instituut overkoepelt alle transplantatiecentra van de lidstaten (Duitsland, België, Luxemburg, Nederland, Oostenrijk en Slovenië). Als er een donor wordt geïdentificeerd in een land dat is aangesloten bij Eurotransplant, dan geeft de transplantatiecoördinator van dat centrum de medische karakteristieken van de donor door naar Eurotransplant. 16 Eurotransplant Zodra de ontvanger is geïdentificeerd, waarschuwt Eurotransplantde transplantatiecoördinator van het centrum waar de transplantatie zal plaatsvinden en geeft alle noodzakelijke gegevens over de organisatie van de transplantatie (tijdstip van wegnemen, afstand tussen donor en ontvanger, vervoer van het orgaan,...). Als de transplantatie is uitgevoerd, dan waarschuwt de transplantatiecoördinator Eurotransplant, die vervolgens de patiënt uit de wachtlijst verwijdert. 17 6

Vergelijkbare documenten

> Orgaan- en weefseldonatie na het vaststellen van de hersendood

www.azstlucas.be > Orgaan- en weefseldonatie na het vaststellen van de hersendood Informatie voor nabestaanden Voorwoord Wanneer u geconfronteerd wordt met orgaandonatie, wil dat zeggen dat u een familielid,