#FHSBBGQMBBUT 8 * 6 4DIPPM 5SBGP 8 * 6 8 * 6 77

Transcriptie

1 76

2 BB HS T MBBU GQ #F 8 * 6 PM IP 4D P BG 5S 8 * 6 8 * 6 77

3 6IJIVIRXMIFIIPH ZSSV 3YHFVSIOIR PSWWXEERHI FSQIR boomgroepen in natuurlijk grasland 78

4 79

5 RijnWaalpad Onderdeel van ViA15 is een bestuurlijke overeenkomst loopt aan de A15. Bij de aansluiting Hengelder valt een scope. Het EPvE bouwt voort op deze afspraken en biedt een kader voor de architectonische vormgeving een relatief nieuw fenomeen. Daarom eerst een korte toelichting van enkele uitgangspunten en karakteristieken. omschrijving (mei 2017): afstanden (15 tot 20 kilometer) die steden en/ of woonwerklocaties met elkaar verbinden. (...) De ander verkeer. hartje stad en weinig omwegen; hellingen; én om in te halen; - Herkenbaar: Eenduidige bewegwijzering en herkenbaar rood asfalt; Wat opvalt is dat deze beschrijving een mix is van verkeerskundige principes en marketing. Een prettige ruimtelijke beleving is geen doelstelling. Zou dat niet ook Karakteristiek van de eerste route: het RijnWaalpad In Gelderland zijn inmiddels meerdere routes gerealiseerd. In de verschijningsvorm is daarbij telkens het RijnWaalpad. Karakteristiek voor deze route is: - Van binnenstad naar binnenstad (Rijnkade-Waalkade), langs de snelweg A325 - Circa 17 km lang, over bestaande en nieuwe paden, langs nieuwbouwwijken en door Park Lingezegen - Rood asfalt (overwegend) - Een Halfwegpunt aan de Sillestraat - Een herkenbaar logo in de vorm van een kettingschakel, aangebracht in LED-verlichting met paars-groene accentverlichting (buiten de bebouwde kom) en in een paars-groen lichtkunstwerk in een onderdoorgang schanskorven (Ressen), beide met schuine wanden van paars-bruine borden met het opschrift RijnWaalpad. 80

6 KNOOPPUNT RESSEN A15 Betuweroute ANGEREN RijnWaalpad De Plak bedrijventerrein Pannenhuis Karstraat BEMMEL van Elkweg (N839) Lodderhoeksestraat bedrijventerrein Houtakker Linge Kampsestraat Rijndijk het Veld Boerenhoek ANGEREN GROESSEN De Liemers Achtergaardsestraat De Groeneweg Rijswijksestraat Kandiastraat Kerkakkers Vossendel Pannerdensch Kanaal Rijnstrangenweg Schraleweidsestraat Groessenseweg Lodderhoeksestraat A15 Betuweroute de Aa 81

7 Het RijnWaalpad langs de A325, richting Arnhem (bron: atelierlek.nl) 82

8 kenmerken dan het RijnWaalpad. Opvallend is bijvoorbeeld dat: - De route vrijwel geheel over nieuw aan te leggen landwegen en paden loopt, langs een eveneens geheel nieuwe A15 - De route door vier verschillende, relatief open landschappen voert - De route halverwege een herkenbare climax krijgt: de nieuwe brug over natuurgebied de Gelderse Poort en het Pannerdensch kanaal - De route twee gebieden verbindt die van oudsher gescheiden zijn geweest, langs en in de nabijheid van beeldbepalende historische gebouwen ( havezaten ) - Deze route geen eindbestemmingen heeft. Het is een Liemers. WHY ten koste gaat van de landschappelijke inpassing. Langs grote delen van de route verdraagt het kwetsbare, open rivierlandschap geen opvallende accentverlichting. Daarmee is de vraag: hoe kan de route ook met minder accenten herkenbaar zijn als onderdeel van gevoel dat de auto te gast is. op de omgeving, waarbij de beschikbare ruimte wordt alignement te geven dat verschilt van dat van de A15 en zich voegt naar de omgeving. De route dient te voorzien in rustmomenten die een prettige verblijfsplek bieden voor een korte pauze. Nabijgelegen rijksmonumenten, historische gebouwen en landschappelijke dragers dienen herkenbare ankerpunten te vormen in de oriëntatie, bijvoorbeeld het zicht op de Loowaard en Huis Rijswijk (waar de aansluiting op het RijnWaalpad en De Liemers leidt tot ontwerpopgave dient te leiden tot een onderscheidbare plek met een eigen ideniteit. Een plek die een herkenbaar moment vormt in de route. madeliefjes in de belijning als herkenbaar logo HOW - De twee uiteinden van de route, de aansluiting op het RijnWaalpad en De Liemers, dienen te worden ontworpen een plek die meer is dan alleen een samenkomst van twee routes. Een plek met een eigen identiteit, die tot uitdrukking komt in een herkenbare landschappelijke inrichting, die refereert aan de omgeving van de (kasteel Ressen, De Beerenclauw bij Groessen). Ook de verlichting is hier meer dan de toevallige samenkomst van de verlichting langs twee routes. - Langs de route dienen vier rustpunten te worden gerealiseerd. De locaties hiervoor zijn: nabij de beide Linge en nabij Huis Rijswijk. - De architectonische vormgeving en landschappelijke inpassing van de rustpunten dient terughoudend te zijn, in rustige kleuren en materialen, ingericht op de beleving van de landschappelijke omgeving. Het meubilair dient nauw verwant te zijn aan de vormgeving en materialisering van de rustpunten die in de huisstijl van Park Lingezegen 83

9 watergang te liggen, omdat de watergang de dominante landschapsstructuur is. - In onderdoorgangen dient een combinatie te onderdoorgang, zonder tussensteunpunten. Dit geldt in ieder geval voor de onderdoorgang onder de Van Elkweg met de nabijgelegen watergang en de onderdoorgang onder de Hengelderweg in combinatie met de Hengelder Leigraaf. Voor de onderdoorgang onder De Plak dient onderzocht te worden op welke wijze deze combinatie mogelijk is, met als aandachtspunt dat ter hoogte van de woning achter het geluidsscherm bij De Plak de watergang in een duiker komt. te zijn van een afgewogen samenhang tussen de herkenbaarheid van de route (accentuering) en de landschappelijke beleving (less is more). WHAT Verharding - De kleur van de verharding (rood versus zwart) is vastgelegd in de uitvoeringsovereenkomst. Bij toepassing van rood asfalt dient de kleur hiervan een type rood te zijn dat past bij de baksteenkleur van gebouwen in de omgeving (niet verkeersroze ). - Op de brug en aanbruggen dient in de verharding herkenbaar te zijn aangebracht in de belijning (circa 1 logo per 100 m). Referentie: de belijning van Het Lint zodat de karakteristieke lichtmasten met logo. Verlichting verlichting (de kettingschakel ) de verlichting dient te bestaan uit LED-verlichting en dient te worden afgestemd op de landschappelijke omgeving. In het algemeen geldt: less is more in de open landschappen dient terughoudend te worden omgesprongen met accentverlichting. Bij kruispunten en als bijdrage aan de oriëntatie en herkenbaarheid van de route. LED-verlichting, waarvan ook de kabels en leidingen niet zichtbaar zijn (geen opbouw). Rustpunten - Per rustpunt dient minimaal een bankje, een informatiebord en een prullenbak te worden gerealiseerd. de Hengelder Leigraaf dienen uitgevoerd te worden de bestaande brug over de Linge in het RijnWaalpad. In tegenstelling tot die brug dient de naamgeving van het ontwerp van de leuning, in bijpassende geometrie, kleuren en materialisering. Onderdoorgangen binnen de scope van ViA15 (De Plak en de Van Elkweg in de volledige hoogte schuin achterover hellen en via een boogstraal overgaan in een vlak plafond. De helling van de wanden (circa 15 graden) en de boogstraal (circa 0,70 m) dienen gelijk te zijn aan de referentietunnel. - De afwerking van de wanden en het plafond dient overal te bestaan uit een glad, goed reinigbaar betonoppervlak - De verlichting dient te bestaan uit inbouw LED-verlichting in het plafond. - Eventuele pompputten en bijbehorende kasten dienen onopvallend ingepast te zijn. 84

10 Referentie wandafwerking en overgang wand-plafond: 85

11 . 86

12 Referentie rustpunt: 87

13 9. Energieopwekking in relatie tot ruimtelijke kwaliteit 88

14 Ramspolbrug in de N50 bij Zwolle, waarin monokristallijne zonnepanelen integraal deel uitmaken van de randafwerking (bron: rtvoost.nl) 89

15 ENERGIEOPWEKKING: esthetische eisen Inleiding De aanleiding voor dit hoofdstuk is het plan om van ViA15 een energieneutrale snelweg te maken. ViA15 is niet het eerste infrastructuurproject waarin sprake is van energieopwekking. Het is evenmin het eerste project waarin sprake is van energieneutraal. En het is evenmin Recente grote infrastructuurprojecten waarin duurzame energieopwekking deel uitmaakt van de ontwerpopgave zijn bijvoorbeeld de verbreding van de A6 bij Almere, de aanleg van de Blankenburgverbinding in Rotterdam en de versterking van de Afsluitdijk. In het EPvE van ViA15 wordt de aandacht gericht Omdat andere vormen van energieopwekking ofwel tot bijvoorbeeld het maatschappelijk draagvlak of de benodigde vergunningen, ofwel weinig zichtbaar zijn en daarmee niet relevant voor het EPvE. WHY In de toepassing van zonnepanelen dient sprake te zijn van een integraal ontwerp, waarbij zonnepanelen op een overtuigende schaal, op zorgvuldig ogende wijze en toekomstvast zijn toegepast. De toepassing van zonnepanelen dient niet ontworpen te worden als een louter technische installatie, maar als een gevelvlak, als een architectonisch zorgvuldig ontworpen toepassing die tientallen jaren aantrekkelijk is. Een gebouw is onder te verdelen in het casco (draagconstructie), de bouwkundige schil (gevelmateriaal, kozijnen), de technische installaties (leidingen, apparatuur) en het interieur (de afwerking van vloer, wanden en plafond). Deze onderdelen hebben een verschillende levensduur. De draagconstructie gaat minstens jaar mee. De schil is vaak al iets eerder aan de beurt: bijvoorbeeld omdat de gevel wordt nageïsoleerd of de kozijnen worden voorzien van nieuwe beglazing. Veel installaties zijn na een jaar of 15 economisch aan vervanging toe en de verfkleur op de muur verveelt misschien al wel binnen 5 jaar. Voor snelweginfrastructuur is eenzelfde indeling te maken. Het casco van ViA15 heeft een lange verwachte levensduur (grondlichamen, hoofddraagconstructies van bruggen en viaducten enz). Van andere onderdelen is een kortere doorlooptijd te verwachten, bijvoorbeeld van portalen en de bewegwijzering. Hoewel zonnepanelen deels bestaan uit een technische installatie (omvormer enz.) dienen de beeldbepalende onderdelen ervan opgevat te worden als een bouwkundige schil (glasplaat, behuizing). HOW - Bij toepassing van zonnepanelen in de brugranddetaillering dient sprake te zijn van een integraal ontwerp waarin de zonnepanelen onopvallend deel uitmaken van het ontwerp en niet leesbaar zijn als een toevoeging aan het kunstwerk. Daarbij dient 90

16 Zonnepanelen hebben een acceptabel rendement in meer richtingen en schuinstanden dan alleen op het zuiden onder een hoek van graden. sprake te zijn van een overtuigende schaalgrootte en van continuïteit in het beeld. In het EPvE is in zowel de vereiste kleurstelling als geometrie al voorgesorteerd op de mogelijkheid van een onopvallende integratie van zonnepanelen in de brug. - Bij de toepassing van zonnepanelen als een opgaand vlak parallel aan de snelweg, dient sprake te zijn van een integraal ontwerp met een overtuigende schaalgrootte en een grote mate van continuïteit in het wegbeeld. De start en beëindiging van het vlak dienen niet getrapt te zijn, maar een doorgaande lijn te volgen (bijvoorbeeld schuin). - Vandalismebestendigheid, verkeersveiligheid, onderhoud (toegankelijkheid) en de benodigde installatietechniek dienen integraal deel uit te maken van het ruimtelijk ontwerp, waarbij de noodzakelijke technische voorzieningen niet opvallend aanwezig mogen zijn in het beeld vanuit de omgeving of van de weggebruiker. - De toepassing van zonnepanelen dient modulair te zijn en gemakkelijk vervangbaar, zonder invloed op de esthetiek. - Een zonnepaneel heeft niet alleen een acceptabele opbrengst op het zuiden gericht, onder een hoek van graden, maar ook in allerlei andere richtingen en hellingen. In de toepassing van zonnepanelen dient daarom niet het maximale rendement leidend te zijn in het ontwerp, maar een optimale ruimtelijke kwaliteit en het draagvlak in de omgeving. WHAT - De zonnepanelen dienen te bestaan uit monokristallijne of amorfe panelen met een regelmatige structuur in een donkergrijze of zwarte behuizing. De toepassing van polykristallijne panelen is om esthetische redenen niet toegestaan. - De toepassing van zonnepanelen dient te worden gedetailleerd alsof sprake is van een gevelmateriaal in zo veel mogelijk één regelmatig ritme, met één regelmatige kleur en uitgevoerd als integraal onderdeel van de detaillering (bijvoorbeeld niet erop of eraan, maar in hetzelfde vlak). 91

17 Scherm uit zonnepanelen langs de snelweg A22 in Noord- Italië 92

18 ViA15 Esthetisch Programma van Eisen versie juli 2017 Opdrachtgever: Rijkswaterstaat Grote Projecten & Onderhoud Projectteam ViA15 bezoekadres: Eusebiusbuitensingel 66 postadres: Postbus 25 Opgesteld in samenspraak met de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit ViA15 (CRK). Tussen haakjes voormalig leden: Willem de Jager (Jacqueline Rijpert), Eef van Roest (Jorinde Bakker), Josh Sijbom, Jan Wabeke Colofon Het EPvE is opgesteld door: Prins Hendrikstraat 10 NL-6828 GR Arnhem juli 2017 ViA15 EPvE pagina 93