BIJLAGE 3. Ecologische beoordeling

Transcriptie

1 BIJLAGE 3 Ecologische beoordeling

2 Jelle de Jong Architekten t.a.v. de heer W. Bouma Langestreek HV Lemmer 22 januari QWA/EV/v1 Ecologische beoordeling nieuwbouw woning aan Skarlerdyk te Warns Geachte heer Bouma, In verband met de beoogde nieuwbouw van een woning aan de Skarlerdyk te Warns in de gemeente Nijefurd, heeft u ons bureau de opdracht gegeven om de voorgenomen plannen te toetsen aan de vigerende natuurwetgeving (o.a. Natuurbeschermingswet, Nota Ruimte (Ecologische Hoofdstructuur) en Flora- en faunawet). Wij hebben invulling aan uw opdracht gegeven door het uitvoeren van een onderzoek naar de aanwezigheid van wettelijk beschermde natuurwaarden (gebieden en soorten), een effectbepaling op deze natuurwaarden en een beoordeling in het kader van de natuurwetgeving. Het onderzoek naar de aanwezigheid van beschermde natuurwaarden bestond uit een literatuurstudie en een oriënterend veldbezoek op 14 januari 2009, waarbij is gelet op aanwezigheid en mogelijkheden voor beschermde en/of kritische soorten. In deze brief presenteren wij de resultaten van ons onderzoek en geven wij tevens een beoordeling van de effecten in het kader van de natuurwetgeving. Huidige situatie en voorgenomen plannen Het plangebied voor de nieuw te bouwen woning is een perceel aan de Skarlerdyk langs de zuidelijke rand van Warns in de gemeente Nijefurd (figuur 1). Het plangebied bestaat in de huidige situatie uit agrarisch grasland en aan de rand van het perceel staan een schuur en enkele bomen. In het plangebied is geen oppervlaktewater aanwezig. Het plangebied ligt aan de rand van de bebouwde kom en grenst aan de zuidwestzijde aan een open weidegebied. De beoogde plannen bestaan uit het slopen van de bestaande schuur en het bouwen van een woning op ongeveer dezelfde plaats. Voor de bouw van de woning is het nodig dat enkele van de aanwezige bomen worden gekapt. Resultaten, effectbepaling en beoordeling Gebiedsbescherming In Nederland is de bescherming van gebieden met belangrijke natuurwaarden geregeld via verschillende wet- en regelgeving. De belangrijkste hiervan zijn de

3 Natuurbeschermingswet en de Nota Ruimte (Ecologische Hoofdstructuur). Daarnaast worden ook gebieden beschermd via bijvoorbeeld het Streekplan of een bestemmingsplan. Hieronder worden de relevante beschermde gebieden in de omgeving van het plangebied besproken. Figuur 1. De ligging van het plangebied en de beschermde gebieden in de omgeving. Natura 2000 gebieden Het plangebied maakt geen deel uit van een Natura 2000 gebied ( De dichtstbijzijnde Natura 2000 gebieden zijn IJsselmeer en Oudegaasterbrekken, Fluessen en omgeving, die beide op ongeveer 2 km afstand van het plangebied liggen (figuur 1). Door de ligging en het huidige karakter heeft het plangebied geen ecologische relaties met de nabijgelegen Natura 2000 gebieden ten aanzien van vrijwel alle natuurwaarden waarvoor instandhoudingsdoelstellingen zijn opgenomen in de ontwerpbesluiten van beide Natura 2000 gebieden.. Er kan wel sprake zijn van ecologische relaties ten aanzien van overwinterende ganzen, zwanen en Smienten die rusten binnen de grenzen van de Natura 2000 gebieden en

4 foerageren op de graslanden in de omgeving. Het is te verwachten dat deze vogels ook foerageren op de graslanden die grenzen aan het plangebied. De vogels hebben een sterke voorkeur voor open gebieden. Bebouwing, wegen en opgaande begroeiing veroorzaken een verstoringscontour waarbinnen de vogels niet of minder vaak zullen foerageren. In de huidige situatie leveren de bestaande schuur en de omliggende bebouwing een verstoringscontour naar het aangrenzende weidegebied. Verwacht wordt dat de verstoringscontour van de nieuwe woning binnen de bestaande verstoringscontour zal vallen. Daardoor veroorzaken de plannen geen negatief effect op de oppervlakte beschikbaar foerageergebied voor ganzen, zwanen en Smienten uit de genoemde Natura 2000 gebieden. Bovendien worden van de beoogde werkzaamheden geen verstorende effecten op ganzen, zwanen en Smienten verwacht, vanwege de ligging van het plangebied en de beperkte omvang van de ingreep. Aangezien de plannen geen negatieve effecten veroorzaken op Natura 2000 gebieden en de bijbehorende natuurwaarden, is er vanuit de Natuurbeschermingswet geen bezwaar tegen de plannen. Ecologische Hoofdstructuur Het plangebied maakt geen onderdeel uit van de Provinciale Ecologische Hoofdstructuur (PEHS) ( Buiten de hierboven genoemde Natura 2000 gebieden, ligt op 1,5 km afstand van het plangebied de Zuidermeerpolder die ook behoort tot de PEHS (figuur 1). Bovendien loopt op ongeveer 2 km ten westen van het plangebied een ecologische verbindingszone tussen Morra en het IJsselmeer, die loopt over de Bakhuizervaart en Wielvaart. Gezien de ligging van het plangebied, de beperkte ingreep en het gebruik van het tussenliggende gebied, worden geen negatieve effecten verwacht op de wezenlijke waarden van deze PEHS-gebieden. De plannen stuiten dan ook niet op bezwaren vanuit de regelgeving omtrent de PEHS. Ganzenfoerageergebieden Als gevolg van landelijke regels over schadebestrijding bij overwinterende vogels op boerenland, moeten provincies gebieden aanwijzen waar alle ganzensoorten en Smienten met rust worden gelaten. De provincie Friesland heeft hiertoe een aantal foerageergebieden aangewezen. Het plangebied maakt geen deel uit van een dergelijk ganzenfoerageergebied, maar de omliggende graslanden wel ( De hierboven beschreven redenering ten aanzien van ganzen, zwanen en Smienten uit de Natura 2000 gebieden gaat ook hier op. Er worden daarom geen negatieve effecten op de aangrenzende ganzenfoerageergebieden verwacht. Er zijn tegen de plannen geen bezwaren vanuit de regelgeving ten aanzien van ganzenfoerageergebieden. Overige gebiedsbescherming De Provincie Fryslân heeft zich via het Streekplan (Provincie Fryslân 2007) tot doel gesteld zich in te zetten voor het behoud van een gezonde weidevogelstand. In het Streekplan Fryslân is vastgelegd dat goede weidevogelgebieden die door ruimtelijke ingrepen verloren gaan, gecompenseerd dienen te worden. Dit compensatiebeginsel is verder uitgewerkt in het Werkplan Weidevogels in Fryslân (Provincie Fryslân 2006). Belangrijke weidevogelgebieden zijn in het Werkplan Weidevogels gedefinieerd als gebieden met openheid en rust (kaart 15b bij het Streekplan, via De Provincie Fryslân is het bevoegd gezag ten aanzien van bovengenoemde regelgeving.

5 Het weidegebied grenzend aan het plangebied behoort, met uitzondering van de verstoringscontour van de bebouwde kom van Warns, tot de hierboven genoemde gebieden van openheid en rust. Aangezien de verstoringscontour door de herinrichting van het plangebied niet of nauwelijks zal veranderen, wordt geen noemenswaardige afname van gebieden van openheid en rust verwacht. De plannen stuiten dan ook niet op bezwaren vanuit de regelgeving omtrent weidevogels uit het Streekplan. Soortbescherming Het plangebied is zeer beperkt van omvang en bestaat uit soortenarm grasland met enkele bomen en een schuur. Hierdoor is de ecologische waarde van het plangebied laag en zijn in het gebied voor veel soort(groep)en niet de juiste ecologische randvoorwaarden aanwezig. Op basis hiervan en op grond van verspreidingsgegevens ( worden geen wettelijk beschermde soorten verwacht uit de soortgroepen planten, ongewervelde dieren, vissen en reptielen. Bovendien worden geen effecten verwacht op eventueel in de omgeving aanwezige soorten uit de genoemde soortgroepen. De plannen veroorzaken ten aanzien van de genoemde soortgroepen daarom geen conflict met de Flora- en faunawet. Hieronder worden de soortgroepen besproken die mogelijk wel geschikt leefgebied kunnen vinden in het plangebied en/of mogelijk worden beïnvloed door de beoogde plannen. Amfibieën In de omgeving van het plangebied komen enkele licht beschermde amfibieën voor, zoals Bruine kikker, Gewone pad, Meerkikker en Kleine watersalamander ( Digitale Natuuratlas Fryslân, via Deze soorten kunnen incidenteel foeragerend in het plangebied aanwezig zijn en het plangebied kan mogelijk winterbiotoop bieden. Het plangebied speelt naar verwachting geen rol in de voortplanting van deze soorten. In de ruime omgeving van het plangebied is langs het IJsselmeer ook de aanwezigheid bekend van de zwaar beschermde Heikikker en Rugstreeppad ( Deze soorten kunnen echter geen geschikt leefgebied vinden in het plangebied en komen hier dan ook niet voor. Door de werkzaamheden wordt mogelijk een zeer beperkt deel van het leefgebied van enkele licht beschermde amfibieën verstoord. In de omgeving is voor de betreffende soorten voldoende alternatief leefgebied aanwezig. Bovendien geldt voor licht beschermde soorten een vrijstelling van ontheffing bij projecten in het kader van ruimtelijke ontwikkeling. Om deze redenen veroorzaken de plannen ten aanzien van amfibieën geen conflict met de Flora- en faunawet. Vogels Het plangebied is door de beperkt aanwezige opgaande begroeiing voor veel broedvogels ongeschikt als broedgebied. Het is echter niet uitgesloten dat in het plangebied of de directe omgeving daarvan enkele algemeen voorkomende vogelsoorten van stad of park tot broeden komen. Het gaat dan om soorten als Huismus, Turkse tortel, Merel en Roodborst.

6 De aangrenzende graslanden zijn geschikt voor weidevogels en overwinterende ganzen, zwanen en Smienten. Hierboven zijn deze vogels beschreven onder de kop gebiedsbescherming, dus daar wordt hier verder geen aandacht meer aan geschonken. De Flora- en faunawet beschermt bovendien primair broedende vogels en hun nesten, waardoor de broedperiode centraal staat. Wanneer de werkzaamheden voor de herinrichting tijdens het broedseizoen starten, worden mogelijk nesten en/of broedende vogels in of in de omgeving van het plangebied verstoord. Deze verstoring is niet toegestaan vanuit de Flora- en faunawet. Het broedseizoen van de betreffende vogels loopt van half maart tot half juli. Indien de werkzaamheden buiten het broedseizoen starten, zullen zich, door de verstoring die de werkzaamheden tot gevolg hebben, geen broedvogels in het gebied en de directe omgeving daarvan vestigen. Het is aan te bevelen om maatregelen te nemen die voorkomen dat er tijdens de werkzaamheden vogels in het gebied gaan nestelen, zoals het verwijderen van kap- en snoeihout. Wordt er onverhoopt toch in of in de directe omgeving van het plangebied genesteld én er is kans op verstoring, dan moeten de werkzaamheden worden gestaakt. Geconcludeerd kan worden dat de plannen ten aanzien van vogels geen conflict met de Flora- en faunawet veroorzaken, mits verstoring van nesten en/of broedende vogels wordt voorkomen. Hierboven is uitgelegd hoe aan deze voorwaarde kan worden voldaan. Vleermuizen Omdat alle vleermuissoorten zwaar beschermd worden door de Flora- en faunawet en vleermuizen op veel plaatsen in Nederland voorkomen, wordt aan deze soortgroep een aparte paragraaf besteed. De overige zoogdieren worden daarna besproken. In de omgeving van het plangebied komen zes soorten vleermuizen voor, namelijk: Watervleermuis, Meervleermuis, Dwergvleermuis, Ruige dwergvleermuis, Laatvlieger en Grootoorvleermuis (Limpens et al. 1997, Vos 2007). Vleermuizen hebben hun verblijfplaatsen in Nederland voornamelijk in gebouwen en bomen. De bomen in het plangebied zijn in principe te jong voor verblijfplaatsen van vleermuizen en tijdens het veldbezoek zijn geen zichtbare holtes waargenomen die dienst kunnen doen als verblijfplaats voor vleermuizen. De schuur in het plangebied heeft geen spouwmuren en een niet-geïsoleerd dun dak. Tijdens het veldbezoek is de schuur visueel geïnspecteerd op sporen die wijzen op de aanwezigheid van vleermuizen (uitwerpselen, prooiresten). Deze zijn niet aangetroffen. Op grond van het bovenstaande kan geconcludeerd worden dat in het plangebied geen verblijfplaatsen van vleermuizen aanwezig zijn. Bovendien veroorzaken de plannen naar verwachting geen negatieve effecten op eventueel aanwezige verblijfplaatsen van vleermuizen in de omgeving van het plangebied. Het plangebied kan in principe dienst doen als foerageergebied voor de Dwergvleermuis, Ruige dwergvleermuis en Laatvlieger. Water- en Meervleermuis foerageren voornamelijk boven water of in waterrijke gebieden en worden daarom niet foeragerend verwacht in het plangebied. De Grootoorvleermuis is een soort van besloten parkachtig landschap. Van dergelijke omstandigheden is in het plangebied

7 geen sprake, zodat wordt verwacht dat het gebied geen deel uitmaakt van het foerageergebied van Grootoorvleermuizen. Tijdens de werkzaamheden is het plangebied mogelijk tijdelijk minder geschikt als foerageergebied voor de Dwergvleermuis, Ruige dwergvleermuis en Laatvlieger. In de omgeving is voor deze soorten ruim voldoende alternatief foerageergebied aanwezig en na voltooiing van de werkzaamheden kan ook het plangebied weer dienst doen als foerageergebied. De minimale effecten op het foerageergebied van vleermuizen leiden dan ook niet tot negatieve effecten op de functionaliteit van de verblijfplaatsen van de betreffende vleermuissoorten in de omgeving. Om deze reden veroorzaken de plannen ten aanzien van het foerageergebied van vleermuizen geen conflict met de Flora- en faunawet. De schuur in het plangebied die in het kader van de plannen wordt afgebroken (foto A&W) Bij verplaatsingen tussen verblijfplaatsen en foerageergebieden maken vleermuizen gebruik van vaste vliegroutes langs lijnvormige landschapselementen, zoals bomenrijen, watergangen en huizenblokken. Dergelijke lijnvormige elementen zijn in het plangebied niet aanwezig en er worden dan ook geen vliegroutes van vleermuizen in of langs het plangebied verwacht. De plannen hebben daarom geen effecten op vliegroutes van vleermuizen.

8 Samenvattend kan worden geconcludeerd, dat de plannen in het kader van de Flora- en faunawet geen noemenswaardige negatieve effecten veroorzaken op vleermuizen. De voorgenomen plannen veroorzaken ten aanzien van vleermuizen dan ook geen conflict met de Flora- en faunawet. Overige zoogdieren Verspreidingsgegevens van zoogdieren laten zien dat in de ruime omgeving van het plangebied de zwaar beschermde Das voorkomt en in de directe omgeving (binnen 1km) de middelzwaar beschermde Steenmarter (Vos 2007). Bovendien komen in de omgeving van het plangebied verscheidene licht beschermde zoogdieren voor, zoals Ree, Mol, Vos, Haas, Wezel en diverse soorten (spits)muizen. De waarnemingen van de Das zijn vooral langs de IJsselmeerkust gedaan. De Das heeft een populatie in Gaasterlân-Sleat, waaronder in het Rijsterbos (Vos 2007). Van hieruit zijn zwervende exemplaren langs de IJsselmeerkust te verwachten. Het plangebied vormt in de huidige situatie geen geschikt leefgebied voor de Das. Er zijn, als gevolg van de plannen, dan ook geen negatieve effecten op de Das te verwachten. De Steenmarter heeft zich in de afgelopen jaren vanuit de oostelijk gelegen kerngebieden steeds westelijker verspreid en de soort leeft daarbij steeds meer in menselijke omgeving. De Steenmarter heeft regelmatig verblijfplaatsen in gebouwen. Tijdens het veldbezoek is daarom speciaal gelet op sporen van bewoning van de schuur door de Steenmarter (uitwerpselen, prooiresten). In en rond de schuur zijn geen sporen van de aanwezigheid van de Steenmarter aangetroffen. Geconcludeerd kan worden dat het plangebied geen rol speelt voor de Steenmarter en dat de plannen geen negatieve effecten zullen veroorzaken voor deze soort. Het plangebied biedt mogelijk geschikt leefgebied aan enkele lichtbeschermde zoogdieren. Het gaat dan vooral om Mol en enkele soorten (spits)muizen. Door de uitvoering van de plannen gaat een zeer beperkt deel van het leefgebied van deze soorten verloren. Voor de betreffende soorten is in de omgeving ruim voldoende alternatief leefgebied aanwezig. Bovendien geldt voor lichtbeschermde soorten een vrijstelling van ontheffing bij projecten in het kader van ruimtelijke ontwikkeling. Geconcludeerd kan worden, dat de plannen ten aanzien van de overige zoogdieren geen conflict veroorzaken met de Flora- en faunawet. Conclusie De conclusie met betrekking tot gebiedsbescherming is, dat de plannen niet stuiten op bezwaren vanuit de Natuurbeschermingswet en regelgeving omtrent de PEHS, ganzenfoerageergebieden en overige regelgeving ten aanzien van beschermde gebieden. De plannen veroorzaken geen conflicten met de Flora- en faunawet, mits verstoring van nesten en/of broedende vogels wordt voorkomen. Eerder in deze brief is uitgelegd hoe aan deze voorwaarde kan worden voldaan.

9 Ten slotte Ik hoop u via deze brief voldoende te hebben geïnformeerd. Mocht u nog vragen hebben, dan kunt u contact opnemen met ons bureau. Met vriendelijke groet, Erik de Vries Literatuur Limpens, H.J.G.A., K. Mostert & W. Bongers (eds.) Atlas van de Nederlandse Vleermuizen. Onderzoek naar verspreiding en ecologie. Stichting Uitgeverij Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging, Utrecht. Provincie Fryslân Werkplan Weidevogels in Fryslân Gedeputeerde Staten Fryslân. Provincie Fryslân Streekplan Fryslân2007. Om de kwaliteit fan de romte. Provinciale Staten Fryslân. Vos, S. (redactie) Werkatlas Zoogdieren in Fryslân verspreiding Provincie Fryslân, Leeuwarden.