Duurzaamheidsverslag 2013

Transcriptie

1 Duurzaamheidsverslag 2013

2 Brabant Water Duurzaamheidsverslag Brabant Water NV Bezoekadres Magistratenlaan MA s- Hertogenbosch Postadres Postbus BC s- Hertogenbosch telefoon communicatie@brabantwater.nl internet Colofon samenstelling Afdeling Communicatie, Brabant Water vormgeving Cascade - visuele communicatie, Amsterdam druk HuigHaverlag Printing, Wormerveer Dit jaarverslag is gedrukt op FSC-gecertificeerd papier

3 Brabant Water Duurzaamheidsverslag Inhoud 3 Voorwoord van de Directie 4 Duurzaamheid bij Brabant Water 6 Zorg voor de bron en natuur 9 Zorg voor het milieu

4 Brabant Water Duurzaamheidsverslag Inhoud

5 Brabant Water Duurzaamheidsverslag Voorwoord van de directie Als drinkwaterbedrijf voelen wij de verantwoordelijkheid om continu te zorgen voor milieuvriendelijke vormen van productie en levering. We zien water in de context van milieu en maatschappij. We beschermen onze bronnen en de kwaliteit van het grondwater met grote zorg en inspanning. Om die reden volgen we dan ook kritisch mogelijke ontwikkelingen in de ondergrond, zoals winning van schaliegas en de opslag van kernafval. Ook dragen we als grootgrondbezitter actief bij aan het instandhouden van biodiversiteit. Sinds 2013 draagt Brabant Water als eerste drinkwaterbedrijf in Europa het certificaat Klimaatneutrale onderneming, verkregen via de Climate Neutral Group op basis van het internationaal gestandaardiseerde Kyoto-protocol. Daarmee is onze doelstelling die we vijf jaar geleden met elkaar afspraken, klimaatneutraliteit, gerealiseerd. Klimaatneutraal ondernemen betekent dat Brabant Water haar bedrijfsactiviteiten uitvoert zonder schadelijke bijdrage aan ons klimaat. Uiteraard zijn we trots op deze nieuwe erkenning, die het resultaat is van een gestructureerde aanpak. We hebben met tal van investeringen en innovaties de CO 2 -emissies weten te verminderen bij de productie en levering van drinkwater. We hebben flinke stappen gezet naar verduurzaming en we hebben het restant van onze niet te vermijden CO 2 -voetafdruk gecompenseerd door te investeren in een duurzaam waterkrachtproject. We zien onze nieuwe status klimaatneutraal dan ook vooral als een basis voor verankerde duurzaamheid. De doelstelling om actief te blijven werken aan een lagere CO 2 -uitstoot voor de lange termijn is daar een onderdeel van. drs. G.J.van Nuland, Algemeen Directeur

6 Brabant Water Duurzaamheidsverslag Duurzaamheid bij Brabant Water Duurzaamheid wordt bereikt wanneer ecologische, economische en sociale belangen met elkaar in evenwicht zijn. Deze balans is essentieel voor een leefbare samenleving voor zowel de huidige als toekomstige generaties. Duurzaamheid omvat alle ontwikkelingen op technisch, economisch, ecologisch en sociaal vlak die bijdragen aan een efficiëntere, zuinigere en meer evenwichtige omgang met de aarde. De tijd is aangebroken om water sterker in de context van milieu en maatschappij te zien en niet langer uitsluitend te benaderen vanuit rekensommen en technologie. Brabant Water levert drink- en industriewater aan ruim 2,4 miljoen inwoners en bedrijven in vrijwel geheel Noord-Brabant. Onze aandacht voor duurzaamheid, gezondheid en veiligheid illustreert onze zorg voor water. Brabant Water wint, zuivert en distribueert water van uitstekende kwaliteit, tegen de laagst mogelijke kosten en met een hoge leveringszekerheid. Altijd en Overal. Verder bieden wij klantgericht, kostenbewust en met actieve zorg voor de omgeving producten en diensten van een hoog niveau. Ook leveren wij in samenspel met anderen een herkenbare bijdrage aan de maatschappelijke waarden van water. Zo zijn duurzaamheid, gezondheid en veiligheid belangrijke thema s voor ons. Dit laat zich aflezen aan het gedrag en het handelen van onze 800 medewerkers. Zij zijn de waterdragers van onze organisatie en fungeren als belangrijkste ambassadeurs in een wereld vol en van water. Het jaar 2013 in cijfers 2013 Productie drinkwater 178 miljoen m³ Omvang leidingnet km Aantal aansluitingen binnen het voorzieningsgebied 1,1 miljoen Aantal inwoners binnen het voorzieningsgebied 2,5 miljoen Aantal waterproductiebedrijven 30 Omzet 201 miljoen euro Aantal medewerkers per 31 december 763

7 Brabant Water Duurzaamheidsverslag Duurzaamheid bij Brabant Water

8 Brabant Water Duurzaamheidsverslag Zorg voor de bron en natuur Schoon Water voor Brabant Agrarische bedrijven, bewoners, gemeenten en overige bedrijven werken samen aan verantwoord of chemievrij beheer rondom onze grondwaterwinningen in Waalwijk, Budel, Vessem, Nuland, Helvoirt, Macharen, Roosendaal, Bergen op Zoom, Eindhoven, Lith en Helmond. Dat doen ze onder de noemer Schoon Water voor Brabant. Ook Brabantse telers buiten de grondwaterbeschermingsgebieden zijn in 2013 aan de slag gegaan met deze aanpak. Kaderrichtlijn Water en gebiedsdossiers De Kaderrichtlijn Water verplicht EU-landen om te zorgen voor een goede toestand van grond- en oppervlaktewater. Bescherming van winningen voor drinkwater is een van de opdrachten uit de Kaderrichtlijn. In 2013 zijn op dat vlak de laatste gebiedsdossiers afgerond. Voor alle kwetsbare winningen is nu een gebiedsdossier opgesteld. De dossiers zijn onderdeel van een gebiedsaanpak om de bescherming van de winningen te verbeteren. Deltaplan Hoge Zandgronden Brabant Water is betrokken bij de projectgroep en de stuurgroep van het project Deltaplan Hoge Zandgronden. Dit project moet leiden tot een klimaatbestendig, regionaal watersysteem en een plan voor de ruimtelijke inrichting in deze delen van Noord-Brabant en Limburg. Onderhoud natuur- en bedrijfsterreinen Brabant Water is eigenaar van een veertigtal natuurterreinen met een gezamenlijke oppervlakte van circa hectare. Deze terreinen fungeren als beschermd gebied voor de drinkwaterwinning. Ook de dertig bedrijfsterreinen maken hier deel van uit. Hier vindt extensief onderhoud plaats zonder gebruik van bestrijdingsmiddelen en meststoffen. Brabant Water is daarom sinds 2005 gecertificeerd voor het keurmerk Barometer Duurzaam Terreinbeheer, niveau Goud. De diversiteit die is ontstaan op de bedrijfsterreinen sluit goed aan bij de natuurwaarden in de waterwingebieden waar drinkwaterbronnen liggen. Veel terreinen zijn van oorsprong natuurgebied of zijn zo in de vorige eeuw ingericht. Daarbij is een vanzelfsprekende verweving van onze infrastructuur met een leefgebied voor flora en fauna ontstaan. Jaarlijks worden poelen en venoevers gemaaid, wetlands gehooid, bossen gedund of juist omgevormd naar heide. Brabant Water streeft naar een optimalisatie van haar terreinen met zowel bos als open vegetaties op droge en natte terreinen. We verzamelen periodiek gegevens van voorkomende dier- en plantensoorten. Door het natuurtechnisch onderhoud van de waterwingebieden zijn er blijvende biotopen ontstaan voor soorten zoals kamsalamander, heikikker, levendbarende hagedis, speerwaterjuffer, gentiaanblauwtje, grote wolfsklauw, sperwer, havik, wulp en grutto. Voor het onderhoud van haar terreinen werkt Brabant Water samen met boeren, vrijwilligers, imkers en andere natuurbeheerders. Hergebruik van reststoffen Bij de zuivering van grondwater komen reststoffen vrij zoals ijzer- en kalkhoudend slib, kalkpellets en filterzand. Deze reststoffen lenen zich als mineraal of anorganisch product uitstekend voor hergebruik. Daarbij streven we naar een zo hoog mogelijke vorm van duurzaam hergebruik tegen zo laag mogelijke kosten. Sommige reststoffen mogen niet worden hergebruikt vanwege onder meer een hoog arseengehalte. Deze stoffen worden gestort onder gecontroleerde omstandigheden. Het overgrote deel, 99%, van de reststoffen wordt hergebruikt. Het meeste slib dat vrijkomt bij de drinkwaterproductie is kalkhoudend. Dit slib wordt via een centrale toeleverancier toegepast als kalkmeststof in de landbouw. Van het ijzerhoudende slib wordt een groot deel gebruikt in de biovergisting als stankbestrijder en zwavelbinder. Een steeds geringer deel wordt toegepast als stankbestrijder en zwavelbinder in rioolwaterzuiveringsinstallaties. Dit vanwege de sterke binding met fosfaten.

9 Brabant Water Duurzaamheidsverslag Zorg voor de bron en natuur Deze eigenschap is dit jaar in samenwerking met Waterbedrijf Groningen voor het eerst met een grootschalige veldproef onderzocht onder begeleiding van onderzoeksinstituten KWR, Alterra en Bware. Kalkpellets kunnen fungeren als isolatiemateriaal in kruipruimtes voor de woningbouw en als zwavelbinder in een energiecentrale. Ook worden ze gebruikt voor de aanleg van kunstgrasvelden en als minerale grondstof in de industrie. Met de oplevering van steeds meer onthardingsinstallaties zal het aandeel van kalkslib en kalkpellets verder toenemen. Filtergrind wordt in de betonindustrie benut en toegepast als vervanger van grond of drainagezand. Voor de opslag van reststoffen worden methoden gezocht om ze zo eenvoudig mogelijk te verwerken en af te zetten. In Zevenbergen is hiervoor een nieuw type droogbed in gebruik genomen waarbij filterzand is hergebruikt als drainagemedium. Insectenhotel Ons eerste insectenhotel staat op het terrein van het drinkwaterproductiebedrijf in Eindhoven. Het insectenhotel biedt nestgelegenheid voor solitaire bijen, vlinders en andere insecten zoals bepaalde vliegen en spinnen. In het hotel zijn verschillende materialen verwerkt waardoor deze insecten zich thuis voelen. Een groot deel van de gebruikte nestmaterialen is vervaardigd van restmateriaal dat afkomstig is van waterproductiebedrijven van Brabant Water. De honingbij Brabant Water heeft in 2012 het initiatief genomen om een nauwe samenwerking met imkers aan te gaan. Bijenkasten van vijftien imkers zijn op diverse terreinen van Brabant Water geplaatst. Bij de (her)inrichting van enkele terreinen zijn bijvriendelijke beplantingen aangebracht. Op nagenoeg alle terreinen wordt extensief gemaaid waardoor bloemrijke bermen en weiden ontstaan. Brabant Water geeft daarmee gehoor aan de internationale vraag om aandacht voor de honingbij en solitaire bijen. In het landelijk gebied worden de leefgebieden steeds eentoniger door gebrek aan gevarieerde en streekeigen beplantingen. Ook wordt het buitengebied vaak strak onderhouden waardoor insecten weinig plaatsen hebben waar zij kunnen overwinteren. Overzicht hergebruik reststoffen Gewichten op basis van 100% droge stof. Reststof Afgevoerde hoeveelheid droge stof Bestemming hergebruik Kalkhoudend slib ton Meststof in de landbouw IJzerhoudend slib ton Zwavelbinding en stankbestrijding bij biovergisting Kalkpellets 208 ton Zwavelbinding in energiecentrale ton Isolatie in woningbouw 180 ton Aanleg van kunstgras Filterzand 1871 ton Grondbank 400 ton Toepassing in eigen werken van Brabant Water Totaal ton

10 Brabant Water Duurzaamheidsverslag Zorg voor de bron en natuur Natte Natuurparels Buulderbroek Dit verslagjaar zijn de voorbereidingen voor de start van het herstel van Natuurparel Buulderbroek afgerond. De diepe winning is volledig in werking en daarmee kan de oude infrastructuur worden vervangen. Op basis van ecologisch onderzoek is een herinrichtingsplan opgeleverd. Na herinrichting kan het gebied zich weer ontwikkelen tot een volwaardig biotoop met onder andere dotterbloem en grote weerschijnvlinder. De doorstroom van kwelwater in combinatie met het morfologisch patroon van het gebied maakt het tot een uniek brongebied. Het water wordt er zoveel mogelijk vastgehouden. Daar waar de doorstroom van grond- en oppervlaktewater stagneert, nemen we maatregelen om de stagnatie op te heffen. Valkenhorst In de regio ten zuiden van Geldrop, Valkenswaard en Heeze - Leende is houtkap uitgevoerd als onderdeel van het overkoepelend project Natte Natuurparel Valkenhorst. Dit habitatgebied maakt deel uit van Natura 2000, een Europees netwerk van beschermde natuurgebieden. In 2013 is het aandeel droge en natte heide vergroot door 7,5 hectare bosgebied te kappen. De in het gebied aanwezige vennen en oevervegetaties profiteren van minder verdamping en hogere grondwaterstanden in het voorjaar. Het gebied is biotoop voor onder andere gentiaanblauwtje, moerassprinkhaan, rugstreeppad, heikikker en levendbarende hagedis. Hydrologisch herstel Groote Heide Vijf vennen in het bosgebied van Groote Heide zijn vrijgezet van bos, geplagd en lokaal gebaggerd. Hiermee is het leefgebied voor libellen, amfibieën en reptielen zoals de hazelworm vergroot. Het droogvallen van veel vennen vindt vaak nog te vroeg in het seizoen plaats. Door het kappen van bos direct rondom de vennen verbetert de waterhuishouding. De geplagde oevers bieden een kiembodem voor venvegetaties. Daar is steeds vaker klokjesgentiaan te vinden. Dit jaar is ook grote wolfsklauw gesignaleerd. Het venherstel is onderdeel van een pakket hydrologische maatregelen die de afgelopen tien jaar zijn uitgevoerd. Ook bestaande poelen zijn hersteld voor vergroting van het aantal voortplantingslocaties voor kamsalamanders. Bufferboeren In 2013 is de samenwerking binnen het project Bufferboeren voortgezet. In dit project werken we samen met melkveehouders en andere partners in de regio van waterwingebied Loosbroek aan zelfvoorziening op het gebied van water in de zandgronden. Doelstelling is om die zelfvoorziening te verhogen en te komen tot een klimaatbestendiger en robuuster bodemwatersysteem waarin landbouw en drinkwatervoorziening prima naast elkaar kunnen bestaan. Evenals in 2012 is het project bij diverse gelegenheden als best practice gepresenteerd. Het project is inmiddels ook opgenomen in de portfolio van het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer van LTO Nederland (Land- en Tuinbouw Organisatie Nederland).

11 Brabant Water Duurzaamheidsverslag Zorg voor het milieu Klimaatneutraal Sinds 1 oktober 2013 is Brabant Water het eerste drinkwaterbedrijf in Europa dat het predicaat Klimaatneutrale Onderneming draagt. Dit predicaat kreeg Brabant Water van de Climate Neutral Group. Deze organisatie heeft vastgesteld dat Brabant Water dankzij reducerende maatregelen, inkoop van groene stroom en compensatie van de CO 2 -uitstoot met haar bedrijfsvoering niet meer bijdraagt aan groei van de hoeveelheid CO 2 in de atmosfeer. In Nederland zijn op dit moment circa twintig bedrijven gecertificeerd klimaatneutraal. Elektriciteitsverbruik In 2013 verbruikte Brabant Water kwh elektriciteit; 2% minder dan in Ondanks de centrale ontharding in Veghel (die meer elektriciteit vraagt) zijn wij in staat geweest de dalende trend voort te zetten. Daarmee sorteren de besparingsinspanningen effect. Andere energiebesparende maatregelen staan nog op de rol. Uit onderstaande tabel blijkt dat het overgrote deel van de energie gebruikt is voor de productie en distributie van drinkwater. Elektriciteitsverbruik (kwh) Hoeveelheid Verbruik voor productie (onttrekking en zuivering) en distributie (transport) van drinkwater Verbruik productie en distributie per m³ 0,391 drinkwater Overig elektriciteitsverbruik Ondanks onze inspanningen zullen we in het productieen distributieproces altijd een grote hoeveelheid energie moeten blijven gebruiken. Sinds 2008 kopen we al onze elektriciteit groen in. De meerkosten hiervan bedragen circa euro per jaar. Onze groene stroom bestaat op dit moment voor 100% uit stroom uit Nederlandse biomassa. Energiereductie Hostbesturing De waterproductiebedrijven van Brabant Water leveren aan een open leidingnet, waardoor zogenoemde hostbesturing profijtelijk is. Hiermee berekenen we aan de hand van modellen hoeveel water ieder productiebedrijf in een cluster aan het net moet leveren. Zo n centrale besturing, die we toepassen op clusters van meestal drie waterproductiebedrijven, bespaart energie. De hostbesturing in Breda wordt in 2014 gerealiseerd. Naar verwachting bespaart dit voor het verbruiksgebied Breda circa kwh. Dat komt overeen met 225 ton CO 2 -reductie. Afhankelijk van de opbrengsten van hostbesturing in Breda wordt een besluit genomen over hostbesturing in overige verbruiksgebieden. Prognosebesturing Wanneer we weten hoeveel water er in een bepaalde periode gebruikt wordt, kunnen we de waterproductie hierop afstemmen. Dit noemen we prognosebesturing. Hiermee kan de productie gelijkmatiger plaatsvinden. Daardoor gaat de voorraad in de reinwaterkelders gedurende de dag meer variëren. Het gevolg is dat het opgepompt ruwwaterdebiet per uur constanter en zonder pieken zal zijn. Hierdoor wordt het energieverbruik naar verwachting gelijkmatiger én lager. Bovendien reduceert een gelijkmatig productieproces de belasting van de filters. In 2013 was op twintig productielocaties prognosebesturing in bedrijf. Het onderzoek naar de werkelijke energiebesparing per locatie is onlangs gestart. Drukoptimalisatie Om drinkwater van A naar B te krijgen verbruiken we energie. Via drukoptimalisatie kunnen we op dit energieverbruik besparen. Drukoptimalisatie houdt in dat we voor ieder verbruiksgebied een optimale druk tussen de 300 en 400 kpa vaststellen. Dat levert lagere energiekosten en meer klantcomfort op. In 2012 hebben de klanten rond Geldrop bijvoorbeeld een hogere druk ontvangen dan voorheen. In het gebied De Langstraat is de druk zodanig aangepast dat we minder energie verbruiken zonder dat de klant er nadeel van ondervindt. In 2013 is drukoptimalisatie ingevoerd in het Land van Cuijk. Voor 2014 staat drukoptimalisatie in het gebied rondom Breda gepland.

12 Brabant Water Duurzaamheidsverslag Zorg voor het milieu

13 Brabant Water Duurzaamheidsverslag Zorg voor het milieu kwh/m 3 0,415 0,410 0,405 0,400 0,395 0,390 0,385 0,402 0,397 0,395 0,394 0, Energieverbruik per afgezette m³ drinkwater Optimalisatie hogedrukpompen Hogedrukpompen verbruiken veel energie. Afgelopen jaren heeft Brabant Water op alle productielocaties onderzocht hoe energie bespaard kan worden. Voor zover de adviezen uit deze onderzoeken niet meteen zijn toegepast, worden ze meegenomen in de geplande renovatieprojecten. Zonne-energie Op onze productielocaties Eindhoven en Veghel zijn in de afgelopen jaren zonnepanelen geïnstalleerd met een gezamenlijke opbrengst van ruim kwh per jaar. De CO 2 -reductie bedraagt zestig ton. Bij alle nieuwbouw- en renovatieplannen wordt onderzocht of zonnepanelen kunnen worden toegepast. In 2014 gebeurt dit op de locaties Oosterhout en Loosbroek. In 2015 en 2016 worden deze ook toegepast op de onthardingsgebouwen van de waterproductiebedrijven Tilburg, Lieshout en Lith. Onderzoek methaanverwerking De uitstoot van Brabant Water bestaat voor een deel uit methaan, dat ruim twintig keer zo schadelijk is als CO 2. Bij het zuiveren van water kwam in ton methaan vrij. Dit komt overeen met ton CO 2. In 2013 is in samenwerking met Wageningen Universiteit onderzoek gedaan naar de inzet van methaanverwerkende bacteriën. De uitkomsten van dit onderzoek waren bemoedigend, maar er is nog verder onderzoek nodig alvorens we kunnen starten met een praktijkproef. Dit aanvullend onderzoek pakken we met enkele andere waterleidingbedrijven op. Duurzaam bouwen op productielocaties Brabant Water streeft naar klimaatneutraal bouwen met zo min mogelijk energie, afval, materialen en water. Duurzaam bouwen eindigt niet bij de oplevering. Tijdens de gehele levensduur van het gebouw moet de milieubelasting zo laag mogelijk zijn. Bij grote nieuwbouw- en renovatieprojecten letten we extra op duurzaamheid, naast de reguliere toepassing van de checklist en rekentool Duurzaam Bouwen. Zo voegen we in het programma van eisen waar mogelijk een extra duurzame component toe. Op die manier ontstaat al snel zicht op duurzaamheidswaarde en eventuele meerkosten. Vervolgens besluiten we of de extra component, bijvoorbeeld een grasdak, wordt gerealiseerd. In 2013 is bij de nieuwbouw van het pompfiltergebouw in Vlierden een grasdak gerealiseerd. Bijzonder hierbij is dat het landschap en het grasdak op het gebouw aaneengesloten zijn. Ook de ombouw van waterproductiebedrijf Gilze tot een aanjaagstation is een voorbeeld van duurzame inzet van bestaande gebouwen. Hier is een bestaande reinwaterkelder omgebouwd tot een compleet aanjaagstation. Duurzaamheid op kantoor Gasverbruik Het gasverbruik van Brabant Water is relatief gering. In totaal verbruiken we jaarlijks circa m 3 gas voor de verwarming van de kantoren, met uitzondering van het hoofdkantoor dat door middel van koude-warmteopslag wordt verwarmd. Dit volume is al jaren min of meer stabiel. In 2015 realiseren we een forse besparing op het gasverbruik als in kantoor Veghel een houtkachel is geïnstalleerd. Deze houtkachel gebruiken we voor het verbranden van houtsnippers afkomstig van eigen snoeiwerk. Naar verwachting besparen we dan meer dan 10% op het gasverbruik. Business Performance Optimizer Met Business Performance Optimizer, een geavanceerd gebouwbeheerssysteem, kunnen we op het hoofdkantoor de energieregistratie en de processen van de gebouwgebonden installaties in beeld brengen. Zo krijgen we meer grip op de energieprestaties. Aanpassingen computerruimtes In onze kantoren zijn de computerruimtes de grootverbruikers van stroom. In 2012 hebben we bouwkundige aanpassingen aangebracht die ervoor zorgen dat we daar veel efficiënter koelen. In 2013 heeft dat tot een forse daling van het elektriciteitsverbruik geleid van bijna kwh. Duurzame mobiliteit Duurzaam wagenpark In de leaseregeling van Brabant Water worden A-label auto s extra gestimuleerd door een lagere eigen bijdrage. Dit heeft ertoe geleid dat 56% van de leaseauto s een A-label heeft. In 2012 was dat nog 56%.

14 Brabant Water Duurzaamheidsverslag Zorg voor het milieu In 2013 had Brabant Water 183 personenauto s in eigendom. Daarnaast hebben we 223 bussen en dienstauto s met grijs kenteken. Deze zijn niet gelabeld, maar hebben allemaal minimaal een euro 4 kwalificatie. Vanaf 2010 is onze eis euro 5. De auto s van Brabant Water rijden bij voorkeur op premium brandstoffen. Deze stoten minder vervuilende stoffen uit. Het aandeel premium brandstoffen is gestegen van 39% naar 42%. Monteurs op de fiets In 2013 heeft de pilot, waarbij fietsen zijn getest door met name medewerkers die zich bezighouden met preventief onderhoud en spuiwerkzaamheden, een vervolg gekregen in de regio West. Vooral de spuiploeg was zeer te spreken over deze manier van sneller, gezonder en duurzamer transport. In 2014 werken we aan een uitrol in de andere regio s. Elektrisch rijden Het Paleiskwartier in s-hertogenbosch heeft een elektrisch wagenpark. Dat is een gezamenlijk initiatief van Brabant Water, de rechtbank, Avans en de HAS. Het aantal gebruikers hiervan is toegenomen, zeker nu ook de medewerkers van Hevo en Helicon en in de loop van 2013 de gemeente s-hertogenbosch, Arcadis en Ricoh zijn gaan deelnemen. Door het gebruik van de elektrische auto s daalt de CO 2 -uitstoot van ons wagenpark. Als gevolg van de toename van het aantal plug-in-hybrides neemt de beschikbaarheid van laadpalen in de parkeergarage fors af. Dit vereist nadere actie. Vergroening woon-werkverkeer Onze stimuleringsregelingen voor (elektrische) fietsen en milieuvriendelijke auto s zijn ook in 2013 veelvuldig gebruikt. Er zijn achttien fietsen voorgefinancierd en vier relatief gunstige autoleningen verstrekt. Duurzaam inkopen In het inkoopproces laat Brabant Water zich in alle fasen leiden door milieu- en sociale aspecten. Hiermee sluiten wij aan bij de sectorbrede aanpak van de Vewin (Vereniging van waterbedrijven in Nederland) voor duurzaam inkopen. Voor 45 productgroepen zijn de duurzaamheidscriteria beschreven, waarvan er 36 relevant zijn voor Brabant Water. Deze worden voor zover van toepassing allemaal duurzaam ingekocht. Zonnepanelen bij het waterproductiebedrijf in Eindhoven

15 Brabant Water Duurzaamheidsverslag

16 Brabant Water Duurzaamheidsverslag