Voorbij de syndroom diagnose dementie

Transcriptie

1 Dementie update 2018 Voorbij de syndroom diagnose dementie Yolande Pijnenburg Disclosures The Alzheimer Center VUmc has received unrestricted funding from: Aegon, Alzheimer Nederland, VUmc Fonds, Heineken Nederland, Kroonenberg NV, Rabobank Amsterdam, Genootschap tot Steun Alzheimercentrum, Alzheimer Rally, and many others Contract research partners: GE Healthcare, Piramal Imaging, Merck, Nutricia, Probiodrug, EIP Pharma, Roche AG Espria, Combinostics, and Boehringer Ingelheim Grant funding: NWO, ZonMW, CVON, EU-FP7, EU-JPND, EU-IMI, ISAO, Alzheimer Nederland, Dioraphte, Gieskes Strijbis Travel support was received from: Dr Pijnenburg receives no personal compensation from any of the above or others except the VUmc. 1

2 Introductie Dementie is concept met associaties Dementie is syndroom diagnose Is dementie nog wel 2018? Persoonlijke visie 2

3 Dementie: feiten Doodsoorzaaak nummer 1 in NL Rhodius et al., 2018: ADC: gemiddeld overlijden na 6 jaar Symptomen lopen achter op de pathologie Dementie is het eindstadium van de ziekte van Alzheimer (dr. PJ Visser) Healthy MCI Dementia Dementie definitie 3

4 Dementie definitie 4

5 5

6 Dementie definitie uit 1984 Wat hebben we hieraan anno 2018? Diagnostisch proces Syndroom diagnose Nosologische diagnose Definities + interpretaties kliniek + biomarkers + interpretaties 6

7 IADL-interferentie Syndroom diagnose Hoe goed zijn IADL-meetinsstrumenten? Hoe betrouwbaar is de (hetero-)anamnese? In geval van twijfel altijd ergotherapeutisch onderzoek? In dit stadium hebben mensen hulp nodig Voorzieningen Hulpmiddelen 7

8 Minimaal 2 domeinen Syndroom diagnose Hoe goed kunnen we alle domeinen meten? Bijv.praxis Bijv.gedrag Hoe betrouwbaar is de (hetero-)anamnese? In geval van twijfel altijd ergotherapeutisch onderzoek? Maakt aard van domein verschil? Frontotemporale dementie Dementie met Lewy lichaampjes Vascular cognitive impairment Ziekte van Alzheimer SCD MCI dementie 8

9 Diagnose: gedragsvariant frontotemporale dementie Diagnose: gedragsvariant frontotemporale dementie 9

10 Diagnose: gedragsvariant frontotemporale dementie Diagnose: gedragsvariant frontotemporale dementie 10

11 Diagnose: gedragsvariant frontotemporale dementie Of? Er is geen significante achteruitgang in het functioneren, patiënt werkt immers nog. Diagnose dus hooguit possible bvftd. Of: diagnose MCI (1 domein= gedrag) Of: diagnose MBI We vertellen aan de patiënt: Er bestaat een lichte stoornis in het gedrag, u heeft een verhoogde kans op het ontwikkelen van frontotemporale dementie 11

12 Frontotemporale dementie Dementie met Lewy lichaampjes Vascular cognitive impairment Ziekte van Alzheimer Nosologische diagnose 12

13 13

14 Alzheimer vóór dementie: het klinisch-biologisch concept ATN profiles Biomarker category A-T-N- A+T-N- A+T-N+ A+T+N- A+T+N+ A-T+N- A-T-N+ A-T+N+ Normal AD biomarkers Alzheimers pathophysiology Alzheimers pathophysiology Alzheimers disease Alzheimers disease Non- AD pathophysiology Non- AD pathophysiology Non- AD pathophysiology Alzheimer s pathophysiological continuum* Het dementie concept de dementie heeft het contact met mijn vader juist versterkt Er valt eigenlijk nog heel lang goed met dementie te leven De dementie vriendelijke samenleving 14

15 Het dementie concept de dementie heeft heeft het contact met mijn vader juist versterkt Er valt eigenlijk nog heel lang goed met dementie te leven De dementie vriendelijke samenleving Diffuus gemetastaseerd kanker Therapie! 15

16 Anti-amyloid therapie bij dementie: Biomarkerveranderingen Voorbeeld: Aducanumab 16

17 Stop Alzheimer s before it starts! Sperling, Alzheimer s & Dementia

18 Voorbij de syndroom diagnose dementie Onze definitie van dementie en kunstmatig onderscheid met MCI matcht niet met wat patiënten willen weten als ze naar de geheugenpolikliniek komen Individuele patiënt heeft recht op nosologische diagnose en individuele zorgdiagnose Voor de ontwikkeling van therapie is het van ultiem belang dat we mensen met een zeer hoog risico op dementie ruim voor het dementiestadium kunnen identificeren analogie met kanker Dementie update 2018 Voorbij de syndroom diagnose dementie Yolande Pijnenburg 18

19 Dementie update 2018 Voorbij dementie droom Yolande Pijnenburg Dementie update 2018 Droom: Dementie voorbij Yolande Pijnenburg 19

20 Met dank aan: Femke Bouwman Argonde van Harten Niels Prins Philip Scheltens 20