Verantwoording. Verantwoording

Transcriptie

1 Verantwoording v Verantwoording Advocaten, huisartsen, sociaal assistenten en uiteraard ook deskundigen, de zogenaamde medische experten, worden dagelijks geconfronteerd met schadegevallen betreffende de lichamelijke menselijke schade en moeten vragen kunnen beantwoorden over vastgestelde percentages (arbeids)ongeschiktheid en hoe er nu en in de toekomst eerst hersteld en dan vergoed kan worden. In dit boek trachten we de lezer een helder overzicht te geven van de verschillende evaluatietechnieken die hierbij aan bod komen. De begrippen invaliditeit 1, handicap en arbeidsongeschiktheid komen in het Belgisch recht in zeer verspreide rangorde ter sprake. Als leidraad in dit labyrint worden in dit naslagwerk een schema en een logica aangeboden om zich terug te vinden in de evaluatie van deze begrippen. Het werk is dan ook voor zowel artsen als voor juristen bestemd en voor iedereen die in ziekenfondsen, vakbonden, als sociaal assistent hierover geraadpleegd wordt door slachtoffers. Er wordt toelichting verstrekt bij de evaluatie in de verschillende en zeer uiteenlopende stelsels: Hoe, door wie en op welke manier worden die zaken behandeld en gecontroleerd? Is er tegenspraak mogelijk en hoe wordt die dan behandeld? De schadebehandeling volgens de verschillende wetten en regels wordt bekeken in het gemeen recht (Burgerlijk Wetboek), het strafrecht, na verkeers- en medische ongevallen, in de sociale zekerheid en op andere diverse plaatsen en volgens de aard van de veroorzaakte schade. De evaluatie en de vergoeding van lichamelijke schade is een zeer complexe aangelegenheid die van situatie tot situatie moet worden bekeken en meestal afhankelijk is van de specifieke wetgeving waaronder het slachtoffer valt, zijn sociale status (rechthebbende als zelfstandige, werknemer, ambtenaar of niet) en of de geleden schade integraal dan wel forfaitair vergoed wordt. Vandaar ook dat de uitkomst van een schadevergoedingsclaim van een lichamelijk schadegeval heel vaak als onrechtvaardig en wispelturig beschouwd wordt. Onrechtvaardig, want wisselend volgens de context (arbeidsongeval privéongeval autoongeval, enz.). Wispelturig want afhankelijk van de subjectieve appreciatie van de arts die het schadegeval te beoordelen krijgt. Er wordt een overzicht geboden van de situatie en de evaluatie als slachtoffer van verkeersongevallen, als zwakke weggebruiker, van agressie wegens geweldpleging en terrorisme, van asbest, van arbeidsongevallen, beroepsziekten, medische fouten, in gemeen recht wegens de aansprakelijkheid van derden. 1 Recent vervangen door het begrip persoonlijke ongeschiktheid.

2 vi Verantwoording Er wordt dieper ingegaan op de vereiste kwaliteiten van de arts-deskundige, de interne keuken van zijn manier van werken en hoe er moet worden omgesprongen met het beroepsgeheim. Enkele speciale topics komen aan bod: de schade bij kinderen, bij bejaarden en als gevolg van hersentrauma s. De lezer krijgt ook de uitleg waarom de resultaten van de evaluaties van de lichamelijke schade niet kunnen worden doorgetrokken van het ene naar het andere stelsel. Ook al zijn de verschillende stelsels als het ware communicerende vaten, toch kan men het bekomen percentage arbeidsongeschiktheid in het ene stelsel daarom nog niet doen gelden in het andere.

3 vii INHOUDSTAFEL Voorwoord i Gebruikte afkortingen iii Verantwoording v Hoofdstuk 1 Inleiding Afdeling 1. Inleiding Afdeling 2. Hoe schade oplossen? Afdeling 3. Wie moet wat bewijzen? Afdeling 4. Hoe het causaal verband bewijzen? Afdeling 5. Waarom een deskundig onderzoek? Afdeling 6. De sectorale evaluatie Afdeling 7. De structuur van dit boek Hoofdstuk 2 Algemene principes Afdeling 1. Welke schade kan worden vergoed? Afdeling 2. Het principe van de integrale vergoeding Afdeling 3. Kan men het onherstelbare herstellen? Afdeling 4. Zal men vergoed worden? Afdeling 5. De cumul en het subrogatierecht Afdeling 6. De schadebeperkingsplicht Afdeling 7. Geen oog om oog of tand om tand Hoofdstuk 3 Het arbeidsongeval en de beroepsziekte Afdeling 1. Inleiding Afdeling 2. Definitie van een arbeidsongeval en beroepsziekte Afdeling 3. Het vermoeden van causaal verband Afdeling 4. Huidige situatie? Afdeling 5. Wettelijke referenties Afdeling 6. De formele vereisten Afdeling 7. De erkenningsprocedure van een arbeidsongeval Afdeling 8. De evaluatie Afdeling 9. De vergoeding Afdeling 10. Beroepsziekten Afdeling 11. Een kritische noot over het huidige vergoedingssysteem Hoofdstuk 4 Schade door geweldpleging en terrorisme Afdeling 1. Principe en voorwaarden tot schadevergoeding Afdeling 2. Integrale doch geplafonneerde schadevergoeding Afdeling 3. Procedure en vervaltermijn Afdeling 4. Strategie

4 viii De evaluatie en de vergoeding van lichamelijke schade Hoofdstuk 5 Verkeersongevallen Afdeling 1. Inleiding Afdeling 2. Algemene regels Afdeling 3. De zwakke weggebruiker Afdeling 4. Vergoedingsstrategie Afdeling 5. De strafrechtelijke procedure Afdeling 6. De burgerlijke procedure Afdeling 7. De exclusieve bevoegdheid van de politierechtbank Afdeling 8. Administratieve stappen na een (dodelijk) ongeval? Afdeling 9. Het Gemeenschappelijk Motorwaarborgfonds (GMWF) Afdeling 10. Informatieopdracht Afdeling 11. Vergoedingsopdracht Afdeling 12. Slachtoffer van een autoaccident in het buitenland Hoofdstuk 6 De medische fout en het medisch ongeval Afdeling 1. De medische fout Afdeling 2. De verplichting om de veiligheid te garanderen Afdeling 3. Het medisch ongeval en de medische fouten Afdeling 4. Het Fonds voor Medische Ongevallen Afdeling 5. Een inspannings- of een resultaatsverbintenis? Afdeling 6. De verplichting tot voorlichting en informatieverstrekking. 146 Afdeling 7. Een verplichte aansprakelijkheidsverzekering? Afdeling 8. De ombudsdiensten Afdeling 9. De vergoedingsstrategie Afdeling 10. Conclusie Hoofdstuk 7 De asbestbesmetting Afdeling 1. Inleiding Afdeling 2. Vergoeding door het Fonds voor Beroepsziekten Afdeling 3. Vergoeding door het Asbestfonds Afdeling 4. Vergoeding door de aansprakelijke van de asbestbesmetting 165 Afdeling 5. De verantwoordelijkheid van de overheid? Afdeling 6. Conclusie: zeer beperkte vergoeding! Hoofdstuk 8 Het oorzakelijk verband tussen schade en letsel Afdeling 1. Inleiding Afdeling 2. De verschillende causaliteitstheorieën Afdeling 3. Toepassing van de equivalentieleer bij arbeidsongevallen Afdeling 4. De reële oorzaak Afdeling 5. De causaliteit en de graad van ernst van de schade Afdeling 6. De causaliteit en de aansprakelijke Afdeling 7. De vooraf bestaande toestand Afdeling 8. Het oorzakelijk verband en het verlies van een kans

5 ix Hoofdstuk 9 De verjaring Afdeling 1. Inleiding Afdeling 2. De verjaring in gemeen recht Afdeling 3. De verjaring in het strafrecht Afdeling 4. Medische ongevallen Afdeling 5. Verjaring bij het Fonds voor Medische Ongevallen Afdeling 6. Verkeersongevallen Afdeling 7. De verjaring bij arbeidsongevallen Afdeling 8. De verjaring en verzekeringen Afdeling 9. De verjaring van de reserves Hoofdstuk 10 Het deskundig onderzoek Afdeling 1. Inleiding Afdeling 2. Waarom is een medische expertise nodig? Afdeling 3. Hoe letsels, ongeschiktheden, invaliditeit en handicaps beoordelen? 234 Afdeling 4. Typologie van de verschillende expertises Afdeling 5. De hoofdrolspelers bij een deskundig onderzoek Afdeling 6. Het verloop van de expertise Afdeling 7. De verzoeningsopdracht van de deskundige Afdeling 8. Het medisch beroepsgeheim bij expertises Afdeling 9. De burgerlijke aansprakelijkheid van de arts-deskundige Hoofdstuk 11 De vereiste kwaliteiten van elke deskundige Afdeling 1. Inleiding Afdeling 2. Algemene regels van het deskundig onderzoek Afdeling 3. Onpartijdigheid en vermijden van belangenconflicten Afdeling 4. De tegensprekelijkheid van de procedure Afdeling 5. Het respecteren van een redelijke termijn Afdeling 6. De deskundige moet eigenhandig zijn onderzoek uitvoeren 285 Afdeling 7. De deskundige geeft een medisch en geen juridisch advies. 285 Afdeling 8. De deskundige moet zich aan zijn opdracht houden Afdeling 9. Theoretische en praktische kennis Afdeling 10. Aan een redelijke kostprijs Afdeling 11. Het statuut en de rol van de gerechtsdeskundige Afdeling 12. De deskundige en zijn intrinsieke vaardigheden Afdeling 13. De opleiding tot deskundige Afdeling 14. Bijscholing Afdeling 15. Regelmatige contacten met de andere beoefenaars Afdeling 16. De ervaring van de deskundige Afdeling 17. De vereisten van een goed deskundig verslag Afdeling 18. Een grote luisterbereidheid Afdeling 19. Nut van bijkomend advies? Afdeling 20. Welke onderzoeken mogen niet gebeuren? Afdeling 21. Simulatie en aggravatie

6 x De evaluatie en de vergoeding van lichamelijke schade Afdeling 22. Zijn gerechtelijke expertiseopdrachten te verzoenen met een privépraktijk? Afdeling 23. De wraking of de vervanging van de deskundige Hoofdstuk 12 De medicolegale technieken Afdeling 1. Het bepalen van de verschillende schadeposten Afdeling 2. De lichamelijke schade in gemeen recht Afdeling 3. Hoe schade oplossen? Afdeling 4. Wie moet wat bewijzen? Afdeling 5. In concreto Afdeling 6. Overzicht van enkele schadeposten Afdeling 7. De Indicatieve Tabel Afdeling 8. Het barema Afdeling 9. De consolidatie Afdeling 10. Het herval, de verergering en de reserves Hoofdstuk 13 Het beroepsgeheim en de patiëntenrechten Afdeling 1. Inleiding Afdeling 2. Het beroepsgeheim in de zin van artikel 458 van het Strafwetboek Afdeling 3. Het beroepsgeheim en de arts-deskundige Afdeling 4. Het beroepsgeheim in Code Geneeskundige Plichtenleer Afdeling 5. Het beroepsgeheim en de arbeidsovereenkomst Afdeling 6. De bescherming van persoonlijke gegevens in de sociale zekerheid Afdeling 7. Wetgeving over privéverzekeringen Afdeling 8. De wet betreffende de rechten van de patiënt van 22 augustus Afdeling 9. De persoonlijke notities blijven geheim Afdeling 10. Het beroepsgeheim en privéverzekeringen Afdeling 11. De Wet Medische Ongevallen (WMO) Afdeling 12. De Vreemdelingenwet en het beroepsgeheim Afdeling 13. Besluit Hoofdstuk 14 De verschillende actoren Afdeling 1. De rechter Afdeling 2. De advocaat Afdeling 3. De verzekeraar Afdeling 4. De rol van de huisarts of de bijstandsarts Afdeling 5. De collectieve solidariteitsfondsen Hoofdstuk 15 De manieren van vergoeding Afdeling 1. Inleiding: rente of kapitaal? Afdeling 2. De geïndexeerde rente is de meest volledige Afdeling 3. Kapitalisatie en splitsingsmethode

7 xi Afdeling 4. Sterftetafels en levensduur Afdeling 5. De forfaitaire vergoeding per punt Afdeling 6. Ernstige persoonlijke ongeschiktheid zonder BAO (en omgekeerd) Afdeling 7. Het bruto- of het nettoloon Afdeling 8. Zwaar gehandicapte personen Afdeling 9. Macro-economisch kader van lage rentes Afdeling 10. Toekomstige inflatie? Afdeling 11. De derde betaler Hoofdstuk 16 De verschillende schadeposten Afdeling 1. Inleiding Afdeling 2. De persoonlijke ongeschiktheid als morele schade Afdeling 3. De arbeidsongeschiktheid als materiële schadepost Afdeling 4. De huishoudschade Afdeling 5. De esthetische schade Afdeling 6. Het quantum doloris (pijnen) Afdeling 7. Extraprofessionele of postlucratieve schade Afdeling 8. De genoegenschade Afdeling 9. De seksuele schade Afdeling 10. De schade door geen gezin meer te kunnen stichten Afdeling 11. De noodzaak aan prothesen en de vernieuwing ervan Afdeling 12. Genegenheidsschade of schade door weerkaatsing Afdeling 13. De successierechten Afdeling 14. De hulp van derden Afdeling 15. Het verlies van een schooljaar Afdeling 16. Schade wegens een gemiste kans Afdeling 17. Schade bij overlijden Afdeling 18. Andere bijzondere morele schade Hoofdstuk 17 Enkele speciale topics Afdeling 1. De evaluatie van het kind Afdeling 2. De evaluatie van de bejaarde persoon Afdeling 3. Hersentrauma s (HT s) Afdeling 4. Kinderen met hersentrauma s Afdeling 5. Hersentrauma s bij de bejaarde persoon Afdeling 6. De vergoeding na hersentrauma s Afdeling 7. Behandeling en hulp van derden Afdeling 8. Evaluatie in het geval van blijvend coma Hoofdstuk 18 De rol van de bijstandsdokter Afdeling 1. Inleiding Hoofdstuk 19 Besluit Afdeling 1. Synthese van de verschillende stelsels