De weg naar een beter milieubeleid

Transcriptie

1 De weg naar een beter milieubeleid Anthe Kolijn & Martijn Veldman Young European Specialists 2011 Carolus Clusius College, Zwolle 1

2 Voorwoord Het doel van dit artikel is het zoeken naar verbeteringen voor het milieubeleid dat de gemeente Oldebroek voert. Dit doen we doormiddel van het analyseren van het beleid van de gemeente Oldebroek, en een aantal andere gemeenten in Europa. Daarnaast houden we een enquête onder de burgers van Oldebroek. Uiteindelijk zullen we uit die informatie conclusies trekken door de resultaten van de enquête te bekijken en het beleid van de verschillende gemeentes met elkaar te verglijken. 2

3 Inleiding Titelblad blz. 1 Voorwoord blz. 2 Inleiding blz. 3 Analyse beleid Oldebroek blz. 4 Analyse beleid andere gemeenten Analyse beleid Bielefeld, Duitsland blz. 8 Analyse beleid Birmingham, Groot Brittannië blz. 10 Resultaten enquête blz. 12 Conclusie blz. 15 Bronnen blz. 16 Bijlagen Interviewvragen en antwoorden blz. 17 Vragenlijst enquête blz. 19 Enquête resultaten uit Excel blz. 21 3

4 Klimaatactieplan Noord Veluwe Het Klimaatactieplan Noord Veluwe is opgesteld door de gemeenten Hattem en Heerde en de Regio Noord Veluwe (een samenwerkingsverband van de gemeenten Oldebroek, Elburg, Nunspeet, Putten, Ermelo en Harderwijk). Het Klimaatactieplan is een regionale uitwerking van het Klimaatakkoord , dat de Vereniging van Nederlandse Gemeenten namens de gemeenten heeft gesloten met het Rijk. De doelstellingen zijn: - 2% energiebesparing per jaar - 20% duurzame energie in % reductie van broeikasgassen in 2020 Het Klimaatactieplan sluit ook aan bij Contourennota Integraal Programma Klimaat en het Klimaatprogramma van de provincie Gelderland. In het Klimaatplan zijn 41 projecten opgenomen die betrekking hebben op de thema s "Eigen gebouwen, voorzieningen, wagenpark en inkoop", "Woningen", "Utiliteitsbouw", "Bedrijven", "Verkeer en vervoer" en "Grootschalige Duurzame Energie opties". Iedere gemeente kon vervolgens zelf kiezen welke van de 41 projecten zij wilden uitvoeren. Om de projecten uit te voeren en een plan van aanpak te maken, heeft het college subsidie aangevraagd. Het volledige aangevraagde subsidiebedrag van , is toegekend. Het college heeft besloten om 25 projecten uit te gaan voeren uit het Klimaatactieplan Noord Veluwe De gemeente is nu druk bezig om de projecten uit te voeren. Op 1 januari 2011 stond het er als volgt voor. Afgeronde projecten Eigen gebouwen, voorzieningen, wagenpark en inkoop Nieuwbouw Voor nieuwbouw met verscherpte EnergiePrestatieCoëfficient. Doelstelling: Voor nieuwbouw van gemeentelijke gebouwen 50% scherpere EPC dan de standaard EPC volgens het Bouwbesluit Bestaande gebouwen Inkopen van duurzame energie gemeentelijke gebouwen. Doelstelling: 100% opwekking en/of inkoop van duurzame energie. Energieprestatie opnemen in plannen voor onderhoud en renovatie. Doelstelling: Vastleggen van uitgangspunten voor besluitvorming over energiebesparende maatregelen in het Programma van Eisen van renovatie en in meerjarenonderhoudsplannen. 4

5 Campagne gebouwgebruikers. Doelstelling: Energie besparen door personeel bewust maken van de invloed van hun gedrag op het energieverbruik. Infrastructurele voorzieningen Inkoop duurzame energie voor alle infrastructurele voorzieningen. Doelstelling: Integratie van energiezorg met het gemeentelijk beleid voor duurzaam inkopen. Woningen Handhaving EPC Opleiding en training van ambtenaren Bouw en Woningtoezicht. Doelstelling: Ambtenaren van Bouw en Woningtoezicht (BWT) handhaven de EPC en beschikken over voldoende kennis en inzicht hiervoor. Projecten in uitvoering Eigen gebouwen, voorzieningen, wagenparken en inkoop Bestaande gebouwen Energiemanagement gemeentelijke gebouwen. Doelstelling: Opzetten en uitvoeren van energiemanagement in de gemeentelijke gebouwen. Duurzaam inkopen. Doelstelling: 75% duurzaam inkopen in 2010, 100% in Infrastructurele voorzieningen Beleidmatige aanpak Openbare Verlichting en installaties. Doelstelling: Verbetering van de kwaliteit (incl. energetische kwaliteit) van de Openbare Verlichting en andere installaties in de grond, weg en waterbouw tegen gelijkblijvende of lagere exploitatiekosten. Gemeentelijke wagenpark, dienstreizen en woon werkverkeer Duurzaam inkopen wagenpark en transportbrandstoffen. Doelstelling: Energieprestatie van het gemeentelijke wagenpark is inzichtelijk gemaakt en verbeterd. Woningen Bestaande woningvoorraad Energieprestatie afspraken met woningcorporaties. Doelstelling: Verbeteren van de energetische kwaliteit van bestaande woningen. Energiebesparing bestaande woningenbouw particulieren. Doelstelling: Verbeteren van de energieprestatie van bestaande woningen. 5

6 Bewonersgedrag Energiebesparingscampagne. Doelstelling: Een groot aantal particuliere woningeigenaren beperkt het gebruiksgebonden energieverbruik en koopt duurzame energie in. Bedrijven Vergunningverlening en handhaving Uniforme en actuele energievoorschriften in de milieuvergunning. Doelstelling: Opnemen van uniforme en actuele energievoorschriften in nieuwe milieuvergunningen. Adequate handhaving van energievoorschriften milieuvergunning en Activiteitenbesluit. Doelstelling: Adequate handhaving van energievoorschriften in de milieuvergunning en Activiteitenbesluit. Reductie overige broeikasgassen Duurzaam ondernemen in supermarkten. Doelstelling: Het minimaliseren van niet CO2 broeikasgassen door het structureel uitvoeren van wettelijke verplichtingen op het gebied van vergunningverlening en handhaving bij supermarkten. Verkeer en vervoer Verkeer en vervoer bevolking en bedrijven FuelSwitch. Doelstelling: Bedrijven schakelen hun wagenpark over op aardgas, (later) biogas en eventueel andere beschikbare biobrandstoffen. Fietspromotiecampagne Met Belgerinkel naar de Winkel. Doelstelling: Verbeteren van de luchtkwaliteit en het klimaat (minder PM10, NOx en CO2). Grootschalige Duurzame Energie opties Grootschalige en/of collectieve DE opties Houtgestookte bio WKK. Doelstelling: Realisatie houtgestookte bio WKK installaties op 3 bedrijventerreinen en/of omgeving op basis van Bio WKK of andere kansrijke opties. Inzicht in energievraag bedrijventerrein/omgeving; kansrijke duurzame energieopties; mogelijkheid/randvoorwaarden warmtelevering op basis van bio energie. Realisatie warmtelevering tegen concurrerende tarieven voor lokale afnemers (bij gebleken haalbaarheid vestiging houtgestookte bio WKK op één of meerdere van de bedrijventerreinen). Meer (houtfractie van) groenafval beschikbaar krijgen voor energieproductie. Alternatief bieden voor verbranden in open lucht en/of geen onderhoud van bossen en landschapselementen. 6

7 Co vergisting van mest. Doelstelling: Realisatie van initiatieven van bovenlokaal belang (gemiddeld > ton/jaar per initiatief). Voorkomen planologische belemmeringen voor initiatieven co vergisting van mest op korte termijn. Waarborgen goede ruimtelijke inpassing initiatieven co vergisting van mest op langere termijn c.q. duidelijkheid voor initiatiefnemers. Nog op te starten projecten Woningen Handhaving EPC Toetsing en handhaving EPC(woningen en utiliteitsbouw). Doelstelling: Het toetsen van de Energie Prestatie Coëfficiënt (EPC) en handhaven van deze normen op locatie is een structureel onderdeel van de werkzaamheden van de ambtenaren van Bouw en Woningtoezicht. EPC monitoring(woningbouw en utiliteitsbouw). Doelstelling: Monitoren van de EPC van alle nieuwbouwprojecten in de gemeente om de kwaliteit van de EPC toetsing en handhaving van de EPC te verhogen. Nieuwbouw Verscherpte EPC en EPL in beleid. Doelstelling: Verbeteren van de energetische kwaliteit van nieuw te bouwen woningen met een verscherpte EPC. Bedrijven Vergunningverlening en handhaving Energiebesparing door midden en kleinbedrijven. Doelstelling: Uitvoering van energie efficiencyscans en geadviseerde maatregelen door het MKB door projectmatige promotie, begeleiding en follow up. Verkeer en vervoer Verkeer en vervoer bevolking en bedrijven Het Nieuwe Rijden. Doelstelling: CO2 reductie in verkeer en vervoer door zuinigere rijstijl. 7

8 Stadsdistrict Bielefeld, Duitsland Het stadsdistrict Bielefeld in Duitsland telt meer dan driehonderd duizend inwoners. Ze zijn aangesloten bij een initiatief genaamd the covenant of mayors. Dit is een initiatief waarin gemeenten ernaar streven de klimaatdoelstellingen van de EU te halen, en er zelfs overheen te gaan. Het plan van aanpak van de gemeente bestaat uit de volgende categorieën met bijbehorende maatregelen: Nieuwbouw: Nieuwe gebouwen moeten voldoen aan de zogenaamde Energy efficiënt planning & building checklist. Er gelden strenge, gedetailleerde regels voor nieuwbouw gebied Breipohls Hof wat betreft energie besparing. Er wordt advies gegeven aan kleine en middelgrote bedrijven over wat ze kunnen doen om te voldoen aan de eerdergenoemde checklist waaraan gebouwen moeten voldoen. Energie en water: Verwarming: Elektriciteit: Efficiëntie: Implementeren van waterbesparende technieken. (vooral in overheidsgebouwen zoals scholen) Automatische verlichting in scholen bouwen zodat het licht alleen brand als er mensen zijn. Workshops op het gebied van energiebesparing voor huismeesters. Subsidie voor het restaureren van huizen als er betere isolatie wordt aangelegd e.d.. Installatie van boilers die werken op verbranding van biomassa in overheidsgebouwen. Installatie van zonnepanelen op verscheidene locaties. Subsidie voor het gebruik van zonnecollectoren voor particulieren. Toezicht houden op het energieverbruik van allerlei gebouwen zoals ziekenhuizen, zwembaden en overheidsgebouwen. Contracten opstellen voor verkoop van zonne energie, warmtepompen, en kleine warmtecentrales die werken op biogas of hout. Inkoop van een wind energie centrale. 8

9 Transport: Intern: Voor gemeentemedewerkers: auto s die rijden op gas. Parkeergeld wordt verhoogd zodat mensen vaker openbaar vervoer gebruiken. Aanleg van parkeerplaatsen en oplaadpunten voor elektrische auto s. Aanleg van wegen om de kernen heen, zodat het verkeer door kan rijden en niet stil staat in de bebouwde kom. Aanleg van meer voetgangerspaden, fietspaden, fietsparkeerplaatsen en bushaltes. Verbetering van het openbaar vervoer. Evaluatie: elk jaar wordt gerapporteerd of de doelstellingen gehaald worden. Inkoop van milieuvriendelijk papier. 9

10 Birmingham, Groot Brittannië De stad Birmingham heeft een zeer uitgebreid plan om zijn koolstofdioxide uitstoot met 32 procent te verminderen. Het document telt 98 pagina s en komt neer op de volgende categorieën met bijbehorende maatregelen: Overheidsgebouwen Bedrijven Woningen Gebouwen van de gemeente zorgen voor 2015 voor 25% minder CO 2 uitstoot. Gesloopte gebouwen vervangen door energiezuinigere exemplaren. Inefficiënte verlichting in gebouwen van bedrijven laten vervangen. Nieuwe technieken invoeren voor hittepompen die gebruikt worden voor de verwarming en verkoeling van gebouwen. Installatie van smart meters voor het monitoren van gas en elektriciteitsverbruik. Isolatie installeren waar dat nog niet gebeurd is, en isolatie verbeteren. Gebruik van energie efficiënte verlichting en apparaten stimuleren d.m.v. campaignes. Smart meters installeren. Verbetering van hittepompen voor verwarming en koeling. Gesloopte woningen vervangen met energiezuinigere exemplaren. Zonnepanelen en boilers die werken op biomassa installeren. Straatverlichting Transport Huidige verlichting vervangen door zuinige LED lampen CO 2 uitstoot door vervoer van ambtenaren verminderen met 25%. Het gebruik van energiezuinige alternatieven voor eigen vervoer stimuleren (Hybriden, auto s op biogas of elektriciteit, openbaar vervoer) Elektriciteitsproductie Grootschalige installatie van windmolens en zonnecollectoren 10

11 Verwarming en koeling Technieken laten ontwikkelen om meer energie te halen uit niet recyclebaar afval Warmtekrachtkoppelingcentrales bouwen rondom de stad. Biomassa aanbod helpen vergroten tot het twintigvoud van het huidige aanbod. Stimuleren van het in praktijk brengen van opwekking van alternatieve energie die alleen in laboratoria nog gebruikt word. Inkoop van producten en diensten Inwoners Beleid maken om bij inkoop ook rekening te houden met het milieu. Advies over energie wordt vanuit de nationale overheid gegeven. Leningen van maximaal euro voor het verbeteren van isolatie e.d. in woningen. Voorlichting: websites, een jaarlijks festival, en prijzen voor de groenste lokale restaurants bedrijven. Er worden trainingen gegeven voor het installeren van duurzame energiesystemen en de universiteiten van Birmingham zijn erg actief wat betreft research naar duurzame energie. Wat vooral opvalt aan het document is dat de gemeente erg goed op de hoogte is van het huidige gebruik en in staat is ongeveer te voorspellen hoeveel bepaalde maatregelen opleveren en wat ze kosten. Doordat ze hier een goed overzicht van hebben is het mogelijk om effectief te evalueren en te controleren of maatregelen het gewenste effect hebben, en of ze op schema lopen. 11

12 Enquête Om erachter te komen hoe milieubewust de inwoners van Wezep (de grootste kern van de gemeente Oldebroek) zijn, hebben we een enquête gehouden. In deze enquête vroegen we naar feiten (over afval scheiden en auto gebruik bijv.) en naar wat de mensen zelf van het milieu en het milieubeleid vinden. We hadden van te voren niet echt een vermoeden wat er uit ging komen, maar schatte de inwoners een beetje middelmatig in. We hebben de enquête gehouden onder 80 mensen waarvan 36 mannen en 44 vrouwen. We hebben 8 verschillende straten in Wezep uitgekozen die verschillen in soort woning om zo mensen met een verschillend inkomen en levenstijl te ondervragen. In elke straat hebben we met 10 inwoners de enquête ingevuld. We vulden de enquête gelijk aan de deur met de mensen samen in zodat we ze een beetje konden helpen met moeilijke vragen en zodat we zelf direct wisten hoever we waren met de enquêtes afnemen. Resultaten Voor elk antwoord stond een aantal punten van 0 tot is niet milieubewust en 4 is zeer milieubewust. Het verschil tussen mannen en vrouwen is niet erg groot. De mannen scoorden een gemiddelde van 2,71. De vrouwen deden het iets beter met 2,91. Dan de verschillen tussen de straten van laag naar hoog: Score 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 Score Rijtjeshuizen: Twee onder één kapwoningen: Vrijstaande woningen: Abraham Kuyperhof, Bietenakker, Vlierstraat, Forsythiastraat Wezep Noord 2, Verlengde Meidoornstraat Verlengde Meidoornstraat, Julianadorp 12

13 De hoogste persoonlijke score was van een vrouw uit de verlengde meidoornstraat. Zij had een score van 3,67. De laagste persoonlijke score was van een man uit de Abraham Kuyperhof. Hij had een score van 1,53. De vraag waar de iedereen het beste op scoorde was de vraag: Zet u uw verwarming s nachts lager dan overdag?. De gemiddelde score die hierbij werd gehaald, was 3,78. Dit komt doordat de meeste mensen een thermostaat hebben die de verwarming automatisch aan en uit zet op bepaalde tijden. De vraag waar iedereen het slechtste op scoorde was de vraag: Hoe vaak gebruikt u de auto? De gemiddelde score die hierbij werd gehaald, was 1,19. Bij de vraag Laat u de kraan stromen als u uw tanden poetst?, heeft 17,5% van de mensen ja geantwoord. Opvallend hieraan is dat 71,4% van deze mensen mannen waren. Bij de stelling Ik vind mijzelf milieubewust bleek het volgende. 17,5% antwoordde: Niet mee eens. Hiervan was precies 50% man. 73,8% antwoordde: Mee eens. Hiervan was 44,1% man. 8,8% antwoordde: Helemaal mee eens. Hiervan was 42,9% man. Bij de vraag over hoe vaak en hoelang mensen douchen zijn de volgende scores uitgekomen. 5% had een score van 0,5. Hiervan was 25% man. 1,3% had een score van 1. Hiervan was 0% man. 1,3% had een score van 1,5. Hiervan was 0% man. 11,3% had een score van 2. Hiervan was 33,3% man. 7,5% had een score van 2,5. Hiervan was 66,6% man. 1,3% had een score van 3,75. Hiervan was 100% man. 26,3% had een score van 3. Hiervan was 47,6% man. 30,0% had een score van 3,5. Hiervan was 45,8% man. 16,3% had een score van 4. Hiervan was 46,2% man. Er is dus niet heel veel verschil tussen mannen en vrouwen en dat zie je ook terug in de afzonderlijke vragen. Bij de vraag over het douchen, waarvan wij misschien toch een beetje hadden verwacht dat de vrouwen slechter zouden scoren dan de mannen, bleek dat hier eigenlijk niet eens zo heel erg veel verschil in zit. Wat verder opvalt, is het verschil in de straten. Wij hadden toch wel een beetje verwacht dat mensen met de grotere huizen slechter zouden scoren, maar het tegendeel bleek waar. Een straat met vrijstaande en twee onder één kap woningen had duidelijk de hoogste score. Ook de twee andere straten met vrijstaande woningen scoorde hoog. Daarnaast had je nog de mensen met een kleine huurwoning, zij bleken ook nog heel goed bezig te zijn. Misschien is dit omdat ze toch wel zuinig zijn op hun geld. Bij de vraag of mensen zichzelf milieubewust vinden was ik toch verbaast dat zoveel mensen het daar mee eens waren. De overgrote meerderheid antwoordde mee eens, en een paar antwoordde zelfs helemaal mee eens. Wat opvallend is, is dat de persoon met de laagste score bij deze vraag mee eens had geantwoord. De persoon met de hoogste score had wel een betere zelf kennis en was één van de weinige die helemaal mee eens antwoordde. 13

14 14 Verder hadden we nog een vraag waar geen score uit te halen was. Dit was de vraag of men vond dat de gemeente genoeg aandacht besteed aan het milieu. Deze vraag is dan ook niet bij iedereen ingevuld. Mensen vielen bij deze vraag vaak stil en kwamen vaak niet verder dan: We scheiden wel afval. Sommigen gingen zelfs maar even met hun partner overleggen omdat ze er niet uitkwamen. Dit sloot wel aan bij ons zelf toen we aan ons onderzoek begonnen.

15 Conclusie De gemeente Oldebroek heeft een erg uitgebreid beleid en nemen veel maatregelen om bij te dragen aan een beter milieu. De maatregelen van zowel Birmingham, als Bielefeld komen veel overeen met de maatregelen die in Oldebroek worden getroffen voor een beter milieu. Zij het niet lokaal, dan is het al wel vanuit de nationale overheid geregeld. Dat wil echter niet zeggen dat er geen verbeterpunten zijn. De gemeente zou beter kunnen monitoren hoeveel energie de gemeente als geheel gebruikt en hoeveel koolstofdioxide ze uitstoot. Aan de hand hiervan zouden ze een beter overzicht kunnen krijgen van wat de grootste boosdoeners zijn en hun beleid hier op baseren. Ook is het dan mogelijk om in de gaten houden of maatregelen aanzienlijke invloed hebben. Uit de enquête resultaten is, naast het feit dat er nog veel winst te halen valt in het stimuleren van alternatieven voor de auto, gebleken dat er nog een groot verbeterpunt is. Namelijk de communicatie met de inwoners van de gemeente. Bewustwording van de burgers is namelijk ook een belangrijke factor in het proces naar duurzaamheid. Om dit te verbeteren kan de gemeente actiever proberen de burger enthousiast te maken voor het milieu. Zelf het goede voorbeeld geven en dit laten merken aan de burgers zou een goede eerste stap zijn hierin. 15

16 Bronnen Klimaatactieplan Noord Veluwe Bielefeld: Birmingham: file/bijlage+klimaatactieplan+noord+veluwe Samenwerken+aan+klimaat.pdf Werkplan milieu pdf Informatie van een ambtenaar bij de gemeente: zie bijlage blz

17 Interviewvragen milieubeleid Oldebroek Hoe is besloten om de klimaatprojecten te starten? Vanuit de Regio Noord Veluwe (een samenwerkingsverband van de gemeenten Oldebroek, Elburg, Nunspeet, Putten, Ermelo en Harderwijk) is, in samenwerking met deze zes gemeenten en de gemeenten Hattem en Heerde, het Klimaatactieplan Noord Veluwe opgesteld (zie bijlage). Het dagelijks Bestuur van de Regio Noord Veluwe (RNV) heeft dit Klimaatactieplan op 24 september 2008 vastgesteld, en vervolgens aangeboden aan de colleges van burgemeester en wethouders van de deelnemende gemeenten van de RNV. Het Klimaatactieplan is een regionale uitwerking van het Klimaatakkoord , dat de VNG (Vereniging van Nederlandse Gemeenten) namens de gemeenten heeft gesloten met het Rijk. De doelstellingen in het klimaatakkoord zijn 2% energiebesparing per jaar, 20% duurzame energie in 2020 en 30% reductie van broeikasgassen in Het Klimaatactieplan sluit tevens aan bij de Contourennota Integraal Programma Klimaat en het Klimaatprogramma van de provincie Gelderland. In het Klimaatactieplan zijn 41 projecten opgenomen. De projecten hebben betrekking op de thema s "Eigen gebouwen, voorzieningen, wagenpark en inkoop", "Woningen", "Utiliteitsbouw", "Bedrijven", "Verkeer en vervoer" en "Grootschalige Duurzame Energie-opties". Iedere gemeente heeft zelf geselecteerd welke van de 41 projecten zij gaan uitvoeren. De projecten worden zoveel mogelijk samen met de andere regiogemeenten en de RNV uitgevoerd. Op 14 oktober 2008 heeft het college kennisgenomen van het Klimaatactieplan en besloten om subsidie aan te vragen voor het uitvoeren van klimaatprojecten en een plan van aanpak op te stellen. Op 22 oktober 2008 is een subsidieaanvraag gedaan bij AgentschapNL (Agentschap van het Ministerie van Economische Zaken) voor het uitvoeren van 25 projecten. Op 17 maart 2009 is de subsidieaanvraag goedgekeurd. Het volledige aangevraagde subsidiebedrag ( ,-) is toegekend. Het college heeft op 22 december 2009 besloten om de 25 klimaatprojecten uit het Klimaatactieplan Noord-Veluwe uit te voeren, conform een planningsschema. Het college heeft de raad hierover geïnformeerd. Aan de raad is aangegeven dat zij halfjaarlijks zullen worden geïnformeerd over de voortgang van de uitvoering van de klimaatprojecten. Was er voor die projecten al aandacht voor het milieu? Er was zeker al aandacht voor het milieu. Wij hebben bijvoorbeeld in 2008 het Werkplan Milieu opgesteld. Het werkplan Milieu geeft op hoofdlijnen de denkrichting aan voor het milieubeleid van de gemeente Oldebroek. De hoofdlijnen van het milieubeleid zijn in deze periode in thematische beleidsplannen en - notities uitgewerkt. Het werkplan vormt het beleidsmatig kader voor deze uitwerkingen. Doet de gemeente Oldebroek buiten de samenwerking om ook nog iets? Wat betreft milieubeleid hebben we het Werkplan Milieu opgesteld. Zoals hierboven aangegeven geeft dit werkplan op hoofdlijnen de denkrichting aan voor het milieubeleid van de gemeente Oldebroek. In het werkplan zijn verschillende projecten/werkzaamheden opgenomen (zie bijlagen). Zo is in het werkplan ook opgenomen dat in 2011 een plan van aanpak wordt opgesteld voor een milieubeleidsplan. Dus de planning is dat er in 2012 een nieuw milieubeleidsplan is voor een bepaalde periode. In het milieubeleidsplan zullen ook allerlei doelstelling en projecten worden opgenomen voor de komende jaren. 17

18 Hoe wordt bepaald hoeveel geld er naar milieuzaken gaat? Ieder jaar wordt een begroting opgesteld. Hierin zijn de kosten van het betreffende jaar verwerkt. Het zijn de geraamde kosten voor personeel en voor de werkzaamheden c.q. projecten. De raad beslist over de begroting. De raad bepaald dus hoeveel geld er naar milieuzaken gaat. Wat voor projecten zijn er al geweest, en welke komen nog? Er zijn op het gebied van milieu(beleid) al heel wat projecten geweest en er zullen er ook nog heel veel komen. Dat is te veel om op te noemen. Ik heb een bijlage toegevoegd, waarin de voortgang van de projecten in het klimaatactieplan is weergegeven (stand van zaken januari 2011). Dan hebben jullie in ieder geval inzicht in de projecten die zijn geweest en die op korte termijn nog komen op het gebied van klimaat en energie. Zijn jullie vooruitstrevend in milieuvriendelijkheid, of is het meer vanwege het feit dat Nederland aan bepaalde doelstellingen moet voldoen die ons opgelegd zijn vanuit de EU? Wij zijn actief op het gebied van milieu, maar we zijn wel gebonden aan beschikbaar personeel en geld. We zijn dus zo actief als mogelijk is. Hoe staat de gemeenteraad tegenover het oplossen van klimaatproblemen? De gemeenteraad staat positief tegenover het oplossen van klimaatproblemen. Iedere politieke partij vind het belangrijk om een bijdrage te leveren aan een beter klimaat. De ene partij heeft het oplossen van klimaatproblemen hoger op de prioriteitslijst staan dan de andere partij. Er was ooit een plan om windmolens te plaatsen. Is dat plan nu van tafel of niet? Dat plan is niet van tafel. 18

19 Enquête milieu gemeente Oldebroek Ik zou 2% van mijn inkomen willen afstaan voor een beter milieu. Helemaal mee eens Mee eens Niet mee eens Helemaal niet mee eens Ik vind mijzelf milieubewust Helemaal mee eens Mee eens Niet mee eens Helemaal niet mee eens Er wordt in de gemeente Oldebroek genoeg aandacht besteed aan het milieu Helemaal mee eens Mee eens Niet mee eens Helemaal niet mee eens Ondanks dat ik zelf niet merk wat de gevolgen zijn van milieuvervuiling wil ik me wel inzetten voor een beter milieu. Helemaal mee eens Mee eens Niet mee eens Helemaal niet mee eens Energie Hoe vaak zet u uw verwarming s nachts lager dan overdag? Altijd Meer dan 3x per week Minder dan 3x per week Nooit Hoe warm staat uw verwarming als u thuis bent? Lager dan Hoger dan 21 Hoe warm staat uw verwarming als u overdag niet thuis bent? Lager dan Hoger dan 21 Heeft u dubbel glas? Ja, overal Gedeeltelijk Nee Op welke temperatuur wast u uw kleding? Lager dan Hoger dan 60 Afval scheiden Maakt u nog gebruik van gloeilampen in huis? Ja, overal Voor ongeveer 75% Voor ongeveer de helft Voor 25% Nee Maakt u gebruik van een afvalbak voor groen afval (groente, fruit e.d.) in huis? Ja Nee Gooit u uw papier in de oud papierbak? Ja, altijd Alleen kranten en folders e.d. Nee 19

20 Water besparen Laat u de kraan stromen als u tanden poetst? Ja Nee Hoe lang douchet u gemiddeld? (stroomt er water) Minder dan 5 min min min min. Meer dan 25 min. Hoe vaak douchet u per week? 1x 2x 3x 4x 5x 6x 7x Meer dan 7x Laat u uw wasmachine wel eens draaien als er nog makkelijk meer bij kan? Ja, (bijna) altijd Ja, minstens 3 keer per week Ja minder dan 3x per week Nee, (bijna) nooit Vervoer Hoe vaak gebruikt u de auto? Dagelijks 4 6x per week 2 3 keer per week 1x per week Minder Ik heb geen auto 20

21 Enquête milieubewustheid Oldebroek persoon nr m/v Straat 1 2,7 1,3 2, ,5 2,7 1 v Van Limburg Stiruml 2 2,7 2,7 2, , m 3 2,7 2,7 2, ,7 2 m 4 2,7 2, ,5 4 0 m 5 2,7 1,3 2, ,7 0 m 6 2,7 2,7 2, ,5 1,3 2 v 7 2,7 2,7 2, ,7 0 v 8 1,3 2,7 2, ,5 4 3 v 9 1,3 4 2, ,3 0 v 10 2,7 2,7 2, v 11 1,3 1,3 1, ,5 2,7 4 v Forsythiastraat 12 2,7 1,3 2, ,5 4 0 v 13 2,7 2,7 2, ,5 4 2 v 14 2,7 2,7 2, m 15 1,3 2,7 2, ,5 4 4 m 16 1,3 2,7 1, , ,7 4 v ,3 2, ,3 2 m 18 2,7 2,7 2, ,3 4 v 19 2,7 2,7 2, v 20 2,7 2,7 2, ,5 4 2 v 21 1,3 1,3 2, , v Vlierstraat 22 1,3 2,7 2, ,5 4 0 v 23 2,7 1,3 2, ,5 1,3 0 v ,7 2, , v 25 1,3 2,7 2, v 26 2,7 2,7 1, ,5 4 0 v 27 2,7 1,3 2, ,7 2 v 28 1,3 2,7 2, ,5 4 2 v 29 1,3 2,7 2, m 30 1,3 2,7 1, v 31 2,7 2,7 2, v Bietenakker 32 1,3 2,7 1, ,5 4 0 m 33 1,3 2,7 2, ,5 2,7 4 v 34 1,3 1,3 2, , ,5 4 0 m , ,5 4 0 v 36 1,3 2,7 1, , v 37 2,7 2,7 2, m 38 1,3 2,7 2, m 39 2,7 1,3 2, m 40 1,3 2,7 2, m 41 2,7 2, ,5 4 2 v Abraham Kuyperhof , ,3 1 v 43 1,3 2,7 2, v 44 2,7 2,7 2, v ,7 2, m 46 1,3 2,7 2, ,5 4 3 v 47 1,3 2,7 2, v ,7 2, ,5 2,7 0 v ,7 2,7 2, ,5 4 0 m ,7 2, ,5 4 0 m 21

22 51 4 2,7 2, ,5 4 2 v Verlengde Meidoornstraat 52 1,3 2,7 1, ,5 4 0 m 53 2,7 2,7 2, m ,7 2, v v ,7 2, , ,7 0 v ,3 2, ,5 4 0 m 58 1, ,5 4 1 m 59 1,3 2,7 2, ,3 2 m 60 1,3 2,7 2, ,7 2 m 61 2,7 1,3 2, ,7 0 m Noord , ,5 4 0 m 63 2,7 2,7 2, m 64 1,3 2,7 2, , ,75 2,7 0 m 65 1,3 2,7 2, ,5 4 0 m 66 1,3 2,7 2, ,5 4 0 m 67 1,3 2,7 2, ,5 4 0 v 68 2,7 1,3 2, ,7 0 v 69 2,7 2,7 2, m 70 2,7 2,7 2, ,7 1 v 71 2,7 2,7 2, ,5 4 4 v Julianadorp 72 2,7 2,7 2, , m 73 2, m 74 2,7 2,7 2, v 75 1,3 2,7 2, ,5 2,7 0 m ,7 2, v ,7 2, ,5 0 0 m 78 1,3 1,3 1, ,5 2,7 0 m 79 2,7 2,7 2, v 80 2,7 2,7 2, ,5 4 1 m Gemiddelde 2,01 2,57 2,59 3,78 1,64 3,64 3,63 2,27 2,69 2,8 3,9 3,23 2,99 3,4 1,19 Man-vrouw ratio: 36 m : 44 v Score mannen: 2,71 Score vrouwen: 2,91 Van Limburgstyrumlaan 2,88 Forsythiastraat 2,87 Vlierstraat 2,76 Bietenakker 2,73 Abraham Kuyperhof 2,7 Verlengde meidoornstr. 3,04 Noord-2 2,72 Julianadorp 2,87 22