Casus: Echtpaar Derksen

Transcriptie

1

2 Casus: Echtpaar Derksen 60 jaar getrouwd Hr. 89 jaar en mw. 87 jaar Wonen zelfstandig, zonder enige hulp Bij beiden enige co morbiditeit en medicatiegebruik VG dhr.: myocardinfarct en maculadegeneratie

3 Casus: Nu op spreekuur Hij komt somber over Vorige week ineens koorts, hoest, misselijk Heeft week op bed gelegen Sindsdien wankel; paar keer bijna gevallen Vrouw heeft zorgen over eten Afgelopen jaar 14 pond afgevallen Klaagt over weinig smaak en een droge mond

4 Casus: Onderzoek Matig verzorgde man Bovengebit zakt steeds naar beneden Draagt steeds minder zijn gebit vanwege pijn, ook niet tijdens het eten Komt moeizaam uit de stoel omhoog Tensie van 110/60 mm Hg Hart bekende souffle. Longen schoon KNO gebied: geïrriteerd mondslijmvlies; lelijk ulcus linker bovenkaak

5 Casus: vervolg Gaat niet meer zo makkelijk thuis Man zorg afhankelijker Wordt steeds zwaarder voor echtgenote Op bed verzorgen heeft haar uitgeput Huis heeft veel drempels heeft, de slaapkamer is boven

6 Casus: Functionele probleemanalyse Problemen S1 Ulcus mond, d.d. maligniteit of slecht zittende prothese Hoog Urgentie S2 S3 F1 F2 M1 M2 P1 C1 C2 Slechte eetlust met gewichtsverlies d.d. slecht gebit, droge mond, onderliggend lijden Wankel op de been, verhoogde valneiging Verminderde mobiliteit, krachtsverlies Achteruitgang in ADL en IADL Gehuwd, cave overbelasting echtgenoot Zoon en dochter, komen weinig langs, dochter woont ver weg, wel betrokken Stemming? Slechte visus door maculadegeneratie Achteruitgang gehoor

7 Ondervoeding, uitdroging & Mondproblemen

8 Richtlijn voeding Richtlijn goede voeding 2015 Gezondheidsraad Preventief o.g.v. 10 chronische ziekten Supplementen Terughoudendheid met dieetvoorschrift

9 Voeding en ouder worden Energie balans Anorexia of aging Sarcopenie

10 Sarcopenie Leeftijdsgebonden afname van spierkracht en spiermassa Lichaamsgewicht hetzelfde, spier vervangen door veten bindweefsel Handknijpkracht is afspiegeling van de spierkracht

11 Sarcopenie Ontstaan multifactorieel Problemen in de aansturing spieren Vermindering spierfunctie op celniveau Exogene factoren Afname fysieke activiteit/ immobiliteit Ondervoeding Vit D deficiëntie

12 Ondervoeding Geriatrisch syndroom Prevalentie Definitie Gevolgen o.a.: o Vertraagde wondgenezing o Vermindering immuunsysteem o Afname spierfunctie -> vallen, fracturen o Mentale problemen o Afname kwaliteit van leven

13 Ondervoeding: oorzaken Somatisch Functioneel Sociaal Psychisch Kauw/slikprobleem Mobiliteit beperking Armoede ** Stress Reuk/smaak (I)ADL Alleenstaand Verlieservaring Ac. /Chron. Ziekte Eenzaam Depressie ** Maagdarmprobleem ** Opname / operatie Ontbreken netwerk Cognitie Ontbreken mantelzorg Dementie Decubitus ** Transport probleem PoFa / medicatie ** Tijdstip, omgeving ** Eenzijdigheid Kennis **

14 Risicogroepen voor ondervoeding Kwetsbare Ouderen (> 80 jaar) Meerdere ziekten, chronisch ziekte, COPD, hartfalen, CVA, depressie, dementie, IBD, decubitus, RA, maligniteiten Polyfarmacie Lichamelijke beperkingen (fractuur) Niet passende gebitsprothese, kauw- of slikproblemen Rond opname in het ziekenhuis Psychosociale problemen en verwaarlozing Alcohol- of drugs misbruik Vereenzaming

15 Screening en diagnostiek De eenvoudigste indicator voor ondervoeding: onbedoeld gewichtsverlies Screeningsinstrumenten: * Snaq 65+ * MNA-SF Diagnostiek

16 Behandeling ondervoeding Minimaal 1500 Kcal/ dag Eiwitinname 1,2 g/kg Indrukwekkend voorbeeld: 1850 kcal, 90 gr eiwit, 2000 ml vocht Verwijzen, samenwerken Drinkvoeding Sondevoeding 16

17 Behandeling sarcopenie Krachttraining Vit D suppletie Eiwitrijk dieet.

18 Richtlijn vochtgebruik Minimale behoefte onbekend Terughoudendheid met dieetvoorschrift

19 Vochthuishouding bij ouderen Minder vochtreserves Concentratie capaciteit nieren neemt af Vertraagd dorstgevoel

20 Dehydratie Geriatrisch syndroom Prevalentie Gevolgen o.a. o Decubitus o Obstipatie o Vallen, fracturen o Infecties, uwi, delier o Nierfalen o Hartinfarct en CVA o Sterfte en functionele beperkingen

21 Dehydratie: oorzaken Somatisch Functioneel Sociaal Psychisch Smaak- of slik probleem Vochtverlies : Braken, diarree, decubitus, zweten *** Ac. /Chron. Ziekte / Koorts *** Delier Tremoren Infectie PoFa / medicatie Vochtbeperking (hartfalen) Ontregelde diabetes *** Hulp nodig bij toiletgang *** Mobiliteit beperking (I)ADLafhankelijkheid Spraak-taalprobleem *** Verblijf in vp-huis Alleenstaand Onvoldoende drinkmomenten en/of aanbod drank *** Warmte Visusvermindering Zelfverwaarlozing Hulp nodig voor boodschappen en drankbereiding Angst voor incontinentie*** Depressie Cognitieve stoornis Dementie

22 Risicogroepen dehydratie Kwetsbare Ouderen Na CVA, bij depressie, dementie, IBD, decubitus, Polyfarmacie Lichamelijke beperkingen (fractuur) Niet passende gebitsprothese, kauw- of slikproblemen Psychosociale problemen en verwaarlozing Vereenzaming

23 Screening en diagnostiek De eenvoudigste indicator voor dehydratie: Twee Screeningsvragen: o Moeheid o Vochtintake buiten maaltijden Diagnostiek

24 Behandeling dehydratie Aanvullen vochttekort en correctie electrolyten 24

25 Mondzorg bij ouderen Ouderen genieten vaak van een lekker bordje eten Pijnvrije en schone mond draagt bij aan kwaliteit van leven Kauwen van belang voor cognitie Ontstekingen in mond van invloed op algemene gezondheid Functies: voedselinname, geluid en mimiek

26 Mondzorg bij ouderen Tandproblemen en tandeloosheid Veel voorkomende infecties in de mondholte Andere mondproblemen bij kwetsbare ouderen Medisch-tandheelkundige interactie

27 Tandeloosheid Tandeloosheid en gebitsprothesen o Gebit gaat vaak loszitten door verandering van kaak o 25% heeft problemen door loszittend gebit Verkorte tandbogen, partiële gebitsprothesen en implantaten o o o Opvullen van gaten vergroot kwaliteit van leven Opvullen verbetert inname voeding Goede gebitsverzorging nodig

28 Tandeloosheid trek- en druk-krachten gevolgen 28

29 Tandproblemen en Ontstekingen Caries Gingivitis Paradontitis 29

30 Gevolgen van tandproblemen Carie s Terugtrekken tandvlees, vooral wortelcariës Bij o.a. dementie, Parkinson en DM 40-60% wortel cariës in verzorgingshuizen Parodontale aandoeningen Gingivitis -> paradontitis, abces Relatie met HVZ, DM, RA, pancreasca Leidt tot tandverlies

31 Overige infecties mond Prothese stomatitis, Cheilitis angularis

32 Andere mondproblemen Slijmvliesafwijkingen Lichen planus Leukoplakie Ulcus (benigne/maligne) Carcinoom (plaveiselcel) Speekselklieren en speeksel Verminderde secretie Bijwerking medicatie als oorzaak Kauw- en slikproblemen Slikreflex is vaak vertraagd

33 Speekselproblemen

34 Wisselwerking met Diabetes 34

35 Mondzorg palliatief Kwaliteit van leven Rol mond bij afscheid nemen Ongemakken (pijn, droogte, foetor)

36 Mondzorg bij de oudere patiënt Monddroogte Xerostomie Hyposialie (gevoel) (volume)

37 Casus: Zorgbehandelplan Probleem Doel Actie huisarts Actie ketenpartners Evaluatie Ulcus Mond Oorzaak achterhalen Pm naar kaakchirurg Tandarts: aanpassen prothese. 2 weken Gewichtsverlies Stabiliseren gewicht Farmacie check, adviezen droge mond Diëtiste Tandarts: aanpassen prothese 4 weken Wankel op de been/ valneiging Verminderen valneiging Polyfarmacie check Fysiotherapie: valanalyse, handkrachtmeting krachttraining 4 weken Achteruitgang ADL/ IADL met overbelasting mantelzorger Ondersteuning functioneren POH helpen bij inschakelen thuiszorg 4 weken Stemming? Inventariseren stemming POH: GDS 2 weken

38 VRAGEN? Florijnweg 4 Postbus AB Velp T F E info@onzehuisartsen.nl