dr. Boudewijn Gunning, dr. Frans Leijten [red.] basisboek

Transcriptie

1 Epilepsie

2 dr. Boudewijn Gunning, dr. Frans Leijten [red.] basisboek

3 ISBN ISBN (ebook) DOI / Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media B.V Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën of opnamen, hetzij op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16b Auteurswet j het Besluit van 20 juni 1974, Stb. 351, zoals gewijzigd bij het Besluit van 23 augustus 1985, Stb. 471 en artikel 17 Auteurswet, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp). Voor het overnemen van (een) gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet) dient men zich tot de uitgever te wenden. Samensteller(s) en uitgever zijn zich volledig bewust van hun taak een betrouwbare uitgave te verzorgen. Niettemin kunnen zij geen aansprakelijkheid aanvaarden voor drukfouten en andere onjuistheden die eventueel in deze uitgave voorkomen. NUR 870 Omslagontwerp: Chaïm Stavenuiter. Bohn Stafleu van Loghum Walmolen 1 Postbus GA Houten

4 INHOUD Redactie Verantwoording 9 I BASISKENNIS VAN EPILEPSIE 1 W.B. Gunning Classificatie 13 2 F.S.S. Leijten eeg en epilepsie 19 3 E. Achten Het gebruik van medische beeldvorming bij epilepsie 25 4 E.H. Brilstra Klinisch genetisch onderzoek 37 5 J. Schieving Stofwisselingsziekten en epilepsie 43 6 W.B. Gunning Behandeling van epilepsie 57 II DE KLINISCHE PRAKTIJK 7 R.D. Thijs Een aanval op het terras 63 8 C.A. van Donselaar De eerste aanval: hoe snel te handelen? 75 epilepsie 5

5 9 J.A. Carpay Is het migraine? A.W. de Weerd Epilepsie en slaperigheid overdag W.B. Gunning Aanvallen en moeilijk gedrag B. Ceulemans Koortsconvulsies en epilepsie met koorts J. Nicolai Goedaardige aanvallen? G.J. de Haan Een tonisch-clonische aanval bij een jongvolwassene K.P.J. Braun Epilepsiechirurgie bij een gegeneraliseerde epileptische encefalopathie? F.S.S. Leijten Een patiënt met een voorgevoel F.E. Jansen Voor de geboorte al een hoog risico op epilepsie L. Lagae Infantiele epileptische encefalopathie: medicatieresistent en niet operabel, wat nu? M.C.Y. de Wit Focale epilepsie en een streepje op de mri H. Stroink Wanneer stoppen met anti-epileptica? O.F. Brouwer Een ongewoon beloop na herpes encefalitis E.E.O. Hagebeuk Kinderen met gestoorde ontwikkeling en epilepsie 181 6

6 23 I. Wegner Een jonge vrouw met epilepsie J.J. Ardesch Eerste hulp bij aanvallen thuis M.J.A.M. van Putten Status epilepticus J.C. Reijneveld Een patiënt met een hersentumor R.P.W. Rouhl Epilepsie bij ouderen D.G.A. Kasteleijn-Nolst Trenité Uitgelokte aanvallen K. Vonck, S. Carrette, A. Meurs en P. Boon Aanvallen na een ongeval F.S.S. Leijten Een jongen met moeilijk behandelbare aanvallen M.J.M. Majoie De richtlijn als leidraad in de klinische praktijk 251 Personalia 261 Register 265 epilepsie 7

7 VERANTWOORDING Dit basisboek Epilepsie is uniek. Voor zover bij ons bekend bestaat er geen actueel en omvattend standaardwerk voor artsen in het Nederlands taalgebied. Omdat er wél veel uitstekende leerboeken in de Engelse taal voorhanden zijn, is hier voor een andere opzet gekozen. Allereerst hebben we geprobeerd om alle lezers (van assistent tot specialist) op één gezamenlijk basiskennisniveau te brengen waar het gaat om actuele definities, classificatie en state-of-the-art-behandelopties. (Voor clinici hebben de eerste zes hoofdstukken uiteraard primair een naslagfunctie.) Vervolgens gaan we uitvoerig naar de praktijk. We hebben zo veel mogelijk verschillende auteurs gevraagd om een klinische les te schrijven rond een thema. Stapsgewijs wordt zo steeds aan de hand van een casus de klinische redeneertrant van een expert beschreven. Terecht lijkt ons. Zoals ook blijkt uit de richtlijn Epilepsie van de Nederlandse Vereniging voor Neurologie is veel in ons vak immers gebaseerd op expert opinion en weinig op wetenschappelijke evidence. Daarom moeten de aanbevelingen ook niet als dogmatisch worden opgevat. We hopen zo een praktisch boek te brengen dat bruikbaar is voor assistenten in opleiding en specialisten neurologie en kindergeneeskunde en alle andere artsen die in hun werk geregeld te maken hebben met de diagnostiek en behandeling van patiënten met epilepsie. Boudewijn Gunning en Frans Leijten epilepsie 9