Bijlage bij Jaarverslag 2012

Transcriptie

1 Postbus 90410, 2509 LK Den Haag Tel. (070) , Fax (070) Bijlage bij Jaarverslag 2012 Cijfers over de bedrijfstak groothandel verse groenten en fruit Den Haag, augustus 2013

2 INHOUDSOPGAVE Cijfers over de bedrijfstak groothandel verse groenten en fruit Totale omzetten Nederland 2008 t/m 2012 pagina Tabel 1 A: Exportwaarde verse groenten en fruit inclusief re-export 4 B: Exportvolume verse groenten en fruit inclusief re-export C: Verdeling exportvolume verse groenten en fruit over Nederlands product en re-export D: Handelsoverschot verse groenten en fruit Tabel 2 A: Invoerwaarde in Nederland van verse groenten en fruit 4 B: Invoerhoeveelheid in Nederland van verse groenten en fruit Tabel 3 A: Omzet binnenlandse groothandel 5 B: Totale geregistreerde omzet groothandel, export, import Aantal bedrijven, verdeling in omzetgroepen op basis van HBAG-registratie 2009 t/m 2011 Tabel 4 Indeling exporteurs naar omzetgrootte inclusief re-export 5 Tabel 5 Indeling importeurs van verse groenten en fruit naar omzetgrootte (excl. import uit België) 6 Tabel 6 Binnenlandse groothandel (incl. citrus- en bananenomzet) 7 Tabel 7 Tussenhandel / sorteer- en pakstations (omzet voor eigen rekening) 7 Tabel 8 Groentebewerkingsbedrijven 8 Samenstelling export Nederlands product groenten en fruit (uitsluitend in Nederland geteelde producten) 2009 t/m 2012 (PT/KCB) Toelichting op de exportontwikkeling in 2012 (Nederlandse producten) 8 Tabel Export van uien per bestemming 8 Tabel 9 Export van verse groenten per product 11 Tabel 10 Export van vers fruit per product 12 Tabel 11 Export van verse groenten per bestemmingsland 13 Tabel 12 Export van vers fruit per bestemmingsland 14 Samenstelling en herkomst import groenten en fruit 2008 t/m 2012 (Eurostat/PT) Tabel 13 Import top 20 verse groenten 15 Tabel 14 Import top 25 herkomstlanden verse groenten 15 Tabel 15 Import top 20 vers fruit 16 Tabel 16 Import top 25 herkomstlanden vers fruit 16 Structuur exporthandel verse groenten en fruit (uitsluitend in Nederland geteelde producten) 2009 t/m 2012 Tabel 17 Indeling exporteurs van alle in Nederland geteelde producten 17 Tabel 18 Positie van de 10 grootste exporteurs 18 Toelichting bij de tabellen 19 t/m 23: Exporthandel per productgroep 19 Tabel 19 Indeling exporteurs van tomaten, kropsla, komkommers en paprika 20 Tabel 19A Indeling exporteurs van tomaten, kropsla, komkommers en paprika naar Duitsland 20 Tabel 20 Indeling exporteurs van champignons 20 Tabel 21 Indeling exporteurs van wintergroenten 21 Tabel 22 Indeling exporteurs van consumptie-uien 21 Tabel 23 Indeling exporteurs van fruit 21 Juni 2013 Frugi Venta: Cijfers over de bedrijfstak groothandel verse groenten en fruit 2

3 Toelichting bij de tabellen 24 t/m 36: Exporthandel per bestemmingsland 22 Tabel 24 Indeling exporteurs op Duitsland 23 Tabel 25 Indeling exporteurs op Verenigd Koninkrijk en Ierland 23 Tabel 26 Indeling exporteurs op Frankrijk 23 Tabel 27 Indeling exporteurs op Zweden, Noorwegen, Finland 24 Tabel 28 Indeling exporteurs op Denemarken 24 Tabel 29 Indeling exporteurs op Zwitserland 24 Tabel 30 Indeling exporteurs op Spanje 25 Tabel 31 Indeling exporteurs op Italië 25 Tabel 32 Indeling exporteurs op Polen 25 Tabel 33 Indeling exporteurs op Rusland 26 Tabel 34 Indeling exporteurs op Tsjechië 26 Tabel 35 Indeling exporteurs op USA en Canada 26 Tabel 36 Indeling exporteurs op België en Luxemburg 27 Bronnen: HBAG groenten en fruit Hoofdbedrijfschap Agrarische Groothandel Commissie Groenten en Fruit CBS Centraal Bureau voor de Statistiek Eurostat Europees Statistiekbureau KCB Kwaliteits-Controle-Bureau voor Groenten en Fruit PT Productschap Tuinbouw Juni 2013 Frugi Venta: Cijfers over de bedrijfstak groothandel verse groenten en fruit 3

4 Totale omzetten Nederland 2008 t/m 2012 De totale exportwaarde en importwaarde van verse groenten en fruit in 2012 zijn betrouwbare ramingen. De totale exportwaarde bedroeg volgens Eurostat/PT mln, 5% hoger dan in 2011 en slechts 1% minder dan het recordjaar Het herstel is met name te danken aan een hoger prijsniveau van tomaten, komkommers, paprika, diverse vollegrondsgroenten en appelen en peren. Het exportvolume daalde in 2012 met 6,5%. De importwaarde verse groenten en fruit in 2012 bereikte een nieuw record mln, een toename met 3% ten opzichte van Het handelsoverschot groenten en fruit in euro s is met 167 mln gestegen tot mln ten opzichte van mln in 2011 en in Het handelsoverschot in volume is in 2012 gedaald naar ton ten opzichte van ton in Het grootste deel van de import namelijk circa 85% krijgt een reëxportbestemming. Dat blijkt ook uit tabel 1C waarin op basis van Eurostat de samenstelling van het exportvolume wordt geschetst. In 2012 bestond de export van groenten en fruit voor 48% uit in Nederland geteelde producten. In 2011 was het aandeel van het Nederlands product slechts 45% als gevolg van de EHEC-crisis. De door het HBAG geregistreerde omzet van de binnenlandse groothandel in groenten en fruit is bekend tot en met 2011 en bedroeg mln, ongeveer 100 mln lager dan in De totale geregistreerde omzet van de 755 groothandelaren in groenten en fruit bedroeg in ,5 miljard ten opzichte van 13 miljard in Tabel 1A Exportwaarde verse groenten en fruit inclusief re-export (x 1 mln Euro) Bron : Eurostat/PT V Groenten Fruit Totaal Tabel 1B Exportvolume verse groenten en fruit inclusief re-export (x 1 mln kg) Bron: Eurostat/PT V Groenten Fruit Totaal Tabel 1C Verdeling exportvolume verse groenten en fruit over Nederlands product en re-export (x 1 mln kg) Bron : Eurostat/PT Ned.product Re-export Totaal V V =voorlopige cijfers Tabel 1D Handelsoverschot verse groenten en fruit (x 1 mln Euro) Bron: CBS 2008 Groenten en fruit Tabel 2A Invoerwaarde in Nederland van verse groenten en fruit (x 1 mln Euro) Bron: Eurostat/PT 2008 V Groenten Fruit Totaal Juni 2013 Frugi Venta: Cijfers over de bedrijfstak groothandel verse groenten en fruit 4

5 Tabel 2B Invoerhoeveelheid in Nederland van verse groenten en fruit (x 1 mln kg) Bron: Eurostat/PT 2008 V Groenten Fruit Totaal V =voorlopige cijfers Tabel 3A Omzet binnenlandse groothandel (x mln Euro) Bron: HBAG groenten en fruit Verse groenten Vers fruit incl. citrus en bananen Totaal Tabel 3B Totale geregistreerde omzet groothandel, export import (x 1 mln Euro) Bron: HBAG groenten en fruit Landelijke omzet x mln Aantal geregistreerde bedrijven Aantal bedrijven, verdeling in omzetgroepen op basis van HBAG-registratie 2009 t/m 2011 Op basis van de registratiegegevens van het HBAG groenten en fruit heeft Frugi Venta inzicht in de aantallen bedrijven per groothandelsfunctie en de verdeling in de omzetgroepen. Elke rechtspersoon die op eigen naam aan wederverkopers groenten en fruit verkoopt, is door het HBAG groenten en fruit geregistreerd. De omzetcijfers over 2012 zijn nog niet beschikbaar. Het aantal bedrijven is gebaseerd op de registratie per 1 januari Exporthandel Het aantal exportbedrijven met een exportomzet van minstens 0,5 mln was in 2011 stabiel te weten 350. De bij het HBAG over 2011 opgegeven exportomzet is t.o.v met 11% gestegen tot mln. (In tabel 17 wordt een verdeling van de exporteurs op basis van de KCB-exporthoeveelheden t/m 2012 vermeld). De 30 grootste exportbedrijven hadden in 2011 gezamenlijk een aandeel van 54% in de exportomzet. Het aandeel van de 30 grootste exporteurs is daarmee gelijk aan De vergelijking met voorgaande jaren in de overige omzetgroepen geeft aan, dat de verdeling van de exportomzet zeer stabiel is. Tabel 4 Indeling exporteurs naar omzetgrootte inclusief re-export Exportomzetklassen Aantal exporteurs Exportaandeel per omzetklasse in % Bron: HBAG groenten en fruit Euro % % % meer dan 50 mln tot 50 mln tot 25 mln ,5 tot 15 mln tot 7,5 mln ,5 tot 5 mln tot 2,5 mln ,5 tot 1 mln Totaal aantal bedrijven vanaf 0,5 mln Euro Totale exportomzetopgave bij HBAG Groenten en Fruit mln mln mln Juni 2013 Frugi Venta: Cijfers over de bedrijfstak groothandel verse groenten en fruit 5

6 Importhandel De bij het HBAG geregistreerde omzet van de importhandel bedroeg over mln ten opzichte van mln in De eigen import van de exporteurs, de binnenlandse groothandel en supermarktorganisaties blijft hierbij buiten beschouwing. Het aantal importbedrijven boven de omzetgrens van 0,5 mln bedroeg in In de twee hoogste omzetgroepen boven de 25 mln bevonden zich in bedrijven. Hun gezamenlijk aandeel in de importomzet bedroeg 59%. Tabel 5 Indeling importeurs van verse groenten en fruit naar omzetgrootte (exclusief import uit België) Omzetklassen Aantal importeurs Aandeel van totale per omzetklasse importomzet Bron: HBAG groenten en fruit Euro % % % meer dan 50 mln tot 50 mln tot 25 mln tot 15 mln ,5 tot 5 mln ,5 tot 2,5 mln Totaal aantal bedrijven vanaf 0,5 mln Euro Totale importomzetopgave bij HBAG Groenten en Fruit mln mln mln Binnenlandse groothandel (incl. citrus- en bananenomzet) Er zijn 427 groothandelaren bij het HBAG groenten en fruit geregistreerd met een verkoopomzet van minstens 0,5 mln aan binnenlandse afnemers. Een groot gedeelte is gevestigd op de groothandelsmarkten in de grote steden en op de handelscentra bij coöperatieve afzetorganisaties. De bezorgende groothandelaren in groenten en fruit in de provincie zijn meestal gevestigd op industrieterreinen of op logistieke centra. De totale omzet van de groothandel aan binnenlandse afnemers daalde in 2011 met 0,6% tot mln. De 49 bedrijven in de hoogste omzetgroepen boven de 15 mln vertegenwoordigden 71% van de landelijke omzet in Ter vergelijking: in 2010 waren er eveneens 49 bedrijven boven de omzetgrens van 15 mln met een gezamenlijk marktaandeel van eveneens 71%. Onder de 427 groothandelaren in groenten en fruit met binnenlandse afzet bevinden zich geheel verschillende bedrijfsvormen. Allereerst de vestigingen van algemene levensmiddelen- of horecagroothandelaren, die ook verse groenten en fruit verkopen. Ook de omzet van supermarktconcerns aan hun franchiseondernemers wordt als groothandelsomzet geregistreerd. De groenten- en fruitomzet van de levensmiddelengroothandel wordt geraamd op 700 mln. Op de tweede plaats komen de gespecialiseerde groenten- en fruitgroothandelaren die zich voornamelijk richten op de Nederlandse supermarktorganisaties. Deze bedrijven bevinden zich in de hoogste omzetgroepen. Zij vervullen de functie van logistieke dienstverlener/distributiecentrale. Ten derde worden de groentebewerkingsbedrijven gerekend tot de binnenlandse groothandel. Zij leveren aan de (distributiecentrales van) supermarkten en aan foodservice afnemers (horeca, zorgsector, cateraars, maaltijdfabrikanten). De gezamenlijke omzet van de 45 groentebewerkingsbedrijven boven de 0,5 mln bedroeg 514 mln. Zie ook tabel 8. Ten vierde is er een groep gespecialiseerde groothandelaren, die voornamelijk aan de collegagroothandel verkoopt. Dit zijn dikwijls gespecialiseerde bedrijven in een bepaalde productgroep (bijvoorbeeld uien, Hollands fruit, champignons, grove tuinbouwproducten of importproducten). De onderlinge verkopen tussen binnenlandse groothandelaren worden geraamd op 20 à 25% van de totale omzet. De vijfde categorie is de groep grote of middelgrote exporteurs, die een deel van hun ingekochte producten afzet aan binnenlandse afnemers. Deze grootschalige exporteurs tellen in deze statistiek mee als binnenlandse groothandelaren. Juni 2013 Frugi Venta: Cijfers over de bedrijfstak groothandel verse groenten en fruit 6

7 De zesde categorie onder de binnenlandse handel vormen de grossiers die zich hoofdzakelijk richten op de agf-speciaalzaken, allochtone detailhandelaren en ambulante handelaren. Een precies getal is moeilijk aan te geven, maar het HBAG groenten en fruit raamt hun aantal tussen de 90 en 105, verdeeld over alle omzetgroepen. Dit aantal vertoont een dalende tendens, omdat het marktaandeel van hun klanten en het aantal verkooppunten -behalve van de allochtone ondernemers- sterk is gedaald. Ter illustratie: de gezamenlijke omzet van de groentespeciaalzaken is volgens het Hoofdbedrijfschap Detailhandel in 2011 gedaald naar ca. 400 mln, 3% minder dan in Het aantal winkels is sinds 2005 met 450 gedaald tot Daarnaast zijn er nog ambulante handelaren in aardappelen, groenten en fruit. Ook het aantal ambulante agf-handelaren is de laatste twee jaar met ca. 200 gedaald. Tabel 6 Binnenlandse groothandel (incl. citrus- en bananenomzet) Omzetklassen Aantal bedrijven % aandeel van totale omzet per omzetklasse binnenlandse groothandel Bron: HBAG groenten en fruit Euro % % % meer dan 50 mln tot 50 mln tot 25 mln tot 15 mln tot 10 mln ,5 tot 5 mln ,5 tot 2,5 mln Totaal aantal bedrijven vanaf 0,5 mln Euro Totale binnenlandse groothandelsomzet mln mln mln Tussenhandel / sorteer- en pakstations (omzet voor eigen rekening) De 98 tussenhandelaren en sorteer- en pakstations in met name uien, hardfruit en grove tuinbouwproducten, die rechtstreeks op eigen rekening inkopen bij Nederlandse telers, bereikten in 2011 een gezamenlijke omzet van 600 mln.. Vanwege prijsinvloeden is geen harde uitspraak mogelijk of hun aandeel in de verhandeling van het Nederlandse product in 2011 is toe- of afgenomen. De omzetdaling met 136 mln wordt vooral verklaard door het lage prijsniveau van de uien in het bewaarseizoen 2010/2011 en door de EHEC-crisis in Tabel 7 Tussenhandel / sorteer- en pakstations (omzet voor eigen rekening) Aantal bedrijven Aandeel van de Bron: HBAG groenten en fruit per omzetklasse landelijke omzet Omzetklassen Euro % % % meer dan 5 mln , 5 mln tot 5 mln ,75 mln tot 2,5 mln mln tot 1,75 mln ,5 mln tot 1 mln ,3 mln tot 0,5 mln Totaal aantal bedrijven vanaf 0,3 mln Euro Totaal omzet voor eigen rekening (excl. veiling- mln mln mln bemiddeling) Juni 2013 Frugi Venta: Cijfers over de bedrijfstak groothandel verse groenten en fruit 7

8 Groentebewerkingsbedrijven De totale productiewaarde bewerkte verse groenten en fruit bedroeg volgens het HBAG groenten en fruit in mln. Het aantal producenten van bewerkte groenten en fruit in de groothandelsfase met een omzet boven de 0,5 mln is sinds 2008 nauwelijks gewijzigd en schommelt rond de 45. In de hoogste omzetgroepen bevinden zich de supermarktleveranciers. De andere marktsegmenten -de foodservicemarkt en halffabricaten voor maaltijdproducenten- worden bediend door de wat kleinschaliger bedrijven. Tabel 8 Groentebewerkingsbedrijven Aantal bedrijven Aandeel in de productie- Bron: HBAG groenten en fruit per omzetklasse waarde bewerkt product Omzetklassen Euro % % % meer dan 7,5 mln tot 7,5 mln , 5 tot 5 mln ,5 tot 2,5 mln tot 0,5 mln Totaal aantal bedrijven Totaal productiewaarde bewerkte groenten en fruit mln mln mln Toelichting op de exportontwikkeling in 2012 (Nederlandse producten) In de tabellen 9 t/m 12 zijn de jaarcijfers van het exportvolume in Nederland geteelde groenten en fruit per product en per land vermeld op basis van de gegevens van het KCB. In 2012 is exclusief de producten met industriebestemming in totaal ton verse groenten en ton vers fruit geëxporteerd. Dit was respectievelijk 1,7% meer verse groentenexport dan in 2011 en 4% minder vers fruit. De ontwikkeling van de groentenexport wordt belangrijk beïnvloed door de uien, in volume het grootste exportproduct. In ton, ton ofwel 7% meer dan in Vooral de export van uien naar Afrika, Brazilië en Midden-Amerika was verantwoordelijk voor deze toename. Tabel Export van uien per bestemming (hoeveelheid x kg) Bron: KCB TOTAAL % Europese Unie o.a % Verenigd Koninkrijk % Duitsland % België/Luxemburg % Frankrijk % Polen % Niet EU-landen o.a % Afrika % Rusland % Midden-Amerika % Maleisië % Brazilië % Juni 2013 Frugi Venta: Cijfers over de bedrijfstak groothandel verse groenten en fruit 8

9 Export groenten en fruit excl. uien -2% Nagenoeg alle belangrijke bestemmingen, met uitzondering van Italië (+10%) en België/Luxemburg (+40%), hebben minder Nederlandse groenten en fruit afgenomen. Door het donkere voorjaarsweer is de productie en de export wat trager op gang gekomen. Deze achterstand kon later niet meer worden ingelopen. De glasgroenten ondervonden op de belangrijke exportmarkten meer concurrentie van Spanje. De Spaanse groentenexport is in 2012 stevig gegroeid door gunstige weersomstandigheden. Duitsland voornaamste handelspartner De export (exclusief uien) wordt voor bijna 90% in andere lidstaten van de EU afgezet. Buiten de EU zijn Rusland met 104 mln kg, Noorwegen met 40 mln kg, USA met 22 mln kg en Zwitserland met 17 mln kg van belang. Binnen de EU is Duitsland met 785 mln kg ofwel 39% van de totale groenten- en fruitexport (excl. uien) de voornaamste handelspartner. De export naar deze bestemming daalde met 1%. De tomatenexport naar Duitsland vertoonde een licht herstel met 2% groei tot een totaal van 314 mln kg. Ook de komkommeruitvoer naar Duitsland herstelde met een plus van 8% tot 194 mln kg. Paprika bleef achter met 105 mln kg, een vermindering met 10 mln kg in vergelijking met 2011 en 16 mln kg minder dan in Deze drie producten zijn goed voor bijna 80% van de totale uitvoerhoeveelheid naar Duitsland. Meer naar Italië De tweede bestemming voor Nederlands product is het Verenigd Koninkrijk met in mln kg, een daling met 4%. Vooral minder glasgroenten, peren, champignons en aardbei, maar wel meer appel, aubergine en ijsbergsla. De uitvoer naar Frankrijk is met 5% afgenomen tot 106 mln kg. Minder glasgroenten, maar wel meer appel en ijsbergsla. De export naar Zweden is met 6% gedaald tot 103 mln kg. Italië is met een exporttoename van 10% tot 90 mln kg de al genoemde positieve uitzondering. Deze uitvoer bestond uit o.a. 49 mln kg tomaten, 7 mln kg meer dan in Het tweede product op deze bestemming is ijsbergsla met 14 mln kg, daarna 6,5 mln kg witlof. De uitvoer naar Polen is met 24% gedaald naar 49 mln kg. Veel peren naar Rusland De exporthoeveelheid naar Rusland was stabiel rond 105 mln kg excl. uien. Verreweg het grootste product naar Rusland is de peer. In mln kg, 3 mln kg meer dan in het recordjaar 2011, ondanks de hogere prijzen in het tweede halfjaar. De peer wordt gevolgd door de tomaat met 20 mln kg (+ 6 mln kg), peen 8,2 mln kg, appel 7,8 mln kg, witte kool 5,5 mln kg, paprika 4 mln kg en een hele reeks andere producten. De potentie van de Russische markt is enorm, zeker met de opkomst van supermarkten, niet alleen in de grote steden. De toetreding van Rusland tot de WTO vermindert de kans op handelsbelemmeringen. De genoemde zes EU-bestemmingen plus Rusland zijn in 2012 goed voor 77% van de totale export van in Nederland geteelde groenten en fruit. Export per product De export van de belangrijkste groentensoorten is in 2012 gedaald. Niet alleen bij de vruchtgroenten tomaten en paprika, maar ook bij de export van peer, appel, champignons en witte kool. Positieve uitzonderingen waren komkommers, aubergine, prei en peen. De groei van de komkommerexport is te danken aan het herstel na de EHEC-crisis. Maar de komkommerexport is nog niet op het niveau van vóór de EHEC-affaire. In bereikte de komkommeruitvoer een omvang van 330 mln kg, 10% meer dan in De export van paprika zit sinds 2009 in een dalende lijn. In 2012 in totaal 294 mln kg, 25 mln kg minder dan in 2011 ofwel een daling met 8%. Nagenoeg alle landen, met uitzondering van Zweden, Noorwegen en Japan, namen in 2012 minder paprika af. Het Nederlandse product ondervindt in het voorjaar op de Europese markt sterke concurrentie van Spanje en Israël. Juni 2013 Frugi Venta: Cijfers over de bedrijfstak groothandel verse groenten en fruit 9

10 Producten zonder EU-handelsnorm en producten met industriële bestemmingen worden vanaf 2010 niet meer in de KCB-exportstatistiek opgenomen. Het negatieve effect hiervan op de totale geregistreerde export is 8 à 9%. In de tabellen 9 t/m 12 is het jaar 2009 voor de vergelijkbaarheid gecorrigeerd door de weggevallen producten vanaf 2010 ook in 2009 te verwijderen. Op verzoek kan detailinformatie worden verstrekt over de verdeling van de export per product per bestemmingsland. Juni 2013 Frugi Venta: Cijfers over de bedrijfstak groothandel verse groenten en fruit 10

11 Samenstelling export Nederlands product (incl. uien) 2009 t/m 2012 (KCB) Tabel 9 Export van verse groenten incl. uien (uitsluitend in Nederland geteeld) per product (x kg) Bron: PT / KCB Hoev. in % Hoev. in % Hoev. in % Hoev. in % Verse groenten Andijvie Asperge Aubergine Bloemkool Sperzieboon Snijboon Champignon Courgette Doperwt Tuinboon Knoflook Komkommer, totaal Spruitkool Witte kool Rode kool Chinese kool Savooie kool Spitskool Broccoli Paprika totaal Paprika, rood Paprika, mix Paprika, geel Paprika, groen Paprika, oranje Paprika, overige Prei Bleekselderij IJsbergsla Krulandijvie Lollo rossa Eikenbladsla Salanova sla Overige sla Spinazie Tomaat totaal Tomaat, losse Tomaat, tros Tomaat, cherry Tomaat, cherry, tros Tomaat, pruim Tomaat, pruim, cherry Tomaat, pruim, tros Tomaat,pruim,cherry,tros Ui Sjalot Witlof Peen (grof en fijn) Radijs Overige groenten Juni 2013 Frugi Venta: Cijfers over de bedrijfstak groothandel verse groenten en fruit 11

12 Tabel 10 Export van vers fruit (uitsluitend in Nederland geteeld) per product (x kg) Bron: PT / KCB Hoev. in % Hoev. in % Hoev. in % Hoev. in % Vers fruit Aardbei Appel totaal Elstar Jonagold Jonagored Golden Delicious Gala Braeburn Boskoop Kanzi Rubens Junami Cox's Orange Pippin Discovery Gloster Summerred James Grieve Karmijn de Sonnaville Overige Braam Bosbes Blauwe bes Druif Framboos Kers Meloen Peer totaal Conference Beurré Alexandre Lucas Beurré Hardy Bonne Louise d'avranches Légipont Overige peren Pruim Overig fruit Juni 2013 Frugi Venta: Cijfers over de bedrijfstak groothandel verse groenten en fruit 12

13 Tabel 11 Export van verse groenten incl. uien (uitsluitend in Nederland geteeld) per bestemmingsland (x kg) Bron: PT / KCB Hoev. in % Hoev. in % Hoev. in % Hoev. in % Totaal Europese Unie [27] Duitsland Verenigd Koninkrijk Frankrijk Zweden België/Luxemburg Italië Polen Tsjechië Spanje Denemarken Ierland Finland Oostenrijk Litouwen Roemenië Letland Slowakije Estland Cyprus (Grieks deel) Hongarije Griekenland Slovenië Malta Portugal Bulgarije Niet EU * Senegal Ivoorkust Mauritanië Guinee Brazilië Maleisië Noorwegen VS van Amerika Libië Colombia Sierra Leone Dom. Republiek Zwitserland Thailand Kroatië Ver.Arab.Emiraten Gambia Jamaica Mali Nicaragua Singapore Honduras Overige landen Juni 2013 Frugi Venta: Cijfers over de bedrijfstak groothandel verse groenten en fruit 13

14 Tabel 12 Export van vers fruit (uitsluitend in Nederland geteeld) per bestemmingsland (x kg) Bron: PT / KCB Hoev. in % Hoev. in % Hoev. in % Hoev. in % Totaal Europese Unie [27] Duitsland Ver. Koninkrijk Frankrijk Zweden België/Luxemburg Denemarken Finland Polen Spanje Ierland Litouwen Tsjechië Letland Italië Estland Roemenië Oostenrijk Slowakije Portugal Griekenland Cyprus (Grieks deel) Malta Hongarije Slovenië Bulgarije Niet EU Rusland Wit-Rusland Kazachstan Oekraïne IJsland Hong Kong Zwitserland Overige landen N.B. De verdeling van de exportbestemmingen per product (uitsluitend in Nederland geteeld) kan worden aangevraagd bij Frugi Venta Juni 2013 Frugi Venta: Cijfers over de bedrijfstak groothandel verse groenten en fruit 14

15 Samenstelling en herkomst import groenten en fruit 2008 t/m 2012 (Eurostat / PT) Tabel 13 Import top 20 verse groenten (op basis van volume) Bron:Eurostat / PT 2008 V 1 Tomaat 17% 18% 17% 17% 16% 2 Ui 13% 13% 13% 14% 11% 3 Paprika 10% 8% 8% 9% 10% 4 Komkommer 6% 6% 8% 8% 8% 5 Wortelen en rapen 4% 5% 4% 4% 6% 6 Overige sla 4% 4% 5% 7% 6% 7 Sperzie- en snijbonen 4% 5% 5% 4% 4% 8 Bloemkool 3% 3% 3% 4% 3% 9 Erwten en peulen 2% 2% 2% 2% 3% 10 Courgette 2% 2% 2% 3% 3% 11 Knoflook 3% 3% 3% 3% 3% 12 Overige kool 3% 4% 3% 3% 3% 13 Overige groenten 4% 4% 4% 4% 2% 14 Champignon 5% 3% 3% 3% 2% 15 Spinazie 3% 3% 2% 1% 2% 16 Plantui 0% 3% 2% 2% 2% 17 Blad- en bleekselderij 1% 1% 1% 1% 1% 18 Krop- en ijsbergsla 3% 2% 2% 1% 1% 19 Overige wortelen 2% 1% 1% 1% 1% 20 Peper 1% 1% 1% 1% 1% Overige groenten 9% 9% 9% 8% 10% Totaal 100% 100% 100% 100% 100% Tabel 14 Import top 25 herkomstlanden verse groenten (x 1 mln kg) Bron:Eurostat / PT 2008 V In % TOTAAL 981, , , , ,7 100% 1 Spanje 332,2 353,4 366,7 462,9 419,5 35% 2 België 139,0 158,1 164,9 169,7 185,9 16% 3 Duitsland 128,2 104,4 86,6 91,9 107,5 9% 4 Frankrijk 40,2 98,3 80,8 100,4 105,6 9% 5 Israël 53,0 56,0 53,0 70,1 86,7 7% 6 Egypte 23,5 19,7 24,5 33,0 32,1 3% 7 Marokko 21,2 25,3 27,2 27,5 31,8 3% 8 Italië 21,4 24,7 32,3 28,4 25,8 2% 9 Nieuw-Zeeland 34,7 27,1 31,2 27,1 25,6 2% 10 China 28,2 25,5 24,0 24,5 25,6 2% 11 Polen 47,4 39,2 33,2 34,2 25,0 2% 12 Peru 9,2 12,8 12,6 13,5 15,1 1% 13 Ver. Koninkrijk 15,1 22,2 22,8 26,7 12,5 1% 14 Slovenië 1,3 4,2 5,9 8,0 11,7 1% 15 Argentinië 9,5 9,4 11,4 24,4 11,0 1% 16 Kenia 13,4 10,7 11,2 10,3 10,6 1% 17 Australië 5,9 7,2 9,1 14,1 8,5 1% 18 Portugal 8,7 6,3 6,2 7,9 5,9 0% 19 Senegal 5,8 5,6 4,4 5,9 5,7 0% 20 Chili 6,1 3,9 12,0 10,4 4,7 0% 21 Roemenië 0,6 0,5 2,5 0,1 3,6 0% 22 Guatemala 2,9 2,2 1,8 3,0 3,6 0% 23 Mexico 0,6 1,7 1,5 3,8 3,5 0% 24 Turkije 2,4 2,1 2,7 3,1 3,0 0% 25 Denemarken 2,8 0,9 1,2 1,9 2,9 0% Overige landen 27,7 25,5 26,3 28,0 22,1 2% V = voorlopige cijfers Juni 2013 Frugi Venta: Cijfers over de bedrijfstak groothandel verse groenten en fruit 15

16 Tabel 15 Import top 20 vers fruit (op basis van volume) Bron:Eurostat / PT 2008 V 1 Sinaasappel 16% 15% 16% 14% 14% 2 Banaan 7% 8% 8% 11% 12% 3 Druif 12% 12% 11% 10% 11% 4 Appel 13% 12% 10% 9% 9% 5 Ananas 7% 6% 6% 7% 8% 6 Mandarijn 6% 6% 7% 6% 5% 7 Grapefruit 5% 5% 6% 6% 5% 8 Meloen 5% 5% 5% 5% 5% 9 Peer 6% 6% 5% 6% 5% 10 Manga en guave 4% 4% 4% 5% 4% 11 Avocado 2% 3% 3% 3% 4% 12 Citroen 4% 3% 4% 3% 3% 13 Watermeloen 2% 3% 3% 3% 3% 14 Kiwi 2% 2% 2% 3% 2% 15 Lemmetje 1% 2% 2% 2% 2% 16 Pruim 2% 2% 1% 1% 1% 17 Overig fruit 1% 1% 1% 1% 2% 18 Nectarine 2% 1% 1% 1% 1% 19 Aardbei 1% 1% 1% 1% 1% 20 Perzik 1% 1% 1% 1% 1% Totaal 100% 100% 100% 100% 100% Tabel 16 Import top 25 herkomstlanden vers fruit (x 1 mln kg) Bron: Eurostat / PT 2008 V In % TOTAAL 3.301, , , , ,1 100% 1 Zuid-Afrika 518,7 447,8 507,9 466,5 497,2 15% 2 Spanje 372,8 388,8 439,8 366,5 344,9 10% 3 Costa Rica 216,7 197,3 223,6 251,8 307,2 9% 4 Chili 326,7 295,4 234,3 266,2 255,0 8% 5 Brazilië 269,2 237,4 235,5 238,2 238,6 7% 6 België 267,1 246,3 294,2 265,5 223,4 7% 7 Argentinië 213,9 180,2 186,5 195,9 148,8 5% 8 Duitsland 121,0 98,9 107,2 142,8 141,0 4% 9 Ecuador 40,9 74,1 86,4 123,6 134,8 4% 10 Peru 77,1 77,2 106,8 139,5 130,4 4% 11 Frankrijk 109,0 87,9 98,5 99,3 94,0 3% 12 Marokko 89,9 69,1 78,3 76,5 67,3 2% 13 Colombia 14,7 11,7 10,7 9,4 63,6 2% 14 Egypte 43,3 58,3 54,3 41,2 64,6 2% 15 China 65,8 66,4 61,1 40,9 58,7 2% 16 Mexico 19,4 21,0 41,1 36,0 57,4 2% 17 Israël 27,5 32,3 33,8 40,4 53,6 2% 18 Panama 70,3 36,1 40,4 40,0 42,8 1% 19 Italië 46,5 60,5 57,9 45,7 39,1 1% 20 VS van Amerika 39,6 35,8 45,5 51,4 34,7 1% 21 Ver. Koninkrijk 29,0 52,7 41,3 37,0 32,0 1% 22 Nieuw-Zeeland 38,3 53,0 39,8 45,6 31,3 1% 23 Uruguay 37,9 37,8 47,8 40,8 29,8 1% 24 India 28,0 26,3 28,1 14,4 24,4 1% 25 Honduras 19,3 18,6 11,1 16,5 22,2 1% Overige landen 198,3 214,3 227,6 151,8 160,2 5% Juni 2013 Frugi Venta: Cijfers over de bedrijfstak groothandel verse groenten en fruit 16

17 Structuur exporthandel verse groenten en fruit (exclusief export naar België en Luxemburg) - Aantal exporteurs per product en per bestemming - Uitsluitend in Nederland geteelde producten t/m 2012 Op basis van de exportcijfers van het Kwaliteits-Controle-Bureau (KCB) kan jaarlijks de ontwikkeling van de concurrentieverhoudingen in de exporthandel worden geanalyseerd. De exportgegevens per onderneming zijn vertrouwelijk door het KCB ter inzage verstrekt aan het HBAG groenten en fruit. De vergelijking van de exportcijfers in 2010 t/m 2012 met 2009 is niet geheel zuiver door de aanpassing van de statistiek in verband met de intrekking van EU-kwaliteitsvoorschriften per 1 januari Het HBAG groenten en fruit heeft in opdracht van Frugi Venta de tabellen 17 t/m 36 samengesteld. De tabellen hebben uitsluitend betrekking op de export van in Nederland geteelde verse groenten en vers fruit, exclusief de export naar België en Luxemburg, uitsluitend van exporteurs, die in 2012 tenminste ton groenten en/of fruit hebben geëxporteerd. Exportbedrijven met meerdere dochterondernemingen die ieder onder eigen naam exporteren, worden als één handelshuis in de tabellen verwerkt. In totaal waren er in exporthandelsconglomeraten met 63 exportbedrijven (eind 2011: 17 conglomeraten met 57 exportbedrijven). Totaal assortiment In tabel 17 wordt een samenvattend overzicht geboden van alle exporteurs boven de ton van alle producten. Het totaal aantal exporteurs is vrijwel ongewijzigd in vergelijking met 2011 namelijk 125. Slechts 23 handelshuizen realiseerden samen 68% van het totale exportvolume Nederlandse groenten en fruit. Het marktaandeel van de top tien exporteurs schommelt de afgelopen jaren rond de 46%. In deze categorie werd in 2012 per exporteur gemiddeld ton naar het buitenland verhandeld, ton minder dan in In 2010 werd per top 10-exporteur nog ton verhandeld. De groep middelgrote exporteurs tussen de ton en ton bestond in 2012 uit 41 bedrijven met een gezamenlijk exportaandeel van 43%. Het marktaandeel van deze middelgrote exporteurs schommelde de voorgaande drie jaar tussen de 38 en 40%. Het restant van het exportvolume, slechts 10%, werd in 2012 gerealiseerd door 74 exporteurs onder de ton. Tabel 17 Indeling exporteurs (naar omzetgrootte in gewicht) van alle in Nederland geteelde producten Omzetklassen aantal aandeel in aantal aandeel in aantal aandeel in aantal aandeel in alle producten bedrijven het export- bedrijven het export- bedrijven het export- bedrijven het export- gewicht gewicht gewicht gewicht Bron: KCB / HBAG % % % % meer dan ton 12 50, , , , ton 7 11, ,9 8 13, , ton 11 12, , ,5 7 8, ton 23 13, , , , ton 30 7,0 25 6,1 22 5,5 25 6, ton 28 3,1 31 3,3 24 2,7 23 2, ton 21 1,0 18 0,9 28 1,5 26 1,3 Totaal , , , ,8 Totaal groenten- en fruitexport excl ton ton ton ton België en Luxemburg Juni 2013 Frugi Venta: Cijfers over de bedrijfstak groothandel verse groenten en fruit 17

18 In tabel 18 wordt de positie van de 10 grootste exporteurs bij de verschillende productgroepen en exportbestemmingen geanalyseerd. De samenstelling van de top 10 is in 2012 ongewijzigd in vergelijking met De top 10 had in 2011 en 2012 een relatief groot marktaandeel bij de hoofdproducten van de glastuinbouw en bij de export naar Tsjechië, Duitsland, Italië en Spanje. Bij hardfruit, uien en champignons, blijft hun exportaandeel ver achter. Met andere woorden, dit is vooral het werkterrein van gespecialiseerde en/of middelgrote exportbedrijven. Bij de bestemmingen zien we dat met name Rusland en USA/Canada kennelijk minder aandacht krijgen van de top 10. Op het Verenigd Koninkrijk/Ierland heeft de top tien marktaandeel heroverd. Tabel 18 Positie van de tien grootste exporteurs* Exportaandeel van de tien grootste exporteurs* in % % % % Alle producten (groenten en fruit) 46,2 46,4 45,4 45,6 Tomaten, kropsla, komkommers, paprika naar Duitsland 66,4 65,9 70,9 70,9 Tomaten, kropsla, komkommers, paprika (alle landen) 56,4 57,6 60,6 63,6 Wintergroenten 27,7 31,0 40,1 44,3 Uien 42,3 39,5 31,5 32,9 Champignons 15,5 10,7 21,6 17,6 Fruit 26,3 22,4 21,4 15,0 Overige groenten 43,2 58,0 45,4 37,6 Per bestemming % % % % Alle bestemmingen 46,2 46,4 45,5 45,6 Duitsland 55,5 56,6 60,6 60,4 Italië 54,5 56,6 55,0 59,5 Tsjechië 57,6 59,4 66,8 58,2 Spanje 47,8 39,9 39,6 53,2 Zwitserland 68,6 63,6 61,4 46,1 Frankrijk 40,0 42,7 47,3 44,3 Scandinavië 31,6 44,3 45,3 43,5 Verenigd Koninkrijk/Ierland 39,9 39,9 36,9 42,9 Polen 42,2 38,6 42,8 41,3 Denemarken 41,2 42,5 39,8 34,0 U.S.A./Canada 76,7 57,9 42,8 25,7 Rusland 26,2 31,4 19,6 17,2 * Dit betreft de tien grootste exporteurs in het kalenderjaar op basis van de exporthoeveelheid van alle producten en alle bestemmingen (exclusief België/Luxemburg - zie tabel 17). Bron: KCB / HBAG groenten en fruit Juni 2013 Frugi Venta: Cijfers over de bedrijfstak groothandel verse groenten en fruit 18

19 Toelichting bij de tabellen 19 t/m 23: Exporthandel per productgroep (Bron: HBAG groenten en fruit / KCB) Tabel 19 en 19A Kasgroenten totaal en naar Duitsland De kasgroentenexport heeft zich na de EHEC-crisis in 2011 nog niet hersteld in Het exportaandeel van de top tien kasgroentenexporteurs is in 2012 met bijna 3% punten toegenomen tot 69,8% ten koste van de omzetgroep tot ton. Als er uitsluitend naar de belangrijke export van kasgroenten naar Duitsland wordt gekeken, is het marktaandeel van de top 10 op Duitsland nog hoger namelijk 80%, ongeveer gelijk aan 2010 en Tabel 20 Champignonexport De export van champignons is de laatste jaren redelijk stabiel rond de 65 à ton. De zes grootste champignonexporteurs domineren de export met een aandeel van 86%. De champignonexport is vooral ook het werk van een aantal specialisten d.w.z. meer dan 75% van hun exporthoeveelheid bestaat uit champignons. Het aandeel van de 6 specialisten in de omzetgroepen boven de 400 ton bedroeg in %. Ter vergelijking 2011: 8 specialisten met 69%. De overige 7 exporteurs in de omzetgroepen boven de 400 ton deden in %. Tabel 22 Uienexport Er zijn circa 100 uienexporteurs. De hoogste omzetgroep boven de ton bestond in 2011 en 2012 uit 17 bedrijven met in 2012 een lichte toename van hun exportaandeel tot 85,2%. Hieronder bevinden zich 15 specialisten, die 76% van de uienexport realiseerden en 2 overige all roundexporteurs met een exportaandeel van 9%. In 2011 waren er 15 specialisten met een exportaandeel van 70%. Tabel 23 Fruitexport Het exportaandeel van de 10 grootste fruitexporteurs bedroeg in %, ongeveer gelijk aan 2010 en 2011.In de drie hoogste omzetgroepen boven de ton bevonden zich onder de 16 exporteurs 12 specialisten met een exportaandeel van 63%. Ter vergelijking 2011: onder de 15 bedrijven 11 specialisten met een exportaandeel van 53%. Juni 2013 Frugi Venta: Cijfers over de bedrijfstak groothandel verse groenten en fruit 19

20 Tabel 19 Indeling exporteurs van tomaten*, kropsla, komkommers en paprika (naar omzetgrootte in gewicht) Omzetklassen tomaten, sla aantal % aandeel aantal % aandeel aantal % aandeel aantal % aandeel komkommers en paprika exporteurs in export- exporteurs in export- exporteurs in export- exporteurs in export- boven ton 10 67,3 9 64,5 9 64, , ton 8 16, , ,1 9 18, ton 7 7,3 5 4,0 7 5,9 7 6, ton 9 3,9 9 3,7 8 3,6 14 1, ton 15 3,1 11 2,2 10 2,0 14 2,8 beneden ton 28 1,1 39 1,6 31 1,1 28 1,2 Totaal 77 99, , , ,9 Totaal exportkwantum ton ton ton ton excl. België en Luxemburg * tomaten incl. trostomaten en vleestomaten, excl. cherrytomaten Tabel 19A Indeling exporteurs van tomaten*, kropsla, komkommers en paprika naar Duitsland Omzetklassen tomaten, sla aantal % aandeel aantal % aandeel aantal % aandeel aantal % aandeel komkommers en paprika exporteurs in export- exporteurs in export- exporteurs in export- exporteurs in export- boven ton 8 71,7 9 76,4 9 78,3 9 77, ton 7 17,8 5 12,4 5 12,1 5 12, ton 3 3,3 4 4,9 4 4,3 3 3, ton 7 4,1 6 3,4 5 2,7 4 2, ton 9 2, ,1 11 3,2 beneden ton 18 0,7 20 0,8 15 0,4 17 0,8 Totaal 52 99, , , ,9 Totaal exportkwantum ton ton ton ton * tomaten incl. trostomaten en vleestomaten, excl. cherrytomaten. Tabel 20 Indeling exporteurs van champignons (naar omzetgrootte in gewicht) champignonexport exporteurs in export- exporteurs in export- exporteurs in export- exporteurs in export- boven ton 5 80,8 7 81,5 6 84,4 6 86, ton 5 11,6 3 7,3 4 7,8 3 6, ton 2 2,2 4 3,6 3 2,9 4 2, ton 8 3,3 5 2,1 7 2,9 4 1,4 beneden 200 ton 37 1,8 38 1,6 33 1,8 34 1,6 Totaal 57 99, , , ,8 Totaal exportkwantum ton ton ton ton excl. België en Luxemburg Juni 2013 Frugi Venta: Cijfers over de bedrijfstak groothandel verse groenten en fruit 20

21 Tabel 21 Indeling exporteurs van wintergroenten* (naar omzetgrootte in gewicht) wintergroentenexport exporteurs in export- exporteurs in export- exporteurs in export- exporteurs in export- boven ton 3 32,3 2 27,1 2 36,7 2 38, ton 3 15,1 2 12,0 1 8,5 0 0, ton 16 31, ,9 9 24,4 6 21, ton 8 7, , , , ton 24 8,7 20 9,4 12 7,5 12 9,2 beneden 200 ton 36 3,1 43 4,7 48 7,0 41 6,7 Totaal 90 98, , , ,9 Totaal exportkwantum ton ton ton ton excl. België en Luxemburg *wintergroenten zijn boerenkool, rode kool, savooie kool, witte kool, kroten, schorseneren, knolselderij, koolrapen. Tabel 22 Indeling exporteurs van consumptie-uien (naar omzetgrootte in gewicht) uienexport exporteurs in export- exporteurs in export- exporteurs in export- exporteurs in export- boven ton 17 83, , , , ton 11 7,6 9 5,8 9 7,0 10 7, ton 11 3,2 11 3,3 11 4,0 6 2, ton 14 2,3 18 2,6 18 3,3 13 2,0 beneden ton 53 1,9 50 1,7 49 1,9 52 1,6 Totaal , , , ,5 Totaal exportkwantum ton ton ton ton excl. België en Luxemburg Tabel 23 Indeling exporteurs van fruit (naar omzetgrootte in gewicht) fruit exporteurs in export- exporteurs in export- exporteurs in export- exporteurs in export- boven ton 8 67,3 9 64,9 7 59,6 6 56, ton 2 5,7 4 8,6 6 14,8 7 18, ton 4 6,7 5 6,9 2 3,3 3 5, ton 7 7,7 4 3,5 8 8,5 7 7, ton 8 3,7 11 4,1 13 6,1 13 3, ton 16 4,1 17 3,9 10 2,6 10 2,3 beneden 500 ton 43 2,4 42 2,3 37 1,9 39 1,9 Totaal 88 97, , , ,5 Totaal exportkwantum ton ton ton ton excl. België en Luxemburg Juni 2013 Frugi Venta: Cijfers over de bedrijfstak groothandel verse groenten en fruit 21

22 Toelichting bij de tabellen 24 t/m 36: Structuur Nederlandse exporthandel per bestemmingsland (Bron: HBAG groenten en fruit/kcb) Tabel 24 Duitsland - exportvolume - min 2% Het exportvolume naar Duitsland is verder gedaald met 2% tot ton. In 2010 werd ton meer naar Duitsland geëxporteerd. Het aantal Duitslandexporteurs is sinds 2009 met 16 gedaald tot 71, zij het met name in de omzetgroep beneden de ton. In de hoogste omzetgroepen boven de ton blijft het aantal exporteurs constant, namelijk circa 10. In 2012 waren het er 11 met een gezamenlijk exportaandeel van 73,5%, circa 2% punten meer dan in 2011 en zo n 5% punten meer dan in 2009/2010. Tabel 25 Verenigd Koninkrijk en Ierland - exportvolume - min 1% Het aantal exporteurs op deze bestemming daalt licht naar 56. De top tien boekt met een aandeel van circa 68% lichte terreinwinst. In 2009 was hun aandeel nog 63%. Tabel 26 Frankrijk - exportvolume - min 2% De forse exportdaling in 2011 is niet gecompenseerd. Het aantal exporteurs bleef met 47 vrijwel gelijk. De top zes heeft een exportaandeel van 57%, ook dit is niet gewijzigd. Tabel 27 Zweden, Noorwegen en Finland - exportvolume - plus 1% Weinig mutatie in het exportvolume sinds De top zes heeft in vergelijking met 2009/ à 6% punten exportaandeel ingeleverd en heeft nu 46%. De omzetgroep ton export naar deze bestemming met 11 bedrijven en 37% exportaandeel wint terrein. Tabel 28 Denemarken - exportvolume min 15% Een stevige daling in 2012 op deze bestemming, evenals in Vooral minder komkommers ( ton), tomaten ( ton) en peren ( ton). De top zeven verloor 6% punten exportaandeel in vergelijking met 2010 tot 65%. Tabel 29 Zwitserland - exportvolume min 7% Een kleine traditionele bestemming waar slechts vijf exporteurs echt van betekenis zijn. Hun exportaandeel schommelt tussen 84 en 90%. Tabel 30 Spanje - exportvolume min 4% Ook op deze bestemming is de export verder weggezakt met een gelijkblijvend aantal exporteurs, t.w. 42. De top tien realiseerde 75%. Tabel 31 Italië - exportvolume plus 9% Een belangrijke exportbestemming, die door een gering aantal Italië-specialisten uitstekend wordt bediend. De top zes is al jaren goed voor circa 83%. Tabel 32 Polen - exportvolume - min 32% De forse exportdaling met ton in 2012 wordt voornamelijk verklaard door minder tomaten ( ton), uien ( ton), komkommers ( ton) en appelen ( ton). Het aantal exporteurs zit met 44 weer op het niveau van De top vijf heeft in 2012 terrein verloren. Tabel 33 Rusland - exportvolume min 34% In vergelijking met 2010 is het volume bijna gehalveerd. In 2012 is de daling vooral te wijten aan de gedaalde export van uien ( ton), witte kool ( ton) en appelen ( ton). Een groot deel van de Ruslandexport wordt administratief verwerkt via Litouwen. Het aantal exporteurs is gedaald tot 43. De top tien doet 70%, in 2011 werd dit exportaandeel nog door 16 bedrijven gerealiseerd. Tabel 34 Tsjechië - exportvolume min 18% De daling is te wijten aan ton minder uien, ton minder paprika en ton minder tomaten. Het aantal exporteurs naar Tsjechië is stabiel. De top vijf deed in %, ongeveer 5% punten minder dan in de drie voorgaande jaren. Tabel 35 USA en Canada - exportvolume min 10% De tomatenexport naar de USA/Canada is vrijwel tot stilstand gekomen vanwege het tuta absoluta-probleem. Sinds september 2012 zijn tomaten met groene plantdelen ook niet meer welkom. Hiermee is de export van trostomaten volledig stilgevallen. Naar de USA werden ton paprika uitgevoerd, ton minder dan in 2011 door concurrentie van paprika uit Mexico. De top vier deed in %, duidelijk minder dan in voorgaande jaren. Tabel 36 België en Luxemburg - exportvolume plus 24% De export naar België is over een relatief groot aantal exporteurs verdeeld. De top negen deed 55% in Juni 2013 Frugi Venta: Cijfers over de bedrijfstak groothandel verse groenten en fruit 22