Verzamelen en inpakken

Transcriptie

1 Verzamelen en inpakken Het sortiment op een kwekerij bepaalt vaak de mate van mechanisatie. Heb je grote, uniforme partijen met weinig verschillende potmaten die in kisten of op roltafels kunnen worden afgekweekt, dan investeer je al snel in mechanisatie. Denk aan een wegzetrobot bij de oppotmachine, een transportwagen en een opraaprobot. Bij een sortiment met kleine partijen in verschillende potmaten of bij een sortiment met veredelingen op stam valt er veel minder te automatiseren. Daar moet je met de hand verzamelen en sorteren. Op deze kwekerij van vaste planten komt er amper een medewerker op het containerveld. Verkoopklaar maken Grote kwekerijen met opkweek op roltafels, rolcontainers of in kisten, waar het interne transport sterk is gemechaniseerd, sorteren bij aflevering met een camera op grootte. Dit heet camerasortering. Op potplantenbedrijven in de bloemisterij is dat al langer gangbaar. Daar komen mensenhanden amper aan te pas. Maar bij het gros van de bedrijven gebeurt het sorteren nog gewoon op het oog. Zorg voor een uniforme partij door zorgvuldig te sorteren. Een order maak je klaar door de gezonde exemplaren van de juiste maatsortering uit te zoeken en de potten nog wat met de hand bij te werken. Dat wil zeggen: het mos en onkruid er afhalen en het gewas eventueel nog wat bijknippen. De potkluit moet voldoende vochtig zijn om tijdens het transport en de periode erna niet uit te drogen. De kluit moet ook voldoende voeding bevatten. Controleer ten slotte alle af te leveren planten op ziekten en plagen. Dit werk moet vlot en secuur verlopen, je wilt je klant immers te vriend houden. Zet de planten rechtop in de kar en laat ze er niet buiten uitsteken. Transportmiddelen en verpakking moeten klaar staan. Je moet bovendien voldoende personeel hebben om vlot af te kunnen leveren. Verpakkingen kiezen De variatie aan kisten en pallets als verpakkingsmateriaal is groot. De Stichting Hulpmaterialen probeert hierin eenheid te brengen, tot nu toe zonder al te veel succes. Zij stelt ook jaarlijks fust- en palletprijzen vast. Die kunnen als verrekenprijzen dienen bij transacties tussen kwekers en afnemers. De volgende fustsoorten zijn in de boomkwekerij in gebruik: de hoge logokist; de lage logokist; de veenmankist; de Deense doos gecoat; de klapkist. Veel containerplanten worden verhandeld op pallets of in palletboxen. Daarvan tref je de volgende typen aan in de praktijk: de blokpallet: 100 x 120 cm groot, van hout; de europallet: 80 x 120 cm groot, van hout; de ferropallet: 115 x 210 cm groot, van metaal;

2 de boxpallet of palletbox: 100 x 120 x 95 (hoogte) cm, van hout. Het gebruik van pallets is erg divers. Elke pallet heeft zo zijn specifieke voordelen. Op de blokpallet kun je bijvoorbeeld meer kisten stapelen dan op een europallet. Maar zo n blokpallet is weer minder wendbaar in een winkel of tuincentrum. Bovendien komt fust niet altijd retour. Een partij planten voor de export stapel je niet zo snel op een dure meermalige pallet. Die komt immers vaak niet terug. Bij verhandeling in Nederland is meermalig fust wel mogelijk, maar dat is wel veel duurder. Links van boven naar beneden: een hoge kist, een logokist en een stekkist. Rechts een klapkist Leverbon opstellen De bestelde planten zijn uitgesorteerd, schoongemaakt, ingepakt en op de vrachtwagen geladen. De partij is nu verzendklaar. Bij iedere aflevering hoort een leverbon of een verzendlijst. Nogal wat boomkwekers hebben de hele administratie daarvan in de computer staan. Firma s als Infogroen, TSD, Venhorst en andere hebben daarvoor complete softwarepakketten op de markt gebracht. Wat hoort er op zijn minst op een leverbon te staan? In de praktijk circuleren er nogal wat onvolledige formulieren. Op een fatsoenlijke leverbon staat een logo. Verder vanzelfsprekend de naam, het adres, telefoon- en faxnummers, bank- en gironummers, eventueel adres en website van de leverancier. Dan de datum, de naam van de klant, het aantal geleverde planten per cultivar, de juiste naamgeving (plantensoort en cultivarnaam), de lengtemaat en de potmaat en ten slotte de prijs. In de kleine lettertjes onderaan hoort te staan of de planten worden geleverd onder de HBN-voorwaarden.

3 Het is netjes als ook het aansluitnummer van de kwekerij bij de Nederlandse Algemene Keuringsdienst Tuinbouw ( NAK-T) is vermeld. Verder hoor je nog de keuringsvermeldingen op de leverbon te zetten. Die geven aan dat de zending van EEGkwaliteit is en dat de leverbon dient als plantenpaspoort voor plantenpaspoortplichtige gewassen. De leverbon garandeert dat de NAK-T (vóór NAK-B) kwaliteitscontrole uitvoert op die gewassen die onder de (al of niet verplichte) kwaliteitscontrole van die instantie vallen. Een plantenpaspoort wordt in Nederland gebruikt en is verplicht in twee belangrijke gevallen: bij uitvoer van uitgangsmateriaal binnen de EU, dus plantmateriaal dat verder wordt opgekweekt; bij uitvoer van paspoortplichtige gewassen. Dit betreft een hele lijst van gewassen, waaronder een twintigtal loofhoutgewassen, een vijftal soorten coniferen en een dertigtal vaste planten. Ook vallen hieronder de bacterievuurgevoelige waardplanten zoals Chaenomeles, Cotoneaster, Crataegus, Cydonia, Eriobotrya, Malus, Mespilus, Photinia davidiana, Pyracantha, Pyrus en Sorbus (behalve Sorbus intermedia). Voor deze laatste groep gewassen zijn bovendien extra veiligheidseisen opgesteld. De EU heeft overal in Europa zogenaamde beschermde gebieden ingesteld. Daarbinnen mogen bacterievuurgevoelige gewassen alléén worden geïmporteerd als ze gekweekt zijn in weer andere door de EU aangewezen gebieden, de zogenaamde bufferzones. Als je dus bacterievuurgevoelige waardplanten in je sortiment hebt zitten en je wilt ze exporteren naar een beschermd gebied ergens in Europa, dan heb je daar een extra verklaring voor nodig. Dat is het zogenaamde ZP-b2 paspoort (ZP van zona protecta = beschermd gebied in het Latijn). Voor een actuele lijst van plantenpaspoortplichtige gewassen kun je bij de NAK-T terecht. Er zijn officiële leverbonnen te koop bij de NAK-T. Maar bij de NAK-T aangesloten kwekerijen mogen ter vervanging van de NAK-T-leveranciersdocumenten ook hun eigen leverbonnen gebruiken, als er tenminste alles op staat wat hierboven is vermeld.

4 De keuringsvermeldingen mag je niet zo maar op de leverbonnen zetten. Keuringsvermeldingen zonder keuringen kan natuurlijk niet. Daarvoor: moet je aangesloten zijn (tegen betaling) bij de NAK-T; controleert de NAK-T de productie op je kwekerij door middel van veldkeuringen; controleert de NAK-T bij aflevering door middel van partijkeuringen. De controle richt zich op het natrekken van: de rasechtheid en raszuiverheid van je plantmateriaal; de gezondheid van je gewassen; de kwaliteit van de afgeleverde planten. Bij import en export van zendingen van en naar landen buiten de EU is een Internationaal Fytosanitair Certificaat verplicht. De afgifte daarvan en de controle ervoor doet de Plantenziektenkundige Dienst. De organisatie rondom verzamelen en afleveren Een snelle aflevering hangt af van een perfecte organisatie van het sorteren, leverklaar maken, inpakken en transporteren. Verpakkingen en transportmiddelen moeten klaar staan en deskundig personeel moet voorhanden zijn. Hoe wordt het afleveren op jouw praktijkbedrijf georganiseerd? Neem de volgende vragen met je praktijkopleider door.

5 Hoe lang duurt het afleverseizoen? Hoe komen de orders binnen: per telefoon, per fax of op een andere manier? Hoe vaak per week moet er worden afgeleverd? Geef de uitersten aan: het aantal keren per week tijdens de leverpiek(en) en tijdens de slappere tijden. Hoeveel personen zijn bij het afleveren betrokken? Hoe is de taakverdeling bij de organisatie van de aflevering? Wie zorgt voor aan- en afvoer van fust en pallets? Wie pakt in? Wie sorteert? Wie verzamelt? Waar wordt gesorteerd: op het containerveld of in de schuur? Hoe worden de potten en containers gesorteerd? Hoe worden de potten en containers leverklaar gemaakt (schoonmaken, bijknippen, etiketteren, fotolabelen en plombe eraan hangen)? Hoe worden de schoongemaakte en gesorteerde planten verzameld en afgevoerd van het containerveld? Handmatig of machinaal? Welke transportmiddelen gebruik je? Maak hiervan een verslag en lever het ter beoordeling in bij je praktijkbegeleider. Verpakken en leverbon invullen Je praktijkopleider heeft je op grond van een order geïnstrueerd welke planten in welke lengte- en potmaten je moet sorteren en klaarmaken. Dan moet je ze nog inpakken. Dat wil zeggen in een of ander fust stoppen en op pallets zetten, zodat alles klaar staat om in de vrachtwagen van het bedrijf te worden afgevoerd. Ten slotte moet je nog een verzendlijst of een leverbon invullen die je aan de vrachtwagenchauffeur moet meegeven. Hoe is dat op je praktijkbedrijf geregeld? Neem de volgende vragen met je praktijkopleider door. Welke fustsoorten gebruikt je praktijkopleider (logokisten, veenmankisten, Deense dozen, palletboxen, Deense karren)? Welke typen pallets zijn er in gebruik op je praktijkbedrijf? Noteer de afmetingen. Hoe is de stapeling van de verschillende fustsoorten op de verschillende pallets? Hoeveel Deense karren passen er in de vrachtwagen? Welke afnemer wenst welke verpakking? Welke fustsoorten zijn eenmalig, welke worden meer keren gebruikt? Welke pallets zijn eenmalig, welke worden meer keren gebruikt? Welke fusten en pallets komen slecht retour van de afnemer? Wat vermeldt je praktijkopleider allemaal op zijn verzendlijst of zijn leverbon? Aantallen, lengtematen, en potmaten? Worden de planten afgeleverd onder de HBN-voorwaarden? Zijn de gewassen gemarkeerd die EEG-plantenpaspoortplichtig zijn? Zijn de gewassen gemarkeerd die onder de NAK-T-keuring vallen? Maak een verslag van deze vragen. Maak een kopie van een leverbon, een verzendlijst of een koopbriefje. Lever het verslag ter beoordeling in bij je docent.