Transcriptie

1 Inhoudstafel Inleiding Wat doe je als sch oolverlater? Schrijf je in als werkzoekende bij de VDAB 5 2 Wat m et het kinderbijslagfonds? 8 3 Wat m et het ziekenfonds? 8 Wat doe je als je je inschrijving wijzigt of stop t m et studeren tijdens h et academ iejaar? 9 1 Je inschrijving tijdens het academ iejaar wijzigen 9 2 Stop p en m et studeren tijdens het academ iejaar 10 Je gaat op zoek naar werk 12 1 Hoe werk zoeken? 12 2 Waar vind je vacatures? 13 3 Tewerkstelling in de op enbare sector 15 4 Tewerkstelling in het buitenland 15 Je h ebt werk gevonden! 18 1 Als am btenaar in de op enbare sector 18 2 De p rivésector 19 3 Als zelfstandige 25 De wach ttijd voorbij 27 1 De wachtuitkering aanvragen 27 2 Je inschrijving als werkzoekende bevestigen 28 3 E n verder 28 4 O p welk bedrag heb je recht? 28 5 Werkloosheidsuitkeringen 29 Heb ik recht op vakantie? 30 1 Algem een p rincip e 30 1

2 2 E n als ik afstudeer? 30 3 De jeugdvakantie 31 Verder studeren in h et buitenland 32 L evenslang leren 35 1 O p en U niversiteit 35 2 Taalonderwijs 35 3 VDAB 35 4 O ndernem ersop leidingen bij Syntra 36 5 Hoger beroep sonderwijs van het volwassenonderwijs 36 N uttige adressen 37 B ibliografie 40 2

3 Inleiding juni Als je afstudeert of stop t m et je huidige studie sta je voor een nieuwe p eriode in je leven. Som s loop t dat van een leien dakje, som s ook niet. M isschien weet je niet m eteen wat je wil doen. Je zal in ieder geval m oeten kiezen of je nog verder studeert, gaat werken of iets anders wil doen. Werk (en hoe ga je ernaar op zoek?) Daarover gaat de hoofdm oot van deze brochure. De m eerderheid van de p as afgestudeerden gaat werken als werknem er of am btenaar. Hoe je eraan begint en waar je best op let, vind je in het hoofdstuk Je gaat op zoek naar w erk (p.12 e.v.). E en eigen zaak (en hoe begin je erm ee?) Wil je een eigen zaak beginnen of stap je m ee in een bestaande zaak? Het statuut van zelfstandigen versch ilt grondig van dat van werknem ers! In het hoofdstuk Je heb t w erk gevond en! (p.18 e.v.) vind je een korte inleiding. Verder studeren (en hoe oriënteer je je?) N a een bachelor- of m asterdip lom a heb je nog heel wat m ogelijkheden in het onderwijs. Afhankelijk van je dip lom a heb je recht op studieduurverkorting in versch illende rich tingen in h et h oger onderwijs. M eer inform atie hierover vind je bij de studiebegeleiders van je onderwijsinstelling (van de school of universiteit waarnaar je gaat) of bij een C LB. N aargelang je situatie, studieverleden en leeftijd heb je nog recht op een studietoelage van de Vlaam se Gem eenschap en kinderbijslag. Inform eer je bij KdG Stuvo. O nze contactgegevens vind je op p agina 39, alsook op de achterzijde van deze brochure. 3

4 Andere m ogelijkheden Voor je aan één van de drie vorige op ties begint kan je er een jaar (of m eer) tussenuit gaan. Reizen, een uitwisselingsp rogram m a, vrijwilligerswerk, de m ogelijkheden zijn talrijk. Als je naar het buitenland wil is atie.be (doorklikken naar reizen ) een goede virtuele start. Let wel op dat je in orde blijft m et je sociale zekerheid. Inform eer je dus goed! Je weet nog niet wat je wil doen Schrijf je in ieder geval in als schoolverlater bij de VDAB. M eer inform atie hierover vind je in het hoofdstuk W at d oe je als schoolverlater? (p.5 e.v.). Als je later een andere weg kiest, kan je je nog altijd zonder gevolgen terug uitschrijven. Veel succes! 4

5 Wat doe je als schoolverlater? 1 Schrijf je in als werkzoekende bij de VDAB De VDAB, Vlaam se Dienst voor Arbeidsbem iddeling en B eroep sop - leiding, heeft arbeidsbem iddeling voor schoolverlaters als belangrijke taak (zie ook Je gaat op zoek naar w erk, p.12). B ij de VDAB kan je ook terecht voor op leidingen na je studie, zoals bijvoorbeeld talen en inform atica. Waarom? Werk is overal te vinden en je bent al op geleid. Waarom heb je de VDAB dan nodig? E r zijn een heleboel VDAB -diensten waarvan je gebruik kan m aken om een job te zoeken (zie ook Je gaat op zoek naar w erk, p.12). Als je na je wachttijd nog geen werk hebt gevonden, krijg je een wachtuitkering. Hoe langer je wacht m et je inschrijving, des te langer het duurt vooraleer je recht hebt op zo n uitkering. B ovendien blijf je tijdens je wachttijd in orde m et je ziekteverzekering en kinderbijslag. Daarom dus! Wanneer? vóór 9 augustus indien je ouder bent dan 18 jaar. Je wachttijd begint dan op 1 augustus als je tijdens het academ iejaar uitschrijft, m oet je je onm iddellijk inschrijven bij de VDAB. Je wachttijd begint dan m eteen. als je later inschrijft, begint je wachttijd m aar vanaf die dag te lop en. als je in juni, juli of augustus voltijds werk hebt gevonden, hoef je je niet in te schrijven. Je wachttijd start dan autom atisch vanaf de dag dat je begint te werken. O p gelet! Als deze tewerkstelling eindigt m oet je wel inschrijven om je wachttijd te laten doorlop en. 5

6 Wie? Je kan je p as als schoolverlater bij de VDAB inschrijven als je alle studieactiviteiten hebt stop gezet. Daarvoor m oet je je tijdens het academ iejaar uitschrijven. Vraag hiervoor een attest aan het studentensecretariaat. Als je een tweede zit hebt en die nog aflegt kan je je p as inschrijven na het laatste exam en. Als je alleen nog je eindwerk m oet afwerken, dan kan je je de dag na het indienen ervan inschrijven, zelfs als je het nog m ondeling m oet verdedigen. P raktisch H oe schrijf je je in als w erkzoekend e? via de website van de VDAB : en klik door naar M ijn VDAB. De site h elp t je stap voor stap door de insch rijvingsp rocedure. via de VDAB -Servicelijn op , elke werkdag bereikbaar tussen 8 u. en 20 u. in je p laatselijke VDAB -kantoor of de lokale werkwinkel. Vergeet je identiteitskaart niet m ee te nem en! W at krijg je van d e V D A B? een A23-inschrijvingsbewijs. Dat m oet je invullen en terugsturen als je werk gevonden hebt of inleveren op het einde van je wachttijd om je wachtuitkering aan te vragen. een form ulier C 10 9/art.36 dat je op je secundaire school m oet laten invullen. Dat form ulier gebruik je later om de wachtuitkering aan te vragen. M eer info hierover vind je in D e w achttijd voorb ij (p.27). Wachttijd en wachtgeld De wachttijd is de tijd die je m oet wachten vooraleer je een wachtuitkering krijgt. Deze wachtuitkering krijg je indien je na je wachttijd nog geen werk gevonden hebt. De duur van de wachttijd is afhankelijk van je leeftijd: jaar: 233 werkdagen of 9 m aanden jaar: 310 werkdagen of 12 m aanden 6

7 O p gelet! Arbeid verricht tijdens je studie kan je wachttijd verkorten! De volgende arbeidsdagen tellen: arbeidsdagen gep resteerd m et inhouding van de norm ale RSZ-bijdragen (op voorwaarde dat deze arbeid gep resteerd is na ). arbeidsdagen gep resteerd m et inh ouding van solidariteitsbijdragen tijdens de m aanden januari tot en m et juni en oktober tot en m et decem ber (op voorwaarde dat deze arbeid gep resteerd is na ). P er arbeidsdag, ongeacht het aantal gep resteerde uren, zal je wachttijd m et één dag verm inderd worden en dit m et een m axim um van 78 dagen. Als je tijdens je studie zulke arbeidsp restaties verricht hebt, neem je best contact op m et je uitbetalingsinstelling en dit ongeveer 3 m aanden voor de norm ale einddatum van je wachttijd. De correcte einddatum kan je op de website van de RVA berekenen. Klik hiervoor bij volledige werkloosheid op wachttijd schoolverlaters of laat het door je uitbetalingsinstelling berekenen. M ag je werken tijdens de wachttijd? Ja, de wachttijd is de tijd die je m oet wachten op een wachtuitkering. Het is niet de tijd die je m oet wachten om aan het werk te gaan! Werken kan wel een invloed hebben op je wachttijd: als er op je loon door jou en je werkgever RSZ-bijdragen worden betaald, wordt je wachttijd niet verlengd. als je na je studie tijdens de m aanden juli, augustus of sep tem ber gedurende m axim um 23 arbeidsdagen m et een studentencontract werkt, waarbij enkel een solidariteitsbijdrage van 2,5 % wordt afgehouden, wordt je wachttijd m et die gewerkte dagen verlengd. Dit gebeurt ook wanneer je deze dagen hebt gep resteerd voor je inschrijving als werkzoekende. RSZ staat voor Rijksdienst Sociale Zekerheid. Zij int bijdragen waarvan onder m eer kinderbijslagen, werkloosheids- en ziekteuitkeringen en p ensioenen betaald worden. 7

8 2 Wat m et het kinderbijslagfonds? In p rincip e kunnen je ouders (of jijzelf) tijdens de wachttijd verder kinderbijslag ontvangen tot je de leeftijd van 25 jaar hebt. Voor juli, augustus en sep tem ber van het afstudeerjaar blijf je het recht op kinderbijslag behouden als je in totaal niet m eer dan 240 uur werkt. Vanaf oktober blijft de kinderbijslag behouden op voorwaarde dat je niet m eer verdient dan 480,47 bruto p er m aand (index juli ). 3 Wat m et het ziekenfonds? Zolang je wachttijd duurt en je ingeschreven bent bij de VDAB blijf je via je ouders verzekerd bij het ziekenfonds. Heb je werk gevonden, is je wachttijd voorbij of ben je 25 geworden, dan m oet je je p ersoonlijk aansluiten bij een ziekenfonds. 8

9 Wat doe je als je je inschrijving wijzigt of stop t m et studeren tijdens het h academ iejaar? Zodra je je in een instelling van het hoger onderwijs inschrijft, neem je een aantal studiep unten op. Als je in de loop van het academ iejaar iets aan je inschrijving wijzigt, dan kan het aantal studiep unten dat je hebt op genom en veranderen. Zulk een wijziging heeft een invloed op je recht op kinderbijslag en/of een studietoelage. Inform eer je zeker ook over de gevolgen voor het leerkrediet. M eer inform atie over je op genom en studiep unten en leerkrediet vind je in het onderwijs- en exam enreglem ent en/of bij de studentenadm inistratie van je onderwijsinstelling. 1 Je inschrijving tijdens het academ iejaar wijzigen E en wijziging van je inschrijving houdt in dat je je studiep rogram m a wijzigt (~ m eer of m inder studiep unten op neem t) en/of verandert van studierichting. Kinderbijslag Je hebt recht op kinderbijslag als er tijdens h et volledige academ iejaar m instens 27 studiep unten op - genom en blijven en je als student ingeschreven blijft. O m ononderbroken kinderbijslag te ontvangen m oet je je voor het einde van de m aand na je uitschrijving voor een nieuwe op leiding inschrijven. Studietoelage van de Vlaam se overheid Het aantal studiep unten dat op 30 juni als op genom en wordt beschouwd is bep alend voor je studietoelage. Wijzigingen in de loop van het academ iejaar kunnen aanleiding geven tot een gedeeltelijke terugvordering van je studietoelage. Als je geen 27 studiep unten op - genom en hebt, heb je niet langer recht op een studietoelage en wordt deze volledig teruggevorderd. 9

10 Studiegeld (= inschrijvingsgeld) Je kan een deel van het studiegeld terugkrijgen of je m oet een deel bijbetalen. Het bedrag van het studiegeld varieert naargelang het aantal op genom en studiep unten, de datum van wijziging van je inschrijving,... M eer inform atie vind je bij de studentenadm inistratie van je onderwijsinstelling. 2 Stop p en m et studeren tijdens het academ iejaar Wanneer je je als student uitschrijft bij je onderwijsinstelling en gedurende hetzelfde academ iejaar geen nieuwe inschrijving neem t, heb je je studie stop gezet. VDAB Schrijf je na uitschrijving onm iddellijk in bij de VDAB als schoolverlater in w achttijd. E lke schoolverlater m oet im m ers een wachttijd doorlop en alvorens recht te hebben op een wachtuitkering. De duur van je wachttijd hangt af van je leeftijd. Als je tijdens je wachttijd op nieuw begint te studeren, vervalt doorgaans de reeds doorlop en wachttijd. Heb je je wachttijd volledig voltooid en hervat je je studie, dan m oet je geen nieuwe wachttijd doorlop en. M eer inform atie: via de VDAB -Servicelijn op , elke werkdag bereikbaar tussen 8 u. en 20 u. Kinderbijslag Vanaf de m aand na uitschrijving ontvang je niet langer kinderbijslag als student. Indien je je na uitschrijving onm iddellijk inschrijft bij de VDAB als sch o o lverlater in w ach ttijd kan je gedurende je wach ttijd kinderbijslag blijven ontvangen: 10

11 zolang je geen 25 jaar bent en je inkom en p er m aand niet hoger is dan 480,47 bruto p er m aand (index juli ). Studietoelage van de Vlaam se overheid Het aantal studiep unten dat op 30 juni als op genom en wordt beschouwd is bep alend voor je studietoelage. Wijzigingen in de loop van het academ iejaar kunnen aanleiding geven tot een gedeeltelijke terugvordering van je studietoelage. Als je geen 27 studiep unten op genom en hebt, heb je geen recht m eer op een studietoelage en wordt deze volledig teruggevorderd. Studiegeld (= inschrijvingsgeld) Afhankelijk van het tijdstip van uitschrijving kan je een deel van het studiegeld terugvorderen. Inform eer je bij de studentenadm inistratie van je onderwijsinstelling. Tewerkstelling Tijdens je wachttijd m ag je werken, m aar niet m eer m et een arbeidsovereenkom st voor studenten. M eer inform atie vind je op Ziekteverzekering Gedurende je wachttijd en voor zover je nog niet werkt, blijf je als p ersoon ten laste van je ouder(s) ingeschreven bij het ziekenfonds. Zodra je begint te werken of wanneer je wachttijd afgelop en is, m oet je je p ersoonlijk aansluiten bij een ziekenfonds naar keuze. B ij vragen hierom trent inform eer je best bij KdG Stuvo. Je vindt onze contactgegevens op de achterzijde van deze brochure. 11

12 Je gaat op zoek naar werk 1 Hoe werk zoeken? Werk wordt je zelden aangeboden. Je m oet er actief naar op zoek. Dat doe je best via een bep aalde strategie. We bep erken ons daarom tot het geven van enkele algem ene richtlijnen in verband m et werk zoeken. B egin m et jezelf in vraag te stellen. Wat zijn de dingen die je echt goed kan en wat wil je graag doen in je beroep? Weet ook wat je niet kan. Zoek dus naar de m eest geschikte job. N eem hiervoor gerust je tijd! Solliciteren is een ernstige zaak en een voltijdse job! Zorg ervoor dat: iedereen in je kennissenkring weet waar je m ee bezig bent je een rustige ruim te hebt, uitgerust m et p c, internet en telefoon je weet waar je bedrijfsinform atie kan op zoeken, waar een kop iezaak en het p ostkantoor is je over de nodige kop ieën van je dip lom a beschikt je je adm inistratie zorgvuldig bewaart. Alle geschreven brieven en antwoorden (ook als ze niet m eteen het verhoop te resultaat op leveren) m oet je bijhouden. Ze kunnen tegenover de VDAB als bewijs gelden van je inzet bij het zoeken naar werk. O ok voor jezelf kan het handig zijn een logboek bij te houden. Zo behoud je het overzicht van wat je reeds ondernam en waaruit je geleerd hebt. B ijkom ende tip s: reageer m eteen op een op enstaande betrekking. De snelheid waarm ee je reageert kan een invloed op je kansen hebben. denk eraan dat het niet altijd m ogelijk is om dicht bij huis werk te vinden. Solliciteer daarom ook bij firm a s die iets verderaf gelegen zijn. E en toffe job is zeker een iets langere verp laatsing waard. 12

13 solliciteren kan een zaak van lange adem zijn. Verlies dus niet te snel de m oed. solliciteren is duur. Vooral de verp laatsingskosten kunnen hoog op lop en. O nder bep aalde voorwaarden kan je je goedkoop verp laatsen m et De Lijn. Zo kan je je m et een netabonnem ent van de VDAB gedurende 12 m aanden m et alle tram s en bussen in Vlaanderen verp laatsen. Hieraan zijn wel enkele voorwaarden verbonden. Je m oet - ingeschreven zijn bij de VDAB - officieel een adres in Vlaanderen hebben - in trajectbegeleiding zijn (een VDAB -consulent begeleidt je naar een job) Voor werkzoekenden in op leiding bij de VDAB is h et netabonnem ent gratis; als werkzoekende betaal je 12,5/jaar. M eer inform atie vind je via obiliteit. 2 Waar vind je vacatures? 50 % van de vacatures wordt nooit gep ubliceerd, m aar wordt sp ontaan ingevuld. Het is dus belangrijk dat je aan zo veel m ogelijk m ensen laat weten dat je op zoek bent naar werk. Denk h ierbij bijvoorbeeld ook aan je stagebegeleider, p raktijklector, fam ilie,... Je kan ook sp ontaan solliciteren bij bedrijven of organisaties die je interessant lijken. je kan volledig zelfstandig en gratis het W erk Inform atie S ysteem (WIS) van de VDAB raadp legen. Dit is een jobcom p uter waar je als sollicitant rechtstreeks gegevens over vacatures kan op vragen. WIS vind je in elk gewestelijk bureau van de VDAB, de werkwinkel, warenhuizen, gem eentehuizen, bibliotheken, stations en via het internet ( als werkzoekende, m aar ook als werkende, kan je jouw gegevens (cv) in een databank (Kiss-systeem : K and id aten Inform atie- en SelectieSysteem ) van de VDAB laten op nem en. Via een zoeksysteem kan de werkgever snel een aantal kandidaten selecteren die beantwoorden aan het p rofiel van zijn 13

14 vacature. E en inschrijving gebeurt vrijwillig. Als werkzoekende ben je niet verp licht om je in te schrijven in dit systeem. Het is enkel een handige extra service van de VDAB. Je kan een inschrijvingsform ulier bekom en in elk VDAB -kantoor of via de website lees regelm atig de werkaanbiedingen in (streek)kranten, tijdschriften,... via internet vind je ook een heleboel websites waarop jobs worden aangeboden - officiële websites van de gewestelijke bureaus voor arbeidsbem iddeling (WIS en KISS) (Vlaanderen) (Wallonië) (B russel) (Duitstalige Gem eenschap ) - website van het selectiebureau van de overheid (federaal) unt.be (Vlaam s) - websites die de gedrukte jobaanbiedingen uit de p ers overnem en websites van firm a s, gesp ecialiseerd in jobaanbiedingen via internet stone.be onster.be je kan beroep doen op verschillende p laatsingsdiensten, zoals o.a. 14

15 - de p laatsingsdienst van je hogeschool Laat je inschrijven op de lijst van werkzoekenden bij de p laatsingsdienst op je hogeschool. Je wordt dan regelm atig geïnform eerd over alle vacatures die bij de hogeschool toekom en. - interim kantoren Heel wat p as afgestudeerden hebben via uitzendkantoren een heleboel ervaring op gedaan en zo vast werk gevonden. De werking van het interim kantoor is wettelijk gereglem enteerd zodat je als uitzendkracht geen enkel risico loop t en m et alle adm inistratie in regel blijft. Je m ag je gelijktijdig bij verschillende interim kantoren inschrijven. 3 Tewerkstelling in de op enbare sector Als je interesse hebt in een tewerkstelling in de op enbare sector zal je m oeten deelnem en aan de exam ens die hiervoor worden ingericht. De m eeste exam ens worden georganiseerd door Selor [B isschoffsheim laan B russel - T W Je kan je op de website registreren om vacatures p er m ail te ontvangen. Heb je interesse voor een functie bij het gem eente- of p rovinciebestuur? Stel je dan rechtstreeks m et deze besturen in verbinding. Zij zullen je inform eren over wervingsexam ens die rech t- streeks door hen georganiseerd worden. Hetzelfde geldt voor tewerkstelling bij de O p enbare C entra voor M aatschap p elijk Welzijn (O C M W). 4 Tewerkstelling in het h buitenland B innen de E U Via http ://ec.europ a.eu/eures kom je terecht bij E ures. Hier vind je inform atie over banen en leerm ogelijkheden in 31 E urop ese landen. O m na te gaan of je dip lom a uit Vlaanderen gelijkwaardig is aan buitenlandse dip lom avereisten kan je terecht bij N ARIC -Vlaanderen. De contactgegevens vind je achteraan. 15

16 B uiten de E U V.V.O.B. (Vlaam se Vereniging voor O ntwikkelingssam enwerking en Technische B ijstand) Handelsstraat B russel T W V.V.O.B. zoekt in het buitenland werk voor leerkrachten van uiteenlop ende niveaus V.I.W. (Vlam ingen In de Wereld) Gaucheretstraat B russel T W V.I.W. behartigt vanuit B elgië de belangen van uitgeweken B elgen en help t bij p roblem en tijdens hun vertrek vanuit B elgië, zoals o.a. m et form aliteiten rond sociale zekerheid, Zij versp reidt ook inform atie over vacatures in het buitenland p ortaal van de Vlaam se N oord-zuidbeweging Vlasfabriekstraat B russel T W Internationale Kam er van Koop handel Stuiversstraat B russel T zij steunt en stim uleert ondernem erschap, zoals bijvoorbeeld bij de op start van een eigen bedrijf. enkele internationale sites: onster.com 16

17 O rganisatie van internationale sam enwerking Heel wat internationale organisaties hebben een zetel in B elgië, m aar je kan ook voor h en werken in h et buitenland. De sollicitatiep rocedures zijn m eestal vrij ingewikkeld. B ijkom ende uitleg en een heleboel links vind je op http ://dip lom atie.belgium.be. Voor de Verenigde N aties kan je rechtstreeks terecht op http ://jobs.un.org. 17

18 Je hebt werk gevonden! 1 Als am btenaar in de op enbare sector De federale overheid als statutaire werknem er (statuut) Je kan bij de federale overheid aan het werk indien je geslaagd bent voor een wervingsexam en. Zulk een exam en wordt georganiseerd door Selor. Als je na zo n exam en in dienst treedt, kom je eerst in een stagep eriode van één jaar terecht. Je volgt die p eriode verschillende op leidingen bij het O F O (O p leidingsinstituut van de F ederale O verheid). Je benoem ing volgt op je stage. Je loon, in overheidsdienst ook wedde genoem d, hangt af van je niveau, je aanwervingsgraad, je eventuele bevorderingen en je anciënniteit. E r zijn ook een aantal extra toelagen en vergoedingen. Je kan werken bij de verschillende F ederale O verheidsdiensten (F O D s, de vroegere m inisteries), bij P rogram m atorische overheidsdiensten (P O D s, tijdelijke overheidsdiensten bij een F O D om bep aalde p roblem en aan te p akken), bij instellingen van op enbaar nut (zoals de RVA en het RIZIV) of bij wetenschap p elijke instellingen. als contractuele werknem er (arbeidsovereenkom st) Je statuut kom t grotendeels overeen m et dat van de p rivésector. De aanwervingsp rocedure is korter en sneller; vaak is er m aar één test. Som s wordt de selectie ook door Selor uitgevoerd, m aar dat hoeft niet. Je kom t niet in een stagep eriode terecht m aar in een p roefp eriode. De Vlaam se overheid als statutaire werknem er Zoals bij de federale overheid kan je alleen m aar in dienst treden door deel te nem en aan exam ens die ook door Selor georganiseerd worden. O ok hier is een p roefp eriode van m axim um één jaar voorzien 18

19 als contractuele werknem er Voor tijdelijke of sp ecifieke functies worden contractuelen in dienst genom en m et een contract van bep aalde of onbep aalde duur. Je statuut kom t grotendeels overeen m et dat van de p rivésector. De aanwerving gebeurt via Jobp unt Vlaanderen, die daarvoor een beroep kan doen op selectiekantoren. O p gelet! voor tewerkstelling in het onderwijs gelden andere regels. M eer inform atie vind je op Andere overheden (p rovincies, gem eenten, ) In p rincip e hebben deze overheden statuten die gelijk lop en m et die van de hierboven verm elde overheden. O ok zij werken m et statutairen en contractuelen. De statuten en de verloning kunnen echter ook verschillen vertonen. Inform eer je dus goed. 2 De p rivésector De arbeidsovereenkom st De arbeidsovereenkom st is een overeenkom st tussen werknem er en werkgever. De werknem er verbindt zich ertoe arbeid te verrichten voor de werkgever in ruil voor een loon. De werknem er is ondergeschikt aan de werkgever, dit in tegenstelling tot een zelfstandige (zie verder). E en zelfstandige kan ook een overeenkom st aangaan, d.i. een overeenkom st van aannem ing, m aar in dat geval is er geen sp rake van een band van ondergeschiktheid. E r zijn verschillende soorten van arbeidsovereenkom sten. naargelang het soort werk: - voor arbeiders - voor bedienden - voor handelsvertegenwoordigers - naargelang de duur: - voor onbep aalde duur (geen einde gep reciseerd) - voor bep aalde duur (einde gep reciseerd) 19

20 - voor een duidelijk om schreven werk (einde bij voltooiing van het werk) - een vervangingsovereenkom st - als interim Alle arbeidsovereenkom sten, behalve die voor onbep aalde duur (al is het hier ook sterk aan te raden een schriftelijke overeenkom st te hebben) m oeten schriftelijk zijn. E en arbeidsovereenkom st bevat best volgende gegevens: naam en adres van de werkgever en de werknem er datum van de aanvang van het werk (en ev. de beëindiging ervan) p laats waar het werk verricht wordt om schrijving van het werk de bep aling van het loon en de loonvoorwaarden duur van de eventuele p roeftijd arbeidstijdregeling en duur van het werk. Werken als bediende voor onbep aalde duur Aangezien je afgestudeerd bent in het hoger onderwijs zal je m eestal m et een arbeidsovereenkom st voor bedienden werken. Dat betekent dat je h oofdzakelijk h oofdarbeid verrich t. Hieronder zal verder ingegaan worden op de belangrijkste bep alingen die gelden voor bedienden. de p roeftijd Indien de p roeftijd niet op genom en is in de schriftelijke arbeidsovereenkom st bedraagt zij autom atisch de wettelijk voorziene m inim um p eriode van één m aand. De p roeftijd kan m axim aal zes m aanden bedragen als je brutojaarloon lager is dan en m axim aal 12 m aanden indien je brutojaarloon hoger is dan dat bedrag. De op zegterm ijn tijdens de p roeftijd bedraagt 7 dagen, zowel voor de werkgever als voor de werknem er. Toch zal steeds de m inim um - p roeftijd van één m aand geresp ecteerd m oeten worden. Let wel, indien je tijdens je p roeftijd m eer dan 7 op eenvolgende dagen arbeidsongeschikt bent (door ziekte of ongeval), m ag de werkgever 20

21 je op zegging geven zonder op zegterm ijn en op zegvergoeding, ook tijdens de eerste m aand! je contract beëindigen U iteraard kan een arbeidsovereenkom st voor onbep aalde duur ook beëindigd worden. Dat gebeurt door een op zegging. Als werkgever kan je alleen op zeggen p er aangetekend schrijven of m et een deurwaardersexp loot. Als werknem er kan je ook op zeggen door afgifte van de op zegbrief aan de werkgever en waarbij de werkgever tekent voor ontvangst. De op zegterm ijn is afhankelijk van je loon en van je anciënniteit. Voor een bediende die geen vijf jaar in dienst is en die jaarlijks m inder verdient dan is dat drie m aanden indien de op zeg gebeurt door de werkgever en zes weken indien de op zeg gebeurt door de werknem er. De op zegterm ijn gaat p as in de eerste kalenderdag van de m aand die volgt op de op zegging. Tijdens je op zegterm ijn blijf je norm aal werken. Je kan wel dagen vrij krijgen om te solliciteren. B ep aalde dagen van afwezigheid (vakantie of ziekte) kunnen, indien de op zeg gebeurt door de werkgever, de op zegterm ijn verlengen. Indien je werk gevonden hebt, kan je de op zegterm ijn verkorten door een tegenop zegging. Als je loon lager is dan bedraagt de tegenop zegterm ijn één m aand. Je kan altijd je werk beëindigen in een onderlinge overeenkom st. Dan zijn er geen op zegterm ijnen of vergoedingen. E r bestaat ook ontslag om dringende redenen of zware fout. Hiervoor gelden strikte regels. In het arbeidsreglem ent kunnen een aantal situaties om schreven worden die leiden tot ontslag om dringende redenen. E en werknem er kan ook ontslag om dringende redenen nem en bij een zware fout van de werkgever. werken als bediende voor bep aalde duur / bep aald werk De arbeidsovereenkom st m oet altijd schriftelijk zijn en m oet ondertekend worden voor de aanvang van h et werk. Het einde van de overeenkom st m oet uitdrukkelijk bep aald worden. Indien de overeen- 21

22 kom st niet schriftelijk is of het einde ervan niet duidelijk om schreven werd, gaat het om een overeenkom st van onbep aalde duur. Je kan bij eenzelfde werkgever m axim um vier op eenvolgende arbeidsovereenkom sten van bep aalde duur aangaan, elk m et een duur van m instens 3 m aanden. De totale duur m ag niet m eer dan twee jaar bedragen. De arbeidsovereenkom st wordt autom atisch beëindigd na de uitvoering van het werk of als de term ijn verstreken is. De overeenkom st kan bovendien niet eenzijdig op gezegd worden. Wordt dat toch gedaan, dan m oet er een vergoeding uitbetaald worden die gelijk is aan het loon tot het einde van de overeenkom st en dit zowel indien de werknem er op zegt als wanneer de werkgever op zegt. U iteraard kan de overeenkom st altijd in onderling overleg beëindigd worden. werken m et een vervangingsovereenkom st Voor p as afgestudeerden is een vervangingsovereenkom st dikwijls de eerste stap op de arbeidsm arkt. O ok die overeenkom st m oet schriftelijk op gem aakt worden. De overeenkom st m oet verm elden wat de verm oedelijke duur is, wie je vervangt, welke functie die p ersoon uitoefende en wat de reden van zijn of haar afwezigheid is. Tenzij h et een loop baanonderbreking betreft kan je een vervangingsovereenkom st m aar voor twee jaar afsluiten. interim werk Als eerste ervaring of overbruggingsp eriode is interim - of uitzendarbeid een veel gebruikte m ogelijkheid. Je werkt in dat geval voor een interim - of uitzendkantoor bij een klant van dat kantoor. Je bent dus niet rechtstreeks tewerkgesteld door je baas, die door het interim - kantoor de gebruiker wordt genoem d. Interim arbeid is ap art en strikt gereglem enteerd. O ok hier is een sch riftelijke arbeidsovereenkom st verp lich t. Het betreft een overeenkom st van bep aalde duur (m eestal p er week) en alle wettelijke bep alingen zijn van toep assing. Voor het beëindigen van de tewerkstelling zijn er wel andere regels. 22

23 Vind je een vaste baan dan kan je je m eestal sneller vrijm aken dan m et een andere arbeidsovereenkom st. Je loon is hetzelfde als dat van je collega s. Je wordt im m ers evenveel betaald als iem and m et dezelfde functie in de ondernem ing waar je bent tewerkgesteld. een startbaan E en startbaanovereenkom st (of het Rosetta-p lan) heeft de bedoeling jongeren aan het werk te zetten voor zij zes m aanden werkloos zijn. O m in aanm erking te kom en m oet je jonger zijn dan 26 jaar en als werkzoekende ingeschreven zijn. De werkzoekende m oet over een startbaankaart (C 63-werkkaart) beschikken, aan te vragen bij het p laatselijke RVA-kantoor of via E r zijn drie soorten startbanen: - een m instens halftijdse arbeidsovereenkom st - een m instens halftijdse arbeidsovereenkom st gecom bineerd m et een op leiding - een leerovereenkom st. M et een startbaan heb je recht om onbep erkt te solliciteren naar een andere baan. Indien je ander werk gevonden hebt, bedraagt je op zegterm ijn 7 dagen. Je hebt recht op hetzelfde (aanvangs)loon als je collega s. Je werkgever kan wel 10 % van je loon besteden aan vorm ing. Je hebt dan recht op 90 % van het gewone loon. Dit m ag echter niet lager zijn dan het gewaarborgd gem iddeld m inim um m aandinkom en. win-win activa-p lan Dit is te vergelijken m et een startbaan. Inform eer je bij het p laatselijke RVA-kantoor of neem een kijkje op de website lanwinwin.be. deeltijds werken Als deeltijds werknem er werk je m aar een gedeelte van de volle werktijd. M et de hierboven verm elde arbeidsovereenkom sten kan je ook deeltijds werken. Alle bep alingen zijn dan ook van toep assing. E r zijn wel een aantal bijkom ende voorschriften: 23