Toelaatbaarheid onevenwichtige contractvoorwaarden vanuit juridisch perspectief
|
|
- Erik de Koning
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Symposium Onevenwichtige contractvoorwaarden of niet? Toelaatbaarheid onevenwichtige contractvoorwaarden vanuit juridisch perspectief Chris Jansen Zoetermeer, 16 maart 2010
2 Onevenwichtig let op het verschil tussen subjectieve perceptie door de wederpartij van de aanbesteder objectief juridische waardering op grond van aanbestedingsrecht contractenrecht focus vraagstelling wanneer kan een door de aanbesteder gestelde contractvoorwaarde objectief juridisch gezien niet door de beugel?
3 Ander geluid?
4 Haal geen zaken door elkaar aanbestedingsbeleid juridisch over de schreef gaan = onprofessioneel onprofessioneel juridisch over de schreef gaan afwijken van in de branche gebruikelijke voorwaarden is niet professioneel, maar daarmee staat nog niet vast dat het juridisch niet zou zijn toegestaan beleid en recht sturen op verschillende, elkaar deels overlappende belangen
5 Verschillende belangen aanbestedingsbeleid private belangen én publieke belangen toetsingskader: rechtmatigheid en doelmatigheid aanbestedingsrecht publieke belang van vrije verkeer tussen lidstaten toetsingskader: gelijke kans, transparantie (en proportionaliteit) contractenrecht private belangen toetsingskader: aan contractsvrijheid gestelde grenzen
6 Aanbestedingsrechtelijk perspectief
7 Aanbestedingsrechtelijk perspectief Europese aanbesteding grensoverschrijdend belang is in het geding alle beginselen gelden (ten volle) op grond van Verdrag en zijn nader uitgewerkt in Richtlijnen niet-europese aanbesteding grensoverschrijdend belang is niet in het geding beginselen van gelijke kans en transparantie gelden op grond van het ARW 2005 en de pre-contractuele dan wel aanvullende (werking van de) redelijkheid en billijkheid proportionaliteitsbeginsel geldt slechts ten aanzien van bepaalde aspecten van het aanbestedingsproces
8 Aspecten van het aanbestedingsproces geschiktheidseisen Europese én niet-europese aanbesteding eisen moeten verband houden met en in redelijke verhouding staan tot het voorwerp van de opdracht eisen in de opdrachtomschrijving zelf Europese aanbesteding geen ongeoorloofde beperking van de mededinging niet-europese aanbesteding grensoverschrijdend belang is niet meer in het geding aanbestedingsrechtelijk proportionaliteitsbeginsel uitgewerkt
9 Wat te doen met contractvoorwaarden? geschiktheidseisen Europese én niet-europese aanbesteding eisen moeten verband houden met en in redelijke verhouding staan tot het voorwerp van de opdracht eisen in de opdrachtomschrijving zelf Europese aanbesteding geen ongeoorloofde beperking van de mededinging niet-europese aanbesteding grensoverschrijdend belang is niet meer in het geding aanbestedingsrechtelijk proportionaliteitsbeginsel uitgewerkt
10 Wat te doen met contractvoorwaarden?
11 Twee loten aan dezelfde stam risicoverlegging is een onderdeel van de opdrachtomschrijving Europese aanbesteding geen ongeoorloofde beperking van de mededinging zie ook rapport Commissie Wilkinson (2005) niet-europese aanbesteding grensoverschrijdend belang is niet meer in het geding aanbestedingsrechtelijk proportionaliteitsbeginsel uitgewerkt, althans ten aanzien van aspect contractvoorwaarden wellicht ongeoorloofde beperking van de mededinging binnen de landsgrenzen?
12 Ongeoorloofde beperking mededinging? risico s verleggen, wat betekent dat? wat vraagt zo n aanbesteder eigenlijk? ontzorgen aanbesteder als onderdeel van de opdracht vergelijk impliciete of expliciete garantieverplichtingen geïnteresseerde markt wordt kleiner, maar dat maakt risicoverlegging niet ongeoorloofd risico s kunnen immers worden afgedekt verzekeringen; financiële reserveringen treffen wanneer wel ongeoorloofd? als ook kleinere markt risico s objectief bezien niet of nauwelijks kan afdekken
13 Criterium moeilijk te operationaliseren is het aantal inschrijvers doorslaggevend voor beantwoording van de vraag of mededinging ongeoorloofd wordt beperkt? aantal zegt op zich nog niets over de vraag of een risico objectief bezien al dan niet af te dekken is niet inschrijven kan (ook) betekenen dat inschrijver het risico weliswaar kan doch niet wil afdekken wel inschrijven kan (ook) betekenen dat inschrijver het risico weliswaar niet kan afdekken, maar dat hij opportunistisch gokt wel inschrijven kan (ook) betekenen dat inschrijver bij gebreke aan verzekeringsmogelijkheid terug wil vallen op reservering
14 Afdekking risico wordt vaak niet getoetst aanbesteder toetst niet in alle gevallen of inschrijver wel in staat is het verlegde risico af te dekken hetzij via geschiktheidseis, hetzij via aan inschrijving te stellen eisen opdrachtspecificatie ( laat zien dat u voldoet ) in relatie tot gunningscriterium ( laat zien dat u het verlegde risico op de voor de aanbesteder meest voordelige wijze heeft afgedekt ) of risico wordt afgedekt, weet aanbesteder vaak evenmin
15 Voorlopige balans: aanbestedingsrecht omvang van het aantal inschrijvers is een indicatie voor beantwoording van de vraag of mededinging ongeoorloofd wordt beperkt of aanbestedingsrechtelijk sprake is van een disproportionele risicoverlegging, is vervolgens een kwestie van bewijslevering niet-inschrijvers kunnen stellen en proberen aan te tonen dat inschrijvers het verlegde risico niet hebben afgedekt en/of niet kunnen afdekken (en de opdracht dus niet kunnen uitvoeren) aanbesteder kan het tegendeel proberen aan te tonen, waardoor toetsing afdekking risico s alsnog in belang toeneemt
16 Contractenrechtelijk perspectief
17 Contractenrechtelijk perspectief aanbesteder heeft opdracht gegund aan inschrijver die als beste uit de bus kwam premisse 1 inschrijver beroept zich er op dat contractvoorwaarde met risicoverlegging niet van toepassing is omdat die in de gegeven omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is (art. 6:248 lid 2 BW) premisse 2 eventuele aanbestedingsrechtelijke disproportionaliteit van het verlegde risico is tijdens de afwikkeling van de aanbesteding niet (in rechte) door inschrijver aan de orde gesteld (maar mogelijk wel door een derde)
18 Aard van de contractenrechtelijke toetsing marginale toetsing rechter moet nodige terughoudendheid betrachten naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar of redelijkheid en billijkheid aan het beroep op de contractvoorwaarde in de weg staan, hangt af van tal van omstandigheden overeenkomsten met de overheid ook algemene beginselen van behoorlijk bestuur en publieke belangen in aanmerking nemen
19 Aard van de contractenrechtelijke toetsing
20 In acht te nemen omstandigheden aard en verdere inhoud van overeenkomst maatschappelijke positie en onderlinge verhouding van partijen wijze waarop contractvoorwaarde tot stand is gekomen mate waarin wederpartij zich de strekking van de contractvoorwaarde bewust is geweest
21 vraag aanbod onderhandelen nakoming klant precontractuele info-uitwisseling onvoorwaardelijk onherroepelijk specs + AV B off. B AV specs + AV off. B AV Q+T+ C off. C eenzijdig onevenwichtig slikken of stikken
22 In acht te nemen omstandigheden aard en verdere inhoud van overeenkomst maatschappelijke positie en onderlinge verhouding van partijen wijze waarop contractvoorwaarde tot stand is gekomen mate waarin wederpartij zich de strekking van de contractvoorwaarde bewust is geweest
23 In acht te nemen omstandigheden
24 Positie en onderlinge verhouding vragersmonopolie (monopsonie) aanbesteder in ieder geval op micro-niveau één vragende partij bevindt zich tegenover diverse aanbiedende partijen maar ook op macro-niveau? is dit de enige vragende partij op deze markt, of kunnen aanbiedende partijen ook met andere vragers contracteren? wederzijdse deskundigheid business to business rechter moet nodige terughoudendheid betrachten bijzondere positie overheid
25 Wijze van totstandkoming feitelijke context aanbestedingsverhouding vragersmonopolie op micro-niveau inherente machtspositie aanbesteder juridische context aanbestedingsverhouding dwingendrechtelijk gereguleerd inschrijven onder voorwaarden mag niet weinig tot geen mogelijkheden tot bilaterale communicatie en onderhandelingen contractaanpassing na contractsluiting is problematisch vanuit aanbestedingsrechtelijk perspectief: HvJ EG (Pressetext)
26 Aanbestedingsrechtelijke toets relevant? stel dat achteraf blijkt dat contractvoorwaarde aanbestedingsrechtelijk disproportioneel is, is dat dan relevant voor de beoordeling van een beroep op 6:248 lid 2? nee: ontbreken van relativiteit geschonden norm aanbestedings- en contractenrecht dienen elk andere belangen ja: feitelijke grondslag van aanbestedingsrechtelijk oordeel kan contractenrechtelijk relevant zijn wanneer er objectief bezien geen of onvoldoende mogelijkheid bestond tot het afdekken van het verlegde risico
27 In acht te nemen omstandigheden aard en verdere inhoud van overeenkomst maatschappelijke positie en onderlinge verhouding van partijen wijze waarop contractvoorwaarde tot stand is gekomen mate waarin wederpartij zich de strekking van de contractvoorwaarde bewust is geweest
28 In acht te nemen omstandigheden
29 Ingeschreven ondanks risicoverlegging? mag redelijkerwijs worden verondersteld dat inschrijver zich van strekking bewust was? afwijking van branchegebruikelijke voorwaarden professionele contractpartij de contractvoorwaarde is expliciet aan de orde gekomen tijdens de aanbestedingsprocedure afdekking van het risico is door de aanbesteder getoetst als onderdeel van de aanbestedingsprocedure de vermeende aanbestedingsrechtelijke disproportionaliteit van de contractvoorwaarde is tijdens de afwikkeling van de aanbesteding (door een derde) ter discussie gesteld
30 Voorlopige balans: contractenrecht glijdende schaal van gevaltypen het ene uiterste macro-economisch vragersmonopolie afwijking van branchegebruikelijke voorwaarden het verlegde risico is objectief bezien niet of nauwelijks af te dekken de risicoverlegging is vooraf niet expliciet aan de orde geweest het andere uiterste geen macro-economisch vragersmonopolie aanbesteder hanteert branchegebruikelijke voorwaarden het verlegde risico is objectief bezien af te dekken (maar subjectief bezien mogelijk bezwaarlijk) de (afdekking van) het risico is vooraf expliciet besproken
31 Pressetext? geslaagd beroep op art. 6:248 BW leidt niet tot structurele wijziging van het contract, maar wel tot buitenwerkingstelling van litigieuze contractvoorwaarde in het specifieke geval is dat aanbestedingsrechtelijk toegestaan gelet op HvJ EG (Pressetext)? ziet HvJ EG alleen op gezamenlijk ingrijpen door partijen, of ook op eenzijdig ingrijpen via rechter? iedere inschrijver zou dat laatste kunnen doen
32 Hoe nu verder? schiet het recht te kort? in ieder geval rechtsonzekerheid onvoldoende sturing op professioneel aanbesteden alternatieven soft law in de vorm van leidraden en/of lijsten? geen dan wel onvoldoende juridische status wettelijk ingrijpen in geval van marktimperfecties? dwingendrechtelijk verbod op afwijken standaardvoorwaarden? grijze of zwarte lijsten met bewijsvermoedens?
33 Symposium Onevenwichtige contractvoorwaarden of niet? Toelaatbaarheid onevenwichtige contractvoorwaarden vanuit juridisch perspectief Chris Jansen Zoetermeer, 16 maart 2010
FORUMDISCUSSIE - NVBU. Publiek en Privaat Aanbesteden. Twee werelden? FORUMDISCUSSIE - NVBU 21 januari 2014
FORUMDISCUSSIE - NVBU Publiek en Privaat Aanbesteden Twee werelden? 1 FORUMDISCUSSIE - NVBU 21 januari 2014 FORUMDISCUSSIE - NVBU Publiek en Privaat aanbesteden Twee werelden? Contractsvrijheid Uitgangspunt
Nadere informatieLEERGANG AANBESTEDINGSRECHT VOOR JURISTEN VOORJAAR 2016 VU LAW ACADEMY
VU LAW ACADEMY LEERGANG AANBESTEDINGSRECHT VOOR JURISTEN VOORJAAR 2016 Prof. mr. Chris Jansen (cursusleider): DE LEERGANG COMBINEERT EEN STERKE THEORETISCHE BASIS MET EEN GOED INZICHT IN DE PRAKTISCHE
Nadere informatieUAV-GC 2005 en Aanbestedingswet Daan Versteeg
UAV-GC 2005 en Aanbestedingswet 2016 Daan Versteeg 1 Huidige praktijk Niet openbare aanbestedingsprocedure (H3 ARW) Hofleverancier aanbesteding UAV-GC 2 Huidige praktijk Invloed contractvoorwaarden beperkt
Nadere informatieLEERGANG AANBESTEDINGSRECHT VOOR JURISTEN NAJAAR 2017 VU LAW ACADEMY
VU LAW ACADEMY LEERGANG AANBESTEDINGSRECHT VOOR JURISTEN NAJAAR 2017 Prof. mr. Chris Jansen (cursusleider): DE LEERGANG COMBINEERT EEN STERKE THEORETISCHE BASIS MET EEN GOED INZICHT IN DE PRAKTISCHE TOEPASSING
Nadere informatiehet aanbestedingsrecht voor juristen
VU LAW ACADEMY leergang Aanbestedingsrecht voor juristen Cursusleiders: prof. mr. Chris Jansen en mr. Sophie Prent De leergang combineert een sterke theoretische basis met een goed inzicht in de praktische
Nadere informatiePIANOo-congres mr dr H.D. van Romburgh Recente jurisprudentie aanbestedingsrecht
PIANOo-congres 2008 mr dr H.D. van Romburgh Recente jurisprudentie aanbestedingsrecht 2 Recente jurisprudentie Slechts een greep uit de actuele ontwikkelingen Vandaag bijzondere aandacht voor aanbestedingsplicht
Nadere informatieDe nieuwe Aanbestedingswet is er!
Alumnidag Rechtsgeleerdheid, 25 januari 2013 De nieuwe Aanbestedingswet is er! Prof.mr. Chris Jansen Plan van behandeling aanbesteden begripsverkenning aanbestedingsrecht vragen, beginselen en andere bronnen
Nadere informatieAanbesteden en contracteren in de zorg. Boels Zanders Advocaten Praktijkgroep Zorg. 6 oktober 2015
Aanbesteden en contracteren in de zorg Boels Zanders Advocaten Praktijkgroep Zorg 6 oktober 2015 Doel van vandaag Bewustwording Juridisch speelveld Snijvlak: sluiten overeenkomst aanbesteding als middel
Nadere informatieAanbesteding en inkoop van zorg
Aanbesteding en inkoop van zorg Richard-Jan Roks 8 september 2015 Inhoudsopgave Wat is aanbestedingsrecht en bronnen Private aanbesteding versus overheidsaanbesteding Aanbesteding en zorgverzekeraars Gezamenlijke
Nadere informatieNieuwe Aanbestedingswet
Nieuwe Aanbestedingswet mr. Joost van de Wetering KienhuisHoving advocaat aanbestedingsrecht 20 juni 2013- s Hertogenbosch Agenda 1. Algemeen 2. Uitgangspunten 3. Welke aanbestedingsprocedure? 4. Wijzigingen
Nadere informatiePrijsvorming en aanbestedingsrecht
Prijsvorming en aanbestedingsrecht Monika Chao-Duivis Directeur Instituut voor Bouwrecht Hoogleraar bouwrecht TU Delft March 17, 2008 1 March 17, 2008 2 1 Onderwerpen Gunningscriteria Wat zijn de overleg
Nadere informatieEen half jaar Aanbestedingswet: eerste ervaringen of aanvaringen?
Een half jaar Aanbestedingswet: eerste ervaringen of aanvaringen? (vertrouwelijk) Martine Vidal advocaat Aanbestedingsrecht 28 oktober 2013 Wie heeft al gewerkt met de Aanbestedingswet? Welke ervaringen
Nadere informatieLeergang Aanbestedingsrecht voor inkopers najaar 2014
Leergang Aanbestedingsrecht voor inkopers najaar 2014 Inleiding Het komt in de praktijk steeds vaker voor dat een overeenkomst wordt gesloten na een daaraan voorafgaande aanbesteding. Wat er in de kern
Nadere informatieNieuwe Aanbestedingswet. Marktdag Zwolle, 10 maart 2016 Mr D.E. van Werven, Bouwend Nederland
Nieuwe Aanbestedingswet Marktdag Zwolle, 10 maart 2016 Mr D.E. van Werven, Bouwend Nederland 1 evaluatie en implementatie wijziging Aw 2012 als gevolg van: evaluatie Aw 2012 en implementatie Richtlijnen
Nadere informatieAanbestedingswet 2012 (Essentie)
Aanbestedingswet 2012 (Essentie) Toelichting overige veel gehanteerde begrippen Lalot Koster-Cosijn Inhoud presentatie Aanbestedingswet Gids Proportionaliteit Klachtenregeling/Cie van experts Toelichting
Nadere informatieNotitie. Betreft: Resultaten Aanbestedingsregistratie 2008
Notitie Betreft: Resultaten Aanbestedingsregistratie 2008 In 2008 zijn ruim 2000 aanbestedingen geregistreerd. De analyse van de resultaten wijst uit dat er geen wezenlijke verschillen zijn in vergelijking
Nadere informatieAdvies 247. 1.1. Beklaagde heeft een Europese openbare aanbesteding voor de levering van een paraatheid- en beschikbaarheidssysteem gehouden.
Advies 247 1. Feiten 1.1. Beklaagde heeft een Europese openbare aanbesteding voor de levering van een paraatheid- en beschikbaarheidssysteem gehouden. 1.2. In het Programma van Eisen is in eis 6.2 in hoofdstuk
Nadere informatieRegionale Bijeenkomst Selectie- en Gunningscriteria. De begrippen selectie- en gunningscriteria. Leusden, 13 november 2007
Regionale Bijeenkomst Selectie- en Gunningscriteria De begrippen selectie- en gunningscriteria Leusden, 13 november 2007 Anke Stellingwerff Beintema 1 Korte weergave juridisch kader Selectie- en gunningscriteria
Nadere informatieWat vindt u van de wijze waarop de richtlijnen nr. 2004/17/EG en nr. 2004/18/EG in het wetsvoorstel worden geïmplementeerd?
1. Uitgangspunten Wat vindt u van de wijze waarop de richtlijnen nr. 2004/17/EG en nr. 2004/18/EG in het wetsvoorstel worden geïmplementeerd? Geen commentaar. Wat vindt u van de doelstellingen van het
Nadere informatieAdvies In paragraaf 1.1 ( Inleiding ) van de Aanbestedingsleidraad is het volgende bepaald:
Advies 216 1. Feiten 1.1. Beklaagde heeft op TenderNed een openbare aanbesteding aangekondigd van een overheidsopdracht van diensten van onderhoud van stedelijk groen. De opdracht is verdeeld in zeven
Nadere informatieBetreft: Aanvullende notitie onderzoeksbevoegdheden rekenkamers inkoopvoorwaarden
1400 Rekenkamer Metropool Amsterdam Rekenkamer Den Haag Rekenkamer Rotterdam Rekenkamer Utrecht DATUM ONS KENMERK UW BRIEF VAN UW KENMERK 15.05.2015-27 februari 2015 E-MAIL TELEFOON FAX BIJLAGE(N) c.e.c.jansen@vu.nl
Nadere informatieInkoop- & Aanbestedingsbeleid. Stuurgroep Experimenten Volkshuisvesting
Inkoop- & Aanbestedingsbeleid Stuurgroep Experimenten Volkshuisvesting 1 INLEIDING De SEV stimuleert de ontwikkeling van praktische, innovatieve oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken op het gebied
Nadere informatieLeverancier failliet, wat nu?
Leverancier failliet, wat nu? door mr. G.L. van t Hoff 4 juni 2009 Faillissement Faillietverklaring schuldenaar is opgehouden te betalen bij rechterlijk vonnis - op eigen aangifte - op verzoek van één/meerdere
Nadere informatieReferentiekader Aanbestedingen van Werken. 1. De aanbestedingsvorm behoort in verhouding te staan tot aard en omvang van de opdracht.
Referentiekader Aanbestedingen van Werken 1. De aanbestedingsvorm behoort in verhouding te staan tot aard en omvang van de opdracht Bij opdrachten waarvan de waarde beneden het Europese drempelbedrag ligt,
Nadere informatieSuccesvol inschrijven op aanbestedingen. Bram Braat
Succesvol inschrijven op aanbestedingen Bram Braat Inleiding 1. Beginselen in het aanbestedingsrecht a) Gelijkheids- en transparantiebeginsel; b) Proportionaliteitsbeginsel (Gids Proportionaliteit). 2.
Nadere informatieAdvies 210. De uiterste termijn voor het indienen van de inschrijving is :00.
Advies 210 1. Feiten 1.1. Beklaagde heeft een meervoudig onderhandse aanbesteding gehouden. Op deze aanbestedingsprocedure is het ARW 2005 van toepassing verklaard. 1.2. Klager heeft op 16 januari 2015
Nadere informatieOndernemersbijeenkomst Aanbesteden 050. Aanbesteden 050
Ondernemersbijeenkomst Agenda Basisprincipes (EU) Aanbesten Art. 2.82 SW Kansen voor (lokale) ondernemers Interactie-Discussie Wat is een aanbesteding een aanbesteding is een bijzondere wijze van totstandkoming
Nadere informatieAanbesteding(splicht) en (regisserend) opdrachtgeverschap
1 Aanbesteding(splicht) en (regisserend) opdrachtgeverschap 9 oktober 2018 VBTM Advocaten Marijn Huijbers 06 48 54 46 51 / m.huijbers@vbtm.nl Programma 2 Aanbestedingsplicht woningcorporaties: kader en
Nadere informatieEen onderzoek naar het tot stand komen van een overeenkomst volgens een openbare procedure.
Een onderzoek naar het tot stand komen van een overeenkomst volgens een openbare procedure. behorend bij module Open Bachelor scriptie (R94312) voor het Open Bachelor programma van de faculteit Rechtsgeleerdheid
Nadere informatieINHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING. 2. BEGRIPSBEPALINGEN Artikel 1: Definities
AANBESTEDINGSBELEID Organisatie: Wonen Limburg Datum: december 201 Status: versie 2.0 Contactpersoon: Marianne Simonis Emailadres: inkoop@wonenlimburg.nl INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING 2. BEGRIPSBEPALINGEN
Nadere informatieNieuwsbrief Zorg. 10 december 2015. De verhouding tussen de zorgverzekeraar en de zorgaanbieders bij inkoopprocedures
Nieuwsbrief Zorg 10 december 2015 De verhouding tussen de zorgverzekeraar en de zorgaanbieders bij inkoopprocedures Inleiding Het Gerechtshof van Den Bosch heeft in het arrest van 12 mei 2015 bij wijze
Nadere informatieBVP in aanbestedingsrechtelijk perspectief
Masterclass PIANOo Congres Den Haag, 7 juni 2012 BVP in aanbestedingsrechtelijk perspectief Chris Jansen Vraagstelling kan BVP/PiPS in Nederland worden toegepast binnen de bestaande juridische kaders?
Nadere informatieHuidige situatie Aanbestedingswet
Huidige situatie Aanbestedingswet Belangrijkste verschillen Zoetermeer 8 november 2012 Gert-Wim van de Meent Loyens & Loeff Amsterdam 1 Huidig juridisch kader EU-richtlijnen: - Richtlijn Overheden (Richtlijn
Nadere informatieWerken met het Uniform Europees Aanbestedingsdocument (UEA)
Werken met het Uniform Europees Aanbestedingsdocument (UEA) Marianne ten Feld-Sprik & Arnold Gelderman 2 april 2019 Achtergrond UEA (i) Terug in de tijd: vroeger een grote administratieve last door (i)
Nadere informatieInkoop-en aanbestedingsbeleid. Raadsinformatieavond
Inkoop-en aanbestedingsbeleid Raadsinformatieavond Agenda 1. Aanleiding 2. De Aanbestedingswet 2012 3. Doelstellingen beleid 4. Maatregelen 5. Vragen oktober 13 2 Aanleiding Per 1 april 2013 nieuwe Aanbestedingswet.
Nadere informatieOntwikkelingen aanbestedingsrecht Garanties. 1e Nederlandse Rioolrenovatie Praktijkdag
EBP Ontwikkelingen aanbestedingsrecht Garanties 1e Nederlandse Rioolrenovatie Praktijkdag BOSCH ADVIES B.V mr. Petra Schellekens Bosch Advies BV BOSCH ADVIES B.V. Onderwerpen Ontwikkelingen Aanbestedingsrecht
Nadere informatieZaak T-29/92. Vereniging van Samenwerkende Prijsregelende Organisaties in de Bouwnijverheid e. a. tegen Commissie van de Europese Gemeenschappen
Zaak T-29/92 Vereniging van Samenwerkende Prijsregelende Organisaties in de Bouwnijverheid e. a. tegen Commissie van de Europese Gemeenschappen Mededinging Non-existentie Besluiten van ondernemersverenigingen
Nadere informatieMasterclass Communicatie & acquisitie voor, tijdens en na een aanbesteding
Masterclass Communicatie & acquisitie voor, tijdens en na een aanbesteding Berenschot Johan Stuiver Martijn Röfekamp Hanzehogeschool Groningen Geke Werkman-Bouwkamp Marius van der Woude Gert Walhof Groningen,
Nadere informatieVersie 1.0 WIJZIGEN VAN EUROPEES AANBESTEDE CONTRACTEN EN SUBSIDIES
Versie 1.0 WIJZIGEN VAN EUROPEES AANBESTEDE CONTRACTEN EN SUBSIDIES Wijzigen van Europees aanbestede contracten en subsidies Roel van Weert en Nino Lopulalan Inleiding Gemeenten hebben binnen het sociaal
Nadere informatie«JAAN» Commissie van Aanbestedingsexperts. Commissie van Aanbestedingsexperts
24 februari 2017, Advies 401 (mr. Janssen, mr. Jansen, mr. Chen) Noot mr. M.M. Fimerius en mr. M. Turk Proportionaliteit geschiktheidseisen. Proportionaliteit selectiecriteria. Referentie-eisen. Stapeling
Nadere informatieAanbesteden. Kamer van Koophandel. Kim Schofaerts 31 mei 2013. Bijeenkomst Ondernemen in de zorg
Aanbesteden Kamer van Koophandel Kim Schofaerts 31 mei 2013 Aanbesteden 2 Inkopen/aanbesteden is een complex proces VU informatiebijeenkomst Aanbestedingswet 3 Waarom aanbesteden? Het stimuleren van vrije
Nadere informatieNieuwsflash Aanbesteding september 2011
Nieuwsflash Aanbesteding 46 23 september 2011 Nieuwe standaardformulieren voor aankondigingen Europese aanbestedingen moeten worden bekend gemaakt in het Publicatieblad van de Europese Unie. Aanbestedende
Nadere informatieInleiding en algemeen
I Inleiding en algemeen 1 Inleiding en omschrijving aanbestedingsrecht Aanbestedingsrecht Het aanbestedingsrecht is enerzijds een onderdeel van het economisch ordeningsrecht, wat op zijn beurt valt onder
Nadere informatieDe wezenlijke wijziging nader beschouwd. mr dr H.D. van Romburgh 22 november 2012
De wezenlijke wijziging nader beschouwd mr dr H.D. van Romburgh 22 november 2012 1 Twee soorten van wezenlijke wijzigingen. De wezenlijke wijziging ná gunning en de wezenlijke wijziging vóór inschrijving
Nadere informatieAlgemene voorwaarden: vernietigbaarheid
pag.: 1 van 5 Algemene voorwaarden: vernietigbaarheid Ook als algemene voorwaarden geldig zijn verklaard op een overeenkomst, kunnen ze onder bepaalde omstandigheden worden vernietigd. Dat wil zeggen dat
Nadere informatieAdvies 527 Samenvatting
Advies 527 Samenvatting De klacht ziet op Europese openbare procedure voor een overheidsopdracht voor de levering van vrachtwagens. In de aanbestedingsstukken is bepaald dat een inschrijving ongeldig is
Nadere informatie1. Verbod van combinatievorming Er wordt weliswaar een reden opgegeven, maar niettemin blijft staan dat een verbod opleggen niet is toegestaan.
Van: Deurzen Margreet van Verzonden: vrijdag 21 februari 2014 14:21 Aan: 'Robin Bregman' CC: Daniela Hannema; david mulder; Eijnden Pieter van den Onderwerp: RE: aanbesteding renovatie Olympiaschool Geachte
Nadere informatiegunningscriteria, Bijzondere uitvoeringsvoorwaarden, Technische specificaties
Pagina 1 van 7 JAAN 2016/102 Commissie van Aanbestedingsexperts, 29-06-2015, Toelaatbaarheid geschiktheidseisen, Proportionaliteit, Transparantie gunningscriteria, Bijzondere uitvoeringsvoorwaarden, Technische
Nadere informatieAdvies In par lid 7 van het bestek, gewijzigd in de Nota van Inlichtingen van 21 november 2013, is bepaald:
Advies 63 1. Feiten 1.1 Beklaagde heeft een meervoudig onderhandse aanbesteding gehouden ten behoeve van een opdracht voor het reinigen van wegen, straten en pleinen. In par. 0.04 lid 9 van het bestek
Nadere informatieUW REACTIE: UW REACTIE:
Wat vindt u van de wijze waarop de richtlijnen nr. 2004/17/EG en nr. 2004/18/EG in het wetsvoorstel worden geïmplementeerd? Bij het maken van wetgeving zou met de gerechtvaardigde belangen van alle belanghebbenden
Nadere informatieAanbestedingsbeleid Wonen Limburg
Aanbestedingsbeleid Wonen Limburg Datum: 20 december 2013 INLEIDING Wonen Limburg wil als professionele opdrachtgever op integere en doelmatige wijze opdrachten verlenen door te handelen in de geest van
Nadere informatieMKB Infra streeft ten aanzien van overheidsaanbestedingen de volgende doelstellingen na:
Memorandum Aan: Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie Van: Loyens & Loeff en MKB INFRA Datum: 17 januari 2011 Betreft: Aanbestedingswet Uitgangspunten MKB Infra streeft ten aanzien van
Nadere informatieAdvies In de Selectieleidraad van 10 oktober 2014 is op pagina 14 en volgende bepaald:
Advies 184 1. Feiten 1.1. Beklaagde houdt een Europese niet-openbare aanbestedingsprocedure voor de selectie van de architect en constructeur voor een ten behoeve van de beklaagde te realiseren aanbouw
Nadere informatieJuridische update aanbestedingsrecht
Juridische update aanbestedingsrecht Suzanne Brackmann www.factomagazine.nl/opleidingen Onderwerpen Clusterverbod Toeschrijven naar leverancier / dienstverlener Emvi-criterium verkapt laagste-prijscriterium
Nadere informatieDe Commissie van Aanbestedingsexperts
De Commissie van Aanbestedingsexperts Voorgestane werkwijze NEVI-PIANOo Congres, Den Bosch 6 juni 2013 Ambities wetgever met betrekking tot de Aanbestedingswet 2012 en het flankerend beleid (MvT) Het verbeteren
Nadere informatieCONSULTATIEDOCUMENT AANBESTEDINGSWET
CONSULTATIEDOCUMENT AANBESTEDINGSWET Inleiding Het Ministerie van Economische Zaken vraagt uw aandacht voor het concept wetsvoorstel Aanbestedingswet. Het Ministerie van Economische Zaken wil belanghebbenden
Nadere informatieAanbesteding en schaarse rechten
Aanbesteding en schaarse rechten Een inleiding Een inleiding Europese aanbestedingsrecht Economisering bestuursrecht Katalysator Aanbestedingsrecht in ruime zin? Juridisch kader VWEU Unierechtelijke beginselen
Nadere informatieAdvies In het Programma van Eisen voor de preselectie is in paragraaf 2.2 ( Huidige situatie warmte-installatie ) het volgende bepaald:
Advies 237 1. Feiten 1.1. Beklaagde heeft op 17 maart 2015 een Europese niet-openbare aanbestedingsprocedure met betrekking tot een overheidsopdracht voor diensten aangekondigd. Voorwerp van de opdracht
Nadere informatieRechtsgebiedenCiviel recht Bijzondere kenmerkenkort geding Inhoudsindicatie
EJEA 16041 ECLI:NL:RBZWB:2016:1623 Rechtbank ZeelandWestBrabant Datum uitspraak21032016 Datum publicatie24032016 ZaaknummerC/02/311776 / KG ZA 16108 RechtsgebiedenCiviel recht Bijzondere kenmerkenkort
Nadere informatieOpzegging van kredietovereenkomsten na. ING/De Keizer. Michiel Peeters en Robin Thevissen
Opzegging van kredietovereenkomsten na ING/De Keizer Michiel Peeters en Robin Thevissen Juridische kwalificatie Zakelijke kredietovereenkomst is een onbenoemde duurovereenkomst (let op! consumentenkredietovereenkomsten:
Nadere informatieEJEA ECLI:NL:RBMNE:2016:3152 Rechtbank Midden-Nederland Datum uitspraak Datum publicatie Zaaknummer414169/KG ZA
EJEA 16101 ECLI:NL:RBMNE:2016:3152 Rechtbank MiddenNederland Datum uitspraak17062016 Datum publicatie04072016 Zaaknummer414169/KG ZA 16314 Rechtsgebieden Civiel recht Bijzondere kenmerken Kort geding Inhoudsindicatie
Nadere informatieWorkshop aanbestedingsrecht
Workshop aanbestedingsrecht Over social return en het herstellen van gebreken 26 maart 2015 Willemijn Ritsema van Eck & Marianne Sprik Advocaten aanbestedingsrecht Inhoud Deel 1: Social Return Wat is Social
Nadere informatieWijzigen van overheidscontracten die door middel van een gereguleerde aanbestedingsprocedure tot stand komen
Wijzigen van overheidscontracten die door middel van een gereguleerde aanbestedingsprocedure tot stand komen Prof. mr. C.E.C. Jansen* Het aanbestedingsrecht beperkt de contractsvrijheid van de overheid.
Nadere informatieEen nieuwe sociale Europese interne markt
Een nieuwe sociale Europese interne markt Prof. mr. dr. E.R. Manunza Hanze Inkoopseminar 2013 On Moral Sentiments, people, profit & procurement Het thema van vandaag Solidariteit in ruime zin Bemoeilijken
Nadere informatie(Europese) aanbestedingsquiz. in samenwerking met
(Europese) aanbestedingsquiz in samenwerking met NEVI PIANOo congres Apeldoorn, 5 juni 2014 Vraag 1 Tot welk bedrag mag je in 2014 en 2015 een aanbesteding (meervoudig onderhands of nationaal) onder de
Nadere informatieServicepunt71. Leiden Leiderdorp Oegstgeest Zoeterwoude
Aanbestedingsbeleid van Servicepunt71 en de deelnemers aan de gemeenschappelijke regeling Servicepunt71: Leiden Leiderdorp Oegstgeest Zoeterwoude Colofon Uitgegeven door: Servicepunt71 Afleveradres: Stadhuisplein
Nadere informatieEMVI Gunnen op waarde
EMVI Gunnen op waarde Tjeerd Planting (CROW) Marjolein Bekkers (gemeente Woerden) 13 februari 2014 Welkom (geen presentatie maar discussie uurtje) Wat is Emvi/GOW? Emvi of Laagste prijs? Wat zijn goede/onderscheidende
Nadere informatieGunningscriteria: een kwestie van gemotiveerd afwegen en verantwoord toepassen
Gunningscriteria: een kwestie van gemotiveerd afwegen en verantwoord toepassen CROW Infradagen 22&23 mei 2012 Ing. Teun van Reeuwijk, CROW-projectleider Selectie Gunning Doel: Geschikte inschrijvers Doel:
Nadere informatieBIJLAGE 17. Memorandum inkoopprocedures. Per email: h.uneken@regiogenv.nl Hans Uneken Regio Gooi & Vechtstreek
BIJLAGE 17 W.M. Ritsema van Eck advocaat Rapenburg 83 2311 GK Leiden T 088 040 2124 F 088 040 2186 M 06 53 294 185 E w.ritsemavaneck@legaltree.nl W www.legaltree.nl Memorandum inkoopprocedures Per email:
Nadere informatieAdvies 222. 1. Feiten
Advies 222 1. Feiten 1.1. Beklaagde heeft een opdracht met betrekking tot de inhuur van een mobiliteitsmanager gedurende 3 jaar voor 16-32 uur per week aanbesteed via de marktplaats van X. 1.2. X. is een
Nadere informatieDo s en Don ts in het aanbestedingsrecht
Do s en Don ts in het aanbestedingsrecht Naar aanleiding van recente uitspraken van rechtbanken in Nederland staan hieronder enkele Do s en Don ts uit de aanbestedingspraktijk. Daarbij moet altijd in het
Nadere informatieDE TOELATINGSREGELING BIJ SERVICEFLATS
DE TOELATINGSREGELING BIJ SERVICEFLATS Bij serviceflats komt het regelmatig voor, dat een ballotageregeling van toepassing is. Wat betekent een dergelijke ballotageregeling eigenlijk? En is een dergelijke
Nadere informatieInformatie over aanpassing van overeenkomsten in verband met het verdwijnen van de Wlz indiceerbaren uit de Wmo en de Jeugdwet
Informatie over aanpassing van overeenkomsten in verband met het verdwijnen van de 14.000 Wlz indiceerbaren uit de Wmo en de Jeugdwet 1. Algemeen Deze bijlage beschrijft een aantal mogelijkheden om de
Nadere informatie(Dis)proportioneel?!
(Dis)proportioneel?! Aanleiding Onlangs werd ik betrokken bij een Europese aanbesteding waarbij de aanbestedende dienst extreem hoge financiële selectie-eisen leek te willen gaan stellen. Bij een verwachte
Nadere informatieEen beschouwing van doel en effectiviteit ex ante van de Aanbestedingswet 2012
Een beschouwing van doel en effectiviteit ex ante van de Aanbestedingswet 2012 Prof. mr. E.R. Manunza 27 november 2012 Seminar Aanbestedingswet 2012 Kennedy Van der Laan Is de wet het wachten waard? 1)
Nadere informatieDe Commissie van Aanbestedingsexperts. Doelstellingen, werkwijze en eerste ervaringen
De Commissie van Aanbestedingsexperts Doelstellingen, werkwijze en eerste ervaringen Ambities wetgever met betrekking tot de Aanbestedingswet 2012 en het flankerend beleid (MvT) Het verbeteren van toegang
Nadere informatieOntwikkelingen toezicht bij zorginkoop FHI ALV. 29 oktober 2015 Diederik Schrijvershof
Ontwikkelingen toezicht bij zorginkoop FHI ALV 29 oktober 2015 Diederik Schrijvershof ONTWIKKELINGEN TAKEN & BEVOEGDHEDEN NZA 2 Overzicht (relevante) taken NZa Toezicht op basis van Wet marktordening gezondheidszorg
Nadere informatieEuropese aanbesteding netwerkapparatuur en diensten
Europese aanbesteding netwerkapparatuur en diensten Agenda Voorstellen Aanleiding van de aanbesteding Scope IGEA Deelnemende ROC s Ondersteuning Beginselen Europees aanbesteden Aanbestedingsstrategie Planning
Nadere informatiegemeente Steenbergen De Heen Dinteloord Kruisland Nieuw-Vossemeer Steenbergen Welberg
IIMIM III III II III IIII BM1401251 De raad van de gemeente Steenbergen; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 4 juni 2014; gelet op: gelet op de artikelen 147 en 149 van de Gemeentewet,
Nadere informatieadvocaten & notarissen Dirkzwager advocaten & notarissen
advocaten & notarissen Open Coffee Bouw Hoe win ik een aanbesteding 24 april 2014 Tony van Wijk Aanbestedingswet Wanneer aanbesteden? > 5,186 mln Europees voor werken > 207.000 Europees voor leveringen/
Nadere informatieDe inkoop van Bijlage II B diensten onder de Aanbestedingswet 2012
De inkoop van Bijlage II B diensten onder de Aanbestedingswet 2012 mr. J.C. (Kees) van de Water, KW Legal, maart 2013 De praktijk van vóór 1 april 2013 laat zien, dat het in voorkomende gevallen voor een
Nadere informatieJubileumcongres Beursbengel
Workshop - Contracteren met de klant: omgaan met aansprakelijkheidsrisico's, exoneraties en verzekeringsdekking Jubileumcongres Beursbengel Erik van Orsouw erik.van.orsouw@kvdl.nl http://www.kvdl.nl/beursbengel/
Nadere informatieThemabijeenkomst Cumela mr. L. Knoups. 14 februari 2013
Themabijeenkomst Cumela mr. L. Knoups 14 februari 2013 Programma - Do s & dont s van de inschrijving - Actualiteiten aanbestedingsrecht 2 Do s & Dont s van de inschrijving 3 Aankondiging Onduidelijkheden
Nadere informatieBroodje Politiek Lokaal en Sociaal aanbesteden wat kan - wat mag. Gaby Hoof Senior adviseur TenderCoach
Broodje Politiek Lokaal en Sociaal aanbesteden wat kan - wat mag Gaby Hoof Senior adviseur TenderCoach Introductie TenderCoach Adviseren, coachen en trainen ondernemers: Begeleiding van ondernemers bij
Nadere informatieInleiding en algemeen
I Inleiding en algemeen 1 Inleiding en omschrijving aanbestedingsrecht Aanbestedingsrecht Het aanbestedingsrecht is enerzijds een onderdeel van het economisch ordeningsrecht, wat op zijn beurt valt onder
Nadere informatieInkoop- en aanbestedingsbeleid. Gemeente Smallingerland. (versie 2013)
Inkoop- en aanbestedingsbeleid Gemeente Smallingerland (versie 2013) Inhoudsopgave: Inleiding Pag. 3 1. Definities Pag. 4 2. Doelstelling Inkoop en Aanbesteden Pag. 5 3. Juridische uitgangspunten Pag.
Nadere informatieGepubliceerd in Tender Nieuwsbrief 5, augustus 2008
Gepubliceerd in Tender Nieuwsbrief 5, augustus 2008 Geheime wegingsfactoren als middel tegen onredelijk hoge prijzen Maak van de beste inschrijver geen spekkoper Bij sommige aanbestedingen is er een gedoodverfde
Nadere informatieHet betrekken van lokale partijen bij opdrachten. Synarchis adviesgroep Meer kansen voor lokale partijen?!
Het betrekken van lokale partijen bij opdrachten Kansen voor lokale partijen Kwaliteit en kunde staat voorop: kansen voor lokale partijen?! Als Synarchis gevraagd wordt een aanbestedingsprocedure te begeleiden
Nadere informatieDe o n g e l d i g e inschrijver: w é l b e l a n g, geen vo r d e r i n g
De ongeldige inschrijver: wél belang, geen vordering Arthur van Heeswijck 1 De wetgever heeft ter zake van de implementatie van de Rechtsbeschermingsrichtlijn geen maatregelen getroffen. 2 Dit betekent
Nadere informatieRecente jurisprudentie aanbestedingsrecht. Gijs Verberne, 18 december 2012
Recente jurisprudentie aanbestedingsrecht Gijs Verberne, 18 december 2012 Contact Gijs Verberne Advocaat partner Europees en Mededingingsrecht Aanbestedingsrecht T +31 (0)20 6789 278 F +31 (0)20 7954 585
Nadere informatieInkoop- en Aanbestedingsbeleid Samenwerkingsverband Oost-Achterhoek
1 Inkoop- en Aanbestedingsbeleid Samenwerkingsverband Oost-Achterhoek Hoofdstuk 1 Inleiding Bij het inkopen en aanbesteden door de overheid worden publieke gelden aangewend. Hierop rust de verantwoordelijkheid
Nadere informatieAdvies Ten aanzien van subgunningscriterium K.1.2 (Onvoorziene gebeurtenissen), bepaalt het Aanbestedingsdocument onder andere:
Advies 121 1. Feiten 1.1 Beklaagde heeft een nationale openbare procedure uitgevoerd met betrekking tot een opdracht voor de renovatie van circa 180 minigemalen en 58 centrale verdeelkasten (CVK s). Hoofdstuk
Nadere informatieNationaal Congres Openbaar Vervoer 14 maart 2013
Nationaal Congres Openbaar Vervoer 14 maart 2013 Maurice Essers en Elisabetta Aarts Lunchbijeenkomst Wat op tafel komt I. Toegang in de spoorvervoerssector - Elisabetta Aarts II. Toegang en toetreding
Nadere informatiemr dr H.D. van Romburgh Recente jurisprudentie aanbestedingsrecht
mr dr H.D. van Romburgh Recente jurisprudentie aanbestedingsrecht Recente Jurisprudentie Slechts een greep uit actuele ontwikkelingen. Vandaag komen aan de orde: Quasi-in house-opdrachten Samenwerking
Nadere informatieSymposium Omkering van bewijslast. 27 oktober 2017 Rotterdam Studiekring Normatieve Uitleg
Symposium Omkering van bewijslast 27 oktober 2017 Rotterdam Studiekring Normatieve Uitleg Wettelijk vermoeden en omkering van de bewijslast Daan Asser 1 1. Feiten en recht Rechtsfeit is het feit of het
Nadere informatieNotitie. 1 Inleiding. 2 Mogelijkheid tot contractsovername. 2.1 Van belang is dat iedere gemeente het volgende inventariseert:
Notitie voor VNG van Pels Rijcken: mr. L.R. Kiers en mr. M.C. de Vries datum 17 december 2015 betreft TSN aanbestedingsrechtelijke aspecten zaaknr 11001813 1 Inleiding Er zijn nog enkele vragen gerezen
Nadere informatieRapport. Wie betaalt de rekening? Een onderzoek naar het niet betalen van een aantal facturen door het. Ministerie van Economische Zaken
Rapport Wie betaalt de rekening? Een onderzoek naar het niet betalen van een aantal facturen door het Ministerie van Economische Zaken Publicatiedatum: 11 december 2014 Rapportnummer: 2014 /194 20 14/19
Nadere informatieVan Doorne Oranjeontbijt zorgcontractering 2014
Van Doorne Oranjeontbijt zorgcontractering 2014 24 april 2013 Programma Inleiding Marg Janssen - partner Kader zorgcontractering Cees Jan de Boer - advocaat Naar een contract Diederik Schrijvershof - advocaat
Nadere informatieGemeenten Achterhoek/Liemers
Meldpunt Aanbestedingen van Werken Het Meldpunt is een initiatief van Bouwend Nederland afdelingen Achterhoek Liemers en de Gemeenten in de Achterhoek-Liemers om de toepassing van normaal fatsoenlijk opdrachtgevers-
Nadere informatieAanbestedingswet Ministerie van Economische Zaken Aanbestedingswet en aanvullend beleid 5 december 2012
Aanbestedingswet Opzet presentatie 1. Aanleiding en doel van de wet 2. Hoofdlijnen Aanbestedingswet 3. Motiveringsplicht toegelicht 4. Klachtenregeling en Commissie van Aanbestedingsexperts 5. TenderNed
Nadere informatie