RAPPORT KWALITEITSONDERZOEK BUITENLAND DAGSCHOOL PO. de Burgemeester Marnixschool te Schoten

Transcriptie

1 RAPPORT KWALITEITSONDERZOEK BUITENLAND DAGSCHOOL PO de Burgemeester Marnixschool te Schoten Plaats : Schoten BRIN nummer : 00KN C1 Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 14 oktober 2014 Datum vaststelling : 18 februari 2015

2 Pagina 2 van 15

3 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING KWALITEITSPROFIEL BESCHOUWING VERVOLG VAN HET TOEZICHT Pagina 3 van 15

4 Pagina 4 van 15

5 1 INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs bezocht op 13 en 14 oktober 2014 basisschool de Burgemeester Marnixschool in Schoten in Vlaanderen in het kader van een kwaliteitsonderzoek (KO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de indicatoren van kwaliteitsaspecten op grond van het door de inspectie gehanteerde Toezichtkader PO/VO Bij dit kwaliteitsonderzoek doet de inspectie onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs door zich te richten op de kern van goed onderwijs op de school. Het gaat hierbij om indicatoren die betrekking hebben op de kwaliteitszorg, het aanbod, de onderwijstijd, het pedagogisch handelen van leraren, het didactisch handelen van leraren, de afstemming op de onderwijsbehoeften van leerlingen, het schoolklimaat, de begeleiding, de zorg, de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen. Op grond van het kwaliteitsprofiel van de school dat naar aanleiding van een vorig inspectiebezoek is opgemaakt, op basis van risicofactoren die bij de inspectie bekend zijn of afspraken die met de school zijn gemaakt, of op basis van de informatie die door de school is toegestuurd kan de inspectie besluiten om niet alle indicatoren bij het onderzoek te betrekken. Dit is bij uw school niet aan de orde geweest. Indien de school in het kader van zelfevaluatie over een bepaalde indicator of over een bepaald kwaliteitsaspect voldoende betrouwbare en valide gegevens heeft verzameld kan in overleg tussen school en inspectie besloten worden om de oordelen uit deze zelfevaluatie alleen te verifiëren en deze niet zelf opnieuw te onderzoeken. Doorgaans is dit alleen bij onafhankelijk onderzoek door derden het geval. Uw school heeft naast de schoolgids en het schoolplan meerdere documenten ingestuurd die op uw zelfevaluatie-activiteiten betrekking hebben. Het betreft onder andere het managementinformatiesysteem schooljaar , diverse documenten over het differentiatiemodel, het zorgverbredingsdocument, opbrengstgegevens, diverse documenten over het project ToBe inclusief leerkrachtbevraging, presentaties voor ouders de afgelopen twee jaren, de projectomschrijving van de werkgroep Schoolontwikkeling en een SWOT-analyse van de school. De inspectie heeft de informatie uit deze documenten bij de oordeelsvorming betrokken. De opzet van het onderzoek Pagina 5 van 15

6 Het kwaliteitsonderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn; Analyse van de documenten die betrekking hebben op zelfevaluatieactiviteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd (zie hierboven); Schoolbezoek, waarbij in de startgroep (peuters), mengroep B (groep 1-2) en de groepen 3, 4, 6 en 7 de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen; Gesprekken met de directie en met de zorgcoördinatoren over de kwaliteit van de indicatoren; Gesprekken met het bestuur, leraren en ouders. Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de kwaliteitsoordelen en de conclusies van het schoolbezoek besproken met de directie. De inhoud van het rapport Het onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs levert een kwaliteitsprofiel op van de school (hoofdstuk 2). In hoofdstuk 3 geeft de inspectie een beschouwing over de geconstateerde kwaliteit in relatie tot de context of uitgangssituatie van de school. Indien van toepassing worden in deze beschouwing ook de toegevoegde indicatoren betrokken. In hoofdstuk 4 is het vervolgtoezicht aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet. Pagina 6 van 15

7 2 KWALITEITSPROFIEL Het kwaliteitsprofiel geeft een overzicht van de waarderingen die de inspectie heeft toegekend aan indicatoren die betrekking hebben op belangrijke kenmerken van goed onderwijs. In de waardering is tot uitdrukking gebracht in welke mate de indicatoren bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij; 5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school over bepaalde indicatoren geen betrouwbare en valide gegevens beschikbaar heeft. Opbrengsten * De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.2* De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. Leerstofaanbod * Bij de aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde betrekt de school alle kerndoelen als te bereiken doelstellingen. 2.2* De leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar aan. Tijd De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. 3.3 De uitval van geplande onderwijsactiviteiten blijft beperkt. 3.4 Het ongeoorloofd verzuim van leerlingen blijft beperkt. Pagina 7 van 15

8 Schoolklimaat De ouders zijn betrokken bij de school door de activiteiten die de school daartoe onderneemt. 4.7 Het personeel van de school zorgt ervoor dat de leerlingen op een respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan. Didactisch handelen * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 5.2* De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 5.3* De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. Afstemming De leraren stemmen de aangeboden leerinhouden af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Begeleiding * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. 7.2 De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in de ontwikkeling van de leerlingen. Zorg De school signaleert vroegtijdig welke leerlingen zorg nodig hebben. 8.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. 8.3* De school voert de zorg planmatig uit. 8.4 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. Kwaliteitszorg De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. Pagina 8 van 15

9 Kwaliteitszorg De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 9.6 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. Wet- en regelgeving Ja Nee N1B N2B N4A In de schoolgids is informatie opgenomen over standaard gecontroleerde onderdelen In het schoolplan is informatie opgenomen over standaard gecontroleerde onderdelen Er is voldoende onderwijstijd geprogrammeerd om te kunnen voldoen aan de daarvoor gestelde minima Pagina 9 van 15

10 3 BESCHOUWING Dit hoofdstuk beschrijft het oordeel van de inspectie over de kwaliteit van het primair onderwijs op basisschool de Burgemeester Marnixschool in Schoten (Vlaanderen) en geeft een toelichting op het kwaliteitsprofiel. Daarbij legt de inspectie zo mogelijk verbanden tussen de verschillende onderzochte indicatoren onderling en - voor zover relevant - tussen de indicatoren en de schoolcontext, de specifieke doelstellingen van de school en eerdere inspectieonderzoeken. Voor een goed begrip wordt eerst de uitgangssituatie beschreven. Uitgangssituatie De Burgemeester Marnixschool is in 1926 opgericht als Protestantse school in Antwerpen. Sinds 1989 is de school gehuisvest in Schoten. Tot en met schooljaar werd de school gesubsidieerd door de Nederlandse overheid. Vanaf september 1997 wordt de school gesubsidieerd en erkend door het Vlaamse Departement voor Basisonderwijs en de Stichting NOB. De Burgemeester Marnixschool is een streekschool voor kinderen van 2,5 tot en met 12 jaar met een Vlaams-Nederlandse populatie (leerlingen en leerkrachten), die de sterke kanten van het Vlaamse en het Nederlandse onderwijs combineert. Het leerlingenaantal schommelt tussen de 230 en 240 leerlingen. Er is geen sprake van krimp, jaarlijks "slapen" ouders voor de school om hun kind in te kunnen schrijven. Op basis van een wachtlijst vindt zij-instroom plaats als er een plekje vrij komt. Er zijn twee startgroepen voor peuters van 2,5 tot 4 jaar, twee zogenaamde menggroepen (groep 1-2) en vervolgens van groep 3 tot en met 8, voor alle groepen één jaargroep. Met de mengroepen is dit schooljaar voor het eerst gestart conform de Nederlandse situatie. Hiervoor waren er aparte groepen 1 en 2. Het is een roerige periode voor de Burgemeester Marnixschool aangezien de school voor een aantal keuzes staat. De populatie van de school verandert, er zijn steeds minder Nederlandse kinderen door de invoering van een nieuw invoeringsdecreet door de Vlaamse overheid. Daarnaast is de school is als kleine éénpitter kwetsbaar binnen het Vlaamse systeem van basisonderwijs en de schaalvergrotingsplannen in Vlaanderen. De toekomst van de school is komend schooljaar expliciet onderwerp van overleg. Daarbij staat de vraag centraal hoe de school het unieke karakter kan behouden en of de school zelfstandig kan blijven bestaan. Er is een werkgroep Schoolontwikkeling opgericht met vertegenwoordigers van het team, de ouders en het bestuur die dit jaar toekomstscenario's verkent en een advies voorbereidt. Een vergevorderd initiatief om naast de school vanaf vorig schooljaar een tweetalige school (ToBe) te starten, is door het besluit van de Nederlandse overheid om de subsidie af te bouwen, niet doorgegaan. Naast deze inhoudelijke veranderingen is er nog een Pagina 10 van 15

11 aantal ontwikkelingen. De huidige directeur, die meer dan 35 jaar aan de school verbonden is, vertrekt eind volgend schooljaar en werkt tot die tijd part-time. De voorzitter van het bestuur stopt per januari 2015, na acht jaar, met zijn werkzaamheden en er is nog geen nieuwe kandidaat. Voor de versterking van de directie is sinds vorig schooljaar een pedagogisch directeur aangetrokken. Dit jaar zijn twee nieuwe zorgcoördinatoren gestart, één van hen komt van buiten, de ander is al geruime tijd als leerkracht op de school werkzaam. Binnen het team zijn de afgelopen jaren ook veel wisselingen geweest. Algemeen beeld De inspectie beoordeelt de kwaliteit van het onderwijs op de Burgemeester Marnixschool als voldoende tot goed. Het team heeft onder aansturing van de beide directeuren verder gewerkt aan de kwaliteit van het onderwijs. Zo is de afgelopen jaren het differentiatiemodel adaptief onderwijs voor de verschillende groepen ingevoerd en is het werken met groepsplannen schoolbreed opgepakt. Sterke punten zijn onder meer de eindopbrengsten, het aanbod, het schoolklimaat, de taakgerichte werksfeer en de actieve betrokkenheid van leerlingen en planmatig werken aan verbeteractiviteiten. Naast deze sterke punten zijn met name in de zorg en begeleiding enkele verbeterpunten geconstateerd. In de analyse, de uitvoering en de evaluatie van de extra zorg voor leerlingen die dat nodig hebben, is de laatste jaren een onvoldoende planmatige aanpak te zien. De nieuwe zorgcoördinatoren zijn gestart hier weer een duidelijke structuur en aanpak in te ontwikkelen. Gezien het kwaliteitsprofiel valt de school onder de reguliere toezichtssystematiek van de inspectie. Dit betekent dat de inspectie de school in principe over vier jaar weer bezoekt met een kwaliteitsonderzoek. Toelichting Opbrengsten De leerresultaten aan het einde van de basisschoolperiode heeft de inspectie beoordeeld op basis van de resultaten van de eindtoets over de laatste drie schooljaren. Deze zijn van goed niveau. In alledrie de jaren liggen de eindresultaten boven de bovengrens van de inspectie. Voor de beoordeling van de tussenresultaten kijkt de inspectie naar de recente resultaten op technisch lezen in de groepen 3 en 4, rekenen en wiskunde in de groepen 4 en 6 en begrijpend lezen in groep 6. Voor alle tussenresultaten geldt dat deze boven de ondergrenzen van de inspectie liggen. De inspectie heeft ook gekeken naar de resultaten voor woordenschat en spelling. Pagina 11 van 15

12 Ook deze tussenresultaten zijn van voldoende niveau. Voor alle onderdelen halen de leerlingen minimaal vergelijkbare scores als leeftijdsgenoten in Nederland. De inspectie kan de sociale competenties van de leerlingen aan het einde van de basisschool periode niet beoordelen aangezien de school geen instrument gebruikt voor het meten van sociale competenties. De invoering hiervan staat dit schooljaar in de planning. Onderwijspraktijk Het leerstofaanbod is actueel en dekkend voor de kerndoelen. De school gebruikt overwegend Vlaamse methoden maar toetst haar aanbod steeds ook aan de Nederlandse kerndoelen en zorgt dat het aanbod hier ook aan voldoet. Sinds twee jaar werkt de school met een nieuwe taalmethode. De leerlingen krijgen les in een stimulerende lesomgeving, waarbij iedere (combinatie)groep een eigen lokaal heeft. De school heeft voldoende onderwijstijd gepland. Er is weinig ongeoorloofd verzuim en vervanging is goed geregeld onder andere door de aanwezigheid van zogenaamde roulatieleerkrachten. Dit zijn vaste leerkrachten die de groepsleerkrachten ondersteunen en vervangen. De inspectie beoordeelt het didactisch handelen als voldoende tot goed. In bijna alle lessen is gezien dat de leraren duidelijk uitleggen en in de groepen heerst een prettig werkklimaat. De lessen zijn goed voorbereid en verlopen gestructureerd. Door de hele school heen worden de afspraken over klassenmanagement en differentiatie duidelijk herkenbaar door de leerkrachten uitgevoerd. De leerlingen zijn actief betrokken en krijgen op hen afgestemde leerinhouden en instructie en verwerking. Hoewel er verschillen in de groepen gezien zijn, is de differentiatie in aanbod en instructie voldoende en is deze ook terug te vinden in de groepsplannen en in de dagplanning van de leerkracht. In alle groepen wordt met het door de school ingevoerde differentiatiemodel gewerkt en valt met name de planmatige afstemming op verschillen in ontwikkeling van de leerlingen in verwerkingsopdrachten op. Met methodegebonden en methodeonafhankelijke toetsen volgen en analyseren de leerkrachten de ontwikkeling van elke leerling. Voor de kleuters gebruiken de leerkrachten een observatiesysteem om de ontwikkeling van de kleuters in kaart te brengen. Komend schooljaar gaat de school een keuze maken voor de invoering van een ander observatie-instrument. Voor alle groepen wordt het Nederlandse systeem van methode-onafhankelijke toetsing gebruikt. In groep 8 krijgen de leerlingen een Nederlandse en Vlaamse eindtoets. Met de school is gesproken over het huidige gebruik van de entreetoets in groep 5, 6 en 7, afgezet tegen de tijdsinvestering en de rendement het oplevert voor het onderwijsleerproces ten opzichte van de ook gebruikte methode-onafhankelijke toetsen in het leerlingvolgsysteem. Pagina 12 van 15

13 In de analyse, de uitvoering en de evaluatie van de extra zorg voor leerlingen die dat nodig hebben, is de laatste jaren onvoldoende planmatige aanpak te zien. De nieuwe zorgcoördinatoren (startende ib'ers) zijn gestart hier weer een duidelijke structuur en aanpak in te ontwikkelen. Zij zetten hierbij een nieuwe structuur op. Er is de afgelopen jaten wel extra zorg geboden aan de zogenaamde aandachtskinderen, maar dit is niet planmatig gebeurd, soms niet tijdig, met onvoldoende analyse vooraf en evaluatie achteraf. Veel van de geboden hulp vond buiten school plaats. De zorgcoördinatoren hebben allereerst met de pedagogisch directeur het zorgverbredingsdocument herzien, afspraken en verantwoordelijkheden vastgelegd, alle leerlingdossiers op orde gebracht en de aandachtskinderen opnieuw in kaart gebracht. De eerste rondetafelgesprekken met ouders, interne en externe deskundigen over deze aandachtskinderen zijn inmiddels gevoerd. Ook hebben de zorgcoördinatoren voor alle groepen groepsoverzichten gemaakt en zijn de groepsplannen met de leerkrachten besproken. De lijnen tussen de ouders en de leerkracht zijn kort. De communicatie vanuit het team verloopt vlot en goed. De ouders, die de inspectie gesproken heeft, zijn tevreden over de lessen en over de resultaten van hun kinderen. Ouders zijn op verschillende manieren betrokken bij de school: als klassenouder, in de werkgroep schoolontwikkeling of in de schoolraad. Kwaliteitszorg De school heeft goed inzicht in haar leerlingenpopulatie en verbindt hieraan concrete conclusies voor de inrichting van haar onderwijs. Het speerpunt lezen is hier een voorbeeld van. Het team evalueert jaarlijks de resultaten van het onderwijs op leerlingniveau, groepsniveau en schoolniveau. De inspectie heeft met de zorgcoördinatoren en de directie gesproken over het beter vastleggen van deze analyses en de conclusies. De school evalueert regelmatig haar onderwijsleerproces. Zij maakt hierbij gebruik van ouderenquêtes en zelfevaluatie-instrumenten. De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. Uitgangspunt hierbij vormen de zogenaamde vijf sleutels (welbevinden, kennisontwikkeling, creativiteit, ondernemingszin, omgevingszin), die centraal staan in het onderwijs op de Burgemeester Marnixschool. Elke sleutel kent een eigen werkgroep van leerkrachten die plannen rondom dat onderwerp voorbereiden en uitwerken. Zo heeft de werkgroep kennisontwikkeling de afgelopen jaren het speerpunt lezen uitgewerkt en het vakgebied wereldoriëntatie. Sinds dit jaar wordt naast deze inhoudelijke werkgroepen voor de aansturing gewerkt met een kernteam, bestaande uit de pedagogisch directeur, een leerkracht van de onderbouw en van de bovenbouw en de beide zorgcoördinatoren. De school stopt veel energie in het begeleiden en evalueren Pagina 13 van 15

14 van nieuwe leerkrachten. Hiervoor is een intensief traject van drie jaar vastgelegd met coaching, klassenbezoeken en evaluaties, ook door ouders en collega's. De Burgemeester Marnixschool borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces door het vastleggen van werkwijzen, deze regelmatig te bespreken, lesbezoeken door de directie en de zorgcoördinatoren en een cyclus van personeelsgesprekken. Ten slotte informeert de school belanghebbenden, waaronder de ouders, in ruime mate over de kwaliteit en resultaten van haar onderwijs met onder andere ouderbijeenkomsten, de website met afgeschermde informatie voor ouders, nieuwsbrieven en de schoolgids. Pagina 14 van 15

15 4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT Bij dit kwaliteitsonderzoek heeft de inspectie ook de naleving van een aantal wettelijke voorschriften over de door het bestuur vastgestelde schoolgids en het schoolplan onderzocht, zoals die voor scholen in Nederland gelden. Op basis hiervan concludeert de inspectie dat de school aan deze wettelijke bepalingen voldoet. De bevindingen van dit kwaliteitsonderzoek leiden tot het volgende arrangement voor het vervolg van het toezicht (toezichtarrangement): De aangetroffen kwaliteit van het onderwijs op de school vraagt geen aanpassing van de reguliere onderzoeksplanning van de inspectie. In beginsel volgt over vier jaar opnieuw een kwaliteitsonderzoek. Pagina 15 van 15