Klaas Wijma klinisch psycholoog - psychotherapeut professor

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Klaas Wijma klinisch psycholoog - psychotherapeut professor"

Martina Jansen
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Klaas Wijma klinisch psycholoog - psychotherapeut professor Unit of Medical Psychology Faculty of Health Sciences Linköping University Linköping Sweden

2 Oude Bildtzijl Groningen Linköping Wijma, K., Het verband tussen lichaamstemperatuur en gevoelens tijdens een gedragstherapie in een klinisch obstetrische situatie. Tijdschrift voor Psychotherapie, 2, , 1981.

3 Scandinavia Linköping Linköping

4 Linköping Research Team on Childbirth and Anxiety PhD theses PhD theses on Chilbirth and Anxiety B. Areskog, Fear of childbirth in pregnant women. Linköping University Medical Dissertations No Defence E.L. Ryding, Psychological aspects of emergency cesarean section. Linköping University Medical Dissertations No Defence M.Zar, Diagnostic aspects of fear of childbirth. Linköping Studies in Education and Psychology No. 78, Linköping University, Department of Education and Pychology and Department of Health and Environment. Defence S. Alehagen, Fear pain and stress hormones during labor. Linköping University Medical Dissertations No Defence J. Söderquist, Traumatic stress after childbirth (2002). Linköping University Medical Dissertations No Defence In progress B. Salomonsson, Health care needs of women with severe fear of childbirth. K. Nieminen, Treatment of severe fear of childbirth with Cognitive Behavioural Thearapy. In Nederland G. Klabbers (Apeldoorn), Treatment of severe fear of childbirth with Haptotherapy A-M. Sluijs (Leiden), Fear of childbirth in women with home- and hospital deliveries.

Linköping Studies in Education and Psychology No. 78, Linköping University, Department of Education and Pychology and Department of Health and Environment. Defence 2001-05-31. S. Alehagen, Fear pain and stress hormones during labor.

5 Een korte voordracht!!!!!!!!

6 De functie van angst De emotie van bescherming en bewaking Het ontwijken van onveiligheid, onzekerheid en levensgevaar

8 Angst als probleem en als ziekte Angststoornissen

9 De ontwikkeling van angst als ziekte onzekerheid => Angststoornis Beoordeling Overdrijven van gevaar denken Reactie Overreageren voelen, handelen Uit zich in denken, voelen en doen

10 NIET FUNCTIONELE ANGST NATUURLIJKE MECHANISMEN SCHIETEN HUN DOEL VOORBIJ ONNODIG BANG WERKEN HUN EIGENLIJKE DOEL TEGEN TAKEN WORDEN NIET GOED UITGEVOERD GAAN EEN EIGEN ZELFSTANDIG LEVEN LEIDEN ANGST STUURT HET LEVEN ANGSTSTOORNIS

TEGEN TAKEN WORDEN NIET GOED UITGEVOERD GAAN EEN EIGEN

11 Angststoornissen REFLEX -Fobieën (specifieke), Agorafobie, Sociale fobie REFLEX en INTENSIEF DENKEN -Panieksstoornis (met/zonder agorafobie) -Gegeneraliseerde angststoornis -Dwanggedachten en handelingen - Acute stress stoornis -Posttraumatische stress-stoornis (PTSS/PTSD)

agorafobie) -Gegeneraliseerde angststoornis -Dwanggedachten en

12 De bevalling HET IS NATUURLIJK EN GEZOND BEDUCHT TE ZIJN VOOR EEN SITUATIE WAAROVER WIJ GEEN VOLLEDIGE CONTROLE HEBBEN

13 Wat is angst voor de bevalling? EEN NATUURLIJKE REACTIE VOOR/TIJDENS/NA EEN SITUATIE DIE - EXTREEM VEEL EIST VAN HET BIOLOGISCHE, PSYCHOLOGISCHE SOCIALE VERMOGEN VAN DE ZWANGERE - WAARVAN HET VERLOOP ONZEKER IS - WAARVAN DE AFLOOP ZEER BELANGRIJKE GEVOLGEN HEEFT

EXTREEM VEEL EIST VAN HET BIOLOGISCHE, PSYCHOLOGISCHE SOCIALE

14 Zwangeren zijn in verschillende mate bang voor de bevalling ANGST VOOR DE BEVALLING VARIËERT EEN CONTINUUM NORMAAL VERDEELD

16 Er bestaat ook angst na de bevalling GEMIDDELD NEEMT DE ANGST VOOR DE BEVALLING POSTPARTUM AF - MEERDEREN ZIJN MINDER BANG - ANDEREN ZIJN NOG EXTREEM BANG

18 Er is een relatie tussen angst voor tijdens na de bevalling Zar M, Wijma K, Wijma, B. (2001). Pre- en postpartum fear of childbirth in nulliparous and parous women. Scandinavian Journal of Behavioural Therapy, 30, 75-8 Nulliparous N=77 Multiparous N=85

20 Angst voor de bevalling kan zo intensief worden dat deze een angststoornis wordt ANGST VOOR DE BEVALLING IN ZIJN EXTREME VORM HEEFT EEN EIGEN PLAATS EN LIJKT DAN OP EEN FOBIE

21 LIJKT OP EEN FOBIE HET GEDRAG VOLDOET AAN DE CRITERIA VOOR EEN FOBIE DE GEVREESDE SITUATIE WIJKT AF VAN EEN "NORMALE" FOBISCHE SITUATIE NADERT DE SITUATIE UITERST LANGZAAM = CONTINUE VREES ONONTWIJKELIJK = GEVANGEN

22 De plaats van angst voor de bevalling temidden van de angststoornissen Diagnoses Prevalence Panic Disorder with or without Agoraphobia 1.3 % Agoraphobia without history of Panic Disorder 0.9 % Specific Phobias 19.9 % - Animal type 12.1 % - Natural Environmental type 2.0 % - Blood-injection-injury type 4.4 % - Situational type 1.3 % Phobic fear of childbirth 2.4 % Social Phobia 2.7 % Posttraumatic Stress Disorder 1.3 % Generalized Anxiety Disorder 0.9 % Obsessive-compulsive Disorder 0.2 % Zar M., Wijma K., Wijma B. (2001). Relations between anxiety disorders and fear of childbirth during late pregnancy. Clinical Psychology and Psychotherapy, 9, Approximate point prevalence of DSM-IV anxiety diagnoses in a sample with 453 pregnant women, interviewed in gestation week 32 N=453 primi- and multiparous women

23 Angst voor de bevalling = een risico factor? VROUWEN MET EEN DUIDELIJKE ANGST VOOR DE BEVALLING (W-DEQ > 85) -GEMETEN IN ZW.SCHAPSWEEK 32 HADDEN DRIE KEER GROTER RISICO VOOR EEN ACUTE KEIZERSNEDE DAN DE ANDERE VROUWEN Ryding E L, Wijma B, Wijma B, Rydhström, H (1998). Fear of childbirth during pregnancy may increase the risk of emergency cesarean section. Acta Obstetricia et Gynecologica Scandinavica, 77, N=1981 Emergency cesarean section N=97

24 Tijdens de bevalling krijgen bangere vrouwen meer pijnstillers dan minder bange vrouwen Alehagen S., Wijma K., Wijma B. (2001). Fear during labor. Acta Obstetricia et Gynecologica Scandinavica, 80, N=74 Primiparous women N=35 Multiparous women N=39

25 Angst voor de bevalling en? Angststoornissen

26 Angst voor de bevalling en angststoornissen? Vrouwen met een angststoornis hebben 50% grotere kans op intensieve angst voor de bevalling (W-DEQ score 85)

27 Vrouwen die een angststoornis hebben hebben NIET meer angst voor de bevalling dan andere vrouwen W-DEQ SCORE PHOBIC FEAR OF CHILDBIRTH ANXIETY DISORDERS ONLY PHOBIC FEAR OF CHILDBIRTH 103 ONLY ANXIETY DISORDERS 66 NEITHER EXTREME FEAR OF CHILDBIRTH 57 NOR ANXIETY DISORDERS Zar M., Wijma K., Wijma B. (2001). Relations between anxiety disorders and fear of childbirth during late pregnancy. Clinical Psychology and Psychotherapy, 9, N=386 primi- and multiparous women Diagnostic interview according to DSM IV and W-DEQ-score

28 Vrouwen met een angststoornis hebben vaker problemen bij de bevalling ANGSTSSTOORNIS ZW.SCH. WEEK 32 NORMAL VAG. DELIVERY 20 % ABNORMAL VAG. DELIVERY 27 % INSTRUMENTAL VAG. DELIVERY 36 % EMERGENCY CES. SECTION 42 % Zar, M., Wijma, K. & Wijma, B., Relation between anxiety disorders and fear of childbirth during late pregnancy. Clinical Psychology and Psychotherapy, 9, , 2002 N=334 primi- and multiparous women Diagnostic interview according to DSM IV

29 Een bevalling kan leiden tot een posttraumatische stress-stoornis (PTSS) (1,5%) - Het trauma wordt steeds opnieuw herbeleefd - Alles wat aan het trauma kan herinneren wordt voortdurend ontweken - Een gevoel van voortdurende spanning en op haar hoede zijn

30 Resultaat 7 jaar na de traumatische bevalling (n=27) Twee vrouwen hebben nog steeds PTSD gerelateerd aan de bevalling van 7 jaar geleden Meer dan 30% heeft nogsteeds PTSD symptomen gerelateerd aan de bevalling van 7 jaar geleden Bijna 50% heeft nog steeds een fobische angst voor de bevalling

31 Wie komen wij tegen? Een doorsnede van de bevolking

32 Meaning of mental illness and problems for pregnancy, delivery and postpartum period Before Pregnancy Delivery Postpartum pregnancy Anxiety disorders x x PTSD x x x Specific phobia - Childbirth x x x x - Blood x x x - Injection x x x Severe FOC x x x x Drug/alcohol abuse x x x Grief postpartum x Depression postpartum x OCD o Sexual dysfunctions o Partner-relation problems o Other mental disorders/ x x x X Problems to take care of O Problems to pay attention to * In case the event is a previous delivery x

33 Hoe behandelen? Website KNOV: Natuurlijk: bijna iedere vrouw is bang en ongerust als de bevalling begint. Maar probeer je niet te veel over te geven aan die angst, want dat maakt je gespannen. Daardoor wordt de pijn erger en kunnen de weeën minder goed doorzetten. Bovendien maakt je lichaam minder endorfine aan als je bang bent.

34 Welke vrouwen hebben extra hulp nodig? Hoe kunnen wij vrouwen met sterke angst voor de bevalling vinden?

35 Screening? W-DEQ

36 Anxiety in connection to delivery Before During After Anxiety disorders Specific phobia s -Blood -Body damage -Pain -Injection -Hospital -Claustrophobia Social phobia Agora phobia -With / without panic Panic Disorder Generalised Anxiety Fear of childbirth Anxiety Fear Trauma FOC PTSD (Depression) (Psychosis)

37 Hoe vrouwen met sterke angst voor de bevalling behandelen? Cognitieve gedragstherapie? Project Katrie Nieminen, Linköping: Treatment of severe fear of childbirth with Cognitive Behavioural Therapy Haptotherapie? Project Gert Klabbers, Apeldoorn: Treatment of severe fear of childbirth with Haptotherapy

Vergelijkbare documenten

Nederlandse samenvatting

Addendum A 173 Nederlandse samenvatting Het doel van het onderzoek beschreven in dit proefschrift was om de rol van twee belangrijke risicofactoren voor psychotische stoornissen te onderzoeken in de Ultra