Wat is ECT? Elektroconvulsietherapie: is dat nog van deze tijd? MANISCH-DEPRESSIEF? ZO GEK NOG NIET! Gent, 8 oktober

Transcriptie

1 Elektroconvulsietherapie: is dat nog van deze tijd? MANISCH-DEPRESSIEF? ZO GEK NOG NIET! Gent, 8 oktober 2011 prof dr pascal sienaert upc-kul, campus kortenberg Wat is ECT? 1

2 E LECTRO C ONVULSIE T HERAPIE Wat is ECT? Narcose Elektrisch impuls Convulsies Behandeling voor ernstige psychiatrische stoornissen 2

3 Lipotmezö Budapest - Hongarije Ontstaan? 1934 Von Meduna Epilepsie en psychose gaan niet samen Kamfer 3

4 Clinic for Mental and Nervous Diseases Rome, Italie Ugo Cerletti ECT-units in België N= PZ + 19 PAAZ 4

5 N ECT ECT België RIZIV-INAMI, personal communication Wat is ECT niet? NIET pijnlijk NIET zonder narcose NIET herhaaldelijk NIET zombie NIET om gedrag te veranderen 5

6 Hoe verloopt een ECT behandeling? Hoe verloopt ECT? 6

7 Wanneer kan ECT helpen? Depressie Manie Psychose Katatonie Ziekte van Parkinson Epilepsie Demen6e Angststoornissen Gedragsstoornissen Persoonlijkheidsprobl Slaapstoornissen Alcohol of drugproblemen Nega6eve symptomen 7

8 Waarvoor wordt ECT in België gebruikt? Sienaert et al. J Aff Disord 2006 Hoe zuiverder de depressie, hoe beter het resultaat. 8

9 ECT voor depressie welke mensen reageren minst goed? Langdurige, minder ernstige depressie Dysthymie Bijkomende problemen Angsstoornissen Alcohol of middelen Persoonlijkheidsmoeilijkheden Sienaert, Can J Psychiatry. ECT voor depressie welke mensen reageren best? psychotische tekens vertraagd katatone tekens zelfmoordgedachten Sienaert, Can J Psychiatry. 9

10 ECT voor depressie psychotische tekens ik heb geen kleren ik ben verdoemd het is door mijn fout. ik heb geen maag meer, ik rot van binnen ik ben dood ECT voor depressie stoornissen in de motoriek traag stappen, weinig bewegen traag denken traag praten, antwoorden met paar woorden weinig mimiek niet gesticuleren 10

11 ECT voor depressie suïcidegedachten % Katatonie 11

12 Katatonie Ernstige bewegingsstoornis Bipolaire Stoornis Schizofrenie Neurologische aandoeningen Reageert goed op benzodiazepinen (kalmeermiddelen) en bijna ALTIJD op ECT ECT voor psychose welke mensen reageren best? wanen denken gecontroleerd te worden stemmen depressieve tekens Zervas et al, Using ECT in schizophrenia: A review from a clinical perspective. World J Biol Psychiatry. 12

13 Bipolaire stoornis & ECT ECT manie = depressie ECT bipolaire = unipolaire depressie Bipolaire depressie iets sneller Maar! Bijkomende aandoeningen Angststoornissen, Alcoholproblemen. Dan minder goeie resultaten Hoe goed werkt ECT? 55% Prudic et al, 04 >80% 100% >90% Petrides et al 01 Kellner et al 06 Petrides et al 01 Kellner et al % Mukherjee et al, 94 >50% Sienaert & Peuskens, 06 13

14 Hoeveel behandelingen zijn nodig? Hoeveel behandelingen? 2-3 per week Tot volledig herstel Tot verbetering stilvalt 14

15 8-12 Wat na ECT? 15

16 Onderhoudsbehandeling 50% minder herval!!! OnderhoudsECT wekelijks maandelijks zolang nodig 16

17 Hoe werkt ECT? Hoe werkt ECT? vrijzetting van hormonale stoffen herstellen van neurotransmitters nieuwe hersencellen en helpercellen 17

18 Nieuwe zenuwcellen! 10 Sham 10 ECS Meer ECT geeft meer nieuwe cellen Madsen et al. Biol Psychiatry 2000, 47:1043 Wat zijn de bijwerkingen? 18

19 Bijwerkingen Hoofdpijn 1 op 2 pijnstiller preventief Bijwerkingen Spierpijn zelden NIET door spierschokken door spierontspanner pijnstiller 19

20 Kan ik door ECT mijn geheugen kwijtraken? Bijwerkingen In de ECT-ruimte verwardheid paar minuten Tijdens de kuur moeilijker onthouden niet langer dan paar weken Na de kuur dingen van vroeger vergeten kan langer duren, soms blijvend 20

21 Kan ik ECT weigeren? Geïnformeerde Toestemming 21

22 Waar haalt ECT zijn slechte reputatie? Vooroordelen zijn de argumenten van dwazen Voltaire 22

23 betoging The Citizens Commission on Human Rights, Kortenberg, 19/09/

24 Ik betwijfel sterk of de patiënt bij elke behandeling wel om zijn toestemming werd gevraagd M. De Schamphelaere senator, CD&V Het Laatste Nieuws, 23/09/2005 psychologist ex-university professor De Morgen, 18/04/

25 Arnoud Tanghe biological psychiatrist Het Laatste Nieuws, 20/04/2006 The problem is that ECT lends itself beautifully to cinematic dramatization. Shorter & Healy, 2007 Shock Therapy: A history of Electroconvulsive Treatment in Mental Illness. Rutgers University Press, New Brunswick, New Jersey, London. 25

26 Hollywood has frightened the shit out of everybody about ECT. Louis Linn, in: Shorter & Healy, 2007 Shock Therapy: A history of Electroconvulsive Treatment in Mental Illness. Rutgers University Press, New Brunswick, New Jersey, London. Is ECT nog van deze tijd? Meest werkzame behandeling die er is Moderne behandeling Veilige behandeling Volop onderzoek 26