Gelezen het bestuursvoorstel Controleprotocol jaarekeningen 2013 en 2014 (DM );

Transcriptie

1 VOORSTEL AAN HET ALGEMEEN BESTUUR AGENDAPUNT 7 Onderwerp: Controleprotocol jaarrekeningen 2013 en 2014 Nummer: ONTWERP In D&H: Steller: E. Lodder In Cie: BMZ Telefoonnummer: 5881 SKK Afdeling: Management ondersteuning In AB: Portefeuillehouder: Kromwijk Geheim: ja nee Voorstel Gelezen het bestuursvoorstel Controleprotocol jaarekeningen 2013 en 2014 (DM ); stelt het college u voor om: Het controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekeningen 2013 en 2014 vast te stellen. Advies commissie BMZ SKK Reactie college op advies commissie

2 INLEIDING Het controleprotocol vloeit voort uit het bepaalde in artikel 4 van de Controleverordening Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden, een verordening waarover elk waterschap op grond van art. 109 Waterschapswet dient te beschikken. Met het controleprotocol geeft het algemeen bestuur richting aan de diepgang en reikwijdte van de controles in het algemeen (de reguliere accountantscontrole) en voor de rechtmatigheid in het bijzonder. Tevens beoogt zij hiermee het verschil van de verwachtingen ten aanzien van de accountantscontrole tussen de accountant en het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden te verkleinen. HDSR heeft tot op heden een standaard controleprotocol, conform de richtlijnen van de Unie van Waterschappen, gehanteerd. In combinatie met de interne regelgeving werden bij de controle van 2012 afwijkingen als gevolg van direct gerelateerde inkomsten (subsidies) niet mee genomen bij de oordeelsvorming van de accountant. ARGUMENTEN In het bestuursvoorstel controleprotocol 2012 is reeds aangekondigd dat het controleprotocol voor 2013 en de onderliggende regelgeving moet worden aangepast. In het ab-voorstel Beheersen en bewaken van kredieten van investeringsprojecten (DM , eveneens ter besluitvorming gepland voor de abvergadering van 18 december 2013) wordt u voorgesteld deze aanpassing in de verordening beleids- en verantwoordingsfunctie en andere relevante regelgeving door te voeren. De belangrijkste aanpassing is dat overschrijdingen van kredieten van investeringsprojecten niet mogen worden gecompenseerd door subsidieontvangsten. Deze aanpassing wordt u voorgesteld zodat elke overschrijding bij een investering meetelt in het accountantsoordeel, ongeacht of deze worden gecompenseerd door (extra) subsidieontvangsten. Hiervoor moet tevens het controleprotocol worden aangepast. Bijgaand Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening van 2013 en 2014 is gebaseerd op het controleprotocol 2012, de wettelijke minimumkaders en de standaard richtlijnen van de Unie van waterschappen. Een belangrijk verschil is echter de aanpassing van de rechtmatigheidscontrole met betrekking tot het begrotingscriterium. Voor de controle op rechtmatigheid van investeringsuitgaven is het kader veranderd. Het beleid ten aanzien van het inzetten van subsidies als dekking voor investeringsuitgaven is aangescherpt. Deze aanscherping heeft tot aanpassingen in de verordening beleidsen verantwoordingsfunctie en andere relevante regelgeving geleid. Naar deze aanpassing wordt in het controleprotocol 2013 expliciet verwezen. Het nu voorliggende controleprotocol is van toepassing op de controle van de jaarrekening 2013 en 2014 van het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden. In de bijlage is ook het actuele normenkader opgenomen. Dit normenkader is opgesteld op basis van de vigerende wetgeving en op basis van een analyse van het verordeningenbestand. Omdat de in het bestuursvoorstel Beheersen en bewaken van kredieten van investeringsprojecten voorgestelde wijzigingen nog niet in de regelgeving zijn aangepast wordt dit voorstel als bijlage aan het Controleprotocol 2013 toegevoegd. RELATIE MET ORGANISATIEMISSIE, COLLEGEPROGRAMMA OF ANDERE BELEIDSDOCUMENTEN FINANCIËLE CONSEQUENTIES Het standaard controleprotocol, zoals dat tot en met 2012 is gebruikt, is de basis geweest voor de aanbesteding en gunning van de accountantscontrole opdracht. Omdat de wijziging in de regelgeving al in de interne controle op het kredietproces is verwerkt, leidt de aanscherping van de controleopdracht niet tot hogere accountantskosten. Over de verwerking in het interne proces heeft afstemming met de accountant plaatsgevonden

3 KANTTEKENINGEN In de Bestuursrapportage 2013 nr. 2 is melding gemaakt van één project waar een overschrijding van van het project ( Onderzoek Nereda schaalmodel Utrecht) wordt gecompenseerd door een ontvangen subsidiebijdrage. Deze overschrijding zal binnen het nieuwe controleprotocol als onrechtmatig worden aangemeld. De financiele omvang van deze overschrijding is beperkt en valt binnen de marges voor een goedkeurende verklaring. Daarom worden nu geen aanvullende maatregelen voorgesteld. Vanuit efficiencyoverweging wordt u voorgesteld het controleprotocol voor 2 jaar vast te stellen. De huidige controleopdracht loopt tot en met de jaarrekening van In 2014 wordt deze opdracht opnieuw aanbesteed voor de controle op de jaarrekening van 2015 en volgende jaren. UITVOERING Met ingang van het jaar 2013 is het onderwerp overschrijding op de uitgaven van de investeringsprojecten onder de noemer budgetten/ kredietrecht opgenomen als object van onderzoek in het Verbijzonderd Interne Controle Plan (VIC-plan). Dit plan heeft instemming van de accountant en is goedgekeurd door de directie. De accountant maakt bij de uitvoering van het controleprotocol gebruik van de resultaten van de interne controle. COMMUNICATIE (niet van toepassing) BIJLAGE(N) nee ja, namelijk Controleprotocol 2013 en 2013 (DM ) TER INZAGE nee ja, namelijk Dijkgraaf en hoogheemraden, dijkgraaf, P.J.M. Poelmann secretaris-algemeen directeur a.i., drs. J. Miedema

4 CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING 2013 en 2014 HOOGHEEMRAADSCHAP DE STICHTSE RIJNLANDEN DM

5 Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2013 van Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Algemene uitgangspunten voor de controle (getrouwheid en rechtmatigheid) 4 3. Te hanteren goedkeurings- en rapporteringstoleranties 4 4. Begrip rechtmatigheid en de te controleren rechtmatigheidscriteria 5 5. Reikwijdte accountantscontrole rechtmatigheidtoetsing 5 6. Rapportering accountant 6 Bijlage 1: Normenkader Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden Bijlage 2: Bestuursvoorstel Beheersen en bewaken van kredieten van investeringsprojecten Pagina 2 van 7

6 Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2013 van Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden 1. Inleiding Ter voorbereiding en ondersteuning van de uitvoering van de jaarlijkse accountantscontrole moet het algemeen bestuur een aantal zaken nader regelen, hetgeen in dit controleprotocol op hoofdlijnen plaatsvindt. Dit protocol is van toepassing op de controle van de jaarrekening 2013 van Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden. Object van controle is de jaarrekening, en daarmede tevens het financieel beheer zoals uitgeoefend door of namens het college van dijkgraaf en heemraden van Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden. 1.1 Doelstelling Dit controleprotocol heeft als doel aan de accountant nadere aanwijzingen te geven over de reikwijdte van de accountantscontrole in het kader van rechtmatigheidstraject, de daarvoor geldende normstellingen en de daarbij verder te hanteren goedkeurings- en rapporteringstoleranties voor de controle van de jaarrekening 2013 van het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden. Het algemeen bestuur kan de accountant alleen nadere aanwijzingen geven voor zover dit uitgaat boven de wettelijke minimumeisen. 1.2 Wettelijk kader De Waterschapswet (art. 109, lid 2) schrijft voor dat het algemeen bestuur één of meer accountants aanwijst als bedoeld in art. 393 eerste lid Boek 2 Burgerlijk Wetboek voor de controle van de in art. 103 van de Waterschapswet bedoelde jaarrekening en het daarbij verstrekken van een accountantsverklaring en het uitbrengen van een verslag van bevindingen. In het kader van de opdrachtverstrekking aan de accountant kan het algemeen bestuur nadere aanwijzingen geven voor te hanteren goedkeurings- en rapporteringstoleranties. De accountant mag verwachten dat het waterschap inzichtelijk maakt welke wet- en regelgeving van toepassing is (normenkader). Het algemeen bestuur heeft op 17 september 2008 de verordening ex art. 109, lid 1 van de Waterschapswet voor de controle op het financieel beheer en op de inrichting van de financiële organisatie van het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden vastgesteld. Met dit controleprotocol stelt het algemeen bestuur nadere aanwijzingen vast die specifiek van toepassing zijn voor het controlejaar Voor de tolerantiegrenzen (goedkeuring en rapportage) hebben wij ons geconformeerd aan de wettelijke minimumkaders. Pagina 3 van 7

7 Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2013 van Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden 2. Algemene uitgangspunten voor de controle (getrouwheid en rechtmatigheid) Zoals in art 109, lid 2 van de Waterschapswet is voorgeschreven, wordt de controle van de in artikel 103 Waterschapswet bedoelde jaarrekening uitgevoerd door de door het algemeen bestuur benoemde accountant. De accountantscontrole is gericht op het afgeven van een oordeel over: de getrouwe weergave van de in de jaarrekening gepresenteerde baten en lasten en de activa en passiva; het rechtmatig tot stand komen van de baten en lasten en balansmutaties (in overeenstemming met de begroting en met de van toepassing zijnde wettelijke regelingen, waaronder verordeningen van het algemeen bestuur van het waterschap); beleid van het algemeen bestuur voor zover deze betrekking hebben op beheershandelingen van financiële aard; de inrichting van het financieel beheer en de financiële organisatie gericht op de vraag of deze een getrouwe en rechtmatige verantwoording mogelijk maken; het in overeenstemming zijn van de door het college opgestelde jaarrekening met de bij of krachtens algemene maatregel van bestuur te stellen regels bedoeld in artikel 98a Waterschapswet (zie Besluit Begroting en Verantwoording Waterschappen); de verenigbaarheid van het jaarverslag met de jaarrekening. 3. Te hanteren goedkeurings- en rapporteringstoleranties De accountant richt de controle in op het ontdekken van belangrijke fouten en baseert zich daarbij op risicoanalyse, vastgestelde toleranties en statische deelwaarnemingen en extrapolaties. De goedkeuringstolerantie is het bedrag dat de som van fouten in de jaarrekening of onzekerheden in de controle aangeeft, die in een jaarrekening maximaal mogen voorkomen, zonder dat de bruikbaarheid van de jaarrekening voor de oordeelsvorming door de gebruikers kan worden beïnvloed. De goedkeuringstolerantie is bepalend voor de oordeelsvorming en de strekking van de af te geven accountantsverklaring. Naast de goedkeuringstolerantie wordt de rapporteringstolerantie onderkend. De rapporteringstolerantie is een bedrag dat gelijk is aan of lager is dan de bedragen voortvloeiend uit de goedkeuringstolerantie. Het grensbedrag voor de rapporteringstolerantie is 20% van de goedkeuringstolerantie. Bij overschrijding van dit bedrag vindt rapportering plaats in het verslag van bevindingen. Een lagere rapporteringstolerantie leidt in beginsel niet tot aanvullende controlewerkzaamheden, maar wel tot een uitgebreidere rapportage van bevindingen. Van belang is om de goedkeuringstolerantie en de rapporteringstolerantie goed te onderscheiden. De goedkeuringstolerantie is het criterium voor het al dan niet verstrekken van een goedkeurende accountantsverklaring bij de jaarrekening als geheel. De rapporteringstolerantie is het criterium voor het al dan niet rapporteren door de accountant van bevindingen in het verslag van bevindingen. Pagina 4 van 7

8 Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2013 van Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden In het hierna opgenomen schema zijn de voorgestelde goedkeuringstolerantie en de rapporteringtolerantie(s) opgenomen. Deze komen overeen met het wettelijk minimum. Strekking accountantsverklaring: Goedkeuringstolerantie Goedkeurend Beperking Oordeelonthouding Afkeurend Fouten in de jaarrekening (% < =1% >1%<3% - >= 3% lasten) Onzekerheden in de controle (% lasten) < =3% >3%<10% >= 10% - 4. Begrip rechtmatigheid en de te controleren rechtmatigheidscriteria In het kader van de rechtmatigheidscontrole kunnen 9 rechtmatigheidscriteria worden onderkend: het begrotingscriterium, het voorwaardencriterium, het misbruik- en oneigenlijk gebruikcriterium, het calculatiecriterium, het valuteringscriterium, het adresseringscriterium, het volledigheidscriterium, het aanvaardbaarheidscriterium en het leveringscriterium. De rechtmatigheidscontrole richt zich op de volgende rechtmatigheidscriteria: 1. Het begrotingscriterium (passen de lasten, baten en balansmutaties binnen de vastgestelde begrotingskaders); 2. Het misbruik en oneigenlijk gebruik criterium (wordt geen misbruik en oneigenlijk gebruik van financiële mogelijkheden gemaakt); 3. Het voorwaardencriterium (wordt aan de voorwaarden uit de wet- en regelgeving voldaan). Het begrotingscriterium houdt in dat de financiële beheershandelingen binnen de grenzen van de begroting tot stand moeten zijn gekomen. De kaders voor de uitvoering van de begroting zijn opgenomen in de Verordening Beleids-en verantwoordingsfunctie. In december 2013 besluit het bestuur over een aanpassing van deze verordening. Bij positieve besluitvorming wordt de verordening in 2014 aangepast. Vooruitlopend hierop is onderstaande aanscherping van het begrotingscriterium in het controleprotocol opgenomen: Door de (nog door te voeren) aanpassingen in de Verordening Beleids-en verantwoordingsfunctie telt vanaf 2013 elke overschrijding van de uitgaven op investeringsprojecten mee in het accountantsoordeel, ongeacht of deze overschrijding wordt gecompenseerd door subsidieontvangsten. Deze aanpassingen zijn opgenomen in het bestuursvoorstel Beheersen en bewaken van kredieten van investeringsprojecten (bijlage 2). Met betrekking tot het voorwaardencriterium worden de aspecten recht, hoogte en duur in ogenschouw genomen. Het voorwaardencriterium veroorzaakt in belangrijke mate de grote inspanningen die nodig zijn om de rechtmatigheidscontrole in te voeren. Het begrip rechtmatigheid in het kader van accountantscontrole richt zich op de financiële rechtmatigheid en is hiermee beperkter dan het juridische begrip rechtmatigheid. Met financiële rechtmatigheid wordt bedoeld dat de financiële beheershandelingen in overeenstemming met de geldende wet- en regelgeving zijn uitgevoerd. Voorts geldt dat de accountant de rechtmatigheid van handelingen en beslissingen van niet-financiële aard niet actief inhoudelijk hoeft te toetsen. Het kan echter wel zo zijn dat onrechtmatige handelingen en beslissingen van niet-financiële aard op termijn kunnen leiden tot financiële gevolgen. De accountant kan in dit kader volstaan met het beoordelen van het interne systeem van risicoafwegingen en (juridische) kwaliteitsborging, alsmede met het beoordelen van de uitkomsten van dit systeem. Het college zorg voor de opzet en goede werking van een dergelijk systeem. 5. Reikwijdte accountantscontrole rechtmatigheidtoetsing De accountantscontrole op rechtmatigheid is limitatief gericht op: Externe wet- en regelgeving en interne regelgeving. de naleving van wettelijke en overige kaders, zoals die opgenomen zijn in het Normenkader Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (bijlage 1 van dit protocol); Pagina 5 van 7

9 Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2013 van Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden De naleving van de volgende kaders: 1. de begroting; 2. de Verordening op de uitgangspunten voor het beleid, voor het beheer en voor de inrichting van de beleids- en verantwoordingsfunctie van Waterschap HDSR; 3. de Verordening controle op het financieel beheer en op de inrichting van de financiële organisatie. Bovengenoemde aandachtspunten zijn van toepassing en uitsluitend voor zover deze directe financiële beheershandelingen betreffen of kunnen betreffen. Ten aanzien van de interne regelgeving worden uitsluitend financiële consequenties verbonden aan die bepalingen, die recht, hoogte en duur van financiële beheershandelingen betreffen. Indien en voor zover bij de accountantscontrole materiële financiële onrechtmatige handelingen worden geconstateerd worden deze in de rapportage en oordeelsweging uitsluitend betrokken indien en voor zover het door het algemeen bestuur of hogere overheden vastgestelde regels betreft. Met andere woorden: interne regels van het college van dijkgraaf en heemraden naar ambtelijke organisatie c.q. besluiten van het college van dijkgraaf en heemraden vallen daar buiten. Uitzondering hierop vormen de inkoop- en aanbestedingsregels, besluit algemeen bestuur 22 september 2010, subsidieregels en mandaat- en delegatiebepalingen voor zover van belang voor de getrouwheidscontrole door de accountant. Voorts kunnen interne regels wel relevant zijn voor de nadere vaststelling van de invulling van hogere besluiten, maar deze regels zijn op zich geen object van onderzoek. Bepalingen in wet- en regelgeving die niet worden nageleefd (voorwaardencriterium) maar die zeer waarschijnlijk geen financiële consequenties hebben die in de jaarrekening tot uitdrukking komen, leiden alleen tot een opmerking in het verslag van bevindingen. Bepalingen in wet- en regelgeving die niet worden nageleefd (voorwaardencriterium) en waaruit financiële consequenties voortvloeien die in de jaarrekening tot uitdrukking komen, worden meegewogen in het accountantsoordeel en worden vermeld in het rapport van bevindingen. Deze fouten worden gekwantificeerd door de mogelijke consequenties (zie normenkader) voor de betreffende jaarrekeningpost in geld uit te drukken. In het kader van het voorwaardencriterium blijft dat beperkt tot de bepalingen recht, hoogte en duur. Alleen daar waar aan de overige bepalingen direct financiële consequenties zijn verbonden en die dus indirect recht, hoogte of duur beïnvloeden, is kwantificering aan de orde. 6. Rapportering accountant Tijdens en na afronding van de controlewerkzaamheden rapporteert de accountant als volgt: Pré-audit meeting Voorafgaand aan de interim-controle vindt een pré-audit meeting plaats tussen enerzijds de accountant en anderzijds de directie. Hierbij wordt ingegaan op algemene ontwikkelingen binnen de organisatie en wordt nagegaan welke de belangrijkste aandachtspunten voor de directie en de accountant voor de interim-controle zijn. Deze bespreking vindt plaats op basis van het auditplan van de accountant. Interim-controle In de tweede helft van het jaar wordt door de accountant een zogenaamde interim-controle uitgevoerd. Over de uitkomsten van die tussentijdse controle wordt een verslag (Managementletter) uitgebracht aan de directie en een afschrift gezonden aan het college van dijkgraaf en heemraden. Verslag van bevindingen Overeenkomstig de Waterschapswet wordt over de jaarrekeningcontrole een verslag van bevindingen uitgebracht aan het algemeen bestuur en in afschrift toegestuurd aan het college van dijkgraaf en heemraden. Hieraan voorafgaand wordt het college van dijkgraaf en heemraden in de gelegenheid gesteld om: vooraf herstelmaatregelen te treffen; Pagina 6 van 7

10 Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2013 van Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden te reageren op door de accountant geconstateerde onrechtmatigheden en onvolkomenheden; te reageren op de accountantsverklaring en het verslag van bevindingen. In het verslag van bevindingen wordt gerapporteerd over: de opzet en uitvoering van het financiële beheer; of de beheersorganisatie een getrouw en rechtmatig financieel beheer en een rechtmatige verantwoording daarover waarborgen. Uitgangspunten voor de rapportagevorm Gesignaleerde onrechtmatigheden worden toegelicht en gespecificeerd naar de aard van het criterium (begrotingscriterium, voorwaardencriterium, etc.). Fouten of onzekerheden die de rapporteringstolerantie als bedoeld in onderdeel 3 van dit controleprotocol overschrijden, worden weergegeven in een apart overzicht bij het verslag van bevindingen. Accountantsverklaring In de accountantsverklaring wordt op een gestandaardiseerde wijze, zoals wettelijk voorgeschreven, de uitkomst van de accountantscontrole weergegeven, zowel ten aanzien van de getrouwheid als de rechtmatigheid, uitmondend in een oordeel over de jaarrekening. Deze accountantsverklaring is bestemd voor het algemeen bestuur, zodat deze de door het college van dijkgraaf en heemraden opgestelde jaarrekening kan vaststellen. Bijlage 1: Normenkader Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (DM ) Bijlage 2: Bestuursvoorstel Beheersen en bewaken van kredieten van investeringsprojecten (DM ). Reeds in uw bezit (betreft agendapunt 6). Pagina 7 van 7

11 Bijlage 1 Normenkader Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden Onderwerp Wet en regelgeving extern Algemeen Algemene wet bestuursrecht Burgerlijk Wetboek Grondwet Overgangsrecht Waterschap Reglement voor het waterschap Waterschapswet Waterschapsbesluit Ministeriële regeling Wet Bescherming Persoonsgegevens Mededingingswet Wet gemeenschappelijke regelingen Planvorming Kaderrichtlijn Water Nationaal Bestuursakkoord Water Nota Waterhuishouding Provinciaal Waterplan Aanleg en onderhoud waterkeringen Belemmeringenwet Privaatrecht Belemmeringenwet Verordeningen Flora- en Faunawet Habitatrichtlijn (Richtlijn 92/43/EG) Handreiking subsidiabele kosten verbetering primaire waterkeringen Monumentenwet Onteigeningswet Regeling bijzondere subsidies waterkeren en water beheren Telecommunicatiewet Verordening op de primaire waterkering van de provincies Verordening waterkering Gelderland Vogelrichtlijn (Richtlijn 79/409/EG) Wet beheer rijkswaterstaatswerken Wet Milieubeheer Wet op de Ruimtelijke Ordening Inrichting en onderhoud watersystemen Wet gewasbeschermingssmiddelen en biociden Drinkwaterrichtlijn (richtlijn 75/440) Flora- en Faunawet Grondwaterrichtlijn (richtlijn 80/68) Habitatrichtlijn (richtlijn 92/43/EG) Kader Richtlijn Water Nationaal bestuursakkoord Water Natuurbeschermingswet Rijks, provinciaal en gemeentelijke subsidieregelingen en subsidie overeenkomsten Visserijwet 1963 Viswaterrichtlijn (richtlijn 78/659) Vogelrichtlijn (richtlijn 79/409) Waterstaatswet 1900 Wet beheer rijkswaterstaatswerken Wet inrichting landelijk gebied Zwemwaterrichtlijn (richtlijn 76/160) Bouw en exploitatie van zuiveringstechnische Arbeidsomstandighedenwet werken Belemmeringenwet Privaatrecht Belemmeringenwet Verordeningen Besluit voorzieningen en installaties milieubeheer (art WM inzake rioolgemalen) Bestemmingsplan Bouwbesluit Bouwverordeningen gemeenten Flora- en Faunawet Heffingsregeling lozing afvalwater op rijkswateren (amvb) Kader Richtlijn Water Lozingenbesluit stedelijk afvalwater Wet Milieubeheer Wet op de Ruimtelijke ordening Woningwet Rijks, provinciaal en gemeentelijke subsidieregelingen en subsidie overeenkomsten Vergunningverlening en handhaving keur: Verordening waterbeheer Gelderland vergunningverlening Verordening waterhuishouding Provincie Utrecht 1992 Verordening waterbeheer HDSR Waterstaatswet 1900 Wet milieubeheer Vergunningverlening en handhaving keur: Wetboek van Strafrecht Financieel

12 Normenkader Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden Onderwerp Wet en regelgeving extern handhaving Wetboek van Strafvordering Wrakkenwet Besluit Bodemkwaliteit Verordening Waterbeheer Gelderland Verordening waterhuishouding Provincie Utrecht 1992 Verordening waterbeheer waterschap Waterstaatswet 1900 Beheersen van lozingen Activiteiten Amvb Besluit Bodemkwaliteit IPPC-richtlijn (richtlijn (96/91) Kader Richtlijn Water Besluit lozingsvoorschriften niet-inrichtingen milieubeheer Besluit glastuinbouw Lozingenbesluit Open teelt en Veehouderij Lozingenbesluit WVO huishoudelijk afvalwater Lozingenbesluit WVO bodemsanering en proefbronnering Lozingenbesluit WVO vaste objecten Richtlijn stedelijk afvalwater (richtlijn 91/271) Waterwet Wetboek van Strafrecht Wetboek van Strafvordering Muskusrattenbestrijding Wet houdende enige voorzieningen t.b.v. de inzet en bekostiging van de MRB Heffing en invordering Algemene Wet bestuursrecht Algemene Wet inzake Rijksbelastingen Faillissementswet Invorderingswet 1990 Waterschapswet Waterwet Wet Waardering Onroerende Zaken Bestuur en externe communicatie Verdrag van Aarhus Besluit Bibob Wet bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur Wet Openbaarheid van bestuur Pensioen- en uitkeringsverordening voor bestuurders Bedrijfsvoering : Financiën Afspraken EMU (Economische en Monetaire Unie) beleid Wet financiering decentrale overheden (wet FIDO) Wet gemeenschappelijke regelingen Waterschapswet (BBVW) Waterschapbesluit (BBVW) Ministeriële regeling (BBVW) Bedrijfsvoering : inkoop en aanbesteding Europese aanbestedingsrichtlijnen Besluit aanbestedingsregels voor overheidsopdrachten (BAO) UAR Wet op de omzetbelasting 1968 Fiscale wet- en regelgeving Bedrijfsvoering: P&O Ambtenarenwet Arbeidsomstandighedenwet Arbeidstijdenwet (-besluit) Fiscale wet- en regelgeving Pensioenwet Sociale verzekeringswetten (diverse) Wet op de Ondernemingsraden Wet inkomstenbelasting 2001 Bedrijfsvoering : informatievoorziening Archiefbesluit 1995 Archiefwet 1995 Selectielijst archiefbescheiden waterschappen (bewaartermijnen) Wet Openbaarheid van Bestuur Bedrijfsvoering : grondzaken Uitvoeringsbesluitpacht Uitvoeringswet grondkamers Burgerlijk Wetboek (titel 5, boek 7, pacht) Visserijwet 1963 Grondzaken, beleidsplan en eigendommenbeleid Boswet Financieel

13 Normenkader Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden Onderwerp Wet en regelgeving extern Financieel Onderwerp (financiële ) interne Regelgeving Financieel Vastgesteld door: Algemeen Organisatieverordening AB Organisatiebesluit College Delegatiebesluit AB Mandaat- en volmachtbesluit College Inrichting en onderhoud watersystemen Vergoedingsregeling waterberging AB Bouw en exploitatie van zuiveringstechnische Bijdrage regeling waterkwaliteitsmaatregelen riooloverstorten College werken Beheersen van lozingen Stimuleringsregeling intern AB Stimuleringsregeling afkoppelen AB Stimuleringsregeling afkoppelplan AB Stimuleringsregeling niet kwetsbare gebieden AB Muskusrattenbestrijding Besluit acceptatie Delegatiebesluit muskusrattenbestrijding AB Samenwerkingsovereenkomst voor gemene rekening MRB AB Heffing en invordering Leidraad invordering waterschapsbelastingen College Kwijtscheldingsregeling HDSR College Verordening watersysteemheffing AB Verordening zuiveringsheffing AB Verordening verontreinigingsheffing HDSR AB Omslagverordening HDSR AB Nadeelcompensatieregeling HDSR AB Retributieverordening AB Schadevergoedings-regeling AB Bedrijfsvoering : Financiën Verordening beleids- en verantwoordingsfunctie art. 108 AB Verordening controle op het fin. beheer en de inrichting van de fin.organisatie AB Verordening doelmatigheidsonderzoeken door DB op grond van art. 109a Wsw AB Treasurybesluit AB Kostentoedelingsverordening HDSR AB Algemeen inkoopbeleid AB Uitvoering inkoopbeleid College Bedrijfsvoering: P&O Sectorale Arbeidsvoorwaarden Waterschapspersoneel (SAW) AB Sociaal statuut voor interne organisatieverandering AB Besluit tot vaststelling van de aanvulling op het sociaal statuut voor interne AB organisatieverandering AB Hypotheekregeling. Besluit inzake uitsterfconstructie en pardonregeling betreffende de hypotheekregeling