Redactie team 2. Slavernij en slavenhandel. Gemaakt door: Lindsay, Merel, Jayne, Esmee, Klaudia, Daphne Groep 7a Redactieteam 2
|
|
- Hugo Aalderink
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Redactie team 2 Slavernij en slavenhandel Gemaakt door: Lindsay, Merel, Jayne, Esmee, Klaudia, Daphne Groep 7a Redactieteam 2
2 Nederland en slavenhandel Slavenhandel door de Nederlanders gebeurt vooral door de West-Indische Compagnie (de afkorting daarvan is WIC). Soms gebruiken mensen een handelscompagnie als verenigingsvorm. Nederlanders hebben al eerder een slavenhandel meegemaakt. Vroeger hadden ze nog niet in de gaten dat er met slavenhandel geld te verdienen was. Slaven werden gekocht in West-Afrika, daarom hebben ze een donkeren huidskleur. Die man met de stok is degene die de slaven gekocht heeft, als de slaven iets niet goed doen dan geeft hij een harde tik met de stok. Zelfs kinderen werden als slaaf gekocht. Zeeland en slavenhandel De eerst bekende Zeeuwse slavenreis was in Een schip uit Veere wordt dan uitgeladen om swarten te gaan handelen Naast de officiële handel in slaven door de West-Indische Compagnie (WIC) vindt ook een smokkelhandel in slaven plaats. De beste slavenhandelaren worden ook wel lorrendraaiers genoemd. De WIC wil geen lorrendraaiers meer. Toch lukt het niet om de lorrendraaiers uit te schakelen. In 1730 verliest de WIC het eigendom om alleen handel te drijven in de gebieden rond de Atlantische Oceaan. Dat zorgt voor een ruzie van slaventransporten door burgers. Zo handelen bijvoorbeeld kooplieden uit Vlissingen. Middelburgsche Commercie Compagnie Slaven handel in cijfers In totaal werden er in de tijd van de slavenhandel over de hele wereld 11 tot 12 en half miljoen Afrikaanse slaven vervoert per schip en verkocht. Hiervan worden er ongeveer 600 duizend door de Nederlanders verhandeld. Tot voor kort werd aangenomen dat in deze handel de Zeeuwen legaal ongeveer slaven per schip vervoert en verkocht. Tussen 1519 tot 1867 vinden wereldwijd ongeveer slaventransporten plaats. Tijdens deze reizen sterven ongeveer 3 miljoen Afrikanen Afrikaanse slaven komen in Amerika aan. Met kettingen worden de handen en voeten van de slaven vast gebonden. En deze kettingen zitten zo strak dat hun polsen en enkels af en toe gaan bloeden. In verenigen kooplieden uit Middelburg zich in de Middelburgsche Commercie Compagnie (MCC). de MCC vooral handel op de Middellandse Zee en West-Indië. Er zijn handelscontacten met de Oostzee, de IJszee, de Witte Zee, Frankrijk en het Iberisch schiereiland (Spanje, Portugal). De MCC drijft ook handel op West-Afrika en dan met de naam Guinee. Daar wordt vooral goud, ivoor en andere producten van het land gekocht. De compagnie houdt zich ook voor even bezig met visvangst en walvisvaart.
3 Driehoeksreizen Een driehoeksreis is een reis die door Europa, West-Afrika en zuid Amerika (west Indië). Als je de reis tekent op papier dan lijkt het een driehoek daarom noemen ze het een driehoekreis. Ze gaan met de boot zo, omdat ze handelen als ze naar West-Afrika gaan nemen ze iets van daar en de Nederlanders geven ook iets aan de Afrikanen. En als ze naar Zuid Amerika gaan ruilen ze ook met materiaal en eten en zo gaat de Driehoeks reis. Hier zie je de reis van de driehoekreis van Europa naar West- Afrika en dan naar Zuid Amerika en dan weer naar Europa (Nederland). Slaven kopen Slaven worden gekocht in West-Afrika. De gebieden langs de West-Afrikaanse aan de Golf van de Guinee worden de Ivoorkust, Goudkust en Slavenkust genoemd. Hier kocht mensen de eerste slaven. Daar wordt ook goud en ivoor gekocht. Veel schepen met slaven aan boord zeilen daarna nog verder naar het zuiden naar Loango of Angola. Daar wordt de rest van de slaven gekocht. In de kerkers worden de gevangenen, mannen, vrouwen en kinderen opgesloten. Soms moeten zij daar maanden in blijven wachten totdat ze verkocht worden. De gekochte Afrikanen worden gebrandmerkt en geregistreerd. Het brandmerk maakt duidelijk dat ze nu slaaf zijn. Na het brandmerken worden de slaven naar het slavendek gebracht en worden ze vast gemaakt. Vertrek naar West-Afrika De grote schepen die naar West- Afrika varen kunnen niet volgeladen uitvaren. Een handels - schip word altijd half geladen met materiaal die ze handelen met ander materialen bijvoorbeeld met West-Afrika. En dan gaan ze verder dat is de driehoeksreis. De paarden van Nederland trekken het handelsschip naar zee. De regels van Rammekens zeggen dat er een anker vast zit aan het schip. Daarna word het materiaal afgezet en de mensen aan boord gebracht. Dan maar wachten ze tot de wind op gaat. Dat duurt soms maanden, weken of dagen en dan komt er een dag dat het wind sterk genoeg is. En dan kan de lange weg beginnen. Nu in de haven van Middelburg liggen ook schepen van vroeger.
4 Overtocht naar Amerika De slavenschepen varen van West- Afrika naar Amerika. De meeste schepen gaan richting West-Indië (Zuid-Amerika). Er worden ook slaven naar Noord-Amerika gebracht. Slaven worden aan boord van het schip opgesloten op het slavendek. Dit dek (ook wel het verdek genoemd) ligt net boven het ruim. Mannen en vrouwen worden van elkaar gescheiden. Thuiskomst Na een lange reis van West-Indië komt het schip met retourlading weer terug in Zeeland. Voor de Rede van Rammekens wordt de ongeveer de helft van de goederen uitgeladen. Het schip komt daardoor minder diep in het water te liggen. Met roeispanen en paarden trekt het schip vervolgens naar de Middelburgse haven. De rest van de retourlading wordt daar gelost. Slavenmarkt De Afrikanen hebben een Slavenmarkt in het eiland Curaçao in West-Indië. Daar is een grote slavenmarkt waar de slaven verdeelt zijn over midden Amerika en Zuid Amerika. In West-Indië worden de slaven gecontroleerd of ze wel sterk en een goede conditie hebben. Voordat de slaven verkocht worden ze verzorgt, gewassen en eten ze goed. Soms mogen de slaven al heel snel aan boord. Vaak word het op een land gedaan. Op de slavenmarkt gebeuren geen leuke dingen. Zo worden de families gescheiden de broertjes, zusjes, moeders en vaders. De slaven krijgen ook een nieuwe naam. Vaak zijn dat namen uit de bijbel. De eigenaars krijgen een bewijs, daar staat zijn/haar naam, het geslacht, wat voor werk en wat hij allemaal kan op. Handelsgoederen In de tijd van de Driehoeks reizen werden veel handels spullen vervoert per schip vervoert. De WIC (West- Indische compagnie) en de mcc (Middelburgse Commercie Compagnie)haalden handels goederen uit bijvoorbeeld Indië. Uit Indië haalden ze suiker, cacao, koffie, tabak en dierenhuiden.
5 Slavenarbeid Tastbare herinneringen Gebouwen Er zijn gebouwen uit de tijd van slavernij en slavenhandel die er nu nog staan. Zoals in Middelburg daar staat het vroegere Commerciehuis op de Balans. Het Commerciehuis diende voor het Hoofdpakhuis voor de MCC (staat voor Middelburgsche Commercie Compagnie). In oktober 1822 verkoopt de MCC het Commerciehuis aan de Balans. De waag of balans (gebouw waar goederen in gewogen werden) die voor het Commerciehuis stond werd afgebroken in Daarna werd er een in het Commerciehuis gebouwd. Mensen Ook veel mensen in Zeeland hebben iets te maken met de slavernij en slavenhandel. Er zijn mensen die van de slaven die in de 17e, 18e en 19e eeuw van Afrika naar West-Indië zijn gebracht afstammen. Natuurlijk zijn er ook zijn nakomelingen van de slavenhandelaren. Monumenten Sinds juli 2005 stond er het Zeeuws Slavernijmonument op de Balans in Middelburg. In 2002 werd het slavernijmonument in Amsterdam onthuld. Deze monumenten werden speciaal gemaakt om niet te vergeten wat er toen is gebeurt. De slaven werden van uit Afrika naar Amerika gebracht. Om in Amerika te gaan werken op de plantages van de kopers. Op plantages wordt verbouwt: suiker, koffie, cacao en tabak. Door de Nederlanders worden plantages opgericht. In Suriname bijvoorbeeld. Einde van de slavernij Niet iedereen vindt de slavernij een goed idee. vooral dominees vinden het niet goed. In de 18e eeuw zij er meer Europeanen die het niet meer goed vinden. Nederland heeft de slavenhandel in 1814 verboden. En de slavernij wordt pas in 1863 verboden. De Nederlandse afschaffing van de slavernij op 1 juli 1863 wordt: Keti Koti genoemd. Dat betekent: Het verbreken van de ketenen. Deze dag wordt in Suriname nog steeds gevierd en ook 10 oktober. Op 10 oktober 1760 heeft de Nederlandse gemeenschap vrede gesloten met de Marrons. Dat zijn weggelopen slaven. Op de Antillen wordt op 17 augustus de: Lucha di dia di Libertat. gevierd als herinnering aan de grote slavenopstand op Curaçao in Activiteiten Ook zijn er activiteiten die ons aan de slavernij herinneren. Zoals: Samenkomen bij het Zeeuws Slavernijmonument, tentoonstellingen, lezingen, theatervoorstellingen, websites, een herdenkingsjaar en nog veel meer.
6 belangrijke jaren In Zeeland wordt in 2013 aandacht besteed aan de herdenking van de afschaffing van de slavernij, 150 jaar geleden in In 2014 wordt herdenkt dat 200 jaar geleden in 1814 de slavenhandel werd gestopt. De nationale herdenking van de slavernij in 2013 is in Amsterdam plaats gevonden. De nationale herdenking van de slavenhandel in 2014 zal in Zeeland plaats vinden. Dit is van de herdenking van de slavernij in Amsterdam. Ze leggen hier een krans neer voor iedereen die door de slavernij gestorven is. Het Zeeuws Archief In het Zeeuws archief gaf een mevrouw ons een rondleiding, ze liet een filmpje zien over de slavenhandel en ze vertelde over een trans-atlantische Driehoeksreis. Dit is een trans-atlantische Driehoeksreis. De ruilading ruilde ze in West-Afrika tegen slaven, de tussenlading waren de slaven die verkochten ze in West-Indië voor spullen met die spullen (de retourlading) die ze in Nederland weer verkochten. Ook lagen er allemaal oude logboeken en papieren in het archief. De logboeken zijn van een kapitein, die moest alles opschrijven wat er gebeurde in de reis en wat hij verhandelde. De chirurgijn op het schip moest ook opschrijven wie er ziek werd en wat diegene nodig had enzovoort tijdens de reis. En er liggen papieren waarin staat wat er in een pakhuis te koop was, een soort reclame folder van vroeger dus. Ook zie ik boeien, waar de slaven vroeger mee vast zaten. Er liggen koffie bonen, en kaurischelpen in een glazen bak. De mevrouw vertelt dat met die kaurischelpen betaalt kon worden, met de koffie bonen handelde ze. Bovenop die glazen bak stonden nog twee glazen bakken. In de hoogste stonden twee Afrikaanse beeldjes, in die eronder lagen slavenarmbanden. Verder hingen er nog een paar posters. Een dagje Slavernij geschiedenis in Middelburg We beginnen met de excursie dat begint bij het Zeeuws archief. Cor de Lange gaat mij en mijn klasgenoten vertellen over de gebouwen over de gebouwen in Middelburg die met de slavernij te maken hebben. We zien een fonteintje en een monument (zie slavernij monument). We lopen door naar het Abdijplein. Dit plein heeft een slavernij verleden. In 1596 is namelijk een Portugees schip hier naar toe gekomen, dat was een foutje van de Portugezen. Het schip had een flinke buit,geen goederen maar mensen. Nederland deed toen nog niet mee aan de slaven handel. Op het abdijplein werden de slaven verkocht aan rijke mensen. De rijke mensen mochten de slaven zelf uit kiezen. De slaven moesten het toen best koud hebben, ze hadden nauwelijks kleren aan. We lopen verder en zien een kanaal. Hier hebben de slaven schepen gevaren. Langs het kanaal woonden de rijke mensen. Op hun huizen stond soms een jaartal. In dat jaar tal werd dat huis gebouwd. Sommige huizen zijn gebouwd van het geld dat verdient was door de slavenhandel. Dat wordt bloedgeld genoemd. We gingen naar een steegje toe, in dat steegje woonden de arbeiders. Onze excursie gaat verder, en Cor de Lange vertelt ons dat er heel veel pakhuizen nodig waren. Nu is de excursie afgelopen. Ik heb veel geleerd over de slavernij.
7 Een dagje... Zeeuws museum Op donderdag 13 februari ging ik (en de hele klas) naar het Zeeuws museum. Toen we waren aankomen, werd de klas opgesplitst, in twee groepen. Mijn redactieteam en redactieteam 5 ging als eerste naar de derde verdieping. Juf Rini liep met ons mee. Zij zou ons leidden door het Zeeuws museum. Op de derde verdieping zagen we allemaal kisten. Ger Borselaar vertelde erover. De bovenkant van het Zeeuws museum was de romp van een schip. We betraden de eerste kist, (want de kisten waren heel erg groot) en zagen spelletjes. Er lag een blauw kaartje in de vitrine, daarop stonden nummers. Het leek erg op een bingokaartje. Ook lagen er Mahjong steentjes. Deze kist ging over souvenirs, die de Hollanders meegebracht hadden. Alles zag er ook oud uit. Nu was de tweede kist aan de beurt. Die ging over leven en dood. Er lag een mummie, er stond een opgezette vogel en er hing een doopjurk. Daarnaast stond een ooievaar (opgezet). In derde kist ging het over macht en praal. In de vitrine lagen een paar wandelstokken. Toen gingen we naar een ruimte waar een vijf tapijten hingen. Ze waren reusachtig en vulde de muren. Er waren zeeoorlogen op geweven. De randen van de tapijten waren mooi versierd, net zoals de rand van een schilderij, maar dan met meer dingen. Midden in de ruimte lagen zwarte kussens. Jessica kwam er wat over vertellen. Ze vertelde dingen over de tapijten. Bijvoorbeeld dat de rijke mensen grote tapijten gebruikte in plaats van grote schilderijen omdat ze de tapijten makkelijker konden vervoeren. Toen het bijna tijd was mochten we nog een kanonskogel vasthouden. Die was heel erg zwaar. Juf Rini nam ons mee naar de volgende ruimte. Daar was het thema 'Bescherm mij'. Het ging over kleding, die je beschermde tegen regen en kou. Een mevrouw vertelde er wat over, en we zagen een bontjas die de Inuïten hadden gemaakt. Er ging een sjaal met hermelijnenbond rond en die voelde lekker zacht. Ook mochten we een dode hermelijn vasthouden. Toen liepen we de zaal uit, naar deel 2 van het thema 'Bescherm mij'. Daar vertelde Evelijn iets over het thema. Ze zei bijvoorbeeld dat mensen in die tijd geloofde dat als je sommige stenen droeg, (bijvoorbeeld in kettingen, armbanden, oorbellen) je beschermd werd. Niet tegen kou en regen, maar tegen bijvoorbeeld ziektes. Bij de volgende ruimte ging het ook over het thema. Projectors hingen aan de muur en projecteerde mensen op de muren. Een mevrouw vertelde over stenen, iemand anders over zijn werk bij de politie, maar gelukkig wel om de beurt. Dat was de laatste ruimte die we bezocht hadden in het Zeeuws Museum. Het was leuk en ik heb er veel van geleerd. Het slavernij monument Het slavernij monument staat in de Balans in Middelburg. Wat je ziet is een rechthoekige steen, afgewisseld met de kleuren rood, wit en zwart. Aan de noordkant zie je aan de ene kant zwart en aan de andere kant wit, met in het midden een rode streep. Verder staan er op elke hoek een halve maan, afwisselend zwart en wit. Die halve manen heten de wachters. Hedi Bogaers heeft het gemaakt. Het gaat erover dat zwarte en blanke mensen gelijk zijn. Daar dachten ze in de tijd van de slavernij wel anders over. Deze informatie vertelde Siegfried Steglich aan ons.
8 Siegfried Steglich in de klas Maandag 17 februari kwam meneer Siegfried Steglich in de klas. Hij zou ons wat meer vertellen over het slavernij project. Hij vroeg als eerste aan ons wat er is opgevallen uit de slavernij. Zelf voegt hij er nog aan toe dat het zwarte bladzijde uit onze geschiedenis is, we willen het liever vergeten. Dan laat hij op het activ-bord een foto van een Trans-Atlantische driehoeksreis zien. Ook zegt Siegfried dat het nooit een zwart en wit verhaal is geweest. Hierna ging hij wat over zichzelf vertellen. Over waar bijvoorbeeld zijn achternaam vandaan komt. Die komt uit Slovenië. Toen haalde hij een boekje uit zijn tas, een monsterboekje. Dat klinkt misschien raar, maar monster betekent dat je er bent. In het monsterboekje zaten sollicitaties, wie er dood gingen aan boord van een schip enzovoort. Siegfried heeft ook zelf gevaren. Als laatst liet hij een plaatje zien van een slavenarmband. En als allerlaatste mochten we nog vragen stellen. Ik heb weer wat meer geleerd over de slavernij. Een verschrikkelijke reis Asis! Asis!, het is mijn broer die van school komt,ik kan niet naar school ik moet werken. Als mijn broer bij me komt, zegt hij Ik ben geslaagd. Mijn broer moest examen doen, voor school. Als hij het zou halen mag hij naar een universiteit, dan krijgt hij later een goede baan! Mijn moeder komt aangehold en vliegt mijn broer om de hals. Mijn vader roept Het is tijd voor een feest, Asis help je moeder met het klaarmaken van een feest. Samen met mijn moeder bereid ik hapjes, en maak ik versieringen. Veel mensen komen op bezoek en ze dansen en feesten met ons mee. Als alle gasten weg zijn is het al avond. Ik vraag aan mijn moeder of ik nog even weg mag, ze vindt het goed. Ik ren naar de zee en geniet van het uitzicht. Maar dan opeens zie ik grootte schepen met blanken wezens erop. Van schrik ren ik meteen weg. Hijgend kom ik aan bij m n moeder. Ik zag, ik zag stamel ik. Ik zag blanken wezens op een groot schip, roep ik nu. Mijn moeder wordt bleek en holt de hut in, ik hoor haar fluisteren met mijn vader. Dan roept mijn vader me, we moeten weg. Mijn broer, vader en moeder zijn spullen aan het inpakken, en dan klinkt er een knal. Daarna gaat het snel, ik hoor veel gegil en knallen mijn moeder pakt me bij de arm en trekt me mee naar buiten. Dan begint ze te rennen, ik ren met er mee, ik heb geen flauw idee waarom, maar toch doe ik het. Dan staat er een groot blank wezen voor me, hij richt een ijzeren buis op ons en snauwt iets in een onverstaanbare taal. Hij kijkt niet bepaald vriendelijk. Mijn armen worden vastgebonden door hem en die van mijn moeder ook. Ze huilt en schreeuwt, ik zie nog net mijn vader en broer die ook vast worden gebonden. We lopen met het blanke wezen mee, naar het grote schip. We moeten net als honderden andere bruine mannen vrouwen en kinderen een loopplank op. Dan staat er een blank wezen die een ijzeren stok tegen de mensen aan doen, dan krijg ik ook de stok tegen me aan. Au!!! De stok doet vreselijk pijn, het is heet en drukt een plaatje in mijn huid. Dan is mijn moeder aan de beurt, zij gilt ook van de pijn. We worden een lage ruimte in geduwd en daar word ik met kettingen aan mijn moeder en de grond vast gemaakt. Er komen steeds meer mannen vrouwen en kinderen in de ruimte totdat er niks meer bij kan. Dan word de deur met een klap dicht gegooid, en is het half donker. Veel mensen huilen en jammeren. Wat is dit? vraag ik aan mijn moeder. Dit zijn de geesten uit de zee antwoord mijn moeder, ze zijn onoverwinnelijk. Dan is het stil tussen ons. Hmm, ik word wakker van wat geruis. Door een spleet tussen de planken zie ik de zee. Wacht eens, waar is Afrika, om me heen zie ik alleen zee. Ook mijn moeder wordt wakker. Waar zijn we, bromt ze. Ik, ik weet het niet ergens op zee. M`n moeder begint te gillen waardoor de andere mensen ook wakker worden. We zijn op zee, gilt mijn moeder, we worden mee genomen. Asis, mama? Dat is de stem van mijn broer! Zijn stem weet mijn moeder te kalmeren. Waar ben je, alles goed? roept ze nu. Ja, is vader bij jullie? antwoord mijn broer. Nee, hij is toch bij jou? roept mijn moeder. Nee, hij is ook niet bij mij, antwoord mijn broer. Dan begint m`n moeder te huilen. Zo gaat het iedere dag, ik word wakker, van de zee, m`n moeder huilt om mijn vader en ik praat met mijn broer en iedere dag hoor ik mensen spugen, jammer en zelfs dood gaan. Tot dat ik wakker word door een doffe klap, door de spleet zie ik.. LAND!!! De deur van de ruimte wordt open gegooid er komen weer blanke wezens die ons los maken van de grond. We worden mee genomen en aan land gezet. Een blanke man loopt langs ons en zegt iets tegen een andere blanke man. Dan geeft hij best veel briefjes aan de man, en de man met de briefjes loopt weg. Wij
9 worden op grote plantages gezet en moeten werken. Als het avond wordt, worden we in kleine hutjes gepropt. Waar wat drab voor ons klaar staat wat we moeten eten. Zo gaat het iedere dag, totdat ik in een stuk van de plantages moet werken waar ik nog niet geweest ben. Er zijn geen mannen in de buurt die op me letten en me met de zweep slaan. Dan zie ik mijn vader, ik laat alles uit mijn handen vallen en ren naar hem toe om hem vervolgens om de hals te vliegen. Dan vertelt mijn vader dat hij een plan heeft. Zachtjes sluip ik met mijn moeder en broer, naar de plek die ik samen met mijn vader heb afgesproken. Als we er zijn komt mijn vader uit de struiken en mijn moeder vliegt hem samen met mijn broer ook om de hals. Dan gaan we op weg, op weg naar het oerwoud. Als we een stuk gelopen hebben zijn we er eindelijk. We lopen door het oerwoud heen, en dan komen we op een open plek. 1 jaar later: Bim, bam, bim, bam o nee! De schoolbel gaat en ik ren naar de school, nu een jaar later hebben mijn vader broer moeder en ik samen met andere gevluchte slaven een dorp opgebouwd. Een dorp waar meisjes ook naar school mogen, waar mijn broer les geeft. Mijn vader is opperhoofd, en mijn moeder, de oppervrouw,en ik heb een lieve vriendin die Femi heet. Na school tijd speel ik met mijn vriendin Femi of help ik met koken, op het land werken en andere klusjes. Ik ben blij dat alles goed is afgelopen, ondanks dat ik zo`n verschrikkelijke reis heb meegemaakt. Asis Logboek van kapitein en slavenhandelaar Maurits Maandag 9 april :00u Vandaag voer ons schip de Middelburgse haven uit. We gaan nu zuidwaarts, naar West-Afrika om daar voor geweren en nog veel meer spullen die ze daar niet hebben, in te ruilen voor slaven. Daarna gaan we naar het westen, naar Willemstad om de slaven daar te verkopen en ze laten werken op de plantages. We gaan dan ook dingen zoals tabak en koffiebonen ruilen en kopen, als we in Suriname zijn. Vrijdag 8 juni :43u Jan en Klaas zijn doodgegaan. Die hadden scheurbuik. Dinsdag 21 oktober :08u Eindelijk, land in zicht! Dat werd tijd, nu is het alleen nog maar een kwestie van snel laden en lossen. Woensdag 22 oktober :26u Verdorie, wat maken die zwarten een kabaal zeg. Wat een gekrijs. Nu even de zakelijke kant, er zijn 15 geweren, 6 zakken buskruit en 8 spiegels geruild voor een hele hoop slaven. Ze zijn gelijk gebrandmerkt, wat een gekrijs en geschreeuw. Dan zijn ze gelijk het ruim in geduwd, weer dat gekrijs en gegil. Het ophalen van de slaven is gelukkig wel goed gegaan. D'r zijn al wel wat slaven dood gegaan, maar de meerderheid leeft gelukkig nog. Zaterdag 26 oktober :35u Nu zijn er nog meer slaven dood. En de slaven krijsen nog harder dan ze al deden. In een raar brabbeltaaltje. Maar goed, van de ongeveer 1000 slaven zijn er nu ongeveer 990 over. We hebben er een paar slaven overboord gegooid. Verder is de stank in het ruim onverdraaglijk. De zwarten poepen, plassen. spugen er, en af en toe gooit mijn bemanning wat te eten naar binnen. Niet veel, want we moeten zelf ook eten, en hebben geen idee hoe lang de reis gaat duren. Hopelijk varen we snel Willemstad binnen. Dan kan ik de buit binnen halen. Zondag 31 maart :55u
10 Eindelijk, in Willemstad. hier kunnen we de slaven verkopen. Ik word helemaal gek van die stank. Ze komen ook niet zo vaak buiten, maar het is natuurlijk helemaal niet leuk als je lading overboord springt. We kunnen de slaven zo verkopen, nadat we ze gevoed hebben. Het werd tijd, zullen we maar zeggen. 20:43u Zo, we zijn nu alle slaven kwijt. Morgen even inkopen doen, de buit is eindelijk binnen! Het verkopen ging gelukkig goed, het bleken goede slaven te zijn; er werd veel geld per slaaf geboden. De slaven komen nu terecht op de plantage. De man aan wie ik ze heb verkocht bood ons ook een slavin aan. Die hoefde hij niet meer, wij kochten haar en verkochten de slavin weer door, tegen hogere prijs aan de familie Thom. Daar mag ze dienstmeid zijn. Ik hoop dat de plantagehouder blij is met de slaven, anders hoefde we geen slaven meer aan hem te verkopen. Afijn, er zaten een hoop kinderen tussen, die moeten nu op de plantages werken. Een paar vrouwen gaan werken als dienstmeid (net als die slavin waar we winst mee hebben gemaakt) hoewel je het natuurlijk niet werken kan noemen als je er geen geld voor krijgt. En nu, nu is er eindelijk rust. Als we morgen inkopen hebben gedaan, kunnen we terug varen naar Nederland. Daar zal het ivoor en het indigo wel goed verkopen... Maandag 1 april :17u We hebben van het geld dat we hadden goud, ivoor, huiden, koffie, tabak, suiker, cacao en indigo gekocht voor een goede prijs. In Nederland verkoop je dat voor veel meer geld. Het schip is nu vertrokken, we varen noordoost naar Middelburg. 22:36u Zit te piekeren wat er met de slaven is gebeurd. Straks gaan ze dood. Dat is ook geen leven, eerst een zware reis achter de rug, dan verkocht worden en heel hard werken. 22:41u Toen ik de briefjes geld van de plantagehouder gekregen, zag ik dat er een meisje naar me keek. Een kind. Een slavin. Nee, dat moet ik niet hier opschrijven, je bent een slavenhandelaar, je laat je door niets of niemand tegenhouden om te stoppen met je werk. Hier verdien je juist zoveel. Nee, dit schrijf je niet in je logboek. Snel doorstrepen. Zo gedaan. 22:45u Ga nu snel slapen, kan me nergens meer op concentreren. Donderdag 15 november :11u We zijn goed aangekomen in Nederland, ga snel naar huis om verhalen aan mijn vrouw en kinderen te vertellen. Vrijdag 28 juni :54u Moet nog één ding vertellen. Dit logboek heeft namelijk een goed einde, voor mijn gepieker en de slaven. Gisteravond laat kreeg ik een brief. Hij was van de plantagehouder. Hij vertelde dat de slaven ervandoor waren gegaan en dat ik nooit meer slaven hoefde te leveren. Ook zei hij dat er geruchten waren, dat de slaven een eigen dorp hadden opgericht. De plantagehouder gaat nu in stad Willemstad werk zoeken als koopman, ofzo. Zelf heb ik nu ook een andere baan. Het blijkt dat ik talent heb om kleding te maken. Volgens anderen maak ik hele mooie kleding. De slavernij is niet afgelopen, en de andere slaven die heb ik heb geleverd moeten misschien ook nog doorwerken, maar dit verhaal heeft een goed einde. En dat ene meisje maakt het nu ook goed, dat weet ik zeker.
11
Schooljaar: 2013/2014. Groep: 7a. Makers: Jesse m, Lucas, Nikki, Näara, Nancy en Sem
De slavernij Schooljaar: 2013/2014 Groep: 7a Makers: Jesse m, Lucas, Nikki, Näara, Nancy en Sem Inhoud Inleiding... Nederland en Slavenhandel... Zeeland en Slavenhandel... slaven handel in cijfers... Driehoeks
Nadere informatie[Kies de datum] REDACTIETEAM 3 SLAVERNIJ. Slavernij Redactieteam 3
[Kies de datum] REDACTIETEAM 3 SLAVERNIJ Slavernij Redactieteam 3 Inhoud 1. Nederland en slavenhandel 2. Zeeland en slavenhandel 3. Slavenhandel in cijfers 4. Excursie Middelburg 5. Driehoeksreizen 6.
Nadere informatieRedactieteam De Wissel. De slavernij. Milan, Demian, Esperanza en Robin. K l e i w e g 1 5-1 7, V l i s s i n g e n
Redactieteam De Wissel De slavernij Milan, Demian, Esperanza en Robin 2014 K l e i w e g 1 5-1 7, V l i s s i n g e n Inhoud Inhoud... 2 Inleiding... 4 Slavenhandel in cijfers... 5 Inleiding... 5 De eerste
Nadere informatiezeeland en slavenhandel driehoeksreizen 2013-2014 overtocht naar Amerika.
Alles over slavernij Hoofdredacteur: Milo Brasser Redacteuren: Jesse Bliek, Fenna de Meulmeester, Rowen Wiggelinkhuyzen, Fleur van Dalen en Babet de Voogd zeeland en slavenhandel De eerste bekende Zeeuwse
Nadere informatieDe leerkracht zorgt ervoor dat alle leerlingen een gatentekst en een ontdekkaart hebben.
Thema/ onderwerp: Ontdekkaart 1.1 Slavenkralen Korte samenvatting van de leeractiviteit: De leerlingen vullen de woorden op de goede plek in in de gatentekst. De leerlingen bevragen de kralen en maken
Nadere informatieGeschiedenis van Suriname : de slavenhandel
Geschiedenis van Suriname 1502-1808: de slavenhandel 1502: het begin van de Europese slavenhandel Na de ontdekking van Amerika werden er door de Spanjaarden en Portugezen al snel plantages aangelegd. Op
Nadere informatieO, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.
Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan
Nadere informatieLees het verhaal over master Roelof en slaaf Tomboy (deel 1).
Lees het verhaal over master Roelof en slaaf Tomboy (deel 1). Kijk, een schip uit Amerika, Amerika is een nu een vrij land. Zie jij de blanke jongen? Hij heet Roelof. Roelof is de zoon van de gouverneur.
Nadere informatieHANDEL LES 2. De Oostzeevaart of de Sontvaart. Aangenaam. De naam is Bicker, Jacob Bicker, directeur bij de Oostzeevaart.
Regenten en vorsten LES 2 HANDEL 1600 Aangenaam. De naam is Bicker, Jacob Bicker, directeur bij de Oostzeevaart. 1700 JE LEERT waarom de moederhandel zo belangrijk is; hoe de VOC werkt; hoe de WIC werkt.
Nadere informatieGeschiedenis groep 6 Junior Einstein
De oude Grieken en Romeinen hadden ze al en later ook de Vikingen. Koloniën. Koopmannen voeren met hun schepen over zee om met andere landen handel te drijven. Langs de route richtten ze handelsposten
Nadere informatieWe hebben verleden week nog gewinkeld. Toen wisten we het nog niet. De kinderbijslag was binnen en ik mocht voor honderd euro kleren uitkiezen.
Woensdag Ik denk dat ik gek word! Dat moet wel, want ik heb net gehoord dat mijn moeder kanker heeft. Niet zomaar een kankertje dat met een chemo of bestraling overgaat. Nee. Het zit door haar hele lijf.
Nadere informatieHelp, mijn papa en mama gaan scheiden!
Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Joep ligt in bed. Hij houdt zijn handen tegen zijn oren. Beneden hoort hij harde boze stemmen. Papa en mama hebben ruzie. Papa en mama hebben vaak ruzie. Ze denken
Nadere informatieeen zee van tijd een zee van tijd Werkblad 17 Ω Over Indië en Suriname Ω Les 1: Van Batavia tot Jakarta Naam:
Werkblad 7 Ω Over Indië en Suriname Ω Les : Van Batavia tot Jakarta VOC Schepen van de VOC varen naar Indië om specerijen te halen. Specerijen zijn bijvoorbeeld peper, kruidnagel en nootmuskaat. De reis
Nadere informatieIris marrink Klas 3A.
Iris marrink Klas 3A. 1 Inhoud. 1- Voorpagina 2- Inhoud, inleiding & mijn mening 3- Dag 1 4- Dag 2 5- Dag 3 6- Dag 4 7- Dag 5 Inleiding. Ik kreeg als opdracht om een dagverslag te maken over Polen. 15
Nadere informatieInhoud. Een nacht 7. Voetstappen 27. Strijder in de schaduw 51
Inhoud Een nacht 7 Voetstappen 27 Strijder in de schaduw 51 5 Een nacht 6 Een plek om te slapen Ik ben gevlucht uit mijn land. Daardoor heb ik geen thuis meer. De wind neemt me mee. Soms hierheen, soms
Nadere informatieLES 4. Handelingen 12:1-19; Van Jeruzalem tot Rome: Verlost uit de gevangenis blz.109-116
LES 4 Handelingen 12:1-19; Van Jeruzalem tot Rome: Verlost uit de gevangenis blz.109-116 De boodschap God hoort en verhoort onze gebeden voor elkaar. Leertekst: Terwijl Petrus onder zware bewaking zat
Nadere informatieOp weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon
Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn
Nadere informatiePasen met peuters en kleuters. Jojo is weg
Pasen met peuters en kleuters Beertje Jojo is weg Thema Maria is verdrietig, haar beste Vriend is er niet meer. Wat is Maria blij als ze Jezus weer ziet. Hij is opgestaan uit de dood! Wat heb je nodig?
Nadere informatieTornado. Maartje gaat voor het eerst logeren. s Nachts belandt ze met haar vriendinnetje Eva in een tornado en beleven ze een heel spannend avontuur.
Tornado Maartje gaat voor het eerst logeren. s Nachts belandt ze met haar vriendinnetje Eva in een tornado en beleven ze een heel spannend avontuur. Geschreven in januari 2012 (Geïllustreerd t.b.v. het
Nadere informatieIk heb een nieuw horloge, zegt papa. Kijk.
Prent 1 Sst, ik hoor iets! Prent 1. Sst, ik hoor iets! Said en Jamal zitten aan tafel te eten. Samen met papa en mama. Ik heb een nieuw horloge, zegt papa. Kijk. Papa laat het horloge zien. Het is een
Nadere informatie8.2 Fort Elmina. De leerkracht bespreekt de vragen met de leerlingen die op hun plaats zitten.
Thema/ onderwerp: Werkblad 8.2 Fort Elmina Korte samenvatting van de leeractiviteit: De geschiedenis van Fort Elmina wordt verteld a.d.h.v. afbeeldingen en een videofragment. Hierna gaan de leerlingen
Nadere informatieDie nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.
Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard
Nadere informatieHet is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.
De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.
Nadere informatiede aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.
Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.
Nadere informatieWerkblad 3: Gravenfeest China
1. Lees onderstaande mails en noteer op een apart blad wat je leert over Qing Ming Jie. 2. Bedenk een verhaal over het gravenfeest dat je kan vertellen aan de andere kinderen van je klas. Welke prenten
Nadere informatieSoms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.
Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.
Nadere informatieEen meneer heeft veel ballonnen. Hij roept: Kinderen, kom erbij! Mijn ballonnen die zijn gratis. Wie wil een ballon van mij?
Een meneer heeft veel ballonnen. Hij roept: Kinderen, kom erbij! Mijn ballonnen die zijn gratis. Wie wil een ballon van mij? Wat een mooie luchtballonnen! Geel, oranje, groen en blauw. Kies maar uit Daan,
Nadere informatieWat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst.
Interview op zaterdag 16 mei, om 12.00 uur. Betreft een alleenstaande mevrouw met vier kinderen. Een zoontje van 5 jaar, een dochter van 7 jaar, een dochter van 9 jaar en een dochter van 12 jaar. Allen
Nadere informatie3 Bijna ruzie. Maar die Marokkanen en Turken horen hier niet. Ze moeten het land uit, vindt Jacco.
1 Het portiek Jacco ruikt het al. Zonder dat hij de voordeur opendoet, ruikt hij al dat er tegen de deur is gepist. Dat gebeurt nou altijd. Zijn buurjongen Junior staat elke avond in het portiek te plassen.
Nadere informatieSOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN
SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN Dit thema is opgesplitst in drie delen; gevoelens, ruilen en familie. De kinderen gaan eerst aan de slag met gevoelens. Ze leren omgaan met de gevoelens van anderen. Daarna
Nadere informatiePapa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet.
Bezoek op kantoor Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Ton en Toya hebben wat problemen thuis.
Nadere informatieR O S A D E D I E F. Arco Struik. Rosa de dief Arco Struik 1 www.gratiskinderboek.nl
R O S A D E D I E F Arco Struik Rosa de dief Arco Struik 1 www.gratiskinderboek.nl In de winkel 3 Bart 5 Een lieve dief 7 De telefoon 9 Bij de dokter 11 De blinde vrouw 13 Een baantje 15 Bijna betrapt
Nadere informatieLondon. klas 2B kompas. Dagboek: Gemaakt door Stacey Wilbrink
London klas 2B kompas Dagboek: Gemaakt door Stacey Wilbrink Dag 1 Klas 2b van het kompas moesten allemaal verzamelen op het station Breda. Daar werden de kinderen uitgezwaaid door hun ouders. De kinderen
Nadere informatieVoor Indigo en Nhimo Papahoorjeme_bw.indd :02
Papahoorjeme_bw.indd 2 05-05-11 15:02 Papahoorjeme_bw.indd 3 05-05-11 15:02 Voor Indigo en Nhimo Tamara Bos Papa, hoor je me? met tekeningen van Annemarie van Haeringen Leopold / Amsterdam De liefste
Nadere informatieTik-tak Tik-tak tik-tak. Ik tik de tijd op mijn gemak. Ik haast me niet zoals je ziet. Tik-tak tik-tak, ik denk dat ik een slaapje pak.
Tik-tak - Lees het gedicht tik-tak voor. Doe dit in het strakke ritme van een langzaam tikkende klok: Tik - tak - tik - tak Ik tik - de tijd - op mijn - gemak. Enzovoort. - Laat de kinderen vrij op het
Nadere informatieVerhalen uit het. Midden-Oosten. naverteld door Sandra van der Stege
Verhalen uit het Midden-Oosten naverteld door Sandra van der Stege Moeilijke woorden staan schuin. Ze worden uitgelegd in de woordenlijst op pagina 63. Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen Inhoud
Nadere informatie1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht.
1. Joris Hé Roos, fiets eens niet zo hard. Roos schrikt op en kijkt naast zich. Recht in het vrolijke gezicht van Joris. Joris zit in haar klas. Ben je voor mij op de vlucht?, vraagt hij. Wat een onzin.
Nadere informatieTONEELSTUK Marama en de krokodillenrivier.
TONEELSTUK Marama en de krokodillenrivier. AKTE I Scène 1 In een Afrikaans dorpje staan wat hutjes en zijn de mensen bezig met alledaagse dingen: er wordt water gehaald, eten gemaakt, kinderen spelen buiten...
Nadere informatieDe ontelbaren is geschreven door Jos Verlooy en Nicole van Bael. Samen noemen ze zich Elvis Peeters.
Over dit boek De ontelbaren is geschreven door Jos Verlooy en Nicole van Bael. Samen noemen ze zich Elvis Peeters. Dit boek bestaat uit twee delen. Het eerste deel gaat over een man die vlucht naar Europa.
Nadere informatieEr vaart een boot op het grote meer
Er vaart een boot op het grote meer Er vaart een boot op het grote meer, met discipelen en de Heer. Maar bij storm en lelijk weer, roepen de vrienden: Help ons Heer! De Here zegt dan: Zwijg,wees stil.
Nadere informatieDe jongen weet dat hij niet in slaap moet vallen. Want dan zullen dieven zijn spullen stelen. Ook al is het nog zo weinig wat hij heeft.
In Kanton, China Op de hoek van twee nauwe straatjes zit een jongen. Het is een scheepsjongen, dat zie je aan zijn kleren. Hij heeft een halflange broek aan, een wijde bloes en blote voeten. Hij leunt
Nadere informatieOPA EN OMA DE OMA VAN OMA
Hotel Hallo - Thema 4 Hallo opdrachten OPA EN OMA 1. Knip de strip. Strip Knip de strip los langs de stippellijntjes. Leg de stukken omgekeerd en door elkaar heen op tafel. Draai de stukken weer om en
Nadere informatieKlein Kontakt. Jarigen. in april zijn:
A Klein Kontakt Het is alweer eind maart wanneer dit Kontakt uitkomt, het voorjaar lijkt begonnen, veel kinderen hebben kweekbakjes met groentes in de vensterbank staan, die straks de tuin in gaan. Over
Nadere informatieMelkweg. Een dagje ouder. Lezen van Alfa A naar Alfa B. Ouder worden
Melkweg Lezen van Alfa A naar Alfa B Een dagje ouder Ouder worden Colofon Melkweg Lezen van Alfa A naar Alfa B: Een dagje ouder, 2013 Auteurs: Merel Borgesius Kaatje Dalderop Willemijn Stockmann Dit katern
Nadere informatie"Afraid of the Dead ( The Escape ) Hoofdstuk 5"
"Afraid of the Dead ( The Escape ) Hoofdstuk 5" Voor het eerst alleen Ik werd wakker in een kamer. Een witte kamer. Ik wist niet waar ik was, het was in ieder geval niet de Isolatieruimte. Ik keek om me
Nadere informatie7.5 Script en plaatjes post-test
7.5 Script en plaatjes post-test De vorige keer waren we hier om Drakie wat beter te leren praten en Drakie heeft toen een heleboel van jou geleerd. Dat vond ie heel leuk. Vandaag gaan we wat dingen die
Nadere informatie7.1 Slavenhandel en abolitionisme.
7.1 Slavenhandel en abolitionisme. Hieronder treffen jullie een aantal bronnen aan die betrekking hebben op de kwestie van zwarte Piet. Lees en bekijk de bronnen goed en probeer een antwoord te geven op
Nadere informatieVragen bij het prentenboek 'De tovenaar die vergat te toveren'
De tovenaar tovert De verhalenvertelster vertelt Wat zou een tovenaar allemaal kunnen toveren? Hoe zouden de kinderen zich voelen? Waar zie je dat aan? Is de tovenaar blij/ boos/ verdrietig of bang? Hoe
Nadere informatieJezus kreeg de straf voor onze zonden, wij ontvangen vergeving en vrede. Jesaja 53:4-6 en 1 Petrus 2:24
Jezus kreeg de straf voor onze zonden, wij ontvangen vergeving en vrede. Jesaja 53:4-6 en 1 Petrus 2:24 Als je iets verkeerd doet, verdien je straf. Ja toch? Dat is eerlijk. Er is niemand die nooit iets
Nadere informatieROSANNE. Oh, oh, oh. Van Aemstel Produkties - De leukste uitjes van Amsterdam - www.amterdamexcursies.nl
ROSANNE Rosanne, ik weet dat er heel veel mannen zijn Elke keer weer een ander en mij doet 't pijn Want jou liefde waarmee jij mij soms verblijdt Wil ik liever, liever, liever, liever voor altijd Als ik
Nadere informatieDriehoekshandel hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 22 July 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/61315 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Nadere informatieLotte is er erg blij mee. Ik wilde altijd al een huisdier voor mezelf, zegt ze tegen opa. En nu heb ik er opeens een heleboel.
Lotte heeft Luizen Buiten is het koud. Er vallen dikke druppels uit de bomen en de wind blaast hard door de straat. Lotte loopt hand in hand met opa Generaal over het schoolplein. Ze moest eerder van school
Nadere informatieEen week varen met de morgenster. Suzanne van Tilborg.
Een week varen met de morgenster. Suzanne van Tilborg. Ik begon deze week met het gevoel ik heb er zin in en ik zie wel wat we allemaal gaat gebeuren, ik laat het wel op me afkomen. Na de eerste dag voor
Nadere informatieOefenen in gehoorzaamheid
LES Oefenen in gehoorzaamheid Sabbat Doe Lees om te beginnen Efeziers 6. Stel je eens voor dat je geen keus had over wanneer je opstond 's morgens, geen keus over wat je at of waar je naar toe ging of
Nadere informatieExodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje
Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Aangepaste dienst Liturgie Voor de dienst speelt de band drie liederen Opwekking 11 Er is een Heer Opwekking 277 Machtig God, sterke Rots
Nadere informatieSpreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info
Suriname Voorwoord Ik houd mijn werkstuk over het land Suriname. Ik heb het onderwerp gekozen omdat mijn oom uit Suriname komt en ik het daarom ook een heel interessant land vind waar ik graag meer over
Nadere informatieDe bruiloft van Simson
De bruiloft van Simson Weet je nog waar de vertelling de vorige keer over ging? Over Simson, de nazireeër. Wat is een nazireeër? Een nazireeër is een bijzondere knecht van God. Een nazireeër mag zijn haar
Nadere informatie9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd
53 9 Vader Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd heeft. P Ik begin steeds beter te begrijpen dat het heel bijzonder is dat ik een kind van God, mijn
Nadere informatieNoach bouwt een ark Genesis 6-8
2 Noach bouwt een ark Genesis 6-8 Het is niet fijn meer op de aarde. De mensen maken ruzie, ze vechten en ze zijn God vergeten. Maar er is één man die anders is. Dat is Noach. Op een dag praat God met
Nadere informatieDriehoekshandel hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/61315
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 15 december 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/61315 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van
Nadere informatieHet vreemde paard van Sinterklaas. door Nellie de Kok
Het vreemde paard van Sinterklaas door Nellie de Kok 1 Het vreemde paard van Sinterklaas door Nellie de Kok Samenvatting Als Sinterklaas in Nederland aankomt, wil hij dat Piedewiet zijn paard, Americo
Nadere informatieNetje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!
Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Haring! Verse haring! Wie maakt me los! Ik heb verse haring! Ha... ja, nou heb ik jullie aandacht, hè? Sorry, ik ben uitverkocht. Vandaag geen haring
Nadere informatieEr was eens een heel groot bos. Met bomen en bloemen. En heel veel verschillende dieren. Aan de rand van dat bos woonde, in een grot, een draakje. Dat draakje had de mooiste grot van iedereen. Lekker vochtig
Nadere informatieStil blijft Lisa bij de deur staan. Ook de man staat stil. Ze kijken elkaar aan.
Wild Op het laatste moment ziet Lisa de man pas. Ze hangt de was op in de tuin. En ineens komt hij achter de lakens vandaan. Lisa laat het mandje met was in het gras vallen. Ze gilt. De man ziet er slecht
Nadere informatieMijn mond zat vol aarde
Mijn mond zat vol aarde Serie: Verhalen kind in oorlog Tekst: Meike Jongejan Onderzoek: Mariska de Boer en Hans Groeneweg Redactie: Jan van Zijverden Vormgeving: Richard Bos 2015, Fries Verzetsmuseum,
Nadere informatieVoorbereidende les bij de rondleiding Ik ruik, ik voel wat jij niet ziet Geschiedenis Werkblad voor leerlingen bij Gouden Eeuw (groep 7 en 8)
Voorbereidende les bij de rondleiding Ik ruik, ik voel wat jij niet ziet Geschiedenis Werkblad voor leerlingen bij Gouden Eeuw (groep 7 en 8) Werkblad 1 Oorlog en vrede Nederland was in de 17de eeuw vaak
Nadere informatieThema Kinderen en school. Demet TV. Lesbrief 9. De kinderopvang
Thema Kinderen en school. Demet TV Lesbrief 9. De kinderopvang zoekt opvang voor haar kind. belt naar een kinderdagverblijf. Is er plaats? Is de peuterspeelzaal misschien een oplossing? Gaat inschrijven
Nadere informatieVerhaal: Jozef en Maria
Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele
Nadere informatieBert staat op een ladder. En trekt aan de planten die groeien in de dakgoot. Hij verstopt de luidspreker en het stopcontact achter de planten.
Helaas Wanneer besloot Bert om Lizzy te vermoorden? Vreemd. Hij herinnert zich het niet precies. Het was in ieder geval toen Lizzy dat wijf leerde kennen. Dat idiote wijf met haar rare verhalen. Bert staat
Nadere informatieBINNENSUIS Jehudi van Dijk
BINNENSUIS Jehudi van Dijk Op het toneel staat een vrouw. Ze draagt gewone kleren en ze heeft een horloge om. Ook staat er een stoel en een prullenbak en ligt er een pluisje op de grond. Ik denk altijs
Nadere informatieKlaar, ik ben bruin en ik ben wit
Bruin &Wit Klaar, ik ben bruin en ik ben wit Mireille de Vries - Numbi A mani zit nog even bij haar papa. Ze hebben net twee geweldige vakantieweken met elkaar doorgebracht. Ze zijn tien dagen naar Afrika
Nadere informatieIn dit gebouw vragen ze je: Kan je op je rug in slaap vallen? Ze vragen je: Zie je vaak iets vanuit je ooghoek dat er later niet blijkt te zijn?
Loopdrang De gangen in dit gebouw beginnen alweer nog voordat ze zijn geëindigd. Het zijn cirkels. Dit gebouw was vroeger een opvanghuis voor demente bejaarden. En de gangen hier lopen rond, omdat sommige
Nadere informatieRia Massy. De taart van Tamid
DE TAART VAN TAMID Ria Massy De taart van Tamid De taart van Tamid 1 Hallo broer! Hallo Aziz! roept Tamid. Zijn hart klopt blij. Aziz belt niet zo dikwijls. Hij woont nog in Syrië. Bellen is moeilijk in
Nadere informatieBijbel voor Kinderen. presenteert DE VERLOREN ZOON
Bijbel voor Kinderen presenteert DE VERLOREN ZOON Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Lazarus Aangepast door: Ruth Klassen en Sarah S. Vertaald door: Arnold Krul Geproduceerd door: Bible
Nadere informatiesarie, mijn vriend kaspar en ik
sarie, mijn vriend kaspar en ik Leen Verheyen sarie, mijn vriend kaspar en ik is een theatertekst voor kinderen vanaf 4 jaar en ging in première op 12 september 2009 bij HETPALEIS in Antwerpen 1 ik: het
Nadere informatieZOEK HET UIT! KinderBijbelKeet-week Grote Kerk Hilversum. 28 tot en met 31 augustus. dit boekje is van:.
ZOEK HET UIT! KinderBijbelKeet-week 2018 28 tot en met 31 augustus Grote Kerk Hilversum dit boekje is van:. Themalied Couplet 1: Ik heb gehoord, van een man, Die een storm stoppen kan. Die een storm stoppen
Nadere informatieHet verhaal op reis. groep 1-2. melle de muis. Bijlagen Les 1. media. spoor
Het verhaal op reis groep 1-2 melle de muis Bijlagen Les 1 Les 1 - Bijlage 1 - brief kunstenaar 1 Lieve kinderen, Vandaag begint er een bijzonder project: HET VERHAAL OP REIS. Jullie gaan vandaag met elkaar
Nadere informatieMaar gelukkig is er nog de Zing-Piet. Die zorgt ervoor dat alle Pieten alle Sinterklaasliedjes goed kunnen zingen. Dus ook:
Weten jullie hoe Sinterklaas van Spanje naar Nederland komt? Ja? Met de fiets? Nee! Met de stoomboot, natuurlijk! Het is een heel gedoe voordat Sinterklaas en zijn Pieten kunnen vertrekken. Je wil niet
Nadere informatieDe tijd die ik nooit meer
De tijd die ik nooit meer vergeet Jan Smit uit eigen pen deel 3 De Stiep Educatief De tijd die ik nooit meer vergeet De schrijver die blij is dat hij iets kan lezen en schrijven, vertelt over zijn jeugd.
Nadere informatieMijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd
Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen
Nadere informatieDe twee zaken waarover je in dit boek kunt lezen, zijn de meest vreemde zaken die Sherlock Holmes ooit heeft opgelost.
Sherlock Holmes was een beroemde Engelse privédetective. Hij heeft niet echt bestaan. Maar de schrijver Arthur Conan Doyle kon zo goed schrijven, dat veel mensen dachten dat hij wél echt bestond. Sherlock
Nadere informatieBIJLAGEN LESPAKKET 1.2
BIJLAGEN LESPAKKET 1.2 BIJLAGE 1 A4 BLADEN THEMA S BIJLAGE 2 DOMINO EMOTIES BIJLAGE 3 MATCHING OEFENING GEVOELENS BIJLAGE 4 VRAGENLIJST FILM BIJLAGE 5 VRAGENSTROOKJES HOEKENWERK BIJLAGE 6 ANTWOORDENBLAD
Nadere informatieLees het verhaal over Columbus de ontdekkingsreiziger (deel 1)
Lees het verhaal over Columbus de ontdekkingsreiziger (deel 1) Dit is Columbus. Columbus ontdekte in 1492 Amerika. Hij was een ontdekkingsreiziger. Columbus was heel gemeen. Daar lees je straks meer over.
Nadere informatieVraag aan de zee. Vraag aan de tijd. wk 3. wk 2
Bladzijde negen, Bladzijde tien, Krijg ik het wel ooit te zien? Ander hoofdstuk, Nieuw begin.. Maar niets, Weer dicht, Het heeft geen zin. Dan probeer ik achterin dat dikke boek. Dat ik daar niet vaker
Nadere informatieBeste vrienden, ik mag jullie vandaag vertellen over de laatste week van het leven van Jezus.
1 Beste vrienden, ik mag jullie vandaag vertellen over de laatste week van het leven van Jezus. 2 Het verhaal De Goede Week Trouw, Hoop en Spijt Ik wil jullie vandaag vertellen over de Goede Week. Dat
Nadere informatieWat was voor jou de belangrijkste reden om aan dit project mee te werken?
Carpe Diem! Afgelopen december vertrokken vijf Nederlandse dames naar het prachtige Zuid-Afrika om hier mee te werken aan een summerschool in een township in Hermanus. Dit is een project van People4Change,
Nadere informatieWerkboek Het is mijn leven
Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er
Nadere informatieLES 6. Nu zie je Hem wel, nu zie je Hem niet.
LES Nu zie je Hem wel, Sabbat Doe Lees Lukas 4. 40 nu zie je Hem niet. Heb je weleens een moment gehad dat je het gevoel had dat God heel dicht bij je was? Misschien door een liedje, een bijbelvers, een
Nadere informatiezondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar
Gemeente van de Heer Jezus Christus, Jongeren, ouderen, kinderen van God, Zoals ik voor de lezing al gezegd heb; het gaat vanmorgen niet over trouwen of getrouwd zijn, dat is alleen een voorbeeld verhaal.
Nadere informatieHeer, U kent mij als geen ander U weet of ik zit of sta en U kent ook mijn gedachten voordat ik iets zeggen ga
Hieronder staan de teksten van nieuwe liedjes, zodat jullie ze thuis ook kunnen oefenen: 'k Heb Jezus nodig heel mijn leven 'k Heb Jezus nodig, heel mijn leven. 'k Heb Jezus nodig, dag aan dag, in m'n
Nadere informatieSoms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram,
Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram, mijn kleine broer Dat is niet van mij mama Dan zegt ze
Nadere informatieSpreekbeurt Dag. Oglaya Doua
Spreekbeurt Dag Oglaya Doua Ik werd wakker voordat m n wekker afging. Het was de dag van mijn spreekbeurt. Met m n ogen wijd open lag ik in bed, mezelf afvragend waarom ik in hemelsnaam bananen als onderwerp
Nadere informatieVoorwoord. Over de slaventijd
Voorwoord Over de slaventijd Dit is een verhaal uit de slaventijd. Die begon in de 16 de eeuw. Veel mensen zijn toen uit West-Afrika naar Amerika vervoerd, als slaaf. In de 17 de en 18 de eeuw werden steeds
Nadere informatieSamenvatting Gouden Eeuw ABC
Samenvatting Gouden Eeuw ABC Week 1ABC: Gouden Eeuw algemeen Info: De Gouden Eeuw (1600-1700) De 17 e eeuw wordt de Gouden Eeuw genoemd, omdat er in Nederland veel geld werd verdiend. Vooral door de handel.
Nadere informatieeen harpoenier. Dan moeten jullie samen in één bed slapen.
In de herberg Ik heet Ismaël. Mijn geld is bijna op. En ik ben het leven op het land zat. Daarom wil ik gaan varen. Op een walvisvaarder, een schip dat op walvissen jaagt. Want ik ben erg nieuwsgierig
Nadere informatieTuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5
Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 6 Zacheüs (1) Het is erg druk in de stad vandaag. Iedereen loopt op straat. Zacheüs wurmt zich
Nadere informatieDe Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal!
De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! Hé hoi, hallo! Ik zal me even voorstellen. Ik ben Bloem. Bloem van Plastic. Maar je mag gewoon Bloem zeggen. Wow! Wat goed dat jullie even
Nadere informatieInleiding. Veel plezier!
Inleiding In dit boek lees je over Danny. Danny is een jongen van 14 jaar. Er zijn veel dingen die Danny verkeerd doet. Hij rent door de school. Hij scheldt zomaar een klasgenoot uit. Of hij spuugt op
Nadere informatieEen van de agenten komt naar hem toe. Nou, het is me het dagje wel, zegt hij. Nu zijn er toch rellen in de stad.
Een dode De voetbalwedstrijd is afgelopen. Het stadion is bijna leeg. Het is koud, de zon schijnt bleek. Munck staat op de tribune van vak H en staart naar de dode man op de bank. Wat vreselijk, denkt
Nadere informatieWeeknieuws week 41. Peutercollege weetjes
Weeknieuws week 41 Peutercollege weetjes o De locaties hebben weer nieuwe ouder- kindkisten ontvangen. Zo heeft t Kasteeltje de kist van het thema regen en het Kwetternest heeft nu de kist van Wat heb
Nadere informatie