Achter de Schotbalken. Een evaluatie

Transcriptie

1 Achter de Schotbalken Een evaluatie Sinds 2010 is de regeling van de toegang tot het gebied achter de schotbalken opnieuw onder de loep genomen. In het verleden was er een ontheffing nodig die was aan te vragen bij SBB. In principe moest het aantal ontheffingen langzaam afnemen omdat alleen oude bezoekers in aanmerking kwamen. Dit verwaterde echter. Dit aantal groeit jaarlijks waardoor de exclusiviteit en de beheersbaarheid afneemt. In 2010 is het aantal aanvragen voor een ontheffing 219. In 2011 wordt er door SBB afgesproken dat er een uitsterf-constructie terugkomt. Dat moet leiden tot meer rust in het gebied. De ontheffingen anno 2010 hebben de volgende afspraken: 1. Er worden geen collectieve ontheffingen meer uitgegeven. Een uitzondering wordt gemaakt voor de K.N.R.& Z.V., die maximaal 3 ontheffingen kunnen aanvragen. 2. Nieuwe aanvragers komen niet meer in aanmerking. (uitstervingprincipe) 3. In 2011 wordt uitgegaan van het nieuwe aantal verleende ontheffingen en weer op dezelfde manier gehandeld, mits het aantal ontheffingen voldoende gedaald is. 4. De kanovereniging De Dajaks kunnen uitsluitend via Staatsbosbeheer een ontheffing aanvragen. 5. Er wordt een enquête meegegeven zodat de ontheffingshouders hun bevindingen kunnen delen met ons. Voorwaarden: 1. De ontheffing is één jaar geldig tussen 1 mei en 1 oktober. 2. Ontheffing geldt voor de periode tussen zonsopgang en zonsondergang. 3. Overnachten is derhalve niet toegestaan. 4. Ontheffing is persoonsgebonden, dus op naam en geldt voor één vaarmiddel. 5. Er kan niet meer dan één ontheffing per persoon worden uitgereikt. 6. De ontheffing bestaat uit een brief met voorwaarden en een sticker met een uniek nummer. 7. De sticker moet zichtbaar zijn tijdens het bevaren van het afgesloten gebied achter de schotbalken. 8. De ontheffing moet op verzoek van de bevoegde ambtenaar getoond worden.

2 Er worden 3 collectieve ontheffingen voor de Dajaks uitgeschreven en 3 collectieve ontheffingen voor de KDR&ZV. Hierbij horen de volgende voorwaarden: 1. elk lid dat zich in het gebied bevindt, moet in het bezit zijn van een ontheffing. 2. Staatsbosbeheer is voor aanvang van het seizoen (1 mei 2011) in het bezit van een lijst van de leden van beide verenigingen. 3. met de ontheffing kan tussen 1 mei en 1 oktober 2011 het gebied worden bevaren. Er mag aan land worden gegaan, maar niet verder dan 10 meter van het aangelegde vaartuig. 4. Er mag niet op het land worden overnacht. 5. De leden zijn zich te allen tijde bewust van de natuurwaarde van het gebied en handelen daar ook naar. Bij misdragingen kan de ontheffing worden ingenomen, zulks ter beoordeling van het bevoegd gezag. 6. Beide verenigingen mogen 2x per seizoen een clubtocht organiseren. Hiervoor gelden de volgende voorwaarden; er mogen per keer maximaal 10 boten in het gebied tegelijk komen. Dit na overleg met Staatsbosbeheer betreffende tijd en datum. Theo Muusse van Staatsbosbeheer is hiervoor de contactpersoon en is te bereiken op onderstaand -adres en telefoonnummer. 7. Bij vragen aangaande bovenstaande voorwaarden kan er contact worden opgenomen met Theo Muusse van Staatsbosbeheer.

3 Ecologie Het doel van de beoogde afname van het aantal ontheffingen is een toename van de rust in het gebied. Tevens zal een afname in het aantal vaarbewegingen leiden tot een lagere mechanische druk op de oevers van de te bevaren wateren. Een derde aspect was het verhogen van de nachtrust in het gebied. Onder druk van de Watersportfederatie is er in 2012 een evaluatie geweest, waarbij de voorwaarden zijn gewijzigd. Er kan worden overnacht in het gebied. In het oostelijk deel van de Sliedrechtse Biesbosch bevinden zich diverse natuurparels. De vegetatie van de hooilanden zijn landelijk bekend. Het belang voor vogels is eveneens groot, met name voor de enorme aantallen watervogels. Die vinden hier een rustige plek om te fourageren, te ruien en te rusten. In de onderstaande tabel staan de aantallen watervogels weergegeven die tijdens maandelijkse tellingen zijn genoteerd. Tabel 1: cumulatieve aantallen watervogels in het oostelijk deel van de Sliedrechtse Biesbosch in de 2013 / / / / / 2010 September Oktober November December Januari Februari Maart Niet geteld De totalen in wat koudere winters zijn duidelijk hoger dan in de milde winter van De sterke toename in de koude-inval in januari/ februari 2013 is eveneens opvallend.

4 Deze in tabel 1 aangegeven totalen zijn onder te verdelen in een flink aantal soorten vogels. De volgende soorten zijn in 2012 het meest geteld/ hebben het grootste aandeel: Tabel 2: maximum aantallen watervogels in het oostelijk deel van de Sliedrechtse Biesbosch in de Fuut 32 Krakeend Grote zaagbek 23 Aalscholver 101 Wintertaling Lepelaar 29 Toendrarietgans Wilde Eend 860 Goudplevier 106 Kolgans Slobeend 310 Zeearend 3 Grauwe Gans Kuifeend 285 Kievit Brandgans Pijlstaart 103 Meerkoet 380 Bergeend 208 Kleine Zwaan 876 Grutto Smient Knobbelzwaan 210 Kemphaan 119 Nonnetje 22 Grote Zilverreiger 114 Visarend 4 Van deze soorten staan er een aantal op de lijst van N2000 voor de Biesbosch: fuut, aalscholver, nonnetje, grote zaagbek, grote zilverreiger, lepelaar, visarend, zeearend (allen viseters) en de grazers kleine zwaan, grauwe gans, kolgans, brandgans en de eenden smient, krakeend, wilde eend, wintertaling, slobeend, pijlstaart, tafeleend, kuifeend en de meerkoet. Tevens staat grutto op deze lijst. Grafiek 1: aantallen pijlstaarten vanaf het jaar 1998 (1 op de x-as) Wanneer de verschillende soorten worden afgezet tegen de tijd, dan kan er een trend worden bekeken. De meeste vogels tonen in de tijd een positieve trend, sommige zelfs erg sterk. De volgende soorten tonen een positieve trend in de tijd: Tabel 3: watervogels in het oostelijk deel van de Sliedrechtse Biesbosch die een positieve trend tonen in de Toendrarietgans Krakeend Grote Zilverreiger Kolgans Wintertaling Blauwe Reiger Grauwe Gans Wilde Eend Kleine Zilverreiger Brandgans Slobeend Tureluur Bergeend Kuifeend Kievit Smient Meerkoet Lepelaar Kleine Zwaan Wilde Zwaan Visarend Knobbelzwaan Pijlstaart Zeearend

5 Van deze soorten staan de volgende op de lijst van N2000 voor de Biesbosch: lepelaar, zeearend, visarend, grote zilverreiger, kleine zwaan, grauwe gans, kolgans, brandgans en de eenden smient, krakeend, wilde eend, wintertaling, slobeend, pijlstaart, kuifeend en meerkoet. Voor de volgende N2000 soorten is het gebied erg belangrijk/ de belangrijkste locatie (procentueel van het totaal) binnen het Nationaal Park: smient, kleine zwaan, pijlstaart, grauwe gans, wilde eend, krakeend, wintertaling en slobeend. De volgende soorten nemen in de tijd af: Tabel 4: watervogels in het oostelijk deel van de Sliedrechtse Biesbosch die een negatieve trend tonen in de Meerkoet Blauwborst Tafeleend Baardmannetje Kuifeend Grutto Grote Karekiet Witvleugelstern Zwarte stern Van deze soorten staan er een aantal op de lijst van N2000 voor de Biesbosch: tafeleend, kuifeend, grutto en meerkoet. De verklaring voor de afname van grutto ligt in de sterk dalende trend in geheel Nederland. Door de sterke afname van mosseltjes (driehoeksmossel onder andere) zijn de gestage dalingen van kuifeend en tafeleend reeds tientallen jaren geleden ingezet. Dit lijkt hier ook het geval voor de meerkoet. Van de broedvogels met een negatieve trend (grote karekiet en blauwborst) ligt de afname aan de sterk gedaalde aantallen in heel Nederland (grote karekiet) aan de verdrogende situatie in Afrika. De blauwborst is langzaam aan het afnemen vanwege de verruiging van de aanwezige rietgorzen (minder geschikt worden van het habitat door natuurlijke verlanding). De meeste watervogels (overwinterende soorten) tonen een positieve trend. Grafiek 2: aantallen kolganzen vanaf het jaar 1998 (1 op de x-as) Conclusie Uit de waargenomen aantallen watervogels kan een positief resultaat worden afgeleid. Het beoogde doel om het gebied te verbeteren als rustgebied is voorlopig behaald. Opgemerkt dient te worden dat het verstandig is om langer te monitoren. Dan zullen eventuele toevalstreffers en tijdelijke invloeden minder opvallend worden. Het beeld wordt daarmee objectiever.

6 Theo Muusse Boswachter bij Staatsbosbeheer te Werkendam