Het werkt! Helpt het ook?
|
|
- Sofie Wouters
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Verklarend, pragmatisch en economisch onderzoek Wilbert van den Hout Medische Besliskunde, LUMC Het werkt! Helpt het ook?
2 Spectrum van onderzoek Verklarend pathofysiologisch Pragmatisch & Economisch Pre-klinisch Fase I veiligheid farmacokinetiek Fase II dosering Fase III Efficacy Fase IV Postmarketing Laboratorium Patiënt Maatschappij
3 Spectrum van onderzoek Verklarend onderzoek Hoe werkt het? Pragmatisch onderzoek Helpt het?
4 Spectrum van onderzoek Verklarend onderzoek Hoe werkt het? Pragmatisch onderzoek Helpt het? Gezondheidseconomisch onderzoek Helpt het genoeg om de kosten te rechtvaardigen?
5 Bijvoorbeeld: Probiotica Lange onderzoekscascade Wat doen bacteriën in de darmen? Hangt darmflora samen met gezondheid?... Zijn probiotica met goede bacteriën te produceren? Wat doen probiotica in de darmen?... Helpt het slikken van probiotica? Verhoogde sterfte bij patiënten met ernstige alvleesklierontsteking
6 Interne en externe validiteit Interne validiteit = interpreteerbaarheid van de resultaten binnen het onderzoek Aantoonbare causaliteit Geen alternatieve verklaringen Geen toeval: voldoende steekproefomvang Externe validiteit = generaliseerbaarheid van de resultaten naar de dagelijkse praktijk Alleen relevant indien intern valide Onderzoek zoveel mogelijk conform dagelijkse praktijk Effectiveness ipv efficacy (doeltreffendheid ipv werkzaamheid)
7 Statistische efficiëntie Als de uitkomst in groepen meer overlapt (ceteris paribus), dan is een grotere steekproefomvang nodig om een statistisch significant verschil te kunnen aantonen: Als de groepen gemiddeld minder van elkaar verschillen (kleinere ) Als de groepen een grotere spreiding hebben (grotere ) Meer overlap is dus slecht voor de interne validiteit: Er kunnen minder significante conclusies worden getrokken Hier is wel voor te corrigeren door grotere steekproef te nemen Effectiviteit
8 Verklarend versus pragmatisch onderzoeksdesign Zeven aspecten van onderzoeksdesign: 1. Keuze van behandelingen 2. Keuze van patiëntengroep 3. Blindering 4. Controlegroep 5. Analyse 6. Uitkomstmaten 7. Meetmomenten
9 1. Keuze van behandelingen Verklarend onderzoek 1. Nieuwe behandeling placebo of niets doen 2. Controle op correcte uitvoering arts en compliance patiënt Pragmatisch onderzoek 1. Nieuw beleid usual care (dus minder verschil) 2. Geen controle op uitvoering en compliance (dus meer spreiding) Meer overlap, dus slechtere interne validiteit Meer dagelijkse praktijk, dus betere externe validiteit Placebo Usual care Nieuw beleid Nieuwe behandeling Effectiviteit
10 2. Keuze van patiëntengroep Verklarend onderzoek: nadruk op interne validiteit Homogene populatie met grootst verwachte effect Strikte inclusiecriteria Gezonde niet-rokende 35 jarige mannen Elimineert alternatieve verklaring voor eventueel verschil Minder variatie, dus grotere statistische efficiëntie Pragmatisch onderzoek: ook externe validiteit Dagelijkse heterogene patiënten populatie 75 jarigen met medicatie en co-morbiditeit
11 3. Blindering Verklarend onderzoek: nadruk op interne validiteit Idealiter dubbelblind Effect niet beïnvloed door kennis van de behandeling Elimineert alternatieve verklaring voor eventueel verschil Pragmatisch onderzoek: ook externe validiteit Meestal niet blind Vaak onmogelijk voor niet-medicamenteuze behandeling Vaak onwenselijk voor pragmatische vraagstelling In de praktijk hebben patiënt en arts ook kennis van behandeling Aversie, belasting, compliance, placebo effect, zijn allemaal onderdeel van het behandeleffect Soms metingen door geblindeerde waarnemer
12 4. Controlegroep Nieuwe behandeling Controlegroep
13 4. Controlegroep Manieren om groepen te selecteren Cohorten, cross-sectioneel, case-control, voor-na meting, cross-over design, om-en-om, randomisatie,... Groepen vergelijkbaar? Cross-sectioneel, cohorten, case-control designs De gekozen behandeling is bewust geselecteerd Voor-na meting design Met de tijd kan er meer veranderd zijn Cross-over design Volgorde kan effectiviteit beïnvloeden Alleen voor chronische aandoening met kortwerkende behandeling Toewijzing om-en-om Behandeling voorspelbaar: mogelijk verschillende inclusiecriteria Randomisatie
14 4. Controlegroep Nieuwe behandeling Controlegroep Inclusie in de studie
15 4. Controlegroep Randomisatie Eerst inclusie, daarna toewijzing van behandeling Groepen komen uit dezelfde bronpopulatie causaliteit Essentieel voor interne validiteit Doorbreekt de link met alle confounders Beter voorkómen van confounding dan corrigeren in de analyse Causaal verband met de randomisatie Niet per se direct effect van de primaire behandeling Belangrijk voor verklarend én pragmatisch onderzoek Randomisatie Inkomen Probiotica? Gezondheid
16 4. Controlegroep Randomisatie heeft ook nadelen Geen garantie tegen toevalsverschillen Maar toeval wel analyseerbaar met standaard statistiek Traag en duur Beschikbare retrospectieve data niet randomiseerbaar Kan slecht zijn voor externe validiteit???
17 4. Controlegroep Randomisatie heeft ook nadelen Geen garantie tegen toevalsverschillen Maar toeval wel analyseerbaar met standaard statistiek Traag en duur Beschikbare retrospectieve data niet randomiseerbaar Kan slecht zijn voor externe validiteit Informed consent nodig Meer bewust van onderzoek Meer bewust van alternatief Vervuiling behandelingen mogelijk selectieve inclusie invloed op compliance invloed op rapportage behandelaar neemt elementen van de experimentele behandeling op in de controlegroep
18 4. Controlegroep Verschillende vormen van randomisatie: 1. Individueel Groepsgroottes kunnen toevallig verschillen Groepseigenschappen kunnen toevallig verschillen 2. In gepermuteerde blokken Bijvoorbeeld in blokken van 2: 0,1, 1, 0, 1, 0, 0, 1, Grotere blokken om voorspelbaarheid te voorkomen 3. Gestratificeerde blokrandomisatie Aparte randomisatielijst, afhankelijk van prognostische factoren Bijvoorbeeld voor mannen/vrouwen, hoog/laag risico 4. Minimisatie Grotere kans voor toewijzing die de groepen vergelijkbaarder maakt Bijvoorbeeld man toewijzen aan de groep met de minste mannen 5. Clusterrandomisatie
19 4. Controlegroep Pragmatisch alternatief: cluster-randomisatie Randomisatie aan het begin van de studie Per arts, per huisartsenpraktijk, per regio, per... Alle patiënten binnen een cluster hetzelfde beleid Goed voor externe validiteit Voorkomt vervuiling van behandelingen van patiënten binnen eenzelfde cluster Slecht voor interne validiteit??? Interventie n=50 Arts 1 n=9 Arts 4 n=20 Arts 3 n=11 Arts 8 n=10 Controle n=50 Arts 2 n=12 Arts 6 n=24 Arts 5 n=6 Arts 7 n=8
20 4. Controlegroep Pragmatisch alternatief: cluster-randomisatie Randomisatie aan het begin van de studie Per arts, per huisartsenpraktijk, per regio, per... Alle patiënten binnen een cluster hetzelfde beleid Goed voor externe validiteit Voorkomt vervuiling van behandelingen van patiënten binnen eenzelfde cluster Slecht voor interne validiteit Meer clusters nodig door variatie tussen artsen die niet uit middelt Interventie n=50 Arts 1 n=9 Arts 4 n=20 Arts 3 n=11 Arts 8 n=10 Voorspelbaarheid als de loting bekend is vóór inclusie: mogelijk verschillende inclusiecriteria per cluster Terwijl vergelijkbaarheid juist de reden is voor randomisatie Controle n=50 Arts 2 n=12 Arts 6 n=24 Arts 5 n=6 Arts 7 n=8
21 5. Analyse: PP, AT en ITT Verklarend onderzoek: PP en AT Evaluatie van behandeling, met correcte uitvoering en compliance PP = Per-Protocol analyse Exclusie van protocol violations (behandeling of inclusie criteria) AT = As-Treated analyse Groepering volgens behandeling, ongeacht randomisatie Minder exclusies dan bij PP analyse Pragmatisch onderzoek: ITT Evaluatie van beleid, inclusief alle fouten en variatie ITT = Intention-To-Treat analyse Evaluatie volgens randomisatiegroep, zonder exclusies
22 5. Analyse: PP, AT en ITT Daadwerkelijke behandeling Conform randomisatie De alternatieve behandeling Geen van beide Gerandomiseerde behandeling A B A 1 B 1 A 2 B 2 A 3 B 3 Intention-To-Treat analyse: A 1 & A 2 & A 3 versus B 1 & B 2 & B 3 Per-Protocol analyse: A 1 versus B 1 As-treated analyse: A 1 & B 2 versus B 1 & A 2
23 5. Analyse: PP, AT en ITT ITT beter voor externe validiteit Evaluatie van beleid Inclusief alle fouten en variatie Maar gemengd effect op interne validiteit Groepen blijven vergelijkbaar samengesteld Essentieel voor interne validiteit Discrepantie tussen randomisatie en primaire behandeling Minder verschil tussen de groepen, met meer variatie Door vermenging met onduidelijke groep Verlies aan statistische efficiëntie
24 6. Uitkomstmaten: pragmatisch Helpt het? Uitkomstmaten voor ziektelast 1. Ongemak Lichamelijk 2. Beperkingen Kwaliteit van Leven Psychisch 3. Bijwerkingen Sociaal 4. Sterfte 5. Kosten Meten van ziektelast Bij patiënten, subjectief, langere termijn Veelal met vragenlijsten: Ziektespecifieke vragenlijsten Generieke kwaliteit-van-leven vragenlijsten (zoals SF-36)
25 6. Uitkomstmaten: verklarend Intermediaire (surrogaat, proxy, biomarker) uitkomstmaten Cholesterol, hormonen, bloeddruk, botdichtheid, aantal met screening gevonden tumoren, Vooral relevant in vroege stadia van onderzoek Veronderstelde relatie met ziektelast Voordelen Gevoeliger voor verschil tussen behandelingen Sluit aan bij aangrijpingspunt van behandeling Minder beïnvloed door allerlei (subjectieve) factoren Statistisch efficiënter, makkelijker, objectiever, korte termijn, Nadeel Gevaar dat relatie met ziektelast toch ontbreekt (HDL, hormonen, ) Gevaar onverwachte (nadelige) effecten te missen
26 Verklarend onderzoek Pragmatisch onderzoek Hoe werkt het? Interne validiteit Experimentele setting Werkzaamheid (efficacy) Evaluatie van behandeling Vergeleken met placebo Controle op correcte uitvoering Controle op compliance Homogene patiëntengroep Blindering Experimenteel of randomisatie Per-protocol, As-Treated Kortere termijn Intermediaire uitkomstmaten Helpt het de patiënt? Interne & externe validiteit Dagelijkse praktijk Doeltreffendheid (effectiveness) Evaluatie van beleid Vergeleken met usual care Geen controle op correctheid Geen controle op compliance Heterogene patiëntengroep Geen blindering (Cluster) Randomisatie Intention-to-treat analyse Langere termijn Ziektelast
27 6. Uitkomstmaten: economisch Economisch onderzoek is pragmatisch onderzoek Helpt het genoeg om de kosten te rechtvaardigen? Kwantificeren van maatschappelijke ziektelast Kosten per QALY Kosten: perspectief bepaalt welke kosten meetellen Medisch perspectief Primaire interventie Korte en lange termijn effect op andere medische zorg Maatschappelijk perspectief Omvat medisch perspectief Patiëntkosten, reis- en tijdkosten, mantelzorg, Arbeidskosten: verzuim, arbeidsongeschiktheid,... Ziekenhuisperspectief, afdelingsperspectief, verzekeraar,
28 6. Uitkomstmaten: economisch Effectiviteit: idealiter gemeten met QALYs Utiliteit = waardering voor kwaliteit van leven (0% tot 100%) QALYs = oppervlakte onder de utiliteitscurve = waarde van kwaliteit van leven & lengte van leven 100% - 5 QALYs - 10 QALYs Utiliteit = 65 QALYs 0%
29 6. Uitkomstmaten: economisch Kosten per QALY meet ziektelast: 1. Ongemak 2. Beperkingen 3. Bijwerkingen 4. Sterfte 5. Kosten KvL & Utiliteit QALYs Kosten per QALY
30 7. Meetmomenten Verklarend onderzoek Meten op moment van maximaal verwacht verschil in effect Intermediaire uitkomstmaten: kortere termijn Meten is weten veel meten Pragmatisch niet-economisch onderzoek Meten op moment van maximaal verwacht verschil in effect Ziektelast uitkomstmaten: langere termijn Meten is beïnvloeden niet te vaak meten
31 7. Meetmomenten Economisch onderzoek Langer baat = meer waard Winst = oppervlakte tussen de curves Analyse niet op één bepaald moment maar over hele periode Niet te vaak meten, maar wel vaak genoeg 100% Nieuw beleid Utiliteit 80% 60% 40% 20% 0% Usual care Weken
32 SCIATICA trial Pragmatische onderzoeksvragen Klinisch: wat is beste moment van opereren? Economisch: is vroeg opereren z n geld waard? Keuze van behandeling Beleid nu opereren operatie 6 maanden uitstellen dus niet: wel opereren niet opereren Mogelijkheid van operatie bij ernstige/toenemende pijn
33 SCIATICA trial Patiëntengroep 6 tot 12 weken rugklachten door MRI bevestigde hernia Randomisatie van patiënten Ongeblindeerd Beoordeling van MRI wel geblindeerd Intention-to-treat Ondanks operaties in conservatieve groep Pragmatisch gezien geen probleem Verklarend gezien zijn het cross-overs Meetmomenten In begin vaker, vanwege effect operatie Na 0, 2, 4, 8, 12, 26, 39, 52 weken
34 SCIATICA trial Intermediaire uitkomstmaten MRI bij baseline: nodig voor zorg, dus ook pragmatisch MRI na een jaar: niet nodig voor zorg, dus enkel verklarend Ziektelast Roland Disability Schaal (vragenlijst) Beenpijn en Rugpijn (VAS) Ervaren herstel (Likert schaal) Economische evaluatie Maatschappelijke utiliteit: EuroQol en SF-36 Individuele utiliteit: VAS Kostendagboek: zorggebruik en arbeidsverzuim
35 SCIATICA trial EuroQol Utiliteit 100% 80% 60% 40% 0,77 QALYs 0,73 QALYs 20% 0% Vroege operatie Afwachtend beleid Weken sinds randomisatie
36 SCIATICA trial Resultaten ziektelast Operatie geeft sneller herstel, maar na een jaar geen verschil 96% versus 40% geopereerd Economische evaluatie QALY verschil 0,04 Kostenverschil vanuit medisch perspectief Vooral verschil operatiekosten: / 0,04 = per QALY Kostenverschil vanuit maatschappelijk perspectief Kostenbesparend, door minder ziekteverzuim Verklarende vragen blijven Interpretatie van MRI onduidelijk
37 Samengevat Het optimale design hangt af van de onderzoeksvraag Hoe werkt het? Verklarend onderzoek Intermediaire uitkomstmaten met gecontroleerde omstandigheden Interne validiteit Helpt het de patiënt? Pragmatisch onderzoek Ziektelast uitkomstmaten in de dagelijkse praktijk Balans tussen interne en externe validiteit Is het z n geld waard? Economisch onderzoek (is ook pragmatisch) Kosten per QALY
Economische Evaluatie: Is zorg z n geld waard?
Economische Evaluatie: Is zorg z n geld waard? NVA Wintervergadering 2016 Wilbert van den Hout Afdeling Medische Besliskunde & Kwaliteit van Zorg Is zorg z n geld waard? Kosten, effectiviteit en kosteneffectiviteit
Nadere informatieDagelijkse dosis visolie verbetert de prestaties van leerlingen bij nationale examens
Onderzoek naar niewe medicijnen duurt jaren en doorloopt een aantal verschillende stadia. Tenslotte worden de medicijnen op mensen getest in klinische trials. Bij stap 1 wordt de veiligheid getest op gezonde
Nadere informatieWERKT DE WEBCARE INTERVENTIE?
WERKT DE WEBCARE INTERVENTIE? Onderwerp: Hoe lees ik een wetenschappelijk artikel? Marjolein Snaterse, docent/onderzoeker Faculteit Gezondheid, Hogeschool van Amsterdam TOCH MAAR WEER: EVIDENCE BASED PRACTICE
Nadere informatieSummery. Effectiviteit van een interventieprogramma op arm-, schouder- en nekklachten bij beeldschermwerkers
ummery amenvatting Effectiviteit van een interventieprogramma op arm-, schouder- en nekklachten bij beeldschermwerkers 207 Algemene introductie Werkgerelateerde arm-, schouder- en nekklachten zijn al eeuwen
Nadere informatieEvidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten. Ton Kuijpers, Epidemioloog
Evidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten Ton Kuijpers, Epidemioloog Guru based medicine Inhoud Voorbeeld van een wetenschappelijk onderzoeksdesign (RCT) Mate van bewijs Conclusies
Nadere informatieSciatica MED Trial resultaten na 1 jaar
Sciatica MED Trial resultaten na 1 jaar Micro endoscopische operatie (buisjesmethode) voor lage rughernia minder effectief U doet mee aan de Sciatica MED Trial, het doelmatigheidsonderzoek naar de behandeling
Nadere informatieStudie type Populatie Patiënten kenmerken Interventie Controle Dataverzameling
Evidence tabel bij ADHD in kinderen en adolescenten (studies naar adolescenten met ADHD en ) Auteurs, Gray et al., 2011 Thurstone et al., 2010 Mate van bewijs A2 A2 Studie type Populatie Patiënten kenmerken
Nadere informatieRuggespraak. Ruggespraak. Presentatie Ariette Sanders - Netwerkbijeenkomst Platform Gedeelde Besluitvorming - Maart 2013 RUGPIJN? agenda.
agenda Ruggespraak Kennismaking Achtergrond van het onderzoek Methode Resultaten Discussie Conclusie A.R.J. Sanders1, W.Verheul2, T.Magneé2, H.M.Pieters, P. Verhaak2, N.J. de Wit1,, J.M. Bensing2 RUGPIJN?
Nadere informatieSTATISTIEK. Basiscursus Regelgeving en Organisatie Klinisch onderzoek. Dr. ir. Peter van de Ven Epidemiologie & Biostatistiek p.vandeven@vumc.
STATISTIEK Basiscursus Regelgeving en Organisatie Klinisch onderzoek Dr. ir. Peter van de Ven Epidemiologie & Biostatistiek p.vandeven@vumc.nl Slide 1 Inhoud Methodologie voor klinische studies Onderzoeksvraagstelling
Nadere informatieOnderzoeksdesigns. Ellen Tromp, epidemioloog St Antonius ziekenhuis
Onderzoeksdesigns Ellen Tromp, epidemioloog St Antonius ziekenhuis Inhoud Inleiding Wetenschappelijk bewijs Opdracht Verschillende onderzoekdesigns De drie componenten van evidence-based practice Wetenschappelijk
Nadere informatieDe behandeling van lage rugpijn met ruggordels en medicatie
Samenvatting 163 De behandeling van lage rugpijn met ruggordels en medicatie Lage rugpijn is een veelvuldig voorkomend probleem in geïndustrialiseerde landen. De kans dat iemand gedurende zijn leven een
Nadere informatieWetenschappelijk onderzoek bij lage rugpijn: wat en hoe moeten we meten?
Samenvatting 403 Wetenschappelijk onderzoek bij lage rugpijn: wat en hoe moeten we meten? Lage rugpijn (LRP) is wereldwijd de meest voorkomende oorzaak van beperkingen. Dit blijkt uit studies naar ziektelast
Nadere informatieEvidence piramide. Gecontroleerde studies. Welk studie type? 19/02/2013. 3 me ta.eu. Niet dezelfde piramide voor elke vraag. me ta.eu. me ta.
Niet dezelfde piramide voor elke vraag Evidence piramide Gecontroleerde studies Welk studie type? 3 1 Effect van roken op longkaner Richard Doll 1951: prospectieve studie 2/3 mannelijke Britse artsen Goede
Nadere informatieChapter 12. Samenvatting
Salkantay Trek, Peru Chapter 12 Samenvatting 182 I Chapter 12 Radiculaire beenpijn veroorzaakt door een lumbale hernia komt wereldwijd vaak voor en bij de meeste patienten is het natuurlijke beloop gunstig.
Nadere informatieTherapeutisch versus niet-therapeutisch onderzoek bij minderjarige en wilsonbekwame proefpersonen
Therapeutisch versus niet-therapeutisch onderzoek bij minderjarige en wilsonbekwame proefpersonen In de Wet medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen (WMO) staat: Het is verboden wetenschappelijk onderzoek
Nadere informatieKritisch lezen Hoe lees ik een artikel?
Kritisch lezen Hoe lees ik een artikel? Prof. Dr. Lieve Peremans 2/5/15 Herhaling titel van presentatie 1 Evalueer kritisch de kwaliteit Heb ik nu een goed artikel? 1.Soorten onderzoeksdesigns 2.Regels
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Inleiding Het doel van dit proefschrift was het beantwoorden van vijf vragen over rouwinterventies voor weduwen en weduwnaars in het algemeen en over een bezoekdienst voor oudere
Nadere informatieOnderzoek naar een participatieve ondersteunende methode voor terugkeer naar werk van vangnetters met psychische klachten
Onderzoek naar een participatieve ondersteunende methode voor terugkeer naar werk van vangnetters met psychische klachten APRIL 2013 Lieke Lammerts, Dr. Sylvia Vermeulen, Dr. Frederieke Schaafsma, Prof.
Nadere informatieSummary Samenvatting Dankwoord Curriculum Vitae
Summary Samenvatting Dankwoord Curriculum Vitae 9 SAMENVATTING Hoofdstuk 1 bevat een korte inleiding over het diagnostische proces en er worden twee van de meest gebruikte diagnostische beeldvormende
Nadere informatieBeoordeling van design** 1 (RCT) + Kwalitatieve analyse met behulp van een van te voren opgestelde codinglijst (inductive reasoning).
Zorg uit Voorzorg Proactieve zorg op maat voor ouderen in een kwetsbare positie Wetenschappelijke beschrijving De onderzoeksprojecten binnen het NPO zijn ook langs de wetenschappelijke meetlat gehouden,
Nadere informatieSamenvatting Beloop van beperkingen in activiteiten bij oudere patiënten met artrose van heup of knie
Beloop van beperkingen in activiteiten bij oudere patiënten met artrose van heup of knie Zoals beschreven in hoofdstuk 1, is artrose een chronische ziekte die vaak voorkomt bij ouderen en in het bijzonder
Nadere informatieFormulier voor het beoordelen van de kwaliteit van een artikel over een interventieonderzoek (bij voorkeur een RCT)
Formulier voor het beoordelen van de kwaliteit van een artikel over een interventieonderzoek (bij voorkeur een RCT) Behorend bij: Evidence-based logopedie, hoofdstuk 4 1 Toelichting bij de criteria voor
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Dit proefschrift richt zich op statinetherapie in type 2 diabetespatiënten; hiervan zijn verschillende aspecten onderzocht. In Deel I worden de effecten van statines op LDLcholesterol en cardiovasculaire
Nadere informatiebehandeling volgens de KNGF-richtlijn bij mensen met artrose aan de heup en/of knie.
Samenvatting De primaire doelstelling van het onderzoek was het onderzoeken van de lange termijn effectiviteit van oefentherapie en de rol die therapietrouw hierbij speelt bij patiënten met artrose aan
Nadere informatiePsychiatrische aandoeningen behoren wereldwijd tot de meest invaliderende en ernstige ziektebeelden, en de hiermee gepaard gaande ziektelast zal naar
Samenvatting Psychiatrische aandoeningen behoren wereldwijd tot de meest invaliderende en ernstige ziektebeelden, en de hiermee gepaard gaande ziektelast zal naar verwachting zelfs verder toenemen in de
Nadere informatieHoofdstuk 2 beschrijft een systematisch literatuuroverzicht waarin studies worden samengevat die de effectiviteit, op bewegingsuitslag, hebben
Samenvatting Artrose is een aandoening van de gewrichten en wordt in het dagelijkse leven ook wel slijtage genoemd. Artrose kan in alle gewrichten optreden maar komt voornamelijk voor in de gewrichten
Nadere informatieLeidraad beoordelingen behandelingen tot verzekerde pakket door Kenniscentrum GGZ van Zorgverzekeraars Nederland
Leidraad beoordelingen behandelingen tot verzekerde pakket door Kenniscentrum GGZ van Zorgverzekeraars Nederland Mei 2014 Aanleiding Het CVZ beschrijft in het Rapport geneeskundige GGZ deel 2 de begrenzing
Nadere informatieCover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/22739 holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/22739 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Barzouhi, Abdelilah el Title: Paradigm shift in MRI for sciatica Issue Date: 2013-12-03
Nadere informatieSamenvatting SAMENVATTING Hoofdstuk 1 is de algemene introductie over de inhoud van dit proefschrift. Depressie en angststoornissen zijn de meest voorkomende psychische stoornissen en brengen een grote
Nadere informatieNEDERLANDSE SAMENVATTING
NEDERLANDSE SAMENVATTING 154 NEDERLANDSE SAMENVATTING NEDERLANDSE SAMENVATTING 155 SAMENVATTING Achtergrond Hoewel het lumbosacraal radiculair syndroom (LSRS) zo lang bestaat als de geschiedenis van onze
Nadere informatieSamenvatting (Summary in Dutch)
Samenvatting (Summary in Dutch) Depressieve stoornissen zijn wijdverspreid, hebben nadelige gevolgen voor de kwaliteit van leven van patiënten en hun familieleden. Deze stoornissen worden geassocieerd
Nadere informatiesamenvatting 127 Samenvatting
127 Samenvatting 128 129 De ziekte van Bechterew, in het Latijn: Spondylitis Ankylopoëtica (SA), is een chronische, inflammatoire reumatische aandoening die zich vooral manifesteert in de onderrug en wervelkolom.
Nadere informatieVerschillendedesigns beantwoorden verschillende vragen
Verschillendedesigns beantwoorden verschillende vragen Zelf echo s uitvoeren bij IVF Hoe betrouwbaar zijn de beelden? Hoe vaak worden vrouwen zwanger? Hoe voelende koppelszicherbij? Watkosthet? 1 Hoe betrouwbaar
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/66111 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Streit, S.R. Title: Perspectives on treating hypertension in old age : the burden
Nadere informatiebut no statistically significant differences
but no statistically significant differences Astma is een chronische aandoening, die niet te genezen is. Met de passende zorg kunnen symptomen tot een minimum worden gereduceerd en zou een astma patiënt
Nadere informatieBEGRIP VAN BEWIJS. vrije Universiteit amsterdam. Instituut voor Didactiek en Onderwijspraktijk. Vragenlijst. Herman Schalk
Instituut voor Didactiek en Onderwijspraktijk BEGRIP VAN BEWIJS Herman Schalk Vragenlijst Toelichting bij de vragenlijst p. 3 Vragen bij de elementen van begrip van bewijs p. 4 vrije Universiteit amsterdam
Nadere informatie17-1-2013. De ontwikkeling van de ziektelastmeter Behandelalgoritme / computer programma Het onderzoek
Patiënt-empowerment; het individueel zorgplan en de ziektelastmeter bij COPD Onno van Schayck CAHAG 7e conferentie Utrecht, 24 januari 2013 Inhoud De ontwikkeling van de ziektelastmeter Behandelalgoritme
Nadere informatieFORMULIER IV voor het beoordelen van een PATIËNT-CONTROLEONDERZOEK Versie oktober 2002, geldig t/m december 2005 Evidence-Based RichtlijnOntwikkeling Formulier IV: beoordeling patiënt-controleonderzoek
Nadere informatieIs cognitive gedragstherapie voor het chronisch vermoeidheidssyndroom ook effectief als groepstherapie?
Nijmeegs Kenniscentrum Is cognitive gedragstherapie voor het chronisch vermoeidheidssyndroom ook effectief als groepstherapie? Jan-Frederic Wiborg, Jose van Bussel, Agaat van Dijk, Gijs Bleijenberg, Hans
Nadere informatieSamenvatting Klinische uitkomstmaten in progressieve multiple sclerose
Klinische uitkomstmaten in progressieve multiple sclerose SV Achtergrond Multiple Sclerose (MS) is een chronische neurologische ziekte, waarbij er sprake is van demyelinisatie (verlies van het myeline
Nadere informatieChronische vermoeidheid en werkhervatting bij oncologische aandoeningen
Chronische vermoeidheid en werkhervatting bij oncologische aandoeningen Peter van Muijen, Saskia Duijts, Karin Bonefaas-Groenewoud, Han Anema, Allard van der Beek Ruwe incidentie landelijk (per 100.000
Nadere informatie4. Wat zijn de effecten van de ehealth interventie met betrekking tot het postoperatieve herstel, gebruik en kosten?
SAMENVATTING De opnameduur in het ziekenhuis na abdominale chirurgie is de afgelopen jaren sterk afgenomen als gevolg van het toenemende gebruik van minimaal invasieve chirurgie. Dit betekent dat het grootste
Nadere informatiePORTEC 4a studie. Landelijke brachy laboranten dag 17 november 2017
PORTEC 4a studie Landelijke brachy laboranten dag 17 november 2017 L Opzet presentatie Studie design In- en exclusie criteria Randomisatie Moleculair profiel bepaling Logistiek 2 Randomized phase III trial
Nadere informatiehoofdstuk 2 hoofdstuk 3
Om de herkenning van patiënten met depressieve stoornis in de eerste lijn te verbeteren wordt wel screening aanbevolen. Voorts worden pakketinterventies aanbevolen om de kwaliteit van zorg en de resultaten
Nadere informatieSamenvatting. Hoofdstuk 1. Hoofdstuk 2
Samenvatting 125 Samenvatting Hoofdstuk 1 Gedurende de laatste 20 jaar is binnen de IVF de aandacht voornamelijk uitgegaan naar de verbetering van zwangerschapsresultaten. Hierdoor is er te weinig aandacht
Nadere informatieWat is een klinische studie?
Wat is een klinische studie? Klinische studies Klinische studies Klinische studies worden verricht om de werkzaamheid van geneesmiddelen alsook combinaties van verschillende behandelingen te testen. Klinische
Nadere informatieErkenningscommissie Interventies Beoordelingsformulier. Eindoordeel van de erkenningscommissie over de interventie
Interventie: Families First Deelcommissie: 1 Erkenningscommissie Interventies Beoordelingsformulier Datum vergadering: 11 april 2014 Eindoordeel van de erkenningscommissie over de interventie De commissie
Nadere informatieKosteneffectiviteit van beweegprogramma s
Overzicht Kosteneffectiviteit van beweegprogramma s Inleiding BeweegKuur studie Misverstanden over economische evaluatiestudies Soorten economische evaluaties Empirische studie versus modelleren Perspectief
Nadere informatieMeewerken aan medische vooruitgang. Klinische proeven
Meewerken aan medische vooruitgang Klinische proeven De medische wereld heeft de voorbije vijftig jaar een enorme vooruitgang gekend. En met de technologische ontwikkelingen van vandaag zal de medische
Nadere informatieFactsheet Indicatoren Geïnstrumenteerde Lage Rug Chirurgie (DSSR) 2016
Factsheet en Geïnstrumenteerde Lage Rug Chirurgie (DSSR) 2016 Registratie gestart: 2014 Inclusie en exclusie criteria Inclusie Alle patienten met een degeneratieve lumbale wervelkolomaandoening die een
Nadere informatieSamenvatting R1 R2 R3 R4 R5 R6 R7 R8 R9
10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 182 Depressie komt veel voor en is een van de meest invaliderende aandoeningen met een negatieve invloed op vele
Nadere informatiehoofdstuk 1 hoofdstuk 2 hoofdstuk 3
SAMENVATTING Dit proefschrift is gewijd aan Bouwen aan Gezondheid : een onderzoek naar de effectiviteit van een leefstijlinterventie voor werknemers in de bouwnijverheid met een verhoogd risico op hart
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 119 120 Samenvatting 121 Inleiding Vermoeidheid is een veel voorkomende klacht bij de ziekte sarcoïdose en is geassocieerd met een verminderde kwaliteit van leven. In de literatuur
Nadere informatieInleiding Methodologie Master MBRT Hogeschool INHOLLAND 27 november Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp
Inleiding Methodologie Master Hogeschool INHOLLAND 27 november 2003 Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp WAT GAAN WE DOEN? Inleiding op Evidence-based Practice (EBP) Diagnostisch onderzoek onderzoek Interventieonderzoek
Nadere informatieUniversitair Medisch Centrum Groningen
Universitair Medisch Centrum Groningen Beter af met minder Reduction of Inappropriate psychotropic Drug use in nursing home residents with dementia Claudia Groot Kormelinck Prof.dr. Sytse Zuidema Probleemgedrag
Nadere informatieFormulier voor het beoordelen van de kwaliteit van een artikel over een diagnostische test of screeningsinstrument.
Formulier voor het beoordelen van de kwaliteit van een artikel over een diagnostische test of screeningsinstrument. Behorend bij: Evidence-based logopedie, hoofdstuk 3. Toelichting bij de criteria voor
Nadere informatieNederlandstalige samenvatting
Nederlandstalige samenvatting 121 122 In hoofdstuk 1 van dit proefschrift worden de zwangerschapsaandoeningen preeclampsie en het HELLP syndroom, het vóórkomen, het herhalingsrisico in een volgende zwangerschap
Nadere informatieKennislacunes NHG-Standaard Artritis
Kennislacunes Kennislacunes* (Etiologie jichtartritis, reactieve artritis, reumatoïde artritis (hoofdtekst)) (Betrouwbare cijfers over het voorkomen van artritiden in de huisartspraktijk (met uitzondering
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Cardiovasculaire Beoordeling na Hypertensieve Afwijkingen van de Zwangerschap Hypertensieve zwangerschapscomplicaties rondom de uitgerekende datum zijn veelvoorkomende complicaties.
Nadere informatieGeven en ontvangen van steun in de context van een chronische ziekte.
Een chronische en progressieve aandoening zoals multiple sclerose (MS) heeft vaak grote consequenties voor het leven van patiënten en hun intieme partners. Naast het omgaan met de fysieke beperkingen van
Nadere informatieRemimazolam. S.J.A. van Bilsen
Remimazolam S.J.A. van Bilsen Remimazolam Ontwikkeld door PAION Ultra kort werkende benzodiazepine. Vraag naar veiligheid, diepe sedatie en korte duur (=Soft) Antonik et al. A placebo- and midazolam controlled
Nadere informatieSamenvatting. Effectiviteit van geïsoleerde lage-rugtraining
Samenvatting In dit proefschrift zijn drie delen te onderscheiden. In het eerste deel wordt in drie gerandomiseerde, gecontroleerde studies (trials) de effectiviteit van geïsoleerde lagerugtraining onderzocht
Nadere informatieKun je met statistiek werkelijk alles bewijzen?
Kun je met statistiek werkelijk alles bewijzen? Geert Verbeke Biostatistisch Centrum, K.U.Leuven International Institute for Biostatistics and statistical Bioinformatics geert.verbeke@med.kuleuven.be http://perswww.kuleuven.be/geert
Nadere informatieGeneesmiddelen met een therapeutische minderwaarde ten opzichte van andere in het pakket opgenomen behandelmogelijkheden. Hiervan is sprake indien
Criteria voor beoordeling therapeutische waarde 1. Inleiding De Wetenschappelijke Adviesraad (WAR) beoordeelt geneesmiddelen met een tweeledig doel. Enerzijds is dat het geven van een duidelijke plaatsbepaling
Nadere informatieVroeginterventie via het internet voor depressie en angst
Samenvatting 141 Vroeginterventie via het internet voor depressie en angst Hoofdstuk 1 is de inleiding van dit proefschrift. Internetbehandeling voor depressie en angst is bewezen effectief. Dit opent
Nadere informatieResponsiviteit van meetinstrumenten. Prof. dr. ir. Riekie de Vet. EMGO Instituut, Amsterdam
Responsiviteit van meetinstrumenten Prof. dr. ir. Riekie de Vet EMGO Instituut, Amsterdam Meet-eigenschappen Klinimetrische eigenschappen Reproduceerbaarheid Validiteit Responsiviteit Interpretatie Definitie
Nadere informatieSaMenvatting (SUMMARy IN DUTCH)
Samenvatting (summary in Dutch) Samenvatting In hoofdstuk 1 wordt de algemene introductie van dit proefschrift beschreven. De nadruk in dit proefschrift lag op patiënten met hoofd-halskanker (HHK) en
Nadere informatie161 Samenvatting L L sub01-bw-spaetgens - Processed on: Processed on:
Samenvatting 161 162 Samenvatting 163 Samenvatting Jicht is een gewrichtsontsteking, ook wel artritis genoemd, en is wereldwijd de meest voorkomende reumatische aandoening. Jicht komt vaker voor bij mannen
Nadere informatie@VandijckD. Bepalen gezondheidseconomische. kwaliteit & efficiëntie. Hoge tevredenheid 27/11/2017. Context. Prof. dr. Dominique Vandijck.
Bepalen gezondheidseconomische keuzes kwaliteit & efficiëntie Prof. dr. Dominique Vandijck Directeur kwaliteit Professor patiëntveiligheid & gezondheidseconomie @VandijckD Context Kwaliteit Solidariteit
Nadere informatie17/04/2013. 1. Epidemiologische studies. Children should not be treated as miniature men and women Abraham Jacobi
Aanpak en interpretatie van een epidemiologische studie Aanpak en interpretatie van een epidemiologische studie Katia Verhamme, MD, PhD Epidemioloog OLV Ziekenhuis-Aalst Erasmus MC Rotterdam 20 april 2013
Nadere informatieDe waarde van kosteneffectiviteitsanalyses (KEA) bij de evaluatie van disease management programma's
Levensverwachting stijgt harder dan gedacht De waarde van kosteneffectiviteitsanalyses (KEA) bij de evaluatie van disease management programma's Maureen Rutten-van Mölken, PhD Universitair Hoofddocent
Nadere informatieSystematische reviews op het gebied van complementaire en alternatieve geneeskunde: belang, methoden en voorbeelden uit de acupunctuur
Samenvatting Systematische reviews op het gebied van complementaire en alternatieve geneeskunde: belang, methoden en voorbeelden uit de acupunctuur Dit proefschrift heeft ten doel bij te dragen aan het
Nadere informatieKlinische studies. Veel meer dan een extra tube
Klinische studies Veel meer dan een extra tube Good Clinical Practice Het geheel van kwaliteitseisen op ethisch en wetenschappelijk gebied, die internationaal zijn erkend en moeten worden gerespecteerd
Nadere informatieSAMENVATTING. Samenvatting
Samenvatting SAMENVATTING PSYCHOMETRISCHE EIGENSCHAPPEN VAN ADL- EN WERK- GERELATEERDE MEETINSTRUMENTEN VOOR HET METEN VAN BEPERKINGEN BIJ PATIËNTEN MET CHRONISCHE LAGE RUGPIJN. Chronische lage rugpijn
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 200 NEDERLANDSE SAMENVATTING Duizeligheid is een veel voorkomend probleem bij ouderen. Tot 30% van de thuiswonende ouderen van 65 jaar en ouder ervaart enige vorm van duizeligheid.
Nadere informatiePrediction and early intervention in employees at risk for sickness absence due to psychosocial health complaints
Prediction and early intervention in employees at risk for sickness absence due to psychosocial health complaints Dr. Saskia Duijts Dr. IJmert Kant Dr. Gerard Swaen Prof. dr. Piet van den Brandt Effectiviteit
Nadere informatieSamenvatting*en*conclusies* *
Samenvatting*en*conclusies* * Kwaliteitscontrole-in-vaatchirurgie.-Samenvattinginhetnederlands. Inditproefschriftstaankwaliteitvanzorgenkwaliteitscontrolebinnende vaatchirurgie zowel vanuit het perspectief
Nadere informatieUITKOMSTEN WAT IS EEN UITKOMST? 30/04/2013. A is beter dan B? C is goedkoper dan D? Uitkomst = Het effect van een bepaalde interventie op
UITKOMSTEN WAT IS EEN UITKOMST? A is beter dan B? C is goedkoper dan D? Mijn innovatie is beter dan de concurrentie Uitkomst = Het effect van een bepaalde interventie op Bijvoorbeeld: Mortaliteit Kwaliteit
Nadere informatieMethodologie voor onderzoek in de verpleegkunde. Foeke van der Zee
Methodologie voor onderzoek in de verpleegkunde Foeke van der Zee Inhoudsopgave 1. Onderzoek, wat is dat eigenlijk... 1 1.1 Hoe is onderzoek te omschrijven... 1 1.2 Is de onderzoeker een probleemoplosser
Nadere informatieDeel I Het startpunt van het Vital@Work onderzoek
De babyboomer generatie, een langere levensverwachting en lagere geboortecijfers hebben als gevolg dat de samenleving vergrijst. Om de gevolgen van de vergrijzende samenleving, zowel vanuit bedrijfs- als
Nadere informatieVoorwoord... iii Verantwoording... v
Inhoudsopgave Voorwoord... iii Verantwoording... v INTRODUCTIE... 1 1. Wat is onderzoek... 2 1.1 Een definitie van onderzoek... 2 1.2 De onderzoeker als probleemoplosser of de onderzoeker als adviseur...
Nadere informatieSamenvatting 129. Samenvatting
Samenvatting 128 Samenvatting 129 Samenvatting Het mammacarcinoom is de meest voorkomende maligniteit bij vrouwen, met wereldwijd een jaarlijkse incidentie van 1,67 miljoen. De prognose van patiënten met
Nadere informatieTabel 1. Belangrijkste instellingen in KEA model Bron Dosering Xolair Comparator Ciclosporine* Expert commissie Jan 2015.
Adaptatie kosteneffectiviteitsmodel voor Xolair in CSU naar de Nederlandse setting Het institute for Medical Technology Assessment (imta) van de Erasmus Universiteit in Rotterdam heeft in opdracht van
Nadere informatieBij gebrek aan bewijs
Bij gebrek aan bewijs kennis is macht! internet in de spreekkamer P.A. Flach Bedrijfsarts Arbo- en milieudienst RuG 09-10-2006 1 3 onderdelen 1. Wat is EBM 2. Zoeken in PubMed 3. Beoordelen van de resultaten
Nadere informatieHelpt het hulpmiddel?
Helpt het hulpmiddel? Het belang van meten Zuyd, Lectoraat Autonomie en Participatie Faculteit Gezondheidszorg Dr. Ruth Dalemans, Prof. Sandra Beurskens 08-10-13 Doelstellingen van deze presentatie Inzicht
Nadere informatieSamenwerkende Academische Netwerken Ouderenzorg (SANO)
Home no. 1 Februari 2018 Themanummer Cardiovasculair Eerdere edities Verenso.nl Samenwerkende Academische Netwerken Ouderenzorg (SANO) Geen bewijs voor effectiviteit van preventieve cardiovasculaire medicatie
Nadere informatieGebruik van PROMs individueel versus groepsniveau. Riekie de Vet
Gebruik van PROMs individueel versus groepsniveau Riekie de Vet Klinimetrie: meten in de geneeskunde Het meten van symptomen, diagnostiek, uitkomsten van behandelingen, gezondheidsstatus en bijvoorbeeld
Nadere informatiePSYCHOMETRISCHE EIGENSCHAPPEN VAN PATIËNTGERAPPORTEERDE UITKOMSTMATEN
Reumatoïde artritis (RA) is een chronische ziekte die gekenmerkt wordt door gewrichtsontstekingen. Deze ontstekingen gaan gepaard met pijnklachten, zwelling en stijfheid en kunnen op den duur leiden tot
Nadere informatiePatient Reported Outcome Measures (PROMs) - design your own
Patient Reported Outcome Measures (PROMs) - design your own Tara Mackay, PhD-candidate chirurgie AMC Bengt van Rijssen, PhD-candidate chirurgie AMC en ANIOS Flevoziekenhuis Dutch Pancreatic Cancer Project
Nadere informatieHoofdstuk 1 is de algemene inleiding van dit proefschrift. Samenvattend, depressie is een veelvoorkomende stoornis met een grote impact op zowel het
Samenvatting Hoofdstuk 1 is de algemene inleiding van dit proefschrift. Samenvattend, depressie is een veelvoorkomende stoornis met een grote impact op zowel het individu als op populatieniveau. Effectieve
Nadere informatiePsychologische behandeling voor SOLK-patiënten door de POH-GGZ: resultaten van een rct
Psychologische behandeling voor SOLK-patiënten door de POH-GGZ: resultaten van een rct Kate Sitnikova 8 november 2018 Amsterdam UMC Locatie VUmc Afdeling Huisartsgeneeskunde & Ouderengeneeskunde Sheet
Nadere informatieSamenvatting. Werkhervatting bij werknemers met stressgerelateerde klachten Kosteneffectiviteit van de participatieve werkaanpassing
Samenvatting Werkhervatting bij werknemers met stressgerelateerde klachten Kosteneffectiviteit van de participatieve werkaanpassing Psychische klachten komen vaak voor in Nederland. De meeste psychische
Nadere informatieONDERZOEK HARTREVALIDATIE: KAN HET KORTER? Sabrine de Vries Spithoven ANIOS Cardiologie
ONDERZOEK HARTREVALIDATIE: KAN HET KORTER? Sabrine de Vries Spithoven ANIOS Cardiologie 21-11-2014 INHOUDSOPGAVE Introductie Relevantie Onderzoeksvragen Methode Resultaten Discussie Conclusie Aanbeveling
Nadere informatieNeurocognitief functioneren bij electroconvulsietherapie
Neurocognitief functioneren bij electroconvulsietherapie Het belangrijkste doel van dit proefschrift was het bestuderen van de aard en de mate van veranderingen op meerdere domeinen van het neurocognitief
Nadere informatieSAMENVATTING Depressie en verzuim Voorspellers voor verzuim en werkhervatting hoofdstuk 2 hoofdstuk 3
Samenvatting SAMENVATTING SAMENVATTING Depressie en verzuim Ongeveer 15% van de Nederlandse bevolking krijgt eens in zijn of haar leven een depressie. Het hebben van een depressie beïnvloedt het leven
Nadere informatieSAMENVATTING. MVW_proefschrift_170x240_17042013.indd 172
SAMENVATTING MVW_proefschrift_170x240_17042013.indd 172 ALIFE@WORK DE EFFECTEN VAN EEN LEEFSTIJLPROGRAMMA MET BEGELEIDING OP AFSTAND VOOR GEWICHTSCONTROLE BIJ WERKNEMERS ACHTERGROND Overgewicht, waarvan
Nadere informatieChapter 7. Nederlandse samenvatting
Chapter 7 Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Lumbosacraal radiculair syndroom Het lumbosacraal radiculair syndroom is de aandoening die in de Nederlandse volksmond bekend staat als een
Nadere informatieEvidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten. Margriet Moret - Hartman, methodoloog
Evidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten Margriet Moret - Hartman, methodoloog Inhoud 1. Evidence Based Richtlijnontwikkeling 2. Voorbeeld van een wetenschappelijk onderzoek
Nadere informatieJanneke Horn. Calcium Antagonists in Stroke Wasted experiments on humans and animals
Janneke Horn Calcium Antagonists in Stroke Wasted experiments on humans and animals Martien Limburg Destijds Established Clinical Investigator Nederlandse Hartstichting Janneke Horn 1994 Artsexamen, cum
Nadere informatieInleiding tot Medische Beslissingsondersteuning
Onzekerheid Inleiding tot Medische Beslissingsondersteuning (deel 4) Bij de behandeling van een patiënt heeft een arts te maken met onzekerheden: de gegevens van de anamnese en het lichamelijk onderzoek
Nadere informatie