Hoofdstuk 35. Waterplan

Transcriptie

1 Hoofdstuk 35. Waterplan Samenvatting De Leidenaren zijn evenals in voorgaande jaren overwegend positief over de kwaliteit van de Leidse wateren. Toch vindt bijna een kwart de kwaliteit onvoldoende. Ruim een derde kan een plek noemen waar de waterkwaliteit slecht is. De grachten in de binnenstad worden hierbij het vaakst genoemd. Het betreft veelal rommel in het water. Een kwart tot een derde van de Leidenaren ziet over de afgelopen drie jaar een verbetering in de recreatiemogelijkheden op het water, de kwaliteit van het oppervlaktewater en de overlast van plassen en overstroomde putten. Relatief is men het meest positief over de recreatiemogelijkheden op het water. Het terugdringen van wateroverlast wordt het minst herkend. De gemeente onderzoekt momenteel de mogelijkheden om de Lange en Stille Mare weer open te graven. Ruim de helft van de Leidenaren staat hier positief tegenover, met name vanwege de charme van het aangezicht en het historisch karakter. Daarentegen vindt 1 het geen goed idee omdat het volgens hen veel geld kost en het niet goed is voor de verkeersdoorstroming. Driekwart van de Leidenaren weet maatregelen te noemen die zij zelf nemen om het water niet te vervuilen. Men probeert hier vooral rekening mee te houden door niets in het water te gooien en geen verfresten en chemische middelen door het riool te spoelen. Leiden heeft een Waterplan. Om het Waterplan meer bekendheid te geven, is de gemeente de campagne Leiden leeft met water gestart. Bijna een kwart heeft van de campagne gehoord, met name via de Stadskrant/Leids Nieuwsblad, het Leidsch Dagblad of in een folder. De bekendheid is lager dan vorig jaar. Vragenlijst Milieubewustzijn 1. Kunt u 1 of meerdere voorbeelden noemen van maatregelen die u zelf neemt, of waar u op let, omdat u het water niet wilt vervuilen? ja (niet helpen, meerdere antwoorden mogelijk) ik gebruik geen bestrijdingsmiddelen hondenpoep van mijn hond ruim ik op niets in het water gooien ik spoel geen verfresten en andere chemische middelen door het riool ik gebruik geen wc/rioolontstopper ik gebruik geen chloor ik gebruik zoveel mogelijk milieuvriendelijke producten voorzichtig met vet/olie bij afvoer auto niet op straat wassen maar in de wasserij anders, nl: nee Beoordeling Leidse wateren Dan nu een paar vragen over de grachten, sloten, vijvers en andere wateren in Leiden. 1

2 2. Als u een oordeel moet geven over de kwaliteit van de Leidse wateren in het algemeen. Beoordeelt u deze dan met zeer goed, goed, matig of slecht? zeer goed goed matig slecht 3. Is er een specifieke plek, waar u vindt dat de kwaliteit van het water slecht is? (doorvragen) ja (zo duidelijk mogelijk omschrijven) nee Waarom vindt u de kwaliteit van het water daar slecht? (niet helpen, meerdere antw.) beleving: lelijk, geen planten erlangs, verouderde beschoeiing rommel: afval in het water, drijfvuil (incl. visafval, winkelwagentjes, fietsen) kwaliteit: te veel kroos, stank, olie ecologie: niet helder, te weinig dieren, geen doorstroming anders: Waterplan 4. De gemeente Leiden heeft een Waterplan 1. Om het Waterplan Leiden te promoten is de campagne Leiden leeft met water opgezet. Heeft u van de campagne Leiden leeft met water gehoord? Ja Weet u nog op welke manier u ervan hebt gehoord? (meer antw. mog., niet helpen) website stadskrant of Leids Nieuwsblad Leidsch Dagblad folder flyer waterboekje wegwijzer van Leiden (van: ) fotowedstrijd Leiden leeft met water (in 2008) anders: Kunt u maatregelen of tips noemen die in de campagne aan de orde komen? Nee 5. Heeft u het idee dat de overlast van plassen en overstroomde putten bij te veel regen in Leiden in de afgelopen drie jaar is verbeterd, gelijk gebleven of verminderd? Beter geworden Geen verandering Minder geworden Weet niet Vindt u het oppervlaktewater in Leiden in de afgelopen drie jaar schoner, minder schoon of gelijk gebleven? Schoner Geen verandering Minder schoon Weet niet 1 Eventuele toelichting enquêteur: het Waterplan Leiden heeft als doel om er samen met de burgers voor te zorgen dat water in Leiden minder overlast veroorzaakt, schoner wordt en nog aantrekkelijker wordt om te gebruiken en van te genieten. 2

3 En vindt u de mogelijkheden om voor Leidenaren rond en op het water recreëren de afgelopen drie jaar verbeterd, gelijk gebleven of minder geworden? Verbeterd Geen verandering Minder geworden Weet niet Wilt u 1 van deze 3 aspecten toelichten? Mogelijk opengraven Lange en Stille Mare 6. De gemeente onderzoekt of het mogelijk is om de Lange en Stille Mare weer open te graven. Het doel van het opengraven is dat er een mooie stadsentree en een doorvaarbare Mare ontstaat. Staat u positief, neutraal of negatief tegen over dit plan? Positief } Neutraal } Wilt u dit toelichten? Negatief } Geen mening Ken de locatie niet Uitkomsten De gemeente Leiden heeft samen met het Hoogheemraadschap van Rijnland een eigen Waterplan. Doel van het plan is om er samen met de burgers voor te zorgen dat water in Leiden minder overlast veroorzaakt, schoner wordt en nog aantrekkelijker wordt om te gebruiken en van te genieten. In dit hoofdstuk wordt gekeken naar de mening van inwoners over de kwaliteit en de ontwikkeling van de Leidse wateren, het opengraven van de Lange en Stille Mare, maatregelen die Leidenaren in hun dagelijkse leven zelf nemen om watervervuiling te voorkomen en de bekendheid van Leidenaren met de campagne Leiden leeft met water Beoordeling kwaliteit Leidse wateren De Leidenaren zijn evenals in voorgaande jaren overwegend positief over de kwaliteit van de Leidse wateren. Toch vindt dit jaar 23% de kwaliteit matig tot slecht (2008: 22%, 2009: 20%). Dit geldt relatief wat vaker voor vrouwen en jongeren. Het verschil is minimaal met voorgaande jaren. Een oorzaak kan zijn de in de binnenstad prominent zichtbare baggerwerkzaamheden. Hierdoor is er plaatselijk meer drijfvuil in de vorm van afgebroken wortelstokken en riet. Op de lange termijn zal de waterkwaliteit door het baggeren juist verbeteren. Grafiek 35.1a: Beoordeling kwaliteit Leidse wateren % 71% 17% 5% % 1% % 20% 3% 0% 25% 50% 75% 100% Zeer goed Goed Matig Slecht Ruim een derde van de Leidenaren (37%) kan een plek noemen waar de waterkwaliteit slecht is. Het vaakst genoemd worden de Binnenstad en haar grachten, de markt, verschillende singels en sloten en de Oude/ Nieuwe Rijn. 3

4 Tabel 35.1b: Waar kwaliteit water met name slecht? (spontaan, meerdere antwoorden mogelijk) 1. Grachten van binnenstad, binnenstad/ centrum algemeen (48x) 2. De markt in de binnenstad (als het markt is geweest zijn de grachten smerig) (21x) 3. Singels (o.a. Witte Singel, Herensingel, Haarlemmersingel, Rijnsburgersingel) (19x) 4. De Oude/ Nieuwe Rijn (14x) 5. Slootjes langs diverse locaties (Kastillenweg, Roomburg, eigen wijk) (9x) 6. Merenwijk (8x) En verder o.a.: bij de Mare/ Maresingel (5x), Grachten algemeen (5x), bij Nuon/energiebedrijf (4x), Rapenburg (4x), bij Stadhuis (3x), Kopermolen (3x) en Cronesteijn (3x) De Leidenaren die een plek noemen waar de waterkwaliteit slecht is, geven aan dat de kwaliteit met name slecht is vanwege de rommel in het water. Dit is vergelijkbaar met vorig jaar. Tabel 35.1c: Redenen kwaliteit water van genoemde plekken slecht (meerdere mogelijk) Rommel: afval, drijfvuil 79% 80% Kwaliteit: te veel kroos, stank, olie (lozingen) 2 20% Ecologie: niet helder, te weinig dieren, geen doorstroming 1 18% Beleving: lelijk, geen planten, verouderende beschoeiing 7% 35.2 Ontwikkeling drie aspecten kwaliteit Leidse wateren Voor drie aspecten van de Leidse wateren is de bewoners gevraagd de ontwikkeling over de afgelopen drie jaar te beoordelen: de recreatiemogelijkheden, de waterkwaliteit en de wateroverlast. In onderstaande grafiek is te zien dat voor alle drie de aspecten geldt dat een kwart tot een derde van de inwoners vindt dat de situatie beter geworden is. Dit kan een directe relatie hebben met de maatregelen die de afgelopen jaren zijn uitgevoerd vanuit het Waterplan Leiden, GRP en Masterplan Watertoerisme. Het meest positief zijn de Leidenaren over de ontwikkeling van de mogelijkheden om op en rond het water te recreëren. In een toelichting geven Leidenaren aan met name positief te zijn dat het aantal voorzieningen is toegenomen (meer terrasjes, terrasboten en aanlegsteigers) en dat het gezellig drukker is geworden. Een klein aantal Leidenaren vinden overigens dat het hierdoor te druk is geworden (teveel mensen, bootjes varen achter elkaar, meer vervuiling). Grafiek 35.2: Ontwikkeling drie aspecten kwaliteit Leidse wateren afg. 3 jaar (excl. weet niet) 2 Mogelijkheden om voor Leidenaren rond en op het water recreëren 33% 61% Oppervlaktewater 27% 67% Overlast plassen en overstroomde putten 27% 57% 1 0% 25% 50% 75% 100% Beter geworden Gelijk gebleven Minder geworden 2 Voor het aspect oppervlaktewater zijn de categorieën iets anders dan voor de andere twee aspecten, namelijk: schoner geworden, gelijk gebleven en minder schoon geworden 4

5 35.3 Opengraven Lange en Stille Mare De gemeente onderzoekt momenteel of het mogelijk is om de Lange en Stille Mare weer open te graven. Het doel hiervan is onder andere dat er een mooie stadsentree en een doorvaarbare Mare ontstaat. Meer dan de helft (57%) van de Leidenaren staat positief tegenover dit voornemen, vooral vanwege de charme van het aangezicht, en het historisch karakter. De Leidenaren die het geen goed idee vinden (1), merken vooral op dat het veel geld kost en niet goed is voor de verkeersdoorstroming. Ouderen staan wat vaker negatief tegenover het opgraven van de Lange en Stille Mare dan Leidenaren jonger dan 35 jaar. Tabel 35.3: Houding Leidenaren tegenover opengraven Lange Stille en Mare Positief 57% Toelichting beoordeling Mooi, charme, aangezicht (89x), historie terug (76x), goed voor de stad (28x), gezellig (24x), varen: meer mogelijkheden (24x), leuk (23x), doorstroming water/ minder wateroverlast (17x), houd van water/grachten (14x), minder autoverkeer (13x) Neutraal 1 Nog niet echt over nagedacht, moet voors en tegens nog afwegen (24x) Negatief 1 Ik ken de locatie niet 5% Weet niet/geen mening Totaal 100% Kost veel geld (45x), slechter voor verkeer (31x), al genoeg leuke watertjes (8x), heeft geen nut, niet nodig (6x), dichtgegooid om een reden, niet open-dicht-open (4x) 35.4 Tegengaan watervervuiling Driekwart van de Leidenaren kan één of meerdere voorbeelden noemen van maatregelen die ze zelf nemen of waar ze op letten om watervervuiling te voorkomen. De mensen die proberen watervervuiling tegen te gaan, doen dit vooral door niets in het water te gooien, geen verfresten en andere chemische middelen door het riool te spoelen en voorzichtig te zijn met vet en olie bij de afvoer. Mogelijk deels een effect van de deelname van de gemeente Leiden aan de campagne voor beter rioolgebruik. Grafiek 35.4: Maatregelen van burgers om water niet te vervuilen (spontaan genoemd) 3 Gooit niets in het water 40% 38% Spoelt geen verfresten/ chemische middelen riool in 29% 29% Is voorzichtig met vet/ olie bij afvoer 1 28% Gebruikt geen chemische WC-/rioolontstopper 7% 10% Gebruikt zoveel mogelijk milieuvriendelijke producten 1 Gebruikt geen chloor 9% Wast auto niet op straat, maar in wasserij Gebruikt geen bestrijdingsmiddelen Zuinig zijn met water 2% 3% 3% 13% % 25% 50% 3 Vraag is vorig jaar iets anders gesteld, wat vergelijkbaarheid beperkt. Ter indicatie zijn resultaten 2009 echter wel opgenomen. 5

6 35.5 Bekendheid campagne Leiden leeft met water De gemeente Leiden heeft een waterplan. Om het Waterplan te promoten is de campagne Leiden leeft met water gestart. Bijna een kwart van de Leidenaren geeft aan van de campagne gehoord te hebben. Dit is wat lager dan vorig jaar. Mogelijk speelt hierbij mee dat met het aflopen van de campagne ook de (media) aandacht en in het verlengde daarvan de bekendheid wat is weggeëbd. Relatief meer ouderen kennen de campagne. Grafiek 35.5a: Bekendheid met campagne Leiden leeft met water Totaal 2008 Totaal 2009 Totaal % 28% Man Vrouw 23% % 21% 30% Lager Middelbaar Hoger 18% 2 25% < > % 25% 2 0% 25% 50% 75% 100% Leidenaren die bekend zijn met de campagne hebben hierover met name gelezen in de Stadskrant, het Leids Nieuwsblad, het Leidsch Dagblad of in een folder. Dit is vergelijkbaar met vorig jaar. Wel lijkt dit jaar met name de folder (uitgekomen in 2008) wat minder vaak genoemd te worden. Daarnaast kan bijna twee op de tien zich niet precies meer herinneren hoe ze van de campagne hebben gehoord. Tabel 35.5b: Hoe van campagne gehoord (in % bekend met campagne, meerdere antw. mogelijk) Stadskrant of Leids Nieuwsblad 41% 35% Leidsch Dagblad 13% 15% Folder 21% 10% Waterboekje 11% 8% Via via Flyer 7% Website gemeente Billboards langs weg - 3% Posters 7% 2% Anders 9% Kan ik me niet meer herinneren - 17% Van de Leidenaren die bekend zijn met de campagne kan 17% (circa van alle Leidenaren) één of meer maatregelen of tips uit de campagne noemen. Dit is vergelijkbaar met vorig jaar. De antwoorden zijn divers. Genoemd worden ondermeer: ervoor zorgen dat er geen voedingstoffen of hondenpoep in het water komen, meer bomen en planten in de tuin en het doorvaarbaar maken van de grachten. 6