JOURNAAL ERFRECHT EN HUWELIJKSVERMOGENSRECHT

Transcriptie

1 JOURNAAL ERFRECHT EN HUWELIJKSVERMOGENSRECHT SPREKER PROF. DR. F.W.J.M. SCHOLS, HOOGLERAAR RADBOUD UNIVERSITEIT NIJMEGEN 16 OKTOBER :30 17:00 UUR

2 Inhoudsopgave Prof. dr. F.W.J.M. Schols Erfrecht Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 8 september 2015 p. 3 ECLI:NL:GHARL:2015:6654 Rechtbank Rotterdam 9 september 2015 p. 8 ECLI:NL:RBROT:2015:6755 Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 22 september 2015 p. 12 ECLI:NL:GHARL:2015:7099 Gerechtshof Den Haag 12 augustus 2015 p. 19 ECLI:NL:GHDHA:2015:2523 Rechtbank Midden Nederland 2 september 2015 p. 26 ECLI:NL:RBMNE:2015:6265 Huwelijksvermogensrecht Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 28 juli 2015 p. 33 ECLI:NL:GHARL:2015:5743 Gerechtshof Den Haag 23 september 2015 p. 39 ECLI:NL:GHDHA:2015:2564 Rechtbank Rotterdam 9 september 2015 p. 46 ECLI:NL:RBROT:2015:6757

3 ECLI:NL:GHARL:2015:6654 Instantie Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden Datum uitspraak Datum publicatie Zaaknummer /01 Rechtsgebieden Civiel recht Bijzondere kenmerken Hoger beroep kort geding Inhoudsindicatie Incident. Schorsing van de tenuitvoerlegging vanwege een kennelijke feitelijke misslag. Vindplaatsen Rechtspraak.nl ERF-Updates.nl Uitspraak GERECHTSHOF ARNHEM-LEEUWARDEN locatie Leeuwarden afdeling civiel recht zaaknummer gerechtshof /01 (zaaknummer rechtbank Noord-Nederland C/17/ / KG ZA 15-44) arrest van de eerste kamer in het incident tot schorsing van de uitvoerbaarheid bij voorraad ex artikel 351 Rv van 8 september 2015 in de zaak van 1 [appellante 1], wonende te [woonplaats], 2. [appellante 2], wonende te [woonplaats], 3. [appellant 1], wonende te [woonplaats], 4. [appellant 2], wonende te [woonplaats], 5. [appellant 3], wonende te [woonplaats], appellanten, in eerste aanleg: eisers, hierna gezamenlijk te noemen: [appellanten], advocaat: mr. P. Huistra, kantoorhoudend te Groningen, 3

4 tegen [geïntimeerde], in haar hoedanigheid van executeur in de nalatenschap van [vader appellanten], wonende te [woonplaats], geïntimeerde, in eerste aanleg: gedaagde, hierna: [geïntimeerde], advocaat: mr. S. Sikkema, kantoorhoudend te Leeuwarden. 1 Het geding in eerste aanleg In eerste aanleg is geprocedeerd en beslist zoals weergegeven in het vonnis van 10 februari 2015 van de kantonrechter in de rechtbank Noord-Nederland, locatie Leeuwarden, en in het vonnis van 8 april 2015 van de voorzieningenrechter in de rechtbank Noord-Nederland, locatie Leeuwarden (hierna: de voorzieningenrechter). 2 Het geding in hoger beroep 2.1 Het verloop van de procedure is als volgt: - de dagvaarding in hoger beroep d.d. 6 mei 2015 (met grieven en productie), - de memorie van grieven en wijziging van eis, tevens memorie van eis in het incident, - de antwoordconclusie in incident, - het H-16 formulier met bijlage d.d. 28 juli 2015 van [appellanten] 2.2 Vervolgens hebben partijen de stukken voor het wijzen van arrest in incident overgelegd en heeft het hof arrest in incident bepaald. 2.3 De incidentele vordering van [appellanten] luidt: "de uitvoerbaarheid bij voorraad als opgenomen in het vonnis in kort geding op te schorten, onder zodanige voorwaarden en tijdsduur als Uw Gerechtshof in goede justitie oordeelt, kosten rechtens." 3 De motivering van de beslissing in het incident 3.1 [appellanten] zijn de kinderen van de heer [vader appellanten] (hierna: de erflater), overleden op 8 januari [geïntimeerde] was de geregistreerd partner van de erflater. 4

5 3.2 In het testament van de erflater is [geïntimeerde] benoemd tot enig erfgename en executeur. Verder is daarin door de erflater, voor het geval zijn kinderen of hun afstammelingen een beroep mochten doen op hun legitieme portie, bepaald dat de legitieme portie pas opeisbaar zal zijn, zonder bijrekening van rente en zonder zekerheid te hoeven stellen, bij het overlijden van [geïntimeerde], bij haar faillissement, of wanneer de schuldsaneringsregeling van toepassing wordt verklaard. [geïntimeerde] heeft de nalatenschap zuiver aanvaard. 3.3 Na het overlijden van de erflater hebben [appellanten] diverse gerechtelijke procedures gevoerd tegen [geïntimeerde] en de boedelnotaris, [naam boedelnotaris], ter zake van de nalatenschap van de erflater. In de daarop volgende beschikkingen is door de kantonrechter herhaaldelijk geoordeeld dat [appellanten] geen erfgenamen zijn van de erflater en dat zij geen aanspraak kunnen maken op een legitieme portie. 3.4 In de onderhavige procedure hebben [appellanten] [geïntimeerde] in haar hoedanigheid van executeur in de nalatenschap van de erflater in kort geding gedagvaard, en - in de kern weergegeven - een voorschot op de legitieme portie gevorderd. 3.5 Bij het bestreden vonnis van 8 april 2015 heeft de voorzieningenrechter de vorderingen van [appellanten] afgewezen en hen veroordeeld in de proceskosten in de kortgeding-procedure bij de kantonrechter en in onderhavig kort geding, aan de zijde van [geïntimeerde] vastgesteld op 3.165,00. Het vonnis is voor wat betreft de kostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad verklaard. 3.6 [geïntimeerde] heeft bij brief van 24 juni 2015 verzocht om verbetering van het op 8 april 2015 gewezen vonnis, in die zin dat zij in haar hoedanigheid van executeur van de nalatenschap van de erflater wordt aangeduid in het vonnis. [appellanten] hebben bij brief van 8 juli 2015 de voorzieningenrechter verzocht om aanvulling van het op 8 april 2015 gewezen vonnis, in die zin dat de voorzieningenrechter is verzocht alsnog te oordelen over de grondslag van de vorderingen gericht tegen [geïntimeerde] als executeur van de nalatenschap. 3.7 Bij vonnis van 22 juli 2015 heeft de voorzieningenrechter het verzoek van [geïntimeerde] tot verbetering van genoemd vonnis afgewezen. Het verzoek van [appellanten] tot aanvulling van genoemd vonnis is eveneens afgewezen. 3.8 De vraag waar het in dit incident om gaat is of er voldoende grond bestaat voor schorsing van de executie van het vonnis waarvan beroep op de voet van artikel 351 Rv. Bij de beantwoording van deze vraag stelt het hof, onder verwijzing naar de arresten van de Hoge Raad van 30 mei 2008 (ECLI:NL:HR:2008:BC5012) en 20 maart 2015 (ECLI:NL:HR:2015:688), voorop dat bij de beoordeling van deze vordering het volgende geldt: (i) de eiser in het incident moet belang hebben bij de door hem gevorderde schorsing van de tenuitvoerlegging van het vonnis; (ii) 5

6 de belangen van partijen moeten worden afgewogen in het licht van de omstandigheden van het geval. Daarbij moet worden nagegaan of op grond van die omstandigheden het belang van de veroordeelde bij behoud van de bestaande toestand tot op het hoger beroep is beslist, zwaarder weegt dan het belang van zijn wederpartij bij (voortzetting van) de tenuitvoerlegging van het vonnis. Indien de beslissing de veroordeling tot betaling van een geldsom betreft, is het belang van de schuldeiser bij de uitvoerbaarverklaring bij voorraad in beginsel gegeven; (iii) bij deze belangenafweging moet worden uitgegaan van de bestreden beslissing en van de daaraan ten grondslag liggende vaststellingen en oordelen, en blijft de kans van slagen van het hoger beroep in beginsel buiten beschouwing; (iv) indien de rechtbank in eerste aanleg een gemotiveerde beslissing heeft gegeven over de uitvoerbaarverklaring bij voorraad, zal de incidenteel eiser die wijziging van deze beslissing wenst, aan zijn vordering ten grondslag moeten leggen een kennelijke juridische of feitelijke misslag in de bestreden uitspraak dan wel feiten en omstandigheden die bij de beslissing niet in aanmerking konden worden genomen doordat zij zich eerst na de uitspraak hebben voorgedaan, en die kunnen rechtvaardigen dat van die eerdere beslissing wordt afgeweken; (v) indien de rechtbank in eerste aanleg geen gemotiveerde beslissing heeft gegeven op de vordering tot uitvoerbaarverklaring bij voorraad, geldt de hiervoor onder (iv) vermelde eis niet en moet worden beslist met inachtneming van het hiervoor onder (i) tot en met (iii) vermelde. 3.9 De voorzieningenrechter heeft de uitvoerbaarverklaring bij voorraad niet gemotiveerd, zodat het hof zal beslissen met inachtneming van het hiervoor onder (i) tot en met (iii) vermelde [appellanten] hebben aan hun incidentele vordering ten grondslag gelegd dat het bestreden vonnis berust op een juridische misslag nu de vorderingen van [appellanten] niet zijn ingesteld tegen de nalatenschap maar tegen de executeur. [geïntimeerde] heeft daarbij, zo stellen [appellanten], geen in redelijkheid te respecteren belang bij gebruikmaking van haar bevoegdheid om in afwachting van de uitslag van het hoger beroep tot ten uitvoerlegging over te gaan, nu sprake is van een dubieuze proceskostenveroordeling en [appellanten] voldoende financiële zekerheid bieden Naar het oordeel van het hof bevat het vonnis van de voorzieningenrechter van 8 april 2015 een kennelijke feitelijke misslag, nu vaststaat dat [appellanten] [geïntimeerde] in haar hoedanigheid van executeur hebben gedagvaard, terwijl de voorzieningenrechter [geïntimeerde] in het bestreden vonnis in privé heeft aangemerkt. Het verzoek van [geïntimeerde] aan de voorzieningenrechter op de voet van artikel 31 Rv over te gaan tot herstel van deze kennelijke fout, is bij vonnis ex artikel 31 en 32 Rv van 22 juli 2015 afgewezen. De voorzieningenrechter heeft hiertoe overwogen dat de fout niet eenvoudig kan worden hersteld door enkel het woord " [geïntimeerde] " te vervangen door " [geïntimeerde] in haar hoedanigheid van executeur van de nalatenschap van [vader appellanten] ", maar dat dit een nieuwe beoordeling van de vorderingen vergt, namelijk een beoordeling die ziet op de hoedanigheid van [geïntimeerde] als executeur In het vorenstaande vindt het hof aanleiding om het belang van [appellanten] bij 6

7 schorsing van de tenuitvoerlegging te laten prevaleren boven het belang van [geïntimeerde] bij executie van het beroepen vonnis van 8 april Het hof zal de incidentele vordering dan ook toewijzen Het hof zal de beslissing over de kosten in het incident aanhouden tot het eindarrest in de hoofdzaak en de hoofdzaak naar de rol verwijzen voor het nemen van de memorie van antwoord. Iedere verdere beslissing zal worden aangehouden. De beslissing Het hof, recht doende in hoger beroep: in het incident: schorst de tenuitvoerlegging van het vonnis van 8 april 2015; houdt de beslissing omtrent de proceskosten aan tot hierover bij eindarrest zal worden beslist; in de hoofdzaak: verwijst de zaak naar de rol van dinsdag 6 oktober 2015 voor memorie van antwoord; houdt iedere verdere beslissing aan. Dit arrest is gewezen door mr. J.H. Kuiper, mr. B.J.H. Hofstee en mr. D.H. de Witte en is in tegenwoordigheid van de griffier in het openbaar uitgesproken op 8 september

8 ECLI:NL:RBROT:2015:6755 Instantie Rechtbank Rotterdam Datum uitspraak Datum publicatie Zaaknummer C/10/ / HA ZA Rechtsgebieden Civiel recht Bijzondere kenmerken Eerste aanleg - enkelvoudig Inhoudsindicatie Primaire vordering tot nietigverklaring testament. Eiseres wordt niet-ontvankelijk verklaard omdat zij: - de executeurs in een nalatenschap niet in hun hoedanigheid, maar in persoon, heeft gedaagd; - de erfgenamen in persoon heeft gedaagd, terwijl hun aandeel in de nalatenschap onder bewind was gesteld. Vindplaatsen Rechtspraak.nl ERF-Updates.nl Uitspraak vonnis RECHTBANK ROTTERDAM team handel zaaknummer / rolnummer: C/10/ / HA ZA Vonnis van 9 september 2015 in de zaak van [eiseres], wonende te [woonplaats], eiseres, advocaat thans mr. M.E.H. Dumont te Rotterdam, tegen 1 [gedaagde1], wonende te [woonplaats2], 2. [gedaagde2], wonende te [woonplaats3], 8

9 3. [gedaagde3], wonende te [woonplaats], 4. [gedaagde4], wonende te [woonplaats4], gedaagden, advocaat mr. K.A. Boshouwers te Utrecht. Partijen zullen hierna [eiseres] en gedaagden genoemd worden. Afzonderlijk zullen gedaagden worden genoemd [gedaagde1], [gedaagde2], [gedaagde3] en [gedaagde4] (de laatste twee gezamenlijk te noemen: de executeurs). 1 De procedure 1.1. Het verloop van de procedure blijkt uit: - het tussenvonnis van 10 juni het proces-verbaal van comparitie van 2 september Ten slotte is vonnis bepaald. 2 De feiten 2.1. Op 26 december 2013 is in Rotterdam overleden [persoon1] (hierna te noemen: erflater). Erflater was op dat moment gehuwd met [eiseres]. Erflater was eerder gehuwd geweest met een andere vrouw. Uit dat eerdere huwelijk zijn geboren de twee kinderen [gedaagde2] op [gedaagde1] en [gedaagde1] op [geboortedatum2] Erflater heeft een testament gedateerd 29 november 2013 doen opstellen, onder herroeping van eerdere uiterste wilsbeschikkingen, waaronder in ieder geval een testament van 19 september De toenmalige advocaat van [eiseres] heeft bij van 25 juni 2014 aan [gedaagde4] medegedeeld dat erflater niet wilsbekwaam was toen hij op 29 november 2013 zijn testament deed opstellen en dat dit testament daarom nietig is. 3 De vordering 3.1. [eiseres] vordert bij vonnis, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad: primair: 1. voor recht te verklaren dat het op 29 november 2013 door erflater opgemaakte testament, althans de daarin vervatte uiterste wilsbeschikking nietig is; 9

10 subsidiair: 2. te vernietigen het op 29 november 2013 door erflater opgemaakte testament, althans de daarin vervatte uiterste wilsbeschikking; meer subsidiair: 3. [gedaagde3] en [gedaagde4] te ontslaan als executeur tevens afwikkelingsbewindvoerder, en in plaats daarvan een nader door [eiseres] aan te wijzen persoon of instelling tot executeur te benoemen, dan wel een zodanige executeur te benoemen als de rechtbank in goede justitie zal vermenen te behoren; zowel primair als subsidiair als meer subsidiair: 4. [gedaagde3] en [gedaagde4] te veroordelen om binnen vier weken na betekening van het te dezen te wijzen vonnis deugdelijk rekening en verantwoording af te leggen, voorzien van verificatoire bescheiden, van het tot dusverre door hen gevoerde feitelijke beheer uit hoofde van hun hoedanigheid en activiteiten als executeur tevens afwikkelings-bewindvoerder uit hoofde van het (nietige, althans vernietigde) testament van 29 november 2013, op straffe van een dwangsom van 500,- per dag of gedeelte daarvan dat zij daarmee in gebreke blijven; 5. [gedaagde3] en [gedaagde4] te veroordelen om binnen twee dagen na betekening van het te dezen te wijzen vonnis te bewerkstelligen dat [eiseres] vrije toegang zal hebben tot de woning en de bedrijfsruimte aan de [adres] ; 6. [gedaagde3] en [gedaagde4] hoofdelijk, des dat de een betaald hebbende, de ander zal zijn bevrijd, te veroordelen om binnen 14 dagen na betekening van het te dezen te wijzen vonnis aan [eiseres] te voldoen de door hen, dan wel een van hen ten onrechte ontvangen huurpenningen ter zake de woning aan de [adres2], te vermeerderen met de wettelijke rente daarover vanaf de onderscheiden data van ontvangst van deze huurpenningen; 7. [gedaagde3] en [gedaagde4] hoofdelijk, des dat de een betaald hebben, de ander zal zijn bevrijd, te veroordelen in de kosten van deze procedure. 4 Het verweer 4.1. Gedaagden voeren onder meer aan dat [eiseres] niet-ontvankelijk is in haar vorderingen; [eiseres] heeft ten onrechte [gedaagde1] en [gedaagde2] in persoon gedaagd. Hun aandeel in de nalatenschap is onder bewind gesteld. Daarom hadden de executeurs in hun hoedanigheid van testamentair bewindvoerder in rechte moeten worden betrokken. [gedaagde3] en [gedaagde4] zijn eveneens ten onrechte in persoon gedaagd. Zij hadden gedaagd moeten worden in hun hoedanigheid van executeur en afwikkelingsbewindvoerder. Ook in zoverre is [eiseres] niet-ontvankelijk in haar vorderingen. 5 De beoordeling

11 De rechtbank onderschrijft, met de huidige advocaat van [eiseres] ter comparitie, het standpunt van gedaagden zoals hiervoor verwoord onder rov [eiseres] heeft ten onrechte de executeurs in persoon gedaagd. [eiseres] had hen moeten dagvaarden in hun hoedanigheid van executeurs. Hetzelfde oordeel heeft te gelden voor de erfgenamen. Ook de erfgenamen hadden niet in persoon mogen worden gedaagd. Nu hun aandeel in de nalatenschap onder bewind is gesteld, hadden de bewindvoerders gedaagd moeten worden. [eiseres] zal derhalve nietontvankelijk worden verklaard in haar vorderingen [eiseres] zal als de in het ongelijk gestelde partij worden veroordeeld in de proceskosten van gedaagden. Deze kosten worden begroot op 904,- aan salaris advocaat (conform het Liquidatietarief: twee punten, tarief II van 452,- per punt voor een zaak van onbepaalde waarde) en 285,- aan griffierecht. 6 De beslissing De rechtbank 6.1. verklaart [eiseres] niet-ontvankelijk in haar vorderingen, 6.2. veroordeelt [eiseres] in de proceskosten van gedaagden, tot op heden begroot op 1.189,-. Dit vonnis is gewezen door mr. R.C. Verschuur en in het openbaar uitgesproken op 9 september

12 ECLI:NL:GHARL:2015:7099 Instantie Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden Datum uitspraak Datum publicatie Zaaknummer /01 Rechtsgebieden Civiel recht Bijzondere kenmerken Hoger beroep Inhoudsindicatie Erfrecht. Uiterste wil. Legaat. Art. 4:49 lid 1 slot BW toepasselijk? Bijzondere constellatie ten gevolge van een fideï-commis. Vindplaatsen Rechtspraak.nl ERF-Updates.nl Uitspraak GERECHTSHOF ARNHEM-LEEUWARDEN locatie Leeuwarden afdeling civiel recht zaaknummer gerechtshof /01 (zaaknummer rechtbank Noord-Nederland / HA ZA ) arrest van de eerste kamer van 22 september 2015 in de zaak van 1. [appellant 1], wonende te [woonplaats], 2. [appellant 2], wonende te [woonplaats], appellanten, in eerste aanleg: gedaagden in conventie en eisers in reconventie, hierna gezamenlijk te noemen: [appellanten], advocaat: mr. J.V. van Ophem, kantoorhoudende te Leeuwarden, tegen [geïntimeerde], wonende te [woonplaats], geïntimeerde, in eerste aanleg: eiseres in conventie en verweerster in reconventie, hierna te noemen: [geïntimeerde], advocaat: mr. W.S. Santema, kantoorhoudende te Drachten. 12

13 Het geding in eerste aanleg In eerste aanleg is geprocedeerd en beslist zoals weergegeven in de vonnissen d.d. 12 juni 2013 en 19 februari 2014 van de rechtbank Noord-Nederland, locatie Leeuwarden, hierna te noemen de rechtbank. Het geding in hoger beroep Het verloop van de procedure is als volgt: - de dagvaarding in hoger beroep d.d. 16 mei 2014; - de memorie van grieven; - de memorie van antwoord; - de akte van [appellanten] ; - de antwoordakte van [geïntimeerde] ; - de fournering van de procesdossiers door partijen; en - de arrestbepaling door het hof. Het petitum van de dagvaarding in hoger beroep luidt als volgt: dat het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, locatie Leeuwarden, bij arrest, voor zoveel mogelijk uitvoerbaar bij voorraad, het vonnis door de rechtbank Noord- Nederland, locatie Leeuwarden op 19 februari 2014 ( ) tussen appellanten als gedaagden in conventie tevens eisers in reconventie en geïntimeerde als eiseres in conventie tevens gedaagde in reconventie gewezen, zal vernietigen en opnieuw recht doende, de vorderingen van appellanten ( ) alsnog zal toewijzen en geïntimeerde zal veroordelen in de kosten van beide instanties, te vermeerderen met nakosten ter hoogte van 131,00 dan wel - indien betekening van het arrest plaatsvindt - ter hoogte van 199,99, zulks met bepaling dat daarover wettelijke rente verschuldigd zal zijn met ingang van veertien dagen na de datum van het in deze te wijzen arrest. De grieven [appellanten] hebben zeven grieven opgeworpen. De beoordeling De vaststaande feiten 1. Als enerzijds gesteld en anderzijds erkend dan wel niet voldoende betwist staat in hoger beroep het volgende vast: ( i) Op 18 maart 2006 is in de gemeente [gemeente] overleden [X], geboren in de gemeente [gemeente] op [geboortedatum]. (ii) [X] heeft bij openbaar testament, op 3 juni 2005 verleden voor de waarnemer van mr. [naam notaris], notaris te Joure, over zijn nalatenschap beschikt (prod. 5 bij inleidende dagvaarding). 13

14 (iii) Genoemd testament vermeldt onder meer het volgende: I. Herroeping en rechtskeuze. a. Herroeping. Ik herroep alle eerder door mij gemaakte uiterste wilsbeschikkingen, waaronder die bij codicil zijn gemaakt. b. ( ). II. Legaat. Ik legateer, vrij van rechten en kosten, af te geven binnen zes maanden na mijn overlijden en zonder bijberekening van rente, aan mijn hulp in de huishouding, te weten mevrouw [geïntimeerde], wonende te [woonplaats], [adres], een bedrag in contanten ter grootte van twaalfduizend vijfhonderd euro ( ,00). III. Erfstellingen. a. Erfstelling onder ontbindende voorwaarde. Ik benoem mijn broer [broer van X], met wie ik een gemeenschappelijke huishouding voer, tot enige erfgenaam van mijn gehele nalatenschap, zulks onder de ontbindende voorwaarde zoals hierna onder IV vermeld. Mijn hier sub a genoemde erfgenaam hierna te noemen: de bezwaarde. b. Erfstelling onder opschortende voorwaarde. Ik benoem tot erfgenamen van mijn gehele nalatenschap mijn neven [appellant 1] en [appellant 2], zoons van mijn zuster, gezamenlijk en voor gelijke delen, zulks onder de opschortende voorwaarde zoals hierna onder IV vermeld. Mijn hier sub b genoemde erfgenamen hierna te noemen: de verwachter. c. (...) IV. Tweetrapsmaking. a. Tweetrapsmaking. Hetgeen de bezwaarde uit mijn nalatenschap heeft verkregen en onverteerd zal hebben nagelaten, zal ten deel vallen aan de verwachter. Zijn overlijden is de hiervoor bedoelde ontbindende voorwaarde. Indien de verwachter het tijdstip van het eindigen van het recht van de bezwaarde niet overleeft, treden zijn afstammelingen staaksgewijze in zijn plaats, ook al bestonden zij nog niet bij mijn overlijden. ( ) b. Bepalingen bij de tweetrapsmaking. Met betrekking tot voormelde tweetrapsmaking gelden de volgende bepalingen. ( ). Onder verwachter worden begrepen, zowel de verwachters tezamen als iedere ` verwachter afzonderlijk, tenzij anders is aangegeven. ( ). 14

15 (iv) Ingevolge zijn uiterste wil heeft [X] onder bezwaar van het legaat van ,- ten behoeve van [geïntimeerde] ter zake van het door hem ingestelde fideï-commis de residuo - in de uiterste wil aangeduid als tweetrapsmaking - zijn broer [broer van X] als bezwaarde erfgenaam achtergelaten, terwijl [appellant 1] en [appellant 2] te dier zake verwachter zijn geworden. ( v) Tot de door [X] nagelaten goederen behoorde een half onverdeeld aandeel in het woonhuis met ondergrond, erf en verdere aanhorigheden, plaatselijk bekend [adres] [woonplaats], kadastraal bekend [kadastrale aanduiding], groot 5 are 40 centiare, hierna te noemen de onroerende zaak. (vi) De onroerende zaak is door [X] en [broer van X], ieder voor de onverdeelde helft, in eigendom verkregen door de inschrijving op 2 juli 2004 in de openbare registers van de Dienst voor het Kadaster en de Openbare Registers te Leeuwarden in deel nummer 100 van de akte van levering, op 1 juli 2004 verleden voor mr. [naam notaris], destijds notaris te [gemeente] (prod. 7 bij inleidende dagvaarding). (vii) Genoemde [broer van X], geboren in de gemeente [gemeente] op [geboortedatum], is in de gemeente [gemeente] overleden op [datum overlijden]. (viii) [broer van X] heeft bij openbaar testament, op 22 januari 2008 verleden voor mr. [naam notaris], destijds notaris in de gemeente Skarsterlân, over zijn nalatenschap beschikt (prod. 1 bij inleidende dagvaarding). (ix) Het hiervoor onder (viii) genoemde testament vermeldt onder meer: I. Herroeping en rechtskeuze. a. Herroeping. Ik herroep alle eerder door mij gemaakte uiterste wilsbeschikkingen, waaronder die bij codicil zijn gemaakt. b. ( ). II. Legaat Ik legateer, vrij van rechten en kosten, af te geven binnen zes maanden na mijn overlijden en zonder bijberekening van rente, aan mijn hulp in de huishouding, te weten mevrouw [geïntimeerde], wonende te [woonplaats], [adres], mijn woning en een bedrag in contanten ter grootte van twaalfduizend vijfhonderd euro ( ,00). III. Erfstelling Ik benoem tot erfgenamen van mijn gehele nalatenschap mijn neven [appellant 1] en [appellant 2], zoons van mijn zuster, gezamenlijk en voor gelijke delen. ( ). ( x) Ingevolge zijn uiterste wil heeft [broer van X] [appellant 1] en [appellant 2], ieder voor de helft, tot erfgenamen van zijn nalatenschap achtergelaten. (xi) Ter zake van het door [X] ingestelde fideïcommis de residuo heeft de ontbindende voorwaarde waaronder [broer van X] tot de nalatenschap van [X] 15

16 was geroepen respectievelijk de opschortende voorwaarde waaronder [appellant 1] en [appellant 2] tot die nalatenschap waren geroepen, door het in leven zijn van laatstgenoemden ten tijde van het overlijden van [broer van X] zich vervuld, zodat hetgeen door [broer van X] onverteerd van de nalatenschap van [X] is nagelaten door [appellant 1] en [appellant 2] is verkregen. (xii) Van de onverteerde deel van de nalatenschap van [X] maakt deel uit het ene, hiervoor onder (v) genoemde half onverdeeld aandeel in de onroerende zaak, terwijl tot de nalatenschap van [broer van X] het andere half onverdeeld aandeel in de onroerende zaak behoort. (xiii) [geïntimeerde] is tientallen jaren als huishoudster werkzaam geweest voor [X] en [broer van X]. (xiv) In 2005 heeft een overname van het agrarische bedrijf van [X] en [broer van X] door [appellant 1] en [appellant 2] plaatsgevonden. Met betrekking tot de grieven 2. De grieven leggen het geschil tussen partijen in volle omvang ter beoordeling aan het hof voor. Zij zullen daarom gezamenlijk worden behandeld. 3. Uit de vaststaande feiten volgt dat [broer van X] ten tijde van het maken van het legaat van de onroerende zaak ten behoeve van [geïntimeerde] de enige rechthebbende van de onroerende zaak was, zij het dat hij te dier zake voor de ene helft onvoorwaardelijk gerechtigd was en voor de andere helft onder ontbindende voorwaarde. Door de vervulling van de ontbindende voorwaarde maakt de onroerende zaak voor de laatst bedoelde helft - anders dan de eerst bedoelde helft - geen deel uit van de nalatenschap van [broer van X]. Dit zou anders zijn geweest, indien bij het overlijden van [broer van X] geen van de door [X] tot verwachter benoemde bloedverwanten in leven was geweest. 4. De zich thans voordoende situatie geeft aanleiding tot het geschil tussen partijen, waarover het hof in hoger beroep moet oordelen. 5. [appellanten] stellen zich op het standpunt dat het legaat ten dele is vervallen, nu het eertijds aan [X] toekomende half onverdeeld aandeel in de onroerende zaak, dat [broer van X] als bezwaarde erfgenaam had verkregen, door de vervulling van de ontbindende voorwaarde geen deel uitmaakt van diens nalatenschap. Zij doen voor hun standpunt een beroep op de hoofdregel van art. 4:49 lid 1 BW. Bedoelde hoofdregel houdt in dat een ten laste van de gezamenlijke erfgenamen gemaakt legaat van een goed vervalt, indien het gelegateerde goed bij het openvallen van de nalatenschap daartoe niet behoort. [appellanten] huldigen, anders gezegd, het standpunt dat [geïntimeerde] als legataris slecht op het tot de nalatenschap van [broer van X] behorende half onverdeeld aandeel in de onroerende zaak aanspraak kan maken. 6. [geïntimeerde] stelt zich daarentegen op het standpunt dat zich te dezen de uitzondering van art. 4:49 lid 1 slot BW voordoet. Deze uitzondering houdt in dat een legaat van een goed in bedoelde situatie niet vervalt, indien uit de uiterste wil zelf is af te leiden dat de erflater de beschikking niettemin heeft gewild. 16

17 7. Het hof overweegt daaromtrent het volgende. 8. Of uit de uiterste wil van [broer van X] kan worden afgeleid dat hij ondanks dat de onroerende zaak bij het openvallen van zijn nalatenschap ten dele daartoe niet behoort, ook voor die situatie beoogde om de zaak voor het geheel aan [geïntimeerde] te legateren, is een kwestie van uitlegging van de uiterste wil (art. 4:46 leden 1 en 2 BW). 9. Bij de uitlegging van een uiterste wilsbeschikking moet ingevolge lid 1 van art. 4:46 BW worden gelet op de verhoudingen die de uiterste wil kennelijk wenst te regelen, en op de omstandigheden waaronder de uiterste wil is gemaakt. Slechts indien de uiterste wil daarzonder geen duidelijke zin heeft, mogen daden of verklaringen van de erflater voor de uitlegging van de uiterste wilsbeschikking worden gebruikt (art. 4:46 lid 2 BW). 10. Het hof zal bij de beoordeling van de vraag of de uiterste wil een duidelijke zin heeft, anders dan de rechtbank in rechtsoverweging van het genoemde vonnis van 19 februari 2014 heeft gedaan, niet aanmerken als een (vaststaande) omstandigheid waaronder de uiterste wil is gemaakt, dat [broer van X] zich er bij het maken van het legaat van de onroerende zaak er rekenschap van heeft gegeven dat hij slechts ten dele onvoorwaardelijk tot de onroerende zaak gerechtigd was. 11. Het hof is van oordeel dat er geen sprake van is dat de uiterste wil geen duidelijke zin heeft, en beantwoordt de in rechtsoverweging 8 bedoelde vraag ontkennend. Hierbij heeft het hof het volgende in aanmerking genomen. 12. Voorop gesteld kan worden dat het bij het legaat van de onroerende zaak gaat om een ten laste van de gezamenlijke erfgenamen gemaakt legaat (art. 4:117 lid 2 BW). 13. De uiterste wil biedt geen steun voor het door [geïntimeerde] gestelde oogmerk van [broer van X] om het legaat ook te maken ten aanzien van de onroerende zaak in zijn geheel voor het geval dat de onroerende zaak door de vervulling van de ontbindende voorwaarde waaronder [X] de erfstelling ten behoeve van hem heeft gemaakt, niet voor het geheel tot zijn nalatenschap zou behoren. Dat [broer van X] ook die situatie voor ogen zou hebben gestaan bij het maken van het legaat, valt naar het oordeel van het hof niet uit de uiterste wil af te leiden. 14 Het vorenstaande brengt mee dat het legaat van de onroerende zaak ingevolge het bepaalde in art. 4:49 lid 1 BW is vervallen, waar het gaat om het eertijds aan [X] toekomende half onverdeeld aandeel in de onroerende zaak, dat [broer van X] als bezwaarde erfgenaam heeft verkregen, maar door de vervulling van de ontbindende voorwaarde waaronder deze het heeft verkregen, geen deel uitmaakt van diens nalatenschap. 15. De tot het geven van een verklaring voor recht strekkende vordering van [appellanten] als oorspronkelijk eisers in reconventie is derhalve toewijsbaar. 17

18 16. De grieven treffen daarom doel. 17. Gelet op het hiervoor overwogene, ziet het hof aanleiding om, alvorens verder te beslissen, partijen de gelegenheid te geven om ten aanzien van het legaat met elkaar in overleg te treden. Afgifte van het tot de nalatenschap van [broer van X] behorende half onverdeeld aandeel in de onroerende zaak zal immers tot het ontstaan van een gemeenschap ten aanzien van de onroerende zaak leiden en ieder van de deelgenoten in die gemeenschap zal het recht hebben om te allen tijde verdeling ervan te vorderen (art. 3:178 lid 1 BW). 18. Het hof zal daarom de zaak naar de rol van de in het dictum van dit arrest te vermelden datum verwijzen, zodat partijen (eind)arrest kunnen vragen dan wel doorhaling van de zaak ter rolle. De beslissing Het gerechtshof: verwijst de zaak naar de rol van dinsdag 20 oktober 2015 voor uitlating als in rechtsoverweging 14 overwogen; houdt iedere verdere beslissing aan. Dit arrest is gewezen door mr. W. Breemhaar, mr. M.E.L. Fikkers en mr. G.K. Schipmölder en is door de rolraadsheer in tegenwoordigheid van de griffier in het openbaar uitgesproken op dinsdag 22 september

19 ECLI:NL:GHDHA:2015:2523 Instantie Gerechtshof Den Haag Datum uitspraak Datum publicatie Zaaknummer /01 Rechtsgebieden Personen- en familierecht Bijzondere kenmerken Hoger beroep Rekestprocedure Inhoudsindicatie Ontslag executeur vanwege verzaken verplichting tot boedelbeschrijving en informatieplicht. Vindplaatsen Rechtspraak.nl ERF-Updates.nl Uitspraak GERECHTSHOF DEN HAAG Afdeling Civiel recht Uitspraak : 12 augustus 2015 Zaaknummer : /01 Rekestnummer rechtbank : EJ VERZ Zaaknummer rechtbank : [verzoeker sub 1], wonende te [plaatsnaam], 2. [verzoeker sub 2], wonende te [plaatsnaam], 3. [verzoeker sub 3], wonende te [plaatsnaam], 4. [verzoeker sub 4], wonende te [plaatsnaam], 5. [verzoeker sub 5], wonende te [plaatsnaam], 6. [verzoeker sub 6], wonende te [plaatsnaam], 7. [verzoeker sub 7], wonende te [plaatsnaam], verzoekers in hoger beroep, 19

20 hierna gezamenlijk te noemen: verzoekers, advocaat mr. I.W. van Osch te Den Haag, tegen [verweerster], wonende te [plaatsnaam], verweerster in hoger beroep, hierna te noemen: verweerster, advocaat mr. G.C. Haulussy te Rotterdam. PROCESVERLOOP IN HOGER BEROEP Verzoekers zijn op 30 september 2015 in hoger beroep gekomen van een beschikking van 2 juli 2014 van de kantonrechter in de rechtbank Den Haag. Verweerster heeft op 8 december 2014 een verweerschrift ingediend. Bij het hof zijn voorts de volgende stukken ingekomen: van de zijde van verzoekers: - op 24 oktober 2014 een brief van 23 oktober 2014 met bijlage; - op 11 mei 2015 een brief van diezelfde datum met als bijlage een V- formulier van diezelfde datum met bijlagen. De zaak is op 22 mei 2015 mondeling behandeld. Ter zitting waren aanwezig: - verzoekers sub 2, 3, 4 en 5, bijgestaan door hun advocaat; - verweerster, bijgestaan door haar advocaat. Verzoekers sub 1, 6 en 7 zijn, hoewel daartoe behoorlijk opgeroepen, niet verschenen. PROCESVERLOOP IN EERSTE AANLEG EN VASTSTAANDE FEITEN Voor het procesverloop en de beslissing in eerste aanleg verwijst het hof naar de bestreden beschikking. Bij die beschikking zijn, voor zover in hoger beroep van belang, de verzoeken strekkende tot ontslag dan wel schorsing van verweerster als executeur, aflegging van rekening en verantwoording en het geven van opdracht aan notaris mr. M.J.J.R. Lentze tot het opmaken van een boedelbeschrijving, afgewezen. Voorts heeft de kantonrechter zich onbevoegd verklaard om kennis te nemen van (onder meer) het verzoek voor recht te verklaren dat het testament van erflater van 14 juli 2008 nietig is en dit verzoek verwezen naar team civiel van de rechtbank. Het hof gaat uit van de door de rechtbank vastgestelde feiten, voor zover daartegen in hoger beroep niet is opgekomen. Onder meer staat het volgende vast: - op [datum] 2008 is te [plaatsnaam] overleden [erflater] (hierna te noemen: de erflater); 20

21 - verzoekers sub 1, 2 en 3 zijn de thans nog in leven zijnde kinderen van erflater; - de dochter van erflater, [dochter van erflater], is op [datum] 2009 overleden met achterlating van haar echtgenoot, verzoeker sub 4, en hun kinderen, verzoekers sub 5, 6 en 7, als haar erfgenamen; - ten tijde van zijn overlijden was erflater met verweerster in algehele gemeenschap van goederen gehuwd en uit dit huwelijk zijn geen kinderen geboren; - in het testament van 14 juli 2008 van erflater (hierna ook: het testament) is opgenomen dat erflater alle eerder gemaakte wilsbeschikkingen herroept en dat niet wordt afgeweken van de wettelijke erfopvolging. Dat betekent dat erflater zijn vier kinderen en verweerster als erfgenamen heeft achtergelaten. Daarnaast is in het testament de wettelijke verdeling van toepassing verklaard, waardoor verzoekers een in beginsel niet-opeisbare geldvordering op verweerster hebben gekregen; - verweerster is in het testament van 14 juli 2008 benoemd tot executeur; - de kinderen van erflater hebben de nalatenschap van hun vader beneficiair aanvaard; - verweerster heeft de nalatenschap zuiver aanvaard; - tot de nalatenschap behoren onder meer onroerende zaken en banktegoeden in Nederland en in [land A], effecten, aandelen in [onderneming] Er zijn nalatenschapsschulden waar onder belastingschulden. BEOORDELING VAN HET HOGER BEROEP 1. In geschil is de afwijzing van de verzoeken strekkende tot ontslag dan wel schorsing van verweerster als executeur, aflegging van rekening en verantwoording en het geven van opdracht aan notaris mr. M.J.J.R. Lentze tot het opmaken van een boedelbeschrijving. 2. Verzoekers verzoeken het hof de bestreden beschikking te vernietigen en, opnieuw rechtdoende in hoger beroep zo nodig onder aanvulling en/of verbetering van gronden voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad: a. verweerster primair te ontslaan als executeur van de nalatenschap van erflater, althans subsidiair verweerster uit haar taak als executeur van de nalatenschap van de erflater te schorsen voor de duur van de onderhavige procedure, met ingang van de datum van indiening van het beroepschrift, althans in dit kader subsidiair met ingang van een door het hof te bepalen datum; b. te bepalen dat verweerster binnen twee weken na de in deze te wijzen beschikking aan verzoekers rekening en verantwoording aflegt over de uitoefening van haar taak als executeur van de nalatenschap van erflater en in het bijzonder over de eigendomssituatie van het onroerend goed in [land A] zoals bedoeld in sub 27 van het beroepschrift, voorzien van onderliggende bescheiden; c. aan notaris mr. M.J.J.R. Lentze van notariskantoor Ellens & Lentze Notariaat Mediation, kantoorhoudende te Den Haag, althans subsidiair een door het hof in goede justitie te bepalen notaris, opdracht te geven om een zo nauwkeurig mogelijke beschrijving op te stellen van alle activa en passiva van de nalatenschap van erflater per [datum] 2008, indien verweerster niet binnen één maand na een onherroepelijke uitspraak daarover geen dienovereenkomstig aangepaste boedelbeschrijving aan verzoekers heeft toegezonden (voorzien van onderliggende bescheiden); d. verweerster te veroordelen in de kosten van de onderhavige procedure en de procedure in eerste aanleg. 21

22 3. Verweerster verweert zich daartegen en verzoekt het hof het hoger beroep, zo nodig onder verbetering en/of aanvulling van gronden, af te wijzen, met veroordeling van verzoekers in de kosten van de procedure. 4. Verzoekers voeren het volgende aan. Als gevolg van de handelswijze van verweerster is het wantrouwen van verzoekers jegens verweerster versterkt. Verzoekers voeren daartoe aan dat verweerster zich ten onrechte onroerende zaken in [land A] heeft toegeëigend, dat zij daarover geen rekening en verantwoording heeft willen afleggen, althans niet eerder dan daartoe in rechte te zijn verzocht door verzoekers, dat verweerster nog altijd geen (definitieve) boedelbeschrijving heeft opgemaakt en dat de door verweerster overgelegde stukken en afgelegde rekening en verantwoording niet juist en niet volledig blijken te zijn. Voorts voeren verzoekers aan dat verweerster geen pogingen heeft ondernomen om het ontstane wantrouwen weg te nemen of te verminderen. Integendeel, verweerster heeft ruim vijf jaar lang permanent geweigerd inhoudelijk op de vragen van verzoekers in te gaan, ondanks toezeggingen van de boedelnotaris daartoe. Bovendien zijn de vragen van verzoekers anders dan door de kantonrechter aangenomen ook in het kader van de procedure in eerste aanleg niet (afdoende) beantwoord. Sterker nog, de overgelegde stukken en mededelingen daarover door verweerster hebben verzoekers aanleiding gegeven zelf nader onderzoek te verrichten, hetgeen heeft geleid tot de conclusie dat verweerster zich ten onrechte onroerende zaken heeft toegeëigend. Voorts voeren verzoekers aan dat op verweerster als executeur de taak rustte om de geldvorderingen als bedoeld in artikel 4:13 van het Burgerlijk Wetboek (verder: BW) vast te stellen en dat zij in dat kader gehouden was om nader onderzoek naar de eigendomssituatie van de registergoederen te (laten) doen. Nu zij dat heeft nagelaten en gelet op de overige omstandigheden in deze, is verweerster tekort geschoten in haar taak als executeur, zodat niet langer gevergd kan worden dat zij met het beheer over de nalatenschap van erflater is belast. Verzoekers voeren daarnaast aan dat de door verweerster in eerste aanleg in het geding gebrachte voorlopige boedelbeschrijving onjuist is en dat deze boedelbeschrijving mede aan de hand van de resultaten van het onderzoek door verzoekers dient te worden aangepast. Om te voorkomen dat verzoekers opnieuw onnodig lang moeten wachten op een definitieve boedelbeschrijving, op basis waarvan hun vorderingen ex artikel 4:13 BW kunnen worden vastgesteld, verzoeken zij om notaris mr. Lentze te benoemen om een boedelbeschrijving op te stellen, indien en voor zover verweerster niet binnen één maand na het onherroepelijk worden van een gerechtelijke uitspraak daarover, een dienovereenkomstig aangepaste boedelbeschrijving aan verzoekers verstrekt. 5. Verweerster stelt dat de kantonrechter terecht heeft overwogen dat er geen gewichtige redenen zijn om verweerster als executeur te ontslaan. Het wantrouwen van verzoekers jegens verweerster als executeur vormt evenmin een grond voor ontslag. Zoals door verweerster in eerste aanleg reeds is gesteld en als vaststaand moet worden aangenomen, is de wettelijke verdeling op de nalatenschap van toepassing en hebben verzoekers een niet-opeisbare vordering. Verweerster betwist dat verzoekers niet door haar zouden zijn geïnformeerd en voert daartoe aan dat zij de door de boedelnotaris opgestelde boedelbeschrijving aan verzoekers heeft overgelegd. Door verzoekers wordt deze boedelbeschrijving echter niet geaccepteerd, evenmin als de gevolgen van de wettelijke verdeling. Verweerster betwist de juistheid van de stellingen van verzoekers met betrekking tot de eigendom van de onroerende zaken in [land A] en stelt dat zij geen medewerking nodig had van verzoekers om de onroerende zaken te [land A] op haar naam te stellen omdat de erfopvolging ook wat betreft de [in land A 22

23 gelegen] registergoederen wordt beheerst door Nederlands recht. Verweerster concludeert dat zij alle informatie heeft verschaft waar om is verzocht zodat er geen gewichtige redenen zijn die zouden moeten leiden tot ontslag. Ook het verzoek tot het laten opstellen van een boedelbeschrijving door een andere notaris is naar mening van verweerster terecht afgewezen, nu het feit dat de boedelbeschrijving en de juridische gevolgen van de wettelijke verdeling niet door verzoekers worden aanvaard, geen grond is voor toewijzing van dit verzoek. 6. Het hof overweegt als volgt. Op grond van artikel 4:149, tweede lid, BW kan een executeur door de kantonrechter ontslag worden verleend om gewichtige redenen. Het hof stelt voorop dat een executeur bij de uitoefening van zijn taken niet alleen bevoegdheden heeft, maar ook verplichtingen, in het bijzonder de in artikel 4:146, tweede lid, BW neergelegde plicht om met bekwame spoed een boedelbeschrijving op te stellen. Deze verplichting is door erflater in het testament herhaald in de bepaling op pagina 2 dat op de executeur de verplichting rust binnen drie maanden na het overlijden van erflater derhalve niet later dan [datum] 2008 een boedelbeschrijving op te maken. Het hof is van oordeel dat verweerster deze verplichting ernstig veronachtzaamd heeft. Het hof neemt daarbij in aanmerking dat er thans ruim zeven jaar na het overlijden van erflater nog immer geen definitieve boedelbeschrijving is opgemaakt. Gelet op de uitvoering die verweerster tot op heden aan de executele heeft gegeven, is het naar het oordeel van het hof niet ondenkbaar dat, in het geval de executeur als zodanig aanblijft, de verdere afwikkeling van de nalatenschap nog steeds niet voortvarend ter hand wordt genomen en nog geruime tijd in beslag zal gaan nemen. Het hof is op grond daarvan van oordeel dat er gewichtige redenen bestaan op grond waarvan de executeur ontslag verleend dient te worden. Daarbij neemt het hof tevens in aanmerking dat een executeur een uitgebreide informatieplicht jegens de erfgenamen heeft, omdat hij uit hoofde van artikel 4:148 BW gehouden is een erfgenaam alle door deze gewenste inlichtingen omtrent de uitoefening van zijn taak te geven. Deze verplichting is door erflater in het testament gespecificeerd door de bepaling op pagina 3 dat de executeur verplicht is jaarlijks en bij het einde van zijn beheer rekening en verantwoording af te leggen aan de erfgenamen. Ook aan deze verplichting heeft verweerster naar het oordeel van het hof in ruime mate niet voldaan. Het hof overweegt daartoe dat het niet alleen te lang heeft geduurd voordat verweerster eerst in het kader van de door verzoekers aanhangig gemaakte procedures enige informatie aan de andere erfgenamen heeft verstrekt, maar ook dat de door verweerster verstrekte informatie nog altijd niet volledig is. Door het handelen en met name het nalaten van verweerster in haar hoedanigheid als executeur is aan de zijde van verzoekers een dermate diep, langdurig en niet aanstonds van enige grond ontbloot wantrouwen jegens verweerster ontstaan, dat het hof moet concluderen dat de persoonlijke vertrouwensrelatie die nodig is voor een goede uitvoering van de executele, is weggevallen. Ook deze omstandigheid levert in samenhang met het verzaken van de verplichting tot opmaken van een boedelbeschrijving een gewichtige reden op die het ontslag van verweerster als executeur rechtvaardigt. 7. Het vorenstaande leidt ertoe dat het hof de bestreden beschikking zal vernietigen en verweerster alsnog zal ontslaan als executeur. 8. Ingevolge artikel 4:151 BW is een executeur wiens bevoegdheid tot beheer van de nalatenschap is geëindigd, verplicht aan degene die na hem tot het beheer bevoegd is of, bij gebreke aan een opvolgend executeur aan de erfgenamen, rekening en verantwoording af te leggen, op de wijze als in artikel 23

24 4:161 BW voor bewindvoerders is bepaald. Nu het hof het verzoek tot ontslag van verweerster als executeur zal toewijzen en haar privatieve beheer van de nalatenschap daarmee zal eindigen, zal het hof het onder 2b vermelde verzoek eveneens toewijzen. 9. Zoals reeds onder 6 overwogen, dient na overlijden van een erflater met bekwame spoed een boedelbeschrijving te worden opgemaakt. Gelet op het ontslag van verweerster als executeur en het wantrouwen tussen de erfgenamen, is een boedelnotaris de meest aangewezen persoon om een boedelbeschrijving op te stellen. Het hof zal derhalve als verzocht overgaan tot benoeming van een boedelnotaris. Van alle betrokkenen mag in deze worden verlangd dat zij volledig meewerken aan de afwikkeling van de boedel door de boedelnotaris. In het kader van de afwikkeling is het van belang dat partijen zich niet meer bezig houden met detailpunten, maar overeenstemming weten te bereiken over de hoofdlijnen. Indien partijen geen overeenstemming weten te bereiken omtrent enig onderdeel geeft het hof partijen in overweging om dit bindend te laten beslissen door de boedelnotaris. Partijen hebben ter terechtzitting verklaard geen bezwaren te hebben tegen benoeming van notaris mr. A.R. Autar, notaris te Rotterdam en aldaar kantoorhoudende aan de Straatweg 7 (3051 BA), zodat het hof mr. Autar zal benoemen tot boedelnotaris. 10. Verzoekers hebben hun verzoek om verweerster te veroordelen in de proceskosten niet onderbouwd, zodat het hof dit verzoek zal afwijzen en de proceskosten zal compenseren. 11. Dit leidt tot de volgende beslissing. BESLISSING OP HET HOGER BEROEP Het hof: vernietigt de bestreden beschikking voor zover aan het oordeel van het hof onderworpen en, in zoverre opnieuw beschikkende: ontslaat verweerster met onmiddellijke ingang uit haar functie van executeur; draagt verweerster op rekening en verantwoording af te leggen aan verzoekers op de wijze als is bepaald in artikel 4:151 in samenhang met artikel 4:161 BW; benoemt mr. A.R. Autar, notaris te Rotterdam en aldaar kantoorhoudende aan de Straatweg 7 (3051 BA) tot boedelnotaris in de nalatenschap van: [erflater], geboren op [datum] 1926 te [plaatsnaam], [land A], overleden op [datum] 2008 te [plaatsnaam]; bepaalt dat de griffier van dit hof een afschrift van deze beschikking aan de boedelnotaris zal zenden; bepaalt dat verzoekers binnen 14 dagen na de datum van deze beschikking (een 24

25 afschrift van) de processtukken ter beschikking van de boedelnotaris zullen stellen; verklaart deze beschikking tot zover uitvoerbaar bij voorraad; compenseert de proceskosten in hoger beroep in die zin dat iedere partij de eigen kosten draagt; wijst af het in hoger beroep meer of anders verzochte. Deze beschikking is gegeven door mrs. Stollenwerck, Sutorius-van Hees en Zwagemaker, bijgestaan door mr. Hogendoorn-Matthijssen als griffier, en uitgesproken ter openbare terechtzitting van 12 augustus

26 ECLI:NL:RBMNE:2015:6265 Instantie Rechtbank Midden-Nederland Datum uitspraak Datum publicatie Zaaknummer UC EXPL KC/ Rechtsgebieden Personen- en familierecht Bijzondere kenmerken Eerste aanleg - enkelvoudig Inhoudsindicatie Erfrecht: privatieve vertegenwoordigingsbevoegdheid executeur; inkorting Vindplaatsen Rechtspraak.nl PFR-Updates.nl ERF-Updates.nl Uitspraak RECHTBANK MIDDEN-NEDERLAND Afdeling Familierecht kantonrechter locatie Utrecht zaaknummer: UC EXPL KC/ Vonnis van 2 september 2015 inzake [eiseres], wonende te [woonplaats], eiseres, gemachtigde: mr. M.H. van den Berg, tegen: [gedaagde], wonende te [woonplaats], gedaagde, gemachtigde: mr. W.H. Benard. 1 Het verdere verloop van de procedure 26

27 1.1. Het verloop van de procedure blijkt uit: - het tussenvonnis van 24 december 2014; - de brief van mr. M.H. van den Berg met productie 7; - het proces-verbaal van comparitie van 27 mei Ten slotte is vonnis bepaald. 2 De feiten 2.1. Op [2013] is te [woonplaats] overleden [A], geboren op [1926], hierna te noemen erflaatster Erflaatster is gehuwd geweest met [B], overleden op [2012], uit welk huwelijk eiseres is geboren. Het huwelijk tussen erflaatster en [B], hierna te noemen de vader, was het tweede huwelijk van de vader. Uit het eerste huwelijk van de vader zijn eerder drie kinderen geboren, te weten: [C], [D] en [E] Bij testament van 30 december 2008 heeft erflaatster over haar nalatenschap beschikt. In artikel III van het testament van erflaatster is voor zover hier relevant het volgende bepaald: III. Overlijden gelijktijdig of na echtgenoot Voor het geval ik gelijktijdig met of na mijn echtgenoot kom te overlijden benoem ik tot mijn enige erfgenamen mijn dochter [eiseres], alsmede [C], [D] en [E] (kinderen van mijn echtgenoot) en [gedaagde], geboren te Amersfoort op vijf juni negentienhonderd zeventig (mijn pleegkind/kleindochter van mijn echtgenoot). ( ) 2.4. Bij uiterste wil heeft erflaatster de oudste in jaren werkzame kandidaat-notaris werkzaam bij [naam] notariskantoor, gevestigd te Barneveld, tot executeur benoemd. De oudste in jaren werkzame kandidaat-notaris in dienst ten kantore van notaris [naam] voornoemd is mr. [F]. Mr. [F], hierna te noemen de executeur, heeft de benoeming tot executeur aanvaard Erflaatster was in gemeenschap van goederen gehuwd met de vader. Bij leven hebben zij aan de vijf erfgenamen van erflaatster twee maal een schenking gedaan van ,= per keer, te weten op 30 december 2008 en op 2 januari De schenkingen zijn voor 50% gedaan door erflaatster. 3 Het geschil