Waarom deze studie, en waarom nu? En waarom dit thema? > 3 elementen. Jean-Pascal Labille, Secrétaire Général

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Waarom deze studie, en waarom nu? En waarom dit thema? > 3 elementen. Jean-Pascal Labille, Secrétaire Général"

Transcriptie

1

2 Waarom deze studie, en waarom nu? En waarom dit thema? > 3 elementen Jean-Pascal Labille, Secrétaire Général

3 Introduction Jean-Pascal Labille, Secrétaire Général 1. Observatie van verschillende indicatoren gedurende meerdere jaren 2. Een moment van verschillende crisissen 3. De rol van de mutualiteit

4 Hoe gaat het met ons? De staat van het psychologisch welzijn van de bevolking - Belangrijkste resultaten Martin Wauthy

5 Methodologie april en 5 mei Questionnaire 1 Admin: CATI (téléphone) 1000 PI (18-75 jaar, Wallonië Bxl, Sociologische representativiteit) Psychologisch welzijn Questionnaire 2 Admin: RDV - CAWI (web) 80 huisartsen- 15 psychiaters 35 psychologen Psychologisch wekzijn 102 items / 32 min. 85 items / 17 min. Fout marge : ± 2,6%. Statistische analyse : Spirit of Data (Philippe Huynen) Analyses: UNMS & B. Scheuer (sociologe)

6 Belangrijkste Resultaten

7 Spiegelmeting Autodiagnostisch Voelt u zich angstig of depressief? Altijd, nooit Een wetenschappelijke meting Via een vragenlijst gebruikt door de gezondheidszorg professionals om problemen met depressie bij hun patiënten te detecteren. (PHQ9) Een goede algemene evaluatie door de Franstalige Belgen ten aanzien van de eigen geestelijke gezondheid : Anders gezegd: Als ze zeggen dat het slecht gaat, gaat het ook slecht!

8 Hoe gaat het met ons? Autodiagnostisch : 10% 37% 25%

9 Hoe gaat het met ons? Diagnostisch PHQ9: 5% 45% 50% WP

10 Hoe gaat het met ons? Een maatschappij die meer en meer angstig wordt?

11 Hoe gaat het met ons? Volgens de gezondheidszorg professionals : 7 op de 10 huisartsen denken echt dat de maatschappij angstiger wordt 4 op de 10 huisartsen zeggen dat patiënten hen komen zien met angstproblemen WP

12 12% zegt ooit al aan zelfmoord gedacht te hebben. 8% zegt het al geprobeerd te hebben (studie 2001: 2,9%) WP

13 Hoe gaat het met ons? Socio-economische context Vertrouwen in de toekomst

14 Socio-economische context 66% zijn helemaal niet gerustgesteld door het economische en financiële systeem. 59% denken echt dat we nog ver weg zijn van een weg uit de economische crisis

15 Vertrouwen in de toekomst 47% denken echt niet dat politici zullen optreden om de kwaliteit van het leven te verbeteren. 55% denkt echt dat de vooruitgang in de wetenschap een hoop zijn voor een beter leven in de toekomst.

16 Bronnen van zorgen

17 Bronnen van zorgen Spontaan, TOP3 De gezondheid> 52% De kinderen > 40% Het werk, de werkloosheid> 29% De grote problemen van de maatschappij> 20%

18 Bronnen van zorgen en assisté, 1 par 1 57% maken zich echt zorgen over de toekomst van hun kinderen School, AIDS, auto-ongelukken, verlies van dialoog, zelfmoord 64% maken zich zorgen om hun ouders Hun gezondheid, hun vermogen om zich bezig te houden WP

19 42% maakt zich echt zorgen om werkloos te worden 43% voor hun professionele toekomst 45% maken zich echt zorgen om in de armoede te vallen.

20 En wat zien de huisartsen? De huisartsen Conflicten, problemen op het werk WP

21 En wat zien de psy s? Psychologen en psychiaters Conflicten, problemen op het werk/ moeilijke familiale relaties

22 De begeleiding

23 In het geval van psychologische problemen, 57% zeggen nood te hebben aan begeleiding Ze wenden zich, Eerst naar de naasten :familie 42%, vrienden 35%, gezamenlijk 26% Daarna naar de «pros»: Huisartsen 11%, Psychologen 7 en 5% Zij die «psy» problemen ondervinden (75% pop.) 37% hebben nog nooit beroep gedaan op een pro 27% alleen de huisarts 25% de huisarts en de psy 11% de psy

24 54% hebben nog nooit een «psy» bezocht: waarom? Onleesbaarhei d 90% wantrouwen 62% Prijs48% Aanvaarding 32% WP

25 «Risisco» groepen

26 De jongeren: jaar 9% met een depressie(5%) 14% heeft al geprobeerd zelfmoord te plegen(8%) 85% heeft angst niet te kunnen omgaan met hun ouders (54%) 57% ongerust om zihc in de werkloosheid te bevinden (42%) 38% bang om alleen te zijn( 22%)

27 Werkzoekenden 36% zeer angstig of in een depressie(10%) 18% heeft al geprobeerd om zelfmoord te plegen(8%) 53% bang geen dialoog te kunnen aangaan met hun kind (37%) 68% maken zich zorgen om de eco-fin situatie van het land (46%) 71% maken zich zorgen om de honger in de wereld( 50%) 22% in een depressie(5%)

28 Enkel-ouder families 45% maken zich zorgen over de mogelijk dat hun kinderen zelfmoord plegen (28%) 18% heeft al geprobeerd zelfmoord te plegen(8%) 70% heeft angst om niet te kunnen omgaan met hun ouders (54%) 70% maken zich zorgen over de toekomst van hun kinderen (57%) 52% zijn bang werkloos te worden( 42%) WP

29 Vrouwen 14% zeer angstig of in depressie(10%-hô6%) 9% in een depressie(5%-hô1%) 11% heeft al geprobeerd om zelfmoord te plegen(8%- hô4%) 51% is bang om werkloos te worden%-h32%) WP

30 8% zelfmoordpoging (14% : jaar 18% bij de WZen de EF.) Depressie : 22% bij bij de WZ. (werkzoekenden) 10% voelen zich vaak angstig of depressief 45% vinden in de armoede terechtkomen zorgwekkend Het werk(épuisements, conflits) =het eerste «psy» probleem waarmee de mensen bij professionals komen Barrieres : 90%= onleesbaarheid komt door de prijs en de moeilijkheid van aanvaarding dat menb een «psy» probleem heeft. 59% van de psychologen wil meer reglementering 7 elementen

31 Voorstellen

32 AXE 1: Een werk van communicatie in de diepte en op verschillende niveau s Communiceren aan het grote publiek aanpakt Op een manier die het maatschappelijke imago van de geestelijke gezondheid Het psychologisch welzijn is een essentieel en integraal onderdeel van de algehele gezondheid De mensen die lijden aan depressie of angststoornissen doen niet alsof en zijn niet zwak. Ze moeten erkenning, ondersteuning en begeleiding krijgen. Feitelijke en gerichte informatie : (patiënten en professionals) Welke soorten professionals voor welke soorten psychologische moeilijkheden? Waar kan men hulp krijgen, aan welke prijs, in welke condities en met welke mate van professionaliteit?

33 AXE 2: Verbeter de betaalbaarheid en kwaliteit van de voorzieningen van de psychologische ondersteuning Verlaging van de bijdrage van de patiënt Verhoog de kwaliteit van de dienstverlening (erkenning) Verbeterde begeleiding ( diagnostisch centrum, opleiding huisartsen, )

34 AXE 3: Het samenbrengen van belanghebbenden op het gebied van de geestelijke gezondheidszorg. Actief partnerschap van mutualiteiten, huisartsen, psychiaters, gediplomeerde psychologen, psychotherapeuten,... WP

35 Conclusion Jean-Pascal Labille, Secrétaire Général Deze studie is een duidelijke echo van wat de samenleving ons vertelt. We zijn dus getuige van de toestand van de publieke opinie en de samenleving, en deze getuigenis is voor ons. Maar een andere vraag, buiten de lijnen van de actie die we voorstellen: Welke maatschappij willen wij? Willen we echt verdergaan op deze manier? Regressie of straat van hoop?

36 Thermomètre Solidaris II Stress en werk Zelfstandigen Loontrekkenden Bedrijfsartsen => Vanaf 3 december

37 Vragen-Antwoorden

RESULTATEN NATIONALE PIJNMETING: PIJNPATIENTEN SIGNALEREN ERNSTIG GEBREK AAN ERKENNING EN GOEDE ZORG

RESULTATEN NATIONALE PIJNMETING: PIJNPATIENTEN SIGNALEREN ERNSTIG GEBREK AAN ERKENNING EN GOEDE ZORG Verslag bijeenkomst 21 januari 2011 Erasmus MC RESULTATEN NATIONALE PIJNMETING: PIJNPATIENTEN SIGNALEREN ERNSTIG GEBREK AAN ERKENNING EN GOEDE ZORG Partners Mijnpijn.nl vinden dat chronische pijn prioriteit

Nadere informatie

De huisarts. De psycholoog. Published on 113Online zelfmoordpreventie (https://www.113online.nl)

De huisarts. De psycholoog. Published on 113Online zelfmoordpreventie (https://www.113online.nl) Published on 113Online zelfmoordpreventie (https://www.113online.nl) Home > Over hulpverleners Verschillende soorten hulpverleners hebben verschillende opleidingen. Door dit verschil zijn ze goed in verschillende

Nadere informatie

Suïcide bij ouderen in Nederland

Suïcide bij ouderen in Nederland Suïcide bij ouderen in Nederland 19-27 AJFM Kerkhof ajfm.kerkhof@psy.vu.nl www.kerkhofpsychotherapie.nl Afdeling Klinische Psychologie Vrije Universiteit Amsterdam 2 18 16 14 12 1 8 6 4 2 19 196 Suïcide

Nadere informatie

Vlaams Indicatoren Project VIP² GGZ: Vlaamse Patiënten Peiling psychiatrische afdeling

Vlaams Indicatoren Project VIP² GGZ: Vlaamse Patiënten Peiling psychiatrische afdeling Vlaams Indicatoren Project VIP² GGZ: Vlaamse Patiënten Peiling psychiatrische afdeling Het Vlaams Indicatorenproject voor Patiënten en Professionals in de Geestelijke Gezondheidszorg (VIP² GGZ) meet aspecten

Nadere informatie

Maak kennis. met GGZ Friesland

Maak kennis. met GGZ Friesland Maak kennis met GGZ Friesland Psychische klachten hebben veel invloed op het dagelijks leven. Elke dag is een uitdaging en het is moeilijk om een normaal leven te leiden, contacten te onder houden, naar

Nadere informatie

Bronnen van stress Persoonlijkheidskenmerken en coping (= wijze van omgaan met of reageren op stress) Effecten van stress

Bronnen van stress Persoonlijkheidskenmerken en coping (= wijze van omgaan met of reageren op stress) Effecten van stress WORK EXPERIENCE SCAN VANDERHEK METHODOLOGISCH ADVIESBUREAU Voor elk bedrijf is het van belang de oorzaken van stresserende factoren zo snel mogelijk te herkennen om vervolgens het beleid hierop af te kunnen

Nadere informatie

Datum: VRAGENLIJSTEN (1) Naam: Geboortedatum: www.upckuleuven.be info@upckuleuven.be

Datum: VRAGENLIJSTEN (1) Naam: Geboortedatum: www.upckuleuven.be info@upckuleuven.be Datum: VRAGENLIJSTEN (1) Naam: Geboortedatum: www.upckuleuven.be info@upckuleuven.be campus Kortenberg Leuvensesteenweg 517 3070 Kortenberg T +32 2 758 05 11 campus Gasthuisberg Herestraat 49 3000 Leuven

Nadere informatie

Inleiding in de Sociologie

Inleiding in de Sociologie Inleiding in de Sociologie Johan Wets Academiejaar 2006-2007 SOCIOLOGIE Contact: Johan.Wets@hiva.kuleuven.be Met de vermelding cursus sociologie Info: http:// ://perswww.kuleuven.be/johan_wets/sociologie.html

Nadere informatie

Resultaten van een enquête MediQuality in samenwerking met Omnivit Stress Control over stress bij zorgverstrekkers en patiënten.

Resultaten van een enquête MediQuality in samenwerking met Omnivit Stress Control over stress bij zorgverstrekkers en patiënten. Resultaten van een enquête MediQuality in samenwerking met Omnivit Stress Control over stress bij zorgverstrekkers en patiënten. 94% van de artsen ziet steeds meer gestresseerde patiënten Na de bankencrisis

Nadere informatie

Minder angstig in sociale situaties

Minder angstig in sociale situaties Minder angstig in sociale situaties Dit boek, Minder angstig in sociale situaties, Werkboek voor de cliënt, is onderdeel van de reeks Protocollen voor de GGZ. Serie Protocollen voor de GGZ De boeken in

Nadere informatie

persoonlijkheidsstoornissen

persoonlijkheidsstoornissen GGzE centrum persoonlijkheidsstoornissen GGzE centrum persoonlijkheidsstoornissen Algemene informatie >> De basis van een behandeling is dat de cliënt en de behandelaar het eens zijn over concrete veranderdoelen.

Nadere informatie

Hoe blijf ik (psychisch) gezond?! Simone Traa Klinisch psycholoog psychotherapeut Medische Psychologie, Máxima Medisch Centrum

Hoe blijf ik (psychisch) gezond?! Simone Traa Klinisch psycholoog psychotherapeut Medische Psychologie, Máxima Medisch Centrum Hoe blijf ik (psychisch) gezond?! Simone Traa Klinisch psycholoog psychotherapeut Medische Psychologie, Máxima Medisch Centrum Inhoud Definitie gezond Biopsychosociaal model Psychische gezondheid Stress

Nadere informatie

Angst de baas voor 55+

Angst de baas voor 55+ Angst de baas voor 55+ Ouderen Angst de baas voor 55+ Introductie Ben ik mijn angst de baas? 3 Ieder mens is wel eens bang. Gelukkig maar, want angst kan mensen waarschuwen voor gevaar. Angst is pas een

Nadere informatie

Psychologische begeleiding. LM is er voor jou!

Psychologische begeleiding. LM is er voor jou! Psychologische begeleiding LM is er voor jou! www.lm.be 2 Steeds meer mensen krijgen te maken met psychologische problemen. Als naaste probeer je deze problemen zo goed mogelijk op te vangen, maar soms

Nadere informatie

Achtergrondvragen voor studies op het gebied van seksuele en psychische gezondheid

Achtergrondvragen voor studies op het gebied van seksuele en psychische gezondheid Achtergrondvragen voor studies op het gebied van seksuele en psychische gezondheid We nodigen je uit om mee te werken aan dit onderzoeksproject. Vooraleer je beslist mee te werken is het van belang dat

Nadere informatie

Psy-Go! Psychologische hulp. voor iedereen. Telefonisch en online

Psy-Go! Psychologische hulp. voor iedereen.  Telefonisch en online Telefonisch 0800 32011 en online Psy-Go! Psychologische hulp voor iedereen www.lm.be 2 De zon gaat iedere ochtend op Alleen zie je ze soms niet. Want het leven is geen zonovergoten all-invakantie. Het

Nadere informatie

Helen Dowling Instituut psychologische zorg bij kanker. Landelijke Contactdag Nier- en blaaskanker Amersfoort 5 april 2014

Helen Dowling Instituut psychologische zorg bij kanker. Landelijke Contactdag Nier- en blaaskanker Amersfoort 5 april 2014 Helen Dowling Instituut psychologische zorg bij kanker Landelijke Contactdag Nier- en blaaskanker Amersfoort 5 april 2014 Inhoud Rondleiding Over het HDI (missie, visie en aanbod) Kanker: feiten en cijfers

Nadere informatie

SAMENVATTING Depressie en verzuim Voorspellers voor verzuim en werkhervatting hoofdstuk 2 hoofdstuk 3

SAMENVATTING Depressie en verzuim Voorspellers voor verzuim en werkhervatting hoofdstuk 2 hoofdstuk 3 Samenvatting SAMENVATTING SAMENVATTING Depressie en verzuim Ongeveer 15% van de Nederlandse bevolking krijgt eens in zijn of haar leven een depressie. Het hebben van een depressie beïnvloedt het leven

Nadere informatie

GGzE centrum psychotrauma

GGzE centrum psychotrauma GGzE centrum psychotrauma GGzE centrum psychotrauma Mensen helpen met complexe traumaproblematiek en het (her)vinden van hun weg in de samenleving. Algemene informatie >> COMPLEXE TRAUMA S KUNNEN GROTE

Nadere informatie

Handycard Zorgmonitor 1 SDQ en KIDSCREEN-27

Handycard Zorgmonitor 1 SDQ en KIDSCREEN-27 Handycard Zorgmonitor 1 SDQ en KIDSCREEN-27 SDQ (Strenghts and Difficulties Questionnaire) Meet de psychosociale aanpassing van de jeugdige. De SDQ wordt ingevuld door jeugdigen zelf (11-17 jaar) en ouders

Nadere informatie

CALM: MANAGING CANCER AND LIVING MEANINGFULLY FROUKJE DE VRIES EMMA HAFKAMP

CALM: MANAGING CANCER AND LIVING MEANINGFULLY FROUKJE DE VRIES EMMA HAFKAMP CALM: MANAGING CANCER AND LIVING MEANINGFULLY FROUKJE DE VRIES EMMA HAFKAMP WAAROM CALM? Ongeveer 25% van de oncologische patiënten in de palliatieve fase ontwikkelt een depressie of aanpassingsstoornis.

Nadere informatie

STAPPENPLAN ANGST IN DE EERSTE LIJN

STAPPENPLAN ANGST IN DE EERSTE LIJN STAPPENPLAN ANGST IN DE EERSTE LIJN Doel Vroegtijdige opsporing en behandeling van angst bij zelfstandig wonende ouderen. STAP 1: Screenen op angst in de eerste lijn (kruis aan). Voelde u zich de afgelopen

Nadere informatie

Fase I Voorvallen in de huiselijke kring Huiselijk geweld

Fase I Voorvallen in de huiselijke kring Huiselijk geweld Samenvatting Dit onderzoek heeft tot doel algemene informatie te verschaffen over slachtoffers van huiselijk geweld in Nederland. In het onderzoek wordt ingegaan op de vraag met welke typen van huiselijk

Nadere informatie

Borderline. Als gevoelens en gedrag snel veranderen. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over borderline

Borderline. Als gevoelens en gedrag snel veranderen. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over borderline ggz voor doven & slechthorenden Borderline Als gevoelens en gedrag snel veranderen Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over borderline Herkent u dit? Bij iedereen gaat wel

Nadere informatie

Samenvatting uitkomsten waarstaatjegemeente gemeente Wassenaar

Samenvatting uitkomsten waarstaatjegemeente gemeente Wassenaar Samenvatting uitkomsten waarstaatjegemeente gemeente Wassenaar Inhoud van het onderzoek Het burgeronderzoek wordt via een vragenlijst uitgezet onder inwoners van de gemeente. In de vragenlijst komen de

Nadere informatie

een Nederlands voorstel: de Nieuwe GGZ integrale GGZ in de wijk

een Nederlands voorstel: de Nieuwe GGZ integrale GGZ in de wijk een Nederlands voorstel: de Nieuwe GGZ integrale GGZ in de wijk Philippe Delespaul Workshop: Hervormen van de geestelijke gezondheidszorg in Vlaanderen/België Welke kant kan/ moet het uit? 9e Vlaams Geestelijke

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Medische Psychologie. Algemene informatie terTER_

Patiënteninformatie. Medische Psychologie. Algemene informatie terTER_ Patiënteninformatie Medische Psychologie Algemene informatie 1234567890-terTER_ Medische Psychologie Algemene informatie. Tergooi geeft u met deze folder graag algemene informatie over de afdeling Medische

Nadere informatie

5-12-2012 WELKOM. Depressieve klachten en hulpbehoefte bij diabetes. De komende 45 minuten

5-12-2012 WELKOM. Depressieve klachten en hulpbehoefte bij diabetes. De komende 45 minuten WELKOM 5 december 2012 Depressieve klachten en hulpbehoefte bij diabetes Caroline Lubach: senior verpleegkundig consulent diabetes VUmc Anita Faber: research coördinator Diabetes Research Centrum, Hoogeveen

Nadere informatie

Gatekeeper training. 08-10- 2014 workshop Trainer: Gerrie Hendriks

Gatekeeper training. 08-10- 2014 workshop Trainer: Gerrie Hendriks Gatekeeper training 08-10- 2014 workshop Trainer: Gerrie Hendriks Gatekeepers Jullie gaan deuren openen naar hulp voor mensen die gevaar lopen zichzelf wat aan te doen waarom 1600 suïcides per jaar waarvan

Nadere informatie

ROM met de OQ-45. Kim la Croix, sheets: Kim de Jong. Discover the world at Leiden University

ROM met de OQ-45. Kim la Croix, sheets: Kim de Jong. Discover the world at Leiden University ROM met de OQ-45 Kim la Croix, sheets: Kim de Jong Vraag Gebruikt u op dit moment de OQ-45? a. Nee, maar ik overweeg deze te gaan gebruiken b. Ja, maar ik gebruik hem nog beperkt c. Ja, ik gebruik hem

Nadere informatie

Samenvatting uitkomsten waarstaatjegemeente gemeente Voorschoten Inhoud van het onderzoek Het burgeronderzoek wordt via een vragenlijst uitgezet onder inwoners van de gemeente. In de vragenlijst komen

Nadere informatie

Zorgen voor jezelf 1

Zorgen voor jezelf 1 Zorgen voor jezelf 1 1 op 3 personen (15+) voelt zich slecht in z n vel. Ik ben angstig Ik voel me depressief Ik maak me ernstig zorgen 2 Vlaanderen in Europa Bron: Vlaams Agenschap Zorg en Gezondheid,

Nadere informatie

Samenvatting uitkomsten waarstaatjegemeente gemeente Wassenaar

Samenvatting uitkomsten waarstaatjegemeente gemeente Wassenaar Samenvatting uitkomsten waarstaatjegemeente gemeente Wassenaar Inhoud van het onderzoek Het burgeronderzoek wordt via een vragenlijst uitgezet onder inwoners van de gemeente. In de vragenlijst komen de

Nadere informatie

De grote pensioenenquête van Knack: voor oude mannen blijft seks belangrijk

De grote pensioenenquête van Knack: voor oude mannen blijft seks belangrijk De grote pensioenenquête van Knack: voor oude mannen blijft seks belangrijk Uit Knack van 01/05/2019 29/04/19 om 21:00 Bijgewerkt op 30/04/19 om 16:54 Bron : Knack Ewald Pironet Senior writer van Knack

Nadere informatie

Toespraak van minister Schippers tijdens het Depressiegala op 25 januari 2016 in Amsterdam

Toespraak van minister Schippers tijdens het Depressiegala op 25 januari 2016 in Amsterdam Toespraak van minister Schippers tijdens het Depressiegala op 25 januari 2016 in Amsterdam Beste mensen, Hoe gaat het met u? Goed? Prima? Z n gangetje? Dat hoor je dan te zeggen. Ook als het niet zo is.

Nadere informatie

De beste zorg voor psychische en verslavingsproblemen

De beste zorg voor psychische en verslavingsproblemen De beste zorg voor psychische en verslavingsproblemen 3 Parnassia Groep is specialist in geestelijke gezondheid Psychische klachten, een psychische stoornis of ziekte: ze kunnen iedereen treffen en ernstig

Nadere informatie

HOOFDSTUK 1: INLEIDING

HOOFDSTUK 1: INLEIDING 168 Samenvatting 169 HOOFDSTUK 1: INLEIDING Bij circa 13.5% van de ouderen komen depressieve klachten voor. Met de term depressieve klachten worden klachten bedoeld die klinisch relevant zijn, maar niet

Nadere informatie

Angst Stemming Psychose Persoonlijkheid Gebruik middelen Rest

Angst Stemming Psychose Persoonlijkheid Gebruik middelen Rest Ad Kaasenbrood, psychiater/psychotherapeut Congres Een te gekke wijk, Bunnik, 8 November 2017 Psychiatrische ziekten Komen vaak voor Zijn ernstig Zijn duur Zijn complex Verhouden zich tot geestelijke gezondheid,

Nadere informatie

Kenniscafé Onderzoeksresultaten voor de praktijk: van bewustzijn, naar reflectie, naar (blijvende?) actie

Kenniscafé Onderzoeksresultaten voor de praktijk: van bewustzijn, naar reflectie, naar (blijvende?) actie Kenniscafé Onderzoeksresultaten voor de praktijk: van bewustzijn, naar reflectie, naar (blijvende?) actie Van regels naar relaties Visie Iemand echt zien, oftewel: telkens tot je door laten dringen wat

Nadere informatie

Suïcidepreventiebeleid binnen een organisatie 10/10/2014

Suïcidepreventiebeleid binnen een organisatie 10/10/2014 Wat is een suïcidepreventiebeleid? Suïcidepreventiebeleid binnen een organisatie 10/10/2014 Een stappenplan waarin uitgeschreven staat hoe er binnen een organisatie met suïcidaliteit wordt omgegaan en

Nadere informatie

Hoe monitor je het effect van een lokale aanpak?

Hoe monitor je het effect van een lokale aanpak? Hoe monitor je het effect van een lokale aanpak? Dorine Collard, Vera Scholten Mulier Instituut, Utrecht 5 september 2017 Reden voor monitoring en evaluatie Inzicht in succes- en faalfactoren -> proces

Nadere informatie

Open communicatie leidt tot minder stress. introductie. 1 methode familiezorg introductie

Open communicatie leidt tot minder stress. introductie. 1 methode familiezorg introductie Methode Familiezorg Open communicatie leidt tot minder stress introductie 1 methode familiezorg introductie Voorwoord Inleiding Het hart van de zorg is daar waar de zorg gegeven wordt, waar kwetsbare families

Nadere informatie

07-04-15. Herkennen van en omgaan met. Angst en Depressie. Na vanmiddag. bij ouderen met een verstandelijke beperking

07-04-15. Herkennen van en omgaan met. Angst en Depressie. Na vanmiddag. bij ouderen met een verstandelijke beperking Na vanmiddag Herkennen van en omgaan met Angst en Depressie bij ouderen met e Weet u hoe vaak angst en depressie voorkomen, Weet u wie er meer risico heeft om een angststoornis of depressie te ontwikkelen,

Nadere informatie

Factoren in de relatie tussen angstige depressie en het risico voor hart- en vaatziekten

Factoren in de relatie tussen angstige depressie en het risico voor hart- en vaatziekten Factoren in de relatie tussen angstige depressie en het risico voor hart- en vaatziekten In dit proefschrift werd de relatie tussen depressie en het risico voor hart- en vaatziekten onderzocht in een groep

Nadere informatie

EASPD 02 februari 2011 Interdisciplinair werken en inclusie

EASPD 02 februari 2011 Interdisciplinair werken en inclusie EASPD 02 februari 2011 Interdisciplinair werken en inclusie Lectoraat Interdisciplinair werken Lector Hans Schuman Filmfragment Sterre Reflectie op Sterre Inter professionele, interdisciplinaire en interinstitutionele

Nadere informatie

Hoe ondersteun ik iemand die aan zelfmoord denkt?

Hoe ondersteun ik iemand die aan zelfmoord denkt? Hoe ondersteun ik iemand die aan zelfmoord denkt? Hoe ondersteun ik iemand die aan zelfmoord denkt? Als je het vermoeden hebt dat iemand waar je om geeft aan zelfmoord denkt, is het logisch dat je schrikt.

Nadere informatie

apotheek ziekenhuis mutualiteit SIS-kaart dringende medische hulp handicap dokter van wacht medisch centrum gezinsplanning Gezondheid

apotheek ziekenhuis mutualiteit SIS-kaart dringende medische hulp handicap dokter van wacht medisch centrum gezinsplanning Gezondheid SIS-kaart dringende medische hulp handicap gezinsplanning mutualiteit medisch centrum apotheek ziekenhuis dokter van wacht Gezondheid Ik leef in België. Heb ik recht op gezondheidszorg? In België heeft

Nadere informatie

Onderzoek en behandeling van kinderen en jeugdigen door de medische psycholoog

Onderzoek en behandeling van kinderen en jeugdigen door de medische psycholoog Onderzoek en behandeling van kinderen en jeugdigen door de medische psycholoog Uw kind is door een specialist van het ziekenhuis verwezen naar de afdeling kinderpsychologie. In deze folder kunt u lezen

Nadere informatie

Gezond werk is werk zonder stress! De aanpak van stress en psychosociale risico s op het werk

Gezond werk is werk zonder stress! De aanpak van stress en psychosociale risico s op het werk Gezond werk is werk zonder stress! De aanpak van stress en psychosociale risico s op het werk Veilig en gezond aan t werk, dat raakt iedereen. Goed voor jou en voor de zaak.. Inleiding tot de campagne

Nadere informatie

Patient-reported outcome measures (PROMs) in de cardiologie

Patient-reported outcome measures (PROMs) in de cardiologie Patient-reported outcome measures (PROMs) in de cardiologie De beroepsgroep is aan zet! Philip van der Wees NVVC, 5 april 2017 Opbouw 1. Wat zijn PROs en PROMs? 2. De PROM-toolbox 3. PROMs in de cardiologie:

Nadere informatie

Meer informatie MRS 0610-2

Meer informatie MRS 0610-2 Meer informatie Bij de VGCt zijn meer brochures verkrijgbaar, voor volwassenen bijvoorbeeld over depressie en angststoornissen. Speciaal voor kinderen zijn er brochures over veel piekeren, verlatingsangst,

Nadere informatie

Belang van contextuele benadering van pijn

Belang van contextuele benadering van pijn PIJN Samen maken we er een punt van. Belang van contextuele benadering van pijn Sarah Renders, Psychotherapeut ZNA Multidisciplinair Algologisch Team Inhoud Context van de pijnpatënt Draaglast en draagkracht

Nadere informatie

Angst de baas voor 55+

Angst de baas voor 55+ Angst de baas voor 55+ Ouderen Angst de baas voor 55+ Introductie Ben ik mijn angst de baas? Ieder mens is wel eens bang. Gelukkig maar, want angst kan mensen waarschuwen voor gevaar. Angst is pas een

Nadere informatie

Angststoornissen. Verzekeringsgeneeskundig protocol

Angststoornissen. Verzekeringsgeneeskundig protocol Angststoornissen Verzekeringsgeneeskundig protocol Epidemiologie I De jaarprevalentie voor psychische stoornissen onder de beroepsbevolking in Nederland wordt geschat op: 1. 5-10% 2. 10-15% 15% 3. 15-20%

Nadere informatie

Netwerk Ouderenzorg Regio Noord

Netwerk Ouderenzorg Regio Noord Netwerk Ouderenzorg Regio Noord Vragenlijst Behoefte als kompas, de oudere aan het roer Deze vragenlijst bestaat vragen naar uw algemene situatie, lichamelijke en geestelijke gezondheid, omgang met gezondheid

Nadere informatie

Vragenlijst CVS. datum: voornaam en naam: geboortedatum: Multidisciplinair diagnostisch centrum voor chronisch vermoeidheidssyndroom

Vragenlijst CVS. datum: voornaam en naam: geboortedatum: Multidisciplinair diagnostisch centrum voor chronisch vermoeidheidssyndroom Vragenlijst CVS datum: voornaam en naam: geboortedatum: Multidisciplinair diagnostisch centrum voor chronisch vermoeidheidssyndroom prof. dr. Philippe Persoons, coördinator Liesbet Vanhoof, psycholoog-gedragstherapeut

Nadere informatie

Chapter 8. Nederlandse samenvatting

Chapter 8. Nederlandse samenvatting Chapter 8 Nederlandse samenvatting NEDERLANDSE SAMENVATTING Angst is een menselijke emotie die iedereen van tijd tot tijd wel eens ervaart. Veel mensen voelen zich angstig of nerveus wanneer ze bijvoorbeeld

Nadere informatie

Samenvatting (summary in Dutch)

Samenvatting (summary in Dutch) Samenvatting (summary in Dutch) 149 Samenvatting (summary in Dutch) Één van de meest voorkomende en slopende ziektes is depressie. De impact op het dagelijks functioneren en op de samenleving is enorm,

Nadere informatie

Reflecties over het aanbod van de eerstelijnsgezondheidszorg in Vlaanderen. Prof. Dr. Paul Van Royen

Reflecties over het aanbod van de eerstelijnsgezondheidszorg in Vlaanderen. Prof. Dr. Paul Van Royen Reflecties over het aanbod van de eerstelijnsgezondheidszorg in Vlaanderen Prof. Dr. Paul Van Royen Deze voordracht Enkele basiscijfers qua aanbod en gebruik van zorg Vijf uitdagingen voor de toekomst

Nadere informatie

Angststoornissen. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over angst

Angststoornissen. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over angst ggz voor doven & slechthorenden Angststoornissen Als angst en paniek invloed hebben op het dagelijks leven Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over angst Herkent u dit? Iedereen

Nadere informatie

Artsen moeten geen supermannen of supervrouwen zijn Prof. dr. Jan De Maeseneer

Artsen moeten geen supermannen of supervrouwen zijn Prof. dr. Jan De Maeseneer Artsen moeten geen supermannen of supervrouwen zijn Prof. dr. Jan De Maeseneer Gewoon Hoogleraar Huisartsgeneeskunde en Eerstelijnsgezondheidszorg Voorzitter Opleidingscommissie Geneeskunde Universiteit

Nadere informatie

Zo licht als een. Anke Thoen (huisarts) en Charlotte Haarsma (psycholoog) Inwooncursus 2015

Zo licht als een. Anke Thoen (huisarts) en Charlotte Haarsma (psycholoog) Inwooncursus 2015 Zo licht als een Anke Thoen (huisarts) en Charlotte Haarsma (psycholoog) Inwooncursus 2015 1 Energiegevers en energievreters Op elke plaats ligt een opdracht ivm het inventariseren van energiegevers en

Nadere informatie

Dementie op jonge leeftijd

Dementie op jonge leeftijd Dementie op jonge leeftijd Stand van zaken in de wetenschap 357 hits PubMed presenile young onset early onset dementia Wat zijn de ervaren problemen en behoeften van jonge dementerenden en hun familie

Nadere informatie

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 4 september 2018 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 4 september 2018 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

Uitgebreide informatie over uw antwoorden op de vragenlijst

Uitgebreide informatie over uw antwoorden op de vragenlijst Uitgebreide informatie over uw antwoorden op de vragenlijst Uw uitkomst is E: Mogelijk depressieve klachten. Uitleg over klachten Uw antwoorden op de vragenlijst geven aan dat u mogelijk depressieve klachten

Nadere informatie

Regionale Werkbijeenkomst. Gezond inburgeren nieuwkomers

Regionale Werkbijeenkomst. Gezond inburgeren nieuwkomers Regionale Werkbijeenkomst Gezond inburgeren nieuwkomers Donderdag 11 mei vond de regionale werkbijeenkomst gezond inburgeren nieuwkomers plaats. Een werkbijeenkomst voor professionals in zorg, welzijn,

Nadere informatie

JAARVERSLAG VAN DE ANGST DWANG EN FOBIESTICHTING

JAARVERSLAG VAN DE ANGST DWANG EN FOBIESTICHTING JAARVERSLAG VAN DE ANGST DWANG EN FOBIESTICHTING 2009 Hierbij hebben wij het genoegen om u het jaarverslag over 2009 te doen toekomen. Statutaire naam Angst Dwang Fobiestichting Vestigingsplaats Driebergen-Rijsenburg

Nadere informatie

GGzE centrum psychotrauma

GGzE centrum psychotrauma GGzE centrum psychotrauma GGzE centrum psychotrauma Mensen helpen met complexe traumaproblematiek en het (her)vinden van hun weg in de samenleving. Algemene informatie >> Complexe trauma s kunnen grote

Nadere informatie

Symptom Questionnaire SQ-48. V. Kovács! M. de Wit! M. Lucas! LUMC Psychiatrie

Symptom Questionnaire SQ-48. V. Kovács! M. de Wit! M. Lucas! LUMC Psychiatrie Symptom Questionnaire SQ-48 V. Kovács! M. de Wit! M. Lucas! LUMC Psychiatrie SQ-48 Naam patiënt: Datum: Nummer: Geboortedatum: HOEVEEL LAST HAD U VAN: Nooit Zelden Soms Vaak Zeer Vaak 18. Ik had zin om

Nadere informatie

Zet een duidelijk kruis in het antwoordvakje bij het goede antwoord, dit gaat bijvoorbeeld zo:

Zet een duidelijk kruis in het antwoordvakje bij het goede antwoord, dit gaat bijvoorbeeld zo: 1e Vragenlijst Toelichting op de vragenlijst Alle gegevens uit dit onderzoek zullen vertrouwelijk worden behandeld. Dit betekent dat alleen de onderzoekers uw gegevens kunnen inzien. Er wordt alleen op

Nadere informatie

Doodswens en suïcidegedachten bij ouderen

Doodswens en suïcidegedachten bij ouderen Doodswens en suïcidegedachten bij ouderen Bespreekbaar maken Eva Van Den Broeck CGG Andante Suicidepreventie eva.vandenbroeck@andante.be 03 620 10 20 Suïcidepreventie reflex Bron: Detectie en behandeling

Nadere informatie

Ambulante behandeling

Ambulante behandeling Ambulante behandeling Ouderen Ambulante behandeling Mondriaan Ouderen geeft behandeling aan mensen met psychische en psychiatrische problemen vanaf de derde levensfase. Mondriaan Ouderen heeft verschillende

Nadere informatie

Praten klaart de klus

Praten klaart de klus PSYCHische hulp Praten klaart de klus Emotionele problemen? Tal van Belgen wenden zich tot een professionele hulpverlener. Hulp helpt, zo blijkt uit onze cijfers. Dat neemt niet weg dat er pijnpunten zijn

Nadere informatie

Onderzoek en behandeling door de kinder- en jeugdpsycholoog

Onderzoek en behandeling door de kinder- en jeugdpsycholoog Onderzoek en behandeling door de kinder- en jeugdpsycholoog Inleiding Uw kind is verwezen naar de kinder- en jeugd psycholoog van de Afdeling Medische Psychologie van het Gemini Ziekenhuis. In deze brochure

Nadere informatie

Beleidsplan Angst, Dwang- en Fobie (ADF) stichting

Beleidsplan Angst, Dwang- en Fobie (ADF) stichting Revisie 25-09-2014 Beleidsplan Angst, Dwang- en Fobie (ADF) stichting 2014 2019 Inleiding De ADF stichting, indertijd Stichting Fobieclub Nederland, is opgericht in 1968 door Marina de Wolf-Ferdinandusse.

Nadere informatie

Interpersoonlijke groepstherapie

Interpersoonlijke groepstherapie Psychiatrie Interpersoonlijke groepstherapie www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl PSY004 / Interpersoonlijke groepstherapie / 16-10-2013 2 Interpersoonlijke

Nadere informatie

Cognitieve gedragstherapie bij problematisch alcoholgebruik

Cognitieve gedragstherapie bij problematisch alcoholgebruik Cognitieve gedragstherapie bij problematisch alcoholgebruik Informatie voor mensen die hun probleem willen aanpakken 2 Kortdurende motiverende interventie en cognitieve gedragstherapie Een effectieve behandeling

Nadere informatie

Treatment Demand Indicator (TDI) Addibru Formulier Versie 2.0 >> http://tdi.wiv-isp.be << 1. ALGEMENE INFORMATIE

Treatment Demand Indicator (TDI) Addibru Formulier Versie 2.0 >> http://tdi.wiv-isp.be << 1. ALGEMENE INFORMATIE Treatment Demand Indicator (TDI) Addibru Formulier Versie 2.0 >> http://tdi.wiv-isp.be

Nadere informatie

diabetes kwaliteit van leven Health is a state of complete physical, mental and social well-being and not merely the absence of disease or infirmity

diabetes kwaliteit van leven Health is a state of complete physical, mental and social well-being and not merely the absence of disease or infirmity In samenwerking met Het meten van Kwaliteit van Leven Ondersteund door: DAWN - Youth Verbeteren van school support Leeftijdsgerichte psychosociale diabetes zorg Ondersteuning van ouders en gezinnen Koppelen

Nadere informatie

Daarvoor gaat u naar Minters

Daarvoor gaat u naar Minters Opvoeden & Opgroeien Eigen functioneren & Relaties Een leefbare buurt Daarvoor gaat u naar Minters U weet zelf vaak het beste wat goed is voor uzelf of uw gezin. En u gaat voor goede raad of praktische

Nadere informatie

Cognitieve gedragstherapie een effectieve psychotherapie

Cognitieve gedragstherapie een effectieve psychotherapie Cognitieve gedragstherapie een effectieve psychotherapie Informatie voor mensen die hun probleem willen aanpakken 2 3 Cognitieve gedragstherapie Een effectieve psychotherapie In deze brochure kunt u lezen

Nadere informatie

7 Testen. Consultatiebureau voor ouderen (deel II)

7 Testen. Consultatiebureau voor ouderen (deel II) Consultatiebureau voor ouderen (deel II) Naam klant: Heer Mevrouw Datum: Woonplaats klant: 7 Testen Datum ------------------------ ------------------------ ------------------------ ------------------------

Nadere informatie

Integraal Ouderenproject Noord- en Oost-Groningen

Integraal Ouderenproject Noord- en Oost-Groningen Integraal Ouderenproject Noord- en Oost-Groningen Terugkoppeling Proefgebieden: Appingedam en Wagenborgen Datum: 31 mei 2012 Tekstvak tekstvak 0 Agenda 1. Integraal Ouderenproject Noord- en Oost-Groningen

Nadere informatie

Zelfmoordgedachten. Praat over wat je denkt, voelt, ervaart. Praten lucht op.

Zelfmoordgedachten. Praat over wat je denkt, voelt, ervaart. Praten lucht op. Zelfmoordgedachten Praat over wat je denkt, voelt, ervaart. Praten lucht op. Alles over zelfmoordgedachten Zelfmoordlijn 1813 Die kan je bellen, chatten of mailen als je aan zelfdoding denkt. Op de website

Nadere informatie

1. INLEIDING. 1.1 Opdracht

1. INLEIDING. 1.1 Opdracht 1. INLEIDING 1.1 Opdracht In oktober 1997 heeft de Volkskrant Inter/View International BV. de opdracht gegeven tot het uitvoeren van een onderzoek onder psychotherapeuten, inclusief psychiaters. 1.2 Achtergrond

Nadere informatie

HET POTENTIEEL VAN WEARABLES IN DE BEHANDELING VAN DEPRESSIE

HET POTENTIEEL VAN WEARABLES IN DE BEHANDELING VAN DEPRESSIE HET POTENTIEEL VAN WEARABLES IN DE BEHANDELING VAN DEPRESSIE dr. Nele De Witte Romy Sels 1 MHEALTH - WEARABLES Geheel van sensoren en apparaten die op het lichaam kunnen worden gedragen met als doel om

Nadere informatie

MH ID. Richtlijnen en principes. 29 maart Over diagnostiek en behandeling van gedragsproblemen bij mensen met een verstandelijke beperking

MH ID. Richtlijnen en principes. 29 maart Over diagnostiek en behandeling van gedragsproblemen bij mensen met een verstandelijke beperking Richtlijnen en principes MH ID Over diagnostiek en behandeling van gedragsproblemen bij mensen met een verstandelijke beperking 29 maart 2011 Barbara Pot, orthopedagoge/gz psychologe Meest voorkomende

Nadere informatie

Inventarisatielijst oorzaken eenzaamheid

Inventarisatielijst oorzaken eenzaamheid Inventarisatielijst oorzaken eenzaamheid Naam patiënt: Geboortedatum patiënt: Datum afname: Geslacht: o Man o Vrouw Naam verpleegkundige/ ouderenadviseur: 1 Woonomgeving De volgende vragen gaan over leven

Nadere informatie

Family Needs Questionnaire

Family Needs Questionnaire Family Needs Questionnaire Uw naam: Datum: Introductie: Familie en/of vrienden van personen die een hersenletsel hebben gehad, ondervinden dat zij vaak hun eigen specifieke s hebben. In deze n werd al

Nadere informatie

Vragenlijst voor patiënt en mantelzorger

Vragenlijst voor patiënt en mantelzorger Vragenlijst voor patiënt en mantelzorger 1. Waar verblijft u momenteel? 2. Waar zou u momenteel willen verblijven? 3. Wie van de volgende mensen heeft vorige week aan u hulp, verzorging of een behandeling

Nadere informatie

L Observatoire Cetelem

L Observatoire Cetelem L Observatoire Cetelem Consumptie: de nieuwe wegen naar het vertrouwen 2017 1 Methodologie Al ruim 30 jaar voert L Observatoire Cetelem economische studies uit op diverse gebieden, waaronder de auto en

Nadere informatie

RESULTATEN VIP² GGZ CGG PRISMA VZW -

RESULTATEN VIP² GGZ CGG PRISMA VZW - RESULTATEN VIP² GGZ 2017 - CGG PRISMA VZW - VISIE & AANPAK KWALITEIT TE MONITOREN EN TE VERBETEREN Kwaliteitszorg is een belangrijk thema binnen de werking van ons centrum. Het verbeteren van de kwaliteit

Nadere informatie

5,5. Verslag door Silvana 935 woorden 29 oktober keer beoordeeld. Nederlands. Opdracht 5.1 Over het boek en de schrijver

5,5. Verslag door Silvana 935 woorden 29 oktober keer beoordeeld. Nederlands. Opdracht 5.1 Over het boek en de schrijver Verslag door Silvana 935 woorden 29 oktober 2017 5,5 2 keer beoordeeld Vak Methode Nederlands Nieuw Nederlands Opdracht 5.1 Over het boek en de schrijver En Prozac is mijn paracetamol is geschreven door

Nadere informatie

Rookgedrag in België

Rookgedrag in België Rookgedrag in België - 2017 Een rapport voor Stichting tegen Kanker Uitgevoerd door GFK Met steun van de overheden 1 Context en methodologie Stichting tegen Kanker is een Belgische stichting met als missie

Nadere informatie

Volwassenenzorg. Psychologische hulpverlening voor volwassenen tot 65 jaar.

Volwassenenzorg. Psychologische hulpverlening voor volwassenen tot 65 jaar. Volwassenenzorg Psychologische hulpverlening voor volwassenen tot 65 jaar. Werken aan je problemen leidt tot een oplossing zodat je weer kunt genieten van de dingen om je heen. Hoe gaat het met u? Begint

Nadere informatie

Zorg. Omdat een andere blik je leven verrijkt

Zorg. Omdat een andere blik je leven verrijkt Zorg vanuit bekeken Omdat een andere blik je leven verrijkt Je kind heeft autisme Je kind blijkt autisme te hebben. Waarschijnlijk had je al langere tijd een vermoeden. Ouders weten vaak al vroeg dat hun

Nadere informatie

Informatie. Hieronder een overzicht van de resultaten op alle vragen voor vijf van onze zes afdelingen. RESULTATEN INDICATOREN 2017

Informatie. Hieronder een overzicht van de resultaten op alle vragen voor vijf van onze zes afdelingen. RESULTATEN INDICATOREN 2017 RESULTATEN INDICATOREN 2017 VLAAMSE PATIËNTENPEILING De patiëntenpeiling is een vragenlijst die werd meegegeven aan patiënten die in behandeling waren in maart april 2017. Resultaten reflecteren hoe tevreden

Nadere informatie

Platform epilepsieverpleegkundigen i.s.m. SEPION

Platform epilepsieverpleegkundigen i.s.m. SEPION Platform epilepsieverpleegkundigen i.s.m. SEPION Leven met epilepsie: Zelfmanagement Loes Leenen, MANP PhD trainee zelfmanagement Inleiding Achtergrond Zelfmanagement Zelfmanagement & Kwaliteit van leven

Nadere informatie

ENTELIS STATE OF THE ART VERSLAG - GEMAKKELIJK LEESBARE VERSIE

ENTELIS STATE OF THE ART VERSLAG - GEMAKKELIJK LEESBARE VERSIE ENTELIS STATE OF THE ART VERSLAG - GEMAKKELIJK LEESBARE VERSIE Inleiding Onderzoek in Europa geeft aan dat personen met een beperking van alle leeftijden al zelf in contact zijn gekomen met technologie.

Nadere informatie