Opleiding Duurzaam Gebouw:

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Opleiding Duurzaam Gebouw:"

Transcriptie

1 Opleiding Duurzaam Gebouw: Verwarming en sanitair warm water: ontwerp en regeling Leefmilieu Brussel Follow-up van een duurzaam gebouw Jonathan FRONHOFFS CENERGIE

2 Doelstellingen van de presentatie Overzicht van de wettelijke vereisten voor followup van het verbruik Inleiding tot het materiaal dat nodig is voor de monitoring Interpretatie van een meetcampagne Verklaring van slecht functionerende systemen aan de hand van voorbeelden 2

3 Plan van de uiteenzetting Monitoring: waarom? Overzicht van de wettelijke verplichtingen Monitoringmateriaal Voorbeeld: NAC Herent Voorbeeld: Politiehuis Sint-Niklaas Voorbeeld: Administratie - Noordwijk Follow-up op basis van het verbruik: energieboekhouding 3

4 Efficiënte installaties Optimalisatie regelingen Energiezorg monitoring: waarom? Energiemonitoring: Maakt deel uit van een energiezorgbeleid 100% Vermijdt ontsparingen 90% Dreigende ontsparing 70% Monitoring en energiezorg 4

5 Energiezorg monitoring: waarom? MWh Streven naar energieneutraliteit Business-as-usual Trend energieverbruik Curatief onderhoud Optimalisatie Investering Comfort Trapsgewijs op weg naar energieneutraliteit Preventief onderhoud Investering Investering 0j 10j 20j 60j 30j 40j 50j 5

6 Verbruik in m³/jaar Consommation en m³/an Energiezorg monitoring: waarom? Voorbeeld! Standaardverbruik Consommations standards Evolutie per jaar Evolution par année

7 Plan van de uiteenzetting Monitoring: waarom? Overzicht van de wettelijke verplichtingen Monitoringmateriaal Voorbeeld: NAC Herent Voorbeeld: Politiehuis Sint-Niklaas Voorbeeld: Administratie - Noordwijk Follow-up op basis van het verbruik: energieboekhouding 7

8 EPB verwarming/klimaatregeling Energiemeting zonder aanleiding gevend element! Verwarming sinds 1/1/2011 Koude sinds 1/09/2012 Koude Warmte Ventilatie Verbruik > 12 kw > 100 kw m³/h Energie 500 kw en per gebouw! - Mogelijkheid van afstandmetingen verplicht behalve voor verwarming indien: < 500 kw: meter Sibelga 500 kw: meter Sibelga indien alleen warmteproductiesysteem wordt bediend Energiemeting met aanleiding gevend evenement Plaatsing of vervanging van koeltorens en luchtkoelers 8

9 EPB verwarming/klimaatregeling Energieboekhouding zonder aanleiding gevend evenement Omvat Een overzicht van het maandelijks verbruik Een berekening van het jaarlijks verbruik Een jaarlijkse indicator kwh/m² of andere relevante indicator De jaarlijkse CO2-uitstoot De berekening van het jaarrendement van de warmte-/koudeproductie Een interpretatie en een vergelijking met het verleden en met andere gebouwen Afwijking voor installaties van minder dan 500 kw Vereenvoudigde energieboekhouding op jaarbasis Koude Warmte Jaarlijks > 12 kw > 100 kw Maandelijks 500 kw 9

10 Plan van de uiteenzetting Monitoring: waarom? Overzicht van de wettelijke verplichtingen Monitoringmateriaal Voorbeeld: NAC Herent Voorbeeld: Politiehuis Sint-Niklaas Voorbeeld: Administratie - Noordwijk Follow-up op basis van het verbruik: energieboekhouding 10

11 Monitoringmateriaal: meetcampagne Materiaal Loggers Meetsondes (HR, T, CO 2 ) Uitlezen via pc of internet Kostprijs

12 Monitoringmateriaal: Gebouwbeheersysteem (GBS) Materiaal PC Netwerk Actoren Meetsondes 12

13 Monitoringmateriaal: Gebouwbeheersysteem (GBS) Visualisatie Raadplegen en wijzigen van parameters Loggen van parameters Foutmeldingen 13

14 Monitoringmateriaal: Gebouwbeheersysteem (GBS) Kostprijs installatie Regeling = 20 30% technische installatie Visualisatie en integratie verschillende technieken = en k Kostprijs opvolging Onderhoudscontract Eigen gebouwverantwoordelijke Audit door een onafhankelijk studiebureau 14

15 Metering Pulscaptatie Pulsuitgang: mechanische of elektronisch uitgang op de meter die kortstondig kortsluit bij verstrijken van bepaald verbruik, bijv 1 puls per 0,1 kwh Verbonden met datalogger die pulsen telt en omzet naar een verbruikshoeveelheid per tijdseenheid, bijv. kwartier of uur Nadeel: Indien men pulsen mist, zal het verbruik niet meer kloppen. Toepassing Oudere elektriciteitsmeters Klassieke gas- en watermeters Caloriemeters

16 Metering Bus-systeem Meter heeft busuitgang (M-bus, Modbus, KNX-bus) en beschikt intern over registers die via bus kunnen uitgelezen worden Verbonden met datalogger/gateway (via buskabel) die registers uitleest volgens tijdsinterval (bijv. kwartier). Registerwaarden kunnen verbruiken of meterstanden zijn (aanbevolen) Voordeel (meterstanden): Indien men een uitlezing mist, zal het totaalverbruik blijven kloppen. Toepassing Elektriciteitsmeters Bepaalde recente gas- en watermeters Caloriemeters

17 Datalogging Onafhankelijk GBS PLC of industriële PC verwerkt data tot CSV Stuurt data op geregelde tijdstippen door via GPRS, 3G, TCP/IP, PSTN Al dan niet met lokaal geheugen Al dan niet van op afstand configureerbaar Datakoppeling meestal aan te maken Meters in GBS toegankelijk Trends te programmeren en saven GBS creëert CSV-files Datakoppelingen beschikbaar GBS verstuurt via TCP/IP (evt. programmaatje te voorzien

18 Plan van de uiteenzetting Monitoring: waarom? Overzicht van de wettelijke verplichtingen Monitoringmateriaal Voorbeeld: NAC Herent Voorbeeld: Politiehuis Sint-Niklaas Voorbeeld: Administratie - Noordwijk Follow-up op basis van het verbruik: energieboekhouding 18

19 NAC Herent concept Principe winter LG Pulsie Grondbuis: zorgt voor de voorverwarming van de verse buitenlucht met behulp van bodemwarmte Extractie LG Luchtgroep met warmterecuperatie via warmtewiel Radiatoren 19

20 NAC Herent concept Automatische buitenzonwering beschermt tegen invallende zonnestralen tijdens een warme zomerdag Principe zomer: dag LG Pulsie De grondbuis zorgt voor de afkoeling van de verse buitenlucht met behulp van de koele bodem Extractie LG Luchtgroep Koude gebouwmassa: het gebouw koelt s nachts af en absorbeert overdag de warmte 20

21 NAC Herent concept Principe zomer: nacht Frisse buitenlucht via de geautomatiseerde ramen Extractie van warme lucht Dakextractor Opgewarmde gebouwmassa: het gebouw warmt overdag op en koelt s nachts met behulp van frisse buitenlucht af 21

22 vrijdag 06/jul/12 0:00 vrijdag 06/jul/12 12:00 zaterdag 07/jul/12 0:00 zaterdag 07/jul/12 12:00 zondag 08/jul/12 0:00 zondag 08/jul/12 12:00 maandag 09/jul/12 0:00 maandag 09/jul/12 12:00 dinsdag 10/jul/12 0:00 dinsdag 10/jul/12 12:00 woensdag 11/jul/12 0:00 woensdag 11/jul/12 12:00 donderdag 12/jul/12 0:00 donderdag 12/jul/12 12:00 Température en C NAC Herent zomercomfort 30 Luchtgroep 1 Week Effect grondbuis 0 Moment Buitentemp. Aanzuig LG1 Temp. 22

23 maandag 13/aug/12 0:00 maandag 13/aug/12 12:00 dinsdag 14/aug/12 0:00 dinsdag 14/aug/12 12:00 woensdag 15/aug/12 0:00 woensdag 15/aug/12 12:00 donderdag 16/aug/12 0:00 donderdag 16/aug/12 12:00 vrijdag 17/aug/12 0:00 vrijdag 17/aug/12 12:00 zaterdag 18/aug/12 0:00 zaterdag 18/aug/12 12:00 zondag 19/aug/12 0:00 zondag 19/aug/12 12:00 Temperatuur in C NAC Herent zomercomfort GA 4 Week Effect grondbuis C 26 C Effect inertie en nachtventilatie 10 Buitentemp. LG4 extractie Technische Dienst Kleedkamer Heren Kantoor Interventie LG4 pulsie Tijdstip T 23

24 donderdag 27/sep/12 0:00 donderdag 27/sep/12 12:00 vrijdag 28/sep/12 0:00 vrijdag 28/sep/12 12:00 zaterdag 29/sep/12 0:00 zaterdag 29/sep/12 12:00 zondag 30/sep/12 0:00 zondag 30/sep/12 12:00 maandag 01/okt/12 0:00 maandag 01/okt/12 12:00 dinsdag 02/okt/12 0:00 dinsdag 02/okt/12 12:00 woensdag 03/okt/12 0:00 woensdag 03/okt/12 12:00 NAC Herent CO 2 -meetcampagne CO2 (ppm) metingen CO2 week IDA IDA Bezetting Tijdstip CO2 kantoor secretaris CO2 onthaal politie CO2 technische dienst 24

25 NAC Herent wintermeetcampagne Aquastatisch gedrag Retour hoger dan aanvoer Luchtgroep inactief 25

26 NAC Herent RV-meetcampagne Zeer lage RV 26

27 NAC Herent RV-meetcampagne Stabiele RV 27

28 NAC Herent Doorlichting GBS Klep nachtventilatie geblokkeerd Aquastatische regeling ketels Fout in zonering nachtventilatie Foute klokinstelling voor weekendregime Te weinig klokken Fout in meting buitentemperatuur 28

29 Plan van de uiteenzetting Monitoring: waarom? Overzicht van de wettelijke verplichtingen Monitoringmateriaal Voorbeeld: NAC Herent Voorbeeld: Politiehuis Sint-Niklaas Voorbeeld: Administratie - Noordwijk Monitoring: waarom? Follow-up op basis van het verbruik: energieboekhouding 29

30 Politiehuis Sint-Niklaas concept Houtskeletbouw (passiefschil qua isolatie) Verwarming via gasketel en radiatoren Topkoeling 30

31 dinsdag 29/nov/11 0:00 dinsdag 29/nov/11 12:00 woensdag 30/nov/11 0:00 woensdag 30/nov/11 12:00 donderdag 01/dec/11 0:00 donderdag 01/dec/11 12:00 vrijdag 02/dec/11 0:00 vrijdag 02/dec/11 12:00 zaterdag 03/dec/11 0:00 zaterdag 03/dec/11 12:00 zondag 04/dec/11 0:00 zondag 04/dec/11 12:00 maandag 05/dec/11 0:00 maandag 05/dec/11 12:00 Temperatuur in C Relatieve Vochtigheid in % Politiehuis wintermeetcampagne Permanente aanvoertemperatuur Permanente warmteafgifte verwarmingsbatterij Aanvoer luchtgroepen Retour luchtgroepen Aanvoer verwarmingsbatterij Retour verwarmingsbatterij Temp Extractie AHU cellen Tijdstip Temp -1 EHBO Kuis Berging Temp Pulsie AHU cellen RV Pulsie AHU cellen Buitentemp. 31

32 dinsdag 22/nov/11 0:00 dinsdag 22/nov/11 12:00 woensdag 23/nov/11 0:00 woensdag 23/nov/11 12:00 donderdag 24/nov/11 0:00 donderdag 24/nov/11 12:00 vrijdag 25/nov/11 0:00 vrijdag 25/nov/11 12:00 zaterdag 26/nov/11 0:00 zaterdag 26/nov/11 12:00 zondag 27/nov/11 0:00 zondag 27/nov/11 12:00 maandag 28/nov/11 0:00 maandag 28/nov/11 12:00 Temperatuur in C Politiehuis wintermeetcampagne Te kleine deltat Weersafhankelijke regeling 0 Tijdstip Aanvoer rad. Niv.+1 24H Retour rad. Niv.+1 24H Aanvoer primair Retour primair Temp niv.+1 Recherche Buitentemp. 32

33 Politiehuis zomermeetcampagne Luchtgroepen in storing Circulatiepompen actief 33

34 vrijdag 27/jul/12 0:00 vrijdag 27/jul/12 12:00 zaterdag 28/jul/12 0:00 zaterdag 28/jul/12 12:00 zondag 29/jul/12 0:00 zondag 29/jul/12 12:00 maandag 30/jul/12 0:00 maandag 30/jul/12 12:00 dinsdag 31/jul/12 0:00 dinsdag 31/jul/12 12:00 Temperatuur in C Relatieve Vochtigheid in % Politiehuis zomermeetcampagne Luchtgroep Kantoor Week Effect koelbatterij Te kleine deltat Tijdstip Buitentemp. koelbatterij retour koelbatterij aanvoer terugname verse lucht Pulsie temp. RV buiten Pulsie RV 34

35 Plan van de uiteenzetting Monitoring: waarom? Overzicht van de wettelijke verplichtingen Monitoringmateriaal Voorbeeld: NAC Herent Voorbeeld: Politiehuis Sint-Niklaas Voorbeeld: Administratie - Noordwijk Follow-up op basis van het verbruik: energieboekhouding 35

36 vrijdag 20/jul/12 0:00 vrijdag 20/jul/12 12:00 zaterdag 21/jul/12 0:00 zaterdag 21/jul/12 12:00 zondag 22/jul/12 0:00 zondag 22/jul/12 12:00 maandag 23/jul/12 0:00 maandag 23/jul/12 12:00 dinsdag 24/jul/12 0:00 dinsdag 24/jul/12 12:00 woensdag 25/jul/12 0:00 woensdag 25/jul/12 12:00 donderdag 26/jul/12 0:00 donderdag 26/jul/12 12:00 Temperatuur in C Politiehuis zomermeetcampagne Temperatuur Kantoor Week Effect namiddagzon Warmtewiel inactiveren Lage pulsietemperatuur Tijdstip Buitentemp. terugname lokaal gelijkvloers west lokaal gelijkvloers oost box 3 onthaal lokaal 1ste verdieping oost Pulsie temp. 36

37 Administratie Noordwijk Gewestelijke administratie m² Elektriciteit: 71 kwh/m² Gas: 61 kwh/m² Warmte-Koude: Ventilatorconvectoren 4 buizen Hygiënische lucht op PG koude/warmte/bevochtiging 37

38 Administratie Noordwijk Gasverbruik 38

39 Administratie Noordwijk Elektriciteitsverbruik 39

40 Administratie Noordwijk Elektriciteitsverbruik Effect van de buitentemperatuur 40

41 Administratie Noordwijk Gasverbruik 41

42 Administratie Noordwijk Gasverbruik Energiehandtekening 42

43 Administratie Noordwijk Warmteproductie en -distributie Hydraulische schema s 43

44 Administratie Noordwijk Warmteproductie en -distributie 44

45 Administratie Noordwijk Koude productie en -distributie Hydraulische schema s 45

46 Administratie Noordwijk 46

47 Administratie Noordwijk Meetcampagne warmteproductie en -distributie Ketel 1 Ketels

48 Administratie Noordwijk Meetcampagne warmteproductie en -distributie Primair en secundair op dezelfde temperatuur Lage warmtebehoefte 48

49 Administratie Noordwijk Meetcampagne: Circuits ventilatorconvectoren Lage warmtebehoefte 49

50 Administratie Noordwijk Werking van het GBS Kloksturing Niet optimaal, maar het bestaat toch al: 6-22 uur 50

51 Administratie Noordwijk Werking van het GBS? Maar?! Werking van 2 uur tot 8 uur! 51

52 Administratie Noordwijk Koelbatterijen De beheerder kondigt aan dat de koudeproductie zal worden uitgeschakeld Lage warmtebehoefte Vakantie: koudeproductie, geen ventilatie 52

53 Administratie Noordwijk Analyse van het gasverbruik 250 kw stand-by 53

54 Administratie Noordwijk Analyse van het gasverbruik 250 kw stand-by 54

55 Plan van de uiteenzettting Monitoring: waarom? Overzicht van de wettelijke verplichtingen Monitoringmateriaal Voorbeeld: NAC Herent Voorbeeld: Politiehuis Sint-Niklaas Voorbeeld: Administratie - Noordwijk Follow-up op basis van het verbruik: energieboekhouding 55

56 Energiehandtekening 56 :: Cenergie cvba :: Gitschotellei 138 :: B-2600 Berchem :: t :: :: 56

57 Energiehandtekening + 60 % 57 :: Cenergie cvba :: Gitschotellei 138 :: B-2600 Berchem :: t :: :: 57

58 Regressie van het gas na meting # 58

59 Bepaling van de besparingen via CUSUM # 59

60 Interessante tools, websites, enz.: EPB-eisen verwarming 60

61 Referenties Gids Duurzame Gebouwen: Gids duurzame gebouwen: Fiche G_ENE00 Fiche G_ENE02 61

62 Te onthouden uit de uiteenzetting Wettelijke verplichtingen -> energieboekhouding Duurzaam ontwerp -> goede follow-up/regeling GBS biedt geen garantie van een goede regeling in het gebouw Meten is weten 62

63 Contact Jonathan FRONHOFFS Projectleider energiezorg Gegevens: : jonathan.fronhoffs@cenergie.be 63

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Follow-up en monitoring van duurzame gebouwen Leefmilieu Brussel FOLLOW UP VAN EEN DUURZAAM GEBOUW Jonathan FRONHOFFS Cenergie cvba Doelstelling(en) van de presentatie Nut van

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN VERWARMING EN SANITAIR WARM WATER: ONTWERP HERFST 2018 Opvolgen van een duurzaam gebouw Jonathan FRONHOFFS Doelstellingen van de presentatie Overzicht van de wettelijke vereisten

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Follow-up en monitoring van duurzame gebouwen Leefmilieu Brussel Energiemonitoring: uitdagingen, implicaties en voordelen Vincent DIERICKX Cenergie cvba Doelstelling(en) van

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Follow-up en monitoring van duurzame gebouwen Leefmilieu Brussel Energiemonitoring: uitdagingen, implicaties en voordelen Jonathan FRONHOFFS Cenergie cvba Doelstelling(en) van

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam gebouw:

Opleiding Duurzaam gebouw: Opleiding Duurzaam gebouw: Energiebeheer (energieverantwoordelijke) Leefmilieu Brussel Beheer van het verbruik: energieboekhouding Jonathan FRONHOFFS CENERGIE Doelstellingen van de presentatie Het nut

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : Duurzaam bouwen van A tot Z

Opleiding Duurzaam Gebouw : Duurzaam bouwen van A tot Z Opleiding Duurzaam Gebouw : Duurzaam bouwen van A tot Z Leefmilieu Brussel Duurzaam bouwen vanuit de invalshoek van energie. Anne-Laure MAERCKX CENERGIE Doelstelling(en) van de presentatie Een denkoefening

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Leefmilieu Brussel Onderzoek naar elektriciteitsverbruik Stéphane Barbier CENERGIE DOELEN Gemiddeld consumptie Zijn factuur analyseren Wat is het elektriciteitsverbruik

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE 1 Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Leefmilieu Brussel Monitoring, onmisbaar hulpmiddel in elke fase van energiebeheer Vincent DIERICKX Cenergie CVBA Doelstelling(en) van de presentatie Inzicht in de

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN ENERGIEBEHEER (PLAGE-COÖRDINATOR) HERFST 2018 Beheer van het verbruik: energieboekhouding Pascal ONS E²=MC 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE Het nut van de energieboekhouding

Nadere informatie

Formation Bâtiment Durable : Suivi et monitoring des bâtiments durables

Formation Bâtiment Durable : Suivi et monitoring des bâtiments durables Formation Bâtiment Durable : Suivi et monitoring des bâtiments durables Bruxelles Environnement Suivi d un bâtiment durable Jonathan FRONHOFFS Cenergie scrl Objectif(s) de la présentation Démontrer l utilité

Nadere informatie

Donderdag 28-jan 6:30 8:27 11:54 12:54 15:34 17:23 19:20

Donderdag 28-jan 6:30 8:27 11:54 12:54 15:34 17:23 19:20 Januari 2016 Vrijdag 1-jan 6:44 8:50 11:41 12:44 14:55 16:41 18:45 Zaterdag 2-jan 6:44 8:50 11:41 12:45 14:56 16:42 18:46 Zondag 3-jan 6:44 8:50 11:42 12:45 14:57 16:43 18:47 Maandag 4-jan 6:44 8:49 11:42

Nadere informatie

Energieboekhouding BRISE. Thomas Deville. Facilitator Duurzame gebouwen voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Energieboekhouding BRISE. Thomas Deville. Facilitator Duurzame gebouwen voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Energieboekhouding BRISE Thomas Deville Facilitator Duurzame gebouwen voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Doelstelling(en) van de presentatie Het belang van de invoering van een energieboekhouding

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN ENERGIEBEHEER (ENERGIEVERANTWOORDELIJKE) HERFST 2017 Beheer van het verbruik: energieboekhouding Pascal ONS E²=MC 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE Het nut van de energieboekhouding

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE 1 Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Leefmilieu Brussel Het efficiënt ontwerpen van een koelinstallatie Filip GRILLET Cenergie CVBA Doelstellingen van de presentatie Concept en componenten hydraulisch

Nadere informatie

Analyse energieverbruik

Analyse energieverbruik Analyse energieverbruik International School of Amsterdam (ISA) Jan 217 24-1-217 J.A. Meerkerk Advies Tel. 6-53319418 j.a.meerkerk@online.nl 1 Inhoudsopgave 1 ENERGIEVERBRUIK... 3 2 GASVERBRUIK... 4 3

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : Ontwerp en regeling van technische installaties

Opleiding Duurzaam Gebouw : Ontwerp en regeling van technische installaties Opleiding Duurzaam Gebouw : Ontwerp en regeling van technische installaties Leefmilieu Brussel Energie becijferen Jonathan FRONHOFFS Cenergie cvba Doelstelling(en) van de presentatie Opfrissen van de theoretische

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam gebouw : Energie

Opleiding Duurzaam gebouw : Energie Opleiding Duurzaam gebouw : Energie Leefmilieu Brussel AUDIT VAN DE VENTILATIE- EN KLIMATISATIE-INSTALLATIES Jonathan MATTHEWS ICEDD Doelstellingen van de presentatie De belangrijkste mankementen in bestaande

Nadere informatie

Commissioning: Een absolute aanrader!

Commissioning: Een absolute aanrader! Seminarie Duurzame Gebouwen Commissioning: Een absolute aanrader! 15 maart 2019 COMMISSIONING VAN ONTWERP TOT EXPLOITATIE Vergelijking van twee ervaringen van een studiebureau Dietrich SCHILDERMANS Ingenium

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Leefmilieu Brussel Onderzoek naar elektriciteitsverbruik Stéphane Barbier CENERGIE DOELEN Gemiddeld consumptie Zijn factuur analyseren Wat is het elektriciteitsverbruik

Nadere informatie

Technische keuzes voor energie-besparingen. Jonathan Fronhoffs Cenergie

Technische keuzes voor energie-besparingen. Jonathan Fronhoffs Cenergie Technische keuzes voor energie-besparingen Jonathan Fronhoffs Cenergie Wie is Cenergie 20 jaar actief in integrale energiezorg Integrale energiezorg is: Volledig traject Alle aspecten van energie in gebouwen

Nadere informatie

Warmteproductie met meerdere gasketels

Warmteproductie met meerdere gasketels HVAC : 1 / 9 Algemeen Buitentemperatuur 1,0 Buiten vochtigheid 1,0 Totaal 2,0 Warmteproductie met meerdere gasketels Primaire kring Collector verwarmen vertrektemperatuur 1,0 Collector verwarmen retourtemperatuur

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN ENERGIEBEHEER (ENERGIEVERANTWOORDELIJKE) HERFST 2017 Onderzoek naar elektriciteitsverbruik Pascal ONS E²=MC Op basis van een presentatie van Cenergie 2 DOELSTELLINGEN VAN DE

Nadere informatie

Hoe verbruikt ú minder gas?

Hoe verbruikt ú minder gas? Hoe verbruikt ú minder gas? Ardo de Graaf 06-520 56179 52 0 NB s zomers meer zon op noordelijk halfrond s Winters meer zon op zuidelijk halfrond Warme golfstroom zomer&winter, deze komt ongeveer tot het

Nadere informatie

Seminarie Duurzaam Gebouw

Seminarie Duurzaam Gebouw Seminarie Duurzaam Gebouw Een duurzaam energiebeheer voor iedereen Leefmilieu Brussel 31/01/13 PLAGE Scholen 2009-2013 St-Hubertuscollege Pierre URBAIN & Marc LEMYE SeGEC Secrétariat Général de l Enseignement

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Verwarming en sanitair warm water: ontwerp en regeling Leefmilieu Brussel Overzicht van de belangrijkste warmteopwekkers Jonathan FRONHOFFS CENERGIE Doelstelling(en) van de presentatie

Nadere informatie

Projectvoorstelling Centrum Duurzaam Bouwen en Wonen Kamp C, Westerlo

Projectvoorstelling Centrum Duurzaam Bouwen en Wonen Kamp C, Westerlo Projectvoorstelling Centrum Duurzaam Bouwen en Wonen Kamp C, Westerlo Geert De bruyn & Luc Stijnen Kamp C Westerlo,, 4 oktober 2002 Het bouwteam Bouwheer Provincie Antwerpen Architectuur en ruimtelijke

Nadere informatie

Evalueren van rendabiliteit van enerzuinige investeringen. Jonathan Fronhoffs Cenergie

Evalueren van rendabiliteit van enerzuinige investeringen. Jonathan Fronhoffs Cenergie Evalueren van rendabiliteit van enerzuinige investeringen Jonathan Fronhoffs Cenergie Wie is Cenergie 20 jaar actief in integrale energiezorg Integrale energiezorg is: Volledig traject Alle aspecten van

Nadere informatie

FOLLOW-UP VAN HET ENERGIEVERBRUIK

FOLLOW-UP VAN HET ENERGIEVERBRUIK FOLLOW-UP VAN HET ENERGIEVERBRUIK Hoe kunt u de voorwaarden voor de follow-up van het energieverbruik in uw milieuvergunning naleven? WAAROM? U bent de beheerder van een gebouw en u wilt de exploitatievoorwaarden

Nadere informatie

:: Energiezorg in scholen

:: Energiezorg in scholen :: Energiezorg in scholen www.cenergie.be Daisy Dierickx (daisy.dierickx@cenergie.be ) Cenergie, productmanager energie-audits Johan Coolen (johan.coolen@cenergie.be) Cenergie, productmanager onderzoek

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Gedeeltelijke en gefaseerde Leefmilieu Brussel van het systeem voor verwarming en SWW Jonathan FRONHOFFS CENERGIE Doelstellingen van de presentatie Een overzicht geven van de

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : Energiebeheer

Opleiding Duurzaam Gebouw : Energiebeheer Opleiding Duurzaam Gebouw : Energiebeheer (Energieverantwoordelijke) Leefmilieu Brussel Onderzoek naar elektriciteitsverbruik Jonathan FRONHOFFS CENERGIE DOELEN Wat zijn gemiddelde verbruiken Zijn factuur

Nadere informatie

Energiezorg in de praktijk. Energiezorg. Inhoud. Energiezorg - Definitie

Energiezorg in de praktijk. Energiezorg. Inhoud. Energiezorg - Definitie Inhoud Energiezorg in de praktijk :: Jonathan Fronhoffs :: projectleider energiezorg Energiezorg Energiekadaster en benchmarking Energieboekhouding Principes Resultaten Energie-audits Types Resultaten

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE 1 Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Leefmilieu Brussel VERWARMINGSINSTALLATIES EN SWW INSTALLATIES EFFICIENT ONTWERPEN Kasper DERKINDEREN CENERGIE Doelstellingen van de presentatie Hoe een verwarmings

Nadere informatie

MESURE & AFFICHAGE DES CONSOMMATIONS

MESURE & AFFICHAGE DES CONSOMMATIONS MyHOME domotica Meting en visualisatie van het verbruik MESURE & AFFICHAGE DES COSOMMATIOS MyHOME domotica meting van het verbruik Verwarming, koeling, warm water, sanitair, stopcontacten. Er zijn veel

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : Ontwerp en regeling van technische installaties

Opleiding Duurzaam Gebouw : Ontwerp en regeling van technische installaties Opleiding Duurzaam Gebouw : Ontwerp en regeling van technische installaties Leefmilieu Brussel Warmte-emissie systemen: principes en uitdagingen Raphaël Capart ICEDD asbl Doelstelling(en) van de presentatie

Nadere informatie

Ventilatie van kantoorgebouwen

Ventilatie van kantoorgebouwen Ventilatie van kantoorgebouwen Geert Bellens Projectleider Duurzaam bouwen Cenergie Opleiding Energieverantwoordelijke - BIM Een beetje geschiedenis Kwaliteit binnenlucht: ++ Energie: 0 Gedwongen ventilatie

Nadere informatie

GEBRUIK EN BEHEER VAN DUURZAME GEBOUWEN

GEBRUIK EN BEHEER VAN DUURZAME GEBOUWEN Seminarie Duurzame Gebouwen GEBRUIK EN BEHEER VAN DUURZAME GEBOUWEN 18 mei 2018 Beheer van een tertiair gebouw Ervaringen van een energieverantwoordelijke Stéphane GODFRIND DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE

Nadere informatie

Itho Daalderop Energiezuinig en comfortabel klimaatsysteem. uw nieuwe. woning

Itho Daalderop Energiezuinig en comfortabel klimaatsysteem. uw nieuwe. woning Itho Daalderop Energiezuinig en comfortabel klimaatsysteem uw nieuwe woning Water/water warmtepomp: - Verwarming in koude maanden door gebruik van bodemwarmte - Koeling in warme maanden door gebruik van

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzame renovatie: kort overzicht Leefmilieu Brussel Duurzaam bouwen vanuit de invalshoek van energie. Anne-Laure MAERCKX CENERGIE Doelstelling(en) van de presentatie Een denkoefening

Nadere informatie

Energiebesparingen in gebouwen.

Energiebesparingen in gebouwen. Energiebesparingen in gebouwen. Donderdag 5 juni 2008 Margot De Pauw, KHK Inhoud. Vraagstelling en website Case Zonnige Kempen Case VIBO Beringen 1 Doelstelling. Energieverbruik voor verwarming in woningen

Nadere informatie

ENERGIENEUTRAAL KANTOOR STEBO- ONDERNEMERSATELIER: REËLE ENERGIEPRESTATIES

ENERGIENEUTRAAL KANTOOR STEBO- ONDERNEMERSATELIER: REËLE ENERGIEPRESTATIES 3 de prijs vakjury Session A3 Shaping the ZE future best practice building examples ENERGIENEUTRAAL KANTOOR STEBO- ONDERNEMERSATELIER: REËLE ENERGIEPRESTATIES Geert De bruyn, business development manager

Nadere informatie

LOGBOEK Verwarmingssysteem type 2. Gebouw :. Adres :.

LOGBOEK Verwarmingssysteem type 2. Gebouw :. Adres :. LOGBOEK Verwarmingssysteem type 2 Gebouw :. Adres :. Brussel CONTEXT Het logboek is de 'referentie'-documentatie voor de verwarmingssystemen. Het bijhouden van een logboek is een van de eisen van de EPB-reglementering

Nadere informatie

Quickscan, het potentieel van Technopolis

Quickscan, het potentieel van Technopolis Quickscan, het potentieel van Technopolis Klantendag VEB 13/10/2016 Wouter Vanautgaerden Projectleider Energie-Efficiëntie Vlaams EnergieBedrijf Quick scan Oplossing voor comfortklachten Mogelijkheden

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN ENERGIEBEHEER (ENERGIEVERANTWOORDELIJKE) LENTE 2018 De energieverantwoordelijke: delen van ervaringen Opvolging van het verbruik en REG-maatregelen op de Sibelga-site Stéphane

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Leefmilieu Brussel VERWARMINGSINSTALLATIES EN SWW INSTALLATIES EFFICIENT ONTWERPEN Jonathan FRONHOFFS CENERGIE Doelstellingen van de presentatie Hoe een verwarmings

Nadere informatie

Resultaten monitoring

Resultaten monitoring RenoseeC: renovaties met sociale, ecologische en economische meerwaarde via collectieve aanpak Resultaten monitoring Afdeling Bouwfysica KU Leuven / EnergyVille Evi Lambie & Dirk Saelens Cayman 1 Uitgevoerde

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN FOLLOW-UP EN MONITORING VAN DUURZAME GEBOUWEN LENTE 2019 Geavanceerde monitoring Verwerking en interpretatie van gegevens Tanguy DETROZ 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N

Nadere informatie

RVP goes green. Hoe springt de RVP om met energie? juin 8, Rijksdienst voor Pensioenen ~

RVP goes green. Hoe springt de RVP om met energie? juin 8, Rijksdienst voor Pensioenen ~ RVP goes green Rijksdienst voor Pensioenen ~ www.rvp.fgov.be Agenda ~ Doel: verlagen van de CO 2 -uitstoot ~ Installaties voor de warmteproductie ~ Installaties voor de koudeproductie ~ Bezoek ter plekke

Nadere informatie

LOGBOEK. Verwarmingssysteem type 2. van een flatgebouw. Gebouw:.

LOGBOEK. Verwarmingssysteem type 2. van een flatgebouw. Gebouw:. LOGBOEK Verwarmingssysteem type 2 van een flatgebouw Gebouw:. CONTEXT Het logboek is de 'referentie'-documentatie van de verwarmingssystemen. Het bijhouden van een logboek is een van de eisen van de EPB-reglementering

Nadere informatie

Wonen in Pijnacker. Comfortabel en duurzaam wonen

Wonen in Pijnacker. Comfortabel en duurzaam wonen Wonen in Pijnacker Comfortabel en duurzaam wonen Toelichting op het klimaatsysteem in de woningen aan de Emmastraat 3 t/m 21 (oneven), Stationsstraat 54 t/m 62a Faunalaan 1 t/m 35 (oneven) Bosmuiszoom

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Ventilatie: ontwerp en afstelling Leefmilieu Brussel Keuze van een hygiënisch ventilatiesysteem voor een tertiair nieuwbouw- of renovatieproject Lieven INDIGNE CENERGIE Doelstellingen

Nadere informatie

Uitmuntende voorbeeldgebouwen Thema: Energie + Thermisch comfort en binnenluchtkwaliteit Gebouw: Havenbedrijf, Gent, België

Uitmuntende voorbeeldgebouwen Thema: Energie + Thermisch comfort en binnenluchtkwaliteit Gebouw: Havenbedrijf, Gent, België Uitmuntende voorbeeldgebouwen Thema: Energie + Thermisch comfort en binnenluchtkwaliteit Gebouw: Havenbedrijf, Gent, België Bron: PHP vzw Algemene informatie Opdrachtgever & Gebruiker Havenbedrijf Gent

Nadere informatie

Welkom ENERGIE IN WELZIJN WELZIJN MET ENERGIE. Theo Verstappen

Welkom ENERGIE IN WELZIJN WELZIJN MET ENERGIE. Theo Verstappen Welkom ENERGIE IN WELZIJN WELZIJN MET ENERGIE Theo Verstappen 2 2 Wereldwijd actie Duurzaam bouwen Meten is weten Sensibiliseren Kleine maatregelen Grote kleine maatregelen 3 3 Duurzaam bouwen Duurzaam

Nadere informatie

DE RYCK Klima. 1 kw primaire energie 2,25 kw warmte. ŋ verlies op motor 10% netto vermogen op WP 34% geeft warmte afvoer verwarmingscircuit

DE RYCK Klima. 1 kw primaire energie 2,25 kw warmte. ŋ verlies op motor 10% netto vermogen op WP 34% geeft warmte afvoer verwarmingscircuit DE RYCK Klima LUWAGAM : pomp lucht-water aangedreven met gasmotor PAUL DE RYCK Werking op laag niveau (buitenlucht min. 0 C) omzetten naar warmte op hoog niveau (buiswater max. 50 C) Serreverwarming buis

Nadere informatie

VENTILATIE NIEUW ZUID

VENTILATIE NIEUW ZUID VENTILATIE NIEUW ZUID ir. arch. BERT VANDERWEGEN TECHNISCH ADVISEUR VENTILEREN vs VERLUCHTEN Ventilatie in den beginne copyright Pixii 1 VENTILEREN vs VERLUCHTEN Vervuiling ademhaling IDEG - Integratie

Nadere informatie

Energiezorgsysteem + premies voor gemeenten. Brussel, 29 juni 2007 Ronny Thevis

Energiezorgsysteem + premies voor gemeenten. Brussel, 29 juni 2007 Ronny Thevis Energiezorgsysteem + premies voor gemeenten Brussel, 29 juni 2007 Ronny Thevis Inhoud 1. Voorstelling Infrax 2. Energiezorgsysteem voor gemeenten 3. Premies voor gemeenten 1. Voorstelling Infrax WVEM IVEG

Nadere informatie

Seminarie Duurzaam bouwen

Seminarie Duurzaam bouwen Seminarie Duurzaam bouwen Hernieuwbare energie in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Leefmilieu Brussel Monitoring van PV-systemen, zonneboilers en warmtepompen David MARTENS CENERGIE Doelstelling(en)

Nadere informatie

WKOtool en EBS. EBS als WKO prestatiemonitoring? M:

WKOtool en EBS. EBS als WKO prestatiemonitoring? M: WKOtool en EBS EBS als WKO prestatiemonitoring? wouter.wienk@rvo.nl M: 0622973694 De nieuwe WKOtool 8 november 2018 gelanceerd GIS tool. De quick-scan is er uit! RVO heeft de WKOtool van RWS overgedragen

Nadere informatie

Stookplaatsrenovatie. Wat schrijft de EPB Verwarming voor op het vlak van de regeling? Seminarie Duurzame Gebouwen. 7 december 2018.

Stookplaatsrenovatie. Wat schrijft de EPB Verwarming voor op het vlak van de regeling? Seminarie Duurzame Gebouwen. 7 december 2018. Seminarie Duurzame Gebouwen Stookplaatsrenovatie 7 december 2018 Wat schrijft de EPB Verwarming voor op het vlak van de regeling? Behandeling van de eis betreffende de regeling van de verwarmingsinstallaties

Nadere informatie

MONITORING BASED COMMISSIONING (MBCx)

MONITORING BASED COMMISSIONING (MBCx) Wij maken uw gebouw beter Een beter comfort en binnenklimaat Een lager energieverbruik en CO2 uitstoot MONITORING BASED COMMISSIONING (MBCx) Gebouwen optimaliseren door permanente monitoring en automatische

Nadere informatie

Cadis Consumption Reporter

Cadis Consumption Reporter Geautomatiseerde verbruiksmonitoring: Cadis Consumption Reporter Eenvoudig en zorgeloos! Energie-transparantie bespaart u tijd en geld Nutsvoorzieningen zoals water, elektriciteit en gas zijn een belangrijke

Nadere informatie

Energiezuinig renovatieproject Sterrenveld

Energiezuinig renovatieproject Sterrenveld Marc Paesmans 14 Het project Gebouw Zonneveld Klassieke renovatie K55 Ventilatie C Gebouw Sterrenveld Subsidies Eur. Unie Doorgedreven renovatie K28 Ventilatie D PV-installatie Zonnecollectoren voor SWW

Nadere informatie

Meetresultaten Infrax Dilbeek, demo

Meetresultaten Infrax Dilbeek, demo Meetresultaten Infrax Dilbeek, demo Auteur(s): Mathias Coomans, Koen Allaerts, Rutger Baeten Datum: September 2015 Deze studie werd uitgevoerd in het kader van het IWT-VIS traject Smart Geotherm (2011-2017)

Nadere informatie

De 3 voorwaarden van waterzijdig inregelen.

De 3 voorwaarden van waterzijdig inregelen. De 3 voorwaarden van waterzijdig inregelen. voorwaarde 1 Bij volle belasting moet voor alle eindunits het ontwerpdebiet beschikbaar zijn. voorwaarde 2 De verschildruk over de regelafsluiters mag niet teveel

Nadere informatie

Verwarming en ventilatie

Verwarming en ventilatie Verwarming en ventilatie Gebouwen met hoge energieprestaties Mei 2013 Christophe Delmotte, Ir Laboratorium Luchtkwaliteit en ventilatie WTCB Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf Bladzijde

Nadere informatie

Invuldocument per gebouw - Voorbeeld

Invuldocument per gebouw - Voorbeeld Strategische Lange Termijnvisie voor het patrimonium Invuldocument per gebouw - Voorbeeld 0. Inhoud invuldocument per gebouw Algemene informatie over het gebouw Per gebouw uit de bestaande analyse (Excel

Nadere informatie

Dankzij EPB uw verwarmingsinstallatie performant maken

Dankzij EPB uw verwarmingsinstallatie performant maken Seminarie Duurzaam Bouwen: Dankzij EPB uw verwarmingsinstallatie performant maken 21 oktober 2014 Leefmilieu Brussel EEN STOOKPLAATS RENOVATIE MET CORRECTE TOEPASSING VAN DE REGELS VAN DE EPB-VERWARMING

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE Leefmilieu Brussel Productie van thermische zonne-energie in individuele en collectieve woningen (< 10 eenheden) Gregory NEUBOURG APERe Doelstellingen van de presentatie

Nadere informatie

Commissioning: een absolute aanrader!

Commissioning: een absolute aanrader! Seminarie Duurzame Gebouwen Commissioning: een absolute aanrader! 15 maart 2019 WELKE MIDDELEN ZIJN VEREIST OM DE TECHNISCHE INSTALLATIES CORRECT OP TE VOLGEN? Standpunt van een opdrachtgever Roland RIXEN

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN FOLLOW-UP EN MONITORING VAN DUURZAME GEBOUWEN LENTE 2019 Ervaringen van een energieverantwoordelijke Beheer van collectieve huisvesting Roland RIXEN 2 DOELSTELLINGEN VAN DE

Nadere informatie

Stramien bezorgt pakuis tweede leven 3/7/2011

Stramien bezorgt pakuis tweede leven 3/7/2011 Stramien bezorgt pakuis tweede leven 3/7/2011 In opdracht van SD Worx bouwde Stramien cvba een voormalig pakhuis in de Brouwersvliet te Antwerpen om tot kantoren. Binnen het ontwerpproces werden duurzaamheid

Nadere informatie

Toelichting vanuit het gezichtspunt Ingenieur Speciale technieken en EPB

Toelichting vanuit het gezichtspunt Ingenieur Speciale technieken en EPB Energiezuinige zwembaden: Case Study Bart Callens is Senior Project Engineer bij VK Engineer. Daar leidt hij het projectteam van ingenieurs en design assistants, zowel voor sportinfrastructuur, maar eveneens

Nadere informatie

Vraaggestuurde ventilatie in scholen en kantoorgebouwen: analyse van werking door metingen

Vraaggestuurde ventilatie in scholen en kantoorgebouwen: analyse van werking door metingen Vraaggestuurde ventilatie in scholen en kantoorgebouwen: analyse van werking door metingen 20-10-2016 Bart Merema 20 oktober 2016 Antwerpen Introductie Case studie: Dilbeek Case studie: Testleslokalen

Nadere informatie

Toros Vision. Kennismaken. De nieuwe generatie combi-warmtepomp. Oktober 2015 Energie Den Bosch

Toros Vision. Kennismaken. De nieuwe generatie combi-warmtepomp. Oktober 2015 Energie Den Bosch Toros Vision De nieuwe generatie combi-warmtepomp Oktober 2015 Energie Den Bosch Kennismaken Techneco Groep» oprichting 1995 (20 jaar), vestiging in Delft» ca. 2.500 duurzame projecten in Nederland» 20

Nadere informatie

Dienstregeling 2015 KBS Sluis Klein Willebroek

Dienstregeling 2015 KBS Sluis Klein Willebroek regeling 2015 KBS Sluis Klein Willebroek lijst van : januari 2015 Sluis Klein Willebroek donderdag 01 jan - - - - 13:34-00:00 Nieuwjaar vrijdag 02 jan - - 11:06 18:06 02:12 14:36 07:00 zaterdag 03 jan

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Leefmilieu Brussel SWW: theoretische inleiding Kasper Derkinderen CENERGIE DOELSTELLINGEN KENGETALLEN SWW PRODUCTIE SWW: PRINCIPES METHODEN VERDELING SWW AFGIFTE SWW

Nadere informatie

ROL VAN INSTALLATIETECHNIEKEN EN IMPACT OP UW ONTWERP. Dirk Saelens. Afdeling Bouwfysica, Departement Burgerlijke Bouwkunde, K.U.

ROL VAN INSTALLATIETECHNIEKEN EN IMPACT OP UW ONTWERP. Dirk Saelens. Afdeling Bouwfysica, Departement Burgerlijke Bouwkunde, K.U. NAV STUDIENAMIDDAG MASSIEF PASSIEFBOUW IN DE PRAKTIJK: AANPAK VAN ONTWERP TOT REALISATIE NAAR EEN PASSIEVE WONING OP BASIS VAN TRADITIONELE BOUWMETHODES ROL VAN INSTALLATIETECHNIEKEN EN IMPACT OP UW ONTWERP

Nadere informatie

Energie berekenen A 21 C. 1. Transmissieverliezen 2. Ventilatieverliezen 3. Infiltratieverliezen

Energie berekenen A 21 C. 1. Transmissieverliezen 2. Ventilatieverliezen 3. Infiltratieverliezen Energie berekenen :: Vorming energiecoördinatoren :: Brussels Hoofdstedelijk Gewest :: Leefmilieu Brussel, 15 may 2007 :: Lionel Wauters, Cenergie cvba 1. Transmissieverliezen 2. Ventilatieverliezen 3.

Nadere informatie

Meet- en regeltechniek

Meet- en regeltechniek Meet- en regeltechniek Een kennismaking 18-06-2013 / Jan Peter Hellenthal Agenda Introductie Meet- en regeltechniek: wat / waarom? Opzet installaties Basiskennis Proceskennis Projectbeheersing Afronding

Nadere informatie

Meer wooncomfort. en minder energieverbruik door een warmtepomp. voltalimburg.nl/warmtepomp

Meer wooncomfort. en minder energieverbruik door een warmtepomp. voltalimburg.nl/warmtepomp Meer wooncomfort en minder energieverbruik door een warmtepomp voltalimburg.nl/warmtepomp Tip! Vraag subsidie aan bij de aanschaf van een warmtepomp. Het subsidiebedrag voor een warmtepomp van 5 kw is

Nadere informatie

Aandeel van SWW in het totale energieverbruik

Aandeel van SWW in het totale energieverbruik Aandeel van SWW in het totale energieverbruik Recente onderzoeksresultaten bij centrale stookplaatsen Bart Bleys Labo Watertechnieken WTCB Slide 1 Inhoud Inleiding TETRA SWW Instal 2020 Slide 2 Belang

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Verwarming en sanitair warm water: ontwerp en regeling Leefmilieu Brussel Energiestromen in het systeem voor verwarming/sww op basis van drie voorbeelden Jonathan FRONHOFFS CENERGIE

Nadere informatie

Duurzaam verwarmen en koelen met gas

Duurzaam verwarmen en koelen met gas Duurzame gaswarmtepompen voor o.a.: Kantoorgebouwen Frisse Scholen Verzorgingstehuizen (P4) (P6) (P7) www.gasengineering.nl Duurzaam verwarmen en koelen met gas De voordelen van verwarmen en koelen met

Nadere informatie

GEBRUIK EN BEHEER VAN DUURZAME GEBOUWEN

GEBRUIK EN BEHEER VAN DUURZAME GEBOUWEN Seminarie Duurzame Gebouwen GEBRUIK EN BEHEER VAN DUURZAME GEBOUWEN 18 mei 2018 BEHEER VAN COLLECTIEVE HUISVESTING Ervaringen van een energieverantwoordelijke in het kader van het Plan voor Lokale Actie

Nadere informatie

Optimaliseren v/d verwarmingsinstallatie

Optimaliseren v/d verwarmingsinstallatie Technische Kennis Dag 2014 Praktijkvoorbeeld N.V. Sportfondsenbad Monnickendam Optimaliseren v/d verwarmingsinstallatie Chris van Veluwen N.V. Sportfondsenbad - Monnickendam N.V. Sportfondsenbad - Monnickendam

Nadere informatie

KLIMAATGARANT. Bewonershandleiding. Woningen met EnergiePrestatieVergoeding

KLIMAATGARANT. Bewonershandleiding. Woningen met EnergiePrestatieVergoeding KLIMAATGARANT Bewonershandleiding Woningen met EnergiePrestatieVergoeding 2018 Bewonershandleiding Woningen met EnergiePrestatieVergoeding Inhoud Introductie 3 Wat is de EPV? 4 Wat is de Energiebundel?

Nadere informatie

Energierapportage MFC Atria Leusden. Asschatterweg JJ Leusden

Energierapportage MFC Atria Leusden. Asschatterweg JJ Leusden Energierapportage 2018 MFC Atria Leusden Asschatterweg 37 3831 JJ Leusden Introductie Voor u ligt de energierapportage 2018, waarin de energieverbruiken van de scholen wordt vergeleken met het maximale

Nadere informatie

Van pakhuis tot hedendaags kantoorgebouw: Kendall SD worx. Toon Possemiers BU Manager Design & Build

Van pakhuis tot hedendaags kantoorgebouw: Kendall SD worx. Toon Possemiers BU Manager Design & Build Van pakhuis tot hedendaags kantoorgebouw: Kendall SD worx Toon Possemiers BU Manager Design & Build Visie patrimoniumbeheer Binnen levenscyclus van een gebouw 5-10 jaar interieur 10-15 jaar technieken

Nadere informatie

Renovatie en nieuwbouw Dorpshuis

Renovatie en nieuwbouw Dorpshuis See2DO! PRESENTATIE HOMBEEK Renovatie en nieuwbouw Dorpshuis Info over energiebesparende maatregelen 06/06/2017 Inhoud van de presentatie See2do Stad Mechelen Het ontwerp van het vernieuwde dorpshuis ARAS

Nadere informatie

Een nieuwe tool om meer te weten te komen over fotovoltaïsche zonne-energie De 9 referentiedocumenten van Leefmilieu Brussel Ontwikkeld in het kader van een openbare aanbesteding in 2008 door Leefmilieu

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN FOLLOW-UP EN MONITORING VAN DUURZAME GEBOUWEN LENTE 2019 Ervaringen Invoering van monitoring Thomas Deville 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N N N N N De uitdagingen verbonden

Nadere informatie

WETENSCHAPSPARK ARENBERG. energiedag VVSG. 19 maart 2013

WETENSCHAPSPARK ARENBERG. energiedag VVSG. 19 maart 2013 WETENSCHAPSPARK ARENBERG energiedag VVSG 19 maart 2013 INTERLEUVEN Dienstverlenende vereniging voor de Ruimtelijke Ordening en de Economisch-Sociale Expansie van het Arrondissement Leuven Opgericht op

Nadere informatie

SANITAIR WARM WATER. Seminarie Duurzaam Bouwen. 10 februari 2017

SANITAIR WARM WATER. Seminarie Duurzaam Bouwen. 10 februari 2017 Seminarie Duurzaam Bouwen SANITAIR WARM WATER 10 februari 2017 Kiezen tussen de verschillende alternatieven voor de productie en verdeling van SWW: op basis van welke criteria? Thomas LECLERCQ Matriciel

Nadere informatie

ENERGIEBEHEER (PLAGE- COÖRDINATOR

ENERGIEBEHEER (PLAGE- COÖRDINATOR Opleiding Duurzame Gebouwen ENERGIEBEHEER (PLAGE- COÖRDINATOR LENTE 2019 De PLAGE-verantwoordelijke : delen van ervaringen Ervaringen van een energieverantwoordelijke in het kader van het Plan voor Lokale

Nadere informatie

Lucht ARIANEXT NIEUW GAMMA WARMTEPOMPEN

Lucht ARIANEXT NIEUW GAMMA WARMTEPOMPEN Lucht ARIANEXT NIEUW GAMMA WARMTEPOMPEN Persmap Januari 2014 ARIANEXT, EEN COMPLEET GAMMA WARMTEPOMPEN VOOR ENERGIEZUINIGE WONINGEN Chaffoteaux vergroot zijn gamma multi-energiesystemen voor de verwarming

Nadere informatie

Een nieuwe woning in Rockanje, 8 XL-bungalows in De Lange Stallen fase 1B

Een nieuwe woning in Rockanje, 8 XL-bungalows in De Lange Stallen fase 1B KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Rockanje, 8 XL-bungalows in De Lange Stallen fase 1B De energie van morgen vandaag in huis Een zeer energiezuinige woning: het kan! Binnenkort start de verkoop van de

Nadere informatie

Energiebeheer in de VDAB :

Energiebeheer in de VDAB : Energiebeheer in de VDAB : Opzet en resultaten 2006-2013 Alain Caytan - Energiecoördinator VDAB Energiebeheer in de VDAB Indeling presentatie : VDAB : situering en kerncijfers Energiezorg in de VDAB :

Nadere informatie

Een nieuwe woning in Rockanje 38 woningen De Lange Stallen

Een nieuwe woning in Rockanje 38 woningen De Lange Stallen KLIMAATGARANT Een nieuwe woning in Rockanje 38 woningen De Lange Stallen De energie van morgen vandaag in huis Een zeer energiezuinige woning: het kan! Binnenkort start de verkoop van 38 woningen in het

Nadere informatie

Wij maken uw gebouw beter Een beter comfort en binnenklimaat Een lager energieverbruik en CO2 uitstoot. Waarom passiefscholen soms te warm worden

Wij maken uw gebouw beter Een beter comfort en binnenklimaat Een lager energieverbruik en CO2 uitstoot. Waarom passiefscholen soms te warm worden Wij maken uw gebouw beter Een beter comfort en binnenklimaat Een lager energieverbruik en CO2 uitstoot Waarom passiefscholen soms te warm worden Een passiefschool, comfortabel toch? De Tijd 14/9/2016 Nog

Nadere informatie