C.O.L.N. 60 JAAR LATER:

Transcriptie

1 C.O.L.N. 60 JAAR LATER: LANDELIJKE KAART GRONDWATERSTANDSDIEPTEN OP PAPIER WILLEM JAN ZAADNOORDIJK, MICHIEL VAN DER MEULEN, NIKKI TRABUCHO

2 C.O.L.N.-ONDERZOEK metingen grondwaterstanden bepaling representatieve zomer- en wintergrondwaterstanden relatie zomer- en wintergrondwaterstanden met landbouwopbrengst verzilting oppervlaktewater opleiding en studie colloquia laatste in 1958 over verdamping (zie CHO-TNO rapport no.4 uit 1959)

3 MEETPUNTEN Grondwaterstand frequentie naam Dagelijks - 2/maand stambuizen 4/jaar peilbuizen (soms 1/mnd) 28/4, 28/8, 14/10, 14/12 datum doel 28-apr overgang winter naar zomerwaterstanden 28-aug lage zomerwaterstanden 14-okt overgang zomer- en winterwaterstanden 14-dec winterwaterstanden aantallen provincie dagelijks stambuizen peilbuizen Groningen 7 ± Friesland 8 ±275 ±2500 Drente Overijssel Gelderland Utrecht 3 ±52 ±900 Noordholland Zuid-Holland 6 ±100 ±1600 Zeeland Noord-Brabant Limburg 3 ±42 ±900 totaal 70 ±2014 ±19865

4 C.O.L.N.-RESULTATEN Dataset metingen grondwater Hoofdrapport Provinciale rapporten met o.a. kaarten grondwaterdiepte in zomer en in winter (verslagen bijeenkomsten, jaarverslagen, etc.)

5 C.O.L.N.- KLEUREN Grondwaterstandsdiepte Winter Zomer

6 2003 DIGITALISERING Alterra rapport 614 ESRI shapefiles grondwaterstandsdiepte Database stijghoogten

7 2018: OUDE OPMAAK Historische topografie Colofon Kleuren uit landbouwatlas 1959

8

9 70 jaar Archief Grondwaterstanden TNO 60 jaar C.O.L.N.-rapporten 15 jaar digitale C.O.L.N. informatie

10 VOORGESCHIEDENIS 19e eeuw: begin onderzoek om waterbeheer voor landbouw te verbeteren (eerst gericht op oppervlaktewater en afwatering) 1917: oprichting Rijksbureau Ontwatering (voorloper van Cultuurtechnische Dienst) Vanaf jaren 1930 onderzoek grondwaterstroming bij ontwatering door m.n. Hooghoudt die ook streeft naar landelijke kartering jaren 1940 belang grondwaterhuishouding in landbouw ingezien 1948 Archief van Grondwaterstanden TNO Droge zomers 1947 en 1949

11 Bepaling grondwaterdiepte winter en zomer Middeling specifieke metingen No. titel 2/mndW 2/mndZ 4/jrW 4/jrZ 1 Nederland 2 Groningen gemiddelde hoogste stand in winterperiode gemiddelde diepste stand in zomer periode hoogste '53-'55 laagste uit '53-'55 3 Friesland (verificatie) (verificatie) 3 hoogste okt'52-okt'55 3 laagste okt'52-okt'55 4 Drente gemiddelde 14nov-28feb zonder 28jan'54 en 14feb'54 wegens vorst gemiddelde 28mei-14sep 14dec'52, 14okt'54, 14feb'54 14okt'53, 28apr'54, 28aug'55 5 Overijssel gemiddelde 14nov-14feb *1 gemiddelde 14jun-14sep *2 14dec'52, 14okt'54, 14dec'54 14okt'53, 28apr'54, 28aug'55 6 Gelderland gemiddelde 14nov-14feb gemiddelde 14jun-14sep 14dec'52, 14okt'54, 14dec'54 14okt'53, 28apr'54, 28aug'55 14dec'52, 14dec'54 en vaak 14okt'52 of 28aug'55 of 14okt'53 of 14dec'53 7 Utrecht? gemiddelde 14nov-14feb?? gemiddelde 14jun-14sep? 14okt'54 of 28apr'54 8 Noordholland gemiddelde 14nov-14feb *1 gemiddelde 14jun-14sep voor '53, '54, '55 14okt'52, 14dec'52, 14dec'54 28aug'53, 28aug'55 9 Zuid-Holland gemiddelde 14nov-14feb *1 gemiddelde 14jun-14sep *3 15dec'52, 14okt'54, 14dec'54 14okt'53, 28apr'54, 29aug'55 10 Zeeland gemiddelde 14nov-28feb 14dec'52, 14okt'54, 14dec'54 28aug'53, 14okt'53 14dec'53, 28aug'55, 14okt'55 11 Noord-Brabant gemiddelde 14nov-14feb gemiddelde 14jun-14sep 15dec'52, 14okt'54, 14dec'54 14okt'53, 28apr'54, 28aug'55 12 Limburg gemiddelde 14nov-14feb gemiddelde 14jun-14okt 14dec'52, 14dec'54 28aug'53, 28aug'55 *1 zonder abnormale waarnemingen bij vorst *2 zonder hoge standen door abnormaal hoge regenval jul'54-15aug 54 *3 zonder hoge waterstanden door abnormaal hoge regenval jul'54-15sep'54

12 WITTE VLEKKEN Geen landbouw of geen relatie met gw: Veluwe, Zuid-Limburg, duinen, etc. Slechte bereikbaarheid + klein areaal + beperkte verbetering mogelijk: Vlieland, Schiermonnikoog Van te voren op orde geacht: Wieringermeer, Noordoostpolder, Walcheren Vanwege overstroming 1953 buiten beschouwing gelaten: Schouwen-Duiveland (heringericht na drooglegging)

13 PROVINCIERAPPORTEN Auteurs Provincie. RAPPORT No. Pagina s Kaarten Bon, J., Vrijhof, B., Groningen Koolhaas, J.F., Vrijhof, B., Friesland Bos, H., Drente Freeve, J., Overijssel Reuter, K.N., Kouwe, J.J., Gelderland van der Voort, M., Vrijhof, B., Utrecht de Vries, H., Vrijhof, B., Noordholland Stol, Ph.Th., Vrijhof, B., Zuid-Holland van 't Leven, J.A., van der Weerd, B., Lindenbergh, J.J. Zeeland Kouwe, J.J., Vrijhof, B., Noord-Brabant Hellings, A.J., Limburg

14 2003 DIGITALISERING Alterra rapport 614 ESRI shapefiles grondwaterstandsdiepte Database stijghoogten

15

16 Landbouwatlas 1959 C.O.L.N.-resultaten Grondwaterstand cm beneden maaiveld Aangepaste weergave Kleuren Arcering

17

18 2018 JUBILEUMJAAR 1918 oprichting Rijks Geologische Dienst 100 jaar 1948 oprichting Archief Grondwaterstanden TNO 70 jaar 1958 publicatie C.O.L.N.-rapporten 60 jaar 2003 digitalisering grondwaterdata C.O.L.N. 15 jaar 2018 landelijke C.O.L.N.-kaarten op papier nu