Het Voedingscentrum. Stichting Voedingscentrum Nederland Postbus 85700, 2508 CK Den Haag Eisenhowerlaan 108, 2517 KL Den Haag
|
|
- Guido Thys
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Het Voedingscentrum Stichting Voedingscentrum Nederland Postbus 85700, 2508 CK Den Haag Eisenhowerlaan 108, 2517 KL Den Haag
2 Missie Het Voedingscentrum informeert consumenten over en stimuleert hen tot een gezonde en meer duurzame voedselkeuze
3 Visie Het Voedingscentrum is een autoriteit op het gebied van voorlichting en gedrag ten aanzien van voeding en voedsel Het Voedingscentrum kiest voor een integrale benadering Het Voedingscentrum bevordert gedragsverandering en een verantwoord voedselaanbod Het Voedingscentrum geeft wetenschappelijk onderbouwde en onafhankelijke informatie
4 Visie Het Voedingscentrum is een verbindende kracht Het Voedingscentrum zoekt samenwerking met andere partijen Het Voedingscentrum biedt medewerkers een uitdagende werkomgeving
5 Werkwijze Verzamelen wetenschap als basis Verrijken vertaalslag naar concrete situaties en specifieke doelgroepen, resultaat bruikbare informatie en instrumenten Verspreiden rechtstreeks naar consumenten die daarom vragen (internet, boekjes) en actief via gerichte programma s
6
7
8 Stephan Peters Opleiding HBO Biotechnologie WO Voeding & Toxicologie PhD Voeding en kanker cachexie Ervaring TNO Voeding & Farma (onderzoeker) Numico (Danone) Research (onderzoeker klinische voeding) MCO Health (productontwikkelaar voedingssupplementen) Voedingscentrum (specialist voedselveiligheid en kwaliteit)
9 Deze presentatie Veiligheidsperceptie consument Wat zijn E-nummers? Giftige E-nummers Veiligheidsevaluaties (ADI) Toekenning E-nummer Aspartaam Cyclamaat Conclusie/Discussie
10 Enquête inschatting voedselrisico s consument en wetenschappers 2006/2944 consumenten en 62/106 wetenschappers Gevraagd grootte van voedselrisico in te schatten Basis Ons eten gemeten RIVM Nanotechnologie
11 Voedselrisico s (obv Ons eten gemeten) 1. Ongebalanceerd dieet 2. Microbiële verontreinigingen 3. Procescontaminanten 4. Nanotechnologie 5. Milieuverontreinigingen 6. Bestrijdingsmiddelen 7. Additieven 8. GMO
12 Consument Wetenschapper 1. Milieuverontreiniginge n 2. Ongebalanceerd dieet 3. Bestrijdingsm. 4. Procescontam. 5. Microbiële verontreinigingen 6. Additieven 7. GMO 8. Nanotechnologie 1. Ongebalanceerd dieet 2. Microbiële verontreinigingen 3. Procescontam. 4. Nanotechnologie 5. Milieuverontreiniginge n 6. Bestrijdingsm. 7. Additieven 8. GMO
13 Andere weergave Ongebalanceerd dieet* 4 Additieven* GMO* Voedselvergiftiging Procescontaminanten Bestrijdingsmiddelen* Nanotechnologie Milieuverontreinigingen* Consument (n=2005) Wetenschapper (n=62)
14 Conclusies: chemofobie? Onderschatting risico Ongebalanceerd dieet Overschatting risico Milieuverontreinigingen Bestrijdingsmiddelen Additieven GMO
15 Discussie Bestaat er risico dat gezonde producten niet worden geconsumeerd uit angst verontreinigingen? Regular frisdrank in plaats van light?
16 Veiligheid E-nummers
17 Voedseladditieven E-nummers zijn veilige stoffen Niet van nature voorkomende stoffen in voeding maar die kwaliteit van het product ten goede komen Groep van vele verschillende soorten stoffen Gemene deler = additief Voorwaarden toelating Voldoende technische noodzaak Geen misleiding consument Geen gevaar gezondheid
18 Toch giftige E-nummers? 18
19 Wat is giftig? Alles is giftig Hoeveelheid die je binnen krijgt is bepalend of iets giftig is Cyaankali en water Schadelijk effect Giftigheid hangt af van Eigenschappen stof Dosis Drempelwaarde 19
20 Waarom zijn deze stoffen toch toegelaten? Van ADI naar E-nummer
21 ADI: vaststellen giftigheid Veiligheidsdossier (JECFA) Metabolismestudies Veiligheidsstudies Genotoxiciteit, carcinogeniteit (Sub)chronische blootstellingsstudies Eventueel humane studies ADI (Acceptabele Dagelijkse Inname) Gemiddelde hoeveelheid die je gedurende je gehele leven binnen kan krijgen zonder dat dit gezondheidsrisico s geeft
22 Vaststelling ADI Effect NOAEL 0 Dosis 22
23 Vaststelling ADI Effect Veiligheidsfactor (100 x) 0 Dosis 23
24 Vaststelling ADI Effect ADI NOAEL Veiligheidsfactor (100 x) 0 Dosis 24
25 ADI Afwezigheid van onveiligheid Overschrijdingen niet direct risico Veiligheidsfactoren Veilig voor gemiddelde inname hele leven Geen ADI indien stof kankerverwekkend is Niet toegestaan voor gebruik Wat is risico? Risico = gevaar * blootstelling 25
26 Vaststelling ADI Effect ADI NOAEL Veiligheidsfactor (100 x) Gevaar 0 Dosis 26
27 Vaststelling veiligheidsnormen Effect ADI NOAEL Veiligheidsfactor (100 x) 0 Dosis 27
28 Communicatie E-nummers gaat vaak over gevaar, maar 28
29 blootstelling bepaalt het risico 29
30 Goedkeuring EFSA Van ADI naar E-nummer ADI is vastgesteld Technische noodzaak EFSA bekijkt veiligheidsdossier Metabolisme/toxiciteitsstudies Blootstelling wordt bepaald Toetsing aan worst-case Europees dieet Geen ADI-overschrijding voor toepassingen E-nummer Goedkeuring door EFSA voor EU 30
31 Tussenconclusie Onveilige stoffen worden simpelweg niet toegelaten Nulrisico E-nummer betekent veilig En dat je er niet te veel van binnen kan krijgen! EFSA heeft als extra taak studies die nieuw licht werpen op vigerende veiligheidsvisies grondig te evalueren
32
33 Aspartaam E951 giftig? Afbraakproducten Methanol formaldehyde mierenzuur Zenuwtoxisch Blindheid Studies Ramazzini in muizen: Kanker Hele leven blootstelling Totaal aantal tumoren toegenomen Het grote gif Kanker, MS enz. enz. enz. Zie:
34 Metabolisme aspartaam Aspartaam wordt na opname in lichaam omgezet in Asparaginezuur (aminozuur) Fenylalanine (aminozuur) (PKU-waarschuwing) Methanol In de fles bij langer bewaren Diketopiperazine (DKP) Heeft ook ADI (7.5 mg/kg) Bij vaststellen ADI aspartaam is DKP meegenomen Aspartaam : DKP = 3:1 EFSA bezig nieuwe evaluatie DKP en aspartaam
35 Aspartaam en methanol Afbraakproduct aspartaam is methanol In fruitsap zit 10 keer meer methanol 1 kop koffie geeft 30 mg formaldehyde 1 liter lightfrisdrank zit evenveel methanol als in halve appel Lever vangt alles weg Lever maakt per minuut 22 mg formaldehyde = 32 gram per dag Formaldehyde essentieel voor purinesynthese Methanol/formaldehyde komen niet perifeer beschikbaar in deze hoeveelheden Maag-darmkanaal plus lever vangt alles weg
36 Aspartaam niet kankerverwekkend Ramazzinistudies 2 studies levenslange blootstelling aspartaam Toename tumoren in ratten EFSA Data onderzocht Histologische beoordeling onjuist Tumoren niet relevant voor mens Groepen met infecties Conclusies niet valide en in samenhang met bekende literatuur: aspartaam niet kankerverwekkend
37 Cyclamaat Voorzorgsadvies Voedingscentrum: Kinderen tot 4 jaar < 2 glazen light frisdrank per dag 4-8 jaar max. 3 glazen Volwassenen max. 7 glazen Dit op basis van worst-case in relatie tot ADI-overschrijding Wat mag er maximaal toegevoegd worden in product Liefhebbers Echter reële blootstelling:
38 ADI vs blootstelling kinderen (RIVM 2009) Zoetstof ADI Blootstelling (gem) Acesulfaam-K Aspartaam Cyclamaat Saccharine Neohesperidine ,23 0,3 0,11 0,09 0,03
39 Conclusies intensieve zoetstoffen Met gemiddeld en liefhebbers drinkpatroon geen ADI overschrijdingen te verwachten Herevaluatie conservatieve Voedingscentrum cyclamaat adviezen is in de maak Benefits zoetstoffen worden meegewogen in evaluatie
40 Toch giftige E-nummers? 40
41 Conclusies E-nummer = Veilig Onterecht angst voor E-nummers Aangejaagd door publicaties die voorbij gaan aan fysiologie en blootstelling Continue screening op veiligheid Bij twijfels of voortschrijdend inzicht verbod op toepassingen Intensieve zoetstoffen zijn veilig 41
E-nummers Factsheet. Voedingscentrum De erkende autoriteit op het gebied van gezond, veilig en duurzaam eten
Voedingscentrum De erkende autoriteit op het gebied van gezond, veilig en duurzaam eten E-nummers Factsheet Additieven zijn toevoegingen aan voedingsmiddelen die bepaalde eigenschappen, zoals uiterlijk,
Nadere informatieAlbert Voogd. Healthy living De consument is ook maar een mens
Albert Voogd Healthy living De consument is ook maar een mens Strategische uitgangspunten Albert Heijn Voeding en Gezondheid Wetenschappelijk gedegen onderbouwd Maatschappelijk geaccepteerd Simpel en inspirerend
Nadere informatieYVONNE VAN DEN BERG & MARTINE BOTERMANS. de veiligheid en schadelijkheid van e-nummers
YVONNE VAN DEN BERG & MARTINE BOTERMANS de veiligheid en schadelijkheid van e-nummers De veiligheid en schadelijkheid van E-nummers is uitgeven door vl&db uitgevers in samenwerking met het Allergieplatform.
Nadere informatieHoofdstuk 4 Levensmiddelenadditieven (E-nummers)
Hoofdstuk 4 Levensmiddelenadditieven (E-nummers) Dr. Stephan Peters, kennisspecialist voedselveiligheid en kwaliteit, Voedingscentrum Ir. Wieke van der Vossen-Wijmenga, kennisspecialist voedselveiligheid
Nadere informatieZoetstoffen. Hoofdstuk 7. 7.1 Zoetstoffen die geen energie leveren (ook intensieve zoetstoffen genoemd) Acesulfaam-K
Hoofdstuk 7 Zoetstoffen De tijd ligt achter ons dat er vanwege diabetes geen gram suiker was toegestaan. Toch hebben zoetstoffen in bepaalde situaties zin. Als voedingsmiddelen gezoet zijn met een kunstmatige
Nadere informatieGezondheid & Voeding
Aspartaam, is de kunstmatige zoetstof E951 gevaarlijk en giftig? Aspartaam is een kunstmatige zoetstof die ongeveer 200 x zo zoet is als suiker en bevat nauwelijks calorieën. Aspartaam staat ook bekend
Nadere informatieInschatting gezondheidsrisico s grafietregen Wijk aan Zee RIVM 2019
Inschatting gezondheidsrisico s grafietregen Wijk aan Zee RIVM 2019 RIVM project grafietregens en gezondheid Uitstoot grafietregens bij slakverwerking Harsco / Tata Steel Bewoners rondom bedrijf maken
Nadere informatieCommunicatie over voedselveiligheid. 26 mei 2011 Léon Jansen Strategisch Adviseur Schuttelaar & Partners
Communicatie over voedselveiligheid 26 mei 2011 Léon Jansen Strategisch Adviseur Schuttelaar & Partners Voedselveiligheid in de afgelopen 10-20 jaar: calamiteiten? Voedselbalans 2010 Dioxine De Telegraaf,
Nadere informatieSpuitresidu Veiligheid voor de toepasser/werker/consument en de houding van de retail
Spuitresidu Veiligheid voor de toepasser/werker en de houding ten opzichte van residuen RESIDUEN Resten van een (gebruikt) gewasbeschermingsmiddel (= actieve stof) die achterblijven in de bodem, in het
Nadere informatieRisicobeoordeling van lange-termijn inname van fipronil via de consumptie van ei en ei-producten
Risicobeoordeling van lange-termijn inname van fipronil via de consumptie van ei en ei-producten Datum: 26-09-2018 Versie: definitief Onderwerp De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) heeft fipronil
Nadere informatieResidunormen en MRL s 13/03/2017
Residunormen en MRL s Residunormen en MRL s Imago voedselveiligheid Erkenning en residu-dossier Bepaling van MRL(EU) Overschrijding EU MRL Verklaring Gevolgen Extra residunormen Residuen en imago voedselveiligheid
Nadere informatieVerificatie van "vrij van" additieven declaraties op levensmiddelen. Datum 17 augustus 2011
Verificatie van "vrij van" additieven declaraties op levensmiddelen Datum 17 augustus 2011 verificatie van "vrij van" additieven declaraties op levensmiddelen 17 augustus 2011 DE AID, PD EN VWA BOUWEN
Nadere informatieGezondheid & Voeding
Lightproducten daar wordt je dik van en zijn ongezond Lightproducten of Light als je het woord leest zou je denken dat je van producten met deze titel minder zult aankomen, maar tegenovergestelde is het
Nadere informatieRAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 25 november 2013 (OR. nl) 16792/13 DENLEG 136. BEGELEIDENDE NOTA de Europese Commissie ingekomen: 21 november 2013
RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 25 november 2013 (OR. nl) 16792/13 DEEG 136 BEGELEIDENDE NOTA van: de Europese Commissie ingekomen: 21 november 2013 aan: Nr. Comdoc.: D030008/02 Betreft: het secretariaat-generaal
Nadere informatieVragen en antwoorden over levensmiddelenadditieven
MEMO/11/783 Brussel, 14 november 2011 Vragen en antwoorden over levensmiddelenadditieven Wat zijn levensmiddelenadditieven? Additieven zijn stoffen die om verschillende redenen worden gebruikt bij de bereiding
Nadere informatieLightproducten en kunstmatige zoetstoffen
Lightproducten en kunstmatige zoetstoffen Vandaag zullen we je informeren over de waarheden en leugens rondom light producten. Als je in de supermarkt rondloopt, kan je zien dat er zeer veel light producten
Nadere informatieALLES rondom residuen: wat moeten we weten?
ALLES rondom residuen: wat moeten we weten? Inhoud presentatie Wat is een MRL? Waar staan ARfD en ADI voor? Food Chain projecten Bayer CropScience page 2 Alles over residuen winter 2011/2012 Wat zijn residuen?
Nadere informatieFRONT OFFICE VOEDSEL- EN PRODUCTVEILIGHEID. Beoordeling nitriet in zalmworst
FRONT OFFICE VOEDSEL- EN PRODUCTVEILIGHEID Beoordeling nitriet in zalmworst Risicobeoordeling aangevraagd door: NVWA-BuRO Risicobeoordeling opgesteld door: RIVM Datum aanvraag: 24 november 2014 Datum risicobeoordeling:
Nadere informatieWelke antwoorden geeft de voedingswetenschap?
Welke antwoorden geeft de voedingswetenschap? De Hollandse pot, hoe Nederland over (verantwoord) eten en voedselhypes denkt - 18 mei 2015 Edith Feskens, edith.feskens@wur.nl Superfoods, detoxen of Paleo?
Nadere informatieCampylobacter vanuit een beleidsmatig VWS perspectief
Campylobacter vanuit een beleidsmatig VWS perspectief Gijs Theunissen Coördinator voedselveiligheid Directie Voeding, Gezondheidsbescherming en Preventie Inhoud Verantwoordelijkheidsverdeling VWS EZ voedselveiligheid
Nadere informatieGezondheid & Voeding
E-nummers onder de loep gezond of ongezond - UPDATE E-nummers zijn chemische additieven (hulpstoffen) die door de EU zijn goedgekeurd voor het gebruik in voedsel. Vaak is het aan het nummer alleen moeilijk
Nadere informatieHoofdstuk 7 Zoetstoffen
Hoofdstuk 7 Zoetstoffen 7.1 Inleiding Zoetstoffen kunnen gebruikt worden om dranken, maar ook nagerechten en snoep te zoeten. Als voedingsmiddelen gezoet zijn met een kunstmatige zoetstof, dan moet op
Nadere informatieVoedings- en gezondheidsclaims
Wetgeving rond aanvraag, toelating en gebruik 2 Wie is? Werktuigbouwer, TNO: adviseur productielocaties voor mengvoeder Vanaf jaren 90 Advies en toetsing HACCP en ISO- kwaliteitssystemen O.a brood- en
Nadere informatieEerste Kamer der Staten-Generaal
Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2000 2001 Nr. 47c 27 076 Wijziging van de Bestrijdingsmiddelenwet 1962 (landbouwkundig onmisbare gewasbeschermingsmiddelen) NOTA NAAR AANLEIDING VAN HET
Nadere informatieAntwoorden Scheikunde Hoofdstuk 7, Gezond aan tafel
Antwoorden Scheikunde Hoofdstuk 7, Gezond aan tafel Antwoorden door een scholier 2028 woorden 17 juni 2010 6,2 33 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Pulsar chemie 7 Gezond aan tafel 7.1 Eten en de
Nadere informatieEtikettering van zoethoutbevattende levensmiddelen
Etikettering van zoethoutbevattende levensmiddelen Factsheet Voedsel en Waren Autoriteit Augustus 2008 Projectnummer: ZD07 1227 Warenklachtenlijn VWA: (0800) 0488 E-mail: info@vwa.nl Internet: www.vwa.nl
Nadere informatieRisicoschatting emissie PFOA voor omwonenden
Risicoschatting emissie PFOA voor omwonenden Inhoud 1. Aanleiding 2. Risicoschatting 3. Resultaten 4. Conclusie Gezondheidsrisico 5. Aanbevelingen PFOA emissies Dordrecht 5 april 2016 1. Aanleiding voor
Nadere informatieDienstverlenende werkzaamheden Les 3
Dienstverlenende werkzaamheden Les 3 Wat moet je nu wel eten en wat niet? Waarom wel en waarom niet? Hoe kun je er achter komen wat gezonde keuzes zijn? Eten is voor ons het zelfde als brandstof voor
Nadere informatieBestrijdingsmiddelen en voeding Factsheet
Voedingscentrum De erkende autoriteit op het gebied van gezond, veilig en duurzaam eten Bestrijdingsmiddelen en voeding Factsheet Bestrijdingsmiddelen zijn stoffen die telers in de land- en tuinbouw gebruiken
Nadere informatie(Voor de EER relevante tekst)
13.8.2018 NL L 204/41 UITVOERINGSVERORDENING (EU) 2018/1123 VAN DE COMMISSIE van 10 augustus 2018 tot toelating van het in de handel brengen van 1-methylnicotinamidechloride als nieuw voedingsmiddel krachtens
Nadere informatieVoedingsadvies bij verhoogde bloedsuikers tijdens de zwangerschap
Voedingsadvies bij verhoogde bloedsuikers tijdens de zwangerschap 2 Bij de Glucose Tolerantie Test was uw bloedsuiker (ook wel bloedglucose genoemd) te hoog. Daarom ontvangt u deze informatie. Wat is glucose?
Nadere informatieVoeding door de jaren heen! Inhoud. Diabetes dieet: Een stukje geschiedenis.. Wat eten we nu, en hoe was dat 20 jaar geleden?
Voeding door de jaren heen! Inhoud Nascholing Voeding in de praktijk, 30 juni 2015 Een stukje geschiedenis.. Edith Feskens, edith.feskens@wur.nl Wat eten we nu, en hoe was dat 20 jaar geleden? Hoe komen
Nadere informatieInhoud. A. van Leeuwenhoeklaan MA Bilthoven Postbus BA Bilthoven KvK Utrecht T
A. van Leeuwenhoeklaan 9 3721 MA Bilthoven Postbus 1 3720 BA Bilthoven www.rivm.nl KvK Utrecht 30276683 T 030 274 91 11 F 030 274 29 71 info@rivm.nl Datum 3 maart 2019 Behandeld door Els Smit (RIVM-VSP)
Nadere informatieStevia in voeding. Is dat natuurlijker dan aspartaam? Voedingskundige en klinisch epidemioloog www.liesbethoerlemans.com
Stevia in voeding Is dat natuurlijker dan aspartaam? Voedingskundige en klinisch epidemioloog www.liesbethoerlemans.com De wet mbt stevia toegelicht De feiten over de wet met betrekking tot stevia wekken
Nadere informatieFRONT OFFICE VOEDSEL- EN PRODUCTVEILIGHEID. Fipronil: review van Belgische gegevens en Duitse risicobeoordeling
FRONT OFFICE VOEDSEL- EN PRODUCTVEILIGHEID Fipronil: review van Belgische gegevens en Duitse risicobeoordeling Risicobeoordeling aangevraagd door: NVWA-BuRO Risicobeoordeling opgesteld door: RIVM Datum
Nadere informatieALLES rondom residuen: wat moeten we weten? Jolanda Wijsmuller
ALLES rondom residuen: wat moeten we weten? Jolanda Wijsmuller Inhoud presentatie Wat is een MRL? Waar staan ARfD en ADI voor? MRL s wereldwijd: Residuen gewasbeschermingsmiddelen in de bodem Residuen
Nadere informatieGezondheid & Voeding
Hoeveelheid bestrijdingsmiddelen op groenten en fruit Bestrijdingsmiddelen zijn middelen die gebruikt worden op onder meer groenten en fruit om gewassen te beschermen tegen ziekten, plagen en onkruid.
Nadere informatieVoedselverspilling in huis
Voedselverspilling in huis 13 november 2014 Karin Bemelmans Missie Het Voedingscentrum informeert consumenten over en stimuleert hen tot een gezonde en meer duurzame voedselkeuze 1942 2014 Rapport Gezondheidsraad,
Nadere informatie11.3.2011 Publicatieblad van de Europese Unie L 64/15
11.3.2011 Publicatieblad van de Europese Unie L 64/15 VERORDENING (EU) Nr. 234/2011 VAN DE COMMISSIE van 10 maart 2011 ter uitvoering van Verordening (EG) nr. 1331/2008 van het Europees Parlement en de
Nadere informatieZoetstoffen: Gezond alternatief voor suikers? (2)
ZOETMIDDELEN MET EN ZONDER SUIKERS (4) Zoetstoffen: Gezond alternatief voor suikers? (2) VOEDING In het vorige deel van dit artikel zijn de zgn. extensieve zoetstoffen besproken: polyolen of suikeralcoholen
Nadere informatieCommissie van Advies voor Plantenbereidingen. Advies Essentiële Oliën in Capsules Citrus limon (L.)
Commissie van Advies voor Plantenbereidingen Advies Essentiële Oliën in Capsules Citrus limon (L.) 1. Identificatie Citrus limon (L.) Burm f, Citrus x limon (L.) Osbeck., Familie : Rutaceae NL: Citroenboom,
Nadere informatieOnderwerp: Toxicologische evaluatie rubbergranulaat kunstgrasvelden in de gemeente Valkenswaard.
Aan: Hr. B. van Valburg Gemeente Valkenswaard De Hofnar 15 5554 DA Valkenswaard Datum: 16 November 2016 Onderwerp: Toxicologische evaluatie rubbergranulaat kunstgrasvelden in de gemeente Valkenswaard.
Nadere informatieGEZONDHEIDSKUNDIG ONDERBOUWDE GRENSWAARDEN
GEZONDHEIDSKUNDIG ONDERBOUWDE GRENSWAARDEN Waar ligt de grens? Is een grens te bepalen? Grenzen: België-Nederland GEZONDHEIDSKUNDIG ONDERBOUWDE GRENSWAARDEN Hoe deden/doen we het in de GBBS van de Gezondheidsraad?
Nadere informatieDe wereld van. Optimel
De wereld van Volop variatie heeft een breed assortiment aan zuivelproducten. De drink, yoghurt en kwark zijn in verschillende fruitsmaken verkrijgbaar. De vla is verkrijgbaar in de smaakvarianten chocolade,
Nadere informatieHergebruik en veilige materialen dilemma s voor beleid
Hergebruik en veilige materialen dilemma s voor beleid Jurgen van Belle (nj.v.belle@minvws.nl) Hidde Rang (h.rang@minvws.nl) Directie Voeding, Gezondheidsbescherming en Preventie Ministerie van VWS Inhoud
Nadere informatieZoetstoffen: Gezond alternatief voor suikers? (1)
Foto: Z. Santrac ZOETMIDDELEN MET EN ZONDER SUIKERS (3) Zoetstoffen: Gezond alternatief voor suikers? (1) VOEDING Door: H. de Lint, diëtiste/natuurvoedingsdeskundige Uit de laatste Voedselconsumptiepeiling
Nadere informatieBepalen van de glycemische index (GI) van twee drankjes
Bepalen van de glycemische index (GI) van twee drankjes Kelly Mulder, Nynke Mostard Hypothese Wij verwachten dat de waarde van de glycemische index van de verschillende drankjes verschilt. Werkwijze en
Nadere informatieGECONTROLEERDE BLOOTSTELLING? TOON HET AAN! 13 april 2016
GECONTROLEERDE BLOOTSTELLING? TOON HET AAN! 13 april 2016 Agenda REACH - Zorgstoffen Eisen aan het blootstellingscenario Onderbouwing met meetgegevens Conclusies Zorgstoffen onder REACH SVHC: substance
Nadere informatieChemische analyse van dranken
Chemische analyse van dranken De voedingswaarde van wat we eten en drinken wordt bepaald door de aanwezige nutriënten. Deze nutriënten zijn: water, eiwitten, vetten, (verteerbare) koolhydraten, mineralen,
Nadere informatieVoeding is een complex geheel. Wat is gezond? Inhoud. Feiten en Fabels in de Media! Edith Feskens, edith.feskens@wur.nl
Voeding is een complex geheel Wat is gezond? Edith Feskens, edith.feskens@wur.nl Inhoud Feiten en Fabels in de Media! Over feiten en fabels.. Voedingsonderzoek is moeilijk Hoe komen NL aanbevelingen tot
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 23 november 2015 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340
Nadere informatieVoeding is een complex geheel. Wat is gezond? Inhoud. Edith Feskens, edith.feskens@wur.nl
Voeding is een complex geheel Edith Feskens, edith.feskens@wur.nl Wat is gezond? Inhoud Over feiten en fabels.. Voedingsonderzoek is moeilijk Hoe komen NL aanbevelingen tot stand? Vitamine D Richtlijnen
Nadere informatieSuikerverslaving en suikervervangers
Suikerverslaving en suikervervangers Lange tijd was het onduidelijk of suiker verslavend is. Ook hier is onderzoek op gedaan. De mentale verslaving is ook een soort fysieke verslaving. Alles wat een bepaalde
Nadere informatieControverses tussen grenswaarden De casus benzeen Het duiveltje zit in het detail. Gerard Swaen, Universiteit Maastricht NvT 8 maart 2018
Controverses tussen grenswaarden De casus benzeen Het duiveltje zit in het detail Gerard Swaen, Universiteit Maastricht NvT 8 maart 2018 Wat gaan we doen? 3 benzeen grenswaarden van drie expert commissies
Nadere informatieRisicobeoordeling en beheer met betrekking tot de aanwezigheid van fipronil in eieren, eiproducten, pluimveevlees en verwerkte producten
Risicobeoordeling en beheer met betrekking tot de aanwezigheid van fipronil in eieren, eiproducten, pluimveevlees en verwerkte producten Wat is fipronil Gebruik? Fipronil is een insecticide waarvan het
Nadere informatieVragen en antwoorden over elektromagnetische velden en gezondheid
Vragen en antwoorden over elektromagnetische velden en gezondheid Elektromagnetische velden en gezondheid 1. Hoe zit het met de elektromagnetische velden zoals die uitgestraald worden door zenders voor
Nadere informatieVoeding is een complex geheel. Edith Feskens,
Voeding is een complex geheel Edith Feskens, edith.feskens@wur.nl Wat is gezond? Inhoud Over feiten en fabels.. Voedingsonderzoek is moeilijk Hoe komen NL aanbevelingen tot stand? Vitamine D Richtlijnen
Nadere informatieBlootstelling Gevaarlijke stoffen. Tips voor implementatie
Blootstelling Gevaarlijke stoffen Tips voor implementatie René Bekman (RAH / RHVK) 31 maart 2015 NVVK congres Veiligheid? Zoek het ff zelf uit! Veel geluk! Citaat: Grote chemische bedrijven, zoals Fuji
Nadere informatieToxicologie enkele begrippen
009 1 Toxicologie enkele begrippen Regelmatig worden wij geconfronteerd met begrippen als zeer giftige stof, of de zeer gevaarlijke chemische stof-x. Vaak zijn deze begrippen niet nader omschreven en is
Nadere informatieInformatorium voor Voeding en Diëtetiek
Informatorium voor Voeding en Diëtetiek Onder redactie van: Majorie Former Gerdie van Asseldonk Jacqueline Drenth Jolanda van Duinen Informatorium voor Voeding en Diëtetiek Supplement Voedings- en Dieetleer
Nadere informatieVoedingsnormen voor vitamines en mineralen voor volwassenen. Nr. 2018/19. Samenvatting
Voedingsnormen voor vitamines en mineralen voor volwassenen Nr. 2018/19 Samenvatting Voedingsnormen voor vitamines en mineralen voor volwassenen pagina 2 van 5 De Gezondheidsraad heeft voor 25 vitamines
Nadere informatieZijn jullie nu zo dom of ben Ik nu zo slim?
Risicoperceptie Tjabe Smid Zijn jullie nu zo dom of ben Ik nu zo slim? Schattingen van het aantal vroegtijdige doden door luchtvervuiling in Nederland lopen uiteen van 6.700 tot 12.900 per jaar. 298 (193
Nadere informatieAppelsap. 1 KH portie. 51 kcal / 215 kj. 115 ml ± 1 halfvol glas GI = 44
Dranken Dranken Voldoende drinken is belangrijk voor de algemene gezondheid. Bekijken we aandachtig de voedingsdriehoek dan is het duidelijk dat drank een belangrijk onderdeel is. Als volwassenen moeten
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 16 december 2009 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 050 500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 008 500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 5 VX DEN HAAG T 070 0 79 F 070 0 78 www.minvws.nl
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 47982 28 augustus 2018 Regeling van de Minister voor Medische Zorg van 20 augustus 2018, 1364645-177989-VGP, houdende
Nadere informatieGezondheidsrisico s bij gebruik formaldehyde?
Gezondheidsrisico s bij gebruik formaldehyde? Paulien Oosterveld, arbeidshygiënist Veiligheid, Gezondheid en Milieu Universiteit Leiden en LUMC Doel presentatie Volgende vragen beantwoorden: Hoe is de
Nadere informatieRaad van de Europese Unie Brussel, 13 januari 2016 (OR. en)
Raad van de Europese Unie Brussel, 13 januari 2016 (OR. en) 5241/16 DEEG 4 AGRI 11 SAN 9 BEGELEIDENDE NOTA van: de Europese Commissie ingekomen: 13 januari 2016 aan: Nr. Comdoc.: D042508/03 Betreft: het
Nadere informatieBetreft: overschrijding acute gezondheidsnormen door bestrijdingsmiddelen in groente en fruit
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Zijne excellentie Klink Postbus 20350 2500 EJ DEN HAAG Betreft: overschrijding acute gezondheidsnormen door bestrijdingsmiddelen in groente en fruit Hooggeachte
Nadere informatieZuigflessen met ethyleenoxide & steviolglycosiden uit stevia
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Zuigflessen met ethyleenoxide & steviolglycosiden uit stevia RC 30/11/2011 Emmanuelle Moons Behandeling zuigflessen met ethyleenoxide In Franstalige
Nadere informatieVolkoren & gezondheid een begrijpelijk overzicht van de wetenschappelijke literatuur
VERGADERING : BESTUUR DATUM : 9 SEPTEMBER 2010 AGENDAPUNT : 7 BIJLAGE : 13 NL-project HealthGrain Volkoren & gezondheid een begrijpelijk overzicht van de wetenschappelijke literatuur De laatste jaren zijn
Nadere informatieVerdeel uw energie. Word uw eigen coach met. de Activiteitenweger!
Verdeel uw energie. Word uw eigen coach met de Activiteitenweger! 1 Inhoud Inleiding 5 De Activiteitenweger 6 Wat is de Activiteitenweger? 6 Hoe werkt het? 6 Op zoek naar een balans 8 Weeg uw activiteiten!
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 32 793 Preventief gezondheidsbeleid Nr. 64 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA s-gravenhage
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus 20401
Nadere informatieGezondheid & Voeding
Fluoride in tandpasta gevaar voor de gezondheid? UPDATE Fluoride dat het glazuur van tanden en kiezen versterkt en zo de vorming van gaatjes tegengaat. Dat is voor iedereen bekend en wordt met regelmatig
Nadere informatiePX-10. Onderzoek naar blootstelling en gezondheidsrisico s bij Defensie personeel
PX-10 Onderzoek naar blootstelling en gezondheidsrisico s bij Defensie personeel Prof. dr. ir. Erik Lebret Chief Science Officer RIVM Integrale Risicobeoordeling 1 28 januari 2016 Aanleiding RIVM onderzoek
Nadere informatieRaad van de Europese Unie Brussel, 20 november 2014 (OR. en)
Raad van de Europese Unie Brussel, 20 november 2014 (OR. en) 15793/14 DENLEG 175 AGRI 719 SAN 443 BEGELEIDENDE NOTA van: de Europese Commissie ingekomen: 19 november 2014 aan: Nr. Comdoc.: D036045/02 Betreft:
Nadere informatieLeefstijladviezen voor hoofdpijnpatiënten
Leefstijladviezen voor hoofdpijnpatiënten Afdeling neurologie De eerste gedachte bij de behandeling van hoofdpijn en of migraine is vaak het gebruik van medicatie. Echter voeding, stress en een onregelmatig
Nadere informatieVoorkomen en verminderen van laaggeletterdheid en bevordering van digitale vaardigheid. Actie programma Tel Mee Met Taal
Khadija Bentaher 8 december 2016 Programma Wie zijn wij? Laaggeletterdheid - Definitie - Feiten en cijfers Geletterdheid en gezondheid Geletterdheid en armoede Geletterdheid en vrouwen Dialoog 2 Wie zijn
Nadere informatieVitamine D Hoog gedoseerde voedingssupplementen
Vitamine D Hoog gedoseerde voedingssupplementen Begin 2016 heeft de NVWA verschillende meldingen ontvangen waarin de NVWA gewezen werd op het feit dat er voedingssupplementen met vitamine D op de Nederlandse
Nadere informatieLuchtkwaliteit en kanker: Wat vertellen we de burger?
Luchtkwaliteit en kanker: Wat vertellen we de burger? Ad Ragas Afdeling Milieukunde, Radboud Universiteit Nijmegen Stoffen & Kanker Benzeen Asbest PAK s 1 Hoe worden burgers geïnformeerd? De overheid reguleert
Nadere informatieEDITIE 1 NITRIET IN VLEESPRODUCTEN: KAN HET WAT MINDER ZIJN?
Page 1 of 5 Nº EDITIE 1 MAAND 02 2016 NITRIET IN VLEESPRODUCTEN: KAN HET WAT MINDER ZIJN? Door: Theo Verkleij - TNO Page 2 of 5 Nitriet is een additief dat onder meer gebruikt wordt om vleeswaren voedselveilig
Nadere informatieGezonde dranken en tussendoortjes in de buitenschoolse opvang
Gezonde dranken en tussendoortjes in de buitenschoolse opvang VIGeZ, Dr. Annelies Vandenberghe 02/04/2015 Inspiratiedag Kinderopvang VVSG 1 VIGeZ vzw, 2015, Gezonde dranken en tussendoortjes in de buitenschoolse
Nadere informatieLeefstijladviezen voor hoofdpijnpatiënten
Leefstijladviezen voor hoofdpijnpatiënten Afdeling neurologie Locatie Eindhoven De eerste gedachte bij de behandeling van hoofdpijn en of migraine is vaak het gebruik van medicatie. Echter voeding, stress
Nadere informatieGevaarlijke stoffen zijn stoffen die gevaarlijk zijn voor je gezondheid. Op je werk, maar ook thuis zijn veel meer gevaarlijke stoffen dan je denkt.
Gevaarlijke stoffen Gevaarlijke stoffen zijn stoffen die gevaarlijk zijn voor je gezondheid. Op je werk, maar ook thuis zijn veel meer gevaarlijke stoffen dan je denkt. Giftig Een stof is giftig als deze
Nadere informatieMaart 2-2013, Het Palet-Zuid
Maart 2-2013, Het Palet-Zuid www.hetpalet-zuid.nl In deze P.S. de volgende onderwerpen: CITO Aanvulling Pestprotocol: Cyberpesten Dag Van de leerplicht Pasen Studiedag Brede School: Liefde voor lezen De
Nadere informatieMilieu en Gezondheid in Genk-Zuid. Dirk Wildemeersch Vlaamse Gezondheidsinspectie
Milieu en Gezondheid in Genk-Zuid Dirk Wildemeersch Vlaamse Gezondheidsinspectie Inhoud Probleemstelling Giftigheid Algemeen Specifiek voor de verhoogd gemeten stoffen Richtwaarden en normen versus Genk
Nadere informatieBewegen x vakleerkracht = toekomst 2
Bewegen x vakleerkracht = toekomst 2 Workshop voeding Vincent Verdoorn Fontys Sporthogeschool (Bewegen + voeding) x vakleerkracht = toekomst 2 Workshop voeding Vincent Verdoorn Fontys Sporthogeschool Inhoud
Nadere informatieRaad van de Europese Unie Brussel, 13 januari 2016 (OR. en)
Raad van de Europese Unie Brussel, 13 januari 2016 (OR. en) 5234/16 DEEG 3 AGRI 10 SAN 8 BEGELEIDENDE NOTA van: de Europese Commissie ingekomen: 12 januari 2016 aan: Nr. Comdoc.: D042509/03 Betreft: het
Nadere informatieHoe stellen we grenswaarden op voor kankerverwekkende stoffen zonder drempelwaarde : Een duivels dilemma?
Hoe stellen we grenswaarden op voor kankerverwekkende stoffen zonder drempelwaarde : Een duivels dilemma? Jan Twisk, Industrial Hygiene Technology Leader Dow Chemical Namens Werkgroep Arbeidshygiene VNCI
Nadere informatieVeiligheid van voeding, chemische producten en medicatie. Twan van den Beucken Department of Toxicogenomics Maastricht University
Veiligheid van voeding, chemische producten en medicatie Twan van den Beucken Department of Toxicogenomics Maastricht University Inhoud Risicofactoren voor kanker Wat zijn carcinogene stoffen? Wetgeving
Nadere informatieMelden en Traceren van onveilige diervoeders
Melden en Traceren van onveilige diervoeders informatieblad 70 / 3 januari 2005 Wat verandert er in 2005? Vanaf 1 januari 2005 is de Algemene Levensmiddelen Verordening (General Food Law) van kracht. Daarmee
Nadere informatieSamenvatting. A. van Leeuwenhoeklaan MA Bilthoven Postbus BA Bilthoven KvK Utrecht T
A. van Leeuwenhoeklaan 9 3721 MA Bilthoven Postbus 1 3720 BA Bilthoven www.rivm.nl KvK Utrecht 30276683 T 030 274 91 11 F 030 274 29 71 info@rivm.nl Samenvatting Dit document geeft een toelichting op de
Nadere informatieInteractie consument en producent Op weg naar gezonde groei, duurzame oogst. Ronald Hiel 11 juni 2015
Interactie consument en producent Op weg naar gezonde groei, duurzame oogst Ronald Hiel 11 juni 2015 Wat u te wachten staat: Even voorstellen Waar staan we nu: resultaten en uitdagingen Hoe ziet het speelveld
Nadere informatieSlappe normen voor luchtkwaliteit zijn gevaar voor de gezondheid
Slappe normen voor luchtkwaliteit zijn gevaar voor de gezondheid Adviesbureau Royal HaskoningDHV (RHDHV) heeft in opdracht van Milieudefensie onderzocht hoeveel bescherming verschillende normen (wettelijke
Nadere informatieLuchtkwaliteit in Menen. 24 mei 2016
Luchtkwaliteit in Menen 24 mei 2016 Overzicht Deel I: dioxines en PCB s 1. Wat zijn dioxines en PCB s? 2. Wetgeving 3. Meetstrategie VMM 4. Nieuwe meetresultaten 5. Trend 6. Resultaten nabij andere schrootbedrijven
Nadere informatieWat betekent dit voor. van omwonenden?
Emissies van chemische stoffen door ThermPhos Wat betekent dit voor de gezondheid van omwonenden? dr Joost van Rooij - toxicoloog joost.vanrooij@caesar-consult.nl Informatiebijeenkomst omwonenden 1 December
Nadere informatieHumane blootstelling aan vluchtige. IVAM UvA B.V. Universiteit van Amsterdam
Humane blootstelling aan vluchtige componenten uit een consumentenproduct Ralf Cornelissen IVAM UvA B.V. Universiteit van Amsterdam Indeling presentatie Achtergrond Doel van het onderzoek Selectie van
Nadere informatieVoeding bij kanker: fabels en feiten. Dr. Sandra Beijer, diëtist-epidemioloog Afdeling onderzoek Integraal Kankercentrum Nederland
Voeding bij kanker: fabels en feiten Dr. Sandra Beijer, diëtist-epidemioloog Afdeling onderzoek Integraal Kankercentrum Nederland 11 juni 2015 Website www.voedingenkankerinfo.nl Superfoods Kurkuma is
Nadere informatiebenzo(a)pyreen of Naam, formule, eigenschappen
006 1 Benzo(a)pyreen Benzo(a)pyreen (BaP) is in het nieuws geweest door de werkelijke of vermeende besmetting van voedingsmiddelen zoals groenten en koffie. Het is een van de ongeveer honderd bekende polycyclische
Nadere informatieVitaminepreparaten voor kinderen samenstelling en gezondheidsclaims
Pagina 1 Vitaminepreparaten voor kinderen samenstelling en gezondheidsclaims Factsheet Voedsel en Waren Autoriteit maart 2009 Warenklachtenlijn VWA: (0800) 0488 E-mail: info@vwa.nl Internet: www.vwa.nl
Nadere informatie