Het Voedingscentrum. Stichting Voedingscentrum Nederland Postbus 85700, 2508 CK Den Haag Eisenhowerlaan 108, 2517 KL Den Haag

Transcriptie

1 Het Voedingscentrum Stichting Voedingscentrum Nederland Postbus 85700, 2508 CK Den Haag Eisenhowerlaan 108, 2517 KL Den Haag

2 Missie Het Voedingscentrum informeert consumenten over en stimuleert hen tot een gezonde en meer duurzame voedselkeuze

3 Visie Het Voedingscentrum is een autoriteit op het gebied van voorlichting en gedrag ten aanzien van voeding en voedsel Het Voedingscentrum kiest voor een integrale benadering Het Voedingscentrum bevordert gedragsverandering en een verantwoord voedselaanbod Het Voedingscentrum geeft wetenschappelijk onderbouwde en onafhankelijke informatie

4 Visie Het Voedingscentrum is een verbindende kracht Het Voedingscentrum zoekt samenwerking met andere partijen Het Voedingscentrum biedt medewerkers een uitdagende werkomgeving

5 Werkwijze Verzamelen wetenschap als basis Verrijken vertaalslag naar concrete situaties en specifieke doelgroepen, resultaat bruikbare informatie en instrumenten Verspreiden rechtstreeks naar consumenten die daarom vragen (internet, boekjes) en actief via gerichte programma s

6

7

8 Stephan Peters Opleiding HBO Biotechnologie WO Voeding & Toxicologie PhD Voeding en kanker cachexie Ervaring TNO Voeding & Farma (onderzoeker) Numico (Danone) Research (onderzoeker klinische voeding) MCO Health (productontwikkelaar voedingssupplementen) Voedingscentrum (specialist voedselveiligheid en kwaliteit)

9 Deze presentatie Veiligheidsperceptie consument Wat zijn E-nummers? Giftige E-nummers Veiligheidsevaluaties (ADI) Toekenning E-nummer Aspartaam Cyclamaat Conclusie/Discussie

10 Enquête inschatting voedselrisico s consument en wetenschappers 2006/2944 consumenten en 62/106 wetenschappers Gevraagd grootte van voedselrisico in te schatten Basis Ons eten gemeten RIVM Nanotechnologie

11 Voedselrisico s (obv Ons eten gemeten) 1. Ongebalanceerd dieet 2. Microbiële verontreinigingen 3. Procescontaminanten 4. Nanotechnologie 5. Milieuverontreinigingen 6. Bestrijdingsmiddelen 7. Additieven 8. GMO

12 Consument Wetenschapper 1. Milieuverontreiniginge n 2. Ongebalanceerd dieet 3. Bestrijdingsm. 4. Procescontam. 5. Microbiële verontreinigingen 6. Additieven 7. GMO 8. Nanotechnologie 1. Ongebalanceerd dieet 2. Microbiële verontreinigingen 3. Procescontam. 4. Nanotechnologie 5. Milieuverontreiniginge n 6. Bestrijdingsm. 7. Additieven 8. GMO

13 Andere weergave Ongebalanceerd dieet* 4 Additieven* GMO* Voedselvergiftiging Procescontaminanten Bestrijdingsmiddelen* Nanotechnologie Milieuverontreinigingen* Consument (n=2005) Wetenschapper (n=62)

14 Conclusies: chemofobie? Onderschatting risico Ongebalanceerd dieet Overschatting risico Milieuverontreinigingen Bestrijdingsmiddelen Additieven GMO

15 Discussie Bestaat er risico dat gezonde producten niet worden geconsumeerd uit angst verontreinigingen? Regular frisdrank in plaats van light?

16 Veiligheid E-nummers

17 Voedseladditieven E-nummers zijn veilige stoffen Niet van nature voorkomende stoffen in voeding maar die kwaliteit van het product ten goede komen Groep van vele verschillende soorten stoffen Gemene deler = additief Voorwaarden toelating Voldoende technische noodzaak Geen misleiding consument Geen gevaar gezondheid

18 Toch giftige E-nummers? 18

19 Wat is giftig? Alles is giftig Hoeveelheid die je binnen krijgt is bepalend of iets giftig is Cyaankali en water Schadelijk effect Giftigheid hangt af van Eigenschappen stof Dosis Drempelwaarde 19

20 Waarom zijn deze stoffen toch toegelaten? Van ADI naar E-nummer

21 ADI: vaststellen giftigheid Veiligheidsdossier (JECFA) Metabolismestudies Veiligheidsstudies Genotoxiciteit, carcinogeniteit (Sub)chronische blootstellingsstudies Eventueel humane studies ADI (Acceptabele Dagelijkse Inname) Gemiddelde hoeveelheid die je gedurende je gehele leven binnen kan krijgen zonder dat dit gezondheidsrisico s geeft

22 Vaststelling ADI Effect NOAEL 0 Dosis 22

23 Vaststelling ADI Effect Veiligheidsfactor (100 x) 0 Dosis 23

24 Vaststelling ADI Effect ADI NOAEL Veiligheidsfactor (100 x) 0 Dosis 24

25 ADI Afwezigheid van onveiligheid Overschrijdingen niet direct risico Veiligheidsfactoren Veilig voor gemiddelde inname hele leven Geen ADI indien stof kankerverwekkend is Niet toegestaan voor gebruik Wat is risico? Risico = gevaar * blootstelling 25

26 Vaststelling ADI Effect ADI NOAEL Veiligheidsfactor (100 x) Gevaar 0 Dosis 26

27 Vaststelling veiligheidsnormen Effect ADI NOAEL Veiligheidsfactor (100 x) 0 Dosis 27

28 Communicatie E-nummers gaat vaak over gevaar, maar 28

29 blootstelling bepaalt het risico 29

30 Goedkeuring EFSA Van ADI naar E-nummer ADI is vastgesteld Technische noodzaak EFSA bekijkt veiligheidsdossier Metabolisme/toxiciteitsstudies Blootstelling wordt bepaald Toetsing aan worst-case Europees dieet Geen ADI-overschrijding voor toepassingen E-nummer Goedkeuring door EFSA voor EU 30

31 Tussenconclusie Onveilige stoffen worden simpelweg niet toegelaten Nulrisico E-nummer betekent veilig En dat je er niet te veel van binnen kan krijgen! EFSA heeft als extra taak studies die nieuw licht werpen op vigerende veiligheidsvisies grondig te evalueren

32

33 Aspartaam E951 giftig? Afbraakproducten Methanol formaldehyde mierenzuur Zenuwtoxisch Blindheid Studies Ramazzini in muizen: Kanker Hele leven blootstelling Totaal aantal tumoren toegenomen Het grote gif Kanker, MS enz. enz. enz. Zie:

34 Metabolisme aspartaam Aspartaam wordt na opname in lichaam omgezet in Asparaginezuur (aminozuur) Fenylalanine (aminozuur) (PKU-waarschuwing) Methanol In de fles bij langer bewaren Diketopiperazine (DKP) Heeft ook ADI (7.5 mg/kg) Bij vaststellen ADI aspartaam is DKP meegenomen Aspartaam : DKP = 3:1 EFSA bezig nieuwe evaluatie DKP en aspartaam

35 Aspartaam en methanol Afbraakproduct aspartaam is methanol In fruitsap zit 10 keer meer methanol 1 kop koffie geeft 30 mg formaldehyde 1 liter lightfrisdrank zit evenveel methanol als in halve appel Lever vangt alles weg Lever maakt per minuut 22 mg formaldehyde = 32 gram per dag Formaldehyde essentieel voor purinesynthese Methanol/formaldehyde komen niet perifeer beschikbaar in deze hoeveelheden Maag-darmkanaal plus lever vangt alles weg

36 Aspartaam niet kankerverwekkend Ramazzinistudies 2 studies levenslange blootstelling aspartaam Toename tumoren in ratten EFSA Data onderzocht Histologische beoordeling onjuist Tumoren niet relevant voor mens Groepen met infecties Conclusies niet valide en in samenhang met bekende literatuur: aspartaam niet kankerverwekkend

37 Cyclamaat Voorzorgsadvies Voedingscentrum: Kinderen tot 4 jaar < 2 glazen light frisdrank per dag 4-8 jaar max. 3 glazen Volwassenen max. 7 glazen Dit op basis van worst-case in relatie tot ADI-overschrijding Wat mag er maximaal toegevoegd worden in product Liefhebbers Echter reële blootstelling:

38 ADI vs blootstelling kinderen (RIVM 2009) Zoetstof ADI Blootstelling (gem) Acesulfaam-K Aspartaam Cyclamaat Saccharine Neohesperidine ,23 0,3 0,11 0,09 0,03

39 Conclusies intensieve zoetstoffen Met gemiddeld en liefhebbers drinkpatroon geen ADI overschrijdingen te verwachten Herevaluatie conservatieve Voedingscentrum cyclamaat adviezen is in de maak Benefits zoetstoffen worden meegewogen in evaluatie

40 Toch giftige E-nummers? 40

41 Conclusies E-nummer = Veilig Onterecht angst voor E-nummers Aangejaagd door publicaties die voorbij gaan aan fysiologie en blootstelling Continue screening op veiligheid Bij twijfels of voortschrijdend inzicht verbod op toepassingen Intensieve zoetstoffen zijn veilig 41