Nederlandse norm. NEN (nl)

Transcriptie

1 Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This document may only be used on a stand-alone PC. Use in a network is only permitted when a supplementary license agreement for us in a network with NEN has been concluded. Nederlandse norm NEN (nl) Gasvoorzieningsystemen Leidingen voor maximale bedrijfsdruk tot en met 16 bar Deel 10: Specifieke functionele eisen voor opstellingsruimten en meteropstellingen met een maximale inlaatdruk van 100 mbar en een maximale ontwerpcapaciteit van 650 m 3 n /h Gas supply systems Pipelines for maximum operating pressure up to and including 16 bar Part 10: Specific functional requirements for housing for installations and housing for meters with a maximum inlet pressure of 100 mbar and a maximum design capacity of 650 m 3 n /h Vervangt NEN :2009 Ontw. ICS ; juli 2010

2 Normcommissie "Gasdistributieleidingen" Apart from exceptions provided by the law, nothing from this publication may be duplicated and/or published by means of photocopy, microfilm, storage in computer files or otherwise, which also applies to full or partial processing, without the written consent of the Netherlands Standardization Institute. The Netherlands Standardization Institute shall, with the exclusion of any other beneficiary, collect payments owed by third parties for duplication and/or act in and out of law, where this authority is not transferred or falls by right to the Reproduction Rights Foundation. Auteursrecht voorbehouden. Behoudens uitzondering door de wet gesteld mag zonder schriftelijke toestemming van het Nederlands Normalisatie-instituut niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van fotokopie, microfilm, opslag in computerbestanden of anderszins, hetgeen ook van toepassing is op gehele of gedeeltelijke bewerking. Het Nederlands Normalisatie-instituut is met uitsluiting van ieder ander gerechtigd de door derden verschuldigde vergoedingen voor verveelvoudiging te innen en/of daartoe in en buiten rechte op te treden, voor zover deze bevoegdheid niet is overgedragen c.q. rechtens toekomt aan de Stichting Reprorecht. Although the utmost care has been taken with this publication, errors and omissions cannot be entirely excluded. The Netherlands Standardization Institute and/or the members of the committees therefore accept no liability, not even for direct or indirect damage, occurring due to or in relation with the application of publications issued by the Netherlands Standardization Institute. Hoewel bij deze uitgave de uiterste zorg is nagestreefd, kunnen fouten en onvolledigheden niet geheel worden uitgesloten. Het Nederlands Normalisatie-instituut en/of de leden van de commissies aanvaarden derhalve geen enkele aansprakelijkheid, ook niet voor directe of indirecte schade, ontstaan door of verband houdend met toepassing van door het Nederlands Normalisatie-instituut gepubliceerde uitgaven Nederlands Normalisatie-instituut Postbus 5059, 2600 GB Delft Telefoon (015) , Fax (015)

3 Inhoud Voorwoord Onderwerp en toepassingsgebied Normatieve verwijzingen Termen en definities Algemeen Installaties en leidingen Drukken Kwaliteit Algemeen Kwaliteitsborging Kennis en bevoegdheid Ontwerp Categorie-indeling Opstellingsruimte Algemeen Categorie A4, ontwerpcapaciteit Q n 10 m 3 n /h, nieuwbouw Categorie A5, ontwerpcapaciteit 10 < Q n 40 m 3 n /h, nieuwbouw Categorie A6, ontwerpcapaciteit 40 < Q n 650 m 3 n /h, nieuwbouw Centrale locatie voor meervoudige meteropstellingen, categorie A4, ontwerpcapaciteit Q n 10 m 3 n /h, nieuwbouw Bestaande bouw Meteropstelling Algemeen Comptabele metingen Bestandheid tegen hoge temperatuur Dimensioneren en leveringsdruk Componenten Aanleg Installeren Sterkte- en dichtheidsbeproeving In bedrijf nemen meteropstelling Registratie Bedrijfsvoering Algemeen Onderhoud Vervanging/verplaatsing in bestaande bouw Uit bedrijf nemen Geen verbruiker De voorziening voor gas is onveilig De meteropstelling wordt verplaatst Het gebouw wordt gesloopt...24 Bijlage A (informatief) Verbindingstechnieken...25 Bijlage B (informatief) Zonering van opstellingsruimten...26 Bibliografie

4 Voorwoord In de Europese lidstaten is het proces van onderlinge harmonisatie van technische regelgeving en normalisatie gaande. In het kader daarvan zijn er op Europees niveau normen voor gasvoorzieningsystemen opgesteld die in de lidstaten moeten worden geïmplementeerd. De implementatie houdt voor de normen op het gebied van gasdistributieleidingen in dat de Europese normen in Nederland als NEN-EN-normen zijn gepubliceerd. Om het hoge niveau van de Nederlandse normalisatie op het gebied van gasdistributiesystemen te handhaven, is op basis van die NEN-EN-normen de nationale normenreeks NEN 7244 opgesteld. Deze normenreeks bestaat uit diverse delen en stelt functionele eisen aan het ontwerp, de aanleg en het beheer van gasleidingsystemen, die zijn toegesneden op de Nederlandse praktijk. Deze nationale normen bevatten onderwerpen afkomstig uit de tot dan toe vigerende nationale normen en KVGN-richtlijnen, en zijn aangepast aan de huidige stand van de techniek. Een belangrijke randvoorwaarde voor die nationale aanvullende normen is dat deze geen strijdigheden met de NEN-EN-normen mogen bevatten. Aan deze aspecten heeft de normcommissie dan ook veel aandacht besteed. Deze norm, NEN , vormt de nationale aanvulling op NEN-EN en NEN-EN voor installaties met een maximale inlaatzijdige werkdruk (MOP u ) van 100 mbar en een maximale ontwerpcapaciteit (Q n ) van 650 m 3 n /h. Voor installaties met een inlaatzijdige werkdruk (MOP u ) groter dan 100 mbar en/of een ontwerpcapaciteit (Q n ) groter dan 650 m 3 n /h is NEN 1059 van toepassing. De inhoud van de norm NEN is zodanig dat deze zelfstandig kan worden toegepast. Door aan de NEN-norm te voldoen, is tevens voldaan aan de daaraan ten grondslag liggende NEN-EN-normen. Er is bij het opstellen van deze reeks normen van uitgegaan dat de gebruiker beschikt over kennis van de gasvoorziening, en in het bijzonder over kennis van gasdistributiesystemen. De functioneel geformuleerde eisen in deze norm zijn op sommige punten aangevuld met opmerkingen. Deze opmerkingen zijn informatief en zijn bedoeld om aan te geven op welke wijze aan de desbetreffende eis kan worden voldaan. De gebruiker van de norm is zelf verantwoordelijk voor de technische toepassing. Deze norm is opgesteld door de normcommissie "Gasdistributieleidingen". Op het moment van publicatie van deze norm was de normcommissie als volgt samengesteld: P. Latta (voorzitter) Liander, Arnhem R. Janssen Enexis B.V., Landgraaf A.J. de Kwant Stedin B.V., BV, Rotterdam B. van Hees Endinet, Eindhoven H. Ruiter Bouwend Nederland, Gouda J. Stappenbelt Kiwa Gastec NV, Apeldoorn W.J.J. van der Wal Staatstoezicht op de Mijnen, Voorburg M. Wolters Kiwa Gastec NV, Apeldoorn A.R.M. Dessens (secretaris) Nederlands Normalisatie-instituut, Delft 2

5 Gasvoorzieningsystemen Leidingen voor maximale bedrijfsdruk tot en met 16 bar Deel 10: Specifieke functionele eisen voor opstellingsruimten en meteropstellingen met een maximale inlaatdruk van 100 mbar en een maximale ontwerpcapaciteit van 650 m n 3 /h 1 Onderwerp en toepassingsgebied Deze norm geeft specifieke functionele eisen voor het ontwerp van de opstellingsruimten en het ontwerp, de aanleg, de registratie en de bedrijfsvoering van meteropstellingen voor het leveren van gasvormige brandstoffen van de eerste en tweede familie volgens NEN-EN 437, met een maximale inlaatzijdige werkdruk (MOP u ) van 100 mbar en een maximale ontwerpcapaciteit (Q n ) van 650 m 3 n /h. De functionele eisen voor meet- en regelinstallaties met een hogere inlaatdruk en/of grotere ontwerpcapaciteit staan in NEN De meteropstelling bevindt zich tussen de aansluitleiding, zie NEN en de voorziening voor gas (de binneninstallatie), zie NEN 1078 of NEN Deze norm bevat de basiseisen voor meteropstellingen. De eisen voor de afzonderlijke componenten (drukregelaars, leidingen enz.) en voor de inbouw daarvan zijn opgenomen in de desbetreffende Europese of nationale normen. Deze norm is niet van toepassing op het ontwerp van de opstellingsruimten en meteropstellingen alsmede de aanleg en de registratie van de meteropstellingen die reeds in gebruik waren vóór de publicatie van deze norm, maar is wel van toepassing op de bedrijfsvoering van deze meteropstellingen. Deze NEN-norm moet in onderlinge samenhang worden gezien met NEN 2768, NEN 1078, NEN 2078 en de specifieke NEN-normen uit de NEN 7244-serie. De NEN 7244-serie omvat de volgende normen: NEN Nederlandse editie op basis van NEN-EN Gasvoorzieningsystemen Leidingen voor maximale bedrijfsdruk tot en met 16 bar Deel 1: Algemene functionele eisen NEN Nederlandse editie op basis van NEN-EN Gasvoorzieningsystemen Leidingen voor maximale druk tot en met 16 bar Deel 2: Specifieke functionele eisen voor polyetheen (MOP tot en met 10 bar) NEN Nederlandse editie op basis van NEN-EN Gasvoorzieningsystemen Leidingen voor maximale druk tot en met 16 bar Deel 3: Specifieke functionele eisen voor staal NEN Gasvoorzieningsystemen Leidingen voor maximale druk tot en met 16 bar Deel 4: Specifieke functionele eisen voor nodulair gietijzeren leidingen met een maximale bedrijfsdruk van 8 bar NEN Gasvoorzieningsystemen Leidingen voor maximale druk tot en met 16 bar Deel 5: Specifieke functionele eisen voor slagvaste PVC-leidingen met een maximale bedrijfsdruk van 200 mbar NEN Gasvoorzieningsystemen Leidingen voor maximale druk tot en met 16 bar Deel 6: Specifieke functionele eisen voor aansluitleidingen NEN Nederlandse editie op basis van NEN-EN Gasvoorzieningsystemen Leidingen voor maximale bedrijfsdruk tot en met 16 bar Deel 7: Specifieke functionele eisen voor sterkte- en dichtheidsbeproeving en voor het in bedrijf en buiten bedrijf stellen van gasdistributieleidingen 3

6 NEN Gasvoorzieningsystemen Leidingen voor maximale druk tot en met 16 bar Deel 8: Specifieke functionele eisen voor het beheer van leidingen van de materialen hard PVC, grijs gietijzer en asbestcement en eerste generatie PE en PE SDR 26 (wordt niet uitgebracht) NEN Gasvoorzieningsystemen Leidingen voor maximale bedrijfsdruk tot en met 16 bar Deel 9: Specifieke functionele eisen voor de afhandeling van gasmeldingen en periodiek gaslek zoeken NEN Gasvoorzieningsystemen Leidingen voor maximale bedrijfsdruk tot en met 16 bar Deel 10: Specifieke functionele eisen voor opstellingsruimten en meteropstellingen met een maximale inlaatdruk van 100 mbar en een maximale ontwerpcapaciteit van 650 m n 3 /h De normenserie NEN 7244 is, met uitzondering van deel 9, niet van toepassing op leidingen in of nabij belangrijke waterstaatswerken en leidingen die in grondwaterbeschermingsgebieden liggen; zie voor deze leidingen de normenserie NEN 3650 en NEN Normatieve verwijzingen De volgende documenten waarnaar is verwezen zijn onmisbaar voor de toepassing van dit document. Bij gedateerde verwijzingen is alleen de aangehaalde versie van toepassing. Bij ongedateerde verwijzingen is de laatste versie van het document (met inbegrip van wijzigingsbladen) waarnaar is verwezen van toepassing. NEN 1010 NEN 1059 NEN 1078 NEN 1982 NEN 2078 NEN 2542 NEN 2543 NEN 2544 NEN 2768 NEN 3011 NEN 7239 Ontw. NEN-EN 331 NEN-EN 334 NEN-EN 437 NEN-EN 593 NEN-EN 1057 Veiligheidsbepalingen voor laagspanningsinstallaties Gasvoorzieningsystemen Gasdrukregelstations voor transport en distributie Voorziening voor gas met een werkdruk tot en met 500 mbar Gelaste stalen precisiebuizen voor centraleverwarming- en gasinstallaties Eisen voor industriële gasinstallaties Puntstukken met buitendraad voor gasleidingen Puntstukken met soldeereind voor gasleidingen Wartelmoeren voor puntstukken voor gas- en waterleidingen Meterruimten en bijbehorende voorzieningen in een woonfunctie Veiligheidskleuren en -tekens in de werkomgeving en in de openbare ruimte Gasdrukregelaars voor huisaansluitingen voor inlaatdrukken (MOPu) tot 100 mbar Met de hand bediende kogelkranen en plugkranen met gesloten bodem voor gasinstallaties in gebouwen Gasdrukregelaars voor inlaatdrukken tot 100 bar Proefgassen Proefdrukken Toestelcategorieën Industriële afsluiters Metalen vlinderkleppen Koper en koperlegeringen Naadloze koperen buizen voor gas- en waterleidingen in sanitaire en verwarmingstoepassingen 4

7 NEN-EN NEN-EN 1171 Flanges and their joints-circular flanges for pipes, valves, fittings and accessories, PN designated Part 1: Steel flanges Industriële afsluiters Gietijzeren schuifafsluiters NEN-EN NEN-EN NEN-EN Koper en koperlegeringen Hulpstukken Deel 1: Hulpstukken met uiteinden voor capillaire of hardsoldeerverbinding aan koperen buizen Koper en koperlegeringen Hulpstukken Deel 2: Knelfittingen voor gebruik in combinatie met koperen buizen Koper en koperlegeringen Hulpstukken Deel 5: Hulpstukken met korte uiteinden voor capillaire hardsoldeerverbindingen aan koperen buizen NEN-EN NEN-EN 1359 NEN-EN 1984 NEN-EN NEN-EN NEN-EN NEN-EN NEN-EN Koper en koperlegeringen Fittingen Deel 7: Fittingen met drukpassing eind Gasmeters Gasmeters met balgen Industriële afsluiters Stalen schuifafsluiters Stalen buizen voor leidingen voor brandbare vloeistoffen Technische leveringsvoorwaarden Deel 1: Buizen van klasse A Stalen buizen voor leidingen voor brandbare vloeistoffen Technische leveringsvoorwaarden Deel 2: Buizen van klasse B Naadloze stalen buizen voor toepassingen onder druk Technische leveringsvoorwaarden Deel 5: Corrosievaste stalen buizen Stalen fittingen met schroefdraad Smeedbaar gietijzeren pijpfittings met schroefdraad NEN-EN Buizen van ongelegeerd staal geschikt voor lassen en draadsnijden Technische leveringsvoorwaarden NEN-EN Gasvoorzieningsystemen Gasdrukregelstations voor gastransport en -distributie Functionele eisen NEN-EN Gasvoorzieningsystemen Gasdrukregelinstallaties in aansluitleidingen Functionele eisen NEN-EN NEN-EN NEN-EN NEN-EN NEN-EN NEN-EN-IEC ISO 9951 Gasmeters Gasmeters met schoepenwiel Gasmeters Herleidingsinstrumenten Gasmeters Gasmeters met roterend verdringer-element Industriële afsluiters Membraanafsluiters gemaakt van metalen Afsluiters voor gasdistributiesystemen met maximale werkdruk minder of gelijk aan 16 bar Prestatie-eisen Elektrisch materieel voor plaatsen waar gasontploffingsgevaar 2003 kan heersen Deel 10: Classificatie van gevaarlijke gebieden Measurement of gas flow in closed conduits Turbine meters 5

8 BS DIN 3384 Metal hose assemblies Guidance on the construction and use of corrugated hose assemblies Gasschlauchleitungen aus nichtrostendem Stahl Sicherheitstechnische Anforderungen, Prüfung, Kennzeichnung 3 Termen en definities Voor de toepassing van deze norm gelden de volgende termen en definities. 3.1 Algemeen meteropstelling gasdrukregel- en meetinstallatie met een maximale inlaatzijdige werkdruk (MOP u ) van 100 mbar en een maximale ontwerpcapaciteit (Q n ) van 650 m 3 n /h niet-gevaarlijk gebied NGG gebied waarbinnen een ontplofbare atmosfeer niet wordt geacht aanwezig te zijn in zulke hoeveelheden dat speciale voorzieningen zijn vereist voor de constructie, de installatie en het gebruik van materieel opstellingsruimte ruimte ten behoeve van de (meter)opstellingen van nutsvoorzieningen punt van levering technische scheiding tussen de installatie van de (net)beheerder en de installatie van de verbruiker 3.2 Installaties en leidingen aansluitleiding leiding vanaf de hoofdleiding tot aan de hoofdkra(a)n(en) van de meteropstelling componenten gasvoerende onderdelen waaruit de meteropstelling is opgebouwd OPMERKING Componenten worden onderscheiden in appendages, leidingen, verbindingen en drukvaten. Appendages zijn fabrieksmatig vervaardigde componenten zoals afsluiters, expansiestukken, isolatiekoppelingen, drukregelaars, gasmeters. Een filter is een voorbeeld van een drukvat instrumentatieleiding leiding ten behoeve van de goede werking van de appendages die zijn opgenomen in de meteropstelling m 3 gas onder normale omstandigheden (m n 3 ) hoeveelheid gas in droge toestand die bij atmosferische druk van Pa absoluut (1,01325 bar a ) en een temperatuur van 273,15 K (0 C)een volume inneemt van 1 m ontwerpcapaciteit hoeveelheid gas per tijdseenheid uitgedrukt in Q n (m n 3 /h) waarvoor de meteropstelling is ontworpen, 6

9 3.3 Drukken Indien de bedoelde druk uitsluitend van toepassing is op het systeem stroomopwaarts, respectievelijk stroomafwaarts van de beschouwde drukgrens of appendage, wordt het symbool voorzien van de indices u (upstream) of d (downstream). Drukken worden uitgedrukt in Pa of bar beproevingsdruk inwendige druk die in het gasvoerende deel van de meteropstelling heerst tijdens de beproeving. OPMERKING Er wordt onderscheid gemaakt naar de beproevingsdruk bij de sterktebeproeving en de dichtheidsbeproeving: sterktebeproeving: een welomschreven beproevingsprocedure om vast te stellen dat de meteropstelling voldoet aan de eisen voor mechanische sterkte; dichtheidsbeproeving: een welomschreven beproevingsprocedure om vast te stellen dat de meteropstelling voldoet aan de dichtheidseisen druk overdruk van het gas in het systeem leveringsdruk druk die aanwezig is op het punt van levering ten behoeve van de eindverbruiker maximale werkdruk Maximum Operating Pressure MOP maximale druk waarbij een systeem constant kan functioneren onder normale bedrijfsomstandigheden OPMERKING Normale bedrijfsomstandigheden houden in: geen storing in enige component. 4 Kwaliteit 4.1 Algemeen Het ontwerp, de aanleg en de bedrijfsvoering van de meteropstellingen moeten zo zijn dat het veiligheidsrisico voor de omgeving aanvaardbaar is en de beoogde leveringszekerheid wordt verkregen. 4.2 Kwaliteitsborging De kwaliteit van de meteropstellingen en van de activiteiten m.b.t. ontwerp, aanleg en bedrijfsvoering moeten gedurende de gehele levenscyclus van de meteropstelling zijn geborgd. Daartoe moet de (net)beheerder beschikken over organisatorische, operationele en administratieve bedrijfsprocedures die gericht zijn op de: beoogde veiligheid en leveringszekerheid van de meteropstellingen; veilige en technisch verantwoorde uitvoering van werkzaamheden aan de meteropstelling. OPMERKING In deze norm wordt de term (net)beheerder gebruikt, omdat er bij meteropstelling sprake kan zijn van meerdere beheerders (bijvoorbeeld van de opstelling en de meetinrichting). 7

10 Bestelformulier Stuur naar: NEN Standards Products & Services t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer WB Delft NEN Standards Products & Services Postbus GB Delft Vlinderweg AX Delft Ja, ik bestel ex. NEN :2010 nl Gasvoorzieningsystemen - Leidingen voor maximale bedrijfsdruk tot en met 16 bar - Deel 10: Specifieke functionele eisen voor opstellingsruimten en meteropstellingen met een maximale inlaatdruk van 100 mbar en een maximale ontwerpcapaciteit van 650 m_n³/h T (015) F (015) Wilt u deze norm in PDF-formaat? Deze bestelt u eenvoudig via Gratis nieuwsbrieven Wilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van normen, normalisatie en regelgeving? Neem dan een gratis abonnement op een van onze nieuwsbrieven. Gegevens Bedrijf / Instelling T.a.v. O M O V Klantnummer NEN Uw ordernummer BTW nummer Postbus / Adres Postcode Plaats Telefoon Fax Factuuradres (indien dit afwijkt van bovenstaand adres) Postbus / Adres Postcode Plaats Datum Handtekening Retourneren Fax: klantenservice@nen.nl Post: NEN Standards Products & Services, t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 10214, 2600 WB Delft (geen postzegel nodig). Voorwaarden De prijzen zijn geldig tot 31 december 2018, tenzij anders aangegeven. Alle prijzen zijn excl. btw, verzend- en handelingskosten en onder voorbehoud bij o.m. ISO- en IEC-normen. Bestelt u via de normshop een pdf, dan betaalt u geen handeling en verzendkosten. Meer informatie: telefoon , dagelijks van 8.30 tot uur. Wijzigingen en typefouten in teksten en prijsinformatie voorbehouden. U kunt onze algemene voorwaarden terugvinden op: LEREN, WERKEN EN GROEIEN MET NEN preview