Page 10 Een bezoek aan het Gehucht van de Leeuw

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Page 10 Een bezoek aan het Gehucht van de Leeuw"

Transcriptie

1 1

2 Page 3 Culturespaces, delegatiehouder van het Slagveld van Waterloo Page 4 Waterloo, een veldslag die de geschiedenis getekend heeft Page 10 Een bezoek aan het Gehucht van de Leeuw Page 12 Programmering 2013 Page 13 Het optreden van Culturespaces op het Slagveld van Waterloo Page 17 Praktische informatie 2

3 Culturespaces animeert en beheert op een ethisch verantwoorde en professionele wijze tal van prestigieuze monumenten, musea en historische sites in opdracht van openbare instellingen en instanties. Worden door Culturespaces beheerd: het Museum Jacquemart-André, Parijs (sinds 1996) de Villa Ephrussi de Rothschild, Saint-Jean-Cap-Ferrat (sinds 1992) de Griekse Villa Kérylos, Beaulieu sur Mer (sinds 2001) het Château des Baux in de Provence (sinds 1993) het Carrières de Lumières (sinds 2012) het Théâtre Antique van Orange (sinds 2002) de arena s van Nîmes, het Maison Carrée, de Tour Magne (sinds 2006) de Cité de l Automobile, Mulhouse (sinds 1999) de Cité du Train, Mulhouse (sinds 2005) het Slagveld van Waterloo, België (sinds 2004) Culturespaces exploiteert de ruimten en de collecties, het onthaal van het publiek, het beheer van het personeel en van alle diensten, de culturele animatie en de organisatie van de tijdelijke tentoonstellingen, net als de nationale en internationale communicatie van de sites, met moderne managementmethoden. Om van het bezoek steeds een moment van plezier te maken, dragen de teams van Culturespaces de kwaliteit van het onthaal en de culturele verrijking van de mensen hoog in het vaandel. Met 20 jaar ervaring en 2 miljoen bezoekers per jaar is Culturespaces de belangrijkste privéspeler op het vlak van het beheer van Franse monumenten en musea en één van de vooraanstaande Europese spelers qua cultuurtoerisme. Omdat ook de toekomstige generaties nog moeten kunnen genieten van ons erfgoed, draagt Culturespaces elk jaar bij tot de financiering van programma s voor de restauratie van de monumenten en de collecties die haar werden toevertrouwd. Van haar kant heeft de Stichting Culturespaces, opgericht onder het beschermheerschap van de Fondation du Patrimoine, als taak initiatieven te ondersteunen die de toegang van kinderen tot cultuur bevorderen. We willen de openbare instellingen helpen om hun erfgoed op te voeren en hun culturele en toeristische uitstraling te ontwikkelen. Daarnaast willen we ook de toegang tot de cultuur veralgemenen en onze kinderen onze geschiedenis en onze beschaving laten ontdekken, op opmerkelijke culturele sites preciseert Bruno Monnier, algemeen directeur. 3

4 De Slag van Waterloo is het orgelpunt van een bijna ononderbroken periode van oorlogen die meer dan twintig jaar duurde, waarbij alle Europese grootmachten waren betrokken. Waterloo staat ook voor de opschudding onder de Europese monarchieën die zich verenigen tegen het Keizerrijk, de ideeën van de Verlichting en de Franse Revolutie, en vooral tegen de oppermachtige ambities van degene die door heel Europa de Ogre de Corse of de wreedaard van Corsica wordt genoemd. De historische context Binnen een Europa waarop Frankrijk een sterke invloed had, hadden de gebeurtenissen van 1789 een immense impact. Deze revolutionaire erfenis, de verspreiding van de ideeën van de Verlichting, en de bijna ononderbroken oorlogsvoering van 1792 tot 1815, zetten het Europese continent in rep en roer op geopolitiek vlak, maar ook op vlak van het ideeëngoed: de legers van de revolutie en van het Keizerrijk verspreiden naar het buitenland de principes van vrijheid, gelijkheid en het recht van het volk om van zichzelf te beschikken, waardoor het nationale gevoel werd aangewakkerd in de door Napoleon veroverde of geannexeerde landen. De bries van vrijheid, overgewaaid uit het revolutionaire Frankrijk, zorgt al snel voor onweer in Europa. De volkeren, vaak geleid door intellectuele elites, dromen ervan zich te bevrijden van het ancien régime en van een verenigde natie, zich spiegelend aan het Franse model. Dit nationale model wordt bovendien aangewakkerd door de Franse bezetting: de Napoleontische dominantie maakt het bewustzijn van de identiteit alleen maar sterker bij de veroverde volkeren. Na de nederlaag van de veldtocht naar Rusland (1812) treedt Napoleon af op 6 april 1814, wat meteen ook de val van het Keizerrijk inhoudt. Wanneer ze in september 1814 samenkomen op het Congres van Wenen om de grenzen binnen het Napoleontische Europa opnieuw te tekenen, willen de monarchen van Oostenrijk, Rusland, Engeland en Pruisen de beschaving restaureren, ze willen met andere woorden de nieuwigheden ingevoerd in Europa door de geest van de Franse Revolutie uitvagen. De terugkeer van het eiland Elba, op 1 maart 1815, en de honderd dagen durende veldslag die de geallieerden verenigde tegen Napoleon, zorgden ervoor dat het Napoleontische offensief opnieuw in de clinch ging met de coalitie van Engeland, Pruisen, Rusland en Oostenrijk, gesteund door Spanje, Italië en de Nederlanden. Het was de veldtocht van België die leidde tot de slag van Waterloo. 4

5 De strijdkrachten tijdens de Belgische veldtocht Het Grote Leger: manschappen Zowel dienstplichtigen (verplichte militaire dienst, een restant van de Revolutie, met een duur van vijf jaar). Uitstekende manschappen, geharde soldaten, overlevenden van het Keizerrijk, overlevenden van de Spaanse Oorlog De geallieerden: manschappen Een Engels leger voor de helft samengesteld uit Engelse soldaten en Duitse huursoldaten, opgeleid met een ijzeren discipline. Gereputeerd voor hun sterke verdediging. Een Nederlands leger dat integraal deel uitmaakt van het leger van Wellington en dat wordt geleid door de Prins van Oranje-Nassau. Een erg gemotiveerd Pruisisch leger, gedreven door het opkomende gevoel van Duits nationalisme en door de honger naar wraak tegen Frankrijk. Ze hadden weinig ervaring en waren niet echt gehard, maar zeer talrijk. Het verloop van de strijd Nadat Napoleon van het eiland Elba ontsnapt is, bevindt hij zich op 20 maart 1815 in Parijs. In zeer korte tijd mobiliseert hij een leger en op 14 juni staan manschappen aan de grens met het koninkrijk der Nederlanden, nabij Beaumont. Op het Congres van Wenen hebben de geallieerden beslist om vanaf eind maart in te grijpen in Frankrijk en het land langs alle grenzen binnen te dringen. Maar hun troepen zijn al sinds 1814 gedemobiliseerd en kunnen pas in actie komen vanaf juli. Napoleon wil hen voor zijn. Alleen de Britse en Hollands-Belgische troepen onder leiding van de Hertog van Wellington en het Pruisische leger van Maarschalk Blücher zijn klaar voor de strijd. Maar de eerste zijn verspreid over het westelijke deel van België, de laatste zitten in het oosten. De Franse manschappen zijn superieur aan zowel de troepen van Wellington als die van Blücher afzonderlijk, maar zijn niet tegen de tegenstanders opgewassen als die zich verenigen. Napoleon vat het volgende plan op: hij wil zijn manschappen samenbrengen op één centraal punt, Quatre-Bras, het kruispunt van de wegen Brussel-Charleroi en Nijvel-Namen, 13km ten zuiden van Waterloo. Vervolgens wil hij eerst de eerste, dan de tweede tegenstander verslaan. Op 15 juni is de Keizer in Charleroi. De volgende dag vinden twee veldslagen plaats: een deel van het Franse leger, aangevoerd door Napoleon zelf, verslaat de Pruisen in Ligny, een dorp 15 km ten noordoosten van Charleroi; een ander deel van de keizerlijke troepen, onder leiding van maarschalk Ney, treft bij Quatre-Bras manschappen van het leger van Wellington en slaagt er niet in het kruispunt in te nemen. 5

6 Blücher heeft zijn Britse bondgenoot beloofd zich terug te trekken richting Waver. De hertog beslist daarop de strijd te aanvaarden op het plateau van Mont-Saint-Jean. De 17de juni, onder een gietende regen die volgt op de ondraaglijke hitte van de voorgaande dagen, hergroeperen de Britse en Hollands-Belgische troepen zich op de gekozen posities. 18 juni Morgens worden de posities ingenomen: aan de ene kant het Brits-Hollandse leger, man sterk, aangevoerd door Wellington en verspreid over het plateau van Mont-Saint-Jean in het noorden. Aan de andere kant de Fransen, gelegerd op het plateau van La Belle-Alliance in het zuiden, aangevoerd door Napoleon en Maarschalk Ney. De Engelsen bezetten ook het kasteel en de hoeve van Hougoumont. Het Pruisische leger, onder leiding van Blücher, is op terugtocht in oostelijke richting en wordt achtervolgd door de Franse troepen van Maarschalk Grouchy. 11u30 Franse afleidingsaanval door de divisie van Prins Jérôme, de broer van Napoleon, op de kasteelhoeve van Hougoumont. Er wordt hevig gevochten, maar de Fransen kunnen geen enkel gebouw veroveren. 12u30 De grote Franse artillerie-eenheid verzamelt een tachtigtal kanonnen voor een aanval op het centrale en centraal-linkse deel van de geallieerde linie. 13u30 Aanval ten oosten van de steenweg, tussen La Haye Sainte en Papelotte, door infanteristen van het 1ste Korps van Drouet d Erlon. Ze worden onthaald op salvo s, teruggedreven door een bajonetaanval door de troepen van Picton, en vervolgens aangevallen door de Britse zware cavalerie. Het is een waar bloedbad en het 1ste Korps keert geheel ontregeld terug. De Britse cavalerie wordt overmoedig en wil meteen ook maar de grote artillerie-eenheid aanvallen. Ontmoedigd, en met vermoeide paarden, krijgt de cavalerie een tegenaanval te verduren van de Franse lansiers, die hen zware verliezen toebrengen. 15u De geallieerden hebben standgehouden, Napoleon heeft de slag bij Waterloo nu al verloren. 16u Begin van de Franse cavalerieaanvallen, gericht tegen de centraal-rechtse linie van de geallieerden (waar nu de Leeuw van Waterloo staat, tussen La Haye Sainte en Hougoumont). De opeenvolgende, bijna twee uur durende aanvallen onder leiding van Maarschalk Ney brengen zowat cavaleristen over een front van minder dan meter. Op het plateau heuvelafwaarts formeert de geallieerde infanterie zich in defensieve vierkantige slagordes en houdt stand, geholpen door wat overblijft van de geallieerde cavalerie en vooral door de artillerie, die bovenop de heuvel heeft postgevat, van waarop de kanonniers hun ladingen weten terug te halen, omdat de Fransen nalaten de kanonnen te vernagelen of mee te nemen. 17u Het IVde Korps van Büllow gaat tot de aanval over richting Plancenoit, waar man tegen man wordt gevochten. Napoleon moet er zijn Jonge Garde onder leiding van Duhesme naartoe sturen. 6

7 18u30 Zeer kritieke situatie voor Wellington, na de val van La Haye Sainte, waar Ney enkele kanonnen in batterij kan brengen en de geallieerde linie weet te veroveren. Ney blijft infanteristen opeisen, terwijl Napoleon door alle reserves heen is, met uitzondering van enkele bataljons van de Garde die hij voorlopig niet in de strijd wil werpen. Wellington houdt stand. Hij verzwakt zijn linkerflank om de gelederen in het centrum te sluiten. Hij weet dat Blücher hem komt aflossen. 19u30 Ook Napoleon weet dit. Nadat hij Plancenoit weer heeft ingenomen, beslist hij een laatste heftige aanval in te zetten voor het gros van de Pruisische troepen arriveert. De Keizerlijk Garde gaat terug naar het dal, waar de cavaleristen worden aangevallen, gesteund door wat nog overblijft van het Franse leger. Volgens de legende rukken de trouwe soldaten van Napoleon onverstoorbaar op, tegen het artillerievuur in. Toch zijn ze tegen de overmacht niet opgewassen, want Wellington heeft alle reserves opgetrommeld: de Guards, Colborne, Detmers dwingen het Keizerlijke Leger op de knieën. 20u De Pruisen bestormen het slagveld. De Franse troepen, die zien hoe de Garde de aftocht blaast, geven zich gewonnen en schreeuwen verraad. Er was hen gezegd dat Grouchy zou komen, maar in werkelijkheid was het Blücher Het betekent de ondergang voor de Fransen. Wellington neemt zijn steek af en geeft zijn mannen het bevel voorwaarts te trekken. 21u Ontredderd trekken de Fransen zich terug, met uitzondering van twee slagordes van de garde, die de aftocht van de Keizer dekken. Wellington en Blücher zien elkaar terug en drukken elkaar de hand voor de Belle-Alliance : hun legers hebben de overwinning behaald. Bij het vallen van de nacht is het slagveld een apocalyptisch tafereel: het terrein ligt bezaaid met bijna doden, duizenden kermende of zieltogende gewonden, en de kadavers van duizenden paarden. Ook de rovers en plunderaars zijn al verschenen De laatste gewonden worden pas drie dagen later geholpen Naar schatting vielen er op het Slagveld zo n doden en gewonden. [Uit Dictionnaire de la bataille de Waterloo door Jean H. Frings (Eigenbrakel, Les Guides 1815, 1995)] Waterloo kort na de slag Zowel voor Napoleon als voor Wellington is dit de laatste strijd: de veldslag leidt voor de ene tot de ondergang en voor de andere tot glorie, maar is voor beiden het begin van hun mythe. Wellington wordt onthaald als een nationale held na zijn terugkeer van Waterloo, na zijn schitterende overwinning. Zelfs op zijn oude dag wordt hij nog herkend op straat, hoewel zijn populariteit af en toe daalt bij het publiek. Van 1815 tot 1818 is hij opperbevelhebber van de bezettingstroepen in Frankrijk, dat hij tot een bondgenoot van Engeland maakt. In 1830 verzamelt hij als Eerste Minister in Londen een diplomatieke conferentie van de Europese machten die beslist over 7

8 de onafhankelijkheid van België. Zijn dood op 14 september 1852 op 83-jarige leeftijd leidt tot een grootse nationale begrafenis. Hij wordt met veel praal begraven in de Saint-Paul s Cathedral in Londen. Napoleon, de gevallen keizer, wordt verbannen naar het eiland Sint-Helena op km van Frankrijk. Hij denkt na over de mening van het nageslacht, terwijl de geallieerden de overwinning op het monster vieren. Hij laat in gevangenschap a posteriori de rechtvaardiging opstellen van zijn politiek en zijn veldslagen. Het Mémorial de Sainte-Hélène (het gedenkschrift van Sint-Helena), dat pas na zijn dood werd gepubliceerd, zet hem neer als een door en door liberaal en democratisch man. In diezelfde periode ontstaat er in Frankrijk een zwarte legende over Napoleon in de royalistische kringen, die even uitzinnig en karikaturaal is als wat de ronde deed in het buitenland voor de val van de beul. Hartstochtelijke schrijvers zoals Mme de Staël, Chateaubriand en Vigny schilderen de gevangene van Sint-Helena af met de trekken van een wreedaard, een Atilla of een Nero. Kort na de veldslag reeds worden de site en de naam Waterloo mythes. Waterloo staat immers voor een keerpunt in de Europese geschiedenis, en vormt zo een gedenkplaats. De verschillende politieke partijen van België en Europa zullen zich de site toe-eigenen en haar symboliek voor hun doeleinden aanwenden. Belgische patriotten of reünisten van de parti français, revisionisten en nostalgische Bonaparte-aanhangers, teleurgesteld door de Restauratie van Lodewijk XVIII, beschouwen Waterloo als een wonde, als een schipbreuk van hun idealen: ze maken van Waterloo een rouwplek en verzamelen zich er om de opgeofferde soldaten te herdenken. Aan de andere kant maken de winnaars, hoofdzakelijk de Engelsen en Nederlanders, van de site een symbool van Europese solidariteit en van de overwinning van de monarchie. Het was vooral het ongeziene geweld van de veldslag dat de mensen zo beroerde dat reeds vanaf 1815 nieuwsgierigen naar Waterloo afzakten om het met eigen ogen te zien. Het aantal lichamen dat er rust, die overal op de site kriskras in gemeenschappelijke graven werden gegooid, geeft Waterloo een gewijd karakter. Er worden bedevaarten ter ere van de helden van Waterloo georganiseerd, elke 18e juni vinden er herdenkingsceremonies plaats, volledige regimenten laten herdenkingsplaten installeren, landen roepen fondsen in het leven om monumenten op te richten, oud-soldaten stellen zichzelf aan als toeristische gids,... Men bezoekt ook de hoofdkwartieren, de boerderij van Caillou voor Napoleon en de herberg Bodenghien voor de geallieerden. De aanleg van een spoor van de buurtspoorwegen dat Waver en Eigenbrakel aandoet, bevordert het bezoek aan het slagveld. Stilaan wordt een gewijde plek een toeristische site en overal verschijnen er tavernes, hotels en buitenhuizen. 8

9 Door deel te worden van het collectief geheugen, loopt Waterloo het risico slachtoffer te worden van zijn bekendheid en gehavend te worden door een te grote populariteit. Al gauw moet men de toegang verbieden tot de site die wordt vertrapt door de stroom nieuwsgierigen. In 1914 wordt er een wet afgekondigd ten gunste van het behoud van de site: op 500 hectaren zal het vanaf dan onmogelijk zijn om gebouwen neer te zetten of bomen te planten. Er worden schadevergoedingen gestort, afgehouden op de Belgische en Engelse giften. Het is een precedent op vlak van het klasseren van een slagveld: Waterloo maakt deel uit van het Europees erfgoed. Waterloo, bron van artistieke inspiratie Volgens Victor Hugo is het epos een geschiedenis beluisterd aan de poorten van de legende. Het is misschien omdat hij vooraf aanvoelde dat Waterloo een echte legende zou worden, dat hij de epiek gebruikte om Les Châtiments te schrijven. De veldslag heeft een groot aantal kunstenaars uit de 19 e eeuw geïnspireerd. De romantische beweging vertoonde immers een ware fascinatie voor het dramatische en emotionele aspect van dit evenement. Talrijke schilders hebben de veldslag voorgesteld (onder andere Ernest Crofts, Sir William Allen, Théodore Géricault, Félix Philippoteaux, ), talrijke werken beschrijven hem, eigentijdse getuigenissen, romans, historische analyses,... in het bijzonder, Les Châtiments van Victor Hugo en La Chartreuse de Parme van Stendhal. In de 20 e eeuw richtte ook de film zich op dit onderwerp. Vandaag is Waterloo bekend tot ver buiten Europa en vinden we wereldwijd dorpjes en gehuchten terug die deze naam dragen. 9

10 De Heuvel met de Leeuw Deze tumulus van 40 meter hoog werd opgericht op de plaats waar de Prins van Oranje ( ) gewond raakte voor hij Koning der Nederlanden werd (van 1815 tot 1840). Het duurde drie jaar, van 1823 tot 1826, om deze immense aardkegel op te richten. De leeuw, op de top, staat symbool voor de overwinning van de monarchieën. Door te steunen op de wereldbol "kondigt hij de rust aan die Europa heeft veroverd op de vlakten van Waterloo", om het te zeggen met de woorden van de architect. Bovenop de heuvel heeft men een volledig zicht op het slagveld. De bezoeker kan zich volledig bewust worden van hoe de vierkante infanterieformaties en de opstellingen van de cavalerie er moeten uitgezien hebben. Bij het zicht op dit landschap begrijpen we de keuze van deze plek: er was echt een vlakte nodig, en liefst een zo groot mogelijk, opdat de aanwezige soldaten elkaar zouden kunnen zien! De bezoeker krijgt dus een totaal beeld van het terrein, en kan van plek tot plek het verloop van de operaties volgen met behulp van oriëntatiekaarten die de verdedigingsposities op de verschillende momenten van de slag aangeven. De Films In het bezoekerscentrum nemen twee films op groot scherm u mee naar het heetst van de strijd: Film 1: «WATERLOO, Histoire d une bataille»: aan de hand van maquettes met 3D-computeranimatie, beelden van de laatste nagespeelde veldslag op 18 juni 2009, historisch commentaar en ooggetuigenverslagen maakt deze nieuwe film de geschiedenis van de veldslag aanschouwelijk. Film 2: Een selectie van fragmenten uit de film «Waterloo» (1970) van de Rus Sergei Bondarchuk laat u de beslissende momenten van de slag van 18 juni 1815 beleven. 10

11 Het panorama Dit gigantische doek, van de hand van Louis Dumoulin, dateert van 1912 en werd geschilderd in het kader van de viering van de 100 e verjaardag van de slag. Het heeft spectaculaire afmetingen, zijn buitengewoon dramatische onderwerp waardig: een omtrek van 110 meter en een hoogte van 12 meter. De geluiden van de zwaarden, de charges van de cavalerie, de kanonschoten, het geschal van klaroenen en het geschreeuw van de infanterie dompelen de bezoeker onder in het hart van de strijd. Het in 2008 gerestaureerde panorama is een uiterst waardevol cultureel erfstuk en één van de weinige panorama's die nog op hun oorspronkelijke plek hangen. Aan het begin van de 20e eeuw waren deze grote doeken met historische taferelen erg in mode, maar in de loop der tijd zijn ze langzaam stuk voor stuk verdwenen. Het wassenbeeldenmuseum In het hotel waar Sergeant-Majoor Cotton verbleef, werden in 1949 de belangrijkste spelers van de veldslag uitgebeeld door de kunstenaars van het Parijse Grévin museum. Deze wassen personages zijn een mooie verwijzing en een trouw portret van elk van de helden van de veldslag. Het bezoek wordt begeleid door een nieuwe audiocommentaar (Frans, Engels of Nederlands naar keuze) die werd geremastered en die de bezoeker scène per scène begeleidt. Uw bezoek verder zetten : de boerderij van Hougoumont Deze versterkte boerderij was het kader van moorddadige gevechten: het was een van de eerste posities die de rechtervleugel van de geallieerden beschermde en het is op deze plek dat Napoleon de actie in gang zette. Wat oorspronkelijk bedoeld was als een afleidingsmanoeuvre werd uiteindelijk het meest gewelddadige punt van de strijd. De Franse aanvallen waren vreselijk en vruchteloos. Het woongedeelte werd in brand gestoken. Het deel dat er vandaag nog staat, is eigenlijk het vroegere huis van de tuinman. De plaats is authentiek. Victor Hugo wijdde er twee hoofdstukken aan in Les Misérables. De boerderij wordt gerestaureerd en kan dus niet bezocht worden. 11

12 Gans het jaar Expositie VOILE ACTÉ Het Panorama, van toen tot nu Ter gelegenheid van de honderdste verjaardag van het Panorama van de Slag bij Waterloo is er vanaf 25 juni 2012 aan de voet van de Leeuwenheuvel een unieke educatieve expositie, geheten Voile Acté. Onderaan de heuvel wordt de ontwikkeling van dit uitzonderlijke cultureel erfgoed van Wallonië belicht middels panelen en foto s, die vertellen over de geschiedenis van deze plek en over de restauratie van het monumentale werk dat er hangt: een doek van 12 meter hoog, in 1912 geschilderd door Louis Dumoulin, dat over een omtrek van 110 meter een 360 -beeld van de veldslag uit 1815 weergeeft. 22 en 23 juni WATERLOO XIV e NAPOLEONTISCHE BIVAKKEN Reis naar het hart van de Napoleontische bivakken, dompel uzelf onder in een keizerlijke ambiance en aanschouw de gevechten tussen Franse en geallieerde troepen... Zie het slagveld herleven! 12

13 Sinds 2004 is Culturespaces concreet actief op het vlak van: Exploitatie van het Gehucht van de Leeuw (parking, bewegwijzering) Herinrichting van het bezoekerscentrum Exploitatie van de Leeuwenheuvel Nieuwe geluidsinstallatie van het Panorama Twee nieuwe films over de slag Om de slag te herbeleven en de bezoeker de mogelijkheid te geven zich in deze fase van de geschiedenis onder te dompelen, werden er 2 films gemaakt: Waterloo, Histoire d une bataille en een tweede met een selectie van fragmenten uit de film Waterloo van Sergeï Bondartchouk in

14 Inrichting van een themawinkel De boekwinkel in het bezoekerscentrum stelt een ruime keuze historische boeken voor over het Keizerrijk en over Napoleon, over het begin van de XIX e eeuw en over de Napoleontische oorlogen. U vindt er boeken, postkaarten, dvd s, siervoorwerpen, juwelen, T-shirts die geïnspireerd zijn door de thema s van het Keizerrijk en de Napoleontische oorlogen. Een gamma van persoonlijke voorwerpen betekent ook een origineel souvenir van uw bezoek aan het Slagveld van Waterloo. Deze winkels bieden ook voor de kinderen een selectie van figuurtjes, spelen en speelgoed aan waardoor zij de grote momenten van de slag kunnen herbeleven. Een bezoekersgids van het Slagveld De bezoekersgids voor het Slagveld bevat de belangrijkste informatie over de geschiedenis van de slag, de opstelling van de legers op 18 juni 1815 en een plan van het Gehucht van de Leeuw zodat de bezoeker een beter inzicht krijgt in het verloop en de inzet van de strijd. Deze gids wordt aangeboden met de formules Slagveld en Gehucht van de Leeuw" en is beschikbaar in 3 talen (Frans, Engels en Nederlands). Een culturele schattenjacht voor de kinderen Er werd een ludieke vragenlijst opgesteld aan de hand waarvan kinderen tussen 7 en 12 jaar het Slagveld kunnen ontdekken. Aan de ingang wordt een gratis boekje overhandigd aan elk kind. Een mysterieuze zoektocht brengt de kinderen van hier naar daar op zoek naar verborgen tips en op ontdekking naar de geschiedenis van deze plek. Tijdens hun bezoek worden de kinderen begeleid door het muisje Filou. De heropening van de drie restaurants Recht tegenover het bezoekerscentrum nodigt de Cambronne, de Belgische taverne in een rustiek kader, u op elk moment van de dag uit om te komen genieten van een lichte maaltijd of een verfrissend drankje. Tijdens de weekends kan u kiezen uit fondue, raclette en steengrill. De Bivouac de l Empereur roept de sfeer van de Napoleontische tavernes op. Een enorme open haard, kaarsen en muziek van toen zorgen voor het decor en brengen de bezoeker terug naar het tijdperk van de soldaten en de cantinières. Op de grill draaien kreeft, duif en côte à l'os zich voor uw ogen om. 14

15 Café Wellington roept de sfeer op van een echte Belgische "estaminet". In deze brasserie die is gespecialiseerd in Belgische en Europese bieren kan u kiezen uit meer dan 15 bieren van het vat en 120 bieren op fles. Een receptiedienst Aan de voet van de Heuvel met de Leeuw bieden receptieruimtes een verrassend en historisch kader voor seminaries, recepties en avondfeesten. Pedagogische workshops voor de kinderen: de Waterloo School Omringd door gepassioneerden in kostuums van Franse soldaten uit het Keizerrijk (eerste matroos van de garde, korporaal-grenadier, trommelaar van een linieregiment, kolonel van de garde ) herbeleven de kinderen de geschiedenis en de inzet van de slag. Na de voorstelling van de uniformen en de wapens van de soldaten ontdekken de kinderen het Slagveld dankzij de Battlefield Tour en de bezoeken aan het Panorama en het Wassenbeeldenmuseum. In de namiddag opent de soldatenschool haar deuren en de kinderen leren in de pas lopen, schiettechnieken, alles over de kledij en de regels van het leger. Op het einde van de dag halen de soldaten herinneringen aan de slag op en delen ze mee aan de kinderen. Een actief promotie- en communicatiebeleid Voor elk groot evenement wendt Culturespaces volledige mediaplannen aan. De verschillende dragers bereiken op een afdoende manier de verschillende doelgroepen: openbare aanplakking, radio- en tv-uitzending, bericht in de pers en op het internet, artikels in de regionale en nationale pers Oprichting van de internetsite Culturespaces heeft, zoals voor elk museum en monument van het netwerk, een ergonomische en dynamische internetsite ontworpen met de laatste nieuwe multimediainstallaties (video s, bezoekersgids die u kan downloaden ) mensen bezoeken jaarlijks de internetsite van het Slagveld. De nieuwe website van het Slagveld is in oktober 2011 in gebruik genomen. Adviesopdracht voor het project van de Grote Memorial van Waterloo 15

16 Resultaat van de werking van Culturespaces Met bezoekers per jaar is het Slagveld één van de meest bezochte sites in België. Sinds 10 september 2009 heeft het Commissariat Général au Tourisme van het Waalse Gewest aan het Slagveld van Waterloo de benaming Attraction protégée (beschermde attractie) toegekend en werd het beloond met 4 zonnen. 16

17 Slagveld van Waterloo Heuvel met de Leeuw Route du Lion 315 B-1410 Waterloo Tel.: Fax: Uren De site is heel het jaar toegankelijk, 7 dagen op 7: van 1 april tot 30 september: van 9.30 tot u / van 1 oktober tot 31 maart: van tot u Tarieven Gehucht met de Leeuw Pass (Heuvel met de Leeuw + Films + Wassenbeeldenmuseum + Panorama) Gewoon tarief: 9 / Reductietarief: 7 Jeugdtarief: 6 Gratis: kinderen onder de 7 jaar. Groep volwassenen: 7 Schoolgroepen: 5 Heuvel met de Leeuw + Panorama Gewoon tarief: 7 / Reductietarief: 6 Jeugdtarief: 5 Gratis: kinderen onder de 7 jaar. Groep volwassenen: 5,5 Schoolgroepen: 4,5 Hoe bereikt u ons? Met de wagen: ring Oost, afslag 25 (Butte du Lion/Leeuwenheuvel). Aan de site is een ruime, vrije bezoekersparking. Vanwege werkzaamheden aan Hameau du Lion (Leeuwenheuvel) geldt er op de Route du Lion voortaan eenrichtingsverkeer (van Lasne in de richting Braine-l Alleud). Met de bus: lijn 365 (20 minuten van Brussel) Met de trein: de lijn Brussel-Charleroi, station van Braine-l Alleud. Fotocredits Cover : C. Recoura / Band bovenaan de pagina : M. Fasol / Page 2 : C. Recoura / Page 10 : C. Recoura, Culturespaces / Page 11 : C. Recoura, Culturespaces / Page 13 : C. Recoura / Page 14 : E. Brouard-Batteur, Culturespaces / Page 15 : Culturespaces, JC Decaux. Last modification : R.D., 03/01/

Attracties. Pass Het Memoriaal Het Memoriaal

Attracties. Pass Het Memoriaal Het Memoriaal Attracties Het Memoriaal 1815 Het Memoriaal Aan de voet van de Heuvel met de Leeuw vindt u het ondergrondse Memoriaal 1815. Hier beleeft u één van de meest bewogen tijden van onze Geschiedenis, alsof u

Nadere informatie

BEZOEK PASS 1815 HET MEMORIAL 1815

BEZOEK PASS 1815 HET MEMORIAL 1815 BEZOEK HET MEMORIAL 1815 Het Memorial Aan de voet van de Heuvel met de Leeuw vindt u het ondergrondse Memoriaal 1815. Hier beleeft u één van de meest bewogen tijden van onze Geschiedenis, alsof u er zelf

Nadere informatie

Het verloop van de Slag van Waterloo - 18 juni 1815

Het verloop van de Slag van Waterloo - 18 juni 1815 Het verloop van de Slag van Waterloo - 18 juni 1815 De Britse troepen hebben de kasteelhoeve van Hougoumont ingenomen en hebben deze positie de hele nacht lang versterkt om zich tegen eventuele Franse

Nadere informatie

Napoleon. bekendste persoon uit de geschiedenis

Napoleon. bekendste persoon uit de geschiedenis Napoleon bekendste persoon uit de geschiedenis Napoleon behoort tot de meest bekende personen uit de geschiedenis. Hij wist zich van eenvoudige komaf op te werken tot keizer van Frankrijk en heerser over

Nadere informatie

DINGEN DIE JE MOET WETEN

DINGEN DIE JE MOET WETEN 50 Maar wat gebeurde er precies? Welke landen en mensen waren belangrijk? Dit boek staat vol met weetjes, landkaarten en foto s over een tragische periode in de wereldgeschiedenis. JIM ELDRIDGE ISBN 978

Nadere informatie

4.9. Biografie door J woorden 4 juli keer beoordeeld. Geschiedenis

4.9. Biografie door J woorden 4 juli keer beoordeeld. Geschiedenis Biografie door J. 2165 woorden 4 juli 2008 4.9 25 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdstuk 1. Hoe was napoleons jeugd? Napoleon bonaparte werd op 15 augustus 1769 geboren op het eiland Corsica in de

Nadere informatie

Het Congres van Wenen hertekent Europa (1815) (les 03 5des) Geschiedenis 5MEVO-5EM-5EI-5IW VTI Kontich

Het Congres van Wenen hertekent Europa (1815) (les 03 5des) Geschiedenis 5MEVO-5EM-5EI-5IW VTI Kontich (les 03 5des) Geschiedenis 5MEVO-5EM-5EI-5IW --- www.degeschiedenisles.com --- VTI Kontich 1. Voor het Congres van Wenen a. Rond 1750: het Ancien Regime komt ten einde => Enkele kenmerken van het Ancien

Nadere informatie

Philippe Debruyne - Bernard Arnould - Olivier Cappeliez - Phil Thomason - Amandine Belotte

Philippe Debruyne - Bernard Arnould - Olivier Cappeliez - Phil Thomason - Amandine Belotte Philippe Debruyne - Bernard Arnould - Olivier Cappeliez - Phil Thomason - Amandine Belotte VAN 17 TOT 21 JUNI 2015, EEN NIEUWE AFSPRAAK MET DE GESCHIEDENIS Tweehonderdste verjaardag van de Slag van Waterloo,

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting door S. 1030 woorden 18 mei 2017 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Geschiedenis samenvatting H2 1: Wetenschappelijke Revolutie 17 e eeuw Kenmerken: Observeren

Nadere informatie

Tijd van pruiken en revoluties 1700 1800

Tijd van pruiken en revoluties 1700 1800 Onderzoeksvraag: Hoe probeerde men tijdens de Franse Revolutie enkele Verlichtingsidealen in praktijk te brengen? Kenmerkende aspect: De democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies

Nadere informatie

Lodewijk XVIII van Frankrijk: Kasteel van Versailles, 17 november 1755 Parijs, 16 september 1824

Lodewijk XVIII van Frankrijk: Kasteel van Versailles, 17 november 1755 Parijs, 16 september 1824 Lodewijk XVIII van Frankrijk: Kasteel van Versailles, 17 november 1755 Parijs, 16 september 1824 Kasteel van Versailles Koning van Frankrijk Co-vorst van Andorra Periode : 1814-1824 Voorganger: Napoleon

Nadere informatie

Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties

Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Dit hoofdstuk gaat over opstand in Amerika, Frankrijk en Nederland. Deze opstanden noemen we revoluties. Opstand in Amerika (1775). De

Nadere informatie

HISTORISCH WEEKEND JUNI 2017

HISTORISCH WEEKEND JUNI 2017 HISTORISCH WEEKEND 17-18 JUNI 2017 Herbeleef de Geschiedenis met je gezin! Op 17 en 18 juni is er tijdens een groots HISTORISCH WEEKEND op alle sites van het Slagveld heel wat animatie te beleven: bivakken,

Nadere informatie

14-18 Brussel tijdens de Duitse bezetting. Presentatie van de tentoonstelling

14-18 Brussel tijdens de Duitse bezetting. Presentatie van de tentoonstelling 14-18 Brussel tijdens de Duitse bezetting Presentatie van de tentoonstelling 21.08.2014 03.05.2015 Museum van de Stad Brussel www.museumvandestadbrussel.be De reservisten op 29 juli BRUSSEL TIJDENS DE

Nadere informatie

DADIZELE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

DADIZELE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG DADIZELE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog DAD_02 Dadizele, voor de oorlog. De kinderen wachten op de tram. Overal in de streek liepen tramlijnen. Maar de tram maakte plaats voor de auto. Ook

Nadere informatie

GITS TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

GITS TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG GITS TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG 31 juli 1914: ten oorlog! Op vrijdag 31 juli 1914 staat Gits in rep en roer: de algemene mobilisatie wordt afgekondigd. Alle jongemannen die in aanmerking komen voor

Nadere informatie

Samenvatting geschiedenis H2 wetenschappelijke revolutie, verlichting en Franse Revolutie 2tm5 2 De verlichting De samenleving wetenschappelijk

Samenvatting geschiedenis H2 wetenschappelijke revolutie, verlichting en Franse Revolutie 2tm5 2 De verlichting De samenleving wetenschappelijk Samenvatting geschiedenis H2 wetenschappelijke revolutie, verlichting en Franse Revolutie 2tm5 2 De verlichting De samenleving wetenschappelijk De samenleving moest op dezelfde manier worden onderzocht

Nadere informatie

HONDERD JAAR GELEDEN. Nieuws uit de krant van 10 tot 15 maart 1913

HONDERD JAAR GELEDEN. Nieuws uit de krant van 10 tot 15 maart 1913 HONDERD JAAR GELEDEN aflevering 12 Nieuws uit de krant van 10 tot 15 maart 1913 Een vast onderwerp waaraan in de kranten aandacht werd besteed, was de oorlog op de Balkan. Turkije was er bij betrokken

Nadere informatie

Naam: EEN BRUG TE VER De Slag om Arnhem

Naam: EEN BRUG TE VER De Slag om Arnhem Naam: EEN BRUG TE VER De Slag om Arnhem A Bridge too Far is een film over de meest tragische blunder van de Tweede Wereldoorlog en vertelt heel precies over een groot plan. Dat plan kostte meer Geallieerden

Nadere informatie

Butte de Vauquois De slag bij Verdun 1

Butte de Vauquois De slag bij Verdun 1 Butte de Vauquois 5-6-2014 De slag bij Verdun 1 Verdun moeder van alle veldslagen 21-02 tot 19-12 1916 Rian van Meeteren 1916: Strategie Centralen Duitsland gaat in het westen in de aanval Geen coordinatie

Nadere informatie

Tijd van burgers en stoommachines 1800 1900. 8.3 Nationalisme en Duitse eenwording.

Tijd van burgers en stoommachines 1800 1900. 8.3 Nationalisme en Duitse eenwording. Onderzoeksvraag: Hoe zorgden nationalistische gevoelens ervoor dat de Duitstalige gebieden één staat werden? Kenmerkende aspect: De opkomst van de politiek maatschappelijke stromingen nationalisme, liberalisme,

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis vwo 2008-II

Eindexamen geschiedenis vwo 2008-II De koloniale relatie tussen Nederland(ers) en Nederlands-Indië In 1596 bereikte een Nederlandse expeditie onder Cornelis de Houtman Bantam. 2p 1 Leg uit welk verband er bestaat tussen deze expeditie en

Nadere informatie

WEBQUEST L6-02 oorlog & vrede

WEBQUEST L6-02 oorlog & vrede WEBQUEST L6-02 oorlog & vrede 2.3.1. Wereldoorlog I INHOUD OEFENBOEK De Eerste Wereldoorlog 02-03 2.3.2. Wereldoorlog II De Tweede Wereldoorlog 04-05 La Vita è Bella 06-07 3.1. Geweldige personen Jezus

Nadere informatie

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt.

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt. Examen VWO 2008 tijdvak 2 woensdag 18 juni 9.00-12.00 uur geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 25 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 76 punten te behalen. Voor elk vraagnummer

Nadere informatie

WAT IS DE LIBERATION ROUTE EUROPA

WAT IS DE LIBERATION ROUTE EUROPA EUROPA INHOUDSOPGAVE Inhoud Liberation Route Europa 3 Stichting 4 Route 4 Arrangementen 5 Evenementen 5 Luisterplekken 6 App 7 Financiele ondersteuning 7 Pagina 2. Liberation Route Europa Liberation Route

Nadere informatie

TERRACOTTALEGER HET. & De erfenis van de eeuwige Keizer van China EXPO > PEDAGOGISCH DOSSIER JAAR LUIK GUILLEMINS TGV STATION

TERRACOTTALEGER HET. & De erfenis van de eeuwige Keizer van China EXPO > PEDAGOGISCH DOSSIER JAAR LUIK GUILLEMINS TGV STATION HET TERRACOTTALEGER & De erfenis van de eeuwige Keizer van China EXPO 23.12.16 23.04.17 PEDAGOGISCH DOSSIER 11-14 JAAR LUIK GUILLEMINS TGV STATION + 3 2 4 2 2 4 WWW. T E R R A C O T 4 9 3 8 TA - L I E

Nadere informatie

De 100-jarige herdenking van het Gevecht aan de Edemolen te Nazareth. Dinsdag 7 oktober 2014

De 100-jarige herdenking van het Gevecht aan de Edemolen te Nazareth. Dinsdag 7 oktober 2014 De 100-jarige herdenking van het Gevecht aan de Edemolen te Nazareth Dinsdag 7 oktober 2014 In de eerste fase van de Eerste Wereldoorlog (4 augustus-31 oktober 1914) heeft het 5 Linie Regiment een lange

Nadere informatie

SLYPSKAPELLE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

SLYPSKAPELLE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG SLYPSKAPELLE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog MO_03 Moeders met lange rokken en schorten. Meisjes en jongens met zwarte kousen, sommige op klompen. Het lijkt gezellig op straat. Geen auto

Nadere informatie

STADEN TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

STADEN TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG STADEN TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Staden voor de oorlog STA_07 De Speyhoek in Staden, voor de oorlog. Iedereen komt naar buiten voor de fotograaf. Moeders met lange rokken en grote schorten, vaders

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Franse Revolutie

Samenvatting Geschiedenis Franse Revolutie Samenvatting Geschiedenis Franse Revolutie Samenvatting door een scholier 1898 woorden 7 december 2005 6,5 179 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Revolutie: Revolutie = een grote

Nadere informatie

Naam: DE FRANSE TIJD Napoleon-Willem l

Naam: DE FRANSE TIJD Napoleon-Willem l Naam: DE FRANSE TIJD Napoleon-Willem l De Franse tijd in Nederland. In 1795 trokken de Franse legers van Napoleon over onze grenzen. Ineens stonden duizenden Franse soldaten al aan onze rivieren. De Nederlandse

Nadere informatie

Samenvatting door een scholier 2007 woorden 29 januari keer beoordeeld. Geschiedenis Sprekend verleden

Samenvatting door een scholier 2007 woorden 29 januari keer beoordeeld. Geschiedenis Sprekend verleden Samenvatting door een scholier 2007 woorden 29 januari 2005 7 334 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden 1 Wat is een revolutie? Een grote verandering in de samenleving in een korte

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis havo 2009 - I

Eindexamen geschiedenis havo 2009 - I Ten oorlog! Europese oorlogen 1789-1919. Oorlog als maatschappelijk fenomeen In de Coalitieoorlogen voerde de Franse regering de dienstplicht in. 2p 1 Leg uit dat zij hiermee de betrokkenheid van Franse

Nadere informatie

Originele stereofoto: 'Douamont. Cheveaux morts'

Originele stereofoto: 'Douamont. Cheveaux morts' Originele stereofoto: 'Douamont. Cheveaux morts' In de conflicten voor de Eerste Wereldoorlog speelden paarden een belangrijke rol. De cavalerie was tot dan het speerpunt van de legers. Maar vanaf 1914

Nadere informatie

DE GEWENNING AAN HET KONINKRIJK

DE GEWENNING AAN HET KONINKRIJK DE GEWENNING AAN HET KONINKRIJK DE GEWENNING AAN HET KONINKRIJK - De integratie van Limburg in het Koninkrijk der Nederlanden, 1815 1867 - M.G.H. DERKS, MEd Op het omslag: -De gebruikte tekstkleuren van

Nadere informatie

ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN

ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN STUDIONLINE JAARGANG 2, NR. 10 ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN DL 2 D O M I N E E O N L I N E. O R G Vierhonderd jaar geleden vergaderde de synode in Dordrecht. Je weet inmiddels wat een synode is: een

Nadere informatie

geschiedenis geschiedenis

geschiedenis geschiedenis Examen HAVO 2009 tijdvak 1 woensdag 20 mei 9.00-12.00 uur tevens oud programma geschiedenis geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 30 vragen. Voor dit examen zijn maximaal

Nadere informatie

Het begin van staatsvorming en centralisatie. Onderzoeksvraag; Hoe vond de staatsvorming van Engeland, Frankrijk en het hertogdom Bourgondië plaats?

Het begin van staatsvorming en centralisatie. Onderzoeksvraag; Hoe vond de staatsvorming van Engeland, Frankrijk en het hertogdom Bourgondië plaats? Onderzoeksvraag; Hoe vond de staatsvorming van Engeland, Frankrijk en het hertogdom Bourgondië plaats? Voorbeeld 1: Engeland De bezittingen van de Engelse koning Hendrik II in Frankrijk rond 1180 zijn

Nadere informatie

Trier, Vogelsang en de Westwall (Duitsland) - 23 en 24 april 2016

Trier, Vogelsang en de Westwall (Duitsland) - 23 en 24 april 2016 Trier, Vogelsang en de Westwall (Duitsland) - 23 en 24 april 2016 Trier ( D) Welkom in Trier...... een van de oudste en mooiste steden van Duitsland met een geschiedenis van meer dan 2000 jaar. De oudste

Nadere informatie

2 de graad lager onderwijs

2 de graad lager onderwijs 2 de graad lager onderwijs Hallo beste lezer, Wat een toeval dat jij mijn dagboek gevonden hebt! Ik kijk er al naar uit om je alles te vertellen wat ik meegemaakt heb de laatste maanden, wat waren me dat

Nadere informatie

8.3 Nationalisme en Duitse eenwording. Onderzoeksvraag: Hoe zorgden nationalistische gevoelens ervoor dat de Duitstalige gebieden één staat werden?

8.3 Nationalisme en Duitse eenwording. Onderzoeksvraag: Hoe zorgden nationalistische gevoelens ervoor dat de Duitstalige gebieden één staat werden? 17-9-2017 Onderzoeksvraag: Hoe zorgden nationalistische gevoelens ervoor dat de Duitstalige gebieden één staat werden? Kenmerkende aspect: De opkomst van de politiek-maatschappelijke stromingen nationalisme,

Nadere informatie

Tijd van pruiken en revoluties 1700 1800

Tijd van pruiken en revoluties 1700 1800 Onderzoeksvraag: Hoe probeerde men tijdens de Franse Revolutie enkele Verlichtingsidealen in praktijk te brengen? Kenmerkende aspect: De democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies

Nadere informatie

7. Het imperialisme De dominantie van het westen p

7. Het imperialisme De dominantie van het westen p 7. Het imperialisme 7.1. De dominantie van het westen p. 167-179 Deel 1 Restauratie en transformatie, Europa in de 19de eeuw congres van Wenen ondermijning van het congres van Wenen: liberalisme, nationalisme,

Nadere informatie

Albert I van België: Brussel, 8 april Marche-les- Dames, 17 februari 1934

Albert I van België: Brussel, 8 april Marche-les- Dames, 17 februari 1934 Albert I van België: Brussel, 8 april 1875 - Marche-les- Dames, 17 februari 1934 Hij was prins van België, hertog van Saksen, prins van Saksen-Coburg-Gotha, was van 23 december 1909 tot 17 februari 1934

Nadere informatie

IZEGEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

IZEGEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG IZEGEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG 31 juli 1914: ten oorlog! Op 31 juli 1914 staat de stad in rep en roer: het is oorlog! Overal wordt erover gepraat, de mensen staan allemaal op straat. De volgende

Nadere informatie

Belangrijke gebeurtenissen in de periode van democratische revoluties ( )

Belangrijke gebeurtenissen in de periode van democratische revoluties ( ) Samenvatting door een scholier 1433 woorden 13 februari 2009 8 4 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdstuk 1 Belangrijke slagen Napoleontische oorlog 1. Trafalgar (1803): Frankrijk verloor van Engeland

Nadere informatie

Tweehonderdste verjaardag van de Slag van Waterloo: met zijn duizenden zullen ze op het slagveld verschijnen

Tweehonderdste verjaardag van de Slag van Waterloo: met zijn duizenden zullen ze op het slagveld verschijnen Persbericht, 14/10/2014 Tweehonderdste verjaardag van de Slag van Waterloo: met zijn duizenden zullen ze op het slagveld verschijnen Ze, dat zijn de re-enactors, de hoofdrolspelers van de herdenkingsevenementen

Nadere informatie

Praktische opdracht Geschiedenis Napoleon

Praktische opdracht Geschiedenis Napoleon Praktische opdracht Geschiedenis Napoleon Praktische-opdracht door een scholier 3195 woorden 9 mei 2007 6,4 36 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding: We moesten een persoon kiezen voor dit werkstuk

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Samenvatting Hoofdstuk 2

Samenvatting Geschiedenis Samenvatting Hoofdstuk 2 Samenvatting Geschiedenis Samenvatting Hoofdstuk 2 Samenvatting door Y. 1162 woorden 6 september 2012 10 1 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo 2.1 In Frankrijk regeerde absolute vorsten. Rond

Nadere informatie

Geschied- en Heemkundige Kring vzw PEPIJN@LANDEN

Geschied- en Heemkundige Kring vzw PEPIJN@LANDEN Geschied- en Heemkundige Kring vzw PEPIJN@LANDEN Secretariaat/Documentatiecentrum: Bezoekerscentrum Rufferdinge Molenberg 4 3400 Landen Tel. 011 88 34 68 Fax 011 83 27 62 info@ghklanden.be www.ghklanden.be

Nadere informatie

7,2. 1 Wetenschappelijke revolutie. 2 Gevolgen van de wetenschappelijke revolutie. 3 Kenmerken van de verlichting

7,2. 1 Wetenschappelijke revolutie. 2 Gevolgen van de wetenschappelijke revolutie. 3 Kenmerken van de verlichting Samenvatting door een scholier 1776 woorden 11 december 2007 7,2 240 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Geschiedenis samenvatting Hoofdstuk 2; Wetenschappelijke revolutie, verlichting

Nadere informatie

3 de graad lager onderwijs

3 de graad lager onderwijs 3 de graad lager onderwijs Hallo beste lezer, Wat een toeval dat jij mijn dagboek gevonden hebt! Ik kijk er al naar uit om je alles te vertellen wat ik meegemaakt heb de laatste maanden, wat waren me dat

Nadere informatie

OEKENE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

OEKENE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG OEKENE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog de kerk van Oekene voor de Eerste Wereldoorlog 31 juli 1914: ten oorlog! Op 31 juli 1914 staat het dorp in rep en roer: het is oorlog! Overal wordt

Nadere informatie

EEN WEG, WETENSCHAP EN ERFENIS

EEN WEG, WETENSCHAP EN ERFENIS AGENDA BIBLIOGRAFIE LINKS SITE MAP EEN WEG, WETENSCHAP EN ERFENIS GESCHIEDENIS WEG BEELDEN VOLG ONS OP 2011 DE SPAANSE WEG AGENDA BIBLIOGRAFIE LINKS SITE MAP Wij zijn een vereniging die zich als doel stelt

Nadere informatie

RUMBEKE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

RUMBEKE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG RUMBEKE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog RUM_02 Koetsen en karren over de kasseien van de vooroorlogse Rumbeeksesteenweg. De straat loopt recht op de mooie, fiere kerktoren. 31 juli 1914:

Nadere informatie

OOSTNIEUWKERKE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

OOSTNIEUWKERKE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG OOSTNIEUWKERKE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog OOS_02 Oostnieuwkerke, zo n 100 jaar geleden. De mensen komen uit hun huizen om te kijken naar de fotograaf. 31 juli 1914: ten oorlog! Op 31

Nadere informatie

Het verhaal van de 80 jarige oorlog!

Het verhaal van de 80 jarige oorlog! Het verhaal van de 80 jarige oorlog! Filips II erft het grote "Europese Rijk" van zijn vader Karel V. Om te beginnen gaat hij strenge belastingen heffen. 1 Na een aantal jaar vertrekt hij naar Spanje,

Nadere informatie

Bijlage VMBO-GL en TL

Bijlage VMBO-GL en TL Bijlage VMBO-GL en TL 2019 tijdvak 1 geschiedenis en staatsinrichting CSE GL en TL Bronnenboekje GT-0125-a-19-1-b 1 / 14 lees verder bron 1 Een zin uit het programma van een politieke partij (1894): Het

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. Bronnenboekje. KB-0125-a-14-1-b

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. Bronnenboekje. KB-0125-a-14-1-b Bijlage VMBO-KB 2014 tijdvak 1 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje KB-0125-a-14-1-b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Een politieke prent over een biddende fabrikant (1907): Onderschrift

Nadere informatie

2 maart 1945. 2 maart 2016. Leerlingen groep 7 en 8 De Meeander Heelweg

2 maart 1945. 2 maart 2016. Leerlingen groep 7 en 8 De Meeander Heelweg 2 maart 1945 2 maart 2016 Leerlingen groep 7 en 8 De Meeander Heelweg Er kwamen 4 Duitsers bij de Bark. Ze slaan piketten, voor het plaatsen van batterijen veldartillerie. Maar op die dag gingen de verzetsgroepen

Nadere informatie

Lesbrieven WOI. 100 jaar Groote Oorlog

Lesbrieven WOI. 100 jaar Groote Oorlog Lesbrieven WOI 100 jaar Groote Oorlog De Ginter gemeenten 1 Gistel 2 Oudenburg 3 Ichtegem 4 Torhout 5 Zedelgem 6 Koekelare 7 Kortemark 2 Kortemark tijdens de Eerste Wereldoorlog Kortemark vóór de oorlog

Nadere informatie

Arrangementen en Daguitstappen voor groepen

Arrangementen en Daguitstappen voor groepen Arrangementen en Daguitstappen voor groepen 100 jaar Groote Oorlog 2014-18 Op een steenworp van Dinant, niet ver van de Lessevallei, nodigt u uit om zijn unieke toeristische omgeving te ontdekken en om

Nadere informatie

Wilt u een wijziging van uw emailadres z.s.m. aan Jan Sangers doorgeven? U blijft dan verzekerd van een juiste ontvangst van de Nieuwsbrief.

Wilt u een wijziging van uw emailadres z.s.m. aan Jan Sangers doorgeven? U blijft dan verzekerd van een juiste ontvangst van de Nieuwsbrief. Maandelijkse nieuwsbrief van de Postzegelvereniging Postfris 68 Vleuten De Meern. Aangesloten bij de Koninklijke Nederlandse Bond van Filatelistenverenigingen. Website: www.pf68.nl Wilt u een wijziging

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis havo 2009 - II

Eindexamen geschiedenis havo 2009 - II Ten oorlog! Europese oorlogen 1789-1919. Oorlog als maatschappelijk fenomeen In 1792 begon de eerste Coalitieoorlog. 1p 1 Welk politiek doel streefde Oostenrijk met de strijd tegen Frankrijk na? Gebruik

Nadere informatie

Koninklijke Bibliotheek van België EDUCATIEVE DIENST

Koninklijke Bibliotheek van België EDUCATIEVE DIENST Koninklijke Bibliotheek van België EDUCATIEVE DIENST INTRO No furniture so charming as books, verkondigde de Engelse schrijver Sydney Smith twee eeuwen geleden. Boeken hebben we in de Koninklijke Bibliotheek

Nadere informatie

Battlefieldtour Normandië 4 t/m 7 juni 2018

Battlefieldtour Normandië 4 t/m 7 juni 2018 Battlefieldtour Normandië 4 t/m 7 juni 2018 Battlefieldtour Normandië 4 t/m 7 juni 2018 Deze tour is een echte klassieker in ons reisaanbod. Heeft u altijd al eens het slagveld in Normandië met eigen ogen

Nadere informatie

LICHTERVELDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

LICHTERVELDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG LICHTERVELDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog LI_07 Er is veel volk op de dorpsplaats samengekomen en overal hangen vlaggen. Niemand is aan het werken. Het is waarschijnlijk zondag, en mooi

Nadere informatie

HOOGLEDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

HOOGLEDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG HOOGLEDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG 31 juli 1914: ten oorlog! Het is oorlog! Het brandweerkorps wordt snel samengeroepen voor het gemeentehuis. De brandweermannen moeten de jongens gaan waarschuwen

Nadere informatie

LESPAKKET KONING WILLEM I

LESPAKKET KONING WILLEM I @ LESPAKKET KONING WILLEM I ! inleiding DE BATAAFSE REPUBLIEK De vader van koning Willem I was prins Willem V van OranjeNassau. Prins Willem V was stadhouder van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.

Nadere informatie

VOORBEREIDING OP BEZOEK AAN DE MUSICAL SOLDAAT VAN ORANJE. Een project over Soldaat van Oranje kan uit verschillende onderdelen bestaan :

VOORBEREIDING OP BEZOEK AAN DE MUSICAL SOLDAAT VAN ORANJE. Een project over Soldaat van Oranje kan uit verschillende onderdelen bestaan : VOORBEREIDING OP BEZOEK AAN DE MUSICAL SOLDAAT VAN ORANJE Een project over Soldaat van Oranje kan uit verschillende onderdelen bestaan : - het lezen van het boek Soldaat van Oranje en het maken van de

Nadere informatie

Leonardo da Vinci, de uitvindingen van een Genie. Het genie in Da Vinci. Andere facetten van een genie

Leonardo da Vinci, de uitvindingen van een Genie. Het genie in Da Vinci. Andere facetten van een genie Leonardo da Vinci, de uitvindingen van een Genie Ter gelegenheid van de 500ste verjaardag van de dood van Leonardo da Vinci, wordt een uitzonderlijke tentoonstelling over deze Renaissance-genie gepresenteerd

Nadere informatie

35 oefenvragen over de Tweede Wereldoorlog 1

35 oefenvragen over de Tweede Wereldoorlog 1 35 Oefenvragen over de Tweede Wereldoorlog 1. De Tweede Wereldoorlog dankt zijn naam aan: a. Het aantal landen dat erbij betrokken was b. Het feit dat de oorlog in meerdere werelddelen werd uitgevochten

Nadere informatie

Battlefieldtour Normandië 5 t/m 8 juni 2017

Battlefieldtour Normandië 5 t/m 8 juni 2017 Battlefieldtour Normandië 5 t/m 8 juni 2017 Battlefieldtour Normandië 5 t/m 8 Juni 2017. Evenals voorafgaande jaren in Juni weer een battlefield tour naar de stranden en historische plaatsen in Normandië.

Nadere informatie

Tijd van regenten en vorsten 1600 1700. 6.2 Wie heeft de macht? Deel 2. Wie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht?

Tijd van regenten en vorsten 1600 1700. 6.2 Wie heeft de macht? Deel 2. Wie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht? Onderzoeksvraag: Wie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht? Kenmerkende aspect: Het streven van vorsten naar absolute macht. De bijzondere plaats in staatskundig opzicht

Nadere informatie

germaans volk), een sterke Franse groepering. Ze verkochten haar aan de Engelsen die haar beschuldigden van ketterij (het niet-geloven van de kerk).

germaans volk), een sterke Franse groepering. Ze verkochten haar aan de Engelsen die haar beschuldigden van ketterij (het niet-geloven van de kerk). Jeanne d'arc Aan het begin van de 15de eeuw slaagden de Fransen er eindelijk in om de Engelsen uit hun land te verdrijven. De strijd begon met een vrouw die later een nationale heldin werd, van de meest

Nadere informatie

INGELMUNSTER TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

INGELMUNSTER TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG INGELMUNSTER TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG 31 juli 1914: ten oorlog! Op 31 juli 1914 staat de gemeente in rep en roer: het is oorlog! Overal wordt erover gepraat. De volgende dag al moeten de dienstplichtigen

Nadere informatie

KACHTEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

KACHTEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG KACHTEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog De kerk van Kachtem, toen alles nog rustig was. 31 juli 1914: ten oorlog! Op 31 juli 1914 staat het dorp in rep en roer: het is oorlog! Overal wordt

Nadere informatie

Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940)

Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940) Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940) Adolf Hitler In 1933 kwam Adolf Hitler in Duitsland aan de macht. Hij was de leider van de nazi-partij. Hij zei tegen de mensen: `Ik maak van Duitsland

Nadere informatie

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt.

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt. Examen VWO 2009 tijdvak 2 woensdag 24 juni 9.00-12.00 uur geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 28 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 76 punten te behalen. Voor elk vraagnummer

Nadere informatie

7. Het ontstaan van het nationalisme

7. Het ontstaan van het nationalisme 7. Het ontstaan van het nationalisme Artikel 3 uit de Verklaring van de rechten van de mens en de burger, 1789. De oorsprong van iedere soevereiniteit ligt wezenlijk bij het volk/de natie. Geen instantie,

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis vwo 2009 - I

Eindexamen geschiedenis vwo 2009 - I Ten oorlog! Europese oorlogen 1789-1919. Oorlog als maatschappelijk fenomeen In de landen die Napoleon veroverde, voerde hij een beleid dat: enerzijds paste binnen het gelijkheidsideaal van de Franse Revolutie

Nadere informatie

Waarom, is dan de vraag, is het dat wel waard???? Het is 9 mei 1940, de oostflank van Europa staat in brand.

Waarom, is dan de vraag, is het dat wel waard???? Het is 9 mei 1940, de oostflank van Europa staat in brand. St Jozefkapel, 19 maart 2017 Beste mensen, Ik vind het heel erg fijn dat ik vandaag samen met jullie naar deze bijzondere plek mocht lopen. Als 3 jarige nam mijn vader me mee als hij hielp om deze plaats

Nadere informatie

PINKSTEREN DRIE: Bokkie kopen!

PINKSTEREN DRIE: Bokkie kopen! PINKSTEREN DRIE: Bokkie kopen! Met PINKSTEREN hebben we in Nederland altijd vrij! Er is een 1 e Pinksterdag, een 2 e Pinksterdag. En in Purmerend (en omgeving) hebben we zelfs een 3 e Pinksterdag. Op deze

Nadere informatie

Projectoproep / Commemoraties 1914-18

Projectoproep / Commemoraties 1914-18 1. Algemene Informatie 1.1 Context Herdenkingsplechtigheden Eerste Wereldoorlog (1914-18) in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest maakt zich op voor de herdenking van honderd

Nadere informatie

Stofomschrijving Deze opdracht hoort bij 2.1-3.1 en 3.2 van De Republiek in tijd van Vorsten (Geschiedenis Werkplaats).

Stofomschrijving Deze opdracht hoort bij 2.1-3.1 en 3.2 van De Republiek in tijd van Vorsten (Geschiedenis Werkplaats). Het verhaal van 1588 Bodystorming Inleiding Het jaar 1588 is een belangrijk jaar in de geschiedenis van de Republiek. De gebeurtenissen die eraan vooraf gaan worden als feiten voorgelezen en tussen de

Nadere informatie

Herdenking 4 mei 2015 Anouchka van Miltenburg, Voorzitter Tweede Kamer der Staten-Generaal

Herdenking 4 mei 2015 Anouchka van Miltenburg, Voorzitter Tweede Kamer der Staten-Generaal Herdenking 4 mei 2015 Anouchka van Miltenburg, Voorzitter Tweede Kamer der Staten-Generaal Vandaag is het precies 70 jaar geleden dat ons land werd bevrijd. Generaties Nederlanders zijn opgegroeid in een

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis vwo II

Eindexamen geschiedenis vwo II Ten oorlog! Europese oorlogen 1789-1919. Oorlog als maatschappelijk fenomeen Vanaf de zomer van 1789 trokken veel Franse vluchtelingen naar Oostenrijk. 1p 1 Waarom vormde dit voor het Franse revolutionaire

Nadere informatie

2. Bourtange I. Kijk naar het plaatje en lees bovenstaande titel. Waar zou de luistertekst over gaan? Kruis het juiste antwoord aan.

2. Bourtange I. Kijk naar het plaatje en lees bovenstaande titel. Waar zou de luistertekst over gaan? Kruis het juiste antwoord aan. 2. Bourtange I. Kijk naar het plaatje en lees bovenstaande titel. Waar zou de luistertekst over gaan? Kruis het juiste antwoord aan. 1. Boeren gebruiken een tang om de nagels van hanen bij te knippen.

Nadere informatie

Bij de tijd leerlingenboek

Bij de tijd leerlingenboek 8 Bij de tijd leerlingenboek BIJ DE TIJD 3 LESSUGGESTIE GROEP 7-8 NATIONAAL MILITAIR MUSEUM Levend Stratego Verover de vlag! Lesduur: 20 + 30 minuten Lesvorm: spel Werkwijze: groep Wat heb je nodig? digibord

Nadere informatie

Tijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00.

Tijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00. 1 SCHOOLONDERZOEK Tijdvak I GESCHIEDENIS 31 oktober 2013 8: 30-10:00. Dit onderzoek bestaat uit 38 vragen. Bij dit onderzoek behoort een antwoordblad. Beantwoord de antwoorden uitsluitend op het antwoordblad.

Nadere informatie

De oorlog tussen Frankrijk(Napoleon) en Rusland. Jan Hopmans

De oorlog tussen Frankrijk(Napoleon) en Rusland. Jan Hopmans De oorlog tussen Frankrijk(Napoleon) en Rusland Jan Hopmans De oorlog tussen Frankrijk(Napoleon) en Rusland Stelling: De strijd van Frankrijk (Napoleon) tegen Rusland bij voorbaat een verloren strijd.

Nadere informatie

Opbaring van de gevalle\nen in Maart, 1848 Adolph (von) Menzel, 1848 Olieverf op doek 45 cm 63 cm Hamburger Kunsthalle

Opbaring van de gevalle\nen in Maart, 1848 Adolph (von) Menzel, 1848 Olieverf op doek 45 cm 63 cm Hamburger Kunsthalle Opbaring van de gevalle\nen in Maart, 1848 Adolph (von) Menzel, 1848 Olieverf op doek 45 cm 63 cm Hamburger Kunsthalle 1848 Parlement van Frankfurt Habsburg en 1848 Jeugdige strijders op de barricade in

Nadere informatie

geschiedenis geschiedenis

geschiedenis geschiedenis Examen HAVO 2009 tijdvak 2 woensdag 24 juni 9.00-12.00 uur tevens oud programma geschiedenis geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 29 vragen. Voor dit examen zijn maximaal

Nadere informatie

Lodewijk XIII van Frankrijk: Fontainebleau, 27 september Saint-Germain-en-Laye, 14 mei 1643

Lodewijk XIII van Frankrijk: Fontainebleau, 27 september Saint-Germain-en-Laye, 14 mei 1643 Lodewijk XIII van Frankrijk: Fontainebleau, 27 september 1601 - Saint-Germain-en-Laye, 14 mei 1643 Lodewijk XIII, bijgenaamd de Rechtvaardige (le Juste), koning van Frankrijk van 1610 tot aan zijn dood,

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Romeinen

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Romeinen Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Ro Samenvatting door S. 1180 woorden 29 maart 2016 6,4 11 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Hoofdstuk 5 De Ro Paragraaf 1 t/m 7 1 Van dorp

Nadere informatie

Tweedaagse naar Duinkerke, La Coupole, Calais en Adegem - 22 en 23 april 2017

Tweedaagse naar Duinkerke, La Coupole, Calais en Adegem - 22 en 23 april 2017 Tweedaagse naar Duinkerke, La Coupole, Calais en Adegem - 22 en 23 april 2017 Een gevarieerde reis van Operatie Dynamo in Duinkerke tot de herfst van 1944 met de Canadese Opmars over het Belgische Leopoldkanaal.

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis De Eerste Wereldoorlog

Werkstuk Geschiedenis De Eerste Wereldoorlog Werkstuk Geschiedenis De Eerste Wereldoorlog Werkstuk door een scholier 1764 woorden 15 november 2002 6,2 311 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdstuk 1: De aanleiding voor de 1e W.O. Het gekke is dat

Nadere informatie

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt.

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt. Examen HAVO 2008 tijdvak 2 woensdag 18 juni 9.00-12.00 uur geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 27 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 78 punten te behalen. Voor elk

Nadere informatie

Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7

Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7 Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7 Hierbij treft u een toelichting aan bij de beelden die in de tijdbalk van Argus Clou Geschiedenis groep 7 zijn opgenomen. Inhoud Thema 1 Boze

Nadere informatie

IJZERSLAG IEPER I Vraag : Welk(e) leger(s) nam(en) de verdediging van Ieper eind november 1914 op zich?

IJZERSLAG IEPER I Vraag : Welk(e) leger(s) nam(en) de verdediging van Ieper eind november 1914 op zich? IEPERBOOG ZUID Beste leerling, Dit werkblad heeft als doel je iets langer bij bepaalde zaken in het museum te laten stil staan. Laat dit werkblad je er echter niet van weerhouden alles met de nodige aandacht

Nadere informatie