Invoeringsstrategieën Omgevingswet

Transcriptie

1 Invoeringsstrategieën Omgevingswet Kennismarkt Omgevingswet Bert Groffen

2 Invoering de invoering zelfst.naamw. (v.) Uitspraak: ['ɪnvurɪŋ] Verbuigingen: invoering en (meerv.) het zorgen dat iets gebruikt of toegepast gaat worden Voorbeeld: `De invoering van de OV-chipkaart in het openbaar vervoer is niet soepel verlopen. Strategie de strategie zelfst.naamw. (v.) Uitspraak: [stratəˈxi] Verbuigingen: strategie ën (meerv.) plan om te bereiken wat je wilt Voorbeeld: `Een strategie bedenken om meer klanten te krijgen`. 2

3 Vandaag Waar staan we? Twee modellen ter inspiratie Tien aandachtspunten In gesprek 3

4 Vandaag Waar staan we? Twee modellen ter inspiratie Tien aandachtspunten In gesprek 4

5 Waar staan we - achtergrond Veranderopgave Meer integraal in plaats van sectoraal werken Meer interactie met burgers en bedrijven Strategie noodzakelijk Van nee, tenzij naar ja, mits Meer ketensamenwerking met andere overheden en uitvoeringsorganisaties Instrumentele opgave Meer (bestuurlijke) afwegingsruimte Organisatorische opgave Digitale opgave 5 Veranderopgave

6 Waar staan we - strategieën Calculerend: Gebruik maken van de ruimte die de wet biedt waar dat na afweging van baten en kosten aanwijsbaar voordelen oplevert Vernieuwend: Gebruik maken van de ruimte die de wet biedt om vanuit opgaven anders te werken Consoliderend: De noodzakelijke wijzigingen conform de wet invoeren vanuit een interne focus Onderscheidend: Gebruik maken van de ruimte die de wet biedt om in specifieke gebieden het verschil te maken 6

7 Waar staan we onderliggende vragen Gaat over ambitie Wat voor organisatie ben je / wil je zijn? Hoe werk je nu en hoe wil je werken? Hoe groot zijn de maatschappelijke opgaven in het fysieke domein? Wat zijn je politiek-bestuurlijke ambities op het fysieke domein / verhouding gemeente-samenleving? Welke mate van maatschappelijk initiatief is er in de samenleving? Welke andere kaders zijn van belang voor het bepalen van een realistische ambitie: middelen, capaciteit, kwaliteit, competenties,? 7

8 Tot slot: ligt uw organisatie op koers? Heeft uw organisatie een ambitie en invoeringsstrategie? Heeft u bestuurlijk draagvlak? Zijn alle relevante ambtenaren en bestuurders betrokken? Weet u welke acties u moet hebben afgerond op ? Neemt uw organisatie deel aan gesprek in de regio? Heeft u een enthousiast en deskundig team staan? Vindt er gesprek plaats over de samenhang tussen het inhoudelijkjuridisch, digitaal en competentiespoor? 8

9 Vandaag Waar staan we? Twee modellen ter inspiratie Kotter: acht stappen in / succesfactoren van het veranderproces De Caluwé: vijf veranderkleuren Tien aandachtspunten In gesprek 9

10 Model van Kotter Implementeren en volhouden Borgen Niet verslappen, nu doorzetten De hele organisatie bij het proces betrekken en ervoor toerusten Een klimaat voor verandering scheppen Korte termijnsuccessen creëren en vieren Medewerkers in staat stellen te veranderen. Zorgen voor draagvlak Visie communiceren en enthousiasmeren Een juiste visie en strategie ontwikkelen Een leidend team vormen Gevoel voor noodzaak versterken 10

11 Stappen / succesfactoren van cultuurverandering 1. Noodzaak: mobiliseren van energie Sense of urgency voor alle betrokkenen Change = chance Leg de nadruk op emotie ( see-feel-change ) in plaats van alleen op ratio ( analysis-think-change ) 2. Team: bemensing en beweging 'Eerst wie, dan wat Een leidende coalitie Bestuur, strategisch en operationeel management, uitvoering 11

12 Stappen / succesfactoren van cultuurverandering 3. Visie en strategie Maak de nieuwe visie concreet, realistisch en eenvoudig SMART geformuleerd. Bv: welke gedrag is nodig om een communicatieve instelling te ontwikkelen en welk gedrag hoort bij klantgerichtheid? 4. Communiceren en enthousiasmeren Communiceer duidelijk en geloofwaardig Veilige setting belangrijke om gedrag bespreekbaar te maken Voorbeeldfunctie management 12

13 Stappen / succesfactoren van cultuurverandering 5. Medewerkers in staat stellen: creëer de juiste randvoorwaarden Commitment vanuit de top Barrières weg halen die het veranderingsproces bij medewerkers bemoeilijken Randvoorwaarden scheppen die succesvolle cultuurverandering mogelijk maken 6. Creëer en vieren korte termijn successen Boek op korte termijn successen en maak ze zichtbaar voor iedereen: Als beloning voor degenen die hard werken om de nieuwe visie te realiseren Er ontstaat meer geloof in het succes van de nieuwe visie en strategie De mond wordt gesnoerd van degenen die kritisch t.o.v. de veranderingen staan 13

14 Stappen / succesfactoren van cultuurverandering 7. Doorzetten en bewaken Na de eerste successen: Niet overmoedig worden Nadruk op het goed doorzetten van de veranderingen Uitputting is een belangrijke valkuil Organisatie in een tussenfase: sommige werkzaamheden moeten op de oude manier en andere op de nieuwe manier Hierdoor kan hoge werkdruk ontstaan, waardoor het veranderingsproces niet goed kan worden doorgezet 8. Borgen Zorg ervoor dat de veranderingen blijvend in de organisatie verankerd worden Gaat om de discipline om dingen daadwerkelijk gedaan te krijgen De verankering is pas compleet als de veranderingen periodiek en systematisch worden gemeten en geëvalueerd 14

15 De Caluwé: denken in vijf kleuren Kleur Geel (belangen) Blauw (ratio) Rood (mens) Groen (groeien) Wit (energie) Valkuilen luchtfietserij machtsstrijd (lose/lose) over mensen heen walsen irrationele en externe aspecten negeren zachte heelmeesters negeren van machtsspel, verstikken van het bijzondere individu ontkennen dat niet iedereen alles wil of kan leren geen prioritering, gebrek aan actie onvoldoende inzicht in drijvende krachten laissez faire en medewerkers opzadelen met zelfsturing 15

16 Veranderen in vijf kleuren Geeldruk Blauwdruk Rooddruk Groendruk Witdruk 16 Hoe te bereiken Meetbaarheid Centraal idee Vaardigheden van de veranderaar Intuïtief en rationeel. Machtspolitiek speelt belangrijke rol. Sterk rationeel. Van doelstelling naar resultaat binnen marges Rationeel en intuïtief kiezen van orkestratie van instrumenten (HRM) die essentieel zijn in het verandertraject. Rationeel en intuïtief ontwerpen van methoden voor organisatieontwikkeling en voor leren. Bestuderen van de organisatie in de dynamiek van de omgeving. Onderzoeken van patronen en het interveniëren. Op het stellen van doelen. Op het bereiken van de doelen en op het actueel houden van gestelde doelen. Op het resultaat en op beheeraspecten (TGKOI). Op veranderingen in gedrag, in sfeer, in klimaat, cultuur. Mate van tevredenheid, welbevinden. Op veranderingen in gedrag met betrekking tot lerend vermogen, leermotivatie. Kwaliteit van samenwerking. Op evolutie, andere orde van werken, op adaptief vermogen. Draagvlak creëren Opvattingen delen Opvattingen afdwingen Context betrekken Resultaten bereiken Binnen planning Beheersen Maakbaarheid Mensen activeren Mensen aanspreken en prikkelen Het voor mensen aangenaam maken Leren Betekenissen ontwikkelen en delen Losmaken Laten gaan Dynamiseren Onafhankelijk zijn Gevoelig zijn voor machtsverhoudingen Strategisch interveniëren Ontwikkelen kegetallen Rationeel overleggen Plannen Voortgangsbewaking HRM-methoden kennen en kunnen toepassen Gevoelig zijn voor interactie en groepsdynamica Leersituaties ontwerpen Leercyclus besturen Mensen motiveren voor leren Patroonherkenning Onzeker kunnen zijn Kunnen dynamiseren

17 Mooie kleurencombinaties Keuze van de kleur: Context: situatie en omstandigheden Beoogde verandering Diegene die de verandering wil De veranderaar Combinatie in volgorde: geel (onderhandelen over doelen en aanpak), blauw (werkprocessen en organisatie), rood (bemensing), groen (leeren trainingsprogramma), wit (verinnerlijken van de verandering) Combinatie in niveaus: bv ontwerpen trainingsprogramma in blauwdruk, uitvoeren in groendruk / prioriteren in geeldruk / pilot in witdruk 17

18 Vandaag Waar staan we? Twee modellen ter inspiratie Tien aandachtspunten In gesprek 18

19 Tien aandachtspunten voor invoeringsstrategie 1. Zoek een structuur (richten, inrichten, verrichten), kies een motto 2. Richt je steeds vanuit beeld van de ambitie (MT, college, raad), ijk dat steeds opnieuw 19

20 OV: nieuw, integraal beleid voor de fysieke leefomgeving, in de geest van de Ow OP: nieuw, gebiedsdekkend plan voor de fysieke leefomgeving (verbrede reikwijdte), in de geest van de Ow Omgevingsvisie en Omgevingsplan Participatie OV: bestaand beleid gebundeld OP: bestaande bestemmingsplannen gebundeld Pro-actief en intensief Minimaal Omgevingsplan en VTH De specifieke situatie in de gemeente X vraagt om maatwerk (maatwerkregels, omgevingswaarden, De specifieke situatie in de gemeente X vraagt nauwelijks om maatwerk vergunningplicht)

21 Tien aandachtspunten 1. Zoek een structuur (richten, inrichten, verrichten), kies een motto 2. Richt je steeds vanuit beeld van de ambitie (MT, college, raad), ijk dat steeds opnieuw 3. Vorm een groep, maak samen een plan 21

22 Projectmatig creëren 22

23 Tien aandachtspunten 1. Zoek een structuur (richten, inrichten, verrichten), kies een motto 2. Richt je steeds vanuit beeld van de ambitie (MT, college, raad), ijk dat steeds opnieuw 3. Vorm een groep, maak samen een plan 4. Beschouw het invoeringstraject als een programma, niet als een project 23

24 Programmateam Kerninstrumen ten Anders werken Digitalisering?? 24

25 Tien aandachtspunten 1. Zoek een structuur (richten, inrichten, verrichten), kies een motto 2. Richt je steeds vanuit beeld van de ambitie (MT, college, raad), ijk dat steeds opnieuw 3. Vorm een groep, maak samen een plan 4. Beschouw het invoeringstraject als een programma, niet als een project 5. Beschouw de verschillende opgaven in samenhang, verbind ze door een leertraject 25

26 Instrumentele opgave Organisatorische opgave Digitale opgave Veranderopgave 26

27 Programmateam pilot 1 Anders werken Kerninstrumen ten Digitalisering HR Leertraject: bewaken cultuur en werkwijze Door: gelijk te doen en zaken zichtbaar en bespreekbaar te maken pilot 2 pilot 3 pilot 4 pilot n?? 27

28 Tien aandachtspunten 1. Zoek een structuur (richten, inrichten, verrichten), kies een motto 2. Richt je steeds vanuit beeld van de ambitie (MT, college, raad), ijk dat steeds opnieuw 3. Vorm een groep, maak samen een plan 4. Beschouw het invoeringstraject als een programma, niet als een project 5. Beschouw de verschillende opgaven in samenhang, verbind ze door een leertraject 6. Doen centraal, kennis en vaardigheden volgen 28

29 Omgevingswet Kennis Leren door doen en ervaren Leertraject Vaardigheden

30 Tien aandachtspunten 1. Zoek een structuur (richten, inrichten, verrichten), kies een motto 2. Richt je steeds vanuit beeld van de ambitie (MT, college, raad), ijk dat steeds opnieuw 3. Vorm een groep, maak samen een plan 4. Beschouw het invoeringstraject als een programma, niet als een project 5. Beschouw de verschillende opgaven in samenhang, verbind ze door een leertraject 6. Doen centraal, kennis en vaardigheden volgen 7. Zoek aansluiting bij de veranderopgave van je organisatie 8. Betrek HRM in je programma 30

31 Omgevingswet Opgavegericht werken Integraal gericht werken Zaakgericht werken Werken 3.0 Organisatie Kennis Leren door doen en ervaren Leertraject Leertraject Leren door doen en ervaren Vaardigheden

32 Tien aandachtspunten 1. Zoek een structuur (richten, inrichten, verrichten), kies een motto 2. Richt je steeds vanuit beeld van de ambitie (MT, college, raad), ijk dat steeds opnieuw 3. Vorm een groep, maak samen een plan 4. Beschouw het invoeringstraject als een programma, niet als een project 5. Beschouw de verschillende opgaven in samenhang, verbind ze door een leertraject 6. Doen centraal, kennis en vaardigheden volgen 7. Zoek aansluiting bij de veranderopgave van je organisatie 8. Betrek HRM in je programma 9. Doe het samen met je ketenpartners en burgers & bedrijven & maatschappelijke organisaties 10. Zoek andere expeditiegangers op 32

33 Tien aandachtspunten 1. Zoek een structuur (richten, inrichten, verrichten), kies een motto 2. Richt je steeds vanuit beeld van de ambitie (MT, college, raad), ijk dat steeds opnieuw 3. Vorm een groep, maak samen een plan 4. Beschouw het invoeringstraject als een programma, niet als een project 5. Beschouw de verschillende opgaven in samenhang, verbind ze door een leertraject 6. Doen centraal, kennis en vaardigheden volgen 7. Zoek aansluiting bij de veranderopgave van je organisatie 8. Betrek HRM in je programma 9. Doe het samen met je ketenpartners en burgers & bedrijven & maatschappelijke organisaties 10. Zoek andere expeditiegangers op 33

34 Vandaag Waar staan we? Twee modellen ter inspiratie Tien aandachtspunten In gesprek Welk aandachtspunt pikken jullie er uit? Welk aandachtspunt wil jullie aanscherpen? Welk aandachtspunt vullen jullie aan? 34