Zelfstandig werkkaart 1 ~ Wereldoriëntatie

Transcriptie

1 Zelfstandig werkkaart 1 ~ Wereldoriëntatie Opdracht 1 Lees het artikel Het testteam bezoekt het Waterliniemuseum op pagina 18/19 van Kidsweek. a In wat voor soort bouwwerk vind je het Waterliniemuseum? Kleur het goede antwoord rood. b Op welk plaatje zie je een sluis? Zet een kruisje bij het juiste plaatje. sluis ringburgwal fort burcht b Wat wordt bedoeld met de Waterlinie? Het water tussen de Waddeneilanden. c Waarom werd er bij een waterlinie een kleine laag water op het land gezet? De dammen in Zeeland die overstromingen tegenhouden. Een grens van water om vijanden tegen te houden.... c In welke provincie ligt het Waterliniemuseum? Je mag een atlas of internet gebruiken Lees tekst 1 en bekijk afbeelding 1 op pagina 13 hiernaast. a Wat is een fort? A een verdedigingswerk B een oude stad C een soldaat Opdracht 2 Lees tekst 2 en bekijk afbeelding 2 op pagina 13 hiernaast. a Wat is het verschil tussen de Oude Hollandse Waterlinie en de Nieuwe Hollandse Waterlinie? b Hoe werd 1672 ook wel genoemd? A Het Rampjaar B De Gouden eeuw C Het Gouden jaar c Noem drie vestingsteden die nu nog bestaan. Je mag internet gebruiken. Opdracht 3

2 TEKST 1 Strijd met water Nederland staat bekend om zijn strijd tégen het water. Maar wist je dat het water in de loop der tijd ook is gebruikt als wapen tegen de vijand? Bijvoorbeeld door een waterlinie aan te leggen. Een waterlinie bestaat uit een groep bouwwerken om de steden en het land te verdedigen. Het gebied tussen de bouwwerken kon onder water worden gezet. Daarvoor werden vaak speciale sluizen aangelegd, die open werden gezet als de vijand eraan kwam. Het land kwam zo onder een kleine laag water te staan. Soldaten konden hier moeilijk doorheen waden. Maar ze konden er ook niet over varen. Zo kon de vijand de steden en het land niet veroveren. Op sommige plekken in de waterlinie stond het land niet onder water. Deze delen werden onder schot gehouden vanuit een fort. De vijand kon er dan toch niet door komen. Een fort is een bouwwerk waar alleen soldaten kwamen. Fort bij Vechten is een voorbeeld van zo n bouwwerk. Afbeelding 1 Fort bij Vechten vanuit de lucht gezien. TEKST 2 Oude waterlinies Eén van de eerste waterlinies in Nederland stamt uit de 17 e eeuw ( ). In die tijd was de Republiek der Verenigde Nederlanden een machtig en rijk land. De buurlanden voelden zich hierdoor bedreigd en vielen de Republiek aan. In 1672 werd snel een waterlinie aangelegd tussen de Zuiderzee en de rivier de Merwede: de Oude Hollandse Waterlinie. In 1871 werd deze waterlinie vernieuwd. De stad Utrecht viel vanaf toen ook binnen de linie. Sindsdien wordt de linie de Nieuwe Hollandse Waterlinie genoemd. De Nieuwe Hollandse waterlinie is 85 kilometer en bestaat uit 47 forten en zes vestingen: Muiden, Weesp, Naarden, Gorinchem, Woudrichem en Nieuwersluis. De linie is een paar keer gebruikt. Bijvoorbeeld tijdens de wereldoorlogen in de vorige eeuw. Afbeelding 2 13

3 18 TESTTEAM j i b k e o het Op bez Parachutespringen met een VR-bril is echt vet. Waterliniemuseum De Waterlinie? Dat dat iets met water is, snap pen de testers ook nog wel. Maar verder hebben ze voor hun bezoek aan het Waterliniemuseum in Bunnik geen idee waarom daar een heel museum over gaat. Tekst Nathalie Strijker, foto s Shody Careman Het is hier toch niet heel saai met alleen maar borden met teksten? vraagt Jeannot zich bezorgd af als hij met de rest van het testteam het terrein van het museum op loopt. De plek van het museum blijkt meteen een meevaller. Het zit in een oud fort: Fort bij Vechten. Een spannende plek voor een museum, vindt Daniel. Zo kom je meteen al in een geschiedenis-stemming. Geschiedenis is mijn lievelingsvak. Ze hebben hier veel leuke snufjes. Jeannot (10) Daniel (8) Aniek (11) Het Waterliniemuseum zit in een oud fort Pratende beelden Jeannot heeft inmiddels een levensgroot spel ontdekt waarin je zelf de vijand moet verslaan en je fort moet bewaken. Door kranen open te draaien kun je stukken land laten overstromen en soldaten tegenhouden. Met hendeltjes bestuur je je eigen leger en schiet je op de vijand. Dat is allemaal nog niet zo makkelijk. Chips! roept Job boos, ze steken mijn fort in brand! Snel verder. In de volgende zaal ziet het testteam grote witte beelden staan. Aniek loopt naar het eerste beeld van een man op een paard. Ieks! gilt ze geschrokken, zijn ogen bewegen! En dan begint hij ook nog te praten. Ik ben prins Maurits en ik heb een heel goed plan bedacht, zegt hij plechtig. Heel erg mooi gedaan, maar die Maurits is wel een opschepper, vindt Job. ken land Door kranen open te draaien kun je bij dit spel stuk laten overstromen en soldaten tegenhouden Grens van water Bij de ingang krijgen de testers een speciaal polsbandje om. Daar zit een chip in waarmee ze allerlei activiteiten kunnen activeren, belooft de man bij de kassa. Aniek zet met haar bandje meteen een grote interactieve landkaart aan waarop je met je vinger allerlei opdrachten uit moet voeren. Door die kaart snapt het testteam al snel wat die Waterlinie nou eigenlijk is: Het is een soort grens van water die vroeger in oorlogen gebruikt werd om vijanden weg te houden. Ze lieten dan expres stukken land overstromen zodat soldaten niet verder konden. En dat was heel lastig, weet Aniek. Het water moest zo diep zijn dat de soldaten er niet doorheen konden wandelen, maar ook weer niet zo diep dat ze met boten over konden steken. Ook deze arbeider vertelt je een verhaal

4 25 JANUARI 2018 Wow! Ho! Vet! 19 Job (10) Dat je hier kunt gamen, had ik nooit verwacht. Parachutesprong Na een film over de Eerste Wereldoorlog is het alweer tijd voor de laatste zaal. Wie van jullie durft een parachutesprong te maken? vraagt de suppoost. Meteen schieten vier vingers de lucht in. Jeannot en Daniel mogen eerst. Ze gaan zitten in een soort kabelbaanstoeltjes die met stalen kabels aan het plafond hangen. Dan krijgen ze een VR-bril op en is het tijd voor actie. Als de stoeltjes beginnen te schudden is het eerst een tijdje stil. Dan vallen er twee monden open en klinken er kreten als: Wow!, Ho! en Vet! Enthousiast stappen ze een paar minuten later uit. Dat was echt eng! vertelt Daniel lachend. Ik had een beetje hoogtevrees maar er was zo veel te zien dat ik dat vergat. Ik kon heel Nederland vanuit de lucht zien. Ik zag Jeannot door de lucht vliegen aan een parachute en ik botste bijna tegen vogels aan. Vol verrassingen Ook Aniek en Job zijn even later enthousiast. Job: Het voelde echt alsof ik hoog in de lucht hing. Ik voelde zelfs de wind. Zoiets heb ik nog niet eerder meegemaakt. Als het testteam even later aan het bijkomen is met een glaasje limonade is het tijd voor conclusies. Dit museum is echt een aanrader, vindt Aniek. Je denkt vooraf misschien dat het over een saai onderwerp gaat, maar er is heel veel te doen. Jeannot is dat met haar eens. Zeker als je geschiedenis een beetje leuk vindt, zit het hier vol verrassingen. Job had nog wel iets meer willen weten over het fort waar het museum in zit. Dat is van zichzelf al bijna een museum. Goed idee, vindt Daniel. Misschien kunnen ze daar nog een extra zaal mee vullen? Kijk voor meer informatie op waterliniemuseum.nl PLUS virtuele parachutesprong is heel vet C ijfer: 8,4 de pratende beelden zijn knap gemaakt de telefoons die in alle zalen hangen en je een verhaal vertellen Job luistert naar een verhaal. Elke telefoon in het museum vertelt wat nieuws MIN het museum is best klein, in een uur ben je er wel door.

5 0Niv ANTWOORDEN ZELFSTANDIG WERKKAART 1 Wereldoriëntatie Week 4 Opdracht 1 a b c fort Een grens van water om de vijand tegen te houden. Utrecht Opdracht 2 a Antwoord A is juist. b Het derde plaatje is een sluis. c De vijand kon er te voet niet doorheen waden en ook niet per boot. Opdracht 3 a De Oude Hollandse Waterlinie was er het eerst: is aangelegd in In 1871 is linie vernieuwd. Vanaf toen werd de linie de Nieuwe Hollandse Waterlinie genoemd. b Antwoord A is juist. c Bijvoorbeeld: Utrecht, Muiden, Amsterdam.