College van Burgemeester en wethouders van de gemeente Helmond Postbus AE HELMOND

Transcriptie

1 College van Burgemeester en wethouders van de gemeente Helmond Postbus AE HELMOND Helmond, 20 december 2010 Onderwerp: Advies concept Categoriale compensatie eigen bijdrage voor chronisch zieken en gehandicapten Ons kenmerk: Geacht College, Bij deze ontvangt u ons advies met betrekking tot de herijking van het Integraal jeugdbeleid en de Wet op de Maatschappelijke Ondersteuning. De Seniorenraad Helmond stelt in haar adviezen een realistische en betrokken benadering van senioren voorop. Vanuit deze gedachten en het behartigen van hun belangen hebben we de betreffende stukken bestudeerd. De Seniorenraad beperkt zich tot de nota Beleidskader WMO en die delen van de bijlage herijking die betrekking hebben op de nota Beleidskader WMO Dit omdat de Seniorenraad zich beperkt tot de WMO prestatievelden 1; 3; 4; 5; 6; 7 en 8. De Seniorenraad spreekt haar waardering uit voor de ambities die het College van Burgemeester en Wethouders geformuleerd heeft. De Seniorenraad kan zich volledig vinden in de uitgangspunten dat de burger zoveel mogelijk het heft in eigen handen neemt en waar nodig wordt ondersteund. Op enkele punten heeft de Seniorenraad echter voorstellen om het beleid bij te stellen: Beleidskader Wet maatschappelijke ondersteuning Vrijwilligers en mantelzorgers De nota is doortrokken van het uitgangspunt: meer participatie van de burger, meer vrijwilligers, meer mantelzorgers en een terugtrekkende overheid.

2 Op zich onderschrijft de Seniorenraad deze uitgangspunten. De gemeente heeft tengevolge van het ingezette regeringsbeleid ook geen andere keus. Maar om te voorkomen dat de nota is gebaseerd op luchtfietserij, dient deze, naar de mening van de Seniorenraad onderbouwd te worden door beleidsvoornemens om het beschikbare potentieel aan vrijwilligers en mantelzorgers in de komende jaren te ondersteunen en verder uit te bouwen. Het is opmerkelijk dat de genoemde streefcijfers in het geheel niet ambitieus zijn. Omdat deze cijfers zo algemeen zijn, is wellicht vergeten deze cijfers bij te stellen naar meer ambitieuze waarden. Zo blijkt uit de tabel Strategische indicatoren op bladzijde 39 van de bijlage dat het aantal beschikbare vrijwilligers van 18 jaar en ouder in Helmond zeer hoog maar dalende is. Ook neemt de arbeidsparticipatie in de leeftijd 55 tot 65, een enorm potentieel van vrijwilligers en mantelzorgers, de laatste jaren toe, waardoor de beschikbaarheid voor vrijwilligerswerk en mantelzorg uiteraard zal afnemen k 649k 663k k 223k 260k Bron: CBS Arbeidsdeelname (k=1000) De Seniorenraad verwacht niet dat de vermindering van dit potentieel volledig kan worden gecompenseerd door een toename van vrijwilligerswerk binnen de leeftijdsgroep 65 tot 80. Het inzetten van tot nu toe ongebruikelijke verplichte vrijwilligers als mogelijkheid tot verbreding van het vrijwilligers/mantelzorgers potentieel, vervult de Seniorenraad met grote zorg. Bij alle inzet van alle vrijwilligers, ook de niet vrijwillige vrijwilligers, moet er goed flankerend beleid zijn om de kwaliteit en veiligheid van de door hun aangeboden hulp en zorg te waarborgen. Naast de hierboven bedoelde analyse dient het Beleidskader Wmo, naar de mening van de Seniorenraad vergezeld te gaan van een op de analyse gefundeerd implementatieplan, waarin middels stappen wordt aangegeven op welke wijze de gemeente de beoogde doelen voor de periode denkt uit te voeren. Het Beleidskader Wmo, de genoemde analyse en het implementatieplan dienen als één geheel te worden beoordeeld. Mantelzorgers In het beleidskader evenals de bijlage wordt uitgegaan van een groot potentieel aan mantelzorgers. Onderzoeken wijzen iets anders uit: Een groot percentage mantelzorgers is overbelast

3 Uit de enquête onder burgers over de Wmo zeggen respondenten dat zij minder vrijwilligerswerk en mantelzorg verrichten dan voorgaande jaren. De Nationale Zorgbarometer heeft het animo voor mantelzorg onderzocht (Volkskrant ). Eén op de drie mensen denkt dat het animo voor mantelzorg sterk afneemt. Vooral jongeren vinden het niet passen in de huidige maatschappij. Toch gaat het beleidskader ervan uit dat steeds meer mantelzorgers beschikbaar zullen zijn. De gemeente moet een plan ontwikkelen om de huidige en nieuwe mantelzorgers te beter te ondersteunen. Een goed onderzoek naar de knelpunten en de behoeften van mantelzorgers zou daarvoor de basis moeten zijn. Senioren De vitale senioren zijn zelfredzaam, dat spreekt voor zich. Deze senioren zullen rekening houden met een toekomst waarin zij wel zorg nodig zullen hebben. Dat zou betekenen dat een deel zich hierop kan beraden en maatregelen nemen. Als senioren later zorg nodig hebben, zal de beschikbaarheid van mantelzorg niet altijd vanzelfsprekend zijn. Door de toenemende (verplichte) arbeidsparticipatie van kinderen zijn zij niet voldoende beschikbaar om als mantelzorger voor hun hoogbejaarde ouders te functioneren. Het beroep kunnen doen op een, naar verwachting krimpende, groep vrijwilligers en mantelzorgers zal daarom afnemen. Door automatisering ondersteunde toewijzingssystemen kunnen, mits zorgvuldig en professioneel toegepast, een positief effect hebben op het optimaal benutten van het vrijwilligers- en mantelzorgpotentieel. Echter voorkomen moet worden dat hulpvragers geconfronteerd worden met een veel te groot aantal hulpverleners. Zowel in het beleidskader als in de bijlage wordt voorbijgegaan aan de bijzondere situatie van ouderen met alleen een (gedeeltelijk) AOW pensioen. Deze veel voorkomende situatie, ook bij veel allochtone medeburgers, vraagt in toenemende mate de aandacht van de lokale overheid. Er moet aandacht zijn voor armoede onder ouderen die alleen een (gedeeltelijk) AOW-uitkering zonder een aanvullend pensioen ontvangen. De Kanteling in de Wmo Gelet op De Kanteling in de Wmo voor het behalen van de beoogde doelstellingen in de nota Beleidskader Wmo, is het van belang dat de zorgvragers daarin kunnen meedenken. Dit vraagt om een pro-actief beleid in het informeren van de zorgvrager en zijn omgeving. De Kanteling betekent een andere manier van denken niet alleen voor de gemeente maar ook voor de burger: Wat heeft hij nodig in plaats van waar heeft hij recht op?

4 Goede informatie aan de burger over de consequenties van De Kanteling in de Wmo Toegankelijkheid van voorzieningen De gemeente moet zich ten doel stellen, dat alle mensen (met een beperking) de weg naar noodzakelijke voorzieningen en sociale activiteiten weten te vinden om zo deel te kunnen blijven nemen aan het maatschappelijk leven. Dementie Uit landelijke cijfers blijkt dat het aantal mensen dat thans en op den duur aan dementie lijdt, toeneemt. Dit vraagt een enorme inspanning van de hulpverlening, de mantelzorg en de huisvesting. De Seniorenraad vindt dat er nog onvoldoende aandacht besteed wordt aan de gevolgen van deze problematiek. De gemeente moet ernst maken met de huisvesting en zorg voor dementerenden in overleg met de betrokken partners. Klachtenbehandeling De Seniorenraad mist een goede en transparante klachtenregeling. Nu de gemeente steeds meer verantwoordelijkheid krijgt in de Jeugdhulpverlening én de Wmo, moet gedacht worden aan een klachtafhandeling door een gespecialiseerde klachtencommissie. Deze commissie moet voorkomende klachten snel en adequaat afhandelen. Tot slot merkt de Seniorenraad op dat de getallen uit de programma s die vermeld worden in de bijlagen eerder vragen oproepen dan dat ze verhelderend zijn. Met vriendelijke groet, STICHTING SENIORENRAAD HELMOND Namens het bestuur, Mevrouw M. van de Neut, Mevrouw A.M.P.M. Kuypers,

5 voorzitter secretaris