Jaarverslag Controledienst van de vennootschappen voor het beheer van auteursrechten en naburige rechten

Transcriptie

1 Jaarverslag 2016 Controledienst van de vennootschappen voor het beheer van auteursrechten en naburige rechten

2 De opdracht van de FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie bestaat erin de voorwaarden te scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België. In dat kader heeft de Algemene Directie Economische Inspectie deze publicatie uitgegeven met de bedoeling te informeren over de handhaving van de economische regelgeving. 2 FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Algemene Directie Economische Inspectie Koning Albert II-laan Brussel tel youtube.com/user/fodeconomie linkedin.com/company/fod-economie Verantwoordelijke uitgever: Wim Van Poucke Directeur-generaal Algemene Directie Economische Inspectie Koning Albert II-laan Brussel Internetversie

3 "De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België." Inhoud Voorwoord Informatie over de vennootschappen voor het beheer van auteursrechten Voorstelling van de beheersvennootschappen Financiële gegevens Geïnde rechten door beheersvennootschappen Verdeelde en aan de rechthebbenden betaalde bedragen Schuld van de beheersvennootschappen aan de rechthebbenden Werkingskosten van de beheersvennootschappen Bijdrage aan het organiek fonds per beheersvennootschap Informatie over de acties van de Controledienst Informatie over de voorstellen tot wijziging van de interne regels (artikelen XI.270 WER) Statuten Tarieven Wijzigingen inningsregels Verdelingsreglementen De procedures bij inbreuk Procedure retroactieve inning door de billijke vergoeding Procedures bij tekortkoming wegens niet-conformiteit van de jaarrekeningen Procedures bij tekortkoming naar aanleiding van de invoering van een tarief voor internet access providers Procedures bij tekortkoming naar aanleiding van de onterechte inning van de vergoeding voor bepaalde rechtenvrije werken...34

4 2.3. Behandeling van klachten, vragen om inlichtingen en parlementaire vragen Klachten Vragen om inlichtingen Parlementaire vragen Acties op eigen initiatief Toepassing van het koninklijk besluit van 25 april Toepassing van de jaarrekening Controle van de jaarrekeningen E-aangifte voor de beheervennootschappen van auteursrechten Algemeen onderzoek over de toekenning van rechten aan sociale, culturele of educatieve doeleinden Controle van de inningen Controle van de verdelingen Controle van de schuld aan de rechthebbenden Openingsbalansen Onderzoek naar de verdelingstermijn...47 Bijlagen...50

5 "De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België." Lijst van tabellen Tabel 1. Tabel 2. Tabel 3. Tabel 4. Tabel 5. Tabel 6. Tabel 7. Tabel 8. Tabel 9. Tabel 10. Tabel 11. Geïnde rechten door beheersvennootschappen...10 Territoriale uitsplitsing van de in 2015 geïnde bedragen per beheersvennootschap...14 Verdeelde en aan de rechthebbenden betaalde bedragen per beheersvennootschap...16 Territoriale uitsplitsing van de in 2015 betaalde rechten per beheersvennootschap...20 Schuld aan de rechthebbenden per beheersvennootschap...22 Gereserveerde rechten per beheersvennootschap...24 Ratio werkingskosten per beheersvennootschap...26 Bijdrage aan het organiek fonds per beheersvennootschap...27 Voorstellen tot wijziging van de interne regels...28 Overzicht van de verschillende klachten per beheersvennootschap...35 Aantal inlichtingsaanvragen per beheersvennootschap Tabel 12. Verdelingssnelheid van de inningen...49 Tabel 13. Uitsplitsing van de geïnde netto-rechten per inningsrubriek in 2015 (in euro tenzij anders vermeld)...51 Tabel 14. Uitsplitsing van uitbetaalde rechten per inningsrubriek in

6 Lijst van grafieken Grafiek 1. Geïnde rechten per beheersvennootschap in Grafiek 2.1. Uitsplitsing van de geïnde netto-rechten per exploitatiewijze in Grafiek 2.2. Uitsplitsing van de geïnde netto-rechten per categorie van werken of prestaties in Grafiek 3. Grafiek 4. Territoriale uitsplitsing van de globale geïnde bedragen van 2011 tot Verdeelde en aan de rechthebbenden betaalde bedragen per beheersvennootschap...17 Grafiek 5.1. Uitsplitsing van de uitbetaalde rechten per exploitatiewijze in Grafiek 5.2. Uitsplitsing van de uitbetaalde rechten per categorie van werken of prestaties in Grafiek 6. Territoriale uitsplitsing van de globale betaalde bedragen van 2011 tot Grafiek 7. Evolutie van de schuld aan de rechthebbenden 2011 tot

7 "De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België." Voorwoord In 2016 verliep de jaarlijkse aangifte voor het eerst via een elektronische aangifte. Dat heeft de verwerking van de aangiftes aanzienlijk vereenvoudigd voor de beheersvennootschappen en voor de Controledienst. In 2016 heeft de Controledienst voor het eerst de jaarrekeningen onderzocht die werden opgesteld volgens het specifiek rekeningschema dat is aangepast aan deze vennootschappen en dat voortvloeit uit het koninklijk besluit van 25 april Er is dus nieuwe informatie beschikbaar, zoals de samenstelling van de schuld aan de rechthebbenden (de geïnde, maar nog niet verdeelde en uitbetaalde bedragen), de internationale financiële stromen of de samenstelling van de geïnde en verdeelde rechten. Dankzij de informatie over de financiële stromen blijkt dat de meeste inningen en verdelingen betrekking hebben op België, en dat de inningen minder internationaal zijn dan de verdelingen. Het collectieve beheer blijft dus grotendeels een binnenlandse aangelegenheid, en de Belgische beheersvennootschappen ontvangen minder van het buitenland dan dat zij aan het buitenland betalen. Dankzij de informatie over de samenstelling van de schuld is de berekening van de verdeelsnelheid verbeterd. Er is gebleken dat, gemiddeld genomen, de beheersvennootschappen binnen een aanvaardbare termijn verdelen, al blijven er wel nog enkele specifieke problemen bestaan. 7 Dankzij de informatie over de samenstelling van de rechten kunnen we het belang vaststellen van de mededeling aan het publiek, het kopiëren voor privégebruik, de doorgifte via de kabel en de billijke vergoeding, alsook van geluidswerken. Naast deze positieve aspecten die samenhangen met de nieuwe regelgeving heeft de Controledienst ook vastgesteld dat meerdere vennootschappen hebben nagelaten het nieuwe rekeningschema te gebruiken, en dat de vennootschappen die dat schema hebben gebruikt niet aan alle voorschriften hebben voldaan. Er werd gekozen voor een repressieve aanpak van de vennootschappen die het nieuwe rekeningschema niet hebben gebruikt. Voor de andere vennootschappen daarentegen heeft de Controledienst hulp geboden om te zorgen voor meer conformiteit tijdens de komende boekjaren. Zoals elk jaar worden in het jaarverslag de statistieken voorgelegd (inningen, verdelingen, schuld aan de rechthebbenden, werkingskosten, verdeelsnelheid, enz.), en wordt er verslag uitgebracht over de recurrente activiteiten van de Controledienst, zoals de behandeling van de meldingen, de adviezen over de interne regels van de beheersvennootschappen, de procedures bij tekortkoming of bij inbreuk en de acties die de Controledienst op eigen initiatief verrichtte. Wim Van Poucke Directeur-generaal Algemene Directie Economische Inspectie

8 8

9 "De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België." 1. Informatie over de vennootschappen voor het beheer van auteursrechten 1.1. Voorstelling van de beheersvennootschappen In 2015 beschikten 26 beheersvennootschappen over een vergunning om hun activiteiten uit te oefenen op het Belgische grondgebied. De sleutelgegevens van de vennootschappen zijn opgenomen in een apart document 1 dat op de internetpagina 2 van de Controledienst staat. Het betreft onder andere de identificatiegegevens, het aantal vertegenwoordigde rechthebbenden, enz Financiële gegevens In dit onderdeel worden de cijfers van de beheersvennootschappen toegelicht van het boekjaar De beheersvennootschappen hebben deze gegevens voor de eerste maal via een elektronische aangifte aan de Controledienst bezorgd. Deze werkwijze bevordert de financiële opvolging en analyse van de beheersvennootschappen. 9 Hieronder worden ten eerste de inningen (1.2.1) besproken. Daarna de verdeelde en betaalde bedragen (1.2.2), evenals de schulden aan de rechthebbenden (1.2.3). Vervolgens komen de werkingskosten aan bod (1.2.4). Als laatste onderdeel wordt er een overzicht gegeven van de betaalde bijdragen van de beheersvennootschappen aan het organiek fonds in 2016 (1.2.5) Geïnde rechten door beheersvennootschappen Iedere vennootschap voor het beheer van auteursrechten en naburige rechten moet jaarlijks een aangifte indienen van de geïnde rechten overeenkomstig het koninklijk besluit van 5 december Die aangifte bestaat uit de auteursrechten en de naburige rechten geïnd op het nationale grondgebied, alsook uit de auteursrechten en de naburige rechten geïnd in het buitenland voor rekening van personen die op het nationale grondgebied wonen Controledienst/ 3 Koninklijk besluit van 5 december 2011 betreffende de financiering van het toezicht op de vennootschappen voor het beheer van de auteursrechten en de naburige rechten (BS 20 januari 2012).

10 Tabel 1. Geïnde rechten door beheersvennootschappen 4 In euro, tenzij anders vermeld (a) % 4 AGICOA ,65 ALMO ,28 ASSUCOPIE ,34 AUVIBEL ,17 BAVP ,16 COPIEBEL ,58 COPIEPRESSE ,54 deauteurs ,78 GÜFA ,01 IMAGIA ,54 LIBRIUS ,31 10 LICENSE2PU- BLISH ,65 PLAYRIGHT ,21 PROCIBEL ,41 REPRO PP ,35 REPROBEL ,24 REPROPRESS ,23 SABAM ,70 SACD ,93 SAJ JAM ,21 SCAM ,83 SEMU ,57 SIMIM ,28 SOFAM ,38 T. JANSSENS ,08 VEWA ,58 Totaal ,00 Gecorrigeerd totaal (b) (a) Deze tabel geeft een overzicht van de door de 26 beheersvennootschappen geïnde rechten voor de boekjaren 2011 tot Het betreft de effectief door elke vennootschap geïnde rechten, wat niet noodzakelijk overeenstemt met de rechten die in de loop van het boekjaar werden geboekt. (b) Bepaalde rechten worden tweemaal geïnventariseerd: een eerste keer bij de overkoepelende vennootschap Auvibel of Reprobel, en een tweede keer, na primaire verdeling, bij de vertegenwoordigde vennootschap. Het gecorrigeerde totaal wordt gevormd door de som van de inningen van alle beheersvennootschappen, verminderd met de verdelingen door Reprobel en Auvibel aan hun leden. Bron: FOD Economie, Economische Inspectie. 4 In % van het totaal.

11 "De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België." Het totaal van de geïnde rechten in 2015, over alle beheersvennootschappen heen, bedraagt euro. Hiervan ontvangt SABAM het grootste deel (47 %). Dit is eenvoudig te verklaren aangezien SABAM ook het hoogste aantal rechthebbenden vertegenwoordigt. Vervolgens zijn Auvibel (9 %), Reprobel (8 %) en Simim (7 %) beheersvennootschappen met een belangrijk aandeel in het totaal van de inningen (tabel 1, grafiek 1). De totale inningen voor het jaar 2015 liggen iets lager dan in 2014 (-0,32 %), in tegenstelling tot het gecorrigeerde totaal van de inningen dat een lichte stijging vertoont van 1,8 miljoen euro (+0,69 %). De inningen van alle beheersvennootschappen, zonder de dubbele inventarisatie bij Auvibel en Reprobel, zijn aldus gestegen. In een periode van 5 jaar zijn de totale gecorrigeerde geïnde rechten van alle beheersvennootschappen samen toegenomen met meer dan 31 miljoen euro. Agicoa kende in 2015 een daling van hun aandeel in de totale inningen met 1,83 %-punt ten opzichte van 2014 tot 5,65 %. Hetzelfde, in iets mindere mate, geldt voor SACD met een daling van bijna 1%-punt van hun inningen in vergelijking met 2014 tot 4,93 %. SABAM kende daarentegen een stijging van 1,59 %-punt in de totale geïnde rechten over alle vennootschappen heen tot 46,70 %. 11 Grafiek 1. Geïnde rechten per beheersvennootschap in 2015 In % van het totaal. 6,21% 7,28% 1,41% 1,31% 1,83% 5,65% 4,92% 8,24% 9,17% 46,70% SABAM AUVIBEL REPROBEL SIMIM PLAYRIGHT AGICOA SACD SCAM PROCIBEL LIBRIUS BAVP deauteurs LICENSE2PUBLISH VEWA COPIEBEL SEMU IMAGIA COPIEPRESSE SOFAM REPRO PP ASSUCOPIE ALMO REPROPRESS SAJ JAM T. JANSSENS GÜFA Bron: FOD Economie.

12 Grafiek 2.1. Uitsplitsing van de geïnde netto-rechten per exploitatiewijze in 2015 In %. 40,00% 39,22% 35,00% 30,00% 25,00% 20,00% 16,25% 15,78% 15,00% 12,34% 10,00% 6,88% 5,03% 5,00% 2,20% 1,22% 0,65% 0,41% 0,02% 12 0,00% Bron: FOD Economie, Economische Inspectie. In grafiek 2.1 worden de door de beheersvennootschappen geïnde rechten uitgesplitst per exploitatiewijze. Grafiek 2.2 toont de verdeling van de inningen per categorie van werken of prestaties. Het is de eerste maal dat de beheersvennootschappen de cijfers per exploitatiewijze/categorie van werken volgens het nieuwe koninklijke besluit bezorgen aan de Controledienst. De gegevens kunnen worden gebruikt om een beeld te vormen over de gewichten van de verschillende soorten rechten in het totaal geïnd bedrag. De interpretatie moet met enige voorzichtigheid gebeuren. De beheersvennootschappen dienen hun rapportage nog te optimaliseren. Verwacht wordt dat deze cijfers voor het boekjaar 2016 accurater zullen zijn. Ook is hierdoor een vergelijking met vorige jaren niet opportuun. Toch zijn er relevante trends op te merken. In het boekjaar 2015 blijkt dat de exploitatiewijze publieke mededeling, met betrekking tot de inningen, de grootste is. Ze vertegenwoordigt 39 % van het totaal van de geïnde rechten. Gevolgd door rechten gekoppeld aan thuiskopieën (16 %) en de doorgifte per kabel (16 %). SABAM int 86 % van de rechten uit de exploitaitewijze publieke mededeling. De kabelrechten worden hoofdzakelijk geïnd door Agicoa (36 %) en SABAM (35 %).

13 "De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België." Grafiek 2.2 geeft meer info over de verschillende categorieën van werken of prestaties. Zoals eerder aangehaald moet men voorzichtig omgaan met de interpretatie van de gegevens. De beheersvennootschappen hebben veel van de geïnde rechten toegewezen aan de categorie andere. Er wordt verondersteld dat de beheersvennootschappen hierin bedragen hebben opgenomen die tot één van de overige categorieën behoren. In het verslag aan de koning bij het koninklijk besluit van 25 april 2014 wordt hierover verdere verduidelijking gegeven. Zo kan een beheersvennootschap een bedrag onder andere onderbrengen indien hij een bepaalde inning doet voor meerdere inningsrubrieken, maar op het moment van inning nog niet de precieze opsplitsing kan maken per inningsrubriek. 5 Rekening houdend met bovenstaande blijkt echter dat de categorie geluidswerken het grootste percentage vertegenwoordigt (18 %). Dit wordt bijna volledig geïnd door SABAM. In de bijlagen is het gedetailleerde overzicht terug te vinden. Zie hiervoor tabel 13 en 14. Grafiek 2.2. Uitsplitsing van de geïnde netto-rechten per categorie van werken of prestaties in 2015 In % ,00% 43,48% 40,00% 35,00% 30,00% 25,00% 20,00% 18,44% 15,00% 10,00% 8,99% 7,49% 7,31% 4,93% 4,89% 5,00% 2,08% 1,37% 1,04% 0,00% Bron: FOD Economie, Economische Inspectie. 5 Verslag aan de koning bij het koninklijk besluit van 25 april 2014 betreffende de administratieve en boekhoudkundige organisatie, de interne controle, de boekhouding en de jaarrekeningen van de vennootschappen voor het beheer van auteursrechten en naburige rechten alsook de informatie die zij moeten verschaffen, p

14 Tabel 2. Territoriale uitsplitsing van de in 2015 geïnde bedragen per beheersvennootschap 6 In % per vennootschap, tenzij anders vermeld. BELGIË EU (behalve BE) BUITEN DE EU TOTAAL in euro SABAM 85,10 13,97 0, AUVIBEL 100,00 0,00 0, REPROBEL 98,11 1,45 0, SIMIM 99,84 0,08 0, PLAYRIGHT 95,19 4,65 0, AGICOA 100,00 0,00 0, SACD 84,91 15,09 0, SCAM 83,59 16,41 0, PROCIBEL 94,35 5,65 0, LIBRIUS 100,00 0,00 0, BAVP 79,48 18,05 2, deauteurs 100,00 0,00 0, LICENSE2PUBLISH 100,00 0,00 0, VEWA 100,00 0,00 0, COPIEBEL 100,00 0,00 0, SEMU 99,44 0,56 0, IMAGIA 100,00 0,00 0, COPIEPRESSE 98,79 1,21 0, SOFAM 88,35 11,13 0, REPRO PP 82,74 17,26 0, ASSUCOPIE 100,00 0,00 0, REPROPRESS 99,93 0,07 0, SAJ-JAM 100,00 0,00 0, T. JANSSENS 98,92 1,08 0, GÜFA 100,00 0,00 0, TOTAAL in euro Bron: FOD Economie, Economische Inspectie. 6 De inningen op het Belgisch grondgebied van beheersvennootschappen of van Belgische bijkantoren van Europese beheersvennootschappen worden beschouwd als Belgische inningen. De inningen komende van het buitenland worden in principe beschouwd als buitenlandse inningen maar kunnen ook beschouwd worden als Belgische inningen als deze een Belgische exploitatie vergoeden. Bijvoorbeeld, de vergoeding voor de uitzending in België van een buitenlands televisiekanaal kan beschouwd worden als een Belgische inning, zelfs als deze betaald werd door het buitenland. De inningen van buitenlandse zustervennootschappen worden in principe beschouwd als komende van de landen waar deze vennootschappen gevestigd zijn maar kunnen ook beschouwd worden als Belgische inningen als deze specifiek een exploitatie in België vergoeden.

15 "De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België." Tabel 2 en de bijhorende grafiek geven de territoriale opsplitsing weer van de in 2015 geïnde bedragen per beheersvennootschap. Een ontvangen betaling van een zustervennootschap wordt beschouwd als afkomstig van het land waarin deze onderneming gevestigd is. De percentages worden berekend volgens geografische uitsplitsing (% in België, EU en buiten EU) in vergelijking met het totaal van iedere beheervennootschap. 90,82 % van de rechten wordt binnen België geïnd, in totaal gaat het om 289 miljoen euro. Hiervan nemen SABAM, Auvibel en Reprobel samen 63 % voor hun rekening; 8,38 % van de rechten innen de beheersvennootschappen binnen de Europese Unie. Van deze 26,7 miljoen euro int SABAM bijna 21 miljoen. Slechts 0,51 % wordt buiten de Europese Unie geïnd. Grafiek 3. Territoriale uitsplitsing van de globale geïnde bedragen van 2011 tot 2015 In euro BELGIË EU BUITEN DE EU Bron: FOD Economie, Economische Inspectie Verdeelde en aan de rechthebbenden betaalde bedragen In de zin van de wet 7 zijn de bedragen verdeeld vanaf het moment dat ze zijn toegekend aan individuele rechthebbenden, terwijl de tabellen in deze titel de bedragen bevatten die niet enkel verdeeld, maar ook effectief betaald zijn aan de rechthebbenden. Zoals bij de geïnde rechten (tabel 1) wordt er een onderscheid gemaakt tussen de betaalde rechten en gecorrigeerde rechten (zonder de dubbeltelling van Auvibel en Reprobel). Het gecorrigeerde totaal ligt bijna 43 miljoen euro lager dan de som van de individuele totalen van alle beheersvennootschappen. Dit is logischerwijze hetzelfde verschil als in tabel 1. 7 Zie memorie van toelichting bij de wet van 10 december 2009 tot wijziging van de wet van 30 juni 1994 betreffende het auteursrecht en de naburige rechten wat het statuut van en de controle op de vennootschappen voor het beheer van de rechten betreft, Gedr. St., Kamer, , Doc /001.

16 Tabel 3. Verdeelde en aan de rechthebbenden betaalde bedragen per beheersvennootschap 89 In euro, tenzij anders vermeld % 8 AGICOA ,28 ALMO 9 / / / / / ASSUCOPIE ,40 AUVIBEL ,18 BAVP ,53 COPIEBEL ,33 COPIEPRESSE ,42 deauteurs ,77 GÜFA ,01 IMAGIA ,48 LIBRIUS ,08 16 LICENSE2PUBLISH ,68 PLAYRIGHT ,80 PROCIBEL ,35 REPRO PP ,06 REPROBEL ,07 REPROPRESS ,00 SABAM ,88 SACD ,86 SAJ-JAM ,19 SCAM ,32 SEMU ,39 SIMIM ,68 SOFAM ,48 T. JANSSENS ,06 VEWA ,69 TOTAAL ,00% Gecorrigeerd totaal Bron: FOD Economie, Economische Inspectie. 8 In % van het totaal. 9 De Controledienst beschikt niet over de cijfers van Almo.

17 "De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België." Uit de betalingen per beheersvennootschap voor 2015 blijkt dat: SABAM 47 % van de totale betalingen aan de rechthebbenden uitvoerde. De afgelopen twee jaar was dit aandeel lager (42 % in 2013 en 38 % in 2014); de andere beheersvennootschappen die meer dan 5 % van het totale bedrag van de betalingen in 2015 aan hun rechthebbenden hebben gestort, zijn: Auvibel 9,18 % (10 % in 2014), PlayRight 8,80 % (10,96 % in 2014), Simim 7,68 % (5,58 % in 2014), Agicoa 6,28 % (7,82 % in 2014), Reprobel 6,06 % (7,77 % in 2014). Uit het verloop van de betalingen per beheersvennootschap tussen 2014 en 2015, blijkt dat de totale betaling aan de rechthebbenden met 9,6 % steeg. De beheersvennootschap Repropress heeft, net als in 2014 geen betalingen uitgevoerd in De reden hiervoor is dat deze beheersvennootschap in een geschil zit met de beheersvennootschap Repro PP waarbij ze zich onderling akkoord moeten verklaren met betrekking tot de verdeling van de reprografierechten. Door de nieuwe manier van boekhoudkundige verwerking voor boekjaar 2015 zijn er soms grote verschillen ten opzichte van vorige jaren. Eveneens kunnen er verschillen zijn tussen twee boekjaren omwille van het feit dat er veel geïnd is in bijvoorbeeld 2014, maar de uitbetaling pas in 2015 heeft plaatsgevonden. 17 Grafiek 4. Verdeelde en aan de rechthebbenden betaalde bedragen per beheersvennootschap In % van het totaal. SABAM AUVIBEL REPROBEL 4,86% 2,32% 1,53% 1,08% SIMIM PLAYRIGHT AGICOA SACD SCAM 6,07% PROCIBEL LIBRIUS 6,28% 46,88% BAVP deauteurs LICENSE2PUBLISH 7,68% VEWA COPIEBEL SEMU 8,80% 9,18% IMAGIA COPIEPRESSE SOFAM REPRO PP ASSUCOPIE ALMO REPROPRESS SAJ JAM T. JANSSENS GÜFA Bron: FOD Economie, Economische Inspectie

18 Grafiek 5.1. Uitsplitsing van de uitbetaalde rechten per exploitatiewijze in 2015 In %. 40,00% 35,25% 35,00% 30,00% 25,00% 19,63% 20,00% 17,77% 15,00% 10,00% 9,33% 8,29% 5,60% 5,00% 2,32% 0,94% 0,53% 0,30% 0,03% 18 0,00% Bron: FOD Economie, Economische Inspectie. Grafiek 5.1 toont de uitsplitsing van de uitbetaalde rechten per exploitatiewijze. In vergelijking met grafiek 2.1 (geïnde rechten) wisselt kabel met thuiskopie van plaats. Grafiek 5.2 heeft dezelfde volgorde van de categorieën van werken of prestaties als grafiek 2.2. De inningen en uitbetalingen vertonen hetzelfde patroon.

19 "De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België." Grafiek 5.2. Uitsplitsing van de uitbetaalde rechten per categorie van werken of prestaties in 2015 In %. 40,00% 36,59% 35,00% 30,00% 25,00% 20,00% 19,50% 15,00% 11,71% 10,00% 8,89% 7,76% 6,54% 5,00% 0,00% 2,96% 2,52% 2,22% 1,30% 19 Bron: FOD Economie, Economische Inspectie. Tabel 4 en de bijhorende grafiek geven de territoriale verdeling weer van de bedragen die in 2015 door de beheersvennootschappen uitbetaald werden. De percentages worden berekend naargelang de geografische uitsplitsing (% in België, EU en buiten EU) in vergelijking met het totaal van iedere beheervennootschap.

20 Tabel 4. Territoriale uitsplitsing van de in 2015 betaalde rechten per beheersvennootschap 10 In % van het totaal van elke vennootschap en in euro (totalen). BELGIË EU (BEHALVE BE) BUITEN DE EU TOTAAL in euro. SABAM 52,75 35,79 11, AUVIBEL 100,00 0,00 0, PLAYRIGHT 30,39 59,45 10, SIMIM 85,99 13,53 0, AGICOA 16,19 59,15 24, REPROBEL 84,67 13,17 2, SACD 100,00 0,00 0, SCAM 100,00 0,00 0, BAVP 77,74 19,07 3, LIBRIUS 100,00 0,00 0, deauteurs 100,00 0,00 0, VEWA 100,00 0,00 0, LICENSE2PUBLISH 100,00 0,00 0, SOFAM 86,45 11,10 2, IMAGIA 89,23 10,77 0, COPIEPRESSE 45,21 52,20 2, ASSUCOPIE 100,00 0,00 0, SEMU 88,83 10,34 0, PROCIBEL 100,00 0,00 0, COPIEBEL 100,00 0,00 0, SAJ-JAM 98,67 1,17 0, T. JANSSENS 36,58 62,50 0, REPRO PP 90,45 9,55 0, GÜFA 100,00 0,00 0, REPROPRESS 0,00 0,00 0,00 0 TOTAAL Bron: FOD Economie, Economische Inspectie. 10 De uitgevoerde betalingen op het Belgisch grondgebied met bestemming rechthebbenden die eveneens op dit grondgebied gevestigd zijn, kunnen ook aanzien worden als betaalde rechten in België. Specifiek wat betreft SACD en SCAM, het begrip betalingen met bestemming België doelt op de uitgevoerde betalingen in België met bestemming de Belgische zetel van deze vennootschappen op grond van de uitgevoerde verdelingen zowel in Brussel, als in Parijs. De betaling van het overschot uitgevoerd door SACD Frankrijk en SCAM Frankrijk staat in de categorie EU (uitgezonderd België). De betalingen naar de buitenlandse zustervennootschappen wordt beschouwd als bestemd voor de landen waar deze vennootschappen gevestigd zijn.

21 "De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België." De totale betaalde en verdeelde bedragen naargelang de geografische uitsplitsing, uitgedrukt in percentage, zijn: 64 % werd betaald en verdeeld in België; 28 % binnen de Europese Unie en 8 % buiten de Europese Unie. Agicoa is de beheersvennootschap die het grootste percentage van hun inningen uitbetaald aan rechthebbenden buiten België (84 %). Gevolgd door PlayRight (70 %) en T. Janssens (63 %). Dit zijn logische cijfers aangezien deze vennootschappen veel rechthebbenden vertegenwoordigen die hun oorsprong buiten België hebben. De verhouding van de betalingen aan het buitenland en de totale inningen blijft echter constant op 32 %. Grafiek 6. Territoriale uitsplitsing van de globale betaalde bedragen van 2011 tot 2015 In euro BELGIË EU BUITEN DE EU Bron: FOD Economie, Economische Inspectie Schuld van de beheersvennootschappen aan de rechthebbenden De schuld aan de rechthebbenden is samengesteld uit de bedragen die door de beheersvennootschappen aan de rechthebbenden moeten worden betaald, maar dat nog niet zijn. Zij bestaat uit: 1. geïnde rechten die nog moeten worden verdeeld op basis van de verdelingsregels; de termijn tussen de inning en de betaling van de rechten verschilt naargelang van het feit of ze toekomen aan een welbepaalde rechthebbende (bijvoorbeeld een theaterauteur), dan wel of ze volgens complexe verdeelsleutels moeten worden verdeeld aan talrijke rechthebbenden van wie de werken of prestaties moeilijk te identificeren of te bepalen zijn (bijvoorbeeld de prestaties van uitvoerende kunstenaars die een hoofdartiest begeleiden tijdens sommige opnames); indien de verdeling meer

22 dan 24 maanden in beslag neemt, voorziet de regelgeving 11 in een verplichting om dit te vermelden en te rechtvaardigen in het jaarverslag; 2. rechten die aan de rechthebbenden werden toegekend, maar die door hen nog niet werden opgeëist. Dat is het geval wanneer de vennootschap betaalt op basis van een factuur die door de rechthebbende wordt voorgelegd: de vennootschap kent aan elke rechthebbende het bedrag toe dat hem toekomt, stelt hem/haar daar vervolgens van in kennis met het verzoek dat bedrag te factureren aan de beheersvennootschap, en betaalt onmiddellijk na ontvangst van de factuur. Zolang er geen factuur is, blijft het geld dus in de vennootschap; 3. rechten geïnd in het kader van een wettelijke licentie of een verplicht collectief beheer (thuiskopie, reprografie, openbare uitlening, billijke vergoeding en doorgifte per kabel) en gereserveerd voor rechthebbenden die hun rechten niet hebben toevertrouwd aan een beheersvennootschap. Die rechten blijven in de vennootschap tot ze worden opgeëist door de rechthebbenden die er houder van zijn of tot de vennootschap ze beschouwt als niet-toewijsbare rechten en ze verdeelt aan de rechthebbenden van dezelfde categorie (op basis van artikel XI.264 WER); andere gereserveerde rechten Tabel 5. Schuld aan de rechthebbenden per beheersvennootschap In euro, tenzij anders vermeld (a) % SABAM ,86 PLAYRIGHT ,04 AGICOA ,40 SACD ,19 REPROBEL ,78 SIMIM ,26 AUVIBEL ,06 PROCIBEL ,26 SCAM ,84 VEWA ,51 SAJ-JAM ,88 SOFAM ,79 LIBRIUS ,75 BAVP ,72 SEMU ,52 IMAGIA ,51 COPIEPRESSE ,39 11 Artikel XI.252, 2 WER.

23 "De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België." % REPRO PP ,31 COPIEBEL ,28 REPROPRESS ,21 ASSUCOPIE ,20 deauteurs ,14 LICENSE2PUBLISH ,11 T. JANSSENS ,00 TOTAAL ,00% (a) Deze tabel 5 bevat de reële schuld van de beheersvennootschappen tegenover de rechthebbenden bij de afsluiting van de laatste vijf boekjaren. Voor de vennootschappen ALMO en GÜFA is de schuld aan de rechthebbenden niet bekend. Bron: FOD Economie, Economische Inspectie. Eind 2015 bedroeg de totale schuld aan de rechthebbenden bijna 596 miljoen euro. Drie beheersvennootschappen alleen zorgen voor bijna 60 % van dat bedrag. Het gaat om SABAM 35,86 % (33,84 % in ), PlayRight 12,04 % (14,51 % in 2014) en AGICOA 11,4 % (10,87 % in 2014). Deze vaststelling is verbonden met het feit dat die drie vennootschappen tot de grootste inners behoren (deze drie vennootschappen vertegenwoordigen 60 % van de totale inningen in 2015). Grafiek 7. Evolutie van de schuld aan de rechthebbenden 2011 tot 2015 In euro Bron: FOD Economie.

24 Tabel 6. Gereserveerde rechten per beheersvennootschap In euro SABAM REPROBEL SIMIM AUVIBEL AGICOA SACD PLAYRIGHT VEWA SAJ-JAM SEMU SOFAM LIBRIUS IMAGIA ASSUCOPIE COPIEBEL REPRO PP LICENSE2PUBLISH PROCIBEL deauteurs REPROPRESS BAVP COPIEPRESSE SCAM T. JANSSENS TOTAAL a) Deze tabel bevat voor elke beheersvennootschap de gereserveerde rechten bij de afsluiting van de laatste vijf boekjaren. Die bedragen maken noodzakelijk deel uit van de schuld aan de rechthebbenden (opgenomen in tabel 5). (b) De gereserveerde rechten worden door de beheersvennootschappen geprovisioneerd: 1. ofwel op basis van hun verdelingsreglement, om te voldoen aan de doelen die ze zich hebben gesteld: aanleggen van voldoende provisies om de belangen veilig te stellen van de niet-vertegenwoordigde rechthebbenden op het vlak van de wettelijke licentie of van het verplicht collectief beheer; correctie van materiële fouten; betaling van rechten aan rechthebbenden die hun aangifte later indienen (ofwel zijn ze nog niet aangesloten, ofwel hebben ze de nodige formaliteiten niet binnen de gestelde termijn vervuld); 2. ofwel naargelang bijzondere omstandigheden waarmee de beheersvennootschappen in specifieke gevallen worden geconfronteerd (regeling van een geschil, ). Bron: FOD Economie, Economische Inspectie.

25 "De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België." Voor het totale bedrag aan gereserveerde rechten ten opzichte van het totale bedrag aan schuld aan de rechthebbenden, bedraagt de ratio 13,63 % Werkingskosten van de beheersvennootschappen Tot en met 2014 gaf de ratio werkingskosten uit tabel 10 voor elke beheersvennootschap de verhouding weer tussen de totale kosten enerzijds en de totale ontvangsten (met andere woorden de geboekte rechten, maar ook de andere opbrengsten van exploitatie, de financiële opbrengsten en de uitzonderlijke opbrengsten) anderzijds. Vanaf 2015 wordt een andere berekeningswijze gehanteerd, waarin de bepaling van artikel XI WER en het verslag aan de koning bij het koninklijk besluit van 25 april 2014 worden weerspiegeld. De ratio van de directe en indirecte kosten wordt berekend ten aanzien van het gemiddelde van de geïnde rechten van de voorbije drie boekjaren en niet meer ten aanzien van de geboekte rechten. Met betrekking tot de directe en indirecte kosten, mogen de volgende zaken niet meegenomen worden in de berekening 12 : 25 - de rechten bestemd voor sociale, culturele en educatieve doeleinden; - de bijdrage aan het organiek fonds; - de financiële kosten volgend uit het beheer van de rechten. Zowel de inningen als de kosten die werden gehanteerd om de ratio werkingskosten van de vennootschappen te berekenen, zijn afkomstig van de gepubliceerde jaarrekeningen van de beheersvennootschappen, meer bepaald van de resultatenrekeningen en de bijlagen die werden goedgekeurd door hun algemene vergadering en door hun commissaris-revisor. De beheersvennootschappen die over een vergunning beschikken om hun activiteiten uit te oefenen op het Belgische grondgebied hebben niet allemaal evenveel gewicht en innen niet allemaal een vergelijkbaar volume aan rechten. Op basis van hun omvang en van het totale bedrag aan geïnde rechten kunnen de beheersvennootschappen worden ingedeeld in grote, middelgrote en kleine vennootschappen. De grootte van de beheersvennootschap heeft bijgevolg ook een invloed op de omvang van hun werkingskosten. 12 Zie het koninklijk besluit van 25 april 2014, toelichting in het verslag aan de koning over het artikel 16.

26 Tabel 7. Ratio werkingskosten per beheersvennootschap In %.(a) AGICOA 10,04 9,03 7,46 6,30 6,68 4,51 ALMO / / / / / / ASSUCOPIE 15,98 13,23 13,62 15,83 25,04 20,75 AUVIBEL 5,04 4,43 4,53 6,05 4,08 4,71 BAVP 6,70 8,95 5,96 8,65 11,65 12,38 COPIEBEL 10,77 8,15 9,29 11,13 13,89 18,48 COPIEPRESSE 15,84 11,49 6,98 8,89 8,66 8,94 deauteurs / 62,38 5,11 11,56 17,19 GÜFA / / / / 21,78 IMAGIA 10,35 5,24 7,70 6,64 8,99 9,67 LIBRIUS 9,18 12,88 7,64 13,08 12,96 10,40 LICENSE2PUBLISH 4,57 4,40 2,28 4,37 4,61 6,69 PLAYRIGHT 24,02 20,35 21,76 23,52 41,05 21,49 PROCIBEL 15,16 9,76 12,68 12,62 11,29 11,59 REPRO PP 59,01 30,66 12,61 10,86 29,26 29,73 REPROBEL 11,65 12,52 13,75 13,70 11,88 16,04 REPROPRESS 83,49 29,69 6,77 65,01 79,04 60,28 SABAM 18,74 21,03 20,41 23,49 22,38 20,00 SACD 13,81 10,77 13,85 12,04 10,29 11,83 SAJ-JAM 31,85 33,12 33,38 30,02 23,00 20,90 SCAM 10,10 11,06 13,42 13,05 12,99 12,34 SEMU 25,57 27,47 26,36 27,37 24,62 22,40 SIMIM 23,11 14,73 17,02 17,47 16,75 16,74 SOFAM 29,91 22,66 28,68 30,15 26,95 30,73 T. JANSSENS 49,58 54,44 55,37 54,47 60,63 20,45 VEWA 5,93 5,51 5,32 7,13 7,50 8,19 (a) Totaal van de kosten per beheersvennootschap van het boekjaar/totaal van de ontvangsten per beheersvennootschap voor de boekjaren 2010 tot Bron: FOD Economie, Economische Inspectie Bijdrage aan het organiek fonds per beheersvennootschap Het organiek fonds heeft als doel het toezicht op de beheersvennootschappen door de Controledienst te financieren. De grondslag voor de heffing op basis waarvan de bijdrage van elke beheersvennootschap voor 2016 wordt berekend, wordt gevormd door de inningen van De bijdrage van 2016 bedraagt 0,2 % van de inningen van 2014, behalve voor Auvibel en Reprobel, die 0,1 % bedraagt.

27 "De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België." Tabel 8. Bijdrage aan het organiek fonds per beheersvennootschap In euro. Inningen 2014 Bijdragen 2016 AGICOA , ,42 ALMO , ,52 ASSUCOPIE , ,75 AUVIBEL , ,81 BAVP , ,59 COPIEBEL , ,73 COPIEPRESSE , ,64 deauteurs , ,98 GÜFA ,00 73,16 IMAGIA , ,85 LIBRIUS , ,54 LICENSE2PUBLISH , ,48 PLAYRIGHT , ,47 PROCIBEL , ,30 REPRO PP ,79 101,53 REPROBEL , ,39 REPROPRESS ,67 354,21 SABAM , ,10 SACD , ,78 SAJ-JAM , ,33 SCAM , ,23 SEMU , ,08 SIMIM , ,31 SOFAM , ,99 T. JANSSENS ,55 516,72 VEWA , ,88 TOTAAL , ,80 27 Bron: FOD Economie, Economische Inspectie. Tabel 8 geeft een overzicht van de bijdragen van elke beheersvennootschap aan het organiek fonds voor het jaar Het totaal aan bijdragen bedraagt ,80 euro. In 2015 bedroeg dat ,65 euro (op basis van de inningen van 2013). In 2017 wordt de basis voor de heffingen gevormd door de inningen van 2015 wat zich zal vertalen in een totale bijdrage van ,86 euro.

28 2. Informatie over de acties van de Controledienst In 2016 heeft de Controledienst de recurrente activiteiten uitgeoefend die voortvloeien uit zijn bevoegdheden zoals vastgelegd door de boeken XI en XV van het Wetboek van economisch recht. De betreffende artikelen van de regelgeving 13 organiseren bevoegdheden over machtigingen, informatie, aanbevelingen en adviezen, onderzoeken en sancties Informatie over de voorstellen tot wijziging van de interne regels (artikelen XI.270 WER) 28 Overeenkomstig art.xi.270 WER moet elke beheersvennootschap bij wijziging van zijn interne regels, met name statuten, algemeen reglement, tariferings-, innings- en verdelingsregels, de Controledienst hiervan minstens zestig dagen voorafgaand aan het onderzoek ervan door het bevoegde orgaan van de beheersvennootschap op de hoogte brengen. In 2016 ontving de Controledienst in totaal vijftien kennisgevingen van tien verschillende beheersvennootschappen. Tevens behandelde de Controledienst nog enkele kennisgevingen uit 2015 verder in Tabel 9. Voorstellen tot wijziging van de interne regels 14 Beheersvennootschap Statuten Inningsregels Tariferingsregels SABAM SIMIM / 1 / License2Publish 1 / / Vewa 1 / / Bron: FOD Economie, Economische Inspectie. 13 WER artikelen XI.248, 4, XI.249, 4, XI.255, 2, XI.257, XI.259, XI.261-XI.263, XI.269, XI.270, XI.271, XI.279, XI.286, XI.288, XV.25/4, XV.31/1, XV.62/1, XV.66/1, XV.66/2, XV.112, XVII In deze tabel wordt er enkel een overzicht gegeven van de tarieven, inningsregels en statuten, die al gepubliceerd werden. Overeenkomstig art.xi.252, 1, tweede lid WER moeten de beheersvennootschappen hun regels van tarifering en inning op de internetpagina van de beheersvennootschap publiceren. De verdelingsregels moeten niet publiek gemaakt worden, vandaar dat de namen van de betrokken beheersvennootschappen niet opgenomen werden in punt en het ook onmogelijk was de kennisgevingen betreffende de verdelingsregels op te nemen in tabel 9.

29 "De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België." Statuten Er werden in 2016 drie statutenwijzigingen ter kennis gebracht bij de Controledienst. Deze informatie is als dusdanig ook bekendgemaakt in de bijlagen van het Belgisch Staatsblad. De beheersvennootschap License2Publish heeft een aanpassing van haar maatschappelijk doel gedaan. Er werden diverse artikelen ingevoegd in de statuten met betrekking tot de interne controle (belangenconflicten, de beleidsstructuur, de administratieve en boekhoudkundige organisatie, risicoanalyse, klachtenprocedure, ). Er werden ook diverse aanvullingen gedaan in overeenstemming met de bepalingen uit boek XI van het Wetboek van economisch recht. De Controledienst had enkele bemerkingen over deze aanpassingen. Hierop heeft License2Publish enkele wijzigingen aangebracht, alsook enkele bepalingen verder verduidelijkt. SABAM heeft wijzigingen aangebracht aan haar statuten en algemeen reglement. De Controledienst vroeg enkele verduidelijkingen. Vewa heeft een aanpassing aan haar statuten gedaan om deze in overeenstemming te brengen met de verschillende bepalingen uit boek XI van het Wetboek van economisch recht. De Controledienst formuleerde een opmerking over de procedure van vereffening zoals gewijzigd werd in de statuten. Vewa paste hierop deze procedure aan in overeenstemming met de opmerking van de Controledienst Tarieven In 2016 ontving de Controledienst drie kennisgevingen tot een nieuw tarief of tot een wijziging van een bestaand tarief. Eén beheersvennootschap notificeerde een nieuw tarief voor de doorgifte via kabel. De Controledienst had verschillende vragen over dit tarief waarbij de beheersvennootschap nog verdere verduidelijking op moest geven. De Controledienst zal de behandeling van dit tarief verderzetten in Het tarief grafische en visuele kunsten van SABAM werd grondig gewijzigd. Hierbij werd de berekeningsgrondslag voor de verschillende exploitaties aangepast. Dit om de berekening van de tarieven te vereenvoudigen en om een grotere transparantie ten opzichte van de gebruiker te verkrijgen. Er werd ook een nieuw tarief ingevoegd, met name een tarief voor e-books. De Controledienst had enkele opmerkingen over dit tarief, naar aanleiding hiervan heeft SABAM het tarief op deze punten aangepast. Dit tarief is sinds 1 januari 2017 in werking getreden. SABAM paste haar tarieven voor online-exploitaties aan. Hierbij werden verschillende van toepassing zijnde tarieven verhoogd. Het betrof hier het downloaden van muziek-

30 werken, downloaden van mobiele ringtones, on-demandstreaming, video on demand, webradio. De tarieven zijn van toepassing op muziekdiensten die zowel mono-territoriale licenties als multi-territoriale licenties hebben afgesloten met de beheersvennootschap. De Controledienst had hierbij enkele vragen tot precisering, waarna er geen opmerkingen werden gegeven over deze wijziging. De tariefwijziging werd ingevoerd op 1 januari Tevens zette de Controledienst in 2016 de behandeling verder van twee tarieven die al in 2015 aan haar werden ter kennisgegeven. Zoals aangegeven in het jaarverslag 2015 werd een tarief voor festivals en concerten nog verder behandeld in Dit tarief werd uitgevaardigd door SABAM en heeft toepassing vanaf 1 januari Hierbij werd er door de beheersvennootschap nog enkele verduidelijkingen gegeven aan haar tarief. Zoals vermeld in ons vorig jaarverslag werd er een klacht ingediend door concert en festivalorganisatoren over dit tarief. Het dossier werd door de klager voorgelegd aan de Mededingingsautoriteit. 30 In 2017 heeft SABAM aan de festivalorganisatoren een transitieregeling voorgesteld: wanneer de stijging, die het gevolg zou zijn van de toepassing van het nieuwe tarief voor een toename van meer dan 15 % van de verschuldigde rechten zorgt ten opzichte van het oude tarief, worden de rechten deels berekend op basis van het oude tarief en deels op basis van het nieuwe tarief. De beheersvennootschap SABAM heeft eveneens een aanpassing gedaan aan haar tarief librarymuziek. Dit is muziek die speciaal gecomponeerd wordt om te worden gebruikt in audiovisuele producties (tv, films, reclame, ). SABAM voerde hierbij ook een nieuw tarief in voor het gebruik van deze muziek in een online audiospot. De Controledienst had hierbij enkele vragen tot precisering, maar had verder geen opmerkingen Wijzigingen inningsregels In totaal werden er twee wijzingen van inningsregels ter kennis gebracht. SIMIM wijzigde de sanctieprocedure voor de DJ-licentie. In het geval er tijdens een controle vastgesteld wordt dat een DJ kopieën draait en hierbij niet over de DJ-licentie beschikt, dan zal hem nu een jaarovereenkomst worden aangeboden om zich in regel te stellen. Indien hij dit accepteert, zal er geen bijkomende licentie worden gefactureerd voor de inbreuken uit het verleden. De Controledienst heeft geen opmerkingen geformuleerd. SABAM heeft haar inningspolitiek gewijzigd in het kader van het publiek gebruikmaken van muziekdiensten die louter bestemd zijn voor strikt privégebruik. Het gaat