Casus. Sinaasappels in de slaapkamer. Neuropsychologisch onderzoek bij een oudere vrouw van Marokkaanse afkomst

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Casus. Sinaasappels in de slaapkamer. Neuropsychologisch onderzoek bij een oudere vrouw van Marokkaanse afkomst"

Koenraad Juliaan de Wilde
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Casus Sinaasappels in de slaapkamer. Neuropsychologisch onderzoek bij een oudere vrouw van Marokkaanse afkomst Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media BV 2016 R. Borra, R. van Dijk, R. Verboom (Red.), Cultuur en psychodiagnostiek, DOI / _18

2 Demografische variabelen Vrouw van Marokkaanse afkomst Spreekt Berbers, op later leeftijd ook Arabisch en Nederlands geleerd (beheersing is matig). Geboren in 1940, naar Nederland verhuisd in Semi-analfabeet Getrouwd, moeder van vijf Enkel voor moskee- en familiebezoek naar buiten

3 Vraagstelling Is er een onderliggend dementieel proces ter verklaring van de geheugenklachten of zijn de klachten eerder te wijten aan stemmingsproblematiek?

4 Klachtenanamnese Klachten zijn sinds enkele maanden begonnen Duizelig gevoel, ruis in haar hoofd Snel moe Geen zin en geen plezier Slecht slapen Geheugenklachten (kan geen voorbeelden noemen) Huilt veel Geen last van piekeren Geen moeite om de dag te beginnen

5 Heteroanamnese (zoon en jongste dochter) Klachten sinds drie jaar begonnen, geleidelijk in ernst toegenomen Geen bijzondere gebeurtenissen in die periode Vergeet veel, zoals afspraken met kinderen, spullen zijn vaak kwijt, bergt dingen verkeerd (sinaasappels in de slaapkamer) op en laat het gas aanstaan. Is stiller tijdens gesprekken, praat ook niet meer via de telefoon Gebruikt simpelere zinnen in haar tweede taal (Arabisch) en moet zoeken naar woorden.

6 Heteroanamnese (zoon en jongste dochter) Moet vaak huilen als het gaat over dingen die misgaan (gerechten die mislukt zijn of dingen zoek zijn) Het laatste jaar vijf kilo afgevallen Vaker ruzie met echtgenoot

7 Inschatting premorbide intellectuele vermogen: Nederlandse Leestest voor volwassenen niet bruikbaar in dit geval Raven Advanced Progressive Matrices bruikbaar maar geen valide maat voor algehele IQ en ontbreken van niet westerse normen Wechsler Adult Intelligence scale (WAIS-IV-NL). Niet valide interpreteerbaar tijdens het inzetten van tolken. Nonverbale subtesten wel bruikbaar (indicatief) De multiculturele capaciteitentest-middelbaar niveau (MCT-M) Bruikbaar, niet westerse normen wel aanwezig, maar in dit specifieke geval niet bruikbaar wegens analfabetisme en de lange afnametijd.

8 Onderzoek naar dementie Cognitieve screeningstest en de Mini Mental-State Examination (MMSE) Vragen naar orientatie in tijd en plaats zijn bruikbaar, maar feitenkennis (provincie) zijn onbruikbaar en dienen veranderd te worden naar vergelijkbare vragen. Cognitieve screeningstest (CST) Vragen naar feitenkennis (Wie is de koningin) zijn niet ongevoelig voor opleidingsniveau en zijn cultuurgebonden.

9 Geheugentaken Achtwoordentest Leercurve wordt gemeten. Onbruikbaar wegens taalgevoeligheid van de taak. Visuele associatie taak Nonverbaal, maar niet cultuurvrij (betekenisgeving)

10 Taalfuncties Boston benoemtaak Woorden als statief, passer, telraam, sfinx, globe, eenhoord. Woordvindingsproblemen? Lage opleiding? Interferentiefactoren door tolk?

11 Woordvloeiendheid Fluency-taken Kan in eigen taal worden afgenomen.. Echter, geen normgroepen aanwezig.

12 Woordbegrip Tokentest uit de Akense Afasietest In hoeverre was het premorbide complexe taalbegrip ontwikkeld?

13 Constructieve vaardigheden Plaatjes ordenen, figuren natekenen, blokpatronen naleggen. Non verbaal goed uit te leggen. Echter, vereisen ze een hoge abstractieniveau. Tevens niet cultuurvrij. Visuospatieel geheugen Judgement of Line Orientation Bruikbaar in dit geval

14 Werkgeheugen Cijferreeksen (WAIS-III / IV) Corsi Block Span-taak Deze taken zijn beiden bruikbaar en de instructies kunnen in eigen taal worden gegeven.

15 Aandachtsfuncties, mentale flexibiliteit en executief functioneren Sleutelzoektaak van de Behavioural Assessment of Dysexecutive Syndrome (BADS) Grote valkuil; niet cultuursensitief.. Onvoldoende in staat om de concrete opdracht te vertalen naar de abstractie van het vel papier.

16 Snelheid van informatieverwerking Symboolsubstitutie (WAIS-III/ IV) Taken doen beroep op penvaardigheid, taken gaan uit dat bepaalde taken (schrijven) geautomatiseerd zijn. Als iemand niet penvaardig is, is het niet duidelijk of de werktempo overeenkomt met de psychomotorische snelheid.

17 Resultaten

18 Discussie Er is sprake van veel afwijkende scores, maar reflecteren ze ook echt een achteruitgang? Pte was in staat zelfstandig haar huishouden te doen, naar de markt gaan en kon afrekenen. Bij de anamnese en heteroanamnese ontstaat de indruk dat pte niet meer adequaat kan handelen, waardoor een stemmingscompenent secundair lijkt te zijn. Resultaten RAVEN zeer afwijkend gezien het premorbide niveau van functioneren.

Vergelijkbare documenten

Dementiediagnostiek bij migranten. Mw. Dr. C.K. Jurgens, neuropsycholoog HMC Bronovo Behandeladviescentrum Ouderengeneeskunde

Dementiediagnostiek bij migranten Mw. Dr. C.K. Jurgens, neuropsycholoog HMC Bronovo Behandeladviescentrum Ouderengeneeskunde Disclosure belangen sprekers Potentiële belangenverstrengeling Voor bijeenkomst