Theelichtjesjacht! Een handleiding voor groot en klein

Transcriptie

1 Theelichtjesjacht! IKEA Delft 2013 Een handleiding voor groot en klein

2 Hallo! De Theelichtjesjacht is een competitie voor alle kinderen die houden van spelen, lachen en opwinding. Maar biedt tevens een basis die ze mee kunnen nemen op hun weg naar volwassenheid. Het doel van de wedstrijd is om de aandacht van kinderen te vestigen op het belang van recycling in het algemeen, en aluminium in het bijzonder! Deze gids beschrijft de competitie en de doelstellingen ervan. Ook zijn er zeven lessen van elk twee uur aan gekoppeld die door leraren meegenomen kunnen worden in het onderwijspakket. Door deze lessen krijgen de kinderen een beter inzicht in het proces van recycling en waarom het zo belangrijk is. Het materiaal bevat lessen, ideeën, gedachten en suggesties. Je kunt zelf kiezen tot hoever je wilt gaan. Je kunt een deel van het aangeboden lesmateriaal gebruiken of voor het geheel gaan. We wensen je een goede jacht! 2

3 Inhoud De Theelichtjesjacht Uitgangspunten Aluminium Les 1: Discussie! Les 2: Word een vriend van metaal! Les 3: Maak kennis met aluminium! Les 4: Licht en warmte! Les 5: Theelichtjesdag! Les 6: Earth Hour! Les 7: Wedstrijd voor alle groepen! Meer informatie

4 De Theelichtjesjacht Wist je dat - Nederland is koploper in het verbruik van kaarsen tijdens Kerstmis. Per jaar branden we ongeveer 3,3 kg per persoon omgerekend ongeveer 66 kaarsen of 220 theelichtjes in totaal. - Aluminium gebruikt wordt in allerlei producten? Van vliegtuigen tot automotoren, fietsframes, blikjes frisdrank en theelichthouders. - Warmtelicht niet alleen gezellig is, maar dat het ook een bron van energie is? - Je met recycling van aluminium tot wel 95% aan energie kunt besparen ten opzichte van de energie die het kost aluminium voor de eerste keer te produceren? De Theelichtjesjacht is een initiatief van IKEA Delft en het Wereld Natuur Fonds in samenwerking met de Papaver en is een wedstrijd op het gebied van recycling. Groepen kinderen tussen 6 en 12 jaar kunnen aan de Theelichtjesjacht deelnemen en met elkaar de strijd aangaan. Je kunt meedoen als Klas of als vereniging (zoals sportclubs, scouting etc.). Een groep mag minimaal uit 10 en maximaal uit 50 kinderen bestaan. Elke groep heeft een meerderjarige begeleider/ contactpersoon nodig. De wedstrijd start op 15 oktober 2012 en eindigt op 15 april De regels zijn simpel. De groep die de meeste schone (zonder kaarsvet en zonder stalen lontje) uitgebrande theelichthouders per jager (groepslid) verzamelt, wint de jacht! Let op: De theelichthouders kunnen worden geweigerd indien ze niet schoon zijn gemaakt. Dit is belangrijk om de jacht zo eerlijk mogelijk te laten verlopen en om het aluminium op een zo goed mogelijke manier te recyclen. De schone theelichthouders moeten door de groep worden geteld en worden aangeleverd in zakken/dozen van 2000 stuks. Kijk voor de meest actuele informatie op 4

5 Wat kan je winnen? De winnaar kan euro aan IKEA cadeaubonnen voor de school of vereniging winnen en mag een zelfde geldbedrag doneren aan een zelf uit te kiezen project van het WNF. Voor de winnende groep wordt tevens een speciale middag georganiseerd bij IKEA Delft waarbij ook de prijsuitreiking plaats zal vinden. Waarom theelichthouders? Theelichthouders zijn gemaakt van aluminium. Dit metaal kent een energie-intensief productieproces, maar kan zeer efficiënt worden gerecycled. Het verzamelen van theelichthouders is niet alleen een spannend spel, maar ook een symbolisch gebaar. Een eerste stap om een bewustzijn te creëren op het gebied van milieu en recycling. De Theelichtjesjacht is opgezet om betrokkenheid van de leerlingen te bevorderen, het stellen van vragen te stimuleren en hen bewust te maken van hun eigen invloed. En natuurlijk, om met veel plezier aan deel te nemen! Belangrijk! Het is belangrijk om te benadrukken dat het doel niet is om meer theelichtjes te gaan kopen om zo aan een grotere hoeveelheid aluminium theelichthouders te komen. Het is belangrijk om kinderen uit te leggen dat de Theelichtjesjacht niet gaat over meer gebruiken dan je normaal doet maar om lege theelichthouders uit het dagelijkse gebruik te gaan recyclen. Het doel van de wedstrijd is om de aandacht van kinderen te vestigen op het belang van recycling in het algemeen, en aluminium in het bijzonder! Dit komt omdat de winning van dit metaal zeer energie-intensief is en omdat aluminium zo enorm goed te recyclen is. 5

6 Uitgangspunten Educatieve ruimte Wij mensen hebben maar één planeet tot onze beschikking. Maar we consumeren veel meer dan de aarde kan aanvullen en we produceren meer afval dan de aarde kan verwerken. Kortom, we putten de aarde uit. Een eenvoudige logica dat het probleem beschrijft op een manier die gemakkelijk te begrijpen is, zelfs voor een kind. Wij moeten gewoon stoppen met het verspillen van energie en andere grondstoffen. Twee duidelijke trends De Theelichtjesjacht is gebaseerd op twee belangrijke trends die een grote rol spelen in de huidige situatie: 1. De biodiversiteit neemt sterk af. Uit onderzoek van het WNF blijft dit tussen 1970 en 2007 de soorten rijkdom op aarde met 30% is afgenomen. 2. Onze impact op de aarde, onze ecologische voetafdruk, neemt toe. Kijk voor meer achtergrond informatie op Zes bouwstenen Zes bouwstenen zijn van essentieel belang als we het hebben over duurzame ontwikkeling: 1. Levenslang leren: We blijven leren. Natuurlijk, het resultaat is belangrijk maar ook de weg erheen, het proces zelf. Het kost heel veel denkwerk om vernieuwend te zijn in het vinden van oplossingen. 2. Aandacht voor kinderen: Kinderen doen veel kennis op door om te gaan met anderen. Op deze manier vinden kinderen kennis, leren ze om te gaan met problemen en doen zij ervaring 6

7 3. Holistische aspecten: Aangezien de duurzame ontwikkeling gerelateerd is aan zowel ecologische, sociale als economische aspecten is het van algemeen belang dat we bekend zijn met verleden-heden-toekomst. 4. Democratisch te werk gaan: Duurzame ontwikkeling is gebaat bij de betrokkenheid van sociale en meer formele instellingen en organisaties. Actieve betrokkenheid van leden binnen deze organisaties is een belangrijk onderdeel bij de opbouw van een duurzame samenleving. Het is belangrijk om kinderen hier al op jonge leeftijd bij te betrekken. 5. Reflecties: Door te documenteren, kritisch te zijn en vragen te stellen verbreden we onze kennis. Wanneer we zaken met elkaar bespreekbaar maken groeit onze kennis. 6. Verschillende perspectieven: Alles kan worden gezien vanuit diverse invalshoeken, zoals in historisch, ethisch en milieuopzicht. We moeten ernaar streven om altijd verschillende kanten van dingen te belichten. 7

8 Aluminium Aluminium is een van de meest voorkomende metalen. Het is een lichtgewicht, niet-magnetisch, zilverkleurig metaal. IJzer is drie keer zo zwaar. Aluminium wordt gemaakt van bauxiet en dat is het meest voorkomende metaal in de aardkorst. Het is erg energie-intensief om van bauxiet aluminium te maken. Australië is s werelds grootste bauxiet producent. Andere belangrijke bauxietlanden zijn Guinee, Jamaica, Brazilië, China, Rusland, Griekenland en Hongarije. Aluminium productie Mijnbouw, afbreken, schoonmaken, drogen en elektrolyse. Deze processen doen zich voor in verschillende zeer energie-intensieve ovens met temperaturen tot 1200 graden. Noorwegen is marktleider in de productie van aluminium, dit komt deels omdat Noorwegen de beschikking over relatief goedkope waterkrachtcentrales heeft. Het gebruik van aluminium Aluminium wordt gebruikt in vliegtuigen, auto s, boten, bussen en treinen, maar ook in folie, pannen, blikken, kandelaars, portemonnees, buizen, cakevormen en nog veel meer. Waarom aluminium? Het is licht, sterk, vormbaar, kan goed tegen lucht, vocht, bacteriën en geeft geen smaak af. Het verbruik van aluminium Aluminium gebruik is dramatisch toegenomen in de afgelopen decennia. In 1980, gebruikten we 14kg per inwoner in Europa. Vandaag de dag is dat cijfer gestegen tot bijna 22kg per inwoner en blijft stijgen. 1 kg aluminium is voldoende voor 70 blikjes frisdrank. 8

9 Recycling Aluminium Recycling van aluminium bestaat al sinds de productie van aluminium. Het metaal is eenvoudig om te smelten en daarbij is minder energie nodig dan voor het maken van aluminium uit ruwe grondstoffen. De recycling is dus niet alleen goedkoper maar heeft ook nog eens een positief milieueffect. Bij de recycling wordt namelijk 95% minder energie gebruikt en zijn minder grondstoffen nodig. Het is dus zaak om zoveel mogelijk aluminium te recyclen. Wat gebeurt er met het verzamelde aluminium? Aluminium kan onbeperkt worden gerecycleerd zonder kwaliteitsverlies. Het is erg belangrijk om de lonthouders, die zijn gemaakt van staal, uit de theelichtjes te verwijderen. Als aluminium met staal samen worden verwerkt kan het niet hergebruikt worden. Staal verbrandt namelijk op een veel hogere temperatuur. Het aluminium wordt omgesmolten en uiteindelijk gegoten in aluminium legeringen en gebruikt als nieuwe grondstof. Het metaal kan steeds opnieuw worden gebruikt en op die manier 95 % energie verbruik besparen. 9

10 Discussie! Doel: Het leren discussiëren en luisteren naar elkaars standpunten 1. Waarom doen we mee aan de Theelichtjesjacht? Maak met elkaar een lijst met voor en tegen argumenten. Bijvoorbeeld: Het is leuk! Het is goed voor het milieu! Het is leuk om met elkaar aan een wedstrijd mee te doen en een prijs te winnen! We hebben geen tijd! We dreigen te verliezen! We hebben geen plek voor het bewaren van de ingezamelde theelichtjes. 2. Wat geeft de Theelichtjesjacht je voor gevoel? Vertel hoe de Theelichtjesjacht je verbindt met de omgeving. Zie je de mogelijkheden? 3. Hoe kun je de beste worden in de Theelichtjesjacht? Vraag of familie en vrienden helpen met het inzamelen. Benader restaurants of zij hun lege theelichthouders voor je apart willen houden. Stimuleer elkaar om met slimme ideeën te komen. Let wel op dat het niet de bedoeling is om met elkaar meer theelichtjes te gaan kopen en gebruiken. Het doel is het inzamelen en daardoor kunnen recyclen van de altijd al gebruikte theelichtjes hoeveelheid. 4. Zet gezamenlijk een plan op om de beste recyclers van de jacht te worden. Les 1 10

11 Word een vriend van metaal! Doel: Inzicht krijgen in het concept van energie, aluminium en paraffine A. Licht van een kaars! Betrek de kinderen op een verrassende manier bij het onderwerp verlichting. Steek een aantal kaarsen aan in een donkere kamer en laat iedereen zijn gedachten losmaken: Wat ben je nu aan het denken? Denk eens na over een aantal van de volgende punten: Les 2 Wat gebeurt er wanneer er een stroomstoring is? Wat doet de school bij een stroomonderbreking voor een dag? Hoe verwarmde men vroeger de huizen? En hoe kookte men eten? Wat is een kaars? Wat doet een kaars? Hoe komt het dat een kaars kan branden? Wat krijg je van een kaars als je het aansteekt? Hoe gaat een kaars aan? Waar is een kaars van gemaakt? 11

12 B. Licht & Warmte 1.Twee cirkels De kinderen verzamelen zich in twee kringen. Een grote, buitenste ring en een kleinere, in de grote. De buitenste cirkel draait met de klok mee en de binnen cirkel tegen de klok in. De leider doet een aantal uitspraken zoals Ik wil dat het najaar is. Iedereen denkt na en neemt een positie in. Zijn ze het er niet mee eens dan blijven ze staan in hun cirkel, zijn ze het er wel mee eens dan veranderen ze van cirkel. Een cirkel kan tijdens het spel groeien, terwijl de andere krimpt. Als de oefening is voltooid, kunnen de kinderen samen napraten over hun keuzes. Voorbeelden van uitspraken De herfst is het mooiste seizoen. Ik gooi altijd mijn snoeppapiertjes netjes in de prullenbak. Ik vind het fijn als er kaarsen branden. Ik laat altijd het licht aan. Wij sorteren thuis het afval. Ik gooi lege blikjes frisdrank in de vuilnisbak. Glas gooi ik in de glasbak. Plastic verzamelen we en gooien we in de plasticbak. Opgebrande theelichtjes gooi ik in de vuilnisbak. 2. Sorteren Verzamel de kinderen rond een aantal verschillende metalen die aanwezig zijn in het lokaal. Doe een sorteeroefening. Gebruik hiervoor een magneet, bijvoorbeeld een koelkastmagneet. Het metaal dat niet magnetisch is waarschijnlijk aluminium. 12

13 3. Wat is een metaal? Verzamel rotsen en gebruik een vergrootglas. Kan er ijzer en aluminium in de rotsen zitten? Hoe krijg je het metaal uit de steen? Antwoord: Als je van bauxiet aluminium wilt maken moet er eerst wel wat gebeuren, dit heet verwerken. Als je 1 kg aluminium wilt maken moet er 4 kg bauxiet worden afgegraven. In het bauxiet zitten namelijk ook nog andere dingen zoals steen, water en ijzer. Deze stoffen moeten gescheiden worden. Het bauxiet gaat naar de aluinaardefabriek. Hier wordt het bruine bauxiet omgetoverd tot een wit poeder aluinaarde. Van 4 kg bauxiet houd je dan 2 kg aluinaarde over. De aluinaarde gaat dan naar de aluminiumfabriek dit wordt ook wel de smelter genoemd. De naam smelter zegt eigenlijk al wat er in deze fabriek gebeurt. De aluinaarde wordt hier onder een temperatuur van 960 graden omgezet naar vloeibaar aluminium. Net zoals bij een brandende kaars het kaarsvet vloeibaar wordt, is de aluinaarde na het smelten vloeibaar geworden. Het aluminium is in het begin nog wel heel erg warm en vloeibaar. Als je een brandende kaars uitblaast, zul je zien dat na een tijdje het kaarsvet hard is geworden. Dit noem je ook wel stollen. Dit gebeurt ook bij het vloeibare aluminium. Het warme aluminium wordt in vormen gegoten en zien er dan uit als blokken of palen. Zo heb je dan het metaal aluminium gekregen. 13

14 Maak kennis met aluminium! Let op: - Laat een kaars nooit zonder toezicht branden. - Theelichtjes mag je niet plaatsen op brandbare oppervlakken: - Zorg er altijd voor dat er geen brandbare voorwerpen staan in de buurt van een brandende kaars! 1. Aluminium is een metaal. 8 procent van de aardkorst bestaat uit aluminium. Verzamel 100 stenen in een doos. Plaats 8 van de stenen aan de zijkant. Les 3 2. Hoe maak je aluminium? Vertel hoe aluminium uit bauxiet ontstaat tot een zilverwit metaal. Laat leerlingen zelf het proces van aluminium beschrijven van ruw materiaal tot aan het eind product. Hierna vind je het officiële traject van aluminium en een voorbeeld van hoe kinderen dit zouden kunnen vertalen in hun eigen woorden. Het officiële traject van aluminium verwerking: Als je van bauxiet aluminium wilt maken moet er eerst wel wat gebeuren, dit heet verwerken. Als je 1 kg aluminium wilt maken moet er 4 kg bauxiet worden afgegraven. In het bauxiet zitten namelijk ook nog andere dingen zoals steen, water en ijzer. Deze stoffen moeten gescheiden worden. Het bauxiet gaat naar de aluinaardefabriek. Hier wordt het bruine bauxiet omgetoverd tot een wit poeder aluinaarde. Van 4 kg bauxiet houd je dan 2 kg aluinaarde over. 14

15 De aluinaarde gaat dan naar de aluminiumfabriek dit wordt ook wel de smelter genoemd. De naam smelter zegt eigenlijk al wat er in deze fabriek gebeurt. De aluinaarde wordt hier onder een temperatuur van 960 graden omgezet naar vloeibaar aluminium. Net zoals bij een brandende kaars het kaarsvet vloeibaar wordt, is de aluinaarde na het smelten vloeibaar geworden. Het aluminium is in het begin nog wel heel erg warm en vloeibaar. Als je een brandende kaars uitblaast, zul je zien dat na een tijdje het kaarsvet hard is geworden. Dit noem je ook wel stollen. Dit gebeurt ook bij het vloeibare aluminium. Het warme aluminium wordt in vormen gegoten en zien er dan uit als blokken of palen. Zo heb je dan het metaal aluminium gekregen. Dan ga je bewerken: De eerste stap is walsen en dit kun je vergelijken met het maken van appeltaart. Iedereen heeft wel eens van een grote klomp deeg mooie dunne strookjes deeg gemaakt. Dit doe je met een deegrol. Door de deegrol over de grote klomp deeg te rollen, wordt de klomp steeds platter en groter. Dit kun je ook doen bij aluminium. We noemen dit dan walsen. Het aluminium heeft de vorm van blokken. De deegrol is dan de wals. Wanneer je gaat walsen druk je een aluminium blok tussen twee rollen door, hierdoor wordt het aluminium steeds dunner. Zo kan je van een dik blok aluminium een steeds dunnere plaat maken. Aan het eind is het aluminium dan zo plat als een dubbeltje en soms nog dunner, zoals aluminiumfolie. Daarna ga je extruderen. Dit kun je vergelijken met een slagroomspuit. Eerst doe je een klodder slagroom in de spuit. Daarna kies je een mondstuk met een mooie vorm uit. Door de slagroom door de spuit te drukken komt het er uit en heeft de vorm van het mondstuk. Als je een andere vorm wilt maken draai je een ander mondstuk op de slagroomspuit. Dit kun je ook doen met aluminium. Dit noem je dan niet spuiten maar extruderen. Als het aluminium uit de vorm komt, heet dat een profiel. Een dergelijk profiel kan wel meters lang worden. Profielen zijn heel sterk en je kunt ze in allerlei vormen maken. Ze worden gebruikt voor het maken van fietsframes (dat zijn de dikke stangen op je fiets), masten voor zeilboten, skeelers en nog veel meer dingen. Gieten gebeurt als allerlaatste. Zoals je gips in allerlei vormen kunt gieten, kun je dat met aluminium ook doen. Eerst wordt het aluminium verwarmd, zodat het vloeibaar is. Het vloeibare aluminium wordt daarna in een vorm gegoten. Na een tijdje koelt het aluminium af en stolt het langzaam tot het weer hard is geworden. De vorm wordt er afgehaald en het voorwerp wordt zichtbaar. Net als bij gips kun je heel veel vormen van aluminium gieten. 15

16 Voorbeeld: a) Verbrokkel het bauxiet. b) Het bauxiet wordt vermalen tot poeder. c) Poeder wordt verwarmd tot het vloeibaar is. d) Als de vloeistof afkoelt gaat het stollen, nu heb je zuiver aluminium. e) Het zuivere aluminium kan bewerkt worden: - Door te rollen kun je de dikte van het aluminium bepalen. - Door te spuiten kun je van vloeibaar aluminium een profiel maken. - Door te gieten kun je vloeibare aluminium in verschillende vormen maken. f) het eindproduct kun je in de winkel kopen. g) Na gebruik (bijvoorbeeld blikjes, theelichthouders enz.) wordt het gerecycled. h) Hierna kan het weer hergebruikt worden vanaf stap E. Tip: Je kunt bijvoorbeeld Lego stenen gebruiken om het proces voor de kinderen visueel te maken. 3. Bekijk de 100 stenen uit de eerste opdracht en deel ze uit. Elke deelnemer krijgt vijf stenen. Leg alle stenen op een doek op de grond. a) Sorteer de rotsen in verschillende stapels op kleur, vorm, metaalglans, enz. b) Laat iemand een steen in zijn hand nemen en stel je voor dat het 16

17 aluminium bevat. Hoe kan men in staat zijn om metaal te halen uit de steen? Wat voor een idee krijg je? Duurt het lang of kost het weinig kracht om aluminium uit de steen te krijgen? 4. Vragen Laat de kinderen vragen stellen over het aluminium, schrijf het op een flip-over en bewaar dit. De vragen worden later gebruikt als een huiswerkopdracht. 5. Huiswerk Laat de kinderen zelf drie vragen over aluminium kiezen. De kinderen interviewen hun ouders en andere volwassenen over deze drie aluminium kwesties 6. Terugkoppeling Laat de kinderen in de klas vertellen hoe de interviews met ouders zijn verlopen. 17

18 Licht en warmte! 1. Licht Laat met behulp van lucifers een aantal kaarsen branden. (uiteraard op een veilige plaats en met water in de omgeving). Bestudeer de vlam. Welke kleuren zie je? Wat gebeurt er met de paraffine? 2. Warmte Les 4 Neem een metalen spiraal. Bevestig een touwtje aan het einde. Houd de spiraal aan het touwtje boven de brandende kaars. Wat gebeurt er? Waarom? 3. Zuurstof Brand een kaars. Doe er een glazen pot over. Wat gebeurt er? 18

19 Theelichtjesdag! Roep een dag uit tot theelichtjesdag. Bij voorkeur een donkere decemberdag. Vier deze dag met verschillende milieu vriendelijke activiteiten. Hier is een lijst met ideeën. Adventskalender: Maak een adventskalender met als thema energie en grondstoffen. Les 5 Maak kerstdecoraties met natuurlijke materialen, zoals takken en bladeren Bingo: Maak een stel kaarten met 25 vierkantjes (5x5). Vul willekeurig de nummers in tussen Gebruik de theelichtjes voor het afdekken van de nummers. Interviews: Stel vragen aan mensen die werken met energie, in de recycling branche en op het gebied van elektriciteit. Restaurant: Bezoek een restaurant en vraag wat ze doen met hun theelichtjes? Vraag of ze deze aan jou willen geven. Schrijf een brief aan de lokale krant: Vertel ze over jouw theelichtjesjacht. Experiment: Plaats een lege theelichthouder in een kom met water. Hoeveel munten zijn nodig om het theelichtje te laten zinken? Wiskunde: Laat de kinderen werken met hun eigen wiskundige gegevens over theelichtjes, aluminium, recycling en het opslaan van de verzamelde theelichtjes houders. Energie cellen: Wat krijg je als zonnecellen verbinding maken met een motor? Of een rekenmachine met zonnecellen. Je kunt ook een studie maken van de bladeren van een plant. Elke plantencel is als een zonnecel. Gedicht: Schrijf een haiku gedicht over het milieu. Haiku is een vorm van Japanse dichtkunst, geschreven in drie regels van ongeveer 5, 7 en 5 lettergrepen. 19

20 Zoeken: Google het woord klimaat. Gloeilamp: Vervanging van een gewone gloeilamp door een spaarlamp. Ambachten: Maak een sculptuur van theelichtjes. IJslantaren: Giet water in een kom en zet het in de vriezer zodat het bevriest. Bewerk het ijs tot een lantaarn voor buiten op het moment dat het vriest Kerstster: Maak een kerstster van de theelichtjes. Natuur: Voed de vogels en denk na over hoe belangrijk het is om een goede energievoedsel balans te hebben. Toneel: Speel scènes waarin je bespaart op energie. Wax: Maak kaarsen van bijenwas. X-Men: Hoe zou een eco-superheld eruit zien? Bovenkleding: Kun je meer kleren aan en de verwarming lager zetten? Bewegen: Beweeg je armen om je heen. Nu krijg je het warmer. Waarom? 20

21 Earth Hour! Op zaterdag 23 maart 2013 tussen tot uur is het Earth Hour, een wereldwijde actie van het Wereld Natuur Fonds. Dan doen miljoenen mensen één uur hun lichten uit. Daarmee geven we samen het signaal af dat we de aarde willen doorgeven. Zodat de generaties na ons ook kunnen leven en genieten van alles wat de aarde ons te bieden heeft. Energiebesparen is namelijk belangrijk om een van de grootste bedreigingen voor onze planeet aan te pakken; klimaatverandering. Door minder energie te gebruiken stoten we minder koolstofdioxide uit en gaan we opwarming van de aarde tegen. Les 6 Maak van week 12 een Aarde Week, waarin gewerkt wordt aan en gesproken wordt over energiebesparing. Kijk of je elke dag van de week iets kunt vinden dat bijdraagt aan een beter klimaat. Dit kan bijvoorbeeld door een vegetarische dag te houden of om de verwarming een dag wat lager te zetten en de kinderen te vragen dikkere kleding aan te doen! Log vanaf 1 maart 2013 in op en meld je aan voor Earth Hour. Je vindt daar ook een toolkit met materialen waarmee je aandacht kunt vragen voor Earth Hour, zoals posters en banners. Details 1. Maak een lijst van apparaten in de klas en de school die elektriciteit gebruiken. 2. Welke apparatuur zouden we kunnen uitschakelen of minder gebruiken? 3. Earth Hour is op zaterdagavond en duurt een uur. Maak een tekening of opstel die beschrijft wat je thuis gaat doen tijdens dat uur. 4. Maak een tabel met dingen die je thuis kunt doen om energie te besparen. Zie de volgende pagina voor een voorbeeld. 21

22 Wat er gebeurde tijdens Earth Hour 2012? Honderden miljoenen mensen over de hele wereld deden de lichten uit gedurende een uur. 150 landen en meer dan 6500 steden deden mee. Bij vele belangrijke bouwwerken/gebouwen ging het licht uit, zoals de Eiffeltoren in Parijs, het Christusbeeld in Rio de Janeiro en de Tower Bridge in Londen. In Nederland ging het Domplein op donker tijdens een speciaal optreden van DJ Ferry Corsten. 22

23 Wedstrijd voor alle groepen! Achtergrond De Theelichtjes jacht van IKEA Delft is gebaseerd op het verzamelen van zoveel mogelijk theelichthouders om de natuurlijke hulpbronnen van de aarde te redden. Vorig jaar zijn er meer dan een half miljoen uitgebrande theelichtjes ingezameld door 698 jagers.. Op deze manier besparen we een hoop energie en aluminium. Een belangrijke inspanning voor de aarde en het klimaat! We willen het bewustzijn verhogen van de gevolgen van het gebruiken van natuurlijke bronnen, energie en de opwarming van de aarde. Als een stimulans om deze kennis te verbreden zijn we begonnen met een wedstrijd. Les 7 Wedstrijd Heeft het verzamelen van de theelichthouders het bewustzijn van recycling binnen de groep versterkt? Beschrijf hoe jullie werken met de Theelichtjesjacht en het educatieve materiaal. Vertel ons over de hoogtepunten, innovatie, prestatie en andere ervaringen die jullie tijdens de Theelichtjes jacht hebben opgedaan. Onder de inzendingen, selecteert een jury winnaar. De jury kijkt of door de opgedane kennis op het gebied van klimaatverandering de drang om anders te handelen is toegenomen. Je mag gebruik maken van alle mogelijke vormen: tekst, fotografie, schilderijen, dans, theater, video, enz. 23

24 De beste inzendingen kunnen eveneens worden gepubliceerd op de website van het WNF en IKEA Delft. Stuur je inzending naar Vergeet niet de volgende informatie met je inzending mee te sturen: Naam groep Naam contactpersoon adres contactpersoon Telefoonnummer contactpersoon 24

25 Meer informatie Ecologische voetafdruk Meer informatie over de twee trends: Biodiversiteit en het verminderen van je ecologische voetafdruk kun je vinden op Daar kun je ook je persoonlijke ecologische voetafdruk berekenen. Het WNF heeft een schat aan materiaal op deze gebieden. Earth Hour Kijk voor meer informatie over Earth Hour op de site van WNF Nederland. Rangers Kijk op de site van WNF-Rangersclub. Daar is allerlei informatie te vinden; spreekbeurtinfo, dierenbieb, leuke games, Rangerwereld en nog veel meer. WNF projecten Wil je meer weten over de projecten van WNF? Kijk dan op nl/nl/wat_wnf_doet/projecten/ WNF heeft ook een verscheidenheid aan andere materialen. Deze kunnen besteld worden of gedownload van de website als pdf-bestand. 25

26 Wil je meer weten over het werk van het Wereld Natuur Fonds dan kun je op werkdagen tussen uur contact opnemen met medewerkers van de WFN Servicelijn via (gratis) of stuur een mail naar wwf.nl De Theelichtjesjacht is een initiatief van IKEA Delft en het Wereld Natuur Fonds in samenwerking met de Papaver.