Wat moet je voor onderzoek naar de praktijk kunnen en doen?
|
|
- Willem Hermans
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Wat moet je voor onderzoek naar de praktijk kunnen en doen? Petra Ponte en Piet Hein van de Ven 1 Kiezen en verantwoorden van onderzoeksmethoden Sinds het ontstaan van de sociale wetenschappen begin 19 de eeuw is er sprake van een methodestrijd tussen positivistische en interpretatieve opvattingen. Positivistische benaderingen gaan er vanuit dat menselijk gedrag te vergelijken is met de fysieke wereld en dus te bestuderen met methoden afkomstig uit de natuurwetenschappen. Het positivisme heeft zich ontwikkeld tot de huidige empirisch-analytische wetenschap. Zij wordt nog steeds gekenmerkt door het zoeken naar causaliteit, met als doel gedrag te verklaren en te voorspellen met regelmatigheden die algemeen geldig zijn. In het onderwijs is deze benadering vooral gericht op de vraag welke interventies effectief zijn, de vraag dus naar het what works. Biesta (2007) noemt dit een causaal model voor professioneel handelen. Dit model is volgens hem te beperkt. Hij stelt: Even if we were able to identify the most effective way of achieving a particular end, we might still decide not to act accordingly. Knowledge about the effectiveness of interventions is not, as such, a sufficient basis for decisions about educational action. There is always the question as to whether particular interventions are desirable. (p. 9) Klaslokalen bijvoorbeeld bevatten allerlei controleerbare en voorspelbare objecten als tafels, stoelen, borden van diverse aard. Het gedrag van deze objecten is eenduidig te verklaren en te voorspellen. Wat er echter in de klas gebeurt is het resultaat van complexe relaties tussen leraar en leerlingen en tussen leerlingen onderling. Die laten zich niet ten volle controleren noch voorspellen met algemeen geldende regelmatigheden. Biesta (2007) benadrukt dus dat onderwijs meer inhoudt dan het uitvoeren van activiteiten gericht op een efficiënte input output-relatie. Onderwijs impliceert ook nadenken over wat wenselijk is. Zijn betoog ligt in het verlengde van het werk van Dilthey die in de beginperiode van de sociale wetenschappen stelde dat de menselijk realiteit niet met dezelfde methoden kan worden onderzocht als de fysieke wereld. De menselijke realiteit is intentioneel en die is alleen te kennen door menselijke betekenisverlening in kaart te brengen en te begrijpen: een berg is een berg (het fysieke ding), maar voor mensen kan het een sta in de weg zijn, een fenomeen om van te genieten, een ding om te beklimmen, aldus Ponte (2010a, p. 272). Dilthey s ideeën zijn uitgegroeid tot de interpretatieve wetenschap waarin via uiteenlopende werkwijzen onderzoek wordt gedaan. Zij kent naast narratief onderzoek en discourse analyse (gericht op het begrijpen van gesproken of geschreven teksten) ook vele strategieën om empirische data (informatie over de praktijk) op een systematische wijze te verzamelen en te analyseren (verschillende soorten gevalsstudies, beschrijvende surveys, veldonderzoek, exploratief experiment, actieonderzoek, enzovoort) en uiteenlopende maatregelen om de kwaliteit (de interne en externe validiteit) te waarborgen (uiteenlopende vormen van inhoudsanalyses, peerdebriefing, memberchecks, triangulatie, enzovoorts).
2 Empirisch-analytisch onderzoek wil bijdragen aan het oplossen van praktijkproblemen via de ontwikkeling van causale kennis om vervolgens deze kennis via toegepast onderzoek - overwegend uitgevoerd door academische onderzoekers - om te zetten naar toepassingen in de praktijk. In deze visie op onderzoek bestaat er, aldus Ponte (2010a), een strikte scheiding tussen onderzoek en veranderen: tijdens het onderzoek mag de praktijk niet veranderd worden, want dan zijn er immers geen regelmatigheden vast te stellen. Als er wel veranderd wordt, mag dat alleen onder experimentele en gecontroleerde condities. (p. 274). Ponte stelt echter dat de scherpe scheiding tussen onderzoek en veranderen nooit bedoeld is voor onderzoek met of door professionals in de praktijk. De scheiding is volgens haar ook onhoudbaar. Voor professionals is zelf onderzoek doen immers alleen zinvol als zij daar al doende hun intenties en handelen beter door leren begrijpen en in het verlengde daarvan veranderen. (vgl. Ponte 2010a, p. 274). Ideeën over praktijkonderzoek door professionals zijn dan ook ingebed in de interpretatieve onderzoekbenaderingen. Dat onderzoek moet volgens Ponte (2009) leiden tot controleerbare en navolgbare interpretaties van de werkelijkheid met als doel een bijdrage te leveren aan een transparante en publiek toegankelijke ontwikkeling van de educatieve praktijk (p. 27). De methoden die daarbij gebruikt worden moeten volgens Verschuren (2009) beoordeeld worden naar zowel de context of justification als de context of discovery. Bij de context of justification gaat het simpel gezegd om de vraag of de methoden juist zijn ingezet om de onderzoeksvraag te beantwoorden. De context of discovery vult dit aan met de inhoudelijke rechtvaardiging van de vragen die men stelt en de focus van waaruit die vraag beantwoord wordt. Zo stelt Ericson (in Moss e.a. 2009): The two questions that dominate current deliberations have become Is this effective? and Is this efficient? ( ), however, a prior question lurks: do we want to do this in the first place?. (p. 505) Dit zijn dan ook de vragen die professionals zich bij het vormgeven en verantwoorden van hun onderzoeksmethode steeds moeten kunnen stellen. 2 Praktijkonderzoek als cyclisch, recursief proces. De laatste jaren verschenen ook in Nederland diverse handleidingen voor het doen van onderzoek door of in samenwerking met mensen uit de praktijk. Daaruit blijkt dat het doen van dit soort onderzoek verloopt in een cyclisch en recursief proces. Een paar voorbeelden. Oost en Markenhof (2005) zien als belangrijkste activiteiten: onderzoek voorbereiden, materiaal verzamelen, materiaal analyseren en rapporteren. Ponte (2002, 2011) schetst een cyclus bestaande uit de volgende fasen: formuleren van een algemeen idee over wat het probleem is en het formuleren van de onderzoeksvraag, verdere verkenning van het probleem, het opstellen van een algemeen verbeterplan, en uitvoeren en monitoren van concrete verbeteracties. Deze cyclus wordt herhaald tot men tevreden is over het resultaat, waarna de resultaten publiek worden gemaakt in de vorm van een casestudy (een rapportage waarin zowel het onderzoeksproces als de onderzoeksresultaten
3 wordt beschreven). Essentieel is dat elke fase kan leiden tot bijstelling van eerdere fasen. Van der Donk en Van Lanen (2009) onderscheiden als fasen: oriënteren, richten, plannen, ontwerpen, verzamelen van data, analyseren van data en concluderen, rapporteren en presenteren. Daarna kan de cyclus herstarten met hernieuwde oriëntatie. Ook in deze cyclus is het mogelijk terug te grijpen op een eerdere fase. Van de Ven, Martens en Imants (2005) noemen als fasen: delen van ervaringen, ontwikkelen en uitproberen van nieuwe werkwijzen, uitwisseling van ervaringen, bijstelling en hernieuwd uitproberen, en uiteindelijk kiezen voor verder toepassen of het verwerpen van werkwijzen. In alle modellen worden de voorgestelde cycli voortdurend ondersteund door het systematisch verzamelen en analyseren van data; onderlinge observatie, coaching en consultatie (het critical friends principe); kritisch debat over wat men denkt, doet en concludeert en niet te vergeten door gebruik van theorie. Essentieel in de modellen zijn de volgende aspecten. Ten eerste gaan de modellen uit van een grondige voorbereiding die leidt tot een analyse van wat men wil onderzoeken en waarom men dat wil. Centraal staat een vorm van probleemanalyse waarom wordt iets als een probleem ervaren, wat is het probleem precies en hoe luidt dan de onderzoeksvraag. Het cyclisch-recursieve karakter van praktijkonderzoek kan tot uiting komen in de mogelijkheid dat de probleemanalyse zelf al een onderzoekscyclus vormt (Van de Ven e.a., 2005, Ponte 2002, 2011). Deze mogelijkheid illustreert een belangrijk aspect van praktijkonderzoek: het moeten beschikken over voldoende geduld. Onderzoek doen is immers gericht op de langere termijn. Probleemanalyses, het ontwerpen, uitproberen en onderzoeken van alternatieve werkwijzen kost vaak meer tijd dan verhoopt. Een ander belangrijk aspect van de voorbereiding is de oriëntatie op literatuur vanuit de vraag wat er theoretisch en/of empirisch al bekend is over het te onderzoeken probleem. Deze oriëntatie wordt vaak te gemakkelijk overgeslagen, waardoor men opnieuw het wiel uit gaat vinden. Ten tweede gaan de modellen uit van een gecontroleerde verzameling van gegevens (data) om de onderzoeksvraag te beantwoorden. Een eerste vraag daarbij is bij wie gegevens verzameld worden. Een onderzoeksvraag naar de professionele ontwikkeling van docenten, vergt andere gegevens dan een vraag naar het leren van leerlingen De tweede vraag is welke gegevens nodig zijn. Het is niet steeds nodig nieuwe gegevens te genereren. Werkstukken en proefwerken van leerlingen, lesvoorbereidingen en opdrachten van leraren, evaluaties en verslagen van bijeenkomsten zijn ook vaak bruikbaar. Deze gegevens kunnen worden aangevuld met individuele of groepsinterviews, observaties hardopdenk-protocollen, foto-, audio- of videoregistraties, learner reports, focusgroepen, kleine enquêtes enzovoort. Ten derde gaan de meeste modellen uit van een gecontroleerde data-analyse. Bij de data-analyse laat men zich in principe leiden door de onderzoeksvragen, maar ook aandacht voor onverwachte dingen is belangrijk. Men kan bijvoorbeeld learner reports direct lezen vanuit de vraag of leerlingen bijvoorbeeld over
4 leren hebben gerapporteerd. Men kan in zulke learner reports echter ook tussen de regels lezen en ontdekken dat achter de rapportage van de leerlingen over leren, ook andere informatie is te vinden waar men niet direct naar op zoek was. Dergelijke informatie kan leiden tot een hernieuwd perspectief op het probleem en/of de onderzoeksvraag een recursieve benadering dus. De analyse kan ook worden gestuurd door de literatuur. Theoretische concepten dienen dan als categorisering en labeling van data. Een van de belangrijkste methoden om data zorgvuldig te analyseren is het toepassen van triangulatie. Interpretatief onderzoek werkt vaak met kwalitatieve data (gegevens die niet in cijfers maar in tekst zijn uitgedrukt). Die gegevens geven meestal geen directe antwoorden op de onderzoeksvraag: de onderzoeker moet die antwoorden zelf met behulp van zijn of haar gegevens construeren. Door meer typen gegevens te combineren kan een completer en overtuigender interpretatie worden opgebouwd. Er zijn meerdere vormen van triangulatie, onder andere: Triangulatie ten aanzien van de databronnen: data, verzameld bij verschillende personen, op verschillende tijdstippen en in verschillende situaties. Methodische triangulatie: data, verzameld met behulp van verschillende onderzoeksinstrumenten, zoals interviews, observaties, documentanalyses. Triangulatie ten aanzien van het soort data: analyse van zowel kwalitatieve als kwantitatieve gegevens. Onderzoekers-triangulatie: data die door meerdere onderzoekers onafhankelijk van elkaar geanalyseerd worden. Ten vierde wordt in alle modellen uiteraard benadrukt dat de conclusies antwoord moeten geven op de onderzoeksvraag. Dat kan in de vorm van oplossingen, maar ook in de vorm van nieuwe vragen. Conclusies moeten ook refereren aan wat daarover in de literatuur wordt gezegd. Na de conclusie komt een discussieparagraaf. De onderzoeker gaat in op wat hij of zij heeft geleerd van het onderzoek, de sterke en zwakke aspecten van het onderzoek en de relevantie van de resultaten. Ten slotte moet de kennis die het onderzoek heeft opgeleverd publiek gemaakt worden (via bijvoorbeeld een onderzoeksrapport of een artikel). Alleen dan is er sprake van onderzoek (Ponte, 2002, 2011). Aan deze eis tot rapportage liggen verschillende principes ten grondslag. Ten eerste geeft men zo anderen de mogelijkheid onderzoeksresultaten kritisch onder de loep te nemen en verder te ontwikkelen. Ten tweede dwingt zo n rapportage tot zorgvuldige verwoording en conceptualisatie van het onderzoeksproces en het onderzoeksresultaat (schrijven is denken). 3 Onderzoekskwaliteit Aan empirisch-analytisch onderzoek worden eisen gesteld als objectiviteit, betrouwbaarheid, validiteit, herhaalbaarheid en generalisatie. Aan interpretatief onderzoek worden andere eisen gesteld, eisen die ook ruimte laten voor de ethische (wenselijkheid van veranderingen) dimensie van praktijkonderzoek. De volgende set van eisen is gebaseerd op het werk van Kvale (1996; zie ook Hesse-
5 Biber & Leavy, 2006) en van Anderson & Herr (1999; zie ook Lunenberg, Ponte & Van de Ven, 2007, Ponte, 2010b). Praktijkonderzoek moet: navolgbare en controleerbare beschrijvingen van praktijkontwikkeling opleveren. onderzoek en verandering combineren en zo gelijktijdig bijdragen aan kennisontwikkeling, professionele ontwikkeling en praktijkontwikkeling. aandacht besteden aan de wenselijkheid van veranderingen, c.q. de ethische, politieke, en maatschappelijke dimensie van onderwijs en onderzoek; verbanden leggen met kennis van anderen (academische kennis, kennis van onderzoek door anderen); moet degenen die deel uitmaken van de te veranderen situatie op een of andere manier laten participeren in het onderzoek; dit is niet alleen een methodologische, maar ook een ethische eis. resultaten publiek maken, zodat deze kritisch besproken kunnen worden met het forum van collega s en andere betrokkenen; dit kan worden gezien als een aanvulling op het triangulatieprincipe. Literatuur Anderson, G.L. & Herr, K. (1999). The New Paradigm wars: Is there Room for Rigorous Practitioner Knowledge in Schools and Universities? Educational Researcher, 28 (5), Biesta, G. (2007). Why What works won t work: Evidence-based practice and the democratic deficit in educational research. Educational Theory, 57(1),1-22. Hesse-Biber, S. Nagy & Leavy, P. (2006). The practice of Qualitative research. Thousand Oaks, London & New Delhi: Sage. Kvale, S. (1996). Interviews: An introduction to qualitative research interviewing. Thousand Oaks, CA: Sage. Lunenberg, M., Ponte, P., & Van de Ven, P.H. (2006). Waarom zouden docenten en opleiders geen onderzoek mogen doen? Velon Tijdschrift voor lerarenopleiders, 27 (2), Moss, P.M., Phillips, D.C., Ericson, D., Floden, R.E., Lather, P.A. & Schneider, B.L. (2009). Learning from our differences: a dialogue across perspectives on quality in educational research. Educational Researcher, 38(7), Oost, H. & Markenhof, A. (2005). Een onderzoek voorbereiden. Baarn: HB Uitgevers. Ponte, P. (2002). Onderwijs van eigen makelij. Actieonderzoek in scholen en opleidingen. Baarn: Nelissen Ponte, P. (2011, in voorbereiding). Actie (en) onderzoek van eigen makelij. Den Haag: Boom Academics Ponte, P. (2009). Gedrag en onderzoek in de educatieve praxis: plaatsbepaling. Oratie. Utrecht:Hogeschool Utrecht.(beschikbaar via Ponte, P. (2010a). Action research as a tool for teacher s professional development. In Baker, E., McGaw, B. & Peterson, P. (Eds.) International encyclopedia of education (3rd ed). Oxford: Elsevier. Ponte, P. (2010b). Met karikaturen zijn geen werelden te winnen. Tijdschrift voor Orthopedagogiek, 49(2010), p Van der Donk, C. & Van Lanen, B. (2009). Praktijkonderzoek in de school. Bussum: Coutinho.
6 Van de Ven, P.H., Martens, J. & Imants, J. (2005). Praktijkgericht onderzoek bij de ontwikkeling van actief en zelfstandig leren binnen het schoolvak Nederlands. Pedagogische Studiën 82 (4), p Verschuren, (2009). Praktijkgericht onderzoek. Ontwerp van organisatie- en beleidsonderzoek. Den Haag: Boom Academic.
Leergang AOS - Bijeenkomst 2 26 november 2015 Ari de Heer Hans Poorthuis Larike Bronkhorst
Leergang AOS - Bijeenkomst 2 26 november 2015 Ari de Heer Hans Poorthuis Larike Bronkhorst Programma en doelen bijeenkomst 1. Uitwisselen peerfeedback 2. Doordenken onderzoeksopzet 3. Vooruitblik startreviews
Nadere informatieOverzicht van tabellen 13. Overzicht van figuren 15. Voorwoord 17. Inleiding 19
Inhoudsopgave Overzicht van tabellen 13 Overzicht van figuren 15 Voorwoord 17 Inleiding 19 Ontwikkelingen in het Hoger Beroepsonderwijs 19 Praktijkgericht Onderzoek 21 De focus van dit boek 23 De structuur
Nadere informatieperspectief voor professionele ontwikkeling
Actie-onderzoek als perspectief voor professionele ontwikkeling Workshop ALTHUS-Seminar 6 maart 2012 Geert Kelchtermans (KU Leuven) 1. What s in a name? 1. Term: veelgebruikt; uitgehold? In literatuur:
Nadere informatieWat is actieonderzoek? Actie Uitgaan van wat je nu doet. Of je de doelen die je hebt met je onderwijs nu bereikt, wat zou beter kunnen?
Docent in ontwikkeling met actieonderzoek T. Platteel ICLON, Universiteit Leiden Inleiding In de politiek wordt er op het moment veel gepraat over de onderzoekende docent. Eerstegraads docenten moeten
Nadere informatieActieonderzoek als stimulans voor een positieve leesattitude bij studenten uit de lerarenopleiding (HBO)
Actieonderzoek als stimulans voor een positieve leesattitude bij studenten uit de lerarenopleiding (HBO) Deeviet Caelen Inge Landuyt Magda Mommaerts Iris Vansteelandt 1 Actieonderzoek als stimulans 1 Situering
Nadere informatieStudiedag VELON. 11 november 2016
Studiedag VELON 11 november 2016 Lerarenopleiders: wordt academisch? Of niet? Anja Swennen, Vrije Universiteit Amsterdam Doel Versterken van de positie van onderzoek van lerarenopleiders Bijvoorbeeld door
Nadere informatie1. Voorkennis 2. Recente inzichten en dilemma s 3. Begeleiding 4. Uitwisseling in groepjes 5. Slot: visie op ontwerpgericht onderzoek in de eigen
* 1. Voorkennis 2. Recente inzichten en dilemma s 3. Begeleiding 4. Uitwisseling in groepjes 5. Slot: visie op ontwerpgericht onderzoek in de eigen begeleiding/organisatie * Studentonderzoek? Eigen onderzoek?
Nadere informatieOntwikkelingen rondom onderzoek in de school
1 Ontwikkelingen rondom onderzoek in de school 6 De Nieuwe Meso juni 2014 nummer 2 PRAKTIJK Methodiek Janneke van der Steen is onderzoeker bij het Kenniscentrum Kwaliteit van Leren van de Hogeschool van
Nadere informatieTRIPLE-LOOP LEARNING: HBO, OPLEIDER EN STUDENT IN ONTWIKKELING INNOVATIE VAN HET ONDERZOEKSCURRICULUM IN DE LERARENOPLEIDINGEN
TRIPLE-LOOP LEARNING: HBO, OPLEIDER EN STUDENT IN ONTWIKKELING INNOVATIE VAN HET ONDERZOEKSCURRICULUM IN DE LERARENOPLEIDINGEN Dr. Mascha Enthoven, Prof. dr. Ron Oostdam, dr. Bert van Veldhuizen, Kenniscentrum
Nadere informatieExpertisenetwerk School of Education. Zomerschool Praktijkgericht Onderzoek voor lerarenopleiders. 5-7 september 2012 Leuven
Expertisenetwerk School of Education Zomerschool Praktijkgericht Onderzoek voor lerarenopleiders 5-7 september 2012 Leuven Drie stenen in de kikkerpoel Situering, omschrijving en belang van praktijkgericht
Nadere informatieOnderzoeksvraag Uitkomst
Hoe doe je onderzoek? Hoewel er veel leuke boeken zijn geschreven over het doen van onderzoek (zie voor een lijstje de pdf op deze site) leer je onderzoeken niet uit een boekje! Als je onderzoek wilt doen
Nadere informatieINHOUDS- OPGAVE. Voorwoord 19. Voorwoord bij de nieuwe druk 20. Inleiding 23
5 INHOUDS- OPGAVE Voorwoord 19 Voorwoord bij de nieuwe druk 20 Inleiding 23 Ontwikkelingen in het Hoger Beroepsonderwijs 23 Praktijkgericht Onderzoek 25 De focus van ons boek 27 De structuur van dit boek
Nadere informatieMarjo Maas: fysiotherapeut / docent / onderzoeker Peer assessment De impact van peer assessment op het klinische redeneren en het klinisch handelen van fysiotherapeuten in opleiding en fysiotherapeuten
Nadere informatieHogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School Feedforward en beoordeling Afstudeeronderzoek eindfase studiejaar 2014-2015 VT-DT Feedforwardformulier afstudeeronderzoek:
Nadere informatieInhoudsopgave. Inleiding 15
Inhoudsopgave Inleiding 15 Deel 1 Achtergronden en grondslagen van actieonderzoek Inleiding 21 1. Actieonderzoek verkend 22 1.1 Opkomst van praktijkgericht onderzoek 22 1.2 Praktijkgericht onderzoek en
Nadere informatieHoorcollege 1: Onderzoeksmethoden 06-01-13!!
Hoorcollege 1: Onderzoeksmethoden 06-01-13 Stof hoorcollege Hennie Boeije, Harm t Hart, Joop Hox (2009). Onderzoeksmethoden, Boom onderwijs, achtste geheel herziene druk, ISBN 978-90-473-0111-0. Hoofdstuk
Nadere informatieHet meesterstuk binnen de Jenaplan opleiding
1 Het meesterstuk in de Jenaplan opleiding Het meesterstuk binnen de Jenaplan opleiding Binnen de Jenaplanopleidingen is gekozen voor het meesterstuk als afronding van de opleiding. Met het meesterstuk
Nadere informatieOnderwijs-pedagogische visies van mbo-docenten
Onderwijs-pedagogische visies van mbo-docenten Do-mi-le 15 mei 2014 Carlos van Kan Onderzoeker carlos.vankan@ecbo.nl Mijn professionele interesse Het helpen ontwikkelen van een kritisch onderzoeksmatige
Nadere informatiePlan onderzoek OS Boss po Bijlage 7. Kenniscentrum Talentontwikkeling
Plan onderzoek OS Boss po Bijlage 7 Kenniscentrum Talentontwikkeling Visie op Onderzoek in Opleidingsschool BOSS po Binnen OS BOSS po streven we ernaar om leerkrachten op te leiden die onderzoekend, intentioneel
Nadere informatieDeelopdracht 1: Onderzoek naar het onderwijsconcept van jouw leerwerkplek
Deelopdracht 1: Onderzoek naar het onderwijsconcept van jouw leerwerkplek In deze deelopdracht ga je het onderwijsconcept van jouw leerwerkplek onderzoeken. Geerts en van Kralingen (2011) definiëren onderwijsconcept
Nadere informatieSessie 5: Methodes voor dataverzameling
Sessie 5: Methodes voor dataverzameling en -analyse Overzicht van de presentatie Deel I: Fien Depaepe Vragenlijsten Interviews Observaties Deel II: Kristof De Witte Methodologische heterogeniteit Voor-
Nadere informatieRubrics onderzoeksopzet
Eindbeoordeling LA51 Praktijkgericht onderzoek 2012-2013 Naam: J. Rietjens Cijfer: 7.3 De beoordeling van de verschillende onderdelen zijn geel gemarkeerd. Door Eline Ossevoort en Hanneke Koopmans Feedback
Nadere informatieDE BACHELORPROEF: 40 VRAGEN EN ANTWOORDEN
DE BACHELORPROEF: 40 VRAGEN EN ANTWOORDEN DE BACHELORPROEF: 40 VRAGEN EN ANTWOORDEN Bart Henssen Stefanie Beghein Antwerpen Cambridge De bachelorproef: 40 vragen en antwoorden Bart Henssen en Stefanie
Nadere informatieHoofdstuk 1 Het soort onderzoek waar dit boek op gericht is 15
Inhoud Voorwoord 11 Hoofdstuk 1 Het soort onderzoek waar dit boek op gericht is 15 1.1 Inleiding 15 1.2 Voorbeelden 16 1.2.1 Leiden problemen in welbevinden tot voortijdig schoolverlaten? 16 1.2.2 Beter
Nadere informatieHet belang van gespreid leiderschap voor innovatief gedrag Een casus van Praktijkgericht Wetenschappelijk Onderzoek (PWO): Hoe pak je dit aan?
Het belang van gespreid leiderschap voor innovatief gedrag Een casus van Praktijkgericht Wetenschappelijk Onderzoek (PWO): Hoe pak je dit aan? Dr. Arnoud Evers Overzicht presentatie Wetenschap en praktijk
Nadere informatieDe professionele leergemeenschap met een onderzoekende cultuur. Masterclass 3
De professionele leergemeenschap met een onderzoekende cultuur Masterclass 3 De professionele leergemeenschap met een onderzoekende cultuur Thomas Friedman (2005) The world is flat Onderwijs is zeer traag
Nadere informatieKwaliteit van praktijkgericht onderzoek; de spanning tussen praktische relevantie en methodische grondigheid
Kwaliteit van praktijkgericht onderzoek; de spanning tussen praktische relevantie en methodische grondigheid Pre-conferentie HRM lectorencongres 2016 Zwolle 17 november 2016 Dr. Daan Andriessen Lector
Nadere informatieOnderzoek de spreekkamer!
Onderzoek de spreekkamer! Lennard Voogt Inleiding Het wetenschappelijk fundament van de manuele therapie wordt sterker. Manueel therapeuten krijgen steeds meer inzicht in de effectiviteit van hun inspanningen
Nadere informatieOnderzoek Module 10.3 Het empirisch onderzoek ontwerpen. Master Innovation & Leadership in Education
Onderzoek Module 10.3 Het empirisch onderzoek ontwerpen Master Innovation & Leadership in Education Leerdoelen Aan het eind van deze lesdag heb je: Kennis van de dataverzamelingsmethodes vragenlijstonderzoek,
Nadere informatieInleiding 15 Waarom deze methode? 15 Voor de student 16 Legenda gebruikte icoontjes 18 Personages: wie is wie? 18. In de startblokken 19
Inleiding 15 Waarom deze methode? 15 Voor de student 16 Legenda gebruikte icoontjes 18 Personages: wie is wie? 18 In de startblokken 19 STAP 1 Van interesse tot brainstormen over het onderwerp 29 Beschrijvende
Nadere informatieHogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School Beoordeling Afstudeeronderzoek eindfase 2014-2015 VT-DT ONDERZOEKSVERSLAG 1 Bijlage 5c Beoordelingsformulier onderzoeksverslag
Nadere informatieOverzicht curriculum VU
Overzicht curriculum VU Opbouw van de opleiding Ter realisatie van de gedefinieerde eindkwalificaties biedt de VU een daarbij passend samenhangend onderwijsprogramma aan. Het onderwijsprogramma bestaat
Nadere informatieStijn Hoppenbrouwers en Tom Heskes. Onderzoeksmethoden (vervolg)
Stijn Hoppenbrouwers en Tom Heskes Onderzoeksmethoden 1 Operationaliseren Dataverzameling Data analyse Onderzoeksplan schrijven Onderzoeksmethoden 2 Specifieke onderzoeksmethoden die ingezet (kunnen) worden
Nadere informatieEvidence-based werken in het onderwijs
Evidence-based werken in het onderwijs Het belang van een onderzoekende houding Gastcollege Hanzehogeschool Groningen Lectoraat Integraal jeugdbeleid 12 november 2008 Meta Krüger Opbouw college Evidence-based:
Nadere informatieInleiding. Waarom deze methode?
Inleiding In dit boek ligt de focus op de praktische benadering van de uitvoering van onderzoek en de vertaalslag naar de (sociaal)juridische beroepspraktijk. Het boek is bruikbaar voor zowel een beginnende
Nadere informatieThema s voor vanmiddag?
Participatief Actieonderzoek in Masteropleidingen: Bijdragen aan veranderen in de beroepspraktijk Dinsdag 26 maart 2019 Jaap Ikink Master Social Work Noord Nederland Thema s voor vanmiddag? Inventarisatie
Nadere informatieONDERZOEK ALS MIDDEL VOOR ONDERWIJSONTWIKKELING?
ONDERZOEK ALS MIDDEL VOOR ONDERWIJSONTWIKKELING? OVER KLOVEN EN BRUGGEN CVI CONFERENTIE 2017 MARCO SNOEK INHOUD Onderzoek als impuls voor onderwijsontwikkeling? Wat betekent dat voor de criteria voor goed
Nadere informatiePalliatieve Zorg. Onderdeel: Kwalitatief onderzoek. Naam: Sanne Terpstra Studentennummer: 500646500 Klas: 2B2
Palliatieve Zorg Onderdeel: Kwalitatief onderzoek Naam: Sanne Terpstra Studentennummer: 500646500 Klas: 2B2 Inhoudsopgave Inleiding Blz 2 Zoekstrategie Blz 3 Kwaliteitseisen van Cox et al, 2005 Blz 3 Kritisch
Nadere informatieTraining Reflective Practitioner
Training Reflective Practitioner Beschrijving van een training gericht op het verbeteren van de eigen onderwijspraktijk op basis van kritische reflectie en onderzoeksmatig handelen Lectoraat beroepsonderwijs,
Nadere informatieHogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School Feedforward en beoordeling Afstudeeronderzoek eindfase studiejaar 2014-2015 VT-DT Beoordelingsformulier afstudeeronderzoek:
Nadere informatieMethoden van het Wetenschappelijk Onderzoek: Deel II Vertaling pagina 83 97
Wanneer gebruiken we kwalitatieve interviews? Kwalitatief interview = mogelijke methode om gegevens te verzamelen voor een reeks soorten van kwalitatief onderzoek Kwalitatief interview versus natuurlijk
Nadere informatieCreatief onderzoekend leren
Creatief onderzoekend leren De onderwijskundige: Wouter van Joolingen Universiteit Twente GW/IST Het probleem Te weinig bèta's Te laag niveau? Leidt tot economische rampspoed. Hoe dan? Beta is spelen?
Nadere informatieGeaccepteerd voorstel Onderwijs Research Dagen 28, 29 en 30 juni 2017 te Antwerpen
Geaccepteerd voorstel Onderwijs Research Dagen 8, 9 en 0 juni 017 te Antwerpen Melline Huiskamp (Iselinge Hogeschool), Emmy Vrieling (Open Universiteit) en Iwan Wopereis (Open Universiteit) Titel: Waardevol
Nadere informatieBijlage 1: het wetenschappelijk denk- en handelingsproces in het basisonderwijs 1
Bijlage 1: het wetenschappelijk denk- en handelingsproces in het basisonderwijs 1 Bijlage 1: Het wetenschappelijk denk- en handelingsproces in het basisonderwijs: Stadium van het instructie model Oriëntatiefase
Nadere informatiePDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen
PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. http://hdl.handle.net/2066/20965
Nadere informatieKritisch denken over complexe politieke problemen. Margarita Jeliazkova Instituut ELAN, Universiteit Twente, Enschede
Kritisch denken over complexe politieke problemen Margarita Jeliazkova Instituut ELAN, Universiteit Twente, Enschede Agenda Wat is kritisch denken en wat is het niet? Wat zijn complexe maatschappelijke
Nadere informatieVoorwoord van Hester van Herk... iii Voorwoord van Foeke van der Zee... iv Verantwoording... vi
Inhoudsopgave Voorwoord van Hester van Herk... iii Voorwoord van Foeke van der Zee... iv Verantwoording... vi INTRODUCTIE... 1 1. Wat is onderzoek... 2 1.1 Een definitie van onderzoek... 2 1.2 De onderzoeker
Nadere informatie2 e Fontys Onderzoekscongres Onderzoek & Onderwijs :
2 e Fontys Onderzoekscongres Onderzoek & Onderwijs : Onderzoek in de onderwijspraktijk van Fontys Wat doen we? Hoe gaat het? Wat levert het op? KEY NOTE: ANOUKE BAKX & JOS MONTULET Onderzoek binnen de
Nadere informatieInhoudsopgave. Hoofdstuk 1 Inleiding 15. Hoofdstuk 2 Theoretisch kader 23. Voorwoord 13
Inhoudsopgave 5 Voorwoord 13 Hoofdstuk 1 Inleiding 15 1.1 Aanleiding tot deze studie 15 1.2 Een fundamentele oorzaak? 17 1.3 Een wezenlijk alternatief? 18 1.4 Onderzoeksvragen 19 1.5 Opbouw van de studie
Nadere informatieCulture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Culture Organization and Management -
Culture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - der Sociale Wetenschappen - P Culture Organization and Management - 2014-2015 Vrije Universiteit Amsterdam - der Sociale Wetenschappen
Nadere informatieMethodologie. NWO promotiebeurs leraren. dr Frits van Engeldorp Gastelaars docent Hora est! Promoveren kun je leren (Erasmus Academie)
Methodologie NWO promotiebeurs leraren dr Frits van Engeldorp Gastelaars docent Hora est! Promoveren kun je leren (Erasmus Academie) Introductie Wetenschap: Een systematisch geheel van kennis verworven
Nadere informatieThuiswerktoets Filosofie, Wetenschap en Ethiek Opdracht 1: DenkTank De betekenis van Evidence Based Practice voor de verpleegkunde
Thuiswerktoets Filosofie, Wetenschap en Ethiek Opdracht 1: DenkTank De betekenis van Evidence Based Practice voor de verpleegkunde Universitair Medisch Centrum Utrecht Verplegingswetenschappen cursusjaar
Nadere informatieInhoudsopgave. Voorwoord 7
Inhoudsopgave Voorwoord 7 1 Beginselen van academisch-juridisch onderzoek 9 1.1 Academisch-juridisch onderzoek 9 1.2 Verschillen met ander juridisch onderzoek 10 1.3 Het onderzoeksproces 11 1.4 Eisen waaraan
Nadere informatieArnoud van de Ven Hogeschool Arnhem Nijmegen 7 april 2016
Navolgbaarheid bij kwalitatief onderzoek: consistentie van vraagstelling tot eindrapportaged van de Ven Arnoud van de Ven Hogeschool Arnhem Nijmegen 7 april 2016 Piet Verschuren en Hans Doorewaard (2015)
Nadere informatieTake-home toets: Kwalitatief onderzoek
vrijdag 18 januari 2013 Take-home toets: Kwalitatief onderzoek Naam: Lisa de Wit Studentnummer: 500645721 Klas: LV12-2G1 Vak: Kwalitatief onderzoek Docent: Marjoke Hoekstra 1 Inleiding Voor het vak: Kwalitatief
Nadere informatieToetsplan Masteropleiding Midden-Oosten Studies
Toetsplan Masteropleiding Studies 2017-2018 JAAR 1 semester 1 Blok 1 Blok 2 vaktitel vakcode week 1-7 colleges week 8/9/10 (her)toetsing week 11-17 colleges week 18/19/20 (her)toetsing Conflicten in het
Nadere informatieMethodiek Actieonderzoek
Methodiek Actieonderzoek C O M M U N I T Y D E V E L O P M E N T College 5 24 september 2012 Docent: Elly Hellings Leerdoel college 5 Leerdoelen: meer inzicht in verschillende modellen en toepassingsmogelijkheden
Nadere informatieAOS docentonderzoek. Rapporteren en presenteren
Het forum AOS docentonderzoek Rapporteren en presenteren Wanneer is je onderzoek geslaagd? Evalueren en beoordelen Oefening 4 (pagina 316 of 321) Rapporteren en presenteren Verspreiding van resultaten
Nadere informatieVan ambitie naar collectief leren. Masterclass 2
Van ambitie naar collectief leren Masterclass 2 Cyclus op lokaal niveau check Ambitie ontwikkelen Product en proces evalueren Informatie verzamelen Actie uitvoeren Collectief leren studie/ analyse doen
Nadere informatiePre-Academisch Onderwijs. Ontwikkelingslijnen en leerdoelen
Pre-Academisch Onderwijs Ontwikkelingslijnen en leerdoelen LEERDOELEN PER ONTWIKKELINGSLIJN Ontwikkelingslijn 1: De leerling ontwikkelt een wetenschappelijke houding 1.1 De leerling ontwikkelt een kritische
Nadere informatieStudiehadleiding. Opleiding: hbo-masteropleiding Islamitische Geestelijke Verzorging
Studiehadleiding Opleiding: hbo-masteropleiding Islamitische Geestelijke Verzorging Naam onderwijseenheid: Methoden en vaardigheden voor praktijkonderzoek Code onderwijseenheid: HBOMIGV015MV Jaar: Onderwijsperiode:
Nadere informatieOnderzoek, wat levert het eigenlijk op? Reflecteren op kennisontwikkeling in praktijkgericht onderzoek
Verschenen in Nieuw Meesterschap, 2011 Onderzoek, wat levert het eigenlijk op? Reflecteren op kennisontwikkeling in praktijkgericht onderzoek Frank Cornelissen Vaak begin je in de opleiding je onderzoek
Nadere informatieLeertaak onderwijskunde Praktijkonderzoek deel B onderzoeksverslag Wat vind ik een goede docent?
Leertaak onderwijskunde Praktijkonderzoek deel B onderzoeksverslag Wat vind ik een goede docent? In periode 2 heb je een onderzoeksplan geschreven voor een praktijkonderzoek tijdens je stage. Je hebt inmiddels
Nadere informatie6/25/2019. Academische Opleidingsschool. Waarom docentonderzoek? Docentonderzoek Academische Opleidingsschool
Docentonderzoek Academische Opleidingsschool Ik zou meer willen weten over. Ik ben niet zo gelukkig met.. Wat ik graag zou willen verbeteren is Waar ik steeds tegen aanloop is Wat ik eens zou willen uitproberen
Nadere informatieVoorwoord... iii Verantwoording... v
Inhoudsopgave Voorwoord... iii Verantwoording... v INTRODUCTIE... 1 1. Wat is onderzoek... 2 1.1 Een definitie van onderzoek... 2 1.2 De onderzoeker als probleemoplosser of de onderzoeker als adviseur...
Nadere informatieIntroductie. De onderzoekscyclus; een gestructureerde aanpak die helpt bij het doen van onderzoek.
Introductie Een onderzoeksactiviteit start vanuit een verwondering of verbazing. Je wilt iets begrijpen of weten en bent op zoek naar (nieuwe) kennis en/of antwoorden. Je gaat de context en content van
Nadere informatiePendelen tussen stagepraktijk en opleiding
artikel Zone Pendelen tussen stagepraktijk en opleiding Op de pabo van de Hogeschool van Amsterdam bestaat sinds 2009 de mogelijkheid voor studenten om een OGOspecialisatie te volgen. Het idee achter het
Nadere informatieVoorstel en voor onderzoekspresentaties Mbo Onderzoeksdag Naam indiener Mailadres: Telefoonnummer: Naam/namen van de presentatoren: en
Voorstellen voor onderzoekspresentaties Mbo Onderzoeksdag Naam indiener Jolanda Cuijpers Mailadres: jolanda.cuijpers@leijgraaf.nl Telefoonnummer: 0618184849 Naam/namen van de presentatoren: Marielle den
Nadere informatieBox 1: Matrix Handelingsgericht werken Schoolwide Positive Behavior Support Oplossingsgericht werken
Kees Dijkstra (Windesheim), Els de Jong (Hogeschool Utrecht) en Elle van Meurs (Fontys OSO). 31 mei 2012 Box 1: Matrix Handelingsgericht werken Schoolwide Positive Behavior Support Oplossingsgericht werken
Nadere informatieLesson Study: beginnende en ervaren docenten in één multidisciplinair team
Lesson Study: beginnende en ervaren docenten in één multidisciplinair team Lesson Study UT Nellie Verhoef Lesson Study: een multidisciplinair team met Fer Coenders beginnende en ervaren docenten BSL: problemen
Nadere informatieMethodiek Actieonderzoek
Methodiek Actieonderzoek C O M M U N I T Y D E V E L O P M E N T College 4 17 september 2012 Docent: Elly Hellings Leerdoel college 4 Leerdoel: meer kennis over de verschillende methodieken van actieonderzoek
Nadere informatieOnderzoeksresultaten: wat kan ik er mee?
Onderzoeksresultaten: wat kan ik er mee? Marjan Vermeulen, Interactum Lectoraat Kantelende Kennis en Ruud de Moor Centrum Onderzoek: resultaten van een ander Onderzoek naar de onderwijspraktijk kent een
Nadere informatieDoelen Praktijkonderzoek Hogeschool de Kempel
Doelen Praktijkonderzoek Hogeschool de Kempel Auteurs: Sara Diederen Rianne van Kemenade Jeannette Geldens i.s.m. management initiële opleiding (MOI) / jaarcoördinatoren 1 Inleiding Dit document is bedoeld
Nadere informatieActieonderzoek als aanzet tot doorgaande professionalisering
Actieonderzoek als aanzet tot doorgaande professionalisering In het kort Actieonderzoek wordt sinds enkele decennia in toenemende mate gewaardeerd als instrument voor professionalisering van leerkrachten
Nadere informatieHoe begeleiden we praktijkonderzoek in BNBSON? Jan Labbe
Hoe begeleiden we praktijkonderzoek in BNBSON? Jan Labbe Verhaal 1 Leerlingen ondervinden veel moeilijkheden in het eerste leerjaar Mijn collega s willen niet samenwerken Eerste oriëntatie: Er blijkt een
Nadere informatieLESSON STUDY IN DE TWEEDEGRAADS LERARENOPLEIDING
LESSON STUDY IN DE TWEEDEGRAADS LERARENOPLEIDING Evelien van Geffen, MSc. Lerarenopleider HvA e.c.van.geffen@hva.nl Bron: www.loesje.nl 1 TRENDS IN LERAREN OPLEIDEN Lesgeven is sterk situationeel en contextueel
Nadere informatieInterventieonderzoek als onderdeel van docentenprofessionalering Een good practice
Interventieonderzoek als onderdeel van docentenprofessionalering Een good practice Interventieonderzoek als onderdeel van docentenprofessionalisering: het stimuleren van een onderzoekende houding bij honoursdocenten
Nadere informatieROOSTER MLI 2012-2013
ROOSTER MLI 2012-2013 Dit is het rooster voor MLI 2012-2013. Periode 1, 2 en 3 betreft het eerste jaar (cohort 2012) met lesdagen op donderdag. Periode 4 en 5 betreft het tweede jaar (cohort 2011) met
Nadere informatieDocentonderzoek binnen de AOS Bijeenkomst 8 Feedbackformulier bij het onderzoeksinstrument
Docentonderzoek binnen de AOS Bijeenkomst 8 Feedbackformulier bij het onderzoeksinstrument Het doel van deze opdracht is nagaan of je instrument geschikt is voor je onderzoek. Het is altijd verstandig
Nadere informatieKennisbenutting in onderzoekende scholen. Anje Ros Lector leren en innoveren, Fontys HKE
Kennisbenutting in onderzoekende scholen Anje Ros Lector leren en innoveren, Fontys HKE Onderzoeksproject 3-jarig NRO-traject: sept 2015 sept 2018 16 PO-scholen, 4 VO-scholen Doel: kennis over Bevorderen
Nadere informatieMorele leerprocessen in Communities of Practice. Onderzoekslijn 3
Morele leerprocessen in Communities of Practice Onderzoekslijn 3 Onderzoekslijn 3 ProSense Versterking van het bewustzijn van leerkrachten van hun moreel- pedagogisch handelen 1. Welk type ontwikkeling
Nadere informatieDe betekenis van onderzoek
HOOFDSTUK 1 De betekenis van onderzoek Leerdoelen Na bestudering van dit hoofdstuk: weet je wat het betekent om onderzoek te doen; ben je in staat om je onderzoek als fundamenteel of praktijkgericht te
Nadere informatieTheorie en Empirisch Onderzoek. Werkcollege 4.1 Kwalitatief onderzoek: Yazilitas et al.
Theorie en Empirisch Onderzoek Werkcollege 4.1 Kwalitatief onderzoek: Yazilitas et al. Grounded theory Het onderzoek van Yazilitas et al. volgt een grounded theory approach: Geen theoretische veronderstellingen
Nadere informatieInleiding op het themanummer Onderzoekende leraren en lerarenopleiders
Inleiding op het themanummer Onderzoekende leraren en lerarenopleiders R. Zwart, M. Lunenberg en M. Volman Onderzoek door leraren en lerarenopleiders heeft in Nederland in de achterliggende jaren aan populariteit
Nadere informatieCulture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Culture Organization and Management -
Culture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - - P Culture Organization and Management - 2013-2014 Vrije Universiteit Amsterdam - - P Culture Organization and Management - 2013-2014
Nadere informatieHet beroep en de professionele identiteit van de lerarenopleider. Anja Swennen, Vrije Universiteit Amsterdam
Het beroep en de professionele identiteit van de lerarenopleider Anja Swennen, Vrije Universiteit Amsterdam 10 januari 2013 1 Overzicht Korte geschiedenis van het beroep van de lerarenopleider De identiteit
Nadere informatieHoofdstuk 2: Kritisch reflecteren 2.1. Kritisch reflecteren: definitie Definitie: Kritisch reflecteren verwijst naar een geheel van activiteiten die
Hoofdstuk 2: Kritisch reflecteren 2.1. Kritisch reflecteren: definitie Definitie: Kritisch reflecteren verwijst naar een geheel van activiteiten die worden uitgevoerd om uit het gevonden bronnenmateriaal
Nadere informatieToetsing Let op! Belangrijke data:
Toetsing De toetsing voor dit leerarrangement Praktijkgericht Onderzoek LA5-jaar 1, bestaat uit twee onderdelen: 1. Een (schriftelijke) onderzoeksopzet; 2. Een (mondelinge) presentatie van (de kern van)
Nadere informatieHoe begeleiden we praktijkonderzoek in BNBSON? Jan Labbe. Verhaal 1. Verhaal 2. Praktijkonderzoek in BNBSON 1
Hoe begeleiden we praktijkonderzoek in BNBSON? Jan Labbe Verhaal 1 Leerlingen ondervinden veel moeilijkheden in het eerste leerjaar Mijn collega s willen niet samenwerken Eerste oriëntatie: Er blijkt een
Nadere informatieAuteurs: Baarda e.a. isbn: 978-90-01-80771-9
Woord vooraf Het Basisboek Methoden en Technieken biedt je een handleiding voor het opzetten en uitvoeren van empirisch kwantitatief onderzoek. Je stelt door waarneming vast wat zich in de werkelijkheid
Nadere informatieVer naast het doel trappen
Commentaar op het artikel van Harrie Jansen Fijgje de Boer * Harrie Jansen stelt in bovengenoemde bijdrage twee kwesties aan de orde over kwalitatief onderzoek. Ten eerste de gewoonte om kwalitatief onderzoek
Nadere informatieGaan we professionaliseren of aan onderzoek (mee)doen?
Gaan we professionaliseren of aan onderzoek (mee)doen? Sanneke Bolhuis emeritus lector Fontys Lerarenopleiding senior onderzoeker Radboudumc zetel praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek Stuurgroep
Nadere informatietudievragen voor het vak TCO-2B
S tudievragen voor het vak TCO-2B 1 Wat is fundamenteel/theoretisch onderzoek? 2 Geef een voorbeeld uit de krant van fundamenteel/theoretisch onderzoek. 3 Wat is het doel van fundamenteel/theoretisch onderzoek?
Nadere informatieMethodologie voor onderzoek in zorg, welzijn en hulpverlening. Foeke van der Zee
Methodologie voor onderzoek in zorg, welzijn en hulpverlening Foeke van der Zee Niets uit deze uitgave mag worden verveelvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar worden gemaakt,
Nadere informatieDeel 1 Concepten en kaders 29
Inhoudsopgave Voorwoord 5 Inleiding 21 Deel 1 Concepten en kaders 29 1. Wat is praktijkgericht onderzoek? 31 1.1 Wat is onderzoek? 31 1.2 Onderzoek en professionele praktijk 32 1.2.1 Twee werelden 33 1.2.2
Nadere informatiePROGRAMMA. o Onderzoeksvragen en methoden. o Opdracht: vragen formuleren en onderzoek opzetten. o Klassikaal artistiek onderzoek doen
ONDERZOEK CKV PROGRAMMA o Onderzoeksvragen en methoden o Opdracht: vragen formuleren en onderzoek opzetten o Klassikaal artistiek onderzoek doen 20 min PROGRAMMA PROGRAMMA 20 min 25 min PROGRAMMA 20 min
Nadere informatie