VOLWASSENENONDERWIJS

Transcriptie

1 VOLWASSENENONDERWIJS Organisatie: Onderwijsvorm: Onderwijsniveau: Graad: Duur: Studiegebied: Opleiding:: Lineaire opleiding Secundair onderwijs BSO derde graad 3-jarige opleiding Hout MEUBELMAKERIJ Vakken:: TV Perspectief tekenen, ontwerpen en vaktekenen 80/0/0 lt TV Constructieleer, uitvoeringsleer 40/0/0 lt TV Gereedschappen, machines en materialen 40/0/0 lt TV Ontwerpen, rustiek modern uitvoeringstekenen 80/80/80 lt TV Uitvoeringsleer, meubelafwerking 0/40/0 lt TV Stijlanalyse 0/40/0 lt PV Kleinmeubel massief / plaatmateriaal 200/0/0 lt PV Rustiek + modern meubel 0/200/0 lt PV Meubelensembles 0/0/200 lt PV Snij- en steekwerk 0/0//80 lt Nummer GO 2004/688L Nummer Inspectie: 03-04/1110/G

2

3

4

5 Lessentabel 1 e jaar Meubelmakerij Lt / week Perspectief tekenen, ontwerpen en vaktekenen TV 2 Constructieleer, uitvoeringsleer TV 1 Gereedschappen, machines en materialen TV 1 Kleinmeubel: massief / plaatmateriaal PV 5 Totaal aantal lestijden per week 9 2 e jaar Meubelmakerij Lt / week Ontwerpen, rustiek modern, uitvoeringstekenen TV 2 Uitvoeringsleer, meubelafwerking TV 1 Stijlanalyse TV 1 Rustiek + modern meubel PV 5 Totaal aantal lestijden per week 9 3 e jaar Meubelmakerij Lt / week Ontwerpen, rustiek modern, uitvoeringstekenen TV 2 Meubelensembles PV 5 Snij en steekwerk PV 2 Totaal aantal lestijden per week 9

6 BSO 3 studiegebied: hout opleiding: meubelmakerij vak: TV Perspectieftekenen, ontwerpen, vaktekenen 1e jaar

7 OSP BSO 3de graad Studiegebied Hout - Meubelmakerij 1 Vak: Perspectief tekenen, ontwerpen, vaktekenen 1 ste jaar (2 lestijden/week) INHOUD Visie...2 Beginsituatie...3 Algemene doelstellingen...4 Leerplandoelstellingen / leerinhouden...5 Methodologische wenken...8 Pedagogisch-didactische wenken...9 Timing...9 Didactische hulpmiddelen Evaluatie Bibliografie... 12

8 OSP BSO 3de graad Studiegebied Hout - Meubelmakerij 2 Vak: Perspectief tekenen, ontwerpen, vaktekenen 1 ste jaar (2 lestijden/week) VISIE De cursisten leren inzien dat tekenen en ontwerpen wezenlijke onderdelen vormen bij de opleiding. Meubelstukken ontstaan via een idee of zijn een kopie van een bestaand stuk. Voor beide is het noodzakelijk de juiste visie en ingesteldheid te hebben alvorens met de handarbeid aan te vangen. Een duidelijk ontwerp en een uitgewerkte tekening maken de productie eenvoudiger.

9 OSP BSO 3de graad Studiegebied Hout - Meubelmakerij 3 Vak: Perspectief tekenen, ontwerpen, vaktekenen 1 ste jaar (2 lestijden/week) BEGINSITUATIE Voldaan hebben aan de voltijdse leerplicht. Er is geen specifieke voorkennis vereist.

10 OSP BSO 3de graad Studiegebied Hout - Meubelmakerij 4 Vak: Perspectief tekenen, ontwerpen, vaktekenen 1 ste jaar (2 lestijden/week) ALGEMENE DOELSTELLINGEN Een tekenopdracht met de nodige nauwkeurigheid kunnen uitvoeren met toepassing van de bestaande normalisatie, richtlijnen en conventies. Inzien hoe een driedimensionale vorm aan de hand van tweedimensionale tekeningen kan bepaald worden. Zin betonen voor vormgeving en esthetiek. Het schetsen zo te beheersen dat een technisch concept op verstaanbare manier op papier kan gebracht worden en als voorbereiding op de technische tekening kan gebruikt worden. Een tekening kunnen lezen d.w.z. uit een verzameling van gegevens datgene halen wat essentieel is voor het construeren;.

11 OSP BSO 3de graad Studiegebied Hout - Meubelmakerij 5 Vak: Perspectief tekenen, ontwerpen, vaktekenen 1 ste jaar (2 lestijden/week) LEERPLANDOELSTELLINGEN / LEERINHOUDEN LEERPLANDOELSTELLINGEN De cursisten kunnen 1. - Het tekengereedschap methodisch en vlot hanteren. - De hardheid (nummering) en kwaliteit van een petlood kennen. - De bladformaten van elkaar onderscheiden. - De verschillende lijnsoorten benoemen en omschrijven Lijnen, vlakken en lichamen in een willekeurige stang schetsen. - Een werkstuk (vb. wetsteenbakje) schetsen Het onderscheid tussen een isometrisch en een kabinet perspectief weergeven. - Een eenvoudige balk in beide perspectieven tekenen. - De afgewerkte stukken (vb. stijl en regel) van een verbinding in perspectief tekenen Volgens de orthogonale projectie een balk in de 3 projectievlakken volgens de methode van de eerste tweevlakshoek (Europese methode) tekenen. - Een verbinding in de 3 aanzichten tekenen. - De noodzakelijke afmetingen plaatsen. LEERINHOUDEN 1. Tekenmaterieel en normalisatie. Bladformaten. Lijnsoorten. Maataanduiding. Normschrift. Schaal. 2. Schetsoefeningen. Lijnschets. Vlakke figuur. Volume (lichaam). 3. Perspectieftekenen. Isometrisch perspectief. Kabinet perspectief. 4. Projectietekenen. Soorten: Europese en Amerikaanse methode. Toepassingen: balk, keepverbinding, halfhoutverbinding,enz.

12 OSP BSO 3de graad Studiegebied Hout - Meubelmakerij 6 Vak: Perspectief tekenen, ontwerpen, vaktekenen 1 ste jaar (2 lestijden/week) 5. - Het voor -, zij en bovenaanzicht op ware grootte tekenen. - De verbindingen in isometrisch en kabinet perspectief tekenen. - De stijl en regel in perspectief in en uit elkaar tekenen. - De onderdelen van noodzakelijke afmetingen voorzien Het vaaraanzicht van een raamwerk op schaal 1/2 tekenen. - De verticale en horizontale doorsnede aanbrengen. - Het verschil tussen een doorsnede en een aanzicht verwoorden. - De noodzakelijke afmetingen plaatsen Het voor -, zij - en bovenaanzicht op ware grootte tekenen. - De stijl en regel in perspectief en op schaal tekenen. - De onderdelen van noodzakelijke afmetingen voorzien. - De onderdelen los uit elkaar in perspectief tekenen De horizontale en verticale doorsnede op ware grootte tekenen. - De tekening behoorlijk van normschrift voorzien. - Met een tekst als opgave dit raamwerk tekenen de aanzichten van deze verbindingen tekenen. - Lijstvorm door schetsvorm vergroten of verkleinen. - Stijl en regel in isometrisch en kabinet perspectief weergeven. - Een lijstvorm meetkundig uittekenen. - de stijl en regel los van elkaar en op een andere schaal in perspectief tekenen. 5. Halfhoutverbindingen (hoekverbinding T -en kruisverbinding). Aanzichten. Perspectieven. Verbindingen in en uit elkaar. 6. Raamwerk met halfhoutverbindingen. Vooraanzicht. Doorsneden. Maataanduiding. 7. Pen -en gatverbindingen. Vooraanzicht. Zijaanzicht. Bovenaanzicht. Maataanduiding. Isometrisch perspectief. op ware grootte. Kabinet perspectief. op schaal 1/2of1/ Raamwerk met pen - en gatverbinding. Vooraanzicht. Doorsneden. Maataanduiding. 9. Verbindingen met groef, sponning en lijst in verstek. Vooraanzicht. Zijaanzicht Bovenaanzicht. Isometrisch perspectief. Kabinet perspectief.

13 OSP BSO 3de graad Studiegebied Hout - Meubelmakerij 7 Vak: Perspectief tekenen, ontwerpen, vaktekenen 1 ste jaar (2 lestijden/week) Het vooraanzicht op schaal tekenen. - De verticale en horizontale doorsnede als voorstudie schetsen. - Na de voorstudie een juiste en nette tekening maken. - Een stijl in isometrisch perspectief weergeven. 10. Raamwerk met groef en/of sponning en lijst. Vooraanzicht. Doorsneden. Maataanduiding.

14 OSP BSO 3de graad Studiegebied Hout - Meubelmakerij 8 Vak: Perspectief tekenen, ontwerpen, vaktekenen 1 ste jaar (2 lestijden/week) METHODOLOGISCHE WENKEN De tekenlessen zullen in op elkaar volgende lestijden verstrekt worden. Alle tekeningen worden in potlood getekend. De leerkracht zal aandacht schenken aan: - het toepassen van de bestaande tekennormen, conventies en richtlijnen eigen aan de optie meubelmakerij; - de werkregels voor het lijntekenen in het algemeen; - het juiste gebruik, instellen en onderhoud van het tekengereedschap; - de bladschikking; - de goede houding tijdens het tekenen, zin voor orde, zorg voor netheid van de tekening. Bij het aanbrengen van de tekenopdracht zal zoveel mogelijk gebruik gemaakt worden van didactisch materieel en/of modeluitvoeringen (liefst op ware grootte). Meetkundig -en projectietekenen zal in het technisch tekenen toegepast worden daar waar noodzakelijk voor de praktische uitvoering. Schets -en meetoefeningen gaan zoveel mogelijk het vaktekenen vooraf. Het technisch tekenen is een synthesevak, daarom zal de constructieleer in het technisch tekenen geïntegreerd worden. De oefeningen zijn praktisch gericht en zijn niet dezelfde als de werktekeningen uitgevoerd gedurende de praktijklessen. De doorsneden worden steeds op ware grootte getekend. Het technisch tekenen omvat de opbouw van een schaaltekening met al de nodige doorsneden, aanzichten en maat en materiaalaanduiding om een volledig inzicht te krijgen in de constructie. Er zal ook ruime aandacht besteed worden aan het tekening lezen, zodat de cursisten de door derden gemaakte tekeningen kunnen lezen en begrijpen. Men zal de cursist geen nutteloos kopiewerk laten uitvoeren. Het leerplan technisch tekenen is niet limitatief, het zoeken naar andere oplossingsmethoden inzake constructie en vormgeving moet bij de cursisten aangewakkerd worden. Het laten vervolledigen van onvoltooide of halfafgewerkte tekenopgaven zoals aanzichten, doorsneden, perspectieven en het plaatsen van maataanduidingen, zijn bijzonder leerrijke oefeningen. Men mag de cursisten eigen ontwerpen, die kaderen in het leerplan, laten uitvoeren.

15 OSP BSO 3de graad Studiegebied Hout - Meubelmakerij 9 Vak: Perspectief tekenen, ontwerpen, vaktekenen 1 ste jaar (2 lestijden/week) PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN Kwaliteitszorg. De IKZ -gedachte kan zonder veel theorie in elk vak ingang vinden. Zowel bij het opstellen van de werkvoorbereiding, als naar de uitvoering van een opdracht, zowel in TV als in PV, wordt het streven naar kwaliteit mee verrekend. Telkens kunnen de stappen: plannen, uitvoeren, evalueren en bijsturen ingecalculeerd worden, zodat zij na enige tijd bij de cursisten als een spontane attitude optreden. De cursisten vertrouwd maken met een zekere vorm van zelfcontrole is eveneens aan te bevelen. Vakkenintegratie. In de 3 de graad van de studierichting Meubelmakerij moet speciaal gelet worden op de noodzakelijke binding van de verschillende leerinhouden over de vakken heen. Door de idee van integratie tussen de TV en PV krijgen de technische vakken een meerwaarde. De leerinhouden worden hier in een gerichte vorm verwerkt langs voorbeelden gehaald uit de praktijk. Er zijn uiteraard nog enkele andere invalshoeken die een verrijking voor elk vak garanderen. Zonder in extremen te vervallen is het mogelijk deze aspecten gestadig in de leerinhouden te integreren. Integratie informatica. In de 3 de graad kan een volledige integratie van de informatica in de TV en de PV voorzien worden. Bij de keuze van de oefeningen zal men daar dan terdege rekening mee dienen te houden. In elk vak kan men het gebruik van de computer integreren, maar de integratie naar verschillende vakken samen biedt meer mogelijkheden. Zo is het mogelijk dat uitvoeringen in het vak Technisch tekenen gebruik maken van de informatie ui het vak Materialenleer. Bij de stap naar de Praktijk kan de tekening een aanvulling krijgen in functie van de uitvoering. De computer is eveneens een hulp bij de uiteindelijke prijsberekening. In een speciale verwerking met de computer is voorzien als de school over een CNC machine of over een simulatie beschikt. Het Technisch tekenen zal dan evolueren doordat men rekening houdt met de principes van verspanen die aan de machine uitgevoerd worden. Relatie tussen de doelstellingen en de evaluatie. In zijn taak als didacticus heeft de leerkracht een planning en voorbereidingstaak: hij zet het leerplan om in een jaarplanning en de verschillende leerinhouden en doelstellingen zet hij om in een aangepast didactisch proces. De leerkracht heeft uiteraard de beoordelingstaak: hij moet de kennis, de vaardigheden en de attitudes van de cursisten objectief evalueren i.f.v. de doelstellingen. Een verantwoorde evaluatie vertrekt dus van duidelijk geformuleerde en operationele lesdoelstellingen. In dit worden geen les -, maar leerplandoelstellingen geformuleerd, die een lessenreeks overspannen. Alle leerplandoelstellingen van de vakken van het studierichtinggedeelte worden omvat door de algemene doelstellingen van de studierichting. De einddoelstellingen sluiten op hun beurt aan bij het studie of beroepsopleidingprofiel dat wij in de 3 de graad duidelijk nastreven en dat een probleemloze overstap naar een functie of beroepsprofiel moet kunnen garanderen. Een leerkracht die zijn evaluatie ernstig wil opvatten, moet zich dus bewust zijn van de verschillende doelstellingen die hij minimaal moet bereiken om tenslotte aan het studieprofiel te beantwoorden. In het totale toetsingsmechanisme moet de leerkracht aandacht hebben voor de permanente evaluatie of het dagelijks werk (zeker voor de praktische vakken) en voor de examens. TIMING. De timing is gemaakt voor 30 weken per schooljaar. De resterende tijd kan door de leerkracht vrij gebruikt worden voor uitdiepingen en/of uitbreidingen. De timing en de volgorde van de leerstofonderdelen is niet bindend. Indien afgeweken wordt, moet er steeds over gewaakt worden dat de noodzakelijke voorkennis aanwezig is.

16 OSP BSO 3de graad Studiegebied Hout - Meubelmakerij 10 Vak: Perspectief tekenen, ontwerpen, vaktekenen 1 ste jaar (2 lestijden/week) DIDACTISCHE HULPMIDDELEN 1 bordpasser met zuignappen. diaprojector printer en/of plotter software * CAD tekenen * didactisch tekensjablonen * tekstverwerker tekengerie * visueel rekenblad tekendriehoeken voor bordtekeningen TV en video computer(s) overheadprojector projectiescherm tekenplank 1 Inzake veiligheid is de volgende wetgeving van toepassing: - Codex - ARAB - AREI - Vlarem. Deze wetgeving bevat de technische voorschriften die in acht moeten genomen worden m.b.t.: - de uitrusting en inrichting van de lokalen; - de aankoop en het gebruik van toestellen, materiaal en materieel. Zij schrijven voor dat: - duidelijke Nederlandstalige handleidingen en een technisch dossier aanwezig moeten zijn; - alle gebruikers de werkinstructies en onderhoudsvoorschriften dienen te kennen en correct kunnen toepassen; - de collectieve veiligheidsvoorschriften nooit mogen gemanipuleerd worden; - de persoonlijke beschermingsmiddelen aanwezig moeten zijn en gedragen worden, daar waar de wetgeving het vereist.

17 OSP BSO 3de graad Studiegebied Hout - Meubelmakerij 11 Vak: Perspectief tekenen, ontwerpen, vaktekenen 1 ste jaar (2 lestijden/week) EVALUATIE Onderscheid moet gemaakt worden tussen evaluatie van het leerproces en de evaluatie van het eindproduct. Bij de procesevaluatie wordt doorlopend gepeild naar de verwerking van, het leerproces, met de bedoeling dit proces zo nodig bij te sturen, zodat elke cursist op de meest effectieve manier kan leren. De klemtoon ligt hierbij duidelijk op het optimaal functioneren van de cursist. Het verloop van het proces wordt, vooraf, door de leerkracht uitgetekend. Zij/hij bepaalt: welke de verschillende stappen zijn; welke fouten op elk moment ontoelaatbaar zijn: welke fouten kunnen gemaakt worden. Afhankelijk van het resultaat van feedbackmomenten (het stellen van mondelinge herhalingsvragen, gesprekken, volgsystemen, ) wordt het proces verder gezet of zo nodig bijgestuurd. Om de cursist te motiveren gebeurt dit in een constructieve, positieve sfeer. Productevaluatie gebeurt op het einde van het leerproces (na elke periode: na de kerstvakantie en op het einde van het schooljaar). Hierbij wordt nagegaan in hoeverre de cursist de basisdoelstellingen bereikt heeft. Iedere evaluatie gebeurt in 3 stappen: Registreren (veelvuldig afnemen van mondelinge toetsen, oefeningen, opdrachten, ). Interpreteren (de gegevens toetsen aan de criteria of normen die de vakwerkgroepen vooraf duidelijk heeft bepaald). Rapporteren (de cursist krijgt de behaalde punten na de eerste periode op mondelinge wijze,op het einde van het schooljaar een schriftelijk rapport, zodat de cursist een duidelijk beeld krijgt van de vorderingen).

18 OSP BSO 3de graad Studiegebied Hout - Meubelmakerij 12 Vak: Perspectief tekenen, ontwerpen, vaktekenen 1 ste jaar (2 lestijden/week) BIBLIOGRAFIE Eigen cursus

19 BSO 3 studiegebied: hout opleiding: meubelmakerij vak: TV constructieleer uitvoeringsleer 1e jaar

20 OSP BSO 3de graad Studiegebied Hout - Meubelmakerij 1 Vak: Constructieleer - uitvoeringsleer 1 ste jaar (1 lestijd/week) INHOUD Visie...2 Beginsituatie...3 Algemene doelstellingen...4 Leerplandoelstellingen / leerinhouden...5 Methodologische wenken...7 Pedagogisch-didactische wenken...8 Didactische hulpmiddelen...9 Evaluatie Bibliografie... 11

21 OSP BSO 3de graad Studiegebied Hout - Meubelmakerij 2 Vak: Constructieleer - uitvoeringsleer 1 ste jaar (1 lestijd/week) VISIE De cursisten leren inzien dat constructieleer en uitvoeringsleer wezenlijke onderdelen vormen bij de opleiding. Meubelstukken ontstaan via een idee of zijn een kopie van een bestaand stuk. Voor beide is het noodzakelijk de juiste visie en ingesteldheid te hebben alvorens met de handarbeid aan te vangen. Een duidelijk ontwerp en een uitgewerkte tekening maken de productie eenvoudiger.

22 OSP BSO 3de graad Studiegebied Hout - Meubelmakerij 3 Vak: Constructieleer - uitvoeringsleer 1 ste jaar (1 lestijd/week) BEGINSITUATIE Voldaan hebben aan de voltijdse leerplicht. Er is geen specifieke voorkennis vereist.

23 OSP BSO 3de graad Studiegebied Hout - Meubelmakerij 4 Vak: Constructieleer - uitvoeringsleer 1 ste jaar (1 lestijd/week) ALGEMENE DOELSTELLINGEN De cursisten kunnen zelfstandig een meubel ontwerpen. Dit meubel kan rechte of gebogen vormen bezitten, met of zonder schuine hoeken. Aangepaste keuze i.v.m. hang -en sluitwerk en garnituren behoort uiteraard tot de leerstof.

24 OSP BSO 3de graad Studiegebied Hout - Meubelmakerij 5 Vak: Constructieleer - uitvoeringsleer 1 ste jaar (1 lestijd/week) LEERPLANDOELSTELLINGEN / LEERINHOUDEN LEERPLANDOELSTELLINGEN De cursisten kunnen 1 - De verbindingen indelen en benoemen. - De functie en de gestelde eisen van een constructie toelichten. 1 Houtverbindingen. LEERINHOUDEN In de lengte van de vezelrichting. Evenwijdig aan de vezelrichting. Met hoekvormende vezelrichting. 2 - Het doel en de betekenis van de paring -en afschrijftekens omschrijven. - Inzichtelijk de paringstekens aanbrengen. - De mooiste zijde van een stuk hout bepalen. - Inzichtelijk een drie dimensioneel werkstuk paren. 3 - De verschillende delen onderscheiden. - De voor -en nadelen van deze verbindingen opsommen. - De diverse opsluitmiddelen bepalen. - De verbindingen inzichtelijk afschrijven, kwaliteitswaardig uitvoeren en afwerken. 2 Paring -en afschrijftekens. 3 Halfhoutverbindingen. Hoekverbinding op halfhout. Middenverbinding op halfhout. Kruisverbinding op halfhout.

25 OSP BSO 3de graad Studiegebied Hout - Meubelmakerij 6 Vak: Constructieleer - uitvoeringsleer 1 ste jaar (1 lestijd/week) 4 - De constructies inzichtelijk en schematisch analyseren. - De invloed van de groef, sponning en lijst op de constructie verklaren. - De eigenschappen en gestelde eisen van deze verbindingen kennen - De werkvolgorde van de uit te voeren samenstellingen opstellen. - De verbindingen inzichtelijk afschrijven. - Het begrip toesteek en vermindering verklaren. - Verstek en valse verstekverbindingen afschrijven. 5 - De constructiemethode van de breedteverbindingen, evenwijdig aan de vezelrichting schematisch weergeven. - Het belang van de groeiringen, vezelrichting en houttekening bij de samenstelling toelichten. - Zelfstandig de breedteverbindingen bepalen i.f.v. een bepaalde toepassing. 6 - Het doel van de werktekening omschrijven. - De verschillende deeltekeningen op een werktekening opsommen - Een houtstaat maken en opstellen. - Het doel en de betekenis van de diverse kolommen toelichten 4 Pen -en gatverbindingen. Open pen en gat. Gesloten pen en gat. Gesloten (niet doorgaand) pen en gat met groef, sponning en/of lijst Verstekverbinding. Scherpe/stompe hoekverbindingen. 5 Breedteverbindingen. Met koude voeg. Tand en groef. Losse veer. Drevels. Volgens verlijmingprofielen. 6 De werktekening + Houtstaat. Algemeenheden. Doel. Opmerkingen.

26 OSP BSO 3de graad Studiegebied Hout - Meubelmakerij 7 Vak: Constructieleer - uitvoeringsleer 1 ste jaar (1 lestijd/week) METHODOLOGISCHE WENKEN De leerstof constructieleer zal in logische coördinatie met de andere theoretische deelaspecten zo dicht mogelijk bij de praktijk aansluiten. De constructietypes en vooral de eigentijdse zullen door de leerkracht grondig worden uitgediept. Het technisch denken bij de cursisten dient geactiveerd door vroegere constructiemethodes te toetsen aan de eigentijdse realisaties. De cursisten moeten beschikken over een degelijk handboek of cursus waarin naast tekst ook de nodige constructietekeningen zijn vervat. Er dient gebruik gemaakt van de bestaande leermiddelen zoals video opnamen, overheadprojector e.d.m.. Het tijdens de les op het bord brengen van vaak uitgebreide tekeningen betekent tijdverlies. Het gebruik van documentatiemappen, folders vakboeken en tijdschriften dient aan de cursisten aangetoond om samen met schematische voorstellingen het technisch inzicht te stimuleren. De cursisten moeten erop gewezen worden dat ze moeten openstaan voor de voortdurende evolutie in de meubelmakerij en in de houtbewerking in het algemeen. In de constructieleer dient er vooral gestreefd naar een verdieping en verruiming van de in de praktijk uitgevoerde constructiemethodes. De verantwoordelijkheidszin moet bij de cursisten worden aangekweekt door te wijzen op de gevolgen van foutieve of slordige uitvoeringen.

27 OSP BSO 3de graad Studiegebied Hout - Meubelmakerij 8 Vak: Constructieleer - uitvoeringsleer 1 ste jaar (1 lestijd/week) PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN Kwaliteitszorg. De IKZ -gedachte kan zonder veel theorie in elk vak ingang vinden. Zowel bij het opstellen van de werkvoorbereiding, als naar de uitvoering van een opdracht, zowel in TV als in PV, wordt het streven naar kwaliteit mee verrekend. Telkens kunnen de stappen: plannen, uitvoeren, evalueren en bijsturen ingecalculeerd worden, zodat zij na enige tijd bij de cursisten als een spontane attitude optreden. De cursisten vertrouwd maken met een zekere vorm van zelfcontrole is eveneens aan te bevelen. Vakkenintegratie. In de 3 de graad van de studierichting Meubelmakerij moet speciaal gelet worden op de noodzakelijke binding van de verschillende leerinhouden over de vakken heen. Door de idee van integratie tussen de TV en PV krijgen de technische vakken een meerwaarde. De leerinhouden worden hier in een gerichte vorm verwerkt langs voorbeelden gehaald uit de praktijk. Er zijn uiteraard nog enkele andere invalshoeken die een verrijking voor elk vak garanderen. Zonder in extremen te vervallen is het mogelijk deze aspecten gestadig in de leerinhouden te integreren. Integratie informatica. In de 3 de graad kan een volledige integratie van de informatica in de TV en de PV voorzien worden. Bij de keuze van de oefeningen zal men daar dan terdege rekening mee dienen te houden. In elk vak kan men het gebruik van de computer integreren, maar de integratie naar verschillende vakken samen biedt meer mogelijkheden. Zo is het mogelijk dat uitvoeringen in het vak Technisch tekenen gebruik maken van de informatie ui het vak Materialenleer. Bij de stap naar de Praktijk kan de tekening een aanvulling krijgen in functie van de uitvoering. De computer is eveneens een hulp bij de uiteindelijke prijsberekening. In een speciale verwerking met de computer is voorzien als de school over een CNC machine of over een simulatie beschikt. Het Technisch tekenen zal dan evolueren doordat men rekening houdt met de principes van verspanen die aan de machine uitgevoerd worden. Relatie tussen de doelstellingen en de evaluatie. In zijn taak als didacticus heeft de leerkracht een planning en voorbereidingstaak: hij zet het leerplan om in een jaarplanning en de verschillende leerinhouden en doelstellingen zet hij om in een aangepast didactisch proces. De leerkracht heeft uiteraard de beoordelingstaak: hij moet de kennis, de vaardigheden en de attitudes van de cursisten objectief evalueren i.f.v. de doelstellingen. Een verantwoorde evaluatie vertrekt dus van duidelijk geformuleerde en operationele lesdoelstellingen. In dit worden geen les -, maar leerplandoelstellingen geformuleerd, die een lessenreeks overspannen. Alle leerplandoelstellingen van de vakken van het studierichtinggedeelte worden omvat door de algemene doelstellingen van de studierichting. De einddoelstellingen sluiten op hun beurt aan bij het studie of beroepsopleidingprofiel dat wij in de 3 de graad duidelijk nastreven en dat een probleemloze overstap naar een functie of beroepsprofiel moet kunnen garanderen. Een leerkracht die zijn evaluatie ernstig wil opvatten, moet zich dus bewust zijn van de verschillende doelstellingen die hij minimaal moet bereiken om tenslotte aan het studieprofiel te beantwoorden. In het totale toetsingsmechanisme moet de leerkracht aandacht hebben voor de permanente evaluatie of het dagelijks werk (zeker voor de praktische vakken) en voor de examens. Timing. De timing is gemaakt voor 30 weken per schooljaar. De resterende tijd kan door de leerkracht vrij gebruikt worden voor uitdiepingen en/of uitbreidingen. De timing en de volgorde van de leerstofonderdelen is niet bindend. Indien afgeweken wordt, moet er steeds over gewaakt worden dat de noodzakelijke voorkennis aanwezig is.

28 OSP BSO 3de graad Studiegebied Hout - Meubelmakerij 9 Vak: Constructieleer - uitvoeringsleer 1 ste jaar (1 lestijd/week) DIDACTISCHE HULPMIDDELEN 1 bordpasser met zuignappen. diaprojector printer en/of plotter software * CAD tekenen * didactisch tekensjablonen * tekstverwerker tekengerie * visueel rekenblad tekendriehoeken voor bordtekeningen TV en video computer(s) overheadprojector projectiescherm tekenplank 1 Inzake veiligheid is de volgende wetgeving van toepassing: - Codex - ARAB - AREI - Vlarem. Deze wetgeving bevat de technische voorschriften die in acht moeten genomen worden m.b.t.: - de uitrusting en inrichting van de lokalen; - de aankoop en het gebruik van toestellen, materiaal en materieel. Zij schrijven voor dat: - duidelijke Nederlandstalige handleidingen en een technisch dossier aanwezig moeten zijn; - alle gebruikers de werkinstructies en onderhoudsvoorschriften dienen te kennen en correct kunnen toepassen; - de collectieve veiligheidsvoorschriften nooit mogen gemanipuleerd worden; - de persoonlijke beschermingsmiddelen aanwezig moeten zijn en gedragen worden, daar waar de wetgeving het vereist.

29 OSP BSO 3de graad Studiegebied Hout - Meubelmakerij 10 Vak: Constructieleer - uitvoeringsleer 1 ste jaar (1 lestijd/week) EVALUATIE Onderscheid moet gemaakt worden tussen evaluatie van het leerproces en de evaluatie van het eindproduct. Bij de procesevaluatie wordt doorlopend gepeild naar de verwerking van, het leerproces, met de bedoeling dit proces zo nodig bij te sturen, zodat elke cursist op de meest effectieve manier kan leren. De klemtoon ligt hierbij duidelijk op het optimaal functioneren van de cursist. Het verloop van het proces wordt, vooraf, door de leerkracht uitgetekend. Zij/hij bepaalt: welke de verschillende stappen zijn; welke fouten op elk moment ontoelaatbaar zijn: welke fouten kunnen gemaakt worden. Afhankelijk van het resultaat van feedbackmomenten (het stellen van mondelinge herhalingsvragen, gesprekken, volgsystemen, ) wordt het proces verder gezet of zo nodig bijgestuurd. Om de cursist te motiveren gebeurt dit in een constructieve, positieve sfeer. Productevaluatie gebeurt op het einde van het leerproces (na elke periode: na de kerstvakantie en op het einde van het schooljaar). Hierbij wordt nagegaan in hoeverre de cursist de basisdoelstellingen bereikt heeft. Iedere evaluatie gebeurt in 3 stappen: Registreren (veelvuldig afnemen van mondelinge toetsen, oefeningen, opdrachten, ). Interpreteren (de gegevens toetsen aan de criteria of normen die de vakwerkgroepen vooraf duidelijk heeft bepaald). Rapporteren (de cursist krijgt de behaalde punten na de eerste periode op mondelinge wijze,op het einde van het schooljaar een schriftelijk rapport, zodat de cursist een duidelijk beeld krijgt van de vorderingen)

30 OSP BSO 3de graad Studiegebied Hout - Meubelmakerij 11 Vak: Constructieleer - uitvoeringsleer 1 ste jaar (1 lestijd/week) BIBLIOGRAFIE A. De Pecker Polyvalente Opleiding Houtbewerking, Deel 1 + Uitgeverij. De Sikkel Materialenleer. J. Clarys Gereedschaps en constructieleer, Deel 1 & 2 Modelmaken. Meubelstijlen UITGAVEN EN TIJDSCHRIFTEN. KVIV Publicaties gericht naar Bouw en Hout

31 BSO 3 studiegebied: hout opleiding: meubelmakerij vak: TV gereedschappen, machines, materialen 1e jaar

32 OSP BSO 3de graad Studiegebied Hout - Meubelmakerij 1 Vak: Gereedschappen, machines, materialen 1 ste jaar (1 lestijd/week) INHOUD Visie...2 Beginsituatie...3 Algemene doelstellingen...4 Leerplandoelstellingen / leerinhouden...5 Methodologische wenken Pedagogisch-didactische wenken Timing Didactische hulpmiddelen Evaluatie Bibliografie... 15

33 OSP BSO 3de graad Studiegebied Hout - Meubelmakerij 2 Vak: Gereedschappen, machines, materialen 1 ste jaar (1 lestijd/week) VISIE De cursisten leren inzien dat gereedschappen, machines en materialenleer wezenlijke onderdelen vormen bij de opleiding. Meubelstukken ontstaan via een idee of zijn een kopie van een bestaand stuk. Voor beide is het noodzakelijk de juiste visie en ingesteldheid te hebben alvorens met de handarbeid aan te vangen. Een duidelijk ontwerp en een uitgewerkte tekening maken de productie eenvoudiger.

34 OSP BSO 3de graad Studiegebied Hout - Meubelmakerij 3 Vak: Gereedschappen, machines, materialen 1 ste jaar (1 lestijd/week) BEGINSITUATIE Voldaan hebben aan de voltijdse leerplicht. Er is geen specifieke voorkennis vereist.

35 OSP BSO 3de graad Studiegebied Hout - Meubelmakerij 4 Vak: Gereedschappen, machines, materialen 1 ste jaar (1 lestijd/week) ALGEMENE DOELSTELLINGEN Materialenleer. De cursisten kunnen zelfstandig een verantwoorde keuze maken over de te gebruiken materialen in functie van constructie, de verwerkingsmogelijkheden en de bestemming. Eigenschappen van het hout kennen en inzien welke toepassingen hieruit voortvloeien. De materialen op een constructieve en economische verantwoorde wijze kunnen toepassen. Weten hoe hout zich gedraagt en hoe het oordeelkundig wordt gedroogd. De juiste afwerkingmaterialen kiezen bij bepaalde toepassingen en ze kunnen aanbrengen. Machineleer. De cursisten moeten de behandelde houtbewerkingmachines naar bouw, mogelijkheden, beweegbare delen, instelling en gebruik kennen. De veiligheidsvoorschriften en veiligheidstoestellen kunnen toepassen. De meest geschikte verspaning bewerkstelligen en het best geschikte snijdgereedschap hiervoor kiezen.

36 OSP BSO 3de graad Studiegebied Hout Meubelmakerij 5 Vak: Gereedschappen, machines, materialen 1 ste jaar (1 lestijd/week) LEERPLANDOELSTELLINGEN / LEERINHOUDEN LEERPLANDOELSTELLINGEN De cursisten kunnen 1 - Enkele belangrijke zaagwijzen onderscheiden. - Zichtbare gebreken in het hout aanduiden. - De sapstromen binnen de boom uitleggen. - Onderscheid makken tussen radiale, transversale en tangentiale sneden en vlakken. - Dosse en gekwartierde planken sorteren. - Bestandsweefsels benoemen en hun functie verklaren. - Diktegroei van de boom uitleggen. - Naaldhout van loofhout onderscheiden door de verschillen in houtstructuur uit te leggen. - Verband leggen tussen de dikte van een groeiring en de hardheid bij ringporig loofhout en bij naaldhout. - Verkerning verklaren. - Het voorkomen van kwasten verklaren. - Speciale figuratie benoemen - De begrippen gekantrecht en niet gekantrecht hout verwoorden. 1 Houtstructuren. LEERINHOUDEN Groei van de boom. Snijvlakken van hout. Bestandsweefsels. Differentiatie loof -en naaldhout. Bijzondere vormen: groeiringen, verkerning, wortelknollen, stofwisselingsproducten, kwasten. Macrokenmerken: kleur, groeiringen, nerf, draadverloop, tekeningen, draadafwijkingen die figuraties veroorzaken, natuurlijke en artificieel veroorzaakte figuraties, geur.

37 OSP BSO 3de graad Studiegebied Hout Meubelmakerij 6 Vak: Gereedschappen, machines, materialen 1 ste jaar (1 lestijd/week) 2 - Werking van hout in de lengte, breedte en dikte beschrijven. - De lineaire en volumekrimp uitleggen. - De gevolgen van krimpen en uitzetten toelichten. - Mechanische eigenschappen en de proeven uitleggen. - De verschillende stappen tot het uitvoeren van een mechanische proef opsommen. - De invloed van basen en zuren op hout toelichten. - Het verband tussen de massa en de hardheid van hout verklaren. - Het onderscheid tussen natuurlijke en kunstmatige duurzaamheid uitleggen. - De waarde van de duurzaamheidklassen omschrijven. - Onderscheid aantonen tussen natuurlijk en kunstmatig drogen. - De vormverandering bij het drogen schematisch aantonen. - Drie manieren omschrijven om het vochtgehalte te meten. - De verschillende stadia bij het drogen uitleggen. - Het hygroscopisch gedrag van hout verklaren. - De verschillende mogelijkheden benoemen om droogscheuren op de van balken en planken te voorkomen. - Droogfouten herkennen. - De bijzonderste houtvernielers herkennen. - De oorzaken van woekeren van zwammen omschrijven. - Het onderscheid tussen ziekten, gebreken en vernieling van hout kennen en verklaren. - Bruikbaarheid van aangetaste delen bepalen. - Verschillen tussen preventieve en curatieve behandeling van hout 2 Eigenschappen van het hout. Fysische eigenschappen. Mechanische eigenschappen. Chemische eigenschappen. Duurzaamheid. Drogen van hout. Houtaantasting en verduurzaming.

38 OSP BSO 3de graad Studiegebied Hout Meubelmakerij 7 Vak: Gereedschappen, machines, materialen 1 ste jaar (1 lestijd/week) verklaren. - Door analyse het juiste beschermingsprocédé en product uit de tabel kiezen en verantwoorden. 3 - De houtsoorten naar hun uiterlijke kenmerken onderscheiden. - Enkele toepassingsmogelijkheden van de behandelde houtsoorten opnoemen. - De belangrijkste natuurlijke en mechanische eigen schappen benoemen. - Andere alternatieve houtsoorten opsommen. - De herkomst van de houtsoorten op en wereldkaart situeren. 4 - De onderdelen van de schaven benoemen. - De functie van de keerbeitel omschrijven. - De schuine stand van de keerbeitel verklaren. - Inzien waarom de keerbeitel overbodig is bij het schaven van kophout. - De schaaf oordeelkundig hanteren. - De specifieke gebruiksmogelijkheden kennen. - Andere schaven met hun gebruiksmogelijkheden benoemen. 5 - Het begrip strijken, zetten en vijlen toelichten. - Van de te gebruiken zagen de tandvorm en grootte verklaren. - De meest geschikte zaag kiezen voor een bepaald werk. - De oorzaak van een niet goed functionerende zaag achterhalen. 3 Houtsoorten. Vuren Grenen Oregon - Douglas Eiken Beuken Essen 4 De handschaven. De blokschaaf + rijschaaf. De metalen schaven. 5 De zagen. Rugzaag. Handzaag.(St. Jozefzaag) Verstekzaag. Roffelzaag.

39 OSP BSO 3de graad Studiegebied Hout Meubelmakerij 8 Vak: Gereedschappen, machines, materialen 1 ste jaar (1 lestijd/week) 6 - Een snijdende beitel van een botte beitel onderscheiden. - Bepalen wanneer een beitel dient geslepen en/of afgewet te worden. -De voorzorgen kennen om de slijtage van het snijdgereedschap te beperken. - een beitel oordeelkundig en veilig hanteren. - De gebruiksmogelijkheden opnoemen. 7 - De functie van de samengestelde delen toelichten. - Het juiste zaaglint bepalen voor een bepaald werk en/of houtsoort. - De machine veilig instellen, bedienen en onderhouden. - Het zaaglint methodisch en juist vervangen. - de geleiders instellen - De lengte van het zaaglint bepalen. - Het in gebruik zijnde zaaglint beoordelen. 8 - De functie en instelling van tafels en geleider toelichten. - Een stuk hout methodisch zuiver vlak en haaks schaven. - Concluderen welke correcties er dienen uitgevoerd te worden bij onnauwkeurig werken van de machine. - Het hout naar vezelrichting beoordelen. - De eigen veiligheid en die van de omgeving waarborgen. - Het begrip golfslag (cycloïde boog) verklaren. 6 De beitels. Steekbeitels. Schietbeitels Gutsbeitels - houtsnipbeitels MACHINELEER. 7 De lintzaagmachine. Onderdelen. Gebruik. Instelling. Zaaglinten. Veiligheidsaspecten. 8 De vlakschaafmachine. Onderdelen. Gebruik. Instelling. Veiligheidsaspecten.

40 OSP BSO 3de graad Studiegebied Hout Meubelmakerij 9 Vak: Gereedschappen, machines, materialen 1 ste jaar (1 lestijd/week) 9 - De samengestelde delen van de machine aantonen en benoemen. - Het hout oordeelkundig en dit overeenkomstig met de vezelrichting op de juiste afmeting schaven. - De functie van de noodstop toelichten. - De draaizin van de bewegende onderdelen schematisch aantonen. - De juiste aanvoersnelheid berekenen. - De schaafmessen vervangen Methodisch en veilig de machine instellen, bedienen en onderhouden. - Een snijdende van een niet snijdende boor onderscheiden. - Uit verschillende boorsoorten de juiste boor kiezen voor een bepaalde houtsoort/werk. - De gebruiksdoeleinden toelichten De belangrijkste onderdelen van de machine benoemen. - De machine veilig instellen, bedienen en onderhouden. - Het juiste zaagblad kiezen. - De diverse types zaagbladen benoemen. - De functie van het spouwmes verklaren. - De te nemen veiligheidsvoorschriften in acht nemen. - Het juiste toerental volgens de diameter van het zaagblad en het te verzagen materiaal bepalen. - De geleider efficiënt plaatsen. 9 De vandikteschaafmachine. Onderdelen. Bewerkingen. Aanvoersnelheid. Veiligheidsaspecten. 10 De langgat boormachine. Onderdelen. Gebruik. Veiligheidsaspecten. 11 De cirkelzaagmachines. Formaatzaagmachine. - Onderdelen Radiaal zaag. : - Gebruik Afkortzaag. - Veiligheidsaspecten Zaagbladen. Cirkelzaagmachine. Spouwmes, geleider, voorritser

41 OSP BSO 3de graad Studiegebied Hout Meubelmakerij 10 Vak: Gereedschappen, machines, materialen 1 ste jaar (1 lestijd/week) 12 - De onderdelen en werking omschrijven. - Methodisch een eenvoudig werkstuk draaien. - Het juiste beiteltype kiezen voor bepaalde bewerkingen. - De te nemen veiligheidsmaatregelen in acht nemen. -De riemoverbrenging bepalen. 12 De draaibank. Onderdelen. Instelling. Bewerkingen. Veiligheidsaspecten.

42 OSP BSO 3de graad Studiegebied Hout - Meubelmakerij 11 Vak: Gereedschappen, machines, materialen 1 ste jaar (1 lestijd/week) METHODOLOGISCHE WENKEN Materialenleer. De klemtoon moet vooral gelegd worden op het herkennen, gebruik, de eigenschappen en de handelsvormen. De lessen materialenleer dienen zoveel mogelijk geïllustreerd en verlevendigd te worden. Daartoe zal men gebruik maken van monsters, nijverheidsdocumentatie, video-opnamen, foto s e.d.m.. Het is tevens wenselijk de cursisten bepaalde fysische kenmerken van hout te laten ontdekken. Waar mogelijk zal men eenvoudige proeven m.b.t. het gewicht, de sterkte, de tint e.d.m. uitvoeren. Tevens zal men de verwerkte materialen uit de onmiddellijke omgeving bekijken en bespreken. Een zo volledig mogelijke verzameling materiaalsoorten dient door de leerkracht aangelegd te worden. Deze materialen worden in het klaslokaal op een blijvende manier tentoongesteld. De cursisten moeten actief meewerken en een eigen verzameling materiaalmonsters en steekkaarten aanleggen wordt ten zeerste aangeraden. Deze zelfactiviteit kunnen gestimuleerd worden door regelmatig de vorderingen na te gaan. Het organiseren van zorgvuldig voorbereide didactische uitstappen is eveneens een middel om het inzicht van de cursisten te verrijken en de motivatie aan te wakkeren. De cursisten er op wijzen dat ze moeten openstaan voor een voortdurende evolutie van sommige materialen. Gereedschapsleer & machineleer. Vooraleer de cursisten met de handgereedschappen en vooral met de houtbewerkingsmachines werken dienen ze voldoende inzicht te hebben in het gebruik, de specificaties, de werking, de mogelijkheden en de veiligheidsaspecten van het gereedschap of de machine. De lessen zullen indien mogelijk, in het praktijklokaal gegeven worden, waar de leerkracht dient te beschikken over een bord en het nodige didactisch materieel. De cursisten dienen te beschikken over een handboek of cursus. In deze cursus, die samengesteld is met tekeningen en tekst wordt uitleg verstrekt over de gereedschappen, machines en apparatuur en aangevuld met de te gebruiken technieken. De teksten worden zo beknopt mogelijk gehouden, maar sterk verduidelijkt met schetsen,tekeningen, foto s en illustraties. Het gebruik en de werking van de machine zal steeds demonstratief gegeven worden. Er zal bij het behandelen van de houtbewerkingmachines speciale aandacht besteed worden aan het onderhoud alsmede aan de veiligheidsaspecten, die bij het werken streng dienen gevolg te worden. De Integrale Kwaliteitszorg (I.K.Z.) gedachte is een steeds weerkerende component binnen de opleiding. Tevens moet bij de cursisten de verantwoordelijkheidszin worden aangekweekt door te wijzen op de gevolgen van een foutieve of slordige uitvoering. De marktevolutie inzake gereedschappen, machines en apparatuur zal door de leerkracht op de voet gevolgd worden. De cursisten zullen aangespoord worden om de nodige documentatie te verzamelen, te rangschikken en kritisch te analyseren.

43 OSP BSO 3de graad Studiegebied Hout - Meubelmakerij 12 Vak: Gereedschappen, machines, materialen 1 ste jaar (1 lestijd/week) PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN Kwaliteitszorg. De IKZ -gedachte kan zonder veel theorie in elk vak ingang vinden. Zowel bij het opstellen van de werkvoorbereiding, als naar de uitvoering van een opdracht, zowel in TV als in PV, wordt het streven naar kwaliteit mee verrekend. Telkens kunnen de stappen: plannen, uitvoeren, evalueren en bijsturen ingecalculeerd worden, zodat zij na enige tijd bij de cursisten als een spontane attitude optreden. De cursisten vertrouwd maken met een zekere vorm van zelfcontrole is eveneens aan te bevelen. Vakkenintegratie. In de 3 de graad van de studierichting Meubelmakerij moet speciaal gelet worden op de noodzakelijke binding van de verschillende leerinhouden over de vakken heen. Door de idee van integratie tussen de TV en PV krijgen de technische vakken een meerwaarde. De leerinhouden worden hier in een gerichte vorm verwerkt langs voorbeelden gehaald uit de praktijk. Er zijn uiteraard nog enkele andere invalshoeken die een verrijking voor elk vak garanderen. Zonder in extremen te vervallen is het mogelijk deze aspecten gestadig in de leerinhouden te integreren. Integratie informatica. In de 3 de graad kan een volledige integratie van de informatica in de TV en de PV voorzien worden. Bij de keuze van de oefeningen zal men daar dan terdege rekening mee dienen te houden. In elk vak kan men het gebruik van de computer integreren, maar de integratie naar verschillende vakken samen biedt meer mogelijkheden. Zo is het mogelijk dat uitvoeringen in het vak Technisch tekenen gebruik maken van de informatie ui het vak Materialenleer. Bij de stap naar de Praktijk kan de tekening een aanvulling krijgen in functie van de uitvoering. De computer is eveneens een hulp bij de uiteindelijke prijsberekening. In een speciale verwerking met de computer is voorzien als de school over een CNC machine of over een simulatie beschikt. Het Technisch tekenen zal dan evolueren doordat men rekening houdt met de principes van verspanen die aan de machine uitgevoerd worden. Relatie tussen de doelstellingen en de evaluatie. In zijn taak als didacticus heeft de leerkracht een planning en voorbereidingstaak: hij zet het leerplan om in een jaarplanning en de verschillende leerinhouden en doelstellingen zet hij om in een aangepast didactisch proces. De leerkracht heeft uiteraard de beoordelingstaak: hij moet de kennis, de vaardigheden en de attitudes van de cursisten objectief evalueren i.f.v. de doelstellingen. Een verantwoorde evaluatie vertrekt dus van duidelijk geformuleerde en operationele lesdoelstellingen. In dit worden geen les -, maar leerplandoelstellingen geformuleerd, die een lessenreeks overspannen. Alle leerplandoelstellingen van de vakken van het studierichtinggedeelte worden omvat door de algemene doelstellingen van de studierichting. De einddoelstellingen sluiten op hun beurt aan bij het studie of beroepsopleidingprofiel dat wij in de 3 de graad duidelijk nastreven en dat een probleemloze overstap naar een functie of beroepsprofiel moet kunnen garanderen. Een leerkracht die zijn evaluatie ernstig wil opvatten, moet zich dus bewust zijn van de verschillende doelstellingen die hij minimaal moet bereiken om tenslotte aan het studieprofiel te beantwoorden. In het totale toetsingsmechanisme moet de leerkracht aandacht hebben voor de permanente evaluatie of het dagelijks werk (zeker voor de praktische vakken) en voor de examens. TIMING. De timing is gemaakt voor 30 weken per schooljaar. De resterende tijd kan door de leerkracht vrij gebruikt worden voor uitdiepingen en/of uitbreidingen. De timing en de volgorde van de leerstofonderdelen is niet bindend. Indien afgeweken wordt, moet er steeds over gewaakt worden dat de noodzakelijke voorkennis aanwezig is.

44 OSP BSO 3de graad Studiegebied Hout - Meubelmakerij 13 Vak: Gereedschappen, machines, materialen 1 ste jaar (1 lestijd/week) DIDACTISCHE HULPMIDDELEN 1 bordpasser met zuignappen. diaprojector printer en/of plotter software * CAD tekenen * didactisch tekensjablonen * tekstverwerker tekengerie * visueel rekenblad tekendriehoeken voor bordtekeningen TV en video - computer(s) overheadprojector projectiescherm tekenplank 1 Inzake veiligheid is de volgende wetgeving van toepassing: - Codex - ARAB - AREI - Vlarem. Deze wetgeving bevat de technische voorschriften die in acht moeten genomen worden m.b.t.: - de uitrusting en inrichting van de lokalen; - de aankoop en het gebruik van toestellen, materiaal en materieel. Zij schrijven voor dat: - duidelijke Nederlandstalige handleidingen en een technisch dossier aanwezig moeten zijn; - alle gebruikers de werkinstructies en onderhoudsvoorschriften dienen te kennen en correct kunnen toepassen; - de collectieve veiligheidsvoorschriften nooit mogen gemanipuleerd worden; - de persoonlijke beschermingsmiddelen aanwezig moeten zijn en gedragen worden, daar waar de wetgeving het vereist.

45 OSP BSO 3de graad Studiegebied Hout - Meubelmakerij 14 Vak: Gereedschappen, machines, materialen 1 ste jaar (1 lestijd/week) EVALUATIE Onderscheid moet gemaakt worden tussen evaluatie van het leerproces en de evaluatie van het eindproduct. Bij de procesevaluatie wordt doorlopend gepeild naar de verwerking van, het leerproces, met de bedoeling dit proces zo nodig bij te sturen, zodat elke cursist op de meest effectieve manier kan leren. De klemtoon ligt hierbij duidelijk op het optimaal functioneren van de cursist. Het verloop van het proces wordt, vooraf, door de leerkracht uitgetekend. Zij/hij bepaalt: welke de verschillende stappen zijn; welke fouten op elk moment ontoelaatbaar zijn: welke fouten kunnen gemaakt worden. Afhankelijk van het resultaat van feedbackmomenten (het stellen van mondelinge herhalingsvragen, gesprekken, volgsystemen, ) wordt het proces verder gezet of zo nodig bijgestuurd. Om de cursist te motiveren gebeurt dit in een constructieve, positieve sfeer. Productevaluatie gebeurt op het einde van het leerproces (na elke periode: na de kerstvakantie en op het einde van het schooljaar). Hierbij wordt nagegaan in hoeverre de cursist de basisdoelstellingen bereikt heeft. Iedere evaluatie gebeurt in 3 stappen: Registreren (veelvuldig afnemen van mondelinge toetsen, oefeningen, opdrachten, ). Interpreteren (de gegevens toetsen aan de criteria of normen die de vakwerkgroepen vooraf duidelijk heeft bepaald). Rapporteren (de cursist krijgt de behaalde punten na de eerste periode op mondelinge wijze,op het einde van het schooljaar een schriftelijk rapport, zodat de cursist een duidelijk beeld krijgt van de vorderingen).

46 OSP BSO 3de graad Studiegebied Hout - Meubelmakerij 15 Vak: Gereedschappen, machines, materialen 1 ste jaar (1 lestijd/week) BIBLIOGRAFIE A. De Pecker Polyvalente Opleiding Houtbewerking, Deel 1 + Uitgeverij. De Sikkel Materialenleer. J. Clarys Gereedschap en constructieleer, Deel 1 & 2 Modelmaken. Meubelstijlen UITGAVEN EN TIJDSCHRIFTEN. KVIV Publicaties gericht naar Bouw en Hout

47 BSO 3 studiegebied: hout opleiding: meubelmakerij vak: TV ontwerpen, rustiek-modern, uitvoeringstekenen 3e jaar

48 OSP BSO 3de graad Studiegebied Hout Meubelmakerij 1 Vak: Ontwerpen, rustiek-modern, uitvoeringstekenen 3 de jaar (2 lestijden/week) INHOUD Visie... 2 Beginsituatie... 3 Algemene doelstellingen... 4 Leerplandoelstellingen / leerinhouden... 5 Methodologische wenken... 7 Pedagogisch-didactische wenken... 8 Didactische hulpmiddelen... 9 Evaluatie Bibliografie... 11

49 OSP BSO 3de graad Studiegebied Hout Meubelmakerij 2 Vak: Ontwerpen, rustiek-modern, uitvoeringstekenen 3 de jaar (2 lestijden/week) VISIE De cursisten leren inzien dat tekenen en ontwerpen wezenlijke onderdelen vormen bij de opleiding. Meubelstukken ontstaan via een idee of zijn een kopie van een bestaand stuk. Voor beide is het noodzakelijk de juiste visie en ingesteldheid te hebben alvorens met de handarbeid aan te vangen. Een duidelijk ontwerp en een uitgewerkte tekening maken de productie eenvoudiger.

50 OSP BSO 3de graad Studiegebied Hout Meubelmakerij 3 Vak: Ontwerpen, rustiek-modern, uitvoeringstekenen 3 de jaar (2 lestijden/week) BEGINSITUATIE Het tweede jaar meubelmakerij met vrucht te hebben beëindigd.

51 OSP BSO 3de graad Studiegebied Hout Meubelmakerij 4 Vak: Ontwerpen, rustiek-modern, uitvoeringstekenen 3 de jaar (2 lestijden/week) ALGEMENE DOELSTELLINGEN Een tekenopdracht met de nodige nauwkeurigheid kunnen uitvoeren met toepassing van de bestaande normalisatie, richtlijnen en conventies. Inzien hoe een driedimensionale vorm aan de hand van tweedimensionale tekeningen kan bepaald worden. Zin betonen voor vormgeving en esthetiek. Het schetsen zo te beheersen dat een technisch concept op verstaanbare manier op papier kan gebracht worden en als voorbereiding op de technische tekening kan gebruikt worden. Een tekening kunnen lezen d.w.z. uit een verzameling van gegevens datgene halen wat essentieel is voor het construeren;.

52 OSP BSO 3de graad Studiegebied Hout Meubelmakerij 5 Vak: Ontwerpen, rustiek-modern, uitvoeringstekenen 3 de jaar (2 lestijden/week) LEERPLANDOELSTELLINGEN / LEERINHOUDEN LEERPLANDOELSTELLINGEN De cursisten kunnen 1. - Op een tekening de constructie, de afmetingen, het beslag en het materiaalgebruik aflezen. - De inhoudelijkheid van een tekening in vraag stellen. - Zich met betrekking tot de vormgeving en uitvoering zich kritisch opstellen De belangrijkste aanzichten op schaal tekenen. - De drie doorsneden op schaal weergeven. - De belangrijkste onderdelen of constructiemoeilijkheden in detail weergeven. - De bogen meetkundig uittekenen De tekeningen met maataanduiding in schets van bord opnemen. - De 3 aanzichten op schaal 1/5 tekenen. - De horizontale, de verticale en de frontale doorsnede op schaal 1/5 tekenen. - De 2 perspectieven van de TV kast op schaal 1/10 weergeven. - De belangrijkste deeltekeningen op ware grootte tekenen. - De noodzakelijkste afmetingen plaatsen op de onderdelen. 1. Tekeningen lezen. Tafel. Bed, Kast. Staande klok. Demonteerbaar meubel. 2. Dekenkist in Gotische stijl. Aanzichten. Horizontale doorsnede. Verticale doorsnede. Frontale doorsnede. Details. LEERINHOUDEN 3. TV -Kastje met 2 deuren en opening onder blad in massief hout. Schetsoefening. Aanzichten, schaal 1/5. Isometrisch en kabinet perspectief, schaal 1/10. Doorsneden, schaal1/5. Deeltekeningen, schaal1/1.