Ex-zones: wat mag en kan een installateur zelf doen?
|
|
- Lucas de Ruiter
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Katern voor scholing, her- en bijscholing 65 inhoud 1 Ex-zones: wat mag en kan een installateur zelf doen? 4 Otib-nieuws 4 Cursussen Een uitgave van Intech Elektro en ICT en otib september 2012 Ex-zones: wat mag en kan een installateur zelf doen? De nieuwe Atex-richtlijnen zijn inmiddels alweer bijna tien jaar oud, maar nog altijd is er behoefte aan informatie. Zowel Rittal als Bartec krijgt regelmatig vragen over besturingskasten die zijn bedoeld voor explosiegevaarlijke ruimten. Tijdens de themadag Praktijkgericht samenstellen van besturingskasten voor de Ex-zone gaven beide bedrijven aan wat mag en wat installateurs eigenlijk niet moeten willen doen. 5 Fotowedstrijd Door: ing. Marjolein de Wit - Blok Fotografie: Industrie Ter herinnering: richtlijnen zijn wettelijk verplicht, normen zijn hulpmiddelen om aan de richtlijnen te voldoen. Wat dat betreft zijn de Atex-richtlijnen (atmosphères explosibles) dus wettelijk verplicht voor alle bedrijven die te maken hebben met explosiegevaarlijke zones. Om het overzichtelijk te houden zijn er twee richtlijnen: - De Atex 95 (94 / 9 / eg) is de productrichtlijn die geldt als verplichting voor de fabrikant en is bedoeld om handelsbelemmeringen te minimaliseren en de veiligheid van producten te waarborgen. - De Atex 137 (1999 / 92 / eg) is de installatie- of sociale richtlijn voor werkgevers om de veiligheid en gezondheid van de werknemers te beschermen. Hoewel het van groot belang is dat alle bedrijven die met explosieveiligheid te maken hebben kennis hebben van de normen, blijkt uit de statistieken dat het met deze kennis waarschijnlijk slecht is gesteld. Op basis van cijfers van nen blijkt bijvoorbeeld dat er sinds categorie 1 of M1 categorie 2 of M2 categorie 3 elektrische apparaten andere apparaten EG-type onderzoek (III) EG-type onderzoek (III) interne fabricage controle interne fabricage controle en gegevens aangemelde instantie productie QS-borging (VII) overeenstemming met type (VI) produckeuring (V) QS-productie (IV) CE-markering door fabrikant of aangemelde instantie 1. De productie van equipment voor productcategorieën 1 of 2 leidt tot een eg-typeonderzoek of eenheidskeuring. Installateurs doen er verstandig aan zich te beperken tot categorie
2 ex-zones: wat mag en kan een installateur zelf doen? 2. Voorbeeld van een samenwerking tussen Rittal en Bartec: Ex p-overdrukkast met Rittal TS 8-besturingskast als uitgangspunt van nen-en-iec , Ontwerp, keuze en opstelling van elektrische installaties, in totaal maar net normen zijn verkocht, waarvan slechts een klein gedeelte de momenteel geldige normeditie betreft. Een relatief klein aantal in relatie tot het aantal bedrijven dat op welk vlak dan ook te maken heeft met explosieveiligheid. Nu is de kopieercultuur in Nederland redelijk groot, maar voor elk zichzelf respecterend installateur lijkt het verstandig zelf een norm aan te schaffen en deze in de dagelijkse werkzaamheden ook toe te passen. Fabrikant of installateur Het zwaartepunt van de themadag Praktijkgericht samenstellen van besturingskasten voor de Ex-zone lag, zoals de naam al aangeeft, bij het samenstellen van Ex-besturingskasten. Hierbij is het belangrijk dat de installateur voor zichzelf vaststelt of hij met zijn activiteiten een fabrikant wil worden of installateur blijft. In het geval hij fabrikant wordt, is hij verplicht een technisch constructiedossier samen te stellen, een eg Verklaring van Overeenstemming (VvO) en gebruikershandleiding op te stellen en mee te leveren, en om zijn product conform de Atex-richtlijn te markeren. Wanneer hij installateur is, betekent dit dat hij apparaten of beveiligingssystemen installeert die elk op zich al zijn voorzien van een ce/atex-markering volgens Atex 95 en die zijn geleverd met een eg VvO. 3. Ex de-bedieningskast met Rittal kel rvs 304-behuizing. In het kader van het vraagstuk fabrikant of installateur in een aantal gevallen toch een grijs gebied is het vermeldenswaardig dat Atex 95 onderscheid maakt tussen componenten en equipment. Bij equipment gaat het om zaken die zelfstandig kunnen functioneren na het aansluiten ervan. Hierbij valt te denken aan rookmelders of thermostaten. Gaat het om componenten, dan gaat de richtlijn uit van zaken die niet zelfstandig kunnen functioneren en altijd samen met andere componenten of equipment moeten worden gecombineerd voor een zinnig eindresultaat. Hierbij valt te denken aan plc s en rijgklemmen. Door deze omschrijving is al aan te voelen dat equipment mits voorzien van een certificering en eg VvO door de installateur mag worden geïnstalleerd. Bij het gebruik van componenten, zowel wanneer hij componenten samenbouwt als wanneer hij ze toevoegt aan equipment, wordt hij zonder meer fabrikant en krijgt te maken met de bijbehorende verplichtingen. Werkbare situatie Om het voor de installateur werkbaar te houden, heeft Atex 95 bepaalde componenten toch aangemerkt als zijnde equipment: bijvoorbeeld kabelwartels. Zou dat niet zijn gebeurd, dan zou iedere installateur bij de selectie en keuze van een kabelwartel het proces van een fabrikant moet doorlopen. Daarnaast zijn er in de markt verschillende andere producten te vinden die door een aangemelde instantie zijn aangemerkt als equipment, terwijl daarbij door andere partijen duidelijke vraagtekens worden geplaatst. Belangrijk is in elk geval te kijken naar het certificaatnummer van het Atex-certificaat: wanneer daar een X achter staat, betekent dit dat er speciale voorwaarden gelden wat betreft veilig gebruik. Hierin kunnen waarschuwingen staan, bijvoorbeeld over de heersende maximale temperaturen, te gebruiken kabels of andere installatiematerialen en het soort toepassing; bijvoorbeeld vast of mobiel. Fabrikanten die de moeite nemen deze informatie in samenspraak met de aangemelde instantie aan hun productcertificaat toe te laten voegen, zijn volgens de initiatiefnemers van de themadag te prijzen. Zelf doen of niet? Door de bank genomen kan een installateur zich in de dagelijkse praktijk het beste uitsluitend bezig houden met het samenvoegen en installeren van equipment (figuur 1). Het produceren van equipment voor productcategorieën 1 of 2 mondt immers uit in een eg type-onderzoek of eenheidskeuring. Wil de installateur dit zelf doen, dan is hij onder meer verplicht op een Atex-gecertificeerde werkplek te werken en/of het eindresultaat te (laten) certificeren, wat altijd gepaard gaat met relatief hoge kosten. Een eg VvO moet in alle gevallen worden meegeleverd. 4. In het kader van Atex moet een installateur altijd goed beseffen of hij fabrikant wordt of installateur blijft. Het plaatsen van verschillende componenten in een lege Ex-kast maakt hem tot fabrikant. 65 2
3 ex-zones: wat mag en kan een installateur zelf doen? 5. Voorbeeld van Ex-product: Hummel Exioskabelwartels in de compound barrier -uitvoering. De bijgevoegde kneedbare en thermohardende kunststof epoxy isoleert de ader van elke kabel na uitharding van de omgeving. De gebruiker kan deze zelf aanbrengen. Hoewel een beoordelingsprocedure bij een aangemelde instantie voor productcategorie 3 niet verplicht is, is het wel mogelijk om deze producten vrijwillig te laten certificeren. Sommige eindgebruikers in de Europese Unie eisen een dergelijke vrijwillige typecertificering. Daarnaast wordt buiten de EU de eg VvO niet altijd geaccepteerd en wordt een document van een onafhankelijk testlaboratorium verlangd. Uiteraard vervangt zo n vrijwillige typecertificering niet de eg VvO. Kijkend naar het samenstellen van besturingskasten is het praktisch gezien mogelijk een lege kast te kopen die is geschikt voor toepassing in Ex-zones en deze naar eigen inzicht te vullen. Als het goed is eindigt het certificaatnummer van de lege kast op een U. Dit staat voor het Duitse woord Unvollständig : incompleet. Ook is de cemarkering niet aangebracht. Kortom: de lege kast geldt als component en niet als equipment. Wanneer een installateur hier kabelwartels en aansluitklemmen in aanbrengt, dan treedt hij op als fabrikant en is Atex 95 van toepassing. Wettelijke verplichting Voor productcategorie 3 is de verplichte beoordelingsprocedure misschien nog te overzien, maar voor de productcategorieën 1 of 2 geldt daar bovenop de wettelijke verplichting voor een certificering door een aangemelde instantie (notified body), wederom gecombineerd met een eg VvO en handleiding. Het gaat hier dan in de meeste gevallen om inspanningen die een gemiddelde installateur over het algemeen niet wil of kan leveren. Wanneer een kast wordt samengesteld door een hiertoe bevoegd bedrijf, kan het totaal uiteindelijk worden gecertificeerd als equipment waar de U in het certificaatnummer dus ontbreekt. In dat geval heeft de installateur te maken met equipment die hij zonder meer mag installeren. Daarbij moet hij onder meer letten op de temperatuurklasse die in het certificaat staat aangegeven en de ce/atex-markering. Wanneer de laatste ontbreekt, is er geen sprake van equipment dat voldoet aan de eisen van Atex 95 en mag dus niet worden geïnstalleerd in explosiegevaarlijke gebieden. Weet waaraan je werkt Voor installateurs die ervoor kiezen kanten-klare en volledig gecertificeerde kasten te plaatsen, is het alsnog belangrijk om te weten waar ze nu eigenlijk mee werken. Er zijn bijvoorbeeld verschillende beschermingsvormen vastgelegd in de serie en normen. Enkele voorbeelden zijn: - het gebruik van een drukvast omhulsel (Ex d); - inwendige overdruk waardoor de explosiegevaarlijke gassen buiten de kast worden gehouden (Ex p); - intrinsieke en veilige producten (Ex i). Pas wanneer de installateur goed op de hoogte is van de achterliggende bescherming, is hij in staat een veilige situatie te creëren. Bij een Ex d-kast is het bijvoorbeeld be langrijk om te beseffen dat een drukvaste behuizing geen drukdichte behuizing is. Dit type omkasting is zo ontwikkeld dat hij een kortstondige dynamische drukopbouw kan opvangen (geheel afgestemd op het volume van de kast); het afbouwen van deze drukverhoging gebeurt via de zogeheten vlamdoofweg. Dit is een krappe, lange weg naar de omringende atmosfeer. Het afdichten van deze vlamdoofweg of het vergroten ervan door bijvoorbeeld beschadigingen, zorgt ervoor dat de beoogde beschermende werking teniet wordt gedaan. Ook het aanbrengen van extra openingen in de behuizing, zoals schroefdraadgaten, kan funest zijn. Schroefdraadgaten mogen daarom uitsluitend door de fabrikant worden aangebracht waarbij deze rekening houdt met een maximum aantal per zijwand en een minimale steekmaat tussen de draadgaten. Beide volgens de boortekening die bij de certificering hoort. Een ander aspect is het gebruik van lampen in schakelkasten. Veel lampen op een deksel kunnen namelijk veel warmte afgeven en hiermee als mogelijke potentiële ontstekingsbron fungeren. Het gebruik van led s is een mogelijke oplossing om dit probleem te omzeilen. Meer informatie Conclusie De themadag Praktijkgericht samenstellen van besturingskasten voor de Ex-zone, die door Bartec en Rittal werd georganiseerd, werd afgesloten met bemoedigende woorden: - De installateur mag heel veel (zo niet alles), maar zou u het ook moeten willen? - Bij alles wat u doet: weet wat u doet (kennis)! - Advies: weet waar u goed in bent, maar ook waar u niet goed in bent! 65 3
4 otib-nieuws Offensief professionalisering praktijkopleiders gestart Praktijkopleiders zijn in bedrijven onmisbaar voor het opleiden van jonge technici naar aankomend vakman. Het vakmanschap van de praktijkopleider is cruciaal voor de slagingskans en motivatie van de leerlingen. Het belang van praktijkopleiders wordt al langer onderkend en ondersteund door fme-cwm, de Koninklijke Metaalunie, Uneto-vni, de drie technische opleidingsfondsen A+O, Oom en Otib en kenniscentrum Kenteq. Deze partijen hebben nu de handen ineen geslagen om gezamenlijk de deskundigheid van de praktijkopleider te verbeteren. Veilig en gezond werken De website biedt uitgebreide informatie over veilig en gezond werken in de installatiebranche. Met teksten, tips en filmpjes worden zowel werkgevers als werknemers geïnformeerd over allerhande gevaarlijke situaties en hoe ze daar adequaat mee kunnen omgaan. Daarbij wordt ook duidelijk aangegeven wie in welke situatie waarvoor verantwoordelijk is. Met onder andere instructiefilmpjes en best practices krijgen zowel werkgevers als werknemers concrete handvatten voor uiteenlopende praktijksituaties. De site wordt regelmatig vernieuwd met nieuwe voorbeelden en praktische handvatten. Extra EVC-begeleiding en -vergoeding Het Ervaringscertificaat (evc) brengt alle ervaring, kennis en kunde in kaart. De werkgever krijgt met het evc inzicht in welk vakmanschap hij in huis heeft. De werknemer weet precies wat zijn ervaring, kennis en kunde waard zijn in het vakgebied en de branche. Otib verstrekt werkgevers al langer een financiële tegemoetkoming bij een evc-traject. Om de aanwezige kennis, kunde en vakmanschap nog beter in kaart te brengen en werknemers zich te laten ontwikkelen, biedt Otib in 2012 voor vijfhonderd werknemers in de technische Het opleiden in de praktijk van jongeren is een vak. In alle drie de branches hebben praktijkopleiders naast vakmanschap dezelfde competenties nodig, zoals inzicht in de wereld van de jeugd, inlevingsvermogen en didactische eigenschappen als trainen en coachen, om zowel sociale als vakinhoudelijke aspecten over te brengen. Uit onderzoek blijkt dat het niveauverschil tussen praktijkopleiders en de positie van de praktijkopleider per bedrijf sterk verschilt. De samenwerkingspartners gaan de positie van praktijkopleiders versterken met installatiebranche 500 euro extra budget. De speciale aantrekkelijke extra s van evc 500: - Ondersteuning werkgever en werknemer door een evc-begeleider van Otib. - Bij afronding met het evc is een subsidiebedrag van euro beschikbaar, aan te vragen door de werkgever en uniek voor dit project. - Ondersteuning van de werknemer bij een verzilveringsprocedure van het evc bij een Roc. Informatie: RBPI s Zuid Nederland samengevoegd De rbpi s van de regio Limburg/Brabant- Oost en de regio Zeeland/West-Brabant zijn afgelopen juni formeel samengevoegd. De nieuwe rbpi Zuid-Nederland is vanaf nu voor alle werkgevers in het zuiden het verbindende element tussen alle lokale overlegsituaties in de driehoek werkgevers, werknemers en scholen. De nieuwe voorzitter van rbpi Zuid- Nederland is Frans Bergman van etw Breda. Vanuit Otib zijn de regiomanagers Jan van Ooyhuizen en Willem Golverdingen het aanspreekpunt. Kijk voor meer informatie op gerichte informatie en deskundigheidsbevordering om daarmee het effect van praktijkleren te verhogen voor zowel leerbedrijven als leerlingen. Voor de komende tijd is afgesproken dat verdere ontwikkeling van de praktijkopleider plaatsvindt door een gezamenlijk aanbod van trainingen en workshops. Ook worden de onderlinge contacten tussen de praktijkopleiders meer ondersteund en gestimuleerd. Tijdelijke verhoging OSR- en BPV-regeling Het bestuur van Otib heeft besloten de onbedoelde toename van de algemene reserve, door de hogere heffingsopbrengsten, op de jaarrekening, direct te besteden aan vastgestelde bestemmingen: de osr- en bpv-regeling. Hierdoor ontvangt elk bedrijf dat bij Otib is aangesloten voor 2012 een osr-tegoed van 500 euro als bedrijfssaldo, ongeacht de bedrijfsgrootte. Dit tegoed kan op de gebruikelijke wijze worden besteed aan cursuskosten. Na 1 april 2013 vervallen de eventuele restanten van dit bedrijfstegoed. Afhankelijk van de benutting kan deze maatregel mogelijk ook in 2013 gelden. Verder wordt mede door de afname van bbl-leerlingen de tegemoetkoming in het kader van de bpv-regeling voor de schooljaren en tijdelijke verhoogd naar maximaal euro per leerling (dit was 900 euro). Meer informatie:
5 cursussen fotowedstrijd Cursussen Algemene kennis Installatiegeluid Wie: Iedereen. Informatie: Asbest herkennen Wie: Iedereen die beroepsmatig met asbest in aanraking kan komen. Asbestinstructie voor risicoklasse 1 werkzaamheden Wie: Medewerkers renovatie- en onderhoudsbedrijven, werknemers in risicoklasse 1. Informatie: Basiscursus Duurzame daken Wie: Kaderfunctionarissen installatiebedrijven, adviseurs installatietechniek, beleidsmedewerkers opdrachtgevers. Informatie: Deskundig leidinggevende projecten verontreinigde grond (DLP) Wie: (gww) Projectleiders, milieukundigen, veiligheidsdeskundigen, toezichthouders, opzichters, projectleiders, medewerkers van ingenieursbureaus en milieuadviesbureaus, leidinggevenden van aannemersbedrijven en soortgelijke functionarissen. Informatie: Deskundig Asbestverwijderaar Wie: Medewerkers bij asbestverwijderingsprojecten. Energieprestatieadvies/certificaat Utiliteit Wie: (toekomstige) epa-maatwerk adviseurs, ontwerptechnici, projectleiders, installateurs. Informatie: Energieprestatieadvies/certificaat Woningbouw Wie: (toekomstige) epa-adviseurs. Informatie: Voorman sloopwerken Wie: Personen die leiding geven op een slooplocatie. Deskundig Inventariseerder asbest Wie: Medewerkers van sc540-gecertificeerde inventarisatiebureaus, adviesbureaus, laboratoria en dergelijke, die asbestinventarisaties in gebouwen en objecten uitvoeren. Duurzame daken Wie: Projectleiders, management. Informatie: Fotowedstrijd Zo moet het niet Onder het motto Zo moet het niet zoekt de redactie van Intech Elektro en ICT naar duidelijke voorbeelden van slecht of foutief uitgevoerde installaties. Inzenders van wie de foto s worden geplaatst winnen een Isso-handboek ter waarde van 245 euro. De foto s (van goede kwaliteit), vergezeld van een korte beschrijving en naam en adres van de inzender, kunnen o.v.v. Zo moet het niet worden g d naar info@installmedia.nl, of per post naar Intech Elektro en ict, t.a.v. redactie, postbus 188, 2700 AD Zoetermeer. Prijswinnaar van de maand Deze maand gaat het Isso-handboek naar Gert Penning van Elektrotechniek Emmen in Emmen. Deze firma werd benaderd door iemand in Wesuwe Siedlung, net over de grens in Duitsland, met de vraag of ze een uitbreiding in de groepenkast wilden maken voor een compressor. Penning stelde voor om eerst even de situatie te bekijken. Toen hij de groepenkast had gezien stelde hij voor om eerst een nieuwe te plaatsen in plaats van in de bestaande groepenkast een extra groep bij te knutselen Zijn eerste ingeving was de foto te mailen naar Intech Elektro & ICT voor de rubriek Zo moet het niet. Het Isso-handboek is inmiddels onderweg. Namens de redactie: van harte gefeliciteerd. Kijk voor meer foto s van slecht uitgevoerde installaties op Zo moet het niet. 65 5
Hoe veilig is úw installatie? Karel Neleman BARTEC
Hoe veilig is úw installatie? Karel Neleman BARTEC 1 Weet u waar u op moet letten? Wees bedacht op schijnveiligheid 2 Gebruik de norm! 3 Wie past installatienorm toe? Soort bedrijven Bedrijven met enige
Nadere informatieExplosieveiligheid hoe veilig is uw installatie?
Explosieveiligheid hoe veilig is uw installatie? ing. Karel Neleman De nieuwe installatie norm en de consequenties NEN-EN-IEC 60079-14: 2014 DE aanbevolen norm voor: Ontwerpers Installateurs Inspecteurs
Nadere informatieATEX samenstellingen. Michiel Bakker MiBEx
ATEX samenstellingen Michiel Bakker MiBEx Wie ben ik? ATEX en IECEx specialist Consultant Nieuwe en bestaande apparatuur Elektrisch en niet-elektrisch Trainer Fabrikanten Installateurs Monteurs / operators
Nadere informatieONAFHANKELIJKE PRAKTIJKINFORMATIE VOOR DE ELEKTROTECHNISCH INSTALLATEUR
ONAFHANKELIJKE PRAKTIJKINFORMATIE VOOR DE ELEKTROTECHNISCH INSTALLATEUR derde argang juni 2008 # 5 Datacommunicatie Nieuwe norm komt voor datacommunicatie Spotlight Kasten- en panelenbouw Toekomstgericht
Nadere informatieInstallatie van Elektrische apparatuur in ATEX zones. IECEx 05 Ex
Installatie van Elektrische apparatuur in ATEX zones IECEx 05 Ex 003 + 006 Voorstellen Ir. Andries Brakke IAB Ingenieurs te Appingedam (NL) IECEX 05 gecertificeerd Opzetten en geven van trainingen op het
Nadere informatieevc ervaringscertificaat laat zien wat je waard bent!
evc ervaringscertificaat laat zien wat je waard bent! wat is evc? iedereen leert in verschillende situaties elke dag bij; op het werk, op school of gewoon thuis. het is voor werkgevers hierdoor vaak niet
Nadere informatieVeilig werken aan elektrische installaties
Katern voor scholing, her- en bijscholing 61 inhoud 1 Veilig werken aan elktrische installaties 4 Fotowedstrijd 5 Cursussen 5 Otib-nieuws Veilig werken aan elektrische installaties Een uitgave van Intech
Nadere informatieDe link tussen Arbowet, Arbobesluit en nen 3140
Katern voor scholing, her- en bijscholing 66 inhoud 1 De link tussen Arbowet, Arbobesluit en nen 3140 5 Otib-nieuws De link tussen Arbowet, Arbobesluit en nen 3140 Een uitgave van Intech Elektro en ICT
Nadere informatieTechWise Twente verbindt technisch TALENT met de toekomst
december 2017 TechWise Twente verbindt technisch TALENT met de toekomst Unieke bijscholing voor praktijkopleiders van erkende leerbedrijven Techniek. Eigenlijk weet iedereen dat we met elkaar een uitdaging
Nadere informatieCE-markering: mat of glashelder
CE-markering: mat of glashelder Regelgeving EER (mbt vrije verhandeling van produkten) Vroeger Nu ( new approach ) Landen Landen Wetten Wetten wetten vergelijkbaar wetten vergelijkbaar Europese Richtlijnen
Nadere informatieInspecteren van bestaande elektrische installaties volgens NEN 3140 (deel 3)
Katern voor scholing, her- en bijscholing 58 inhoud Een uitgave van Intech Elektro & ICT en otib januari 2012 1 Inspecteren van bestaande elektrische installaties volgens nen 3140 (deel 3) 4 Fotowedstrijd
Nadere informatieHarsh & Hazardous. Dé richtlijnen voor extreme omstandigheden EXPLOSIES
Harsh & Hazardous Dé richtlijnen voor extreme omstandigheden EXPLOSIES Explosies Een explosie is het plotseling vergroten van het volume van een hoeveelheid materie waarna de energie op een heftige manier
Nadere informatieEMC en aansprakelijkheid. Michael Gerrits Van Diepen van der Kroef Advocaten
EMC en aansprakelijkheid Michael Gerrits Van Diepen van der Kroef Advocaten Roltrap slaat op hol Case: De rondslijpinstallatie In opdracht van Square Wheels B.V. moet installateursbedrijf All Circles v.o.f.
Nadere informatieJAAR VERSLAG. Bijscholing moet bijdragen aan versterken van vakmanschap
JAAR VERSLAG 2014 Bijscholing moet bijdragen aan versterken van vakmanschap OOM streeft naar beter opgeleid personeel, een grotere instroom van vakmensen en een aantrekkelijker imago voor de metaalbewerking.
Nadere informatieDistrictsactiviteitenplan 2014 district Zuid-Holland
Districtsactiviteitenplan 2014 district Zuid-Holland Basisprincipe DAP 2014 Bij het Districtsactiviteitenplan 2014, hierna DAP 2014, zijn de volgende aspecten van belang: Centrale thema s 2014 Kansen grijpen
Nadere informatieATEX 114. Jos Abbing Electromach Nathan Kuper I-SZW
ATEX 114 Jos Abbing Electromach Nathan Kuper I-SZW Introductie Nathan Kuper Inspectie SZW Chemische Technologie Universiteit Twente MoSHE TU Delft Expertisecentrum, vakgroep Arbeidshygiëne en Chemische
Nadere informatieProductnietlangerleverbaar'
Speciale veiligheidsinstructie Tankmeetsysteem Speciale veiligheidsinstructie ATEX Productnietlangerleverbaar' www.rosemount-tg.com Speciale veiligheidsinstructie Rosemount TankRadar REX Inhoudsopgave
Nadere informatieWarmteterugwinning. uit douchewater
Katern voor scholing, her- en bijscholing 52 inhoud 1 Warmteterugwinning uit douchewater 4 Otib-nieuws 5 Cursussen Warmteterugwinning uit douchewater Een uitgave van Intech Klimaat & Sanitair en otib september
Nadere informatieATEX REGELGEVING Regels en voorschriften voor apparaten, arbeidsmiddelen en arbeidsplaatsen in explosieve omgevingen
ATEX REGELGEVING Regels en voorschriften voor apparaten, arbeidsmiddelen en arbeidsplaatsen in explosieve omgevingen Sinds 30 juni 2003 is er het één en ander veranderd voor apparaten en beveiligingssystemen
Nadere informatieAls werkgever in de sector techniek heeft u
Regionale Als werkgever in de sector techniek heeft u dagelijks te maken met vragen op het gebied van personeel en arbeid Ondersteuning voor werkgevers op het gebied van personeelsbeleid en arbeidsmarktvraagstukken
Nadere informatieInvesteren in vakmanschap
Investeren in vakmanschap Je bent nooit te oud om te leren. Ook vakmensen in de metaal moeten bijblijven. Om je te blijven ontwikkelen in je vak, om de concurrentiepositie van het bedrijf te versterken
Nadere informatieDe nieuwe installatienorm en de consequenties hiervan. Karel Neleman
De nieuwe installatienorm en de consequenties hiervan Karel Neleman 1 Wie ben ik? 24 jaar ervaring in elektrische explosieveiligheid bij 15 jaar lid van normcommissie NEC 31 Internationaal Maintenance
Nadere informatieHANDLEIDING ATEX Explosionproof
Nederlands Versie10/2016 Blz. 1/16 393165.00 Inhoudsopgave 1. Fabrikant 3 2. Voorwoord 3 3. Beschrijving 4 4. Certificering en Markering 4 5. Voorwaarden voor veilig gebruik 4 6. Typesleutel 5 7. Omschrijving
Nadere informatieIntrinsiek veilige temperatuursensoren volgens ATEX-Richtlijn 94/9/EG. 45 jaar passie en kwaliteit. Gecertificeerde productielocaties
Intrinsiek veilige temperatuursensoren volgens ATEX-Richtlijn 94/9/EG 45 jaar passie en kwaliteit Gecertificeerde productielocaties Sinds de oprichting in 1968 staat de naam Günther voor vooruitstrevende
Nadere informatieArtikel 3.5 van het Arbobesluit
Katern voor scholing, her- en bijscholing 55 inhoud 1 nen 3140 en het aanwijsbeleid 4 Fotowedstrijd Een uitgave van Intech Elektro & ICT en otib oktober 2011 nen 3140 en het aanwijsbeleid Alle ondernemingen
Nadere informatiePraktijkdagen Veilig en Gezond Werken voor monteurs en uitvoerend leidinggevenden
Praktijkdagen Veilig en Gezond Werken 2019 voor monteurs en uitvoerend leidinggevenden Veilig werken is dé basis voor een gezonde werkomgeving, elke dag weer. Neem daarom deel aan één van de Praktijkdagen
Nadere informatieSamenvatting wetgeving omtrent Machines en Arbeidsmiddelen
Samenvatting wetgeving omtrent Machines en Arbeidsmiddelen De wetgeving met betrekking tot machines en arbeidsmiddelen is niet eenvoudig. Er zijn diverse richtlijnen en wetten binnen de Europese Unie en
Nadere informatieCertificering van Skids & Assemblies: zin of onzin? Karel Neleman BARTEC
Certificering van Skids & Assemblies: zin of onzin? Karel Neleman BARTEC 1 Wie ben ik? >25 jaar ervaring in elektrische explosieveiligheid bij >15 jaar lid van de Nederlandse normcommissie Deelnemer in
Nadere informatieVoorstellen. Stichting ATEX 05-10-2011. Gerdian Jansen (Consultant HSE bij ) 05-10-2011 learnshop SOLIDS2011
Stichting ATEX 1 Voorstellen Gerdian Jansen (Consultant HSE bij ) Voorzitter College van Deskundigen Stichting ATEX Tevens lid normcommissie NEC 31 "Elektrisch materieel in verband met ontploffingsgevaar
Nadere informatieKwaliteit in de Explosieveiligheid
Kwaliteit in de Explosieveiligheid Even voorstellen Christian Cameron: Kwaliteitsmanager 16 jaar ervaring in kwaliteitsmanagement. Verantwoordelijk voor KAM, kennisborging mbt explosieveiligheid en deels
Nadere informatieInspecteren van bestaande elektrische installaties volgens NEN 3140
Katern voor scholing, her- en bijscholing 56 inhoud 1 Inspecteren van bestaande elektrische installaties volgens nen 3140 4 Fotowedstrijd 5 Cursussen 5 Otib-nieuws Een uitgave van Intech Elektro & ICT
Nadere informatieZELM 05 ATEX 0272 X. Vertaling
(1) EG-verklaring van typeonderzoek (2) Apparaten en beveiligingssystemen bedoeld voor gebruik op plaatsen waar ontploffingsgevaar kan heersen - Richtlijn 94/9/EG (3) Nummer van EG-verklaring van typeonderzoek
Nadere informatieVeilig elektrisch materieel voor de explosieve (Ex)omgeving
Katern voor scholing, her- en bijscholing 12 inhoud 1 Veilig elektrisch materieel voor de explosieve (Ex) omgeving 5 Fotowedstrijd Zo moet het niet 6 Overzicht cursussen Project Goed Werkgeverschap Een
Nadere informatiePERSOONLIJK ONTWIKKELPLAN
PERSOONLIJK ONTWIKKELPLAN Voor werknemers in de Technische Installatiebranche Naam : Functie : Bedrijf : Datum : Inhoudsopgave: Pagina.0 Inleiding....0 Stappenplan... Stap. Persoonlijke gegevens... Stap.
Nadere informatieBeroepsprofiel Installatiemonteur Elektrotechniek. ALGEMENE INFORMATIE datum: 23 december 2004 versie: 1 Onder regie van KBB. Legitimering BCP door:
Beroepstypering Installatiemonteur elektrotechniek ALGEMENE INFORMATIE datum: 23 december 2004 versie: 1 Onder regie van KBB Kenteq Ontwikkeld door: Brondocument(en) Legitimering BCP door: - op formatvereisten
Nadere informatieWAT DE INSTALLATEUR OVER DE ATEX RICHTLIJNEN MOET WETEN. Twee Europese richtlijnen over explosieveiligheid (ATEX 95 & 137) nu van kracht.
WAT DE INSTALLATEUR OVER DE ATEX RICHTLIJNEN MOET WETEN. Twee Europese richtlijnen over explosieveiligheid (ATEX 95 & 137) nu van kracht. De naam ATEX is ontleend aan de Franse woorden Atmospheres Explosibles
Nadere informatieStappenplan voor het explosieveiligheidsdocument. In een onderzoek kunnen de volgende stappen genomen worden:
ATEX introductie De Atex richtlijn is van toepassing op alle plaatsen waar ontploffingsgevaar kan heersen. De richtlijn heeft een breed werkingsgebied en omvat naast gasexplosiegevaar ook stofexplosiegevaar.
Nadere informatieStroomkring en richtingspijlen voor spanning en stroom
Katern voor scholing, her- en bijscholing 6 inhoud Stroomkring en richtingspijlen voor spanning en stroom 3 Spanningsdelers en gelijkstroom - netwerken 6 Fotowedstrijd zo moet het niet Basiskennis Een
Nadere informatieKOVO Opleidingen. Berekenen en ontwerpen van luchtbehandelinginstallaties
KOVO Opleidingen Berekenen en ontwerpen van luchtbehandelinginstallaties KOVO als installatietechnisch adviseur. Ook voor jou als cursist. Waarom deze opleiding Installatie adviesbureau KOVO hecht belang
Nadere informatieInspecteren volgens. Tekst: Anton Kerkhofs Fotografie: John Hermans, Arno Massee
Katern voor scholing, her- en bijscholing 52 inhoud Een uitgave van Intech Elektro & ICT en otib juni 211 1 Inspecteren volgens nen 11 en nen 31-211 Cursussen 5 Otib-nieuws Fotowedstrijd Inspecteren volgens
Nadere informatieEXPLOSIEVEILIGHEIDSDOCUMENT Beoordeling van explosiegevaren door stof van installaties en arbeidsplaatsen
Installatie: Arbeidsplaats: Beschrijving van de installatie en arbeidsplaats Verantwoordelijke: (1) Brandbare Stoffen (2) Gegevens van de meest kritische stof Ontstekingstemperatuur: Ontstekingsenergie:
Nadere informatieMoeller schakelschemaboek 02/05. Nokkenschakelaar
Moeller schakelschemaboek / Blz. Overzicht - AAN-UIT schakelaar, hoofdschakelaar, werkschakelaar - Omschakelaar, omkeerschakelaar - (Omkeer-) sterdriekhoekschakelaar - Poolomschakelaar - Vergrendelingsschakelingen
Nadere informatieGebruikershandleiding. Explosieveilig LED signaallicht Type serie AR-047/xxx
II 3GD Gebruikershandleiding Explosieveilig LED signaallicht Type serie AR-047/xxx ATEX markering II 3GD Beschermingswijze tegen ontsteking Ex na IIC T4 Gc; Ex tc IIIC T135ºC Dc ARTIDOR Explosion Safety
Nadere informatieStaatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden
Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 1995 439 Besluit van 18 september 1995 tot wijziging van het Mijnreglement 1964 en het Mijnreglement continentaal plat (explosieveilig materieel)
Nadere informatieSAFETY CLASS, Programma 2012-2013
SAFETY CLASS, Programma 2012-2013 Wilt u een - pert worden? In de markt van explosieveiligheid gaan de ontwikkelingen in een steeds sneller tempo. Denk bijvoorbeeld aan de zone 2 toepassingen en de opmars
Nadere informatieKeuring van drukapparatuur
Keuring van drukapparatuur Apply Veiligheidsdag 15 april 2015 Lieke Koets Drukapparatuur Definitie: Drukvaten, installatieleidingen, veiligheidsappendages en onder druk staande appendages met een ontwerpdruk
Nadere informatieEindscriptie Hogere veiligheidskunde Jurgen Boelens
Eindscriptie Hogere veiligheidskunde Jurgen Boelens René Descartes: Alle wetenschap loopt gevaar als er niet, bij al haar stappen, steeds door het gezonde verstand toezicht op wordt gehouden. Inleiding
Nadere informatieATEX. Wordt ATEX 137 de nieuwe standaard? Atmosphère. Explosible
Wordt ATEX 137 de nieuwe standaard? ATEX Atmosphère Explosible Op grond van de Arbowet is iedere werkgever verantwoordelijk voor arbeidsplaatsen en -middelen waar mogelijk explosiegevaar kan voorkomen.
Nadere informatieOSR - Specifiek. Artikel 1. Definities
OSR - Specifiek Uitgangspunten OSR-Specifiek is een tijdelijke regeling, waarin de voorheen bestaande tijdelijke regeling OSR Duurzaam is opgegaan. OSR-Specifiek gaat in per 1 januari 2013 en geldt tot
Nadere informatieFiche 23 (Expertise): Artikels van het AREI aangaande het explosie gevaar
Fiche 23 (Expertise): Artikels van het AREI aangaande het explosie gevaar Bepalen op welke plaatsen een explosie zich kan voordoen. Dit moet gebeuren in samenwerking met een erkend organisme. Het rapport
Nadere informatieOSR Duurzaam. Uitgangspunten
OSR Duurzaam Uitgangspunten De onderstaande regeling gaat in per 1 januari 2012 en geldt uitsluitend tijdens de kalenderjaren 2012 en 2013. Deze tijdelijke regeling is een aanvulling op de reguliere OSR
Nadere informatieATEX jaar na dato werkt het? Leo van Schie Certification Manager Explosion Safety
ATEX 114 1 jaar na dato werkt het? Leo van Schie Certification Manager Explosion Safety Leo van Schie 14 jaar werkzaam voor DEKRA Projectleider en Certificatie Manager explosieveiligheid Leidt keuringen
Nadere informatieNieuws1010 Onafhankelijke uitgave van Meer1010
Van PAGINA der Meer1 Augustus 2012-2 Intech E&I van juli/augustus 2012 Rubriek Technische vragen MEERDERE EINDGROEPEN NIET IN ÉÉN BUIS In Intech E&I van juli/augustus 2012 is in de rubriek Technische vragen
Nadere informatieBesluit van 1 augustus 1995, tot vaststelling van een algemene maatregel van bestuur ter uitvoering van de Wet op de gevaarlijke werktuigen
(Tekst geldend op: 11-03-2015) Besluit van 1 augustus 1995, tot vaststelling van een algemene maatregel van bestuur ter uitvoering van de Wet op de gevaarlijke werktuigen Wij Beatrix, bij de gratie Gods,
Nadere informatieSAFETY CLASS, Programma 2010
SAFETY CLASS, Programma 2010 Wilt u een - pert worden? In de markt van explosieveiligheid gaan de ontwikkelingen in een steeds sneller tempo. Denk bijvoorbeeld aan de zone 2 toepassingen en de opmars van
Nadere informatieFrequently Asked Questions over de CPR voor Bouwwerken en nieuwe eisen voor kabels
Frequently Asked Questions over de CPR voor Bouwwerken en nieuwe eisen voor kabels Deze Frequently Asked Questions lijst is door Fedet sectie Kabel opgesteld en is een interpretatie van de wetgeving. Ter
Nadere informatieSAFETY CLASS, Programma 2012
SAFETY CLASS, Programma 2012 Wilt u een - pert worden? In de markt van explosieveiligheid gaan de ontwikkelingen in een steeds sneller tempo. Denk bijvoorbeeld aan de zone 2 toepassingen en de opmars van
Nadere informatieHandleiding. Explosieveilige rooftop airconditioner Type serie AR-053
Handleiding Explosieveilige rooftop airconditioner Type serie AR-053 II 3 G Ex ic na mc h IIC T3 Gc 1. Veiligheidsinstructies De explosieveilige rooftop airconditioner serie AR-053 is een explosieveilig
Nadere informatieInstallatie- & Elektrotechniek. Markiezaat College, het échte werk
2016 2017 Installatie- & Elektrotechniek Markiezaat College, het échte werk Installatietechniek: techniek die zorgt voor mensen "Je laat die mensen toch niet in de kou zitten?" Overal waar we wonen en
Nadere informatieOSR -Reglement Uitvoeringsregeling Ontwikkelingsstimulering (OSR) Uitgangspunten
OSR -Reglement Uitvoeringsregeling Ontwikkelingsstimulering (OSR) Uitgangspunten De OSR biedt mogelijkheden voor werknemers om cursussen/trainingen te volgen met een financiële tegemoetkoming van OTIB.
Nadere informatieINHOUD INLEIDING. Hoofdstuk 1 EXPLOSIES 1 1.1 FYSISCHE EXPLOSIES 3 1.2 CHEMISCHE EXPLOSIES 3 1.3 DEFLAGRATIE EN DETONATIE 4
INLEIDING XV Hoofdstuk 1 EXPLOSIES 1 1.1 FYSISCHE EXPLOSIES 3 1.2 CHEMISCHE EXPLOSIES 3 1.3 DEFLAGRATIE EN DETONATIE 4 1.4 INWENDIGE EN VRIJE EXPLOSIES 6 1.5 GAS- EN STOFEXPLOSIES 6 1.6 EXPLOSIE-EFFECTEN
Nadere informatieCivielrechtelijke consequenties publicatie EN 50575:2012 en invoering Europese Verordening bouwproducten
Nexans congres Fire safety events Civielrechtelijke consequenties publicatie EN 50575:2012 en invoering Europese Verordening bouwproducten Jørgen den Houting 2 Programma 1 Europese Verordening bouwproducten:
Nadere informatieDomotica, ICT en Beveiligingsinstallaties
Domotica, ICT en Beveiligingsinstallaties Steeds meer systemen zijn straks digitaal, gekoppeld en draadloos. In huis, op het werk en eigenlijk overal. Deze acht innovaties worden in de toekomst alleen
Nadere informatieATEX voor beginners ; explosiegevaar in vogelvlucht
ATEX voor beginners ; explosiegevaar in vogelvlucht Waarom doen we aan ATEX Het doel is mensen beschermen tegen de effecten van een explosie Wat is een explosie eigenlijk? Een momentane ontbranding van
Nadere informatieTIEN MAATREGELEN OM VAKMANSCHAP TE BEHOUDEN EN TE VERSTERKEN. Maak er gebruik van, het kan u geld opleveren! www.sectorplanbouwinfra.
TIEN MAATREGELEN OM VAKMANSCHAP TE BEHOUDEN EN TE VERSTERKEN Maak er gebruik van, het kan u geld opleveren! www.sectorplanbouwinfra.nl Sectorplan Bouw & Infra 2013-2015 Het Sectorplan Bouw & Infra 2013-2015
Nadere informatieCursusspecial Vakbekwaamheid
Cursusspecial Vakbekwaamheid > Elektrotechniek > Waterleidingtechniek > Gastechniek > CV-techniek Haal uw vakbekwaamheidsdiploma en word Erkend Installateur. Uw klanten zitten erop te wachten. Als installateur
Nadere informatieEVC dient ertoe een beeld te kunnen krijgen van het vakmanschap van de werknemer en scholing en ontwikkeling daarop af te stemmen.
Reglement EVC500 (Ervaringscertificaat) Uitgangspunten Het Reglement Ervaringscertificaat 500, hierna aan te duiden als reglement EVC500, is ingegaan per 1 januari 2012 en is inmiddels geactualiseerd.
Nadere informatieEnergie besparing & ATEX
Energie besparing & ATEX gaat dat samen? Even voorstellen Drs Ing Joris Bracke Uneto-VNI Voorzitter Vakgroep Elektromechanisch Onderhoud Directeur EB-groep Elektromotoren Bracke (Clinge, NL) Boer en Bakker
Nadere informatieDEKRA Certification B.V. Theo Pijpker Certification Manager Explosion & Process Safety SHAPING THE FUTURE
DEKRA Certification B.V. Theo Pijpker Certification Manager Explosion & Process Safety SHAPING THE FUTURE Inhoud presentatie 1. Enkele ongevallencijfers 2. Persoonscertificering: wat is het nut? 3. Competentie-eisen
Nadere informatieNieuws1010 Onafhankelijke uitgave van Meer1010
Van PAGINA der Meer1 Oktober 2012-1 Intech E&I van september 2012 Rubriek Technische vragen HELPDESK UNETO-VNI HELPT VAN DE WAL IN DE SLOOT In Intech E&I van september 2012 is in de rubriek Technische
Nadere informatieBestaande ontruimingsalarminstallaties
Rijnstraat 8 Postbus 20952 2500 EZ Den Haag Bestaande ontruimingsalarminstallaties Instructie Versie 1.0 Status Definitief Contactpersoon T 0800-899 1103 info.infofoon @rgd.minbzk.nl Betreft Bestaande
Nadere informatieWerkveld Datum Instemming/Advies GMR Vastgesteld CvB
Werkveld Datum Instemming/Advies GMR Vastgesteld CvB Personeel Juni 2010 I 6 december 2010 3.2 Mobiliteitsbeleid Personeel/Mobiliteitsbeleid Inhoudsopgave 1. Beleidsinhoud 3 2. Beleidsuitwerking 5 2.1
Nadere informatieGEBRUIK JE SCHOLINGSPOTJE
GEBRUIK JE SCHOLINGSPOTJE ZORG DAT JE BIJ BLIJFT Als vakman weet u hoe belangrijk het is om de hoogte te blijven van nieuwe ontwikkelingen en technieken. Ook FNV Bouw vindt het belangrijk dat u bij blijft.
Nadere informatieGRAAG STELLEN WIJ ONS AAN U VOOR
GRAAG STELLEN WIJ ONS AAN U VOOR Altijd al gezocht naar een trainingsconcept voor uw medewerkers waar je meteen van zegt: GewoonDoen! Nu is deze kans eindelijk aanwezig en wel voor een deelnameprijs van
Nadere informatieSCIOS. Certificatieregeling. Stookinstallaties Elektrisch Materieel Explosieveilige installaties
SCIOS Certificatieregeling Stookinstallaties Elektrisch Materieel Explosieveilige installaties SCIOS certificatie De SCIOS Certificatieregeling is een kwaliteitsmanagement systeem voor het uitvoeren van
Nadere informatieATEX installatieinstructies. Micro Motion CMF400- sensoren met hulpversterker
Installatie-instructies P/N MMI-20010156, Rev. A Juni 2007 ATEX installatieinstructies voor Micro Motion CMF400- sensoren met hulpversterker Voor de installatie van sensors met ATEX-goedkeuring Opmerking:
Nadere informatieInstallatie- & Elektrotechniek. Markiezaat College, het échte werk
2015 2016 Installatie- & Elektrotechniek Markiezaat College, het échte werk Installatietechniek: techniek die zorgt voor mensen "Je laat die mensen toch niet in de kou zitten?" Overal waar we wonen en
Nadere informatieHandleiding Explosieveilig timerrelais Type AR-023. II 3 D Ex tc IIIC T80ºC Dc
Handleiding Explosieveilig timerrelais Type AR-023 II 3 G Ex na mc IIC T6 Gc II 3 D Ex tc IIIC T80ºC Dc 1. Veiligheidsinstructies Het AR-023 timerrelais is een explosieveilig product dat geschikt is voor
Nadere informatieGezamenlijke aanpak BPV en het BPV-protocol van:
Gezamenlijke aanpak BPV en het BPV-protocol van: 2 Gezamenlijke aanpak BPV In de Verbeteragenda BPV van MKB Nederland en VNO-NCW is naar aanleiding van een onderzoek naar de ervaringen van leerbedrijven
Nadere informatieNiets is moeilijk voor wie weet hoe het werkt.
Kennis in beweging eten werkt Niets is moeilijk voor wie weet hoe het werkt. Weten werkt Partner in praktijkleren en personeelsontwikkeling. Dat wil Kenniscentrum GOC zijn voor alle bedrijven en medewerkers
Nadere informatieEXPLOSIEVEILIGHEIDSDOCUMENT Beoordeling van explosiegevaren door gas en damp van binnen arbeidsplaatsen
Explosiegevaarlijke ruimte: Arbeidsplaats: Beschrijving van gas en/of damp Veiligheidsinformatieblad aanwezig (1) Vlampunt Vlampunt beneden 21 C Vlampunt boven 21 C Beschrijving van de installatie (2)
Nadere informatieScholingstraject "Docenten- en instructeurspool Technische Installatiebranche"
Platform Technische Installatiebranche Onderwijs Gelderland en Overijssel Scholingstraject "Docenten- en instructeurspool Technische Installatiebranche" 28november 2016 Robert-Jan de Vries Regiomanager
Nadere informatieOntwikkelingen binnen ATEX. ATEX 95 en ATEX 137: volop in beweging
Ontwikkelingen binnen ATEX ATEX 95 en ATEX 137: volop in beweging Inhoud Ontwikkelingen CE-wetgeving Ontwikkelingen binnen ATEX 95 en 137 Internationale ontwikkelingen: IECEx System Invloed hiervan op
Nadere informatieCertificeringsplicht van samenstellingen?
Certificeringsplicht van samenstellingen? Even voorstellen.. Ontwikkeling, certificering, project support Opleiding, kennis borging en kenniscentrum Explosieveiligheid, intrinsieke- en functionele veiligheid
Nadere informatieInstroomreglement BPV. Uitgangspunten
Instroomreglement BPV Uitgangspunten OTIB kent een viertal reglementen, die voorzien in een tegemoetkoming voor het aan een werknemer beschikbaar stellen van een beroepspraktijkvormingsplaats of een praktijkplaats.
Nadere informatie