Frederik van Eeden. Martha Nussbaum ISVW.NL ZEIT GEIST. Kunst is filosofie in een zichtof hoorbare gestalte

Transcriptie

1 JULI 2011 LEUSDEN FILOSOFIE najaar 2011 Najaarscursussen filosofie ISVW Uitgevers Basisopleidingen Over de ISVW 2e Frederik van Eedenlezing door Martha Nussbaum Onderwijs mag niet alleen om winst draaien De Amerikaanse filosofe Martha Nussbaum houdt op 4 september de jaarlijkse Frederik van Eedenlezing bij de ISVW. Ze presenteert tegelijk haar nieuwe boek Niet voor de winst. Het belang van alfa-onderwijs voor de democratie. Nussbaum wijst in haar boek op het belang van de artes liberales (algemene culturele, kunstzinnige en filosofische vorming) in het onderwijs. Volgens haar moet het onderwijs in de VS en Europa zich met name herbezinnen op het belang van het alfa-onderwijs. Scholen zouden een meer Sokratische manier van denken moeten bieden om leerlingen te laten reflecteren op een goede samenleving. Zo kan men ze tot mondige, democratische burgers opleiden (zie ook pag. 2). De Frederik van Eeden-lezing De jaarlijkse Frederik van Eedenlezing ingesteld op zijn 150ste geboortedag laat realisten aan het woord die menen dat het open gesprek een fundamentele voorwaarde is voor een stabiele politiek OPEN DAG Zondag 21 augustus van uur Maak kennis met de docenten van de ISVW. In verschillende zalen krijgt u uitleg over het najaarsprogramma. Jan Flameling vertelt over de basisopleidingen Geschiedenis van de filosofie en Systematiek van de filosofie. Erno Eskens licht de internationale sprekers toe en geeft een voorproefje van de verschillende cursussen. Miriam van Reijen vertelt over de basisopleiding Filosofie in de praktijk en de verschillende beroepsopleidingen. Arthur d Ansembourg licht de nieuwe Basisopleiding Esthetica en kunstfilosofie toe. Tevens houden we deze dag de nieuwe uitgeverij van de ISVW ten doop. Bij de boekenstal kunt u interessante antiquarische en nieuwe werken vinden. Uw uitgelezen filosofieboeken zijn ook weer welkom. Ze worden opgenomen in de fraaie bibliotheek van de ISVW of worden ten bate van de ISVW verkocht. Of wilt u gewoon de locatie of de nieuwe hotelkamers bekijken? U bent van harte welkom! Toegang: gratis. en een duurzame economie. Het beloofde land lag verder dan ik dacht, mijmerde Frederik van Eeden aan het eind van zijn leven. Rond 1900, een tijd van grote maatschappelijke onrust en globalisering, stak hij veel energie in sociale experimenten. De kolonie Walden in Bussum is het beroemdste experiment. De Internationale School voor Wijsbegeerte is minder bekend, maar wel het meest duurzaam gebleken. Beide projecten waren gebaseerd op de vaste overtuiging dat de verstandhouding tussen mensen kan worden verbeterd door overleg en inlevingsvermogen. Democratie is beschaving; autoritaire hiërarchie is een lapmiddel als dat niet lukt. Vorig jaar hield Francis Fukuyama de eerste Frederik van Eedenlezing. Dit jaar: Martha Nussbaum. Frederik van Eeden 2011 Martha Nussbaum ZEIT GEIST Kunst is filosofie in een zichtof hoorbare gestalte De ISVW start in oktober 2011 met een nieuwe Basisopleiding Esthetica en kunstfilosofie. Deze opleiding beslaat vijf weekends en behandelt de esthetische ervaring aan de hand van schilderijen, literatuur en muziek. De combinatie van kunst en filosofie is spannend, vertelt Arthur d Ansembourg, docent van de opleiding. Het maakt abstracte vraagstukken concreet en tastbaar. Kunstwerken bieden een intuïtief antwoord op filosofische vragen omtrent de relatie van de mens met de wereld en de anderen. Ik vind het dan ook van belang om niet zozeer te filosoferen over het kunstwerk, maar aandacht te hebben voor de filosofie van het kunstwerk zelf. Plato zegt ergens dat het schone de zichtbare zijde is van het goede. Ik zou die gedachte willen doortrekken naar de relatie tussen kunst en filosofie. Kunst is filosofie in een zichtbare of hoorbare gestalte. De Basisopleiding Esthetica en kunstfilosofie kan je helpen om gestructureerd over kunst na te denken. We hebben allemaal verschillende associaties bij een kunstwerk. Als je daar met elkaar over spreekt, ontdek je niet alleen meer kanten van een kunstwerk, maar leer je ook iets over jezelf, de tijdgeest en de wereld waarin we leven. Kunst kan ook een manier zijn om over de beperking van het denken zelf heen te stappen. Het toont wat de filosofie niet kan beschrijven. Dat kan heel verrijkend zijn. In de opleiding bespreken we verschillende kunsttheorieën van Plato tot Lyotard en Danto. We ontdekken wat er in de loop van de tijd mee is gebeurd. Dit doen we aan de hand van teksten en kunstwerken uit verschillende periodes. (Meer informatie op pagina 6). Het gehele interview met Arthur d Ansembourg treft u op ISVW Agenda AUGUSTUS 21 Open Dag SEPTEMBER 4 Stoïcijnse Levenskunst (helaas volgeboekt) 4 Martha Nussbaum houdt Van Eedenlezing 4 Basiscursus kosmologie met Govert Schilling 10 Sprekende denkers: Spinoza 11 Filosoferen met Kinderen 17/18 Sprekende denkers: Schopenhauer 24 Sokrates en Sokratische gesprekken 24/25 Grote natuurkundige theorieën met Vincent Icke 24/25 Betrouwbare kennis 24/25 Start Beroepsopleiding Filosoferen met kinderen en jongeren 24/25 Start Basisopleiding Filosofie in de praktijk 24/25 Start Basisopleiding Systematiek van de filosofie OKTOBER 1/2 Start basisopleiding Esthetica en kunstfilosofie 1/2 Kunst en moraal 7 Vrije wil? 8/9 Sprekende denkers: Tocqueville 15/16 Start Basisopleiding Geschiedenis van de filosofie 15/16 Grote filosofen van de Oudheid 15/16 Hindoeïsme en Boeddhisme 15/16 Sprekende denkers: Aristoteles 16 Hans Achterhuis & radicalen Herfstweek praktische filosofie Everyday Reason Talk 22 Stoïcijnse levenskunst 23 Filosofisch literair café 22/23 Sokratische gesprekken Herfstweek praktische filosofie 30 Filosoferen in organisaties NOVEMBER 4 Bart Tromp lezing 12/13 De ideale opvoeding 18 Diner pensant met Marjolijn Februari 19 Willen, kiezen, handelen 19 Schoon denken 19/20 Het goede handelen 20 Filosofisch literair café 26/27 Denkgereedschap 26/27 Kunstfilosofie: lineair perspectief DECEMBER 11 Sokratische gesprekken en Sokratische cafés 17 Filosoferen met kinderen 17/18 Word zelf filosoof 17/18 Grote filosofen van de Middeleeuwen JANUARI Filosoferen in organisaties 21/22 Over de actualiteit van het schone 22 Verdieping rationeel-emotieve therapie 22 Sprekende denkers: Erasmus 28/29 Renaissance en Verlichting 28/29 Dichters en denkers over de wereld Voor meer informatie en boekingen:

2 2 FILOSOFIE FILOSOFIE NAJAAR 2011 SEPTEMBER OKTOBER Martha Nussbaum geeft 2e Frederik van Eedenlezing ZONDAG 4 SEPTEMBER UUR Amerikaanse topfilosofe: Onderwijs hoort niet primair om winst te draaien De Amerikaanse filosofe Martha Nussbaum presenteert deze dag de Nederlandse vertaling van haar nieuwe boek Not For Profit (Niet voor de winst. Het belang van alfa-onderwijs voor de democratie). Nussbaum pleit in haar boek voor de artes liberales (algemene culturele, kunstzinnige en filosofische vorming, zie ook voorzijde). Organisatie: ISVW, Freedomlab, Vrij Nederland en Uitgeverij Ambo. Toegang: 145,- (incl. lunch, koffie/thee, het boek Niet voor de winst en een proefabonnement van vier nummers op Vrij Nederland (stopt automatisch). Vrij Nederland is medeorganisator van de Zeitgeist-reeks. Een basiscursus kosmologie: van oerknal tot witte gaten ZONDAG 4 SEPTEMBER UUR Maak kennis met de kosmologie en het heelal Sterrenkundige Govert Schilling, bekend van zijn artikelen in de NRC, de Volkskrant en van zijn vele boeken, gaat in op de nieuwste inzichten over het heelal: de oerknaltheorie, de vraag of er nog andere leven is op exoplaneten en op de knagende vraag: waar is de verwachte donkere materie gebleven? Ter plekke verrijst een mini-planetarium dat u al liggend kunt bezoeken. Deze dag komen vier thema s aan de orde: de oerknaltheorie, de oorsprong van de kosmos, het raadsel helaal en het antropisch principe. Toegang: 125,- (incl. diner met wijn, lunch, koffie/thee). Aanmelding en aanvullende informatie ZEIT GEIST U kunt zich aanmelden via de bon op de achterpagina van deze krant of via onze site: Op de site vindt u aanvullende informatie over de cursussen en de sprekers. Tevens vindt u hier links naar videoverslagen van eerdere cursussen en treft u informatie over onze digitale leeromgeving. Via de digitale leeromgeving krijgt u, direct na inschrijving, toegang tot teksten die eventueel bij uw cursus horen. De teksten worden u bij aanvang van de cursus ook als reader uitgereikt. Via de digitale leeromgeving kunt u ook in contact komen met medecursisten en docenten. De cursussen van de ISVW hebben een CEDEO keurmerk. Deze onafhankelijke organisatie doet onderzoek naar de kwaliteit van opleidings- en cursusinstituten. Sprekende Denkers: Spinoza ZATERDAG 10 SEPTEMBER UUR De ethiek, de vrijheid en het leven van een van Nederlands grootste denkers De Nederlandse filosoof Benedictus Spinoza ( ) durfde zijn hoofdwerk, de Ethica, niet tijdens zijn leven te publiceren. Toen het na zijn dood uitkwam, veroorzaakte het een enorme opschudding. Spinoza stelde God gelijk aan de Natuur, en dat was ongehoord. Prof.dr Han van Ruler vertelt over het leven en werk van Spinoza en staat ook stil bij zijn pleidooi voor vrijheid van meningsuiting. Toegang: 95,- (incl. lunch, koffie/thee en reader). Filosoferen met kinderen ZONDAG 11 SEPTEMBER UUR Filosoferen van kleins af aan Dag rond verschillende manieren van filosoferen met kinderen. Met praktijkoefeningen. Toegang: 105,- (incl. lunch, koffie/thee en reader). Sprekende Denkers: Schopenhauer ZATERDAG 17 EN ZONDAG 18 SEPTEMBER Het vrolijkmakende pessimisme van Arthur Schopenhauer De Duitse filosoof Arthur Schopenhauer ( ) was een excentrieke denker die met Wil en voorstelling een meesterwerk afleverde. Volgens Schopenhauer lopen we aan de leiband van onze eigen wil. Die wil is onze levensbron, maar het is toch vooral een domme, brute kracht die ons blind voortduwt. Gelukkig zijn er methoden om de wil uit te schakelen. Docent: Prof.dr. Frans Jacobs is emeritus hoogleraar in de wijsgerige antropologie en de grondslagen van het humanisme vanwege de Stichting Socrates aan de Universiteit Leiden en is emeritus wijsgerige ethiek aan de Universiteit van Amsterdam. met wijn, 2x lunch, koffie/thee en reader). Arrangement 2: 289,- (Arr. 1 + hotelkamer & ontbijt). Sokrates en Sokratische gesprekken: ZATERDAG 24 SEPTEMBER UUR De gesprekstechniek van de grootste filosoof aller tijden Kennismaking met Sokrates en Sokratische gesprekken. Met Sokrates kwam de aandacht voor de mens, voor het alledaagse leven, voor de rol van het kritische, vragende denken, voor zelfkennis, voor liefde en voor geluk in de westerse filosofie. koffie/thee en reader). Arrangement 2: 135,- (incl. lunch, koffie/thee, reader en diner met wijn). Vincent Icke: Grote natuurkundige theorieën ZATERDAG 24 EN ZONDAG 25 SEPTEMBER AANVANG ZA EINDE UUR Fundamentele krachten in ons universum Vincent Icke bespreekt de belangrijkste natuurkundige krachten die in onze kosmos werkzaam zijn, zoals mechanica, magnetisme, atoomstructuur, relativiteit, quantummechanica en veldentheorie. Hij doet dat aan de hand van dagelijkse verschijnselen en anekdotes. Vincent Icke is hoogleraar theoretische astrofysica in Leiden, bijzonder hoogleraar kosmologie aan de UvA, beeldend kunstenaar en publicist. Dit weekend is een initiatief van NWT magazine en de ISVW. De colleges worden opgenomen en als luistercollege uitgebracht. Toegang: Arrangement 1: 289,50 (incl. diner met wijn, 2x lunch, koffie/thee). Arrangement 2: 334,50 (arr. 1 + hotelkamer & ontbijt). Voor lezers van NWT: 278,- (arr.2). Betrouwbare kennis ZATERDAG 24 EN ZONDAG 25 SEPTEMBER Wat kunnen we (zeker) weten? De eerste stap naar een betrouwbaar wereldbeeld is de vraag naar de betrouwbaarheid van onze kennis. Kennistheorie is de kerndiscipline van de filosofie. Docent: Jan Flameling studeerde wijsbegeerte in Groningen, Keulen, Berkeley en Amsterdam. In 1994 richtte hij Filosofisch Bureau Ataraxia op. Hij organiseert denkvakanties en geeft workshops. met wijn, koffie/thee, 2x lunch). Arrangement 2: Kunst en moraal ZATERDAG 1 EN ZONDAG 2 OKTOBER Hoe gaan het schone en het goede samen? Plato ging uit van de eenheid van het schone en het goede (kalokagathia). Die invalshoek is zichtbaar in het werk van Giotto, Sasseta, Poussin en David. Nietzsches oproep om de zedelijke orde omver te werpen, zie je bij Manet en de hedendaagse kunstenaar Ronald Ophuis. Basisopleiding Esthetica en kunstfilosofie (zie p. 6). Docent: Arthur d Ansembourg. Hij studeerde fi- Alle programma s onder voorbehoud van wijzigingen. losofie aan de UvA en München. Hij is werkzaam als docent dilemmatrainingen en kunstfilosofie. met wijn, 2x lunch, koffie/thee). Arrangement 2: Vrije wil? VRIJDAG 7 OKTOBER UUR Docenten filosofie & de vrije wil Het examenthema filosofie voor Havo & Vwo scholieren is de vrije wil. Deze dag gaan docenten van het voortgezet onderwijs in gesprek met experts op dit gebied. Sprekers filosofen Bert Keizer en Han van Ruler en neurowetenschapper Victor Lamme. Een dag voor docenten en voor iedereen die wil weten of de vrije wil bestaat. Toegang: 195,- (incl. lunch, koffie/thee). Over de democratie in Amerika: Tocqueville ZATERDAG 8 EN ZONDAG 9 OKTOBER Een groot denker over vrijheid en democratie Alexis de Tocqueville ( ) wordt door velen beschouwd als de grootste politieke filosoof na Machiavelli. Hij staat bekend als theoreticus van de democratie en vroege criticus van de moderne massacultuur. Zijn magnum opus Over de democratie in Amerika is gebaseerd op een grote rondreis die Tocqueville maakte in In de Nieuwe Wereld trof hij een samenleving aan die, meer dan de Europese, gelijkheid en individuele vrijheid met elkaar wist te combineren. Docenten: prof.dr. Andreas Kinneging (hoogleraar rechtsfilosofie in Leiden), Albert Jan Kruiter (onderzoeker, adviseur en docent) en prof.dr. Frank Ankersmit (Rijksuniversiteit Groningen), prof. Patrick Stouthuyzen. Toegang: Arrangement 1: 308,50 (incl. 2x lunch, koffie/thee, diner met wijn, reader en boek Over de democratie in Amerika t.w.v. 64,50). Arrangement 2: 353,50 (arr. 1 + hotelkamer & ontbijt). Grote filosofen van de Oudheid ZATERDAG 15 EN ZONDAG 16 OKTOBER Is de hele westerse filosofie een voetnoot bij Plato? Weekend rond de grote Griekse en Romeinse denkers. Drie filosofische basisvaardigheden blijken noodzakelijk voor de handel, het bestuur en de rechtspraak in de Griekse stadstaat: kennis van zaken (fysica), een behoorlijke uitdrukkingsvaardigheid (logica) en besef van waarden en normen (ethica). Basisopleiding Geschiedenis van de filosofie (zie p. 6). Docent: Jan Flameling en prof.dr. Frans de Haas (Universiteit Leiden). met wijn, 2 x lunch, koffie/thee,). Arrangement 2: Hindoeïsme en boeddhisme ZATERDAG 15 EN ZONDAG 16 OKTOBER Twee paden naar verlichting De twee Indiase filosofieën die het meest tot de westerse verbeelding spreken, zijn het boeddhisme en hindoeïsme. We zoomen in op het probleem van de onvergankelijke kern van de mens, het Zelf of Atman in de vroege hindoeïstische teksten en het werk van Nagarjuna, de grootste boeddhistische filosoof aller tijden, die niets van een onvergankelijke persoonlijkheidskern heel laat. Met een afsluitende forumdiscussie. Docenten: drs. M. Dijkstra, prof. dr. Paul van der Velde (onder voorbehoud) en dr. Bruno Nagel met wijn, 2 x lunch, koffie/thee en reader). Arrangement 2: Sprekende Denkers: Aristoteles ZATERDAG 15 EN ZONDAG 16 OKTOBER AANVANG ZA EINDE ZO UUR. Kennismaken met een van de belangrijkste filosofen aller tijden. Aristoteles ( ) was in zijn jeugd de huisleraar van de jonge Alexander de Grote. Hij werd de belangrijkste leerling van Plato en was - terecht - beledigd toen hij niet diens opvolger werd; hij stichtte een eigen school maar moest later Athene verlaten omdat de stemming zo vijandig werd jegens buitenlanders dat hij vreesde dat het lot van Sokrates ook hem zou treffen. Weinigen hebben een zo omvangrijk oeuvre op hun naam staan als hij. Sinds een paar decennia is er sprake van een waar neo-aristotelisme, met name in de ethiek. Docent: Prof.dr. Paul van Tongeren (Radboud Universiteit & KU Leuven). Hij publiceerde onder anderen Deugdelijk leven. Een inleiding in de deugd-ethiek (2006) en Over het verstrijken van de tijd (2007). met wijn, koffie/thee, 2x lunch). Arrangement 2: Hans Achterhuis & radicalen ZONDAG 16 OKTOBER UUR De denker des vaderslands in gesprek met wetsovertreders De denker des vaderlands, Hans Achterhuis, gaat met een groep radicalen op zoek naar de grenzen van het toelaatbare. Mag je burgerlijk ongehoorzaam zijn? Zo ja, waar ligt de grens? Na een inleiding gaat Achterhuis in gesprek met enkele wetsovertreders, waaronder een treinkaper, een radicale dierenactivist, een islamist en een anti-globalist. Deze radicalen gaven eerder argumenten voor hun acties in de videotentoonstelling Angry, die online nog te vinden is: Organisatie: Nederlands Gesprek Centrum (NGC) en ISVW. Toegang: 95,- (incl. koffie/ thee en lunch), NGC-leden en jongeren onder de dertig: 25,-.

3 FILOSOFIE 3 FILOSOFIE NAJAAR 2011 NOVEMBER Wandelarrangement Nimmerdor Na afloop van uw weekendcursus een kleine twee uur wandelen in de buurt van de ISVW onder leiding van een gids? Dat kan. Vanaf landgoed ISVW lopen we naar het naastgelegen Landgoed Nimmerdor, een voorbeeldige romantische tuin aan de rand van Amersfoort. Historische gids Lia van Burgsteden vertelt over de geschiedenis van deze en ander tuinen. 12,50 per persoon. Groepskorting mogelijk. Meer informatie: receptie@isvw.nl of Herfstweek praktische filosofie MA-VRIJ OKTOBER & OKTOBER Herfstweek over het nut van filosofie voor uw leven ISVW en NRC organiseren een week over de praktische waarde van filosofie voor uw leven. Het programma wordt in de tweede week van de herfstvakantie herhaald. Maandag: Een stevig persoon worden. Achter je mening staan en zelfvertrouwen (volgens Socrates), je niet uit het veld laten slaan (Stoïcijnse filosofie) en het zelfvertrouwen (volgens Epicurus). Docenten: Miriam van Reijen (1e week) en Jan Flameling (2e week). Dinsdag: Handig worden. Wat zit er in de gereedschapskist van de denkers? Handige methoden om scherper te denken (analyse, begripsverheldering, deconstructie, pragmatiek, fenomenologie). Docent: Paul Wouters. Woensdag: In het moment komen. Oosterse (zen)filosofie en de kunst van het loskomen van je wil (Schopenhauer). Docenten: Jan Flameling. Donderdag: Iets van je leven maken. Existentialistische filosofie van Sartre en De Beauvoir en Foucault s levenskunst. Docent: Daan Roovers. Vrijdag: Je leven veranderen. Herkaderen en integer worden. Docent: Karim Benammar. Deze week wordt integraal herhaald in de week van oktober. Toegang: 895,- (incl. 4 hotelovernachtingen, 4 x een diner met wijn, reader, lunch en ontbijt). Everyday Reason Talk VRIJDAG 21- ZONDAG 23 OKTOBER AANVANG VR ZO UUR Openbaar Engelstalig expertseminar, georganiseerd door de Erasmus Universiteit, over alledaagse rede: Moral Agency, Deliberative Awareness and Conscious Control. Speakers: Constatine Sandis (Oxford Brookes University), Frank Hindriks (RU-Groningen), Maureen See and Arno Wouters (Erasmus Universiteit Rotterdam), Lilian O Brian (University College Cork), Leon de Bruin (University of Bochum), Derek Strijbos and Marx Slors, (Radboud University Nijmegen), Tillmann Vierkant (Edinburgh), Katrien Schaubroeck (KU-Leuven), Christoph Lumer (University of Siena). Comments: Markus Schlosser (University of Leiden), Jan Bransen (Radboud University Nijmegen), Bob Brecher (University of Brighton) and Sander Voerman (Tilburg University). Toegang: 520,- ( hotelkamer & ontbijt, lunch en diner met wijn). Stoïcijnse levenskunst ZATERDAG 22 OKTOBER UUR Werk je negatieve emoties weg! Stoïcijnse levenskunst: evenveel geluk als wijsheid. De stoïcijnse filosofen (Epictetus, Seneca) gaan ervan uit dat niet effectieve en lastige emoties ontstaan door eigen irrationele gedachten. In de 20e eeuw werd op basis van deze filosofie de Rationeel Emotieve Training ontwikkeld die wij weer uitvoeren vanuit de oorspronkelijke radicaal-filosofische uitgangspunten. reader en koffie/thee,) Arrangement 2: 135,- arr. 1+ diner en wijn) Sokratische gesprekken ZATERDAG 22 EN ZONDAG 23 OKTOBER Oefeningen en gesprekken Onder deskundige leiding zoekt de groep het antwoord op een uitgangsvraag die het hele weekend centraal staat. U leert de socratische deugden: zorgvuldig formuleren van uw gedachten, uitstel van oordeel, geduld, inleven in de ander, goed luisteren, samenvatten, wederzijds begrip en het bereiken van consensus. Docent: Hans Bolten e.a.. Toegang: Arrangement 1: 244,- ( koffie/thee, 2 x lunch, diner met wijn). Voor leden van de VFP: 223,- Arrangement 2: 289,- (arr. 1 + hotelkamer & ontbijt). Voor leden van de VFP: 268,-. Filosofisch literair café ZONDAG 23 OKTOBER UUR Met Paul van Tongeren over Nietzsche Filosofisch literair café rond recent verschenen filosofieboeken en luistercolleges. Gesteund door de zestien leesclubs van de Vrienden van de ISVW, bespreken we welke recente boeken en cd s de moeite waard zijn. Onder het genot van een aangeklede borrel houden we het eerste luistercollege Nietzsche, door Paul van Tongeren van ISVW Uitgevers ten doop. Paul van Tongeren zelf legt uit waarom het nihilisme van Nietzsche ons blijft boeien. Toegang: 25,-. Als u ter plekke Vriend van de ISVW wordt, is de entree gratis. Herfstweek praktische filosofie MA-VRIJ OKTOBER AANVANG MA VRIJ UUR Herfstweek over het nut van filosofie voor uw leven Herhaling van de herfstweek die de ISVW en NRC samen organiseren over de praktische waarde van filosofie voor uw leven. Zie de identieke herfstweek van okt. Filosoferen in organisaties ZONDAG 30 OKTOBER UUR Denken op de werkvloer Dag rond verschillende toepassingen van filosofie in organisaties, waaronder de diverse filosofische invalshoeken (dialectica, retorica, grammatica en ethica) en het Rationeel Emotief Management. koffie/thee en reader). Arrangement 2: 135,- (arr. 1 + diner met wijn). 4e Bart Tromp-lezing door Jan Bank VRIJDAG 4 NOVEMBER UUR Historicus Jan Bank houdt de jaarlijkse Bart Tromplezing. De Bart Tromp-lezing werd in 2008 in het leven geroepen door de Stichting Bart Tromp en het Nederlands Gesprek Centrum i.s.m. de ISVW en de Rode Hoed, ter nagedachtenis van deze dwarse denker. Locatie: Rode Hoed, Keizersgracht 102, 1015CV Amsterdam. Café open uur. Toegang: 10,- / 7,- voor studenten. Donateurs gratis toegang. Schrijf u snel in voor een cursus of opleiding en maak kans op een van de 50 gratis jaarabonnementen op Filosofie Magazine! De ideale opvoeding ZATERDAG 12 EN ZONDAG 13 NOVEMBER Filosofen over gewenste vorming van het kind Hoe en waartoe moeten we onze kinderen opvoeden? Moeten ze vooral zichzelf worden? Of mogen we ze een zetje in de juiste richting geven. Zo ja, wat is die juiste richting dan? In dit weekend vertelt Daan Roovers, zelf moeder van twee jonge kinderen, over de opvoedingsidealen van de afgelopen 2500 jaar. Docent: Daan Roovers is hoofdredacteur van Filosofie Magazine. Samen met René Gude schreef ze de Kleine geschiedenis van de filosofie. met wijn, 2 x lunch, koffie/thee en reader). Arrangement 2: Eten en weten: gelijkheid volgens Marjolijn Februari VRIJDAG 18 NOVEMBER UUR Diner pensant met romancier, columniste en filosofe Marjolijn Februari Het gelijkheidsbegrip ligt onder vuur, en pogingen het te herijken lijken bovenal verwarring te zaaien. Dat komt waarschijnlijk doordat gelijkheid en ongelijkheid begripsmatig lastig uit elkaar zijn te houden: zo kun je artikel 1 van de Grondwet zien als een bepaling die gelijke behandeling garandeert, maar ook als een bepaling die burgers beschermt in de expressie van hun onderlinge verschillen. Hoewel de laatste jaren veel wordt geklaagd over gelijkheidsdwang in de Nederlandse maatschappij, neemt de sociaal-economische ongelijkheid tussen generaties en bevolkingsgroepen toe, net als de segregatie tussen mannen en vrouwen. En waar de gelijkheid wel toeneemt, veroorzaakt juist die toename weer een afname van de gelijkheid elders. Er is, kortom, reden om goed af te bakenen wat we met gelijkheid bedoelen. Toegang: 55,- (diner met wijn). Willen, kiezen, handelen ZATERDAG 19 NOVEMBER UUR Alles over keuzeproblemen en hoe je van je schuldgevoel af komt Keuzeproblemen twijfel, onzekerheid, angst vooraf en schuldgevoel en frustratie achteraf vormen een belangrijke categorie van de problemen waarmee cliënten bij een filosofisch consulent komen. Epicurus wist er met zijn hedonistische calculus wel raad mee. Docent: dr. Miriam van Reijen publiceerde verschillende boeken over praktische filosofie, met name over emoties en over Spinoza. koffie/thee en reader). Arrangement 2: 135,- (arr. 1 + diner met wijn). Schoon denken ZATERDAG 19 NOVEMBER UUR Themadag van de Vereniging voor Filosofische Praktijk over verwondering, kunst en uw eigen filosofie Het goede, het ware en het schone zijn belangrijke begrippen in de filosofie sinds Plato. Tijdens deze themadag gaan we uit van het schone en komen zo ook in gesprek over het goede en het ware. De deelnemers zetten hun eigen denkkunst in tijdens de workshops en leren over de kunst van het leven. Zo worden kunst, denken en leven samengebracht in de filosofische praktijk. Toegang: 95,- (lunch, koffie/ thee) Voor leden van de VFP: 60,-. Het goede handelen ZATERDAG 19 EN ZONDAG 20 NOVEMBER Een weekend in het teken van de grote filosofische vraag: wat moet ik doen? De vraag Hoe te leven? is een zaak voor iedereen persoonlijk, maar is vanaf het begin ook één waar de filosofie zich mee bezighoudt. Door de eeuwen heen zijn er door filosofen verschillende antwoorden gegeven op de vraag naar het goede handelen. Basisopleiding Systematiek van de filosofie (zie p. 6). Docent: Jan Flameling. Gastdocent Frans Jacobs is emeritus hoogleraar aan de Universiteit Leiden en de Universiteit van Amsterdam. met wijn, 2x lunch, koffie/thee). Arrangement 2: advertentie DE VERTRAAGDE TIJD (verzend) antiquariaat Woestijgerweg SL Amersfoort Telefoon: pjotr.jansen@planet.nl Eigenaar: Peter Jansen Specialisaties: Filosofie Literatuur Rusland Boekenzoekdienst: Laat mij weten (mail, telefoon) welk boek u zoekt!

4 4 FILOSOFIE FILOSOFIE NAJAAR 2011 DECEMBER JANUARI 2012 Filosofisch literair café ZONDAG 20 NOVEMBER UUR Laat u bijpraten over recente filosofieboeken Filosofisch literair café rond recent verschenen filosofieboeken en luistercolleges. Gesteund door de zestien leesclubs van de Vrienden van de ISVW, bespreken we welke recente boeken en cd s de moeite waard zijn. De leesclubs kiezen een boek uit dat centraal staan deze middag (volg onze site). Onder het genot van een aangeklede borrel licht de auteur van het betreffende boek zijn beschouwing toe. Toegang: 25,- (incl. aangeklede borrel). Als u ter plekke Vriend van de ISVW wordt, is de entree gratis. Denkgereedschap ZATERDAG 26 EN ZONDAG 27 NOVEMBER. Het Nederlands Gesprekcentrum (NGC) Sinds enige tijd werken het Nederlands Gesprek Centrum en de Internationale School Voor Wijsbegeerte intensief samen. Ruimte geven aan onenigheid op niveau - dat is al meer dan vijftig jaar het doel van het Nederlands Gesprek Centrum (NGC). Het NGC is in 1949, vlak na de Tweede Wereldoorlog opgericht door gijzelaars uit St.Michielsgestel. Tijdens de oorlog was een dwarsdoorsnede van de toenmalige culturele elite in dit kamp geïnterneerd. Deze mensen kwamen voor de oorlog in het verzuilde Nederland nauwelijks met elkaar in aanraking, maar in het kamp raakten ze in gesprek. Na de oorlog wilden zij ook anderen laten zien dat een gesprek over de grenzen van de zuilen heen zeer wel mogelijk is en richtten zij het NGC op. Het NGC organiseert bijeenkomsten waar belangwekkende thema s op het scherpst van de snede aan de orde komen, zonder dwang tot consensusvorming. Op 16 oktober organiseert het NGC een bijeenkomst met denker des vaderlands Hans Achterhuis. Hij gaat in debat met radicalen om gezamenlijk te zoeken naar de grenzen van de burgerlijke ongehoorzaamheid. Op 4 november staat de jaarlijkse Bart Tromp/lezing in de Rode Hoed in Amsterdam op het programma, dit keer te houden door historicus Jan Bank. (Zie pagina 2-4). Meld u aan als donateur, meer informatie of info@isvw.nl Vul je gereedschapskist met het nodige filosofische werktuig Is er een filosofie waarin het niet gaat om diepzinnige statements en grote beweringen, maar om verheldering van de problemen waar we iedere dag mee kampen? Paul Wouters, oud-directeur van de ISVW, neemt de deelnemer bij de hand en laat zien dat de filosofie over uiteenlopende denkgereedschappen beschikt om vragen te lijf te gaan. Tijdens dit weekend maakt u kennis met acht stuks gereedschap, die toelaten creatief en kritisch een visie te ontwikkelen.bij deze cursus ontvangt u het boek Denkgereedschap van Paul Wouters. Docent: Paul Wouters is organisatieadviseur. Toegang: Arrangement 1: 263,95 (incl. diner met wijn, 2x lunch, koffie/thee en boek Denkgereedschap t.w.v. 19,95) Arrangement 2: 308,95 (arr. 1 + hotelkamer & ontbijt). Over het lineair perspectief en het bezielde lichaam ZATERDAG 26 EN ZONDAG 27 NOVEMBER Met het lichaam kijken Merleau-Ponty meent dat Descartes mechanistische opvatting van de waarneming leidt tot verlies van de lichamelijke betrekking met de wereld en uitnodigt tot een te afstandelijke manier van kijken. Het werk van Cézanne vraagt om een nieuwe manier van kijken die gepaard gaat met een herstel van de lichamelijke betrekking met de wereld. Basisopleiding Esthetica en kunstfilosofie (zie p. 6). Docent: Arthur d Ansembourg. met wijn, koffie/thee, 2 x lunch). Arrangement 2: Sokratische gesprekken en Sokratische cafés ZONDAG 11 DECEMBER UUR Kennismaken met de Sokratische houding en methode De Sokratische houding en de Sokratische methode maken meer dan ooit school op allerlei gebieden van het leven en van de samenleving: in het filosoferen met kinderen, in het beroepsonderwijs, in organisaties, in het coachen, en in filosofische cafés. De verschillende concrete toepassingen van socratische gespreksvoering worden besproken en geoefend, en in het middagprogramma vindt een socratisch democratisch café filo plaats. Toegang: 105,- (incl. lunch, koffie/thee en reader). Filosoferen met kinderen ZATERDAG 17 DECEMBER UUR Met kinderen praten over grote vragen Dag rond verschillende manieren van filosoferen met kinderen. Met praktijkoefeningen. koffie/thee en reader) Arrangement 2: 135,- (arr. + diner met wijn). Filosofisch privé-consult Is het tijd voor zelfonderzoek? Heeft u een knoop door te hakken? Wilt u korte metten maken met een kwestie die u maar niet loslaat? Trek u dan een etmaal terug voor een serie gesprekken met een ervaren filosofisch consulent, afgewisseld met wandelingen, lectuur, solitaire overpeinzingen en goede maaltijden. Het arrangement Filosofische dialoog begint met een uitgebreide lunch en eindigt de volgende dag om 12 uur. U kunt zes maal een uur één-op-één van gedachten wisselen met Harm van der Gaag, hoofddocent van de ISVW-beroepsopleiding voor filosofisch consulenten. Incl. diner met wijn, lunch, overnachting & ontbijt: 1500,-. Meer info: Word zelf filosoof ZATERDAG 17 EN ZONDAG 18 DECEMBER Uw mening upgraden tot een doordacht filosofisch standpunt Filosoof Jan Bransen laat zien hoe filosofische vaardigheden helpen bij het vormen van een degelijke eigen mening. Hij neemt u mee op een reis door het hedendaagse meningencircuit, met speciale aandacht voor de rol van onze emoties in onze vooroordelen over de positieve en de negatieve kanten van de Nederlandse identiteit anno Docent: Jan Bransen is hoogleraar filosofie aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Hij schreef onder meer Filosofie en ironie en Word zelf filosoof. met wijn, 2 x lunch,koffie/thee,). Arrangement 2: Voor 22,50 sturen wij u het boek Word zelf filosoof thuis. Als dit gewenst is, dan dit graag even vermelden bij de opmerkingen. Grote filosofen van de Middeleeuwen ZATERDAG 17 EN ZONDAG 18 DECEMBER Maak kennis met de grote theologische filosofen uit de Middeleeuwen De Romeinse republikeinse overlegcultuur blijkt niet in staat het wereldrijk bijeen te houden; het monotheïsme wel. Rome wordt Katholiek en de filosofie - van Augustinus tot Thomas van Aquino - omarmt Jezus als eenheidstichter in de fysica, logica en ethica van de Middeleeuwen. De filosofie bloeit in de luwte van de theologie. Docent: Jan Flameling. met wijn, 2 x lunch, koffie/thee). Arrangement 2: Filosoferen in organisaties ZATERDAG 7 JANUARI 2012, UUR Denken op de werkvloer Filosoferen in organisaties. Literatuur o.a.: Hoofdstukken uit Vrije Ruimte. Filosoferen in organisaties (Kessels, Boers en Mostert), Rationeel Emotief Management (Verhulst). Toegang: Arrangement 1: 105,- (incl. lunch en koffie/thee,) Arrangement 2: 135,- arr. 1+ diner en wijn) Over de actualiteit van het schone ZATERDAG 21 EN ZONDAG 22 JANUARI Wat bedoelt Kant met zuivere schoonheid? Welke rol spelen verbeelding en verstand in de ervaring van mooie kunstwerken? In de 20e eeuw verschaft Hans-Georg Gadamer inzicht in de hermeneutische structuur van de esthetische ervaring. Hij problematiseert enerzijds Kants idee van zuivere schoonheid, maar hij gebruikt het ook om te laten zien hoe schoonheid verbonden is met een ervaring van gemeenschappelijkheid. Basisopleiding Esthetica en kunstfilosofie (zie p. 6). Docent: Arthur d Ansembourg. Toegang: Arrangement 1: 244,- (diner met wijn, 2 x lunch, koffie/thee). Arrangement 2: Verdieping rationeelemotieve therapie ZONDAG 22 JANUARI UUR Met Spinoza leren omgaan met passies en emoties De stoïcijnse filosofie over denken en voelen wordt op deze dag behandeld aan de hand van de radicale filosofie over de passies van de filosoof onder de filosofen, Spinoza. We doen praktijkoefeningen er is aandacht voor de filosofische methode van de Rationaal Emotieve Therapie. Docent: dr. Miriam van Reijen publiceerde verschillende boeken over praktische filosofie, met name over emoties en over Spinoza. Toegang: 105,- (incl. lunch, koffie/thee en reader). Sprekende denkers: Erasmus ZONDAG 22 JANUARI UUR De vrolijke, kritische denker van de Nederlandse Renaissance Desiderius Erasmus (ca ) is vooral bekend van zijn Lof der Zotheid. Met zijn vlotte en vileine pen nam hij menig hoogwaardigheidsbekleder op de hak. Intussen ontwikkelde hij een degelijke taalkritiek en een kritisch-bescheiden levenshouding die goed aansloot bij de Hollandse volksaard. Prof. Herman Pleij vertelt blijmoedig over het leven en werk van de Nederlandse Renaissancedenker. Docent: Prof.dr. Herman Pleij, (1943) is emeritus hoogleraar in de Historische Nederlandse Letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam. Hij is regelmatig op radio en tv en schrijft in diverse dag- en weekbladen over cultuurhistorische onderwerpen. Hij schreef diverse boeken waaronder Erasmus en het poldermodel (2005) en De eeuw van de zotheid (2007). Toegang: 95,- (incl. lunch, koffie/thee). Grote filosofen van de Renaissance en Verlichting ZATERDAG 28 EN ZONDAG 29 JANUARI 2012 Filosofie achter de (wetenschappelijke) revolutie De zeventiende eeuw is de puberteit van de moderne filosofie. Bacon, Descartes, Hobbes, Spinoza en Locke hervormen de fysica, logica en ethica. De fysica wordt mechanistisch en empirisch, de logica wordt mathematisch en de ethica wordt rationeel. Rousseau, Hume, Montesquieu en Kant werpen licht op de vraag: Welke logica brengt vrede, welke ethiek geeft zin? Basisopleiding Geschiedenis van de filosofie (zie p. 6). Docent: Jan Flameling. Gastdocent prof. dr. Wiep van Bunge is hoogleraar geschiedenis van de wijsbegeerte aan de EUR. met wijn, 2 x lunch, koffie/thee,). Arrangement 2: Een vrije huid - dichters en denkers over de wereld ZATERDAG 28 EN ZONDAG 29 JANUARI Poëzie in vlucht Poëzieweekend rond het werk van de enkele politiek geëngageerde dichters en Nobelprijswinnaars. Met speciale aandacht voor het werk van de Chinese dichter Liu Xiabo. In 2010 ontving Xiabo de Nobelprijs voor de Vrede voor zijn lange en vreedzame strijd voor fundamentele mensenrechten in China. Hij kreeg eerder een gevangenisstraf van elf jaar voor zijn rol bij het opstellen van Charta 08, een manifest dat oproept tot grotere vrijheid en democratie in China. Ook geëngageerde (vluchtelingen)poëzie van eigen bodem van Ramsey Nasr, Dorothea Frank, Maarten Doorman en Kader Abdollah komt aan de orde. Docent: Hanneke Eggels is dichteres ze schreef onder meer de bundel Een vrije huid, waarin vluchtelingenliteratuur centraal staat. Ze is ook bedenkster van de Nationale Gedichtendag en werkt als docent Nobelprijswinnaarsliteratuur. met wijn, 2 x lunch, koffie/thee). Arrangement 2: 289,- (arr. 1 + hotel & ontbijt). Je leert hier andere visies kennen en begrijpen Kitty van Vliet in dagblad Trouw. Bron: Klanttevredenheidsonderzoek verricht door CEDEO

5 FILOSOFIE 5 NIEUW: ISVW UITGEVERS De ISVW begint een uitgeverij. Om een vliegende start te maken, is uitgeverij LuisterWijs, gespecialiseerd in de uitgave van luistercolleges, overgenomen. Beide partijen werkten al samen rond luistercolleges. ISVW Uitgevers gaat toegankelijke luistercolleges, DVD s en boeken uitgeven op het gebied van filosofie en wetenschap. Voor het komende halfjaar staan uitgaven op de rol van Ton Derksen, Arnon Grunberg, Herman Pleij, Frans Jacobs, Fik Meijer, Han van Ruler, Paul van Tongeren, Govert Schilling en Vincent Icke en anderen. Als ISVW-bezoeker kunt u de ISVW-boeken en luistercolleges met korting aanschaffen. U kunt nu al intekenen op de komende uitgaven, die u bij verschijning thuis ontvangt (portokosten 3,95). Ter introductie speciale aanbiedingen. Sprekende denkers Nietzsche & het nihilisme door Paul van Tongeren 7 cd s in luxe slipcase Normaal 49,95 ISVW-prijs: 44,95. Verschijnt in september 2011 Schopenhauer door Frans Jacobs 3 cd s in luxe slipcase Normaal 24,95 ISVW-prijs: 19,95 Verschijnt in september 2011 Spinoza door Han van Ruler 3 cd s in luxe slipcase Normaal 24,95 ISVW-prijs: 19,95 Verschijnt in oktober 2011 Erasmus door Herman Pleij 3 cd s in luxe slipcase Normaal 24,95 ISVW-prijs: 19,95. Verschijnt in oktober 2011 Aristoteles door Paul van Tongeren 4 cd s in luxe slipcase Normaal 29,95 ISVW-prijs: 24,95 Verschijnt in november 2011 ISVW-uitgevers lanceert de reeks Sprekende denkers. Nederlandse denkers bespreken het leven en werk van de grote denkers uit de geschiedenis van de filosofie. Komend halfjaar verschijnen de eerste vijf cdboxen. Indien u de eerste set van vijf colleges tegelijk bestelt, betaalt u niet de reguliere prijs van 154,75, maar slechts 125,-. DE HELE SET NU VOOR: 125,- [excl.porto 3,95] Voorbij goed en kwaad Arnon Grunberg interviewt filosofen over moraal Hoe ziet de moraal van de hedendaagse filosofie, na de slachtpartijen van de vorige eeuw, eruit? Arnon Grunberg gaat op deze dvd s in gesprek met de filosofen Peter Sloterdijk, Avishai Margalit, Stine Jensen, Marc De Kesel, Joop Goudsblom, Eric Schliesser, en Paul Cobben. Een basiscursus kosmologie van oerknal tot witte gaten door Govert Schilling Van de oerexplosie tot de uitdijing van het heelal, de gekromde ruimte, de witte en zwarte gaten en nog veel meer. Schilling beantwoordt en de grote vragen uit de sterrenkunde waar we allemaal mee worstelen. Kosmische krachten natuurwetten in werking door Vincent Icke Vincent Icke bespreekt de belangrijkste natuurkundige krachten die in onze kosmos werkzaam zijn, zoals mechanica, magnetisme, atoomstructuur, relativiteit, quantummechanica en veldentheorie. Hij doet dat aan de hand van dagelijkse verschijnselen en anekdotes. Waarom? Op ontdekkingstocht met Bas Haring Voor kinderen van 8 tot 12 jaar Hoe bijzonder ben ik eigenlijk? Spreekt de juf of meester altijd de waarheid? Bestaat de evenaar? De meeste kinderen stellen al vanaf jonge leeftijd dit soort filosofische vragen. Bas Haring beantwoordt ze. 4 dvd s in luxe slipcase Luisterduur: 8 uur Normaal 34,95 Verschijnt in september ,95 4 cd s in luxe slipcase Normaal: 29,95 Verschijnt in oktober ,95 6 cd s + boekje in luxe slipcase Normaal: 49,95 Direct leverbaar 44,95 1 cd luisterduur 45 minuten Normaal Direct leverbaar 12,95 De junior bètacanon door Robbert Dijkgraaf, Louise Fresco en Bas Haring met Frank Groothof als razende reporter Voor kinderen van jaar Nederlands bekendste wetenschappers Robbert Dijkgraaf, Louise Fresco, Bas Haring en Frank Groothof vertellen over beroemde uitvindingen zoals de computer en de telefoon en over belangrijke wetenschappers als Newton en Einstein. 5 CD S + boekje in luxe slipcase luisterduur ca. 350 minuten. Normaal: 17,50 Direct leverbaar. 14,95 Ik bestel de volgende producten: Per bestelling betaalt u 3,95 bijdrage in de verzendkosten. Nietzsche 44,95 Schopenhauer 19,95 Spinoza 19,95 Aristoteles 24,95 Erasmus 19,95 De hele set sprekende denkers 125,- Voorbij goed en kwaad 29,95 Een basiscursus kosmologie 24,95 Waarom 12,95 Kosmische krachten 44,95 De junior bètacanon 14,95 BESTELBON Stuur de ingevulde bon in een ongefrankeerde envelop naar: ISVW, Antwoordnummer 1048, 3800 WB Amersfoort Naam Voorletter(s) m/v Adres Postcode Geboortedatum adres Plaats Telefoonnummer Ik machtig de Internationale School voor Wijsbegeerte eenmalig het totaalbedrag van mijn giro/bankrekening af te schrijven. Bankrekeningnummer Datum Handtekening Ik betaal met de acceptgiro die ik bij levering van de bestelde producten ontvang. (Administratiekosten 2,-)

6 6 FILOSOFIE ISVW BASISOPLEIDINGEN FILOSOFIE BASISOPLEIDING FILOSOFIE IN DE PRAKTIJK Laat niemand die jong is het uitstellen aan filosofie te doen, en laat evenmin wie oud is de filosofie beu raken. Geen mens is toch te jong of te oud om aan een gezonde geest te werken? Epicurus maakt in zijn Brief over het geluk duidelijk dat filosofie een praktische aangelegenheid is voor iedereen, een heel leven lang. Filosofiebeoefening staat in dienst van het dagelijks bestaan, zowel in de privésfeer, als op de markt en in het publieke domein. De laatste jaren zijn talloze manieren van praktisch filosoferen herontdekt en opnieuw ontwikkeld. De interesse in denkers die de filosofie als gereedschap zien van Sokrates tot Jos Kessels - is enorm toegenomen. Maar vooral zijn er nieuwe genres ontstaan waarmee de stap van theorie naar praktijk wordt gemaakt, denk aan filosofische consulten, Sokratische gesprekken, diner pensants, organisatiefilosofie, filosofische cafés en filosofische stadswandelingen. De basisopleiding Filosofie in de praktijk is een ideale introductie voor iedereen die kennis wil nemen van deze filosofische vaardigheden en er zelf ervaring mee wil opdoen. Er is veel aandacht voor basisteksten van filosofen die direct toepasbaar zijn op de praktijk. Vervolgens wordt met concrete vaardigheden, methodes en praktijken geoefend, zoals Sokratische gespreksvoering, filosoferen met kinderen, filosofisch consulentschap en filosoferen in organisaties. Deze basisopleiding is bedoeld voor iedereen die eraan toe is om de slag van filosofische theorie naar een gelukkiger en efficiëntere dagelijkse praktijk te maken. Je verruimt de grenzen van je taal en argumentievermogen. (Je wereld is zo groot als je taalvermogen reikt). De opleiding is vooral ook geschikt: voor psychologen, therapeuten, coaches en trainers om filosofische vaardigheden toe te voegen aan hun professionele repertoire. voor professionele filosofen die een beroepsopleiding tot filosofisch consulent, Sokratisch gespreksleider of docent filosoferen met kinderen volgen. Meer informatie op: Docent dr. Miriam van Reijen was jarenlang docent filosofie aan de Universiteit van Nijmegen en Avans Hogeschool te Breda. Ze publiceerde verschillende boeken over praktische filosofie, met name over emoties en over Spinoza. Indien de groepsgrootte dit vereist, krijgt hoofddocent Miriam van Reijen medewerking van o.a. ervaren praktijkvoerend filosofen Loes de Jong en Hans Bolten. 10 zaterdagen: 24 september, 22 oktober, 19 november, 17 december, 7 januari, 18 februari, 17 maart, 28 april, 19 mei, 23 juni. BASISOPLEIDING ESTHETICA EN KUNSTFILOSOFIE Bij de kunstfilosofie zijn naast het schone altijd ook het ware en goede in het geding. Dit leidt tot allerlei vragen rondom de relatie tussen de esthetische, morele en politieke functie van kunst. In de nieuwe Basisopleiding Esthetica en kunstfilosofie komen aan bod: de relatie tussen kunst en moraal, de rol van het lichaam in de esthetische ervaring, de actualiteit van schoonheid, de betekenis van het sublieme en het debat rondom het einde van de kunst. Elk thema wordt belicht vanuit een 19de / 20 ste -eeuwse filosoof die zijn opvattingen ontwikkelt vanuit een discussie met de klassieke traditie. Vooraf gaand aan elk weekend krijgen deelnemers een reader met primaire teksten (+/- 35 blz.) en een opdracht. Meer informatie op: Docent Arthur d Ansembourg (1960) studeerde filosofie aan de Universiteit in Amsterdam, daarna te München. Later was hij als onderzoeker en als docent verbonden aan de Universiteit Tilburg. Sinds 2002 is hij werkzaam in het volwassenen onderwijs en geeft hij voornamelijk cursussen esthetica en kunst- filosofie. Hij gaat uit van wat filosofen door de geschiedenis heen te zeggen hebben over schoonheid en kunst en gaat na hoe die opvattingen een rol spelen in het werk van kunstenaars en in de publicaties van sommige kunsthistorici. Daarnaast begeleidt hij af en toe Sokratische gesprekken en geeft hij dilemmatrainingen. U treft een interview met Arthur d Ansembourg op isvw.nl Gastdocenten: Ike Kamphof en Renée Ridgway. 5 weekenden: 1&2 oktober, 26&27 november, 21&22 januari, 3&4 maart, 19&20 mei BASISOPLEIDING GESCHIEDENIS VAN DE FILOSOFIE De geschiedenis van de westerse filosofie begint ongeveer 700 v. Chr. in de verrassend moderne stadstaten in Griekenland en Klein-Azië, rijke samenlevingen waar deelname aan de economie, de rechtspraak en de democratie eisen stelde aan de burgers. Kennis van zaken, kennis van taal en kennis van moraal stonden op het curriculum in Plato s Academie en Aristoteles Lyceum. Waarom? Omdat succes in het moderne leven van iedereen vraagt dat je weet wat er aan de hand is, dat je je verstaanbaar kunt maken en dat je gevoel voor richting hebt. Wat er gedacht wordt is in alle tijden anders, maar hoe er gedacht wordt is in grote lijnen niet veranderd. Daar kunnen wij ons voordeel mee doen. De ISVW Basisopleiding Geschiedenis van de filosofie biedt overzicht van denkstijlen die ontwikkeld zijn in 25 eeuwen. De opleiding toont het Waarom & Waartoe van de belang- rijkste filosofische scholen en de motieven van de grootste denkers. De nadruk ligt op de Westerse filosofie met een enkele reis van Thales van Milete via Ockham, Descartes en Nussbaum - tot aan voorlopig eindstation Sloterdijk. Daarna is het aan u om andere richtingen in te slaan of terug te keren naar waar u ooit begon. Ideaal, zowel voor mensen die continuïteit nastreven, als voor degenen die met de geschiedenis willen breken. De basisopleiding Geschiedenis van de filosofie stelt u in staat uw eigen denkstijl te situeren en die van anderen beter aan te voelen. Meer informatie op: 5 weekenden: 15&16 oktober, 17&18 november, 28&29 januari, 17&18 maart, 2&3 juni Docent: Jan Flameling. Gastdocenten: de hoogleraren Frans de Haas, L.M. de Rijk (o.v.), Wiep van Bunge, Frans Jacobs, Machiel Karskens. BASISOPLEIDING SYSTEMATIEK VAN DE FILOSOFIE De wereld is alles wat het geval is, is de korte samenvatting die Wittgenstein gaf van het object van de filosofie. Filosofie is niet moeilijk, de wereld is gewoon erg groot. Een manier om er greep op te krijgen is stap voor stap, systematisch door te denken tot je weet wat er te weten valt. Systematische reflectie op de eigen levenservaring geeft inzicht in je eigen gaven en blinde vlekken. Ervaringen van anderen bevlogen tijdgenoten en eminente figuren uit het verleden - zijn bouwstenen voor een ruimdenkend beeld van onszelf en de stand van zaken in de wereld. In de Basisopleiding Systematiek van de filosofie wordt het denken over de wereld uiteengezet in onderdelen, minutieus onderzocht en uiteindelijk weer samengevoegd tot een adequate kijk op het leven dat wij leven, de kennis die wij koesteren, en tot de mensen die wij zijn. Meer informatie op: Docent Jan Flameling studeerde wijsbegeerte in Groningen, Keulen, Berkeley en Amsterdam. In maart 1994 richtte hij het Filosofisch Bureau Ataraxia op. Sindsdien organiseert hij denkvakanties in Griekenland en India en seminars filosofie in Nederland. Ook geeft hij workshops aan organisatieadviseurs, artsen en apothekers en cursussen aan de Internationale School voor Wijsbegeerte. Gastdocenten: Bert Keizer, prof. Frans Jacobs, prof. Renée van de Vall, prof. Heleen Pott 5 weekenden: 24&25 september, 19&20 november, 21&22 januari, 25&26 februari, 5&6 mei

7 FILOSOFIE 7 BEROEPSOPLEIDINGEN FILOSOFEREN MET KINDEREN EN JONGEREN Landgoed ISVW: ontspanning en comfort in de bossen van Leusden Direct aansluitend aan de Basisopleiding Filosofie in de praktijk, biedt de ISVW een Beroepsopleiding Filosoferen met kinderen en jongeren. In deze beroepsopleiding leert u om een goed filosofisch gesprek te voeren met kinderen en jongeren. De kunst is om een gesprek tot een goed filosofisch gesprek om te vormen en te zorgen dat het ook filosofisch blijft. Daar is niet alleen achtergrondkennis van de filosofie voor nodig, maar vooral ook gespreksvaardigheid. In deze beroepsopleiding kijken we welke kennis u mist, en oefenen we gespreksvaardigheden. Aan de hand van voorbeelden, oefeningen en feedback leert u de fijne kneepjes van het vak. Waar mogelijk wordt gebruik gemaakt van video-opnames van gesprekken met kinderen Deze ISVW-beroepsopleiding wordt verzorgd door het Centrum Kinderfilosofie Nederland en het Vlaams netwerk voor Eigentijds FilosofieOnderwijs (VEFO). De oplei- ding wordt verzorgd door de beste en meest ervaren docenten uit Nederland en Vlaanderen. Meer informatie treft op: 10 weekenden: 24&25 september, 22&23 oktober, 19&20 november, 17&18 december, 7&8 januari, 18&19 februari, 17&18 maart, 28&29 april, 19&20 mei, 23 juni. 6 hectare bosgebied, aan de rand van landgoed Den Treek Vanaf de A28 [afslag Leusden-Zuid] met de auto in 2 minuten bereikbaar Start beroepsopleidingen september 2012 FILOSOFISCH CONSULENT Wie zich door eigen denkkracht een oordeel wil vormen, kan de hulp inroepen van een filosoof: een vakman of -vrouw die geen antwoorden geeft, maar die de vragen wel zó weet te benaderen dat ze hanteerbaar worden. De filosofisch consulent combineert betrokkenheid bij anderen in hun streven naar wijsheid en levensgeluk met specifieke competenties en kennis van de verschillende theoretische kaders. In vijf weekenden wordt u geschoold tot filosofisch consulent. Docent: Harm van der Gaag. SOKRATISCH GESPREKSLEIDER Deelnemers verdiepen zich intensief in de methode, begeleiden verschillende varianten van het Sokratisch gesprek en vrije filosofische dialogen. In de vele praktische reflectieoefeningen verwerken zij hun ervaringen en zoeken een eigen, weldoordachte, begeleidingsstijl. Deze opleiding is bedoeld voor iedereen die wil leren om Sokratische gesprekken te begeleiden. Docenten: Hans Bolten en Kristof Van Rossem. Toegang basisopleidingen Esthetica en kunstfilosofie, Geschiedenis van de filosofie en Systematiek van de filosofie Arrangement 1: 1.350,- (5 weekeinden met leesinstructie, koffie/thee, lunch, diners met wijn, examendag met certificaat). Arrangement 2: 1.575,- (arr. 1 + hotelkamer & ontbijt). De examendag voor alle basisopleidingen is 24 juni Alle kamers met: flatscreen tv gratis WiFi badkamer aparte wc-ruimte balkon Het goede leven, het betere overnachten LANDGOED De weekenden zijn ook apart te volgen. Dan betaalt u relatief gezien minder, maar kunt u niet deelnemen aan de studiebegeleiding op de zondagmiddagen en de examendag. U ontvangt dan ook geen certificaat voor de opleiding. Voor een afzonderlijk gevolgd weekeinde: Arrangement 1: 244,- (cursus, koffie/thee, lunch, diner met wijn) Arrangement 2: Vrienden van de ISVW krijgen korting. Toegang Basisopleiding Filosofie in de praktijk en Beroepsopleiding Filosoferen met kinderen en jongeren riante lounge en bar prachtig gelegen in de natuur en toch goed bereikbaar gratis parkeren op het eigen terrein Landgoed ISVW heeft het Green Key Goud certificaat. Green Key is het internationale milieukeurmerk voor bedrijven in de toerisme- en recreatiebranche. Goud is de hoogste gradatie. Arrangement 1: 1350,-. Opleiding op 10 zaterdagen, 10 x lunch, koffie/thee, 10 x diner met wijn. (Indien u op de zaterdagen het diner niet gebruikt bedragen de kosten 1050,-). Arrangement 2: 3995,50. Dit arrangement omvat de Basisopleiding Filosofie in de praktijk op 10 zaterdagen en de beroepsopleiding Filosoferen met kinderen (10 zaterdagavonden en aansluitende zondagen), 10 hotelovernachtingen, 10 x ontbijt, 20 x lunch, koffie/thee en 10 diners met wijn). De examendag voor de opleidingen is 24 juni Verschillende wandel- en fietsarrangementen ± 10 minuten van het oude centrum van Amersfoort Landgoed ISVW Dodeweg RD Leusden info@isvw.nl landgoedisvw.nl

8 8 FILOSOFIE WEES MENSCH DE Dodeweg RD Leusden info@isvw.nl 12 zalen, 99 kamers, restaurant, lounge en bar Een ideële organisatie De Internationale School voor Wijsbegeerte is een nonprofit-organisatie. De ISVW is in de weekends een algemeen filosofisch cursusinstituut en door de week een professioneel conferentiehotel. De inkomsten uit de horecaonderneming en de uitgeverij komen volledig ten goede aan het ISVW-cursus-instituut zodat wij zonder subsidie een breed aanbod aan filosofiecursussen (onder kostprijs) kunnen aanbieden. De Stichting Internationale School voor Wijsbegeerte is 100% eigenaar van de aandelen en gebruikt de inkomsten uit de horecaonderneming volledig om de filosofiebeoefening te bevorderen. U steunt de filosofie dus door uw [meerdaagse] vergaderingen en festiviteiten (tot 300 personen) bij ons te plannen. Aangenaam verblijven Doe uzelf een plezier met een verblijf op het Landgoed ISVW. Het sfeervolle hoofdgebouw is in 1916 gebouwd door de beroemde architect K.P.C. de Bazel. Het nieuwe hotel is een ontwerp van architect Ruijssenaars. We zijn permanent open en er zijn nieuwe ruime tweepersoonskamers beschikbaar. De zalen en het restaurant zijn stijlvol en comfortabel. Onze keuken is uitmuntend en werkt uitsluitend met verantwoorde, biologische producten. De prachtige ligging in de nabijheid van landgoed Den Treek en professioneel-informele bediening maken een verblijf op het landgoed ISVW uiterst aangenaam. Landgoed ISVW ligt bij Amersfoort - mooi centraal in Nederland - en is vanaf de A28 (afslag 6) met de auto in twee minuten bereikbaar. De parkeerruimte is gratis. Landgoed ISVW met nieuwe kamers Sinds april heten wij Landgoed ISVW en hebben we een nieuw hotel, waardoor we - samen met het bestaande hotel - in totaal 99 kamers beschikbaar hebben. Het nieuwe hotel heeft 39 comforta- Inschrijfbon cursussen Ik geef me op voor de cursus: Naam Voorletter(s) m/v Adres Postcode Geboortedatum Plaats Telefoonnummer Ik ben lid van de Vrienden van de ISVW Ik krijg korting via een andere organisatie, namelijk: Dieetwensen: Ik ding graag mee naar een gratis jaarabonnement op Filosofie Magazine Ik machtig de Internationale School voor Wijsbegeerte eenmalig het totaalbedrag van mijn giro/bankrekening af te schrijven. Bankrekeningnummer Datum Handtekening bele, ruime kamers. Geniet tijdens uw verblijf van een eigen balkon op het zuiden, veel daglicht door de mooie puien en het uitzicht Of reserveer via Arrangement 1 Arrangement 2 Arrangement 1 Arrangement 2 Stuur de ingevulde bon in een ongefrankeerde envelop naar: ISVW, Antwoordnummer 1048, 3800 WB Amersfoort NJK0711 op het prachtige bos. Alle kamers zijn voorzien van of bad of douche en apart toilet. Verder is er een flatscreen TV en draadloos internet aanwezig. Word vriend van de ISVW De Vrienden van de ISVW steunen de Internationale School voor Wijsbegeerte bij het volbrengen van haar ideële taak: het organiseren van hoogwaardige filosofische cursussen voor een geïnteresseerd publiek. Als u ook de activiteiten van de ISVW wilt steunen en bevorderen nodigen wij u graag uit lid te worden van de Vereniging van Vrienden. Uw voordeel: U krijgt 13,50 korting op de prijzen van meerdaagse cursussen U kunt zonder toeslag ( 17,50) in ons nieuwe hotel verblijven. ISVW Internationale school voor wijsbegeerte Dodeweg 8, 3832 RD Leusden, Vormgeving: Henk Droog Dvada Platland Druk: Dijkman Offset Leusden 2011 ISVW Deze krant is gedrukt op FSC papier en geseald in Biofolie, gemaakt van o.a. maiszetmeel, 100% afbreekbaar en CO 2 neutraal exclusive membership Bezoekt u regelmatig onze cursussen? Dan is de nieuwe ISVW Gold Card interressant voor u. De kaart geeft u een jaar lang het recht op een arrangement naar keuze van alle cursussen (uitgezonderd de beroepsopleidingen), basiscursussen en de summerschools. De kaart is geldig vanaf 1 september t/m 31 augustus van het volgende kalenderjaar. De Goldcard is een initiatief van de Vrienden van de ISVW en wordt u aangeboden tegen de bijzondere introductieprijs van 1500,-. Meer informatie: U ontvangt de Vriendennieuwsbrief en heeft toegang tot inspirerende ledenvergaderingen. U kunt meedoen met de leesclubs die de Vrienden in het hele land organiseren. Zie Als Vriend kunt u met de Gold Card onbeperkt summerschools en reguliere cursussen volgen. Het lidmaatschap van de Vrienden kost 35,- per jaar. Steun de ISVW Schenk ons uw uitgelezen filosofieboeken en steun zo ons cursusinstituut. Wij verkopen ze tijdens bijeenkomsten en via onze digitale antiquarische ISVWboekhandel in samenwerking met boekhandel De Vertraagde Tijd. Grotere hoeveelheden halen wij met plezier bij u op. Meer weten? Bezoek bel of kom langs op onze open dag 21 augustus 2011.